Laat
de ontsteking
bijstellen!
£sso
PANDA EN DE MODE-MEESTER
Genius der menselijke verantwoordelijkheid
Wereldnieuws
r
Ie eieeioriaei Thomas Mann
De radio geeft Woensdag
Drukwerk wordt
duurder
Botsing goederentreinen
Opslag meubilair
F.Damiaans&Zn
^ocA ió het zo
2
Het rijden met ESSO EXTRA ben
zine geeft alle motoren extra accele
ratievermogen. Zorg echter dat Uw
ontsteking op de optimale tijd is af
gesteld. De monteur doet dit in een
handomdraai.
Ruim 80.000 personenauto's in Neder
land kunnen het maximum vermogen
en rendement niet leveren zonder Esso
Extra. De motorconstructie eist dit.
Vergis U niet in de keuze van benzine.
Als een motor door compressiever-
houding en verdere constructie be
hoefte heeft aan hoogwaardige ben
zine, tank dan Esso Extra. Fellere ac
celeratie - economisch rijden - geen
gepingel.
Vertrouw op de
wereldreputatie van
Treinvertraging
Scholieren pleegden
inbraken in het Gooi
Kapitein Koopmans gaat
met pensioen van de
„Nederland"
Twee dronken mannen
raakten slaags; één dode
Kerkelijk Nieuws
Chinees
woordenboek
DINSDAG 16 AUGUSTUS 1955
TELKENS OPNIEUW IN DE loop der eeuwen schijnt de tijd, deze naamloze macht,
één sterveling uit te verkiezen om zijn vluchtigheid te verduurzamen en zijn ver
tolker te zijn, die eens en voor al in een tot woord geworden monument samenvat,
wat de gang der jaren in zijn gedurige metamorphose van ontstaan en vergaan
teweeg bracht in het menselijk domein. Dante was zo'n tolk en Shakespeare, Goethe
was er één en Flaubert. Voor onze tijd, voor de laatste decenniën der negentiende
en de eerste helft der twintigste eeuw, is het Thomas Mann geweest, die de lust en
last te dragen kreeg „der Zeit die Zunge zu lösen" klankbord te zijn van een
beproefd, in zichzelf verdeeld, tastend-struikelend mensdom, verstrikt in zijn hoo-
vaardige onmacht, zijn vertroebelende problematiek, zijn noodlottige miskenning van
wat de mens het hoogste behoorde te zijn: waardigheid.
Würde, menselijke
waardigheid, eerbie
dig ontzag voor de
menigvuldigheid der
levensverschijnselen,
voor de ondoorgron
delijke kosmische wet,
die de volken drijft
en de wateren stuwt,
de aarde warmt en
versteent, het leven
wekt en te niet doet,
de mens in een ont
wikkeling van dui
zenden jaren heeft
doen opstaan, opdat
hij zou gaan met op
geheven hoofd, zijn
bestemming tegemoet
van jongsaf, sinds
zijn eerste novellen,
is het dat geweest,
wat Thomas Mann
aandreef tot schrij
ven, tot getuigen van
zijn vroomste hoop
en innigste wens: dat
dit zorgenkind-Mens
„het alpha en
omega van al ons
vragen, al ons stre
ven, al onze beducht
heid en benardheid"
zich zou bezinnen
op het hoogste, zwaar
ste, hachelijkste, dat
hij zich als bovenper
soonlijk doel, als zin
geving aan ons op-
aarde-zijn, kan stel
len: vermenselijking, vergeestelijking, ver
edeling in de opperste zin van het woord.
Zijn schrijven, zijn moeizaam-onvermoeid
creatief bezig-zijn, meer dan zestig jaren
van het hem verleende tachtigjarige
levensbestek lang, was een humaniseren,
een beitelen en hakken in het zweet zijns
aanschijns aan het mensengelaat, zoals hij
in „Das Gesetz" Mozes op de Horeb ge
tekend heeft, een mensheidsdienst, in de
onwrikbare overtuiging, dat het kunste
naarschap, de genade en de vloek van het
„immer schöpfend sich bemühen," een
farce wordt, als het niet de verzedelijking
van het menselijke is, die van alle woorden
het laatste woord is.
