Panda en de Meester-Klokkenmaker
1WITSMINE
Wereldnieuws
Steeds meer Hollanders keren
Indonesië de rug toe
WRIGLEY
Prins Bernhard reikte heden
vier zilveren anjers uit
Bedrag voor LTB toegezegd
voor nieuw gebouw te Haarlem
Demagogisch gestook van communisten
tegen de B.P.M. en de K.P.M.
De radio geeft Zaterdag
J
Vrijspraak na „drinkproef
Roulettespeler tot zes
maanden veroordeeld
Kostbare juwelen gestolen
Examens
KAUW
18 jaar
transpiratie-lucht
Viering veertigjarig bestaan
Eerste Zondag in Zweden
zonder verkeersongelukken
Enkelvoudige
werktuigen
VRIJDAG 17 JUNI 1955
(Van onze correspondent in Djakarta)
Twintigduizend Nederlanders zullen dit
jaar naar schatting uit Indonesië naar het
vaderland vertrekken. Met de gewone
mailboten, die niet-volgeboekt aangekomen
met de retour-passagiers geen raad weten,
en met extra-ingelegde schepen. De ver
wachting is echter dat onder de 90.000
Nederlanders, die hier nog wonen, in de
naaste toekomst de drang om dit land te
verlaten, nog groter zal worden dan in het
getal van 20.000 tot uitdrukking komt.
Een redevoering als die van de heer
Aidit, secretaris-generaal van de commu
nistische partij, dat de PKI desnoods alle
Nederlanders wil vermoorden, is weinig
bevorderlijk voor hel geestelijk klimaat,
waarin de Nederlanders hier zich „senang"
(prettig) gevoelen. Het heet dat de pap
nimmer zo warm wordt gegeten, als zij
wordt opgediend, maar de tot kop in een
krant geworden slagzin, waarmee de heer
Aidit zijn toehoorders opzweepte: „Hol
landers, maak dat je weg komt" blijft niet
zonder uitwerking.
De heer Aidit sprak zijn rede uit op het
Medan Merdeka, het voormalige Konings
plein, voor een menigte, die op 15.000 man
werd geschat ter gelegenheid van het 35-
jarig bestaan van de P.K.I. Of ieder van
die vijftienduizend aanwezigen wist wat
communisme is, wagen we te betwijfelen.
De heer Aidit stelde hun een aantal vragen
Hij vroeg of er Islamieten aanwezig waren.
Luid geroep weerklonk. Op de vraag of er
cok nationalisten waren, kreeg hij een iets
minder luid antwoord. Het antwoord was
nog zwakker toen hij vroeg of er ook com
munisten onder de aanwezigen waren.
„Wees niet bang te zeggen dat men com
munist is," zei Aidit. En op zijn herhaalde
vraag of er communisten aanwezig waren
op deze door de communisten belegde
bijeenkomst kreeg hij (eindelijk) luide
bijval. De Indonesiër is in het algemeen
een hoffelijk mens en dus ook tegenover
de heer Aidit
Rp 1600 per ademhaling
De vraag is echter of hij, behalve hoffe
lijk, ook voldoende onderlegd is om de
demagogie te onderkennen, als de heer
Aidit vertelt dat de Nederlanders in Indo
nesië nog steeds 10,5 milliard per jaar ver
dienen. Dat is, zei hij, om meer indruk te
maken: rp. 335 per seconde of rp. 1600 in de
tiid van een ademhaling. En wij verdienen
maar rp. 3,50 met een hele dag werken.
„Als wij bij de verkiezingen winnen," ging
Aidit verder, „gaan de rood-witte vlaggen
niet omlaag. Neen. die komen boven de
vlaggen van de BPM en de KPM te wap
peren. Voor de Nederlanders is er dan geen
plaats meer. We sturen de Hollanders naar
huis. Hun schepen mogen zij hier laten."
Dit was het meest demagogische trekje
in Aidits redevoering. Want zonder Neder
landers varen er geen KPM-schepen in In
donesië en zonder KPM-schepen in Indo
nesië morgen aan de dag ligt de ganse
ADVERTENTIE
economie van Indonesië op apegapen.
De heer Aidit weet dat. De heer Aidit
weet, dat de KPM Indonesië niet nodig
heeft, maar dat zij elders in de wereld voor
haar schepen eveneens emplooi kan vinden.
