Fruit-Telia's
PANDA EN DE MODE-MEESTER
Wereldnieuws
Atoomcentralen zijn niet erg
gevaarlijk voor omwonenden
2
Voorzichtigheid blijft echter geboden
De radio geeft Vrijdag
Regering-Faure niet in
acuut gevaar
Crisis rommelt ondergronds
Heffing van detail
handel en ambacht
WRIGLEY
A. de Haan Azn. 75 jaar
UIT ANDERE BLADEN
De tariefsverhoging
der Spoorwegen
och ió het zo
Meer over
Paaseiland
V
Uitstel in proces tegen
Nederlanders in Indonesië
mc
jubelen
woningtextiel
e> JI
xtotttettGeek
250 modelkamers
Proef met parkeermeters
in Londense binnenstad
Voor registratie en subsidie aan
Economisch Instituut voor
de Middenstand
Kerkelijk Nieuws
K«U W
Vrijlating van tien Belgen
uit Rusland verwacht
Teil onrechte geweigerde
collecten
Loondorser overleden
door val op hooivork
Hartelijke huldiging
jubilaris Van Veen
DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1955
GENèVE (United Press) De laatste da
gen zyn op de atoomconferentie te Ge-
nève Russische, Amerikaanse en Engelse
rapporten voorgelezen over atoomkracht-
centralen die in die landen reeds werken
en over plannen tot bouw van grotere in
stallaties. Hoe staat het met het gevaar
voor de bevolking als zulk een installatie
de lucht in vliegt? Blijkens een Ameri
kaans rapport is dat gevaar bij kleine in
stallaties gering.
De Amerikaanse commissie voor atoom
energie heeft een jaar geleden te Idaho
Falls in de Verenigde Staten een reactor
tot ontploffing gebracht om te zien wat er
bij een ongeluk zou gebeuren. De reactor
die werd opgeofferd was de „Borax I". Alle
brandstoffragmenten vielen op de aarde
terug binnen een straal van tweehonderd
meter en de radio-actieve „regen" bleef
beperkt tot een nauwelijks groter gebied.
De explosie werd vergeleken met een die
door enkele ponden T.N.T. veroorzaakt
kan worden. De slotsom der geleerden was
dat de bewoners van een plaats waar een
atoomkrachtcentrale is gevestigd, zich niet
bijster bezorgd behoeven te maken over
het explosiegevaar. Voor dat Borax I de
lucht in ging, waren met deze installatie
al meer dan tweehonderd andere belang
rijke veiligheidsproeven genomen.
Risico
Hoewel dit aspect van de toepassing van
kernenergie dus niet zo somber lijkt, is
het volgens de Amerikanen toch wel zaak
op te passen in geval een grote atoomzuil
op hol zou slaan. Het zou dan noodzake
lijk kunnen zijn een hele stad te ontrui
men, belangrijk terrein voor waterwinning
op te geven en de plek waar de reactor
zelf gestaan heeft misschien gedurende ja
ren verboden gebied 'te laten. De keuze
van het terrein van de installatie is dus
wel belangrijk.
Walter Binks van de radiologische be-
DJAKARTA (PIA). Rechter Maeng-
kom, die de zaken tegen de gearresteerde
Nederlanders in de gedingen tegen Jung-
schlaeger en de verdachten uit Bandjarne-
gara leidt, bevindt zich op het ogenblik te
Sukaboemi, waar hij woonachtig is. De bij
de berechting betrokken landrechter is ziek
geworden en voor 14 dagen ter observatie
in een ziekenhuis opgenomen. De verdere
behandeling van beide zaken is daardoor
uitgesteld.
ADVERTENTIE
n; *e
/cfer JM
it AsBSBSix&mSFXsa
w
WONINGINRICHTING
BEVERWIJK
C/e^e^c/vM, 8-1230 «7^13.45-18
(fbiwe/ap t)C< l3-uwf (feitofer).
schermingsdienst van het Britse ministerie
van Volksgezondheid, heeft de afgevaar
digden op de atoomconferentie gewaar
schuwd, dat welke maatregelen ook wor
den uitgedacht om te voorkomen, dat ar
beiders in de atoomindustrie en het pu
bliek aan uitstraling bloot staan, rekening
moet worden gehouden met zekere
„schade", hoe gering ook. „Indien, door
een ongeluk, een grote hoeveelheid radio
activiteit, afkomstig van een kernenergie
centrale, zou vrij komen, zou er in een ge
bied rondom, van een straal van twee ki
lometer, niemand in leven blijven", aldus
verklaarden W. G. Marley en T. H. Fry,
deskundigen van het Britse instituut voor
kernsplitsingsonderzoekingen te Harwell.