„Kunst," heeft Mann eens geschreven,
„is geen macht. Ze is een vertroosting."
Kunst, zijn kunst, wès een troost, een ver
zoening met het mensenlot dat voorshands
ons deel is, met dit tussenstadium op de
aeonenlange tijdsweg van natuur tot geest,
van drift tot moraal, van chaos tot vorm,
van duister tot licht. En behalve een troost
was ze een gedurig beroep op het geweten,
op de menselijke verantwoordelijkheid voor
dit aardse bestel, waarvan de oorsprong
besloten ligt in voorhistorische, mythische
tijden, onheugelijk-patriarchale tijden, die
de oerimpulsen allengs beteugelden met
geboden van waardig mens-zijn, opdat men
zou weten van het goede en boze, het zui
vere en onreine, het verhevene en laaghar
tige, mens-onwaardige. Toen Mann, na in
zijn zogenaamd naturalistische „Budden-
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTR. HAARLEM -TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A DAM - TEL. 717162
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.25
Vacantiekalender. 8.30 Platen. 8.50 Voor de
huisvrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10 Voor de
jeugd. 9.25 Platen. 10.00 Vijftig jaren letter
kundig leven, causerie. 10.05 Morgenwijding.
10.20 Voor de vrouw. 11.00 Platen. 11.40 Voor
de jeugd. 12.00 Orgel en zang. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor het
platteland. 12.38 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Tentoonstellingsagenda. 13.18 Promenade
orkest. 14.00 Medische kroniek. 14.10 Platen.
15.00 Vierhandig piano. 15.15 Voor de jeugd.
16.45 Voor de ziekem 17.15 Platen. 17.30 In
strumentaal kwintet. 17.50 Regeringsuitzen
ding: Rijksdelen overzee: Jeugduitzending.
Kiinderen in Suriname. 18.00 Nieuws en
commentaar. 18.20 Orgel. 18.45 Actualiteiten.
18.55 Lichte muziek. 19.15 Nieuw Guinea,
lezing. 19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws.
20.05 Amsterdam bij gaslicht. 22.35 Instru
mentaal trio. 23.00 Neuws en S.O.S.-berich
ten. 23.15 Socialistisch nieuws in Esperanto.
23.20 Platen. 23.45—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muziek. 7.45 Een
woord voor de dag. 8.00 Nieuws en weer
bericht. 8.15 Platen. 9.00 Voor de zieken 9.30
Voor de vrouw 9.35 Lichte muziek. 10.05
Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Kamer
orkest. 11.30 Platen. 12.00 Lichte muziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Amu
sementsmuziek. 12.53 Platen en actualiteiten.
13.00 Nieuws. 12.15 Metropole-orkest. 13.45
Platen. 15.00 Kamerorkest. 15.40 Interscho-
lair jeugdtoumooi. 16.00 Voor de jeugd. 17.40
Koersen. 17.45 Orgel. 18.15 Surinaamse volks
muziek. 18.45 Spectrum van het Chr. Orga
nisatie- en Verenigingsleven. 19.00 Nieuws
en weerbericht. 19.10 Zigeunerkwintet. 19.30
Buitenlands overzicht. 19.50 Platen. 20.00
Radiokrant. 20.20 Omroeporkest. 21.20 Voor
dracht. 21.35 Salonorkest. 22.00 Wonderlijke
wetenswaardigheden. 22.15 Vocaal ensemble
en solist. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws en S.O.S.-berichten. 23.1524.00
Platen.
TELEVISIE (V.P.R.O.)
17.0017.30 Voor de kinderen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Ac
cordeon. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00
Operettemuziek. 15.00 en 15.45 Platen. 16.15
Orkestconcert. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen.