De massa op het Merdekaplein, die reeds
aarzelde te antwoorden of zij communis
tisch is, weet dit vermoedelijk niet. En met
voorlichters als de heer Aidit zal zij er ook
niet achter komen, het het voor Indonesië
met helemaal zonder belang is. dat er nog
een paar duizend Nederlandse deskundigen
op vele terreinen en dus ook in de scheep
vaart. blijven varen om te trachten Indo
nesië op de been te houden, daarbij voor
zichzelf weliswaar een boterham ver
dienend, maar een boterham, die hun elders
ook niet ontbreken zou.
Het Amsterdamse gerechtshof heeft de
42-jarige hoofdvertegenwoordiger F. de H.
uit Hilversum, aan wie het onder invloed
van sterke drank besturen van een
auto was ten laste gelegd, conform de eis
vrijgesproken. Daarmede werd het vonnis,
dat de rechtbank in eerste aanleg tegen de
ze autobestuurder had uitgesproken, beves
tigd. De officier van Justitie had toen ho
ger beroep aangetekend.
De verdachte heeft, ten bewijze van zyn
mening dat zijn lichaam zeer goed tegen
alcohol bestand is, onder toezicht van po-
litie-ambtenaren in korte tijd 6 borrels en
1 glas bier gedronken. Hij bleek daarna
nog over de normale coördinatievermogens
te beschikken.
In hoger beroep heeft het Amsterdamse
gerechthof twee vonnissen, die de recht
bank in eerste aanleg had gewezen tegen
de 43-jarige gedetineerde meubelmaker F.
W. H. uit Amsterdam, bevestigd. De meu
belmaker hoorde voor het hof de uit
spraak aan: vier maanden wegens het be
drijven van roulettespel te Kortenhoef en
2 maanden voor hetzelfde delict gepleegd
te Loosdrecht. De uitspraak is conform de
eis van de procureur-generaal. Hij was
reeds 7 maal terzake van hazardspel ver
oordeeld.
Beivoners met vacantie
Terwijl de bewoners met vacantie in het
buitenland vertoefden, heeft een insluiper
met behulp van een valse sleutel zich toe
gang verschaft tot hun flat in de Burge
meester Andriessenstraat te Hilversum.
Vrienden van de bewoners, die een oogje
in het zeil zouden houden, constateerden in
het begin van de week dat er iets „fout"
was. maar of er veel werd vermist konden
zij niet meedelen. Daarom heeft de politie
de familie in het vacantieverblijf in Duits
land gewaarschuwd en nu de bewoners
zijn teruggekeerd kon worden vastgesteld
dat de insluiper met een grote buit de flat
weer had verlaten. Uit een slaapkamer-
kast zijn namelijk een bedrag van f 17.000
gulden aan contanten en juwelen ter waar
de van f 3.000 verdwenen.
Geslaagd voor de acte handenarbeid aan
de Rijkskweekschool te Haarlem de heren
H. Hensen, J. Holleman, D. Sijpestijn, T.
Souwer, J. Stevens, G. J. Suman en A. de
Zwaan, allen uit Haarlem en R. Zuidema
uit Bever ijk en de dames Tr. Arnaud de
Callavon, T. Delzenne, E. Hos en H. Jansen
allen uit Haarlem en P. Gall uit Heemstede.
ADVERTENTIE
heerlijk - verfrissend
zuivert mond en keel
bevordert uw spijsvertering
HILVERSUM I. 402 M.
KRO. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen, 7.15 Ge
wijde muziek. 7.45 Morgengebed en liturgi
sche kalender. 8.00 Nieuws, weerberichten
en katholiek nieuws. 8.20 Platen. 9.00 Voor
de huisvrouw. 10.00 Voor de kleuters. 10.15
Platen. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Platen.
12.00 Angelus. 12.03 Gevar. muziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen, 12.33
Dansmuziek. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws
en katholiek nieuws. 13.20 Lichte muziek.
13.45 Zang en orgel. 14.00 Boekbespreking
14.10 Platen. 14.20 Platen. 14.40 Amateurs
programma. 15.15 Kroniek van Letteren en
Kunsten. 15.55 Platen, 16.00 Gregoriaanse
zang. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Lichte mu
ziek. 17.20 Voor de jeugd. 18.00 Nederlandse
liedjes. 18.15 Journalistiek weekoverzicht.