Zij voegden hieraan de waarschuwing toe:
„Het is van groot belang de terugslag te
vermijden, die een grote ramp in de be
ginperiode van de ontwikkeling der kern
energie-industrie zou veroorzaken".
LONDEN (Reuter) Bij wijze van proef
zijn op Portland Place in Londen parkeer
meters geplaatst, ten behoeve van automo
bilisten die er voor een korte tijd willen
parkeren, aldus meldt de Londense „Ti
mes". Men moet een shilling in de gleuf
van de meter doen voor drie uur parkeren.
In een hoofdartikel tekent de „Times"
hierbij aan, dat het de bedoeling is, de
automobilisten door het vragen van hoge
re bedragen voor langere parkeertijden er
toe te brengen elders dan op de straat par
keerruimte te zoeken. Volgens een wet
moet de opbrengst van de meters voor het
vergroten van dergelijke accommodatie
worden aangewend. Van de zijde der auto
mobilisten-organisaties wordt echter aan
gevoerd, dat het meterstelsel de beschik
bare ruimte op straat vermindert doordat
de aangegeven parkeervlakken niet vari
eren met de grootte der wagens.
In het artikel wordt verder de vrees ge
uit, dat invoering van het meterstelsel op
grote schaal en eventueel, zoals in Ameri
ka, van strafbaarstelling van overschry-
ding der gestelde parkeei-periode tot een
„onwelkome" verzwaring van de taak der
politie zal leiden.
ADVERTENTIE
HILVERSUM I, 402 M.
27.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.33 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.25
Vacantiekalender. 8.30 Platen. 8.45 Voor de
huisvrouw. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw.
9.10 Voor de kinderen. 9.25 Platen. 9.40 Voor
de kleuters. 10.00 Thuis, causerie. 10.05 Mor
genwijding. 10.20 Viool en piano. 10.40 Platen.
11.40 Voor de jeugd. 12.00 Amusementsmu
ziek. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen.
12.35 Sport en prognose. 12.50 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen. 13.20
Dansmuziek. 13.55 Koersen. 14.00 Platen. 15.15
Piano. 15.30 Amusementsmuziek. 16.00 Platen.
16.30 Muzikale causerie. 17.10 Platen. 17.30
Platen. 18.00 Nieuws en actualiteiten. 18.20
Lichte muziek. 18.45 Klaar voor het Gou
den Jaar, causerie. 19.00 Platen. 19.15 Lichte
muziek. 19.30 Ik herinner mij, causerie. 19.45
Op bezoek bij anderen, causerie. 20.00
Nieuws. Berichten en boekbespreking. 20.15
Voordracht. 20.30 Causerie over de Verenig
de Naties. 20.40 Amerika, causerie. 21.00
Militair orkest. 21.25 Buitenlands weekover
zicht. 21.40 Salzburgerfestival: Philharmo-
nisch orkest. 22.40 Vandaag, causerie. 22.45
Avondwijding. 23.00 Nieuws en S.O.S.-
berichten. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Nieuws en
weerbericht. 8.00 Pontificale hoogmis. 9.45
Platen. 10.00 Amusementsmuziek. 10.30 Pla
ten. 11.00 Voor de zieken 11.40 Mannenkoor.
12.00 Angelus. 12.03 Instrumentaal octet.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Voor de vrouw. 12.40 Platen. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws en katholiek nieuws.
13.20 Lichte muziek. 13.45 Voor de zieken.
17.00 Voor de jeugd. 17.15 Platen. 17.40 Beurs
berichten. 17.45 Platen. 18.30 Vragenbeant-
woording. 18.45 Platen. 19.00 Nieuws. 19.10
Regeringsuitzending: Verklaring en toelich
ting waarin opgenomen het emigratiepraatje.
