Veelzijdigheid van Anje Zijlstra
ZEVEN DAGEN HAARLEM
Koninginnedag en Bevrijdingsdag
DAAR IS DE ORGELMAN!
Haarlemse docenten zagen
„Triumph des Willens"
TAXI 18000
Film uit glorietijd
van nazisme
RUDGE
Radio Moors
Nachtegalen terug 1
Teken ar es van dieren
De Centrum-aap uit de mouw „Tenck" knapt het op
SLOT DEFECT?
VRIJDAG 29 APRIL 1955
vHAARiLEMS DAGBLAD ^OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
17
NICO VAN SCHAGÉN ZONEN
Gi^rstr; 42 - Haarlem - tel .17768
„Mariken van Nieumeghen"
als poppenspel
Emmabloemcollecte
Lentefeest van C.NlV.
\in Open Iuch ttheater
Algemene Hollandse
Crediet- en JDepositobank
Van mensen en dingen
onder de Damiaatjes
Wel trouw,
geen goud
SuccesDames!
Waardig c n
stijlvol
Dr. G. J. Rab vierde zijn
tachtigste verjaardag
Burgerlijke Stand
van I laarlem
Op uitnodiging van de wethouder van
Onderwijs en Kunstzaken de heer D. J. A.
Geluk verzamelden zich Donderdagmid
dag een groot aantal docenten uit het Haar
lemse onderwijs in het Rembrandt-theater
voor de vertoning van de film „Triumph
des Willens" van Leni Riefenstahl. Het zal
misschien vreemd aan doen te horen, dat
de film een verslag geeft van de Parteitag
der N.S.D.A.P. in Neurenberg in het jaar
1934 gehouden, een verslag, dat in opdracht
van Hitier zelf werd gemaakt. De heer Ge
luk zette in een korte toespraak, die de
vertoning vooraf ging, de bedoeling van
zijn initiatief uiteen. De film legt aan de
objectieve toeschouwer overduidelijk de
verderfelijkheid bloot van een systeem,
welks vernietiging wij met de bevrijdings
feesten gaan herdenken. Hierop zullen de
docenten hun leerlingen moeten wijzen,
willen zij die feestelijkheid diepere zin
geven. Het gaat er niet om wraak of haat
gevoelens jegens het Duitse volk wakker te
roepen. Het was zelf het eerste slachtoffer
van de verfoeilijke onderdrukking. Wan
neer men „Triumf des Willens" ziet beseft
men nog eens zeer sterk waar het in de
strijd tegen Duitsland om ging. De jeugd,
na de oorlog opgegroeid, zal dit besef moe
ten worden bijgebracht.
Na de heer Geluk schilderde de heer H.
Wielek, hoofd van de culturele afdeling
van de gemeentelijke dienst van sociale
zaken te Amsterdam de opkomst en groei
van het nationaal socialisme. De heer Wie-
lek is indertijd uit Duitsland gevlucht en
tot Nederlander genaturaliseerd. Met enige
persoonlijke herinneringen riep hij het
beeld op van het Duitsland uit de tijd van
het nationaal-socialisme. De waarde der
persoonlijkheid ging er verloren en zo de
menselijke waardigheid. Werkloosheid en
economische onvrede maakten de Duitsers
rijp voor de nationaal-socialistische geest,
die werd gevoed door ongeloof en bijgeloof.
Het geloof was ondermijnd, het woord ver
sleten, de Duitse jeugd werd gedrild en de
school was het voorpoz-taal van de kazerne.
Met het nazisme kwam de Duitsland-
gedachte in plaats van de religie, nam de
phrase de plaats in van het versleten woord
en drilde men de jeugd tot strikte gehoor
zaamheid. Men dacht niet meer, men mar
cheerde. De Führer dacht voor de Duitsers.
Het Duitse verzet kreeg geen kans.