18.25 Platen. 18.30 Parlementair overzicht.
18.40 Dansmuziek. 19.00 Nieuws. 19.10
„Lichtbaken", causerie. 19.30 Avondgebed
en liturgische kalender. 19.45 Concertge
bouworkest. 20.25 Zang en piano. 20.40 Ac
tualiteiten. 20.55 De gewone man. 21.00 Ge
varieerd programma. 23.00 Nieuws. 23.15
Nieuws in Esperanto. 23.22-24.00 Kamer
muziek.
HILVERSUM II, 298 M.
VARA. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gym
nastiek. 7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Pla
ten. 8.25 Vacantiekalender. 8.30 Orgel. 8.55
Voor de vrouw. 9.00 Gymnastiek. 9,10 Pla
ten. VPRO: 10.00 „Tijdelijk uitgeschakeld",
causerie. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20
Voor de arbeiders in de continubedrijven.
11.35 Pianovoordracht. 12.00 Orgel en zang.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 VARA-Varia.
13.20 Metropole-orkest. 13.45 Sportpraatje.
14.00 Harmonie-orkest. 14.20 „Europees toe
risme", causerie. 14.35 Lichte muziek. 15.05
Fries programma. 15.30 H.M. de Koningin
spreekt over „Welvaart der wereld als ge
meenschappelijke verantwoordelijkheid".
16.45 Platen. 16.50 Raclio Philharmonisch or
kest en solist. 17.30 Weekjournaal. 18.00
Nieuws en commentaar. 18.20 Dansmuziek.
18.45 Regeringsuitaending: „Atlantisch al
lerlei", een en ander over de 15 landen van
het Atlantisch Pact. 19.00 Artistieke staal
kaart. VPRO: 19.30 „Passepartout", cause
rie. 19.40 „Tranen over Zuid-Afrika", cau
serie. 19.55 „Deze week", causerie. VARA:
20.00 Nieuws. 20.05 Platen. 20.15 Dansmu
ziek. 20.45 Gevarieerd programma. 21.30
Amusementsmuziek. 22.00 Socialistisch com
mentaar. 22.15 Amusementsmuziek. 22.40
..Lessen in Huwelijksgeluk", hoorspel. 23.00
Nieuws en SOS-berichten. 23.15-24.00 Pla
ten.
TELEVISIEPROGRAMMA (VARA)
20.15 Actualiteiten en weeroverzicht. 20.30
De zingende stift. 20.35 Bezoek aan het cir
cuit van Zandvoort. 20.45 Luchtig tussenspel
21.00 Filmverz.programma. 21.20. Luchtig
tussenspel. 21.35 Disneyland.
BRUSSEL, 324 M.
11.45. Platen. 12,30 Weerberichten. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio-Almanak.
14.30 Journaal. 15.00 Platen. 15.45 Accordeon-
muziek. 16.00 Platen. 16.15 Accordeonmu-
ziek. 16.30 Platen. 16.45 Engelse les. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Orgelconcert.
17.55 Platen. 13.10 Orgelconcert. 18.30 Voor
de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.45
Omroep - Ommeganck21.15 V ei-zoek pro
gramma. 22.00 Nieuw. 22.15 Lichte muziek.
23.00 Nieuws. 23.05 Dansmuziek. 23.40-24.00
Platen
TBC. 22,00-22.2') Nieuws; Feiten van de dag.
Vorm en kleur. Sportjournaal. (Op 224 en
76 m.).
Prins Bernhard heeft vanmorgen als
regent van het naar hem genoemde fonds
voor financiële steun aan culturele arbeid
in het Gebouw van de Nederlandsche
Handelmaatschappij N.V. te Amsterdam
drie der vier zilveren anjers voor dit jaar
uitgereikt.
Dit jaar is de onderscheiding van het
onder het devies „Tua res agitur" (Het
gaat om uw zaak) .werkende Prins Bern-
hardfonds, verleend aan ir. Vincent Wil
lem van Gogh te Laren, een neef van de
schilder. De anjer werd hem verleend op
grond van: „Het piëteitvolle en onbaat
zuchtige instandhouden van de grote col
lectie schilderijen en tekeningen van Vin
cent van Gogh en het voortdurend ter be
schikking stellen van deze collectie voor
tentoonstellingen in Nederland en over de
gehele wereld, waardoor millioenen het
contact met deze geniale zoon van ons
volk hebben kunnen deelachtig worden.