17.15 Zang. 17.50 Boekbespreking. 18.00
Strijkorkest. 18.20 Platen. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.30 Causerie. 19.40
Platen. 20.00 Hoorspel. 21.15 Platen. 22.00
Nieuws. 22.15 Jazzmuziek. 22.45 Platen. 22.55
23.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws, feiten van de dag, en:
Engelse les voor beginnelingen, les 59, deel
3. (Op 224 en 76 m.).
om, terzijde van alle problematiek, het
ogenblik te eren, het vluchtige, het kwik-
zilverig-lichte, het episodische, in het be
sef van het vergankelijke, van het begin
en onherroepelijk einde aller dingen, dat
aanspoort tot deernis met het mensenlot,
tot hoge verantwoordelijkheid, tot„Mensch-
freundlichkeit", tot „Güte".
Deze goedheid, deze melancholische mild
heid en uiterste tegemoetkomendheid uit
menselijke voornaamheid was het, die de
grote mens Thomas Mann tot een groot
dichter maakte - des te groter, waar hij
op het duister-demonische van het geniale
een zo voorbeeldige klaarheid van geest,
op de chaos die van binnen is een zo hoge
volmaaktheid van vorm wist te veroveren.
WjU het zeggen wilde met een geniaal
kunstenaarschap begiftigd te zijn, heeft hij
in zijn „Lustspiel", in zijn fameuze „Lotte
in Weimar", weten te omspelen met de
ironie der ironie, die zich tot ultieme ernst
verdichtte in de mythe van het genie, de
mythe van de mens in zijn hoogste poten
tie, van de menselijke taal. van de roman
vorm tevens: Goethe's genie, dit afgronde
lijke zienerschap, dat zich in een „All-
Sympathie" één wist met al het voorbije,
al het zijnde en wordende, zowel de kaars
was die de vlinder ten offer lokt als de
vlam die zichzelf verteren moest, opdat het
licht schijne - Goethe, met wie Mann zich
meer en meer vereenzelvigde en als hij,
alle vereenzaming, scepsis en demonie ten
spijt, een mensenvriend, een mensenhelper
was, van wie een eenvoudig man enkele
maanden voor de dood van de onsterfelijke
Faustdichter de hoogste lof sprak, toen hij
verklaarde: „hij was de liefde zelve".
De liefde-zelve - daaraan heb ik, niet
vermoedend hem nimmer te zullen weer
zien, moeten denken, toen ik kort voor zijn
dood afscheid nam van Thomas Mann: de
liefde die hèm groot, zijn wérk groots en
het één voor het ander, het één door het
ander, onsterfelijk maakte. De liefde,
waaraan wij wederliefde verschuldigd zijn.
C. J. E. DINAUX.
Dit was de schrijftafel in de werkkamer
van het huis in Kilchberg (aan het Meer
van Zürichvan de grote schrijver Thomas
Mann, die Vrijdagavond overleed. Vandaag
heeft na een eenvoudige rouwdienst, geleid
door een der beide plaatselijke predikanten,
waarin Richard Schweizer een korte toe
spraak hield, Victor Schlatter het orgel
bespeelde en het Stierli-kwartet composi
ties van Brahms en Beethoven ten gehore
bracht, de begrafenis plaats gehad.
brooks" het burgerdom-in-verval te hebben
uitgeluid met de muzikale weemoed van
het voorbije, na voorts in „Der Zauber-
berg" een machtig compendium te hebben
gecreëerd van de noodlottig-dualistische
problematiek ener verdoolde twintigste-
eeuwse mensheid aan de vooravond van
het martiale satansspel des doods, zijn
dieplood dieper en dieper deed dalen in de
afgrond der tijden en het mythische peilde,
het aanvankelijke,'om aan 's mensen oer
beeld de zin af te lezen van hetgeen des
mensen was en wérd toen hij zijd groot
se, onvergelijkelijke Bijbelse tetralogie com
poneerde als een symphonie der mensheid,
was zijn thema geen ander dan hij bespeeld
had in het novellistische en essayistische,
het polemische en beschouwelijke, in het
vele dat zijn grote werken als variaties be
geleidde. Voor en na was het de mens op
zijn netelige tocht door de eeuwen de
mens als oermelodie der schepping, van
cultuur tot cultuur zijn motief modulerend
en transponerend tot hetgeen orchestraal
zijn weerklank vond in de magistrale toon
zetting, waartoe Manns oeuvre zich met de
jaren monumentaal-episch ontplooide.