De juistheid van dit betoog kon niet be
ter blijken dan uit de film „Triumph des
Willens" zelf, die, zoals de inleider op
merkte, meer de triumf was van de wil
loosheid. Talloze fragmenten vormden aan-
eengerijd een beklemmend beeld van de
ondergang van de persoon in de massa en
de massa in Hitier. De hysterie viert hoog
tij in deze reportage van het partijcongres,
waar men Hitler holle leuzen ziet slingeren
naar het verrukte volk die hem onder
breekt met waanzinnig Heil-geroep en
dreunende zang. Enige episodes zijn om
nooit te vergeten. Zo wanneer Hitier de
vaandeldragers de hand drukt met een
grimmige niet meer zinnege ernst. Zo ook
wanneer de leden der Arbeidsdienst in
spreekkoor hun leuzen brallen. Zo wanneer
Hess na een „rede" van de Führer in drie
zinnen Hitier vereenzelvigt met Duitsland
en hem een „Leve hoog" toeroept. Wat hij
verwacht volgt braaf: een orkaan van
geestdrift. Het is eigenlijk verschrikkelijk
een volk zo geestelijk ontkracht te zien
worden. De ene parade komt op de andere,
alsmaar davert marsmuziek u in de oren.
Korte flitsende redevoeringen bevestigen
de groteske waanzin van een leidersschare,
die van Hitier een god en van Duitsland
een hymne maakten. Plet is na al die jaren
weer verbijsterend om te aanschouwen.
Men kan er zich over verbazen, dat de
Duitsers zelf in „Triomph'des Willens" niet
hun persoonlijke onttakeling tot een feit
ADVERTENTIE
vanaf ƒ174.
In de Kroonzal van „Brinkmann" ver
toonde dezer dagen het poppentheater „In
den Vroeden Zotscap" voor de leden der
R.K. Middenstandsvereniging het bekende
middeleeuwse mirakelspel „Mariken van
Nieumeghen", na de pauze gevolgd door
„De klucht van de Dood", oftewel „Om de
dooie dood niet".
De beide uitvoerenden, Henk Zoutendijk
en Marja van Bergen, hebben deze avond
opnieuw bewezen dat een poppenspel niet
zomaar „poppenkast" behoeft te zijn, wel
ke benaming door velen nog al eens sma
lend gebezig wordt. Deze poppen missen
de beweeglijkheid en het „ten voeten uit"
verschijnen van marionetten, waardoor er
om hun verschijning levendig te doen
zijn van „hun" stem wel een zeer grote
expressiviteit geëist wordt.
Henk Zoutendijk en Marja van Bergen
wisten dit in hoge mate te bereiken. Hun
samenspel was uitstekend en de toeschou
wers hebben dan ook ook met grote inte
resse de lotgevallen van Mariken van
Nieumeghen gadegeslagen.
Geheel in de stijl der Middeleeuwen,
waar na een ernstig spel de „clute" ver
toond werd, brachten de kunstenaars na de
pauze de hierboven reeds genoemde klucht.
Deze zotternij, die gekruid was met enkele
actualiteiten en aardige woordspelingen,
viel bij het publiek zeer in de smaak. PI. S.
ADVERTENTIE
van ouds bekend - Tel. 14609
Officieel Philips-reparateur
KRUISSTRAAT 38 - HAARLEM
De Woensdag in Haarlem en Bloemen-
daal gehouden Emmabloemcollecte, ten
bate van de tuberculosebestrijding, heeft
f 8750 opgebracht; dit bedrag is f 400 ho
ger dan vorig jaar.
zagen gemaakt. Maar de hysterie sloeg als
een vonk in het kruitvat: ze wensten het
niet te zien. Zuiver filmtheoretisch kan
men Leni Riefenstahl met haar film een
heus compliment maken, want ze leverde
vakwerk van de eerste orde. Het filmpje
zit zo goed in elkaar, clat men zich bijna
afvraagt of zij er de boel niet mee voor de
gek heeft willen houden. Van Hitiers
vriendin mag men dat evenwel niet ver
wachten. Wij worden gedwongen de din
gen te zien door haar ogen, maar niet mèt
haar ogen. Zij zal niet hebben verwacht
dat haar film een historisch document zou
worden in de handen van hen, die er nu
mee laten zien wat het nazisysteem waard
is. De film is beangstigend en droevig. Ik
ademde opgelucht toen ik de bioscoop ver
liet. p. W. FRANSE
Op Zaterdag 21 Mei wordt in het' Open
luchttheater in Bloemendaal het „Lente
feest" van- het Christelijk Nationaal Vak
verbond ge'hcuden. Daaraan zal medewer
king worden verleend door het Christelijk
Fanfarecorps „Arti et Religioni" en de
Christelijke Gyr-nnastiekvereniging „Kracht:
en Vriendschap". Op dit Lentefeest zal dej
landelijke voorzSlter van het CNV, de heet-'
M. Ruppert, hetYwoord voeren.
ln de vergadering-' van aandeelhouders
van de N.V. Algemene Hollandse Crediet-
en Depositobank te Haarlem zajn de jaar
stukken goedgekeurd. De winst over 1954
bedroeg 1 9421. Het dividend werd bepaald
op 4 (vorig jaar 3 De periodiek af
tredende commissaris die heer J. Brants
Kzn. werd herkozen.