19.30 Avondgebed en liturgische kalender.
19.45 Verzoekprogramma voor de militairen.
20.40 Actualiteiten. 20.55 Platen. 21.00 Pla
ten. 21.30 Muzikale quiz. 22.00 Humor en
humeur, causerie. 22.15 Zang en piano. 22.35
Platen. 22.45 Gewijde muziek. 23.00 Nieuws.
23.1.5—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00 Omroep
orkest. 15.00 Platen, 16.02 Platen. 17.00
Nieuws. 17.10 Lichte muziek. 18.00 Zang en
piano. 18.10 Voordracht. 18.20 Zang en piano.
18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Platen. 20.00 Die Entführung aus den Serail,
opera. 21.45 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Die
Entfhüring aus dem Serail, opera (vervolg).
22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22 0022.30 Nieuws. Feiten van de Dag.
Hoe de weekbladen het zien. (Op 224 en
76 m.).
(Van onze correspondent in Parijs)
Behalve de Marokkaanse kwestie, die de
mogelijkheid inhoudt dat de binnenlandse
politiek binnenkort weer ingrijpend wordt
beroerd, is er nog een andere aangelegen
heid die de Franse regering nog altijd ver
deelt. Zij betreft het officiële Franse stand
punt tegenover Europa. Minister-president
Faure heeft er vorige week in zijn balans
weinig over gezegd, maar achter zijn
feitelijk veelzeggend zwijgen gingen
meningsverschillen, vooral tussen de Gaul
listen en de Rooms Katholieken, schuil, die
eveneens elk ogenblik tot nieuwe uitbar
sting kunnen komen. Zonder naar volle
digheid te willen streven, moet ook nog de
binnenlandse economie worden genoemd,
een vraagstuk, dat dezer dagen tot moei
lijkheden kan leiden wanneer de land
bouwprijzen moeten worden vastgesteld.
Van een acuut gevaar voor de regering
is, alles bijeen, nog geen sprake, maar de
crisis blijft ondergronds rommelen. Faure
heeft zich in de maanden dat hij zijn hoge
post bekleedt, een intelligent diplomaat
getoond, die met vaardigheid vele klippen
omzeilde. Bijzonder voortvarend was zijn
politiek in tegenstelling met het beleid
van zijn voorganger Mendès-France ze
ker niet en verschillende resultaten, vooral
op het gebied van de alcoholbestrijding die
vóór hem werden bereikt, zijn door de hui
dige coalitie zelfs weer ongedaan gemaakt.
Niettemin kon worden gezegd, dat Frank
rijk voor en na Genève zijn internationale
aanzien heeft verbeterd en vruchteloos is
het bewind van Faure's ploeg niet geweest.
Meer echter dan op deze positieve resul
taten zal Faure voor zijn ministerieel
voortbestaan op een andere factor kunnen
rekenen. Die factor is de vrees, dat Mendès-
France bij een volgende crisis terug zou
kunnen keren. In betrekkelijke stilte bereid
P. M. F. de algemene verkiezingen van de
komende zomer voor, waarbij hij een be
slissende overwinning hoopt te halen. In
tussen fungeert hij nog steeds als de boze
boeman voor alle politici van de oude stem
pel, die het publiek een eensgezindheid
trachten voor te spiegelen die niet bestaat
en waarin ze zelf geloven
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend ter verlening aan de So
ciaal-Economische Raad van de tijdelijke
bevoegdheid aan ondernemers op het ge
bied van detailhandel en ambacht een hef
fing op te leggen ten behoeve van een
registratie van de ondernemingen op dit
gebied en van subsidiëring van het Econo
misch Instituut voor de Middenstand. In
de toelichting wordt onder meer gezegd,
dat indien de middelen tot het voortzetten
der registratie en de vroeger door de
Hoofdgroep Ambacht en de Bedrijfsgroep
Detailhandel verleende bijdragen in de
kosten van het Economisch Instituut voor
de Middenstand komen te ontbreken, de
gewichtige belangen, die door de instand
houding der registratie en door de werk
zaamheid van het instituut gediend wor
den, ernstig zouden worden geschaad.