Hiermede wordt tevens geëerd wijlen me
vrouw Johanna Gesina van Gogh-Bonger,
zijn moeder, die, weduwe geworden in
1890, ondanks zeer moeilijke omstandig
heden en aandrang van anderen toch met
grote liefde het overgrote deel van de
collectie bijeenhield. Het was haar geloof
in de waarde van het werk en haar liefde
voor de taak, die Vincent zich in zijn werk
stelde, welke in feite tot deze onderschei
ding hebben geleid".
De tweede anjer werd uitgereikt aan mr.
Karei Paul van der Mandele, onder meer
voorzitter van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Rotterdam en omstre
ken.
De onderscheiding viel hem ten deel op
grond van: „De bijzonder belangrijke ar
beid van initiatief, steun en voortdurende
actieve belangstelling en zorg ten behoeve
van de cultuur in zeer breed verband als:
de tuindorpbouw in Rotterdam-Zuid en
Kralingen, reeds in 1913 begonnen, het
Conservatorium en het Rotterdams Phil
harmonisch Orkest, het Museum Boymans
en speciaal daarin de unieke collecties
aardewerk en tin, de restauratie van het
nationale monument Het Prinsenhof te
Delft, het oudheidkundig museum Het
Schielandhuis, het tot stand brengen van
de nieuwe Rotterdamse diergaarde Blij-
dorp, zijn aandeel in het cultureel herstel
van de Maasstad na de ontzaglijke oor
logsverwoesting, waarbij als jongste initia
tief het comité „Herrijzend Rotterdam"
dat na de totstandkoming van een waar
dig oorlogsmonument voort zal gaan de
stad Rotterdam met schone beeldhouw
werken t.e verrijken. In hem werden ge
huldigd al diegenen, die als hij het begrip
„burgerzin" positieve inhoud gaven".
De derde anjer werd uitgereikt aan de
initiatiefnemer en organisator van de In
ternationale Muziekconcoursen te Kerk-
rade de heer Willem Eduard Adolf Schee-
len uit deze stad. Op grond van: „De voor
treffelijke prestatie van de internationale
muziekconcoursen van 1951 en 1954 te
Kerkrade, waaraan deelgenomen werd
door zestien landen uit twee werelddelen-
Initiatiefnemer en bezield organisator van
dit stuk internationale-goodwill-werk van
grote betekenis, dat honderdduizenden
mensen, geïnteresseerd of actief in de
culturele zelfwerkzaamheid van de brede
volkslagen, in edele wedijver tot het be
reiken van zo hoog mogelijke kwaliteit
van hun muzikale prestaties tezamen
bracht. In hem mogen tevens geëerd wor
den al diegenen, die ondanks de sterke
tendenzen van vervlakking onvermoeid
voortgaan de culturele zelfontplooiing van
de mens te bevorderen en in kwaliteit te
ontwikkelen".
De vierde anjer is toegekend aan pater
Gerardus Wilhelmus Maria Ahlbrinck
C.ss.R. te Suriname voor zijn wetenschap
pelijk werk betreffende de Caraibische In
dianen. De versierselen zullen hem wor
den uitgereikt door Prins Bernhard tij
dens het bezoek aan Suriname in het ko
mende najaar.
ADVERTENTIE
en geen vrienden!
bedierf alles
MejuHr. In» Schollenberg, W. van
OutHoornstraat, Den Haag, schrijft:
„Ik had zo'n last van transpiratie
dat de mensen op kantoor gewoon niet meer naar me
toe kwamen. Op feestjes bleof ik vaak alleen. Arrld crème
bracht de oplossing. Een moordmiddell Transpiratie weg,
geur wog, geen plekken meer in de lurken, altiid reker
van mezelf."
Een beet.ie Arrid In de okselhollen - eenvoudig en
vlug. Meteen stopt de transpiratie, geen spoortje
geur meer te bekennen. Arrid werkt volgens een
geheel nieuw principehet bevat Transtop, waar
door de crème direct bü het aanbrengen tot diep
in de onderhuid doordringt. Daarom is het zo
afdoende - al is het nog zo warm. Uw oksels
blijven fris en droog en bederf van kleren komt
niet meer voor. Arrid-crème werkt bovendien
verzachtend en ontsmettend. Begin vandaag nog
met Arrid, de crème waarvan specialisten hebben
vastgesteld dat het anderhalf maal langer, ze
kerder en veiliger werkt. Delicaat geparfumeerd,
prijs f. 1.65.