Begin van deze week zijn de naehtega-
8 len in de duinstreek teruggekeerd na de e
x wintertijd in Centraal Afrika te hebben
3 doorgebracht. Ze zijn laat dit jaar
3 ongeveer een week later dan gewoon- c
8 lijk ongetwijfeld onder invloed van 8
X het betrekkelijk koude weer, dat over ri
geheel Europa heerste.
Vele zangertjes waren al terug. Ook de
tuinfluiter en de zwartkoptuinfluiter
hebben zich dezer dagen weer aange
kondigd en zelfs de tortelduif, die nog
niet verwacht werd.
oco0!:oocoocc<xxx>oa>coccccccxxxx»oc>occ^o3ocx>ooo30ooooooc<:
ADVERTENTIE
Auberge Bon Verre
FRANS RESTAURANT
/Janswep 20 Tel. 17630
COTELETTE DE VEAU FORESTIèRE
De bezoeker van de kunsthandel Leffe-
laar aan de Wagenweg te Haarlem vindt
in de benedenzaal aan de wand en in por
tefeuille een aantal tekeningen, etsen en
houtsneden, benevens een vitrine met uit
ivoor gesneden figuurtjes, alle het dier tot
onderwerp hebbende. Anje Zijlstra is de
veelzijdige kunstenares, die al deze technie
ken volkomen beheerst en dan zijn in deze
reeks de batik en de aquarel nbg niet eens
genoemd.
De eerste keer, dat ik werk van deze be
gaafde tekenares en beeldhouwster zag, is
in de kunsthandelvan Lier in Amsterdam
geweest. Het was in een omgeving, waar
men gewoon was ethnografische kunst te
zien. De grote batik van de kameel, die nu
cok bij Leffelaar te zien is, werkte in die
omgeving als een kunstwerk van Aziati-
Voor de elfde maal wordt morgen Koninginnedag sinds de
bevrijding gevierd; voor de elfde maal op 5 Mei aanstaande
de bevrijding. Het eerste feest is na de oorlog anders ge
vierd dan ooit tevyoren namelijk doof een volk dat meer
dan ooit de kracht had leren kennen welke van een vorst
kan uitgaan in tijden van hoogste «tegenspoed het tweede
gebeuren is nieuw; bet is een blijvend gevolg van een over
winning door een valk als geheel, als eenheid en de over
winning was zo grocst, dat ook zij, die- eens de bevrijding
van Nederland alleens (nog maar zullenjkennen uit verhalen
van hun grootvaders, die dag zullen herdenken met een
blijheid, die dan nieL de/herinnering als kern zal hebben
maar onverwoestbare traditie; een traditie immers, die wor
telt in nationale eenheid.
Twee grote feestdagen staan voor de deur. Maandenlang hebben int het gehele land co-
mité's zich ingespannen om programma's samen te stelÜen, het skelet voor een feestelijk
heid dat door het volk vlees moet krijgen. In Haarlem is voor Koninginnedag het Cen
trumcomité een begrip, voor bevrijdingsdag het Comité Nationale Feesten, dat ook het
eerste overkoepelt. Van beide hebben we met de voorzitters gesproken, twee jeugdige
mannen van
respectievelijk 57 en 73 jaar! Beiden sinds de bevrijding in de genoemde
organisaties en beiden nog even enthousiast als de eerste keer. Hoe koirnt dat, luidde onze
vraag.
En voor de lezer, die het zou opvallen dat Zeven Dagen Haarlem, van Mensen en Dingen onder de Damiaatjes, ditmaal
geen tegenstelling bevat, zij nog opgemerkt, dat de rubriek ditmaal geschreven is ter gelegenheid van feesten, die hun
grootste waarde ontlenen aan het ontbreken van tegenstellingen, namelijk aan eenheid.
We leven in een tijd, waarin elke aanleiding voldoende schijnt te kunnen zijn. voor een feest. Steden en dorpen houden hele
feest-maanden en het feest-om-het-feest komt er dandg door in het nauw. „-Goed", zoals mr, Ten Bokkel -zei, „de midden
stand profiteert ervan, maar feesten en Koninginnedag en Bevrijdingsdag mogen daardoor niet hun geheel eigen karakter
verliezen". Hun benamingen geven de oorzaken aan, en die verheffen zich boven het profijt van welke stand dan ook.