Epiek - het is Tolstoi geweest, die van
zijn „Oorlog en Vrede" meende dat „er iets
van de Ilias in was". Dat was niet zonder
ijdelheid gezegd, maar daarom niet minder
waar. Thomas Mann, groot ook in zijn be
scheidenheid en in dat opzicht groter dan
„de Russische halfgod op zijn essenhouten
troon", heeft deze vergelijking nooit ge
waagd. Maar Homerisch is de brede golf
slag van zijn breed-uitdeinende volzinnen
- epiek van een perspectivische wijdheid,
een psychologische dieptegang, een muzi
kale gevleugeldheid en compositorische
perfectie, die in de moderne wereldlittera
tuur nauwelijks zijn weerga heeft, een her
metische epiek. Hermes, de god die de
zielen der afgestorvenen naar de onder
wereld vergezelt, de god der dieven en
avonturiers, de gevleugelde, de menselijk
ste van alle goden, lichtvoetig de ernst met
ironie omspelend, liefderijk de verschei
dende mens op zijn laatste aardetocht be
geleidend - hij was de lievelingsgod van
deze aristocratische burgerzoon Thomas
Mann, die tot zijn „lust en last" een kun
stenaarsziel meekreeg; hij was zijn mytho
logische genius, die hem de meest grootse
fragmenten van zijn Joseph-cyclus influis
terde, hem tot „Lotte in Weimar" inspi-
reede en hem zijn sinds jaren onderbroken
„Felix Krull" weer ter hand deed nemen
Als laatste van de organisaties, die partij
zijn by de Collectieve Arbeids Overeen
komst voor het grafisch bedrijf, hebben
thans ook de drie werkgeversbonden de
wyzigingen in de C.A.O. aanvaard.
Het hoofdbestuur van de Federatie van
Werkgeversorganisaties in het boekdruk-
kersbedryf heeft besloten met ingang van
15 Augustus 1955 de minimumtarieven te
verhogen. De nieuwe C.A.O. voor het gra
fisch bedryf brengt een vrij aanzienlijke
wyziging in de lonen met zich mede. Het
algemeen hoofdbestuur van de federatie
heeft nagegaan welke invloed deze wijzi
gingen op de kosten hebben. Gebleken is,
dat de kosten aanmerkelijk zyn gestegen
en dat het noodzakelyk is de minimum
tarieven aan te passen.
Na langdurige besprekingen is besloten,
niet tot volledige doox-berekening van alle
uit de loonwijzigingen voortvloeiende kos
ten over te gaan. De toeslag die op het
handelsdrukwerktarief moest worden be
rekend, bedroeg tot nu toe 4 percent. Deze
toeslag wordt met ingang van 15 Augustus
gebracht op 7 percent.
De toeslag op het calculatieschema voor
boekwei-k is van 24 percent gebracht op 28
percent. Op de prijslijst voor klein handels
drukwerk moest tot op heden 12 percent
verhoging worden berekend. Deze verho
ging is nu gebracht op 15 percent. Op het
calculatieschema voor de bex-ekening van
loonzetsel moet nu 21 percent worden be-
ï-ekend, voorheen bedi-oeg deze toeslag
17 Va percent.
Vannacht omstreeks kwart voor twee is
een goederentrein uit de richting Zwolle
even voor Amersfoort gebotst op de laat
ste wagen van een voox-gaande goederen
trein, die voor een stopsein stond te wach
ten. De laatste wagen van deze voox-gaande
trein werd een eind omhoog geduwd en
van achteren beschadigd. Ook de locomo
tief uit de richting Zwolle liep beschadi
gingen op. Om vijf uur waren de herstel
lingswerkzaamheden beëindigd. Het trein
verkeer ondervond geen vertraging.
ADVERTENTIE
op droge bergzolders.
Vraag eens px-ijsopgave
ZIJLVEST 41 - HAARLEM
Telefoon 12456 - 14155 - 22279
ADVERTENTIE
ESSO NEDERLAND N.V.