Het eerste „radareiland" van Amerika gezien tijdens de vaart naar Boston voor
completering. Het 6000 ton zware drijvende radar-station kan eventueel zeewaarts
gesleept worden waar het 100 mijl ten. Oosten van Kaap Cod op palen, hoog boven
het wateroppervlak gemonteerd kan worden als een schakel in de keten van
ra darwaarschuwingspost en.
Op de feestelijke bijeenkomst in het Concertgebouw te Haarlem, waarop het veertig
jarig bestaan van de Katholieke Land- en Tuinbouwbond (LTB) in het bisdom Haar
lem is gevierd, heeft de heer S. Slot uit Westwoud meegedeeld, dat besloten is als ju
bileumgeschenk het hoofdbestuur in de toekomst een bedrag aan te bieden, met
verzoek dat te bestemmen voor een nieuw gebouw voor het secretariaat en de diensten
van de L.T.B. Er zijn 13.500 leden en allen zal gevraagd worden tien gulden beschik
baar te stellen. „Gestart kan dus worden met een bedrag van f 135.000,aldus de
heer Slot, die uiteenzette, dat de huisvesting op het ogenblik in een pand aan de
Parklaan te Haarlem om verbetering schreeuwt.
De heer Slot herinnerde in zijn toe
spraak ook aan het advies van de Sociaal
Economische Raad over het beperken van
de invloed van organisaties. Onder applaus
van de bezoekers riep hij uit: „Ik hoop,
dat de regering het ongevraagde advies
van de S.E.R. naast zich neer zal leggen".
De voorzitter, de heer G. W. Kamp-
schröer dankte de heer Slot voor de inzet
van de actie onder leden en huldigde de
heer Jac. Groen, die in de loop der jaren
zoveel voor de L.T.B. heeft verricht en mr.
Vermeulen, die op voorbeeldige wijze het
secretariaat vervult.
De feestrede is uitgesproken door mr.
T. Brouwer, secretaris van de Koninklijke
Nederlandse Katholieke Boeren en Tuin-
dersbond, die na een herinnering aan het
verleden de aandacht vroeg voor de toe
komst. Hij merkte op, dat zich op het
platteland sedert de tweede oorlog een
totale structuur-verandering aan het vol
trekken is. De industrie trekt niet alleen,
maar zoekt zelf het platteland op. Indu
strialisatie wordt gezien en gepropageerd
als één van de grootste middelen om de
steeds toenemende bevolking bij voortdu
ring werk te verschaffen. Met al de ma
teriële beïnvloeding van het platteland
gaat nauw samen een geestelijke infecte-
ring. Sterk en critisch zal de geest moeten
zijn om weerstand te kunnen bieden aan
de systematische geestelijke beïnvloeding.
Mr. Brouwer vervolgde, dat de proble
men om de dorpen en de gezinnen steeds
de aandacht vragen van de standsorgani
satie. Deze stelt zich immers tot doel hei
behartigen van de belangen niet alleen van
haar individuele leden, maar ook van de
gezinnen en de bedrijven. Willen de gezin
nen weerstand kunnen bieden aan de steeds
verder gaande ontkerstening van het plat
teland dan zullen de leden degelijk opge
voed en sterk gevormd dienen te zijn.
Deze problemen hebben reeds de aan
dacht van de L.T.B. en daarbij dacht spre
ker aan het land- en lumbouwonderw'js,
alsmede aan de landbouwhuishoudkunde-
school. De vijfentwintig Katholieke scho
len leveren jaarlijks 500 jongens geestelijk
en technisch gevormd af. Ook heeft de
vorming buiten schoolverband de zorg van
de bond, waarover spreker zich verheugde.