Mr. Ten Bokkel citeerde ons een uitspraak van Bolland: „De aanblik van eigen vorst is aanblik ener belichaamde een
heid van eigen volk; wie zonder ontroering eigen vorst kan aanschouwen-,,zijn naam is Caliban". En Caliban is de kwaad
willige misvormde slaaf uit „De Storm" van Shakespeare
f
Mr. J. A. P. C. teri Bokkel, voorzitter van het Centrumcomité,
weet niet waarom hij „het" nu al voor (le elfde keer doet. Maar
terwijl hij langzaam enkele „misschien-mogelijkheden" oppert,
wordt het duidelijk waarom hij het niet weet. Hij heeft het zich
namelijk noo.it afgevraagd en „het" alleen maar graag gedaan.
Voorzitter zijn van een feesteomité is geen met redenen omklede
functie; het is een functie, die je om vage redenen aantrekt cn
als dan blijkt, dat je in een comité zit met een stel dat prin
cipieel dol is op „absurde voorstellen" en zijn hart verpand heeft
aan plezier, dan vraag je niet meer naar redenen, dan kom je
vanzelf aan het elfde feest toe
Achter brilleglazen heeft mr. Ten Bokkel een paar behoedzame
pretogen, die een student voorzitter van elke feestcommissie
zouden maken. Telkenmale zegt mr. Van Bokkel dingen, waar
we hard om zouden willen schateren, maar ze worden zo terloops
in het geheel ingelast, zo argeloos geplaatst, dat we denken:
misschien bedoelt-ie het tóch serieus. Tot het opeens niets
anders meer kan zijn dan pure humor, en als we dan lachen
kijkt hij ons aan op de manier van: nou, nou het werd tijd. En
na zo betrapt te zijn hebben we niet meer gedacht: hii bedoelt
het serieus. En tijdens zo'n gelach komt dan de Centrum-
aan uit mr. Ten Bokkels mouw:
„Man, ik voel me zo thuis in dat comité".
Toch is het niet louter leut, zo'n Koninginnefeest voorbereiden.
„Het feest is niet zo maar een feest, het is een onderstreping
van de verjaardag van de Koningin". Er wordt keihard gewerkt
achter de schermen. „Onze vrouwen moeten zich de grootste
opofferingen getroosten, want w ij vinden het wel gezellig: een
droeve taak is het niet En mr. Ten Bokkel geeft voor
beelden van werk. dat door zijn medeleden verzet is, de moei
lijkheden die overwonnen móesten worden voordat de Haarlem
mers een beetje los kwamen en vooral de moeilijkheden een zó
goed geschakeerd programma te bieden, dat iedereen aan zijn
trekken komt. In dit opzicht is mr. Ten Bokkel zo verheugd dat
Sarah Burgerhart, gespeeld door „Cremer" zo'n succes is. Want
leed indertijd immers „Bastien en Bastienne" van Mozart geen
échec?
„De stijfheid gaat er steeds meer af", zegt de voorzitter van
het Centrumcomité tevreden, en hii haalt herinneringen op aan
die dolle stunt, toen men een extra-trein voor de Limburgers
liet rijden, die Haarlem feest leerden maken. „Men krijgt steeds
meer begrip voor het feest om het feest, men staat er niet meer
naar te kijken, maar begrijpt dat men moet meedoen". „Het
be^ngeloze is ook zo belangrijk: ik ben blij dat we geen sub
sidie hebben, dat kan het plezier om het plezier alleen maar
doorbreken, dan is het belangeloze enthousiasme er af".
Morgen is hef Koninginnedag. Dan juist is er voor het comité
geen feest meer. Dan kunt u voorzitter Ten Bokkel met stoelen
zien sjouwen, dan zd een rriêde-eomitélid achter een loket kaart
jes te verkopen. Goed. hef officiële werk is het belangrijkste,
maar als er moet worden aangepakt, dan ook door de eerste de
beste die er bij staat. Ook al is dat een lid van hef. comité zelf.
