Haarlem's Dagblad | 1955 | 15 juni 1955 | pagina 2

Con junctuurs daling mag
middenstand niet verrassen

Panda en de Meester-Klokkenmaker

GEBR. BEEKMAN

STOFZUIGERS

Daling aantal werkzoekenden
blijft zich voortzetten

Wereldnieuws

Oudere ongeschoolde arbeidskrachten
worden in Rijkswerkplaatsen opgeleid

Hoge Raad vernietigt
arrest van Haags hof

De radio geeft Donderdag

Congres Kon. Ned. Middenstandsbond

Middenstand: een te
generaliserend begrip

Berging „Brederode"
gestaakt tot 1956

KRISSEN

WOENSDAG 15 JUNI 1955

2

GE WESTELIJK ARBEIDSB UREA U

Rijkswerkplaatsen

Organisatie

Fiscus kreeg geen inzage
in patiëntenregister

H. J. MAERTENS N.V.

Kerkelijk Nieuws

Schaap gestolen en gewurgd

FIAT 1100 ƒ5990.—
FIAT 600 ƒ4450.—
FIAT 500 ƒ3990.—

In Mei 1954 bedroeg het aanbod van
mannen op de arbeidsmarkt in het gewest
Haarlem 1146. Hoewel 1954 al gekenmerkt
werd door een klein aantal ingeschrevenen,
lijkt 1955 een nog gunstiger jaar te worden
wat betreft het aantal werkzoekenden: in
April van dit jaar bedroeg het aanbod nog
822, in Mei was dat 667. De vraag daaren
tegen was in April 1425 en in Mei zelfs
1497 (1264 in Mei 1954).

In de bouwnijverheid daalde het aanbod
van 77 tot 59 (tegen 112 in Mei 1954) en de
vraag van 292 tot 281 (243). In de metaal
nijverheid bleef het aanbod vrijwel gelijk:
een stijging van 73 tot 74 (144); de vraag
daarentegen neemt nog steeds toe: een
stijging van 577 tot 613 (464). Het aanbod
in de landbouw daalde van 25 ,op 14, de
vraag steeg van 24 tot 28. Naarmate het
seizoen vordert, heeft een verdere daling
van het aanbod plaats. Wat de horecabe
drijven betreft: het aanbod daalde van 18
tot 16 (29) en de vraag van 65 tot 38 (22).
In deze branche moet vaak een beroep
worden gedaan op Amsterdam. In de vis
serij steeg het aanbod van 15 op 27 (67),
ook al omdat enige trawlers uit de vaart
zijn genomen. Bij het transport viel een
stijging van de vraag waar te nemen (van
59 tot 92), onder meer door een grote be
drijvigheid in de havenbedrijven. Bij het
kantoorpersoneel liep het aanbod terug van
117 tot 109 en de vraag van 68 tot 60. Vele
bedrijven wachten nu eerst de uitslag van
de examens af.. Het aanbod van losse ar
beiders verminderde van 275 tot 189 (289)
en de vraag steeg van 67 tot 113 (84).

Bij de vrouwen daalde het aanbod van
61 tot 52 (69); de vraag steeg van 1139 tot
1181 (477). Onder de jeugdigen daalde het
aanbod van 28 tot 23 (19) en de vraag van
343 tot 321 (292).

Over het algemeen kan gezegd worden,
dat bemiddeling steeds moeilijker wordt.
Het overschot is of zeer gespecialiseerd of
moeilijk plaatsbaar.

Tijdens een persconferentie op het Ge
westelijk Arbeidsbureau in Haarlem heeft
de heer K. de Jong, inspecteur Arbeids
voorziening in Noordholland, een en ander
meegedeeld over de Rijkswerkplaatsen,
waar oudere ongeschoolde arbeidskrachten
worden opgeleid. Onder deze arbeids
krachten dient men te verstaan hen, die
niet in de gelegenheid zijn geweest, na het
bezoeken van de lagere school een andere
opleiding te volgen. Deze mensen blijken
over het algemeen nog zeer goed te vol
doen; en dat is. ook alleszins begrijpelijk,
want zij, die op oudere leeftijd nog een
vakopleiding aandurven, zijn meestal wel
uit het goede hout gesneden.

Na de bevrijding zijn ruwweg 35.000 ge
schoolden afgeleverd en enquêtes hebben
uitgewezen, dat 85 van deze mensen in
het beroep zijn terechtgekomen, waarvoor
zij werden opgeleid. In deze werkplaatsen
houdt men het oog vooral gericht op die
beroepen, waarin grote tekorten heersen,
zoals de bouw- en de metaalnijverheid.