Bij de bespreking van de betekenis van
de standsorganisatie merkte mr. Brouwtr
op, dat de activiteiten voortgezet dienen te
worden en dat de leden, die met zovele
problemen te worstelen hebben, met raad
en daad bijgestaan dienen te worden. Daar
bij is het noodzakelijk, dat de leden ver
trouwen moeten stellen in hun bond. „Ais
zorgzame moeder wil de L.T.B. waken over
het grote gezin. Zij wil leiding geven, or
denen, stimuleren en afremmen als het
nodig is en in nauwe samenwerking met
de coöperatieve instellingen in de bres
staan voor alle boeren- en tuindersbelan-
gen en daarbij is het nodig, dat-de leden
meewerken", aldus besloot mr. Brouwer.
Ir. A. W. van der Plassche bracht de ge
lukwensen over namens de minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening
en sprak woorden van waardering voor het
vele werk door de leden verricht ten dien
ste van land- en tuinbouw en van het plat
teland. Sprekende over de toekomst vroeg
ir. Van der Plassche de bijzondere aan-
46. Terug in de klokketoren wachtte
Panda ongeduldig tot het vier uur zou
zijn. Op dat uur zou het horloge hem hel
pen bij zijn taaktenminste, dat had
de klokkenmaker gezegd. Hoe dat in zijn
werk zou gaan, was voor hem nog een
duister geheim. Vol verwachting keek hij
naar het overmaatse horloge, dal. de klok
kenmaker hem had meegegeven. Het stond
op één minuut voor vier. Nog één minuut
je, 4an zou het raadsel worden opgelost.
Eindelijk, daar stond de grote wijzer op
het bovenste streepjeuit het kastje
klonk een welluidend geting, alsof tegen
een waterglas werd getikt. Vier slagen
meer niet. „Is dat nu alles?", dacht Panda
teleurgesteld. „Zou de klokkenmaker me
dat horloge alleen hebben meegegeven om
me te laten weten, hoe laat het is?" Maar
toen opeens klapte het kastje van het uur
werk zo onverwacht open, dat Panda on
willekeurig een luchtsprong maakte. Een
rol papier schoot naar buiten en viel rit
selend op de grond. Nieuwsgierig raapte
Panda het op en toenslaakte hij een
vreugdekreet. Een schema van de toren
klok m.et aanwijzingen, hoe ik de poppen
moet monteren! Hoera! Nil kan ik einde
lijk aan het werk!" Het horloge had hem
dus tóch geholpen...
dacht voor het onderwijs en hij verwachtte
daarbij de bereidheid van de L.T.B., die
reeds zoveel voor de ontwikkeling van de
boeren en tuinders en van de jeugd ge
daan heeft.
De neer L. J. P. N. A. Bouwman, lid van
Gedeputeerde Staten van Noordho'land,
zeide, dat de Commissaris der Koningin in
deze provincie hem verzocht had zijn grote
waardering uit te spreken voor het werk
van de bond in de loop der veertig jaren
verricht in dit gewest. Met trots kan op
het verleden worden teruggezien en in het
bijzonder op het onderwijs, waaraan de
provincie financiële steun verleent. Dat
doet zij gaarne, omdat het in het belang
van de jeugd is. In de toekomst zullen de
jongeren toch het landbouwbeleid moeten
voeren. Grote problemen zullen binnenkort
zijn de vaststelling van de streekplannen
IJmond en Kennemerland en de overheid
werkt daarbij gaarne met de organisaties,
ook met de L.T.B. Met de wens dat de
arbeid van de L.T.B. ten zegen zal zijn van
het gewest en van het Nederlandse volk,
besloot de heer Bouwman zijn toespraak.
In de middaguren heeft het bestuur in
restaurant Brinkmann gelukwensen in ont
vangst genomen van vele organisaties op
het gebied van land- en tuinbouw en van
Katholieke verenigingen, die nauw met de
L.T.B. samenwerken.
De heer C. Mertens bood namens de Ko
ninklijke Nederlandse Katholieke Boeren-
en Tuindersbond een vloerkleed voor het
toekomstige gebouw aan.
(Van onze correspondent te Stockholm)
De eerste Zondag in Juni gaf in Zweden
aanleiding tot vreugde: voor het eerst was
er op een drukke Zondag geen ernstig
verkeersongeluk te melden. De campagne
voor veilig verkeer neemt een gunstige
wending.
Er zijn tal van factoren te noemen, die
hiertoe hebben bijgedragen. Eerst had men
de actie voor veilig verkeer en toen dit
niet genoeg hielp, deelde de politie strenge
straffen uit. Met motorfiets, auto en heli
copter werden de wegen gecontroleerd.