Op grond hiervan hebben de minister en
de staatssecretaris van Economische Zaken
nagegaan, welke mogelijkheden er bestaan
om het bedrijfsleven de middelen te doen
verschaffen tot voortzetting van de regi
stratie en van de subsidiëring van het
Economisch Instituut voor de Midden
stand tot een tijdstip, waarop alsdan in
gestelde bedrijfslichamen de zorg hiervoor
kunnen overnemen. Zij kwamen daarbij
tot het voorlopig inzicht, dat de Sociaal-
Economische Raad het aangewezen orgaan
is om deze maatregelen te treffen. Daar
naast zal de tot dusverre verleende rijks
bijdrage gehandhaafd blijven.
Als grondslag voor de te treffen maat
regelen is een wettelijke voorziening no
dig, waarbij de SER voor beperkte tijd
wordt gemachtigd aan de betrokken onder
nemingen voor het beoogde doel een hef
fing op te leggen.
Het totaal benodigde bedrag wordt ge
schat op f 800.000 a f 900.000 's jaars.
Het te heffen bedrag dient voor alle be
trokken ondernemingen gelijk te zijn, om
dat hierdoor per onderneming per jaar een
betrekkelijk gering bedrag zal worden ge
heven.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Kolderveen L. Lingen, cand'.
te Rotterdam; te Opheusden C. Treure te
Ederveen.
Aangenomen naar Nuenen G. Griffioen,
vic. te Markelo.
Aangenomen de benoeming tot vic. te
Zwolle C. Groot, cand. te Wormer.
Bedankt voor de benoeming tot vic. te
Almen J. Schellingerhout cand. te Alphen
aan de Rijn.
Geref. Kerken
Beroepen te Fijnaart en te Minnertsga
A. Trapman, cand. te Ottoland.
ADVERTENTIE
heerlijk - verfrissend
CHt'
!j zuivert de adem - verhoogt
uw energie en levenslust
©en 3
ge zon de
gewoonte
MOSKOU (Reuter). Uit gewoonlijk be
trouwbare bron is vernomen, dat minister
Molotov tijdens een onderhoud met de Bel
gische ambassadeur Wauters, heeft be
loofd. dat tien Belgische burgers die sedert
de oorlog in de Sovjet-Unie gevangen aifc-
ten, zullen worden vrijgelaten. Dé ambas
sadeur bracht een afscheidsbezoek aan
Molotov, na drie jaar in 'Moskou ambassa
deur te zijn geweest. In diplomatieke krin
gen meent men, dat wel de meeste, doch
niet alle Belgen die nog gevangen zijn in
de Sovjet-Unie, vrijgelaten zullen worden.
De tien Belgen die aan de Belgische mili
taire autoriteiten te Berlijn zullen worden
overgedragen dienden bij de Duitse strijd
krachten aan het Russische front of waren
leden van het door de Duitsers gerecruteer-
de Belgische legioen-
Do Kroon heeft een besluit vernietigd
van B. en W. der gemeente Deurne, waar
bij een verzoek was afgewezen van het
Verbond van Algemene Instellingen voor
Kinderbescherming te Utrecht tot het hou
den van een collecte. De Kroon heeft
overwogen, dat de collecte deel uitmaakte
van het collccteplan van het Centraal Ar
chief en inlichtingenbureau in zake
Maatschappelijk Hulpbetoon voor Neder
land te Amsterdam. Dit collecteplan is
geenszins bindend, maar heeft slechts de
betekenis van een advies. Dit neemt ech
ter niet weg aldus het besluit van de
Kroon dat het van belang is, dat de ge
meenten zich zoveel mogelijk houden aan
het plan en hiervan slechts afwijken, in
dien hiervoor gewichtige redenen aanwe
zig zijn. In dit geval is daar echter niets
van gebleken. B. en W. hebben overwo
gen, dat in Deurne uitsluitend Katho
lieke verenigingen voor kinderbescher
ming werkzaam zijn. Nu door de bij het
verbond aangesloten instellingen kinderen
uit alle provincies verpleegd worden, le
vert dit bezwaar niet voldoende grond op
om van het collecteplan af te wijken.
De Kroon heeft dergelijke besluiten
genomen ook ten aanzien van enige ge
meenten in Uti-echt, waar collecten van
het verbond waren geweigerd.