Wat de organisatie betreft: aan de top
staat de directie voor de arbeidsvoorziening,
welke ressorteert onder het ministerie van
Sociale Zaken en Volksgezondheid. Als
onderafdeling fungeert het Rijksarbeids-

ADVERTENTIE

BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439
FERD. BOLSTR:.48 A DAM - TEL. 717162

ANORAKS - SPORTTRUIEN

bureau in Den Haag. In elke provincie
treft men districtsbureaux voor de arbeids
voorziening aan. Daaronder staan weer de
rijkswerkplaatsen en de arbeidsbureaux.

Van de 34 rijkswerkplaatsen, die ons land
lelt, zijn er drie in Noordholland gevestigd
en wel in Amsterdam, Hoorn en Haarlem.
De Haarlemse werkplaats kan 135 cursis
ten herbergen, de huidige bezetting is 85.
In de afdeling bouwnijverheid kan men
zich bekwamen in metselen, betontimme-
ren en terrazzowerk. In de mtaal-afdeling
kan men worden opgeleid tot machine
bankwerker. constructie-bankwerker, pre-
cisie-bankwerker, lasser en draaier. De
duur der cursussen is, afhankelijk van het
vak, waarin men zich wenst te bekwamen,
drie tot achttien maanden.

De overheid steekt enorme bedragen in
deze werkplaatsen: de cursisten ontvangen
allen een loondervingsvergoeding. Boven
dien worden eventuele dagelijkse reiskos
ten vergoed.

De toekomstige cursisten (ingeschreven
bij het arbeidsbureau) worden benaderd
door een bemiddelaar. Blijkt een gegadig
de interesse te hebben, dan wordt deze
gestuurd naar een beroepskeuze-adviseur,
die hem een psychotechnische test afneemt.
In sommige gevallen volgt nog een medi
sche keuring, maar lang niet altijd. Wel
wordt ieder aankomend cursist doorgelicht.
De minimum leeftijd voor toelating tot een
Rijkswerkplaats is achttien jaar.

'n Mens heeft eigenlijk geen
leven met dat
brandend maagzuur...

Maar Rennies brengen uitkomst!

Zo lang 't niet opkwam, was de dreiging er
toch en zo was er dan, zelfs zonder enige
aanwijzing, van eten al geen sprake meer.

Maarkomt 't eenmaal zo ver. dan is ook

de meest snerpende zuurbrand (U kent dat)
met een of twee Rennies bezworen. Die doven
het vuur en stillen de pijn. Radicaal! 'n Heer
lijk veilig gevoel zo'n paar Rennies op zak -
bij voorbaat. Altijd bij de hand en als de
nood aan de man komt, onmiddellijk baat....
Waarom zou U ze niet bij U steken

Advocaat beschuldigd van oplichting

De Hoge Raad deed uitspraak in
de zaak van de gewezen Haagse advocaat
mr. A. S., die in cassatie was gekomen
tegen een arrest van het Hof te 's Graven-
hage, waarbij hij niet ontvankelijk werd
verklaard in zijn in appèl gedaan beroep
op nietigheid der dagvaarding" ten aanzien
van de ten laste gelegde oplichting en
waarbij hij verder ter zake van oplichting,
het doen van een valse opgave in een
authentieke akte, diefstal en valsheid in
geschrifte is veroordeeld tot vier jaren ge
vangenisstraf met aftrek van preventief.

De Hoge Raad heeft thans beslist, dat
het Hof de requirant in zijn beroep met
betrekking tot de dagvaarding ten onrechte
niet ontvankelijk verklaarde op grond, dat
hij tegen de oorspronkelijke afwijzende be
schikking der rechtbank niet had geappel
leerd. Deze beslissing van de rechtbank
was geen eind-uitspraak, zodat daartegen
slechts hoger beroep kon worden ingesteld,
welk laatste beroep aan requirant echter
was ontzegd, nu hij door de rechtbank van
oplichting was vrijgesproken.

Nu het Hof zich aan een onderzoek ter
zake heeft onttrokken, heeft de Hoge Raad
het arrest vernietigd en de zaak verwezen
naar het Hof te Amsterdam.

Uitspraak Hoge Raad

HILVERSUM I, 402 M.