„ESSO-GEBOUW" - DEN HAAG
Maandagavond om tien uur is op het
stationsemplacement te Amersfoort een
wissel defect geraakt, juist toen een trein
passeerde. Het spoor, waarin deze wissel
ligt, moest tijdelijk buiten dienst gesteld
worden, tengevolge waarvan tussen Utrecht
exr Amersfoort over enkel spoor moest
worden gereden. Uiteraard bracht dit ver
traging met zich mee. Vannacht om twaalf
uur duurden de herstelwerkzaamheden nog
voort.
De Naardense politie heeft een aantal
inbraken in het Gooi tot klaarheid ge
bracht. De diefstallen die de laatste maan
den in winkelstraten van Bussum en Naar-
den zijn gepleegd, waarbij in het nachtelijk
uur ruiten werden ingeslagen en kasregis
ters werden meegenomen, blijken te zijn
gepleegd door vier leerlingen van een mid
delbare school, wier ouders in de Naarden
se villawijk wonen.
De jongens hebben reeds toegegeven
schuldig te zijn aan een inbraak te Naar-
den, waarbij zij een winkelruit stuk sloegen
en een leeg kasregister achter op de fiets
meenamen, en aan een inbraak te Bussum,
waar zij, na van een fotozaak met een ha
mer de winkeldeur te hebben ingeslagen,
het kasregister met f 700 meenamen. Voorts
hebben zij bekend diefstallen te hebben
gepleegd uit automaten en kioS;en in Bus
sum en Naarden alsmede twee bromfietsen
in Loosdrecht gestolen te hebben. Kasre
gisters en bromfietsen konden in beslag
genomen worden.
In de nacht van 13 op 14 Augustus liep
het m.s. „Karimata" van de N.V. Stoom
vaart Maatschappij „Nederland" de haven
van Amsterdam binnen. Deze thuisreis
betekende voor de gezagvoerder van dit
schip een afscheid, want kapitein R.
Koopmans gaat de N.V. Stoomvaart Maat
schappij „Nederland" met pensioen ver
laten.
Kapitein Koopmans trad op 1 Septem
ber 1916 in dienst en vertrok 12 Septem
ber daaropvolgend als stuurmansleerling
met het s.s. „Timor" voor zijn eerste reis.
In December 1937 werd hij bevorderd tot
le stuurman. Als zodanig heeft hij de
Tweede Wereldoorlog buitengaats meege
maakt. In 1947 volgde de definitieve be
noeming tot gezagvoerder.
De 32-jarige fabrieksarbeider P. S. uit
Oud Gastel is in de nacht van Zondag op
Maandag tijdens een vechtpartij zo ernstig
gewond, dat hij vrijwel onmiddellijk aan
de gevolgen is overleden. Het slachtoffer
was gehuwd en vader van twee kinderen.
Zondagmiddag werden in een café in
Oud Gastel schietwedsrijden gehouden.
Tijdens deze wedstrijden ontstond tussen
S. en een zekere A. A. uit Oud Gastel on
enigheid. De x-uzie werd niet uitgevochten,
doch toen het tweetal elkaar omstreeks
middernacht nabij de Driesprong in het
dorp ontmoette, kwam het tot een woor
denwisseling, die in een" vechtpartij ont
aardde. A. trok een mes en raakte in het
gevecht de halsslagader van zijn tegenstan
der. S. kon nog op zijn rijwiel stappen om
te trachten een dokter te bereiken, doch
enkele tientallen meters verder viel hij
neer en overleed vrijwel onmiddellijk. De
rijkspolitie heeft het stoffelijk overschot in
beslag genomen. A. werd gearresteerd op
verdenking van doodslag of zware mishan
deling de dood tengevolge hebbende. Ge
bleken is, dat beiden .onder invloed van
sterke drank verkeerden, toen de vecht
partij ontstond.
Ned. Herv. kerk
Bex-oepen te Obdam c.a. L. J. v. d. Kam,
te Arkel-Kedichem.