Het feest gaat vóór alles, vooral vóór het feest van de mensen,
die het zo feestelijk hebben voorbereid
Het is een kaarsrechte slanke
man, de oud-hoofdcommissaris
van politie van Haarlem, de 73-
jarige E. H. Tenckinck. Het
gaat hier net zo als bij mr. Ten
Bokkel: op tafel ligt het vers-
gedrukte programma van de
Haarlemse feestelijkheden, en
als wij zeggen, dat we niet voor
het programma maar voor de
man erachter gekomen zijn,
duurt het ook weer even voor
dat het programma dan toch
maar van tafel gaat.
De heer Tenckinck is de „ko
gellager" tussen de verschillen
de comité's, die bij Nationale
Feesten zijn ondergebracht, en
de autoriteiten. Een kogellager
moet soepel kunnen draaien
zonder van zijn voetstuk te ra
ken. De heer Tenckinck kan
dat. Hij kent bijna iedereen in
Haarlem en zowel het gemeen
tebestuur als de comité's weten
dat „Tenck" beider belangen
kent en ze kan koppelen. Hij is
recht-uit, beide „partijen" we
ten wat ze aan hem hebben en
dat is dè voorwaarde.
Van 1921 al is hij in comité
Koninginnedag, dat na de oor
log centrum-comité werd. Toch
kruipt het bloed waar het niet
kan, want toch weer komt dat
programma-boekje op tafel en
hij wijst naar het onderdeel
„Aubade" en toont, dat het on
der het Centrumcomité geru
briceerd staat. „Maar daar
hoort het niet", zegt hij en
grinnikt.
Het valt misschien iets bui
ten dit kader, maar het moet
ons toch van het hart dat de
heer Tenckinck het laatst in
1915 is ziek geweest. En wie
met zoveel zwier een sportjas
je draagt, en een smalle sport-
pantalon, wordt niet gauw ziek
ook. Hij heeft een tijd in een
comité voor ontspanning voor
bejaarden gezeten en als hij
nu met plezier over zijn „oud
jes" praat, weet men niet meer
wat met de vaste normen van
tijd en ouderdom aan te van
gen. „Ik kan maar niet rustig
zijn", zegt de heer Tenckinck,
„ik ben blij dat ik de hele dag
moet fietsen en als ik eenmaal
in bed lig: kop op mijn kussen
en ik slaap, ik voel me meer
dan fit".
We hebben nog heel wat ge
hoord van hem, over het zich
ontwikkelende feestvermogen
van de Haarlemmers „Ze kre
gen er langzaamaan waarde
ring voor en dan krijg je er
vanzelf ook plezier in". Maar
het is bijna onmogelijk met de
heer Tenckinck alleen over Na
tionale feesten te praten. Want
hij is ook: bestuurslid van de
reclassering; vice-voorzitter
van Veilig Verkeer („Nou doen
2500 kinderen van me exa
men!"); hij heeft zitting in de
gemeentelijke verkeerscommis-
sie; voorzitter van de reclasse-
ringsafdeling voor politieke ge
vangenen; voorzitter van B.B.-
propaganda enz. Want in en
kele krielkippenfokverenigin-
gen heeft hij ook zitting. We
houden er maar mee op!
Het bestuurslid van de JO-
PIEZ-gepensionneerden heeft
vermoedelijk alleen maar zin
in een feestje gehad, want zijn
huldigende brief aan het gou
den echtpaar Keerwolf is twee
jaar te vroeg gekomen. Pas in
1957 is het gouden feest. Enfin,
het echtpaar Keerwolf weet nu
a! hoe JOHEZ er over denkt...
Maar wat moeten wij van dat
JOHEZ-bestuurslid denken?
Dat hij nog twee jaar moet
wachten!
Hoofd en hart zullen vol zijn
van koninginnedag en bevrij
ding, 'maar wat is er voor de
maag? Laten we deze keer
eens een kookhoekje in deze
rubriek inrichten en ons uit
sluitend richten Lot de dames
Dames (wij zeggen dit op de
zelfde toon als op de radio
pleegt gebruikt te worden):
Voordat men iets wat dan
ook neme, beraden wij ons
on het karakter van deze maal-
t.iid. 't Karakter is: Bevrijding!
Wat wij willen gaan maken is
immers hetzelfde als wij aten
bij en na de bevrijding. Zelfs
onze magen zullen het zich
herinneren, dus hier volgen de
recepten
Meat and vegetable stew:
1 kg. aardappelen, 500 gr.
wortelen, 400 gr. runderlappen,
15 gr. zout. bloem, 50 gr.
margarine of boter, 11. wa
ter, 1 laurierblad. 2 kruidnage
len, peper H tablet ossestaart-
soep).