KRO 7 uur Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Mor
gengebed en liturgische kalender. 8.00
Nieuws, weerberichten en katholiek nieuws.
8.20 Platen. 8.30 Platen. 9.00 Voor de huis
vrouw. 9.40 Platen. NCRV. 10.00 Gewijde
muziek. 10.30 Morgendienst. KRO. 11.00
Voor de zieken. 11.45 Piano. 12.00 Angelus.
12.03 Lunchconcert. (12.30-12.33 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33-12.40 Voor de
boeren). 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
katholiek nieuws. 13.20 Viool en piano. 13.50
Platen. NCRV: 14.00 Promenade-orkest en
soliste. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Kamer
koor en solist. 15.45 Platen. 16.00 Bijbelover
denking. 16.30 Strijkkwartet. 17.00 Voor de
jeugd. 17.30 Platen. 17.40 Beursberichten.
17.45 Platen. 18.00 Lichte muziek. 18.30 Frie
se uitzending. 18.45 Platen. 19.00 Nieuws en
weerberichten. 19.10 Platen. 19.20 Sociaal
gesprek. 19.35 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20
Platen. 21.45 Platen. 22.10 Periodiekenpara
de. 22.20 Orgelconcert. 22.45 Avondoverden
king. 23.00 Nieuws en S.O.S.-berichten.
23.15-24.00 Platen.

HILVERSUM II. 298 M.

AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gym
nastiek; 7.30 Platen. VPRO: 7.50 Dagopening
AVRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.30 Voor
de vrouw. 9.35 Platen. 9.40 Morgenwijding.
10.00 Platen. 10.50 Voor de kleuters. 11.00
Kamerorkest. 11.45 Voordracht. 12.00 Orgel
en zang. 12.25 In 't spionnetje. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.35 Platen. 12.50
Uit het bedrijfsleven. 13.00 Nieuws. 13.15
Mededelingen en platen. 13.30 Lichte mu
ziek. 13.55 Koersen. 14.00 Cabaret. 14.40 Cel
lo en piano. 15.10 Voor de zieken. 16.00 Van
vier tot vijf. 17.00 Voor de jeugd. 17.45 Re
geringsuitzending: Nederland en de wereld:
,.De internationale betekenis van de Am
sterdamse Effectenbeurs". 18.00 Nieuws 18.15
Zigeunermuziek. 18.40 Zang en orgel. 19.00
Gesproken brief uit Londen. 19.05 Habane-
ra-orkest. 19.20 Actualiteiten. 19.30 Theater
orkest. 19.55 Fototips. 20.00 Nieuws. 20.05
Platen. 20.15 Holland Festival: Concertge
bouworkest en solist. 22.20 Platen. 22.40
Sportproblemen. 22.50 Sportactualiteiten.
23.00 Nieuws. 23.15 Platen. 23.25-24.00 Pla
ten.

TELEVISIEPROGRAMMA (N.C.R.V.)

20.15 Journaal en weerberichten. 20.35
„Naar nieuwe vormen", documentair pro
gramma. 21.00 „Eindexamen", TV-spel. 21.40
Dagsluiting.

BRUSSEL. 324 M.

11.45 Platen. 12.30 Weerberichten. 12.34
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel. 14.00
Engelse les. 14.15 Platen. 14.30 Franse les.
14.45 Platen. 15.00 Klankbeeld. 16.02 Sym-
phonie-orkest. 16.35 Platen. 16.40 Kinder
zang. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor
de kinderen. 18.15 Platen. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.15 Con
certgebouworkest en solisten, 22.00 Nieuws.
22.15 Sopraan en piano. 22.45 Platen. 22.50-
23.00 Nieuws.

BBC. 22.00-22,30 Nieuws. Feiten van de dag.
Engelse litteratuurgeschiedenis. (Op 224 en
76 m.)

De Hoge Raad heeft Dinsdag arrest ge
wezen in de zaak van de rijksadvocaat,
die in cassatie is gegaan van een uitspraak
der Haagse rechtbank, die een fiscale eis
om inzage te nemen van het patiënten-
register in een ziekenhuis nietig verklaar
de op grond van het feit, dat dit zieken
huis geen commerciële onderneming is en
geen „bedrijf" kan worden genoemd.

De Hoge Raad heeft geen grond aan
wezig geacht voor de opvatting, als zou de
rechtbank in haar vrijsprekend vonnis ten
aanzien van het ziekenhuis zijn uitgegaan
van een met de wet strijdige opvatting
omtrent het begrip „bedrijf", waaruit volgt,
dat tegen deze vrijspraak geen beroep in
cassatie openstaat, aldus het thans gewezen
arrest.