De heer A. de Haan Azn. te Bussum, een
vooral onder de cricketers en voetballers
zeer bekende persoonlijkheid, hoopt op Za
terdag 20 Augustus zijn 75ste verjaardag
te vieren.
v. De heer .De -Haan vervulde vele jaren tal
van belangrijke functies en hij deed dat
jine.izoveel. „en ambitie,, dat.men,hem
lid van verdienste of erelid maakte van de
Koninklijke Nederlandse Voetbalbond, de
Amsterdamse Voetbalbond en de Utrechtse
Provinciale Voetbalbond (vroegere UPVB),
ere-voorzitter van de Amsterdamse Cricket
bond en ere-lid van de Nederlandse Cricket
bond. Voor de NCB maakt hij thans nog
deel uit van de redactiecommissie en ad
ministratie van het officieel orgaan.
De heer De Haan had tal van jaren zit
ting in het bestuur van de KNVB, voor
welke bond hij een vurig propagandist was.
Hij hield lezingen over de spelregels en
vertoonde lichtbeelden in alle delen van
het land. Hij zat in vele commissies, o.a. in
de schoolvoetbal- en in de examencommis
sie voor scheidsrechters en verder was hij
zowel voorzitter van de oude Amsterdamse
Voetbalbond als van de nieuwe, waarin hij
op verzoek van de KNVB alle Amsterdam
se bonden onderbracht. Jarenlang kende
men in Utrecht de heer De Haan ook als
praeses van de vroegere UPVB.
Wat de cricket betreft, hij was voorzitter
van „Olympia", secretaris en later voor
zitter van de Amsterdamse Cricketbond en
bestuurslid van de Nederlandse Cricket
bond. De verdiensten van de heer De Haan
voor de Nederlandse sport werden erkend
door een Koninklijke onderscheiding, als
ridder in de Orde van Oranje Nassau.
De loondorser G. van Ginkel uit Weke-
rom is van een stromijt gevallen op een
met de tanden omhoog staande houten
hooivork. De man liep inwendige kneuzin
gen op en is in het Stads en Academisch
ziekenhuis te Utrecht overleden.
19. Enkele dagen na de opzienbarende
televisie-uitzending van modekonina Dio-
rus XIV, alias Joris Goedbloed, kwam Pan-
ia opgewonden binnenrennen met eer
krant in de hand. „Je hebt je zin gekre
gen!", riep hij geërgerd, „de modewet is
aangenomen en jij bent tot minister van
Mode benoemd!" „Zijne Excellentie Joris
Goedbloed murmelde Joris. „Welaan,
dat klinkt goed, niet waar? Maarver
volgde hij, „waarom fronst ge zo, manne
ke? Grieft u iets? Zeg het de Minister
maar, spreek ronduit". „Ik vind het onzin,
dat jij voortaan iedereen kunt voorschrij
ven, hoe hij zich kleden moet", zei Panda.
„En IK trek me er ook niets van aan". „Ei,
ei, welk een opstandige taal", zei Joris,
terwijl hij Panda speels in krant en hoed
kleedde, „indien de wet u voorschrijft, wat
ge aan moet trekken, zult ge er u iets van
aan moeten trekken, ventje. Wet is wet".
„En welke mode schrijf je nu voor?", vroeg
Panda, nijdig de krant van zich afschud
dend. „Ik voer de X-lijn in", antwoordde
Joris. „Waarbij een smal middel wettelijk
voorgeschreven is. Ronde vormen, de zgn.
0-lijnen, worden niet meer geduld. Zij moe
ten worden afgeplat". En bij zichzelf voeg
de hij hieraan toe: „vooral bij de zakken
elke dikzak zal weldra platzak zijn
Over dit onderwerp schrijft de Volks
krant:
De voortdurend dalende netto-winst van
de Nederlandsche Spoorwegen heeft de
minister van Verkeer en Waterstaat enige
dagen geleden doen besluiten toestemming
te geven tot het verhogen van de tarieven
voor het reizigersverkeer per 1 Septem
ber. Aannemende, dat het aantal reizigers
gelijk blijft aan het aantal, dat in 1954
van spoorwegvervoer gebruik maakte
de afgelopen jaren is het aantal voortdu
rend gestegen zullen de voorgenomen
tariefsverhogingen de NS een extra bate
brengen van ongeveer 13 millioen gulden
per jaar.