Ook werden de wegen verbeterd. En ten
slotte heeft zo oordeelt men in Zweden
ook het groeiende aantal automobilisten
tot meer voorzichtigheid geleid. Men kan
niet meer dromend sturen.
Oranje. In de Provence (Zuid-Oost-Frank
rijk) is de „toeristische weg van de
Prinsen van Oranje" geopend. De
Nederlandse ambassadeur, baron Van
Boetzelaer van Oosterhout, was daarbij
tegenwoordig alsmede vele Franse
autoriteiten.
Geweer. Het Canadese ministerie van
Landsverdediging heeft in het Lager
huis te Ottawa bekendgemaakt, dat
Canada het Belgische geweer FN 280
gaat gebruiken. Men gaat op dit auto
matische geweer over na schietproeven
in het Canadese Noordpoolgebied.
Geknapt. Acht personen zijn levend ver
brand en talrijke anderen zwaar ge
wond, doordat een hoogspanningskabel
te Teresine in Brazilië knapte en op de
grond neerkwam.
Verlenging. De Amerikaanse Senaat heeft
zich zonder debat uitgesproken voor
verlenging met vier jaar van de dienst
plichtwet.
Simpang-hótel. Het Simpanghötel te Soe-
rabaja, dat destijds het toneel was van.
incidenten naar aanleiding van het wei
geren van een kamer aan een Indone
sische autoriteit, is door de vroegers
eigenaresse, de Nationale Handelsbank,
overgedragen aan de Indonesische
regering, die het personeel en de exploi
tatie overnam.
Betogingen. De politie te West-Berlijn
heeft Donderdag drie communistische
betogingen uiteengedreven en tijdelijk
127 personen in hechtenis genomen, van
wie er 107 uit Oost-Berlijn afkomstig
waren. De communisten ageerden tegen
de herdenking van de opstand in Oost-
Duitsland van twee jaar geleden. Twee
van de demonstraties werden in de
Amerikaanse en de derde in de Franse
sector gehouden.
Verongelukt. Bij het vliegveld van Asun
cion (Paraguay) is Donderdag een Con
stellation van de „Panair do Brasil," op
weg van Londen naar Buenos Aires,
neergestort. Van de 24 inzittenden zou
den er negen, zes passagiers en drie be
manningsleden onder wie de gezagvoer
der, het ongeluk hebben overleefd en in
een ziekenhuis zijn opgenomen.
Fascisme. De leider van een organisatie,
die er op uit zou zijn geweest een af
zonderlijke, fascistische staat in Slo
wakije te vestigen, is te Bratislava ter
dood veroordeeld. Elf andere beklaag
den kregen gevangenisstraffen variërend
van levenslang tot zes jaar. De twaalf
beschuldigden waren beticht van hoog
verraad, spionnage en misdadige acti
viteit tegen de vrede. Het merendeel
der beklaagden zou lid zijn geweest van
de fascistische volkspartij onder pater
Tiso, die tijdens de Duitse bezetting aan
het hoofd stond van een afzonderlijke
Slowaakse staat. Tiso werd in April
1947 wegens verraad opgehangen.
Hervormingen. Het Joegoslavische parle
ment heeft zijn goedkeuring gehecht aan
een plan voor een administratieve reor
ganisatie, waarbij het aantal gemeenten
van 5.023 tot 1.508 wordt verminderd.
In de nieuw gevormde gemeenten, die
gemiddeld 10.000 inwoners zullen tellen,
zullen meer werknemers bij het bestuur
worden betrokken. Voorts zal het aan
tal districten, die ieder een aantal ge
meenten omvatten, van 338 tot 102
worden verminderd. De districten zullen
de activiteit van de gemeenten coördi
neren.
Woede. In een voorstad van Rio de Janei
ro is een trein ingereden op het achter
ste gedeelte van een andere trein. Beide
treinen werden zwaar beschadigd. Er
zijn zes of zeven doden en een groot
aantal gewonden. Er zijn vrij veel
ernstig gewonden. Het publiek, dat ge
tuige was van het ongeluk het jong
ste van een reeks ongelukken, welke in
de laatste tijd bij de Braziliaanse spoor
wegen zijn geschied werd woedend en
stak het station in brand. De brand kon
echter spoedig worden geblust.