ADVERTFNT1E

Ned. Horv. Kerk
Aangenomen naar Katwijk aan Zee (vac.
P. Pras) F. Offeringa te Wageningen; naar
Zutphcn P. A. Stapert te Moordrecht; naar
Zuidwolde (Gr.) R. J. Mooy te Vries (Dr.)

Benoemd tot bijstand in het pastoraat te
Hoogeloon-Eersel H. J. Dijckmeester, a.s.
em. pred. te 's-Gravenhage.

Geref. Kerken

Tweetal te Utrecht (vac. J. W. de Jager)
L. W. Boeijinga te 's-Gravenzande en Joh.
Heule te Edam.

Beroepen te Nijkerk J. Verlare te 's-Gra
venzande; te Weesp W. G. Scheeres te Eef-
de-Gorssel; te Drimmelen en Raamsdonk
A. J. Dondorp, cand. te Heemstede.

Bedankt voor Zwagerveen G. Veeneman
te Nes (W.D.).

Examens. Aan de V.U. zijn geslaagd
voor het prop.examen theologie mej. H.
Wuyckhuyse te Zwyndrecht en de heren E.
P. Bosma te Musselkanaal. J. B. F. v. d.
Brink te Voorburg, A. M. Brouwer te
Utrecht, J. de Jongh te Amsterdam, P. C.
Koster te Pernis, P. v. Loo te Sneek, T. L.
PI. Pieterse te Goes, P. K. Pilon te Hilver
sum, M. Rebel te Hilversum, C. Stam te
Goes, J. J. Tissink te Bergen op Zoom, L.
J. Vos te Sloten (Fr.) en J. D. A. de Zwart
te Oldekerk (Gron.).

Geref. Kerken art. 31 K.O.
Aangenomen naar Zwolle (voor de miss.
dienst op Soemba) C. v. Kalkeren te IJssel-
n-nnde-Bolnes-Slikkerveer.

Ter gelegenheid van de derde twee-jqar-
lijkse beeldhouwtentoonstelling, die van
Juni tot September in Antwerpen wordt
gehouden, zijn twee nieuwe postzegels
uitgegeven. De voorstelling op de zegel is

een werk van de Belgische beeldhouwer
Rik Wauters (1882-1916) en geeft weer „De
razende maagd". De postzegel van 1,20 fr.
is groen en de zegel van 2 fr. is
violet gekleurd.

De Koninklijke Nederlandse Middenstandsbond houdt in Hilversum zijn jaarlijkse
congres. Dinsdagmiddag begon de jaarvergadering met een jaarrede door de voor
zitter van de bond, de heer L. de Groot, die aanving met te herinneren aan de voor
spoed op economisch gebied, waarin Europa en Amerika zich thans mogen verheu
gen. Maar hij vroeg zich af, of dit wel zo zal blijven, hoewel voor noodlotsprofetieën
geen reden is. De hedendaagse welvaart berust voor een belangrijk deel op de be
wapening. Het ziet er niet naar uit, dat de uitgaven daarvoor binnen afzienbare tijd
belangrijk zullen verminderen; in dit opzicht dreigt dus weinig gevaar, aldus spreker.
Kentekenend voor de hele situatie is echter wel het feit, dat de beurs op berichten
omtrent een verbetering in de internationale verhoudingen pleegt te reageren met
koersdalingen. Maar ook al te sterke opvoering van het loonpeil en de sociale lasten
kan, vooral in een zo kwetsbaar land als het onze, tot ernstige ontwrichtingen leiden.
Er zijn trouwens nog meer dergelijke mogelijkheden en daarom wilde de heer De
Groot een woord van bedachtzaamheid laten horen. „De economen verzekeren ons,
dat de overheid thans beschikt over een arsenaal van wapenen om een opkomende
crisis reeds in de kiem te smoren. Dit is ongetwijfeld een heugelijk feit, maar we
mogen daarbij toch niet vergeten, dat de deugdelijkheid van deze wapenen nog be
proefd en bewezen moet worden. In elk geval zal iedere zakenman verstandig
doen met reeds nu een zodanig beleid te voeren, dat zijn bedrijf tegen een stootje
kan, als onverhoopt een daling in de conjunctuur mocht optreden. Het te voeren
middenstandsbeleid moet hiermee terdege rekening houden".