Ook de dag te voren moeten
we echter al aan de slag: de
aardappelen schillen, wassen
en gaarkoken in weinig water
en zout. Wat doen we op de
dag zelf?: de runderlappen in
dobbelstenen snijden, zouten en
door bloem wentelen. De dob
belstenen vlees in de margari
ne of boter bruin bakken. On
der goed roeren het water toe
voegen en daarna de kruiden.
Het vlees in deze saus 2 3 uur
heel zachtjes laten sudderen.
De wortelen schoonmaken en
klein snijden. De gare aardap
pelen in blokjes snijden en met
„Viert uw bevrijdingsfeest
waardig en stijlvol!" Deze
leuze van het landelijke
comité tot viering van de
bevrijdingsdag, welke men
thans allerwege in een pak
kend affiche verwerkt kan
zien, schijnt ons - helaas -
ook voor sommige Haar
lemmers niet geheel over
bodig. Feest vieren, onge
dwongen en zelfs uitbundig
feestvieren en toch niet in
buitenissig- en baldadighe
den vervallen schijnt nog
steeds niet onze sterkste
kant te zijn. De wijze waar
op sommige jongelui in de
afgelopen dagen zich heb
ben menen te moeten gedra
gen jegens onze charmante
bloemenmeisjes heeft ons in
dat opzicht ook een tikje
bezorgd gemaakt. Grapjes
en schalksheden zijn nim
mer te veroordelen, maar de
grenzen tussen snakerijen
en vrijpostigheden, om van
grofheden maar te zwijgen,
schijnen moeilijk te trek
ken.
Datzelfde geldt, zij het in
andere zin, ook voor de her
denking op de Vierde Mei.
Dat niet iedereen de be
hoefte gevoelt deel te ne
men aan een Stille Tocht,
kunnen we best begrijpen
en ook billijken. Maar dat
zovelen elk jaar de Stille
Tocht beschouwen als een
kijkspul, dat men hetzij
breeduit op de trottoirs, het
zij nauwelijks verstolen van
achter de gordijnen gaat
gadeslaan, heeft ons elk jaar
even pijnlijk getroffen als
de nonchalance van hen die
hun néonreclames na zes
uur lustig laten branden.
Wat zouden we ervoor ge
ven, als we deze keer eens
konden gewagen van een
waarlijk Nationale Herden
king, welke door ons allen
beleefd wordt, hetzij op een
Stille Tocht, hetzij in de be
slotenheid van onze huizen
Een paar uur van inkeer en
bezinning in een jaar is ten
slotte niet zo heel veel in
vergelijking met de onher
roepelijkheid van de dui
zenden offers die gebracht
werden.
de wortelen bij het vlees voe
gen. Het geheel aan de kook
brengen en een kwartier zacht
jes laten koken. Het gerecht
zonodig op smaak afmaken
met zout. (H van een tablet
ossestaart fijnwrijven, met iets
water tot een papje roeren en
dit door het gerecht roeren).
Koude Schotel van Spam (lun
cheon meat) en Corned Beef
1 blikje spam of „boterham
worst in blik" van 200 gr., 150
gr. Corned Beef, 2 eieren, au
gurkjes, enige bladeren krop
sla, een tube mayonnaise. De
eieren hard koken, pellen en in
de lengte in achten snijden. De
sla wasen en goed laten uitlek
ken. Het blokje vlees openma
ken en het vlees in gelijke
dunne plakken snijden. Op een
vleesschotel het corned beef
en het vlees uit blik netjes
rangschikken. De slabladeren
er omheen leggen en de scho
tel versieren met de stukjes ei,
tot plakjes of waaiertjes ge
sneden augurken en mayon
naise. Succes dames!
Daar zijn zelfs een heleboel
orgelmannen, met hun piere
menten op 5 Mei op de GFote
Markt. Die pierementen heb
ben namen als De Barometer,
Zaza, I)e Witte, De Drie Prui
ken, De krans, De oranjestad,
de drie Accordeons, Het Buik
je, De Zevenenzestiger, De
Blauwe Pilaar, De Kameel, De
Brandweerman en natuurlijk
de fameuze Groningse Arabier.