De minister zal ongetwijfeld nauwkeu
rig hebben onderzocht, of een tariefsver
hoging al dan niet billijk is. De argumen
tering, die tegenover het reizende publiek
is gebruikt om de tariefsverhoging te
rechtvaardigen, is nochtans onvoldoende
om dat publiek van de onontkoombaarheid
der verhoging te overtuigen. Toch zijn zij
het, die de lasten van de beslissing moe
ten dragen.
Zowel de minister als de Nederlandsche
Spoorwegen hadden de tariefsverhoging
wat minder harteloos kunnen opdienen en
daardoor wat minder onsympathiek kun
nen maken. Er zijn nu bijna acht maan
den van 1955 achter de rug. Was het niet
mogelijk geweest om de uitkomsten van
bijvoorbeeld de eerste zes maanden van
't lopende jaar weer te geven en daardoor
aan te tonen hoe noodzakelijk de verho
ging is? Dan zou kunnen worden afgele
zen, of 't vervoer, zoals dat in de afgelo
pen jaren het geval was, opnieuw is toe
genomen, waardoor eventuele kostenstij
gingen door hogere inkomsten betaald
worden. Dan zou ook kunnen worden ge
constateerd, of de verhoging van de tarie
ven voor de stukgoederen van 1 October
1954, van gunstige invloed is geweest. Dan
zou ook wellich de invloed kunnen wor
den bespeurd van enkele andere tariefs
wijzigingen, die reeds eerder werden aan
gebracht. Kortom dan zou een waardeer
bare poging zijn ondernomen om de voor
genomen tariefsverhoging aanvaardbaar
te maken. Nu wekt zij slechts ontstem
ming.
Ontstemming bijvoorbeeld over de dub
bele verhoging die maandtrajectkaarten
en weekkaarten moeten ondergaan, om
dat zij bij een vorige verhoging „ge
spaard" bleven. De reizigers op een
maand-trajectkaart brachten vorig jaar
12.6 millioen gulden voor de spoorwegen
op. Vanaf 1 September zullen ze 13 per
cent meer moeten gaan betalen of onge
veer l'/a millioen gulden. De arbeiders,
die op weekkaarten reizen, die vorig jaar
10.7 millioen gulden in het spoorweg-
laad je brachten, zien hun bijdragen ver
hoogd met 12 percent of tezamen even
eens ongeveer l'/s millioen gulden. Beide
categorieën zullen dus straks de luxe of
meer nog wellicht de noodzaak van het
buiten de woonplaats werken bestraft zien
met een niet onbelangrijke ingreep in hun
inkomen. Het moeten dus wel zeer ernsti
ge redenen zijn, die de minister er toe ge
bracht hebben, deze categorie extra zwaar
te treffen, om er nog een paar millioen
uit te halen. Die. ernstige redenen zijn tot
op heden de slachtoffers nog niet bekend,
want het slinken van de netto-winst kan
daartoe niet dienen.
De Nederlandsche Spoorwegen dreigen
de V. van „Voordelig" te verliezen maar
verzuimen die van „Voorlichting" te win
nen.
tiet is vandaag vijfentwintig jaar geleden
dat de heer B. J. T. van Veen uit Velsen-
Noord, in dienst trad van het Provinciaal
Electriciteits Bedrijf van Noordholland,
waarbij hij thans als technisch opzichter B
bij de centrale werkzaam is. Ter gelegen
heid van dit zilveren jubileum werd de
heer Van Veen hedenochtend hartelijk toe
gesproken door de directeur van het PEN,
ir. J. den Boesterd, die hem tevens een ge
schenk onder couvert overhandigde. Van
middag houdt de jubilaris te zijnen huize
een receptie, waar ongetwijfeld vele vrien
den en kennissen van hun belangstelling
blijk zullen geven. Namens de collega's
bood de heer C. Weller, lid van de jubi
leumcommissie, een geschenk aan.
Evacuatie. Te Tripoli in Libye is een
vriendschapsverdrag getekend tussen
Libye en Frankrijk. Het verdrag voor
ziet in de evacuatie van de Franse
strijdkrachten in de provincie Fezzan.