Nassaustraat 5

Haarlem

Tel. 15220

Ingaande op de toestand van de midden
stand merkte de spreker op, dat ongetwij
feld een deel van de middenstand goede
zaken maakt. Daarnaast valt echter een
ander deel aan te wijzen, waar het maar
„zó zó" is; en in de derde plaats heeft de
middenstand een brede zoom van bedrij
ven, die het ook nu nog. door welke oorza
ken dan ook, hard te verantwoorden heb
ben. Dit alles hangt samen met de omstan
digheid, dat de middenstand nu eenmaal
een uiterst gecompliceerd verschijnsel is,
met een problematiek, waarvan de oplos
sing nog heel veel inspanning zal vergen."
Middenstand is een rijk geschakeerd begrip.

Over de handelsmargebeschikking" 3955
zei de spreker, dat deze zich speciaal richt
tegen de handel, dus tegen een bepaalde
groep in het productieproces, terwijl de
overige schakels hier buiten geding blijven.
Daarom kan zijns inziens ln dit geval wel
degelijk van een discriminatie worden ge
sproken De détailhandel heeft alle reden
hierover onrust en wrevel te betonen. „Het
gemak, waarmede men zo nu en dan wel
hoort spreken over het aandeel van de
middenstand in de algemene welvaart,
vindt zijn weerspiegeling in het overheids
beleid. Ik denk in dit verband met name
aan de wijze, waarop het kartelbesluit
wordt gehanteerd. Ook hier kan ik mij niet
aan de indruk onttrekken, dat de gedachte,
dat de middenstand toch zo'n „fleurige"
tijd doormaakt, een rol speelt bij de ge
dragslijn, welke ten aanzien van de onder
nemersafspraken wordt gevolgd. Naar
mijn smaak onderscheidt men echter te
weinig tussen het kartel in het grootbedrijf
en het kartel in het middenstandsbedrijf.

Natuurlijk zal ik niet ontkennen, dat on
dernemersafspraken in de middenstand
eveneens ongewenste vormen kunnen aan
nemen. Uitwassen van deze aard zullen,
wanneer zij mochten voorkomen, door mij
nimmer in bescherming worden genomen.
Maar onomwonden wil ik zeggen, dat ge
vaar hiervoor veel en veel geringer is dan
i.i de sector van het grootbedrijf. Dit vindt
zijn oorzaak in het feit, dat het midden
standskartel eigenlijk gericht is op een doel,
dat ook de regering nastreeft: de bevorde
ring van een oi'delijk economisch verkeer.
De middenstand met zijn groot aantal klei
ne economische eenheden, waarvan de
eigenaars maar al te vaak slechte reken
meesters zijn, zodat de calculatie gemak

kelijk in het gedrang komt, heeft, naar de
ervaring leert, dringend behoefte aan enige
zelfordening op het gebied van de prijzen.
Anders ontstaat maar al te licht het ge
vaar van prijsonderbieding".

Middenstandsbeleid

van de regering

Over het middenstandsbeleid van de re
gering merkte de heer De Groot op, dat
sedert liet debat over de Middenstandsnota
van verleden jaar in de gelederen van de
middenstand een zekere teleurstelling is
ontstaan. Het in de middenstand heersende
ongenoegen wordt, naar de spreker meent,
voor een deel veroorzaakt door het feit,
dat men er nog steeds niet in is geslaagd
het middenstandsbedryfsleven voldoende in
het algemene overheidsbeleid te integreren.
Erkend zij, dat dit een moeilijk vraagstuk
is, omdat ten aanzien van de gehele mid-
denstandsproblematiek nog zoveel onzeker
heid bestaat. Het zou daarom onjuist zijn
hierover eenzijdige verwijten tot de over
heid te richten, al moeten wij ons natuur
lijk de critiek op concrete punten voorbe
houden. De middenstand zal echter van
zyn kant ook zelf bijdragen moeten leveren
tot de oplossing van de vraagstukken, die
hier liggen. Men kan niet zeggen, dat de
middenstand zich niet op het gebied van de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie weert.