De Kring van Draaiorgelvrien
den, die zijn eerste algemene
ledenvergadering op Hemel
vaartsdag in Haarlem komt
houden, heeft zich een goed
vriend van de draaiers ge
toond, door ons te verzoeken
het publiek op te wekken om
de orgelmensen toch vooral te
willen gedenken met een paar
losse centen. Allemaal een
paar losse centen en iedere
orgelman heeft een goede dag.
En we mogen ook de uans-
orgels niet vergeten. Bram Ie
Coq komt met zijn Diamant
helemaal uit Sas van Gent
naar gebouw St. Bavo, waar
iedereen die er maar zin in
heeft, kan swingen tot hij „er
bij neervalt". Op de Boter
markt staat R. van de Broek
uit Gorinchem met een gigan
tisch apparaat voor het Vlaams
Openluchtbal, dat van acht
uur 's morgens tot één uur
's nachts zal duren. Dan is er
de Gavilooi van Jac. Minning
op het pleintje bij het Prove
niershuis en een instrument
van diens concurrent Perlee in
„Brinkman" op het Houtplein.
Geen wonder, dat de Kring
schrijft: „De belangstelling
voor het orgel bloeit. En zo
lang muziek in deze wereld
een schone, gesublimeerde
uiting is van vreugde, verdriet,
devotie, jubeling, angst en
verlangen, zolang is het orgel
een volmaakt en edel instru
ment, onmisbaar."
Geen wonder, dat zulke
eminente kunstenaars als Paul
Christiaan van Westering, Jos
de Klerk, Marie Andriessen en
Jules Chapon zich spontaan
bereid hebben verklaard in de
jury zitting te nemen. Haar
lem is niet voor niets (draai-)
orgelstad bij uitnemendheid,
zodat het in een folder van een
Amerikaans reisbureau op één
lijn werd gesteld met de mu-
ziekstad Salzburg.
sche herkomst. Het verfijnde ivoorsnijwerk
harmoniëerde er al evenzeer. Maar dit had
één nadeel: het drong niet voldoende tot
de bezoekers door dat zich hier een eigen
persoonlijkheid voorstelde, een Nederland
se, nog wel een Groningse kunstenares.
De bescheiden aard van Anje Zijlstra zal
het niet mishaagd hebben, dat zij hier haar
werk kon tonen zonder zelf voor het voet
licht te hoeven treden. Uit alles wat zij met
zo grote volharding, liefde en eindeloos ge
duld vervaardigt, hetzij dat zij in Artis de
dieren tekent, hetzij dat zij gebogen over
de etsplaat staat of dat zij na vele weken
of maanden een klein wonder uit ivoor
heeft gewrocht, blijkt dat het haar niet
om een éclatant eindresultaat te doen is.
Veeleer heeft men de indruk dat Anje Zijl
stra de grootste voldoening ondervindt in
de waarneming van haar object en even
zeer in het moeizaam handwerk.
Des te verheugender is het dat het de
kunsthandel Leffelaar gelukt is een eerste
ruim overzicht van Anje Zijlstra's oeuvre
te geven. Maar zelfs hier moet men nog
speurend te werk gaan, want een prachtige
serie circusaquarellen werd bescheiden in
portefeuille geborgen. Bladert men deze
door, dan blijkt het dat Anje Zijlstra in de
ze meest recente werken veel van haar
schuchterheid overwonnen heeft. Een on
vermoede vaart, een driftig tekenschrift en
een snelle rake kleurgeving demonstreert
zij in een blad met drie muzikale clowns,
die in de wijde, lege piste van het circus
staan. De paarden, die zij voorheen in het
stille schemerlicht der stallen tekende, dra
ven op de aquarellen in vurige draf. Bewe
ging en de spanning van het moment wer
den met grote trefzekerheid uitgedrukt.
De achtergrond van deze kunde vindt
men in de vele studies. Studies naar paar
den en pony's, naar chimpansées en olifan
ten en talloze andere dieren. In al deze
werken herkent men dezelfde prachtige en
toch gevoelige tekenhand, het indringend
observatievermogen.
Achter in die reeds genoemde portefeuil
le bevinden zich nog twee zeer merkwaar
dige bladen. Daarop zijn de afdrukken ge
plakt van tientallen zeer kleine houtsneden,
alle naar apen. Ieder die enig begrip heeft
van deze moeilijke techniek, zal versteld
staan over de knapheid, die uit deze prent
jes spreekt. De ragfijne in het hout uitge
spaarde lijntjes, alle even expressief in hun
gespannen aanzwellingen, de zwarte mas
kerachtige gezichtjes der apen als donkere
plekken in het gespierde lijnenspel, het is
verbazingwekkend.