Benoemd tot geestelijk verzorger in sana
torium Julianaoord te Laren J. M. S. Bal-
jon te Oosterzee; tot geestelijk verzorger in
sanatorium Hoog-Laren te Laren C. A.
Wijc-Jurriaanse, em. pred. der prot. kerk
van Indonesië, wonende te Baarn.
Beroepen te Nieuwerkerk a. d. IJsel J.
Vermaas te Bodegraven.
Geref. Kerken
Beroepen te Oostereind J. H. Heinen,
cand. te Hilversum.
Bedankt voor Middelstum-Kantens H.
Will ems te Augustinesga.
Bedankt voor Berkel-Rodenrijs W. Baas
te Urk.
Rust. De heer Thomas Suggs viert van
daag in een rusthuis te St. Johns op
Newfoundland zijn 110e verjaardag. Hij
is 87 jaar visser geweest en ongehuwd
gebleven. Suggs zou de oudste blanke
uit het Bx-itse Gemenebest zijn.
Broadway. De subcommissie inzake on
Amerikaanse activiteit uit het Huis van
afgevaardigden is begonnen met een
onderzoek naar beweerde communis
tische activiteit op Broadway. De eerste
van de 27 getuigen, die door de sub
commissie zijn opgeroepen, de acteur
George Tyne, weigerde evenwel mee te
delen of hij in 1944 lid was geweest
van een communistische cel te Holly
wood. Tyne acht de hem gestelde vra
gen in strijd met zijn grondwettelijke
rechten.
Vluchteling. Tag Tser, een oudere broer
van de Dalai Lama, de geestelijke
heerser over het door de Chinese com
munisten bezette Tibet, heeft als poli
tiek vluchteling een verblijfsvergun
ning voor de Verenigde Staten gekre
gen.
Kruistocht. Maandag is het twee honderd
millioenste anti-communistische pam
flet per ballon naar het communisti
sche Oost-Europa verzonden, aldus
heeft radio „Vrij Europa" gemeld. Deze
propaganda-actie wordt gevoerd door
de Amerikaanse organisatie „Kruis
tocht voor de vrijheid".
Scheiding. De Amerikaanse vlieger Daniel
Schmidt heeft besloten zich van zijn
vrouw Una te laten scheiden. Deze is
in de tijd dat Schmidt zich in Chi
nese gevangenschap bevond, hertrouwd.
Schmidt is na een verblijf van 32
maanden in China in de Verenigde
Staten teruggekeerd. Hij heeft nog niet
besloten of hij de voogdij over zijn
twee en een halfjarig zoontje Daniel,
dat hij Vrijdag voor het eerst heeft
gezien, zal opeisen. Una is na haar
ontmoeting met Schmidt verdwenen.
Ballingschap. De Britse hoofdredacteur
Van het New Yorkse linkse weekblad
National Guardian", Cedx-ic Belfrage, is
met de Nieuw Amsterdam naar Groot-
Bx-ittannië vertrokken ingevolge een de
portatiebevel wegens zijn lidmaatschap
van de communistisclie partij in de
Verenigde Staten in de jaren dertig.
Belfrage heeft gezegd dat hij als
hoofdredacteur-in-ballingschap" de Na
tional Guardian" redactioneel zal blij
ven leiden.
Hotelbrand. Zeven personen hebben 't le
ven verloren bij een brand die in het
hotel Vogue te Rio de Janeiro.
Messteken. Algerijnse vogelvrijverklaar-
den hebben bij overvallen op boer
derijen in het Aurèsgebergte twee
mannen, 270 schapen en elf muilezels
door messteken gedood.
Eis. De negerbas Paul Robeson zal het
Amerikaanse departement van Buiten
landse Zaken voor het tribunaal van
Washington dagen, nu het hem een pas
poort voor de Sovjet-Unie heeft gewei
gerd. De advocaat van het departe
ment heeft meegedeeld, dat hij zijn
verdediging zal baseren op het feit,
dat Robeson geweigerd heeft onder
ede te verklaren, dat hij geen commu
nist is. In het proces zal worden uitge
maakt of het ministerie een dergelijkee
eed kan eisen.