Over de vrije organisatie zei de spreker,
dat over het thema ..organisatiezwakte" in
de middenstand al heel veel is gezegd en
geschreven. „Wie de cijfers bekijkt, ziet,
dat het er met de organisatiepercentages
nog niet zo kwaad voorstaat. De ambachts
sector vertoont een organisatiegraad van
60 de dienstverleningssector van ruim
45 en de détailhandel van 41.5 De
werknemersvakverenigingen met hun ruim
1.200.000 georganiseerden winnen het, wat
ledental betreft, echter verre van de mid
denstandsorganisaties. Daarin zit een niet
te miskennen bron van kracht, die de vak
verenigingen op ons voor hebben. De mid
denstand kan dit alleen compenseren door
het betonen van een grotere offervaardig
heid. Hier nu ligt echter ons zwakke punt;
dit verschijnsel is de ongunstige keerzijde
van een middenstandsdeugd, aldus de heer
Dc Groot. De middenstander is van nature
een individualist, iemand, die niet veel voor
werken in groter verband voelt. Dit is in
deze naar massificatie neigende tijd zeker
een deugd. Mensen van dit slag leveren
juist door hun eigengereidheid een waar
devolle bydrage tot de opbouw van een ge
zonde maatschappij. Maar te ver doorge
voerd, kan deze deugd in haar tegendeel

44. Na een onrustig slaapje ontwaakte
Panda in de schoot van Vader Tijd. Met
tegenzin keek hij naar het raderwerk om
zich heen. „Alweer een dagmompelde
hij, „en ik ben nog even ver als toen ik
begon. Als ik maar iets begreep van al
dat radergedoe, dan zou ik tenminste kun
nen nagaan, hoe ik de poppen moet mon

teren". Hij bekeek het ingewikkelde klok-
kenmechanisme nog eens goed, maar veel
wijs kon hij er niet uit worden. Tenslotte
nam hij een besluit. Hij gooide zijn gereed
schap neer en snelde de toren uit. „Ik ga
de klokkenmaker opzoeken", dacht hij, „die
zal me wel kunnen uitleggen, wat ik moet
doen". Maar de boze gemeentesecretaris

was Panda vóór. Hij stond al bij de ge
vangenis, toen Panda kwam aanrennen.
„Kijk", zei hij tegen de gevangenisbewa
ker, „daar komt de klokkenmakersleerling
aan. Hij komt zijn baas natuurlijk om raad
vragen, maar dat mag niet. Dat is verbo
den! Zorg er dus voor, dat de klokkenma
ker hem geen enkele inlichting geeft".

cmslaan. Dan blijkt diezelfde middenstan
der te weinig mens-in-de-gemeenschap te
zijn, dan betoont hij onvoldoende belang
stelling voor de publieke zaak, dan mist
hij het juiste begrip voor de waarde van
een krachtige middenstandsorganisatie Op
dit gebied valt er werkelijk ontzaglijk veei
te doen. De heer De Groot eindigde zijn
jaarrede met een opwekking, het „werk
dat aan de winkel is" aan te pakken in
eendracht en verdraagzaamheid.

Ir. Jan Uhre heeft medegedeeld dat hij
zijn pogingen het admiraalschip van Witte
de With, de „Brederode", te bergen heeft
opgeschort tot het volgende jaar en dat
hij zijn pogingen vermoedelijk pas in April
1956 zal kunnen hervatten.

Uhre liet merken dat dit uitstel een fi
nanciële kwestie is. Hij zei dat pas aan het
einde van dit jaar zal blijken in hoeverre
pogingen in Nederland, geld bijeen te
brengen voor verder bergingswerk, het ge
wenste resultaat opleveren. In het najaar
en de winter valt niet aan bergingswerk
te denken. Het wrak van de „Brederode"
ligt sedert de helft van de 17e eeuw op
de bodem van de Sont bij Snekkersten,
vlak ten zuiden van Elseneur.

Officier eist negen maanden
onvoorwaardelijk

„Beseft u wat een marteling dit voor het
dier geweest is", zo vroeg Dinsdag de pre
sident van de Rotterdamse rechtbank de
37-jarige opkoper H. J. van 't H. uit Maas
sluis. Deze had een schaap tegen de grond
gegooid, een dun touwtje om de nek ge
bonden, en met een voet op de kop van
het dier het touwtje aangetrokken tot
het dier dood was. Enkele mensen, die er
bij stonden te kijken, konden het niet
langer aanzien en waren naar buiten ge
lopen.

Bovendien had hij het schaap te Moor
drecht gestolen met de 25-jarige G. B. Ten
slotte was hem nog diefstal van wat oud
ijzer te Capelle aan de IJsel ten laste ge
legd.

De officier van Justitie eiste een jaar
gevangenisstraf met aftrek, waarvan drie
maanden voorwaardelijk met drie jaar
proeftijd, en tegen B. een gevangenisstraf
van acht maanden met aftrek.

De uitspraak volgt over veertien dagen.