Uitstel. De inenting van Deense kinderen
tussen negen maanden en zeven jaar
tegen kinderverlamming, is twee maan
den uitgesteld vanwege een fout bij de
entstof-productie. Enkele partijen ent
stof bleken niet zuiver te zijn.
Tegenspraak. De Hoge Commissie van In
dia in Londen heeft een Portugees be
richt tegengesproken, volgens hetwelk
India vijftien tanks heeft overgebracht
naar de Noordgrens van Goa, de Por
tugese kolonie aan de kust van India.
In Goa is Woensdag opnieuw een groep
Indiërs, die de kolonie waren binnen
gekomen, aangehouden en naar de
grens teruggeleid. Alleen de leider, die
verklaarde tot de Indiase Congrespartij
te behoren, wordt vastgehouden.
Kleine. De Verenigde Staten zijn van plan
kleine onderzeeboten met atoomaan
drijving te bouwen, John von Neu
mann, tijdelijk voorzitter van de Ame
rikaanse commissie voor atoomenergie
nu almiraal Strauss in Genève is, ver
klaarde dat met een particuliere firma
reeds een contract is getekend voor de
bouw van een reactor geschikt om in
kleine onderzeeboten te worden ge
plaatst.
Discrediet. Er zal een commissie gevormd
worden uit het Argentijnse congres om
een onderzoek in te stellen naar het
verbranden van een Argentijnse vlag
en andere incidenten op het congres
plein te Buenos Aires. Een dergelijk
onderzoek is geëist door de radicale
oppositie, die te kennen heeft gegeven
dat de incidenten door regeringsfunc
tionarissen geënsceneerd waren om de
Rooms-Katholieken in discrediet te
brengen.
Messerschmitt. Het eerste Spaanse straal
vliegtuig is door de „Hispano Aviacion"
te Sevilla vervaardigd. Het toestel, dat
de naam „Saeta" draagt, is gebouwd
volgens plannen van de Duitse inge
nieur en constructeur Willy Messer
schmitt. Proefvluchten met het toestel
zijn nog niet gemaakt.
Geen grap. Naar aanleiding van een kran
tenbericht, dat president Eisenhower
door de Russen te Genève zou zijn beet
genomen, toen hij huwelijkscadeaux
zond aan de dochter van maarschalk
Zjoekov, heeft een woordvoerder van
het Witte Huis verklaard, dat het niet
juist is, zoals in het'bericht was gezegd,
dat de maarschalk geen dochter heeft.
„Maarschalk Zjoekov heeft zeker twee
dochters en enige kleinkinderen", aldus
de woordvoerder.
Krupp. Alfried Krupp von Bohlen und
Haïbach en de Griekse industrieel Atha-
nassiades, hebben een verdrag geslo
ten inzake de ontsluiting van de bruin-
kolenvelden van Ptolemais in Grieken
land en de bouw van een brikettenfa
briek en een electriciteitsbedrijf. Het
verdrag schept een basis voor aan
zienlijke uitbreiding van de Griekse
energievoorziening en daarmede voor
de Griekse industrialisatie.
Wij niet. De Sovjet-Unie heeft Zweden la
ten weten dat de Russische autoriteiten
naar aanleiding van persberichten vol
gens welke .buitenlandse onderzeeboten
op 14 Juli en 2 Augustus voor de
Zweedse kust zijn waargenomen, een
onderzoek hebben ingesteld. Dit heeft
uitgewezen, dat geen enkele Russische
onderzeeboot zich op genoemde dagen
in de Zweedse territoriale wateren
heeft bevonden, aldus een Russische
nota. In de afgelopen maand werden
vijf vreemde duikboten opgemerkt in
Zweedse wateren.
Rampok. Vierhonderd woedende boeren,
gewapend met schoffels en schoppen,
hebben Woensdagavond het gemeente
huis van het dorp Apollosa nabij Bene-
vento in Zuid-Italië bestormd, omdat
geen voortgang wordt gemaakt met het
aanleggen van een weg, die het dorp
met hun boerderijen moet verbinden.
Zij sloegen de voordeuren, alle ruiten
en kantoormeubelen stuk en verscheur
den alle documenten, die zij vonden. De
opstand werd bedwongen door carabi
nieri, die tevens een stormloop op de
villa van de burgemeester verijdelden.