Verandering. Het niemandsland tussen
Beieren en Tsjechoslowakije is bezig te
verdwijnen. In de omgeving van Ho-
henberg aan de Eger zijn Tsjechoslo-
waakse militairen begonnen met het
opgraven van mijnen. Verder bliezen zij
de versperringen langs de grens op. De
velden langs de grens die jarenlang
braak hebben gelegen, worden bewerkt.
De Tsjechoslowaakse grenspolitie toont
zich thans correct en zelfs vriendschap
pelijk jegens de Duitsers.
Boete. Dr. Helmuth Stellrecht, een oud-
generaal bij de SS en voormalig mede
werker van Alfred Rosenberg, is door
een denazificatie-hof te West-Berlijn
verooi'deeld tot een boete van 22.000
mark en verlies van burgerrechten
voor de duur van dx-ie jaar. Stellrecht
was indertijd belast met de controle op
het ideologisch onderwijs in de nazi
partij. Sinds 1945 had hij zich in Oost-
Duitsland schuil gehouden.
Pythagoras. Aan de Atheense universiteit
is Maandag een week van plechtighe
den ter herdenking van de 2500ste sterf
dag van de Griekse filosoof Pythagoras
geopend.
23. Met behulp van twee modellen ver
toonde Joris aan ministers en kamerleden,
hoe de wettelijk vastgestelde mode er uit
zag. „U ziet het, geachte collega's en ka
merleden!", riep hij. „De X-lijn inspireert
tot slanke, sierlijke modellen. Speciale aan
dacht verdient het smalle middel, waar
van de omvang wettelijk is vastgesteld op
maximaal 60 centimeter. Ieder, wiens om
vang boven deze middelmaat uitgaat, be
gaat een overtreding van de modewet en
is derhalve strafbaar". Van deze krachtige
taal schrokken ministers en kamerleden
wakker. „Ik protesteer!", riep een der ka
merleden, naar voren komend. „Dat is al
te krap! Hoe kan iemand van mijn postuur
ooit aan de X-lijn meedoen?" „Ge zult het
toch wel moeten, kamerlid", antwoordde
Joris. „Neem een sterke riem en snoer uw
figuur in tot een wetmatige vorm". „Als
ik dat doe, deel ik mezelf in tweeën", zei
de ander, angstig over zijn gevoelige buik
strijkend. Maar minister Joris bleef onver
biddelijk. „Wet is wet, kamerlid", zei hij
gestreng. „En of het u nu onverdeeld ge
noegen schenkt of niet, ge dient u er aan
te houden. De modewet laat geen uitzon
deringen toe. De mode non est disputan-
dum, zoals wij latinisten zeggen",
HET IS eigenlijk een merkwaardig idee
dat het Chinese schrift de Chinese taal
weergeeft van een paar duizend jaar ge
leden. Immers, het beeldschrift waarmee
allerlei woorden in lang vervlogen tijden
werden aangeduid, heeft zich niet, of nau
welijks, gewijzigd, maar de taal heeft
naturlijk allerlei veranderingen ondergaan.
Laten we ons nog wat voorzichtiger uit
drukken, en zeggen dat de taal grotere ver
anderingen heeft ondergaan
dan het schrift, want we mogen
uit het voorgaande niet conclu
deren dat iedere Chinees de
oudste Chinese geschriften zou
kunnen lezen. Zó is het nu ook
weer niet.
Maar goed, doordat het Chi- V
nese schrift een beeldschrift is,
houdt het geen enkel verband met de uit
spraak der woorden. Voor iemand, die het
teken voor „zon" kent, maakt het geen
enkel verschil of dit teken als dji, of als
lo wordt uitgesproken. Hóe de uitspraak
ook moge klinken, altijd geeft dat bepaalde
teken het begrip voor „zon" aan. Daarom
kunnen de Chinezen uit Noord- en Zuid-
China wél eikaars brieven lezen en begrij
pen, hoewel ze elkaar niet kunnen ver
staan, omdat de dialecten te grote verschil
len vertonen.
Laten we echter niet afdwalen. U moet
zich eens indenken, hoe een Chinees woor
denboek zou