ADVERTENTIE

AUTOMOBIELBEDRIJVEN

HAARLEM
Tel. 14160

BLOEMENDAAL
Tel. 22165

Veiliger. Hairold Gray van de Pan Ameri
can World Airways heeft verklaard, dat
in 1954 één dodelijk ongeval gebeurd is
op iedere 1250 miliioen passagier-vlieg-
mijlen. Voor auto's was dit getal 2.6
doden op iedere 100 mdllioen passagier-
mijlen. Hij concludeerde hieruit, dat
een luchtpassagier 32 maal veiliger reist
aan een automobilist.

Wrijving. Te Coventry in Engeland is een
windtunnel iin gebruik genomen die be
stemd is voor het onderzoek van ver
schijnselen welke optreden bij vliegtui
gen die twee tot driemaal zo snel vlie
gen ais de snelheid' van het geluid'. Bij
deze grote snelheden treedt zodanige
verhitting op door de wrijving van de
lucht, dat sommige materialen die ge
bruikt worden in vliegtuigen gevaar
lopen te smelten.

Geen bezwaar. Generaal Sadao Araki,
oud-minister van Oorlog van Japan, en
een van de belangrijkste oorlogsmis
dadigers, die tot levenslang veroordeeld
was en thans in de gevangenis Sugamo
te Tokio zit, is op erewoord vrijgelaten
wegens gezondheidsredenen. Frankrijk,
Groot-Brittannië, de Verenigde Staten,
Nederland, Australië, Nieuw-Zeeland,
Pakistan en Canada hebben de Japanse
regering meegedeeld, dat zij geen be
zwaar hebben tegen zijn vrijlating.

Uitgesloten. Deze maand wordt te Bang
kok in Thailand een televisiezender in
gebruik genomen, de tweede in Zuid-
Oost-Azië. Er is reeds een zender te
Manilla op de Philippijnen. De televisie
organisatie in Thailand heeft het mono
polie van verkoop en onderhoud van
televisie-ontvangers. Slechts een Ame
rikaanse maatschappij mag materiaal
invoeren. Europese firma's zijn van de
markt uitgesloten.

Waardig. De 31-jarige Giacomo Alliata uit
Borgomanero is tot „koning der kaai-
hoofdigen van Italië in 1955" gekozen.
Een jury stelde na een zorgvuldig on
derzoek van de schedels der candidaten
vast, dat Alliata, die kaal is sedert zijn
zevende jaar, geen enkele haar heeft,
„noch een poging tot een haar, noch
zelfs een herinnering aan een haar" en
bijgevolg waardig is de kroon te dragen.

Goedkoper. De Shaw Savill Line heeft be
kend gemaakt dat de Vulkan Werft te
Bremen voor haar rekening drie snelle
vrachtschepen van 8900 ton zal bouwen.
De prijs is gemiddeld vijftien percent
lager dan die van zes Britse en een
Nederlandse aanbieding. De levertijden
zullen acht maanden korter zijn. De
maatschappij zal bij Harriand en Wolff
in Schotland een zusterschip van deze
drie vaartuigen laten bouwen.

Proef. President Eisenhower, zijn kabinet
en ongeveer 15.000 ambtenaren zullen
vandaag Washington verlaten en zich
verspreiden in een cirkel om de stad
met een middellijn van 500 kilometer
om het apparaat van de burgerlijke ver
dediging te beproeven. Men zet op de
nieuwe standplaatsen de werkzaam
heden voort. De regering blijft tot het
einde van de week weg.

Gegrepen. Een negenjarig Belgisch meisje
uit Flemalle, dat dicht bij de kooi van
een circusleeuw stond en door een pas
serende vrachtauto tot voor de tralies
werd gedrongen, werd door het roofdier
bij de schouder gegrepen en in het ge
zicht geslagen. Zij werd zwaar gewond
naar een ziekenhuis overgebracht.

Traditie. Een oude Oostenrijkse gewoonte
om de bruid op de dag van haar huwe
lijk te wekken door vuurwerk te ont
steken bij het raam van haar slaap
kamer, heeft de dood tengevolge gehad
van de bruidegom en de verwonding van
de twee broers van de bruid. Het onge
val geschiedde te Krumbach-Amt nabij
Wenen, waar de 26-jarige bruidegom
Johann Trimmel door een ontploffend
stuk vuurwerk werd gedood. De 22- en
25-jarige broers van de bruid, die toe
keken, liepen verwondingen op.