De boeren hebben al zeven jaar lang
protesten laten horen. De gemeente
raad wordt door de monarchisten be
heerst.
VOOR MENSEN met een romantische
verbeelding biedt het Paaseiland, dat op
4000 km. afstand van de Chileense kust
ligt, aantrekkelijke mogelijkheden. Het ei
land ontleent zijn naam aan het feit dat
onze zeevaarder Roggeveen het op Paasdag
5 April 1722 ontdekte; sinds 18S8 behoort
het echter tot Chili.
Het Paaseiland en zijn 300 koppen tel
lende inlandse bevolking heeft voorname
lijk bekendheid gekregen door de grote
platte stenen die op het eiland tot gewel
dige muren zijn opgestapeld,
door de ahoe's (stenen platvor
men met een religieuze functie,
vaak tevens als graf dienend),
door de overblijfselen van gro
te stenen huizen, door de me
ters hoge stenen beelden, en
tenslotte ook door een soort
beeldschrift dat gelijkenis ver
toont niet alleen met de praehistorische
tekens die in de Indusvallei zijn aangetrof
fen, maar eveneens met die in Noord-
China.
De beroemde stenen beelden, waarvan
op het eiland nog ruim 150 stuks worden
aangetroffen, verkeren in alle stadia van
bewerking en variëren van 20 m. lengte
tot 4 a 5 meter. Het gewicht van de beel
den wordt gemiddeld op 4 a 5 ton geschat,
met uitzondering van het 20 m. lange beeld
dat wel 30 ton weegt. Deze kampioen ligt
dan ook nog bij de groeve op de vulkaan
en werd nooit getransporteerd. De beelden
stellen een menselijk heupbeeld voor, met
een groot (en van boven vlak) hoofd, laag
voorhoofd, diepe oogholten die door lage
wenkbrouwen worden overschaduwd, gro
te, enigszins opwippende neus met wijd ge
opende neusvleugels en dunne samenge
knepen lippen, die er een minachtende uit
drukking aan geven. Vroeger droegen de
beelden nog een cylindervormige, 2 m.
hoge, hoed van tufsteen, maar aangezien
de beelden tijdens stamveten werden om
geworpen, zal het niemand verbazen dat
geen der stenen reuzen tijdens de val de
hoed op het hoofd heeft kunnen houden.
N
Over de zin van deze beelden is niets
met zekerheid bekend; zij stellen wellicht
vergoddelijkte voorouders voor, maar de
romantische verbeelding, waarop we bij de
aanvang van dit praatje zinspeelden, heeft
er een geslacht van reuzen van gemaakt,
die in voorhistorische tijden dit eiland zou
den hebben bewoond. De meeste onderzoe
kers zijn echter tot de conclusie gekomen
dat de eerste bewoners omstreeks de 12de
of 13de eeuw het eiland hebben bevolkt.
(Dit maakt contact of verwantschap met
de volken die 5000 jaar ge
leden in Indië of China woon
den onmogelijk). Desondanks
blijft het een belangwekken
de vraag, welk volk deze
reusachtige beelden en bouw
werken op Paaseiland heb
ben vervaardigd. Wat de
schrifttekens betreft, dit zijn
waarschijnlijk een soort „geheugen-steu
nen" geweest bij de voordrachten van de
tangata-rongo-rongo, d.w.z. van een spe
ciale klasse van mensen die dit rongo-rongo
schrift kenden, dus de geheugensteunen
wisten te vertalen. Aangezien de vorst van
Paaseiland en zijn gehele omgeving echter
in 1862 door Chileense slavenhalers werd
weggevoerd, en in handen van de heersen
de klasse de kennis van de rongo-rongo
tekens was geconcentreerd, verdween
daarmee ook het levende archief van het
eiland. Dank zij de overleveringen, die bij
de rest van de bevolking bleven bestaan,
is echter bekend dat sommige tabletten met
inscripties betrekking hebben op ceremo
niën, andere op oorlogshandelingen, weer
andere op gebeden, enz. Maar het zgn.
schrift zelf is nog niet ontcijferd kunnen
worden.
Nu we toch weer in de schrijfsystemen
zijn beland, zullen we u wat spreekwoorden
van de Ewe stam laten zien, die veel een
voudiger zijn neer te schrijven dan wij
dit doen.
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