Naar verluidt zou Anje Zijlstra de hout
blokjes voor deze miniatuur meesterwerk
jes tijdens de laatste oorlogswinter als
brandstof voor het kacheltje hebben ge
bruikt. Hoe groot de deugd van nederig
heid ook mag zijn, ik hoop toch dat Anje
Zijlstra, mede door het houden van deze
tentoonstelling, in de toekomst ook onder
moeilijke omstandigheden spaarzamer met
haar producten zal omgaan, overwegende
dat zij anderen iets te bieden heeft, na zelf
de schoonste bevrediging te hebben gevon
den die er voor de ware kunstenares be
staat: die van het handwerk.
OTTO B. DE KAT
ADVERTENTIE
Dr. C. J. Rab, Heussensstraat 98 te Haar
lem, van beroep dierenarts, vierde onlangs
zijn tachtigste verjaardag. Nog maar lut
tele vijf jaar geleden legde hij definitief
alle practische werkzaamheden neer. Meer
dan vijftig jaar had hij toen het beroep
van dierenarts uitgeoefend. In het begin
van deze eeuw bestond hiervoor nog geen
officiële hogeschool in Nederland, zodat de
heer Rab te Bern in de Zwitserse veeartse
nijkunde promoveerde.
De heer Rab is afkomstig van Texel en
heeft zijn beroep uitgeoefend in IJselstein,
Oosterbeek en Zaandam, waarbij zijn ver
blijf te Oosterbeek, waar hij onder andere
stichter en directeur van het slachthuis
was, wel het langst duurde. Hier richtte
hij ook de „Nederlandse Vereniging van
Fokkers van Zilvervossen en andere pels-
dieren" op, waarvan thans vrijwel alle
pelsdierfokkers in Nederland lid zijn. De
zilvervossen hebben in de loop der tijden
het veld moeten ruimen, daar zij meer
aten dan opbrachten, hetgeen deze dieren
zelf niet te verwijten was, maar wel hun
prijsverhoudingen op de markt. De fokkers
kweken nu liefst nerzen. Als secretaris van
bovengenoemde vereniging weet de heer
Rab daar alles van. Bovendien bekleedt de
oud-dierenarts thans nog de functie van
jury-lid bij het keuren van Shetlandse
stamboek ponnies. Dit voorjaar nog is hij
er veertien dagen op uit geweest om in
alle provincies boven de grote rivieren de
Shetlandse ponnies te keuren.
Op de ochtend van zijn geboortedag
kwam een delaeatie van deze keuringsraad
hem gelukwensen, waarbij als geschenk
een Shetlandse pony werd overhandigd,
zij het als een fraai schilderij van de hand
van de schilderes mejuffrouw Smeele.
In 1940 werd de heer Rab benoemd tot
ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Sedert acht jaar woont dr. Rab nu in
Haarlem en hij verricht dagelijks nog veel
administratief werk waarbij zijn grote vi
taliteit wel zeer tot uiting komt.
ADVERTENTIE
„DE SLEUTELSPECIALIST"
LANGE VEERSTRAAT 10 - TEL. 11493
HAARLEM, 23 April 1955
ONDERTROUWD: 28 April, W. J. Schef-
fer en J. D. Huiskamp.
GEHUWD: 28 April, D. Commelter en G.
E. de Jong; K. Tuijn en M. Pethke; H. Jonk
man en A. P. A. Vogel; H. van Wichen en
J. de Jong; A. Kroonstuiver en J. Zwier;
W. D Blankevoort en A. P. Buisman; J. van
Caspe) en W. C. Bos; A. den Herder en E.
van der Zijden.
BEVALLEN van een zoon: 26 April, M. E.
M. Muller—Witteveen; C. M. van der Voorn
—van Leeu ven: 27 April, N. Spanjer—Bak-
-er; N. M. C. SlleringsRan.
BEVALLEN van een dochter: 26 April, J.
van Leeuwen—Buitenhuis.
OVERLEDEN: 22 April, M. M. C. van
Dam—van der Zijden. 66 j„ Kamperlaan; W.
L. van Vrijberghe de Coningh—de Vletter,
81 j„ Crayenesterlaan; 27 April. J. van dei-
Aar. 65 j., Kamperlaan; P. J. Hetem, 62 j.,
2e Zuidpolderstraat.