Machtiging. In de Zuid-Zweedse haven
Ysstad is een Oost-Duitse vissersboot
binnengelopen, waarvan de vier leden
van de bemanning om politiek asyl heb
ben gevraagd. Het viertal had midden
'op ze<? de kapitein in het vooronder op
gesloten. In de haven is een Oost-Duitse
patrouilleboot binnengelopen, waarvan
de kapitein een geschreven machtiging
bij zich heeft om de vissersboot en zijn
kapitein terug te brengen naar Oost-
Duitsland.

Toch ió het

zo

DE VEELVULDIG voorkomende opvat
ting dat alle krissen vergiftigd zijn, berust
vooral op het idee dat de kris een wapen
is zonder meer. Bovendien heeft het lem
met van sommige soorten krissen een
kronkelende, op een slang gelijkende vorm,
waardoor hel idee van giftigheid als het
ware wordt gesuggereerd. Ook wordt het
lemmet vaak gedamasceerd, d.iv.z. door-
smeed met een ander metaalmengsel (pa-
mor) waardoor in het staal fi
guren van een andere tint ont
staan. Deze figuren zouden
volgens sommige mensen zijn
ontslaan door het scherpe ver
gif dat zich in het metaal heeft
geëtst. Alles bijeen, zijn hier
dus voldoende argumenten aan- J
wezig J

pioenen en slangen gedompeld, waardoor

de steriliteit van het metaal weliswaar
niet bevorderd wordt., maar in deze geval
len is toch niet de opzet aanwezig om het
wapen giftig te maken. Alhoewel het in
de praclijk toch wel op hetzelfde neer
komt.

r~

om de veronderstelde
giftigheid van Indische krissen te onder
steunen.

In de eerste plaats moeten we in de
kris meer een pronk- en statiewapen zien,
dan een vechtwapen. De kris verviÈt in
sociaal opzicht een zeer belangrijke func
tie, want hij is in de eerste plaats een
waardigheids- en onderscheidingsteken en
behoort tot de vijf dingen die in het leven
van de Javaan de belangrijkste plaats in
nemen, t.io. zijn paard, vrouw, wapen
(kris), huis en vogels. De kris neemt dan
ook in het volksgeloof een aparte plaats
in, hem wordt veelal een magische kracht
toegeschreven, zodat men de kris van een
inlands vorst bijvoorbeeld niet zal durver,
aanraken uit vrees ziek ie worden en te
sterven. Soms worden deze wapens omge
ven met een geheel ritueel; zij worden be
wierookt, of de lemmet-s worden met geuri
ge oliën geparfumeerd, ja, zelfs brengt men
offers aan de kris. Men meent dat het wa
pen de eigenaar onkwetsbaar kan maken
hem dapperheid zal schenken en zijn aan
zien zal vergroten. Om de bezielende kracht
van de kris te doen toenemen wordt het
wapen bij de Madoerezen soms enige da
gen in hersenen of ingewanden van schor-

Kortom, theoretisch wordt de kris niet
vergiftigd, maar onder bepaalde omstan-
v digheden kan het wel dege
lijk voorkomen dat het wapen
giftig is. Voorzichtigheid is
dus altijd geboden, vooral
omdat, de giftigheid vaak
moeilijk te ontdekken is en -
al naar de aard van het vergif
- soms lang werkzaam kan
blijven. Indien het wapen
echter een paar keer behoorlijk wordt
schoongemaakt, behoeft men voor het staal
werkelijk geen grotere angst te koesteren
dan voor elk ander lemmet dat zich in
dezelfde condities bevindt. Maar zorgvul
dige reiniging blijft een vereiste voor elk
vreemd wapen dat u in handen komt; dan
is alle overdreven angst in het vervolg
overbodig.

Overigens is het merkwaardig te con
stateren hoe reeds het Muurstenen mes uit
de oertijd met eerbied werd beschouwd en
behandeld, als bezat, het een eigen bezie
ling, welke denkwijze culmineerde in oude
legenden, die ons verhalen van zwaarden
die lvun bezitter de onoverwinnelijkheid
bezorgden. De magische cultus rondom de
krissen is hiervan nog een levend restant.
Maar we zullen het daarover niet verder
hebben, want we wilden spreken over de
vier verdedigingswapens die op geen enke
le ontwapeningsconferentie ter sprake ko
men, terwijl zij het gesprek toch zeer zou
den vereenvoudigen indien alleen zij ter
'aiel loerden gebracht.

Daarover morgen.

(Nadruk verboden)

H. PéTILLON.