Misnoegen. De Vlaamse Rooms-Katholieke
bevolking gaat voort uiting te geven
aan haar misnoegen over het verleden
week door de linkse meerderheid in de
Kamer goedgekeurde schoolontwerp-
Collard. In vele plaatsen worden zwarte
vlaggen van de torens uitgehangen. Op
tal van gemeentehuizen zijn spandoeken
opgehangen met de tekst: „Hier wordt
de dwangwet-Collard niet toc|;epast."
ADVERTENTIE
verfraait Uw teint
Zcch ió Uet
zo
f
BIJ WAT nu volgen gaat, is het wel ge
wenst het verschil tussen werktuig en ge
reedschap goed in het oog te houden. Bij
ome opsomming van de enkelvoudige
werktuigen die al sinds de oudheid bekend
zijn, moet u dus geen aanvulling geven van
gereedschappen die we vergeten zouden
hebben, want we moeten hier uitdrukkelijk
onderscheid maken tussen het een en het
ander. Reeds sinds overoude tijden gebruikt
de mens de hamer, het mes,
de bijtel, priem, kortom een
keur van gereedschappen die
ter bewerking van allerlei ma
teriaal dienden. Onder werk
tuig zouden we echter willen
verstaan de instrumenten die
arbeid verrichten. Een duide
lijke grens tussen beide be
grippen is weliswaar niet te trekken (en
het woordenboek maakt ook geen onder
scheid), maar toch moeten we proberen
voor dit éne moment de gereedschappen
van de werktuigen le scheiden, anders ra
ken we lelijk in de war. We komen er ook
niet vit. door de werktuigen als machines
le betitelen (hoervel hun functie daarmee
méér in overeenstemming is) want. bij de
machines denken we direct aan gecompli
ceerde mechanismen en daarvan is in de
oudste tijden nog geen sprake.
Maar goed, wanneer u zich dus kunt
verenigen met het onderscheid dat we tus
sen gereedschappen en werktuigen maken,
zijn er vijf enkelvoudige werktuigen te
de rotspunt te slaan, maar vervolgens ge-
per f ectionne er d tot een handiger en gemak
kelijker le verplaatsen werktuig. Een gro
tere stap is de overgang naar de windas,
die we dan ook veel later zien verschijnen,
maar waarmee de mijnwerkers van I-Iall-
stadt in de bronstijd toch reeds zó ver
trouwd waren, dat zij daarmee de liften
in hun mijnschachten bedienden.
Deze serie enkelvoudige werktuigen
wordt tenslotte bekroond met.
de schroef; niet de schroef
die wij in hout draaien of
met een moer bevestigen,
maar de schroef zonder einde
die een draaiende beweging
op een tandrad kon over
brengen. Tegenwoordig zou
den we spreken van wormwiel,
een vinding die in de Griekse en Romeinse
oudheid reeds algemeen bekend was en
die de technici van de 17de eeuw heel wat
hoofdbrekens heeft bezorgd. Want. wel
braken toen allerlei geniale gedachten door,
maar de moeilijkheid was destijds vooral
gelegen in het vervaardigen van metalen
onderdelen, die grotendeels met de hand
moesten worden vervaardigd en nog niet
in serie op machines konden worden af-
gewerkt. Dit was bij het begin van onze
machine-techniek vooral een bezwaar bij
schroeven of wormwielen en tandwielen,
zodat we in die tijd voor het eerst leer
boeken over machinetekenen en machine
bouw pien verschijnen. Maar in de oud
heid ondervond men die moeilijkheden
l!!?! gebrrtm wTder- t0eUJe niet, omdat het wormwiel in hout werd
menselijke beschaving begon te gloren. Om
te beginnen is er de hefboom die gebezigd
werd om zware lasten op eenvoudige wijze
te verplaatsen. En dan natuurlijk de wig
die in de gespleten stam werd geslagen om
de in het hout gemaakte spleet ruimer te
maken Als derde verschijnt de lakei,
waarschijnlijk het eerst, ontstaan door een
louw over een boomtak of een overhellen-
uitgesneden en bovendien slechts in gerin
ge aantallen gebruikt behoefde te worden.
We kunnen nu toch ook de werkelijke
schroeven, spijkers en duimen wel eens
'en tonele voeren.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
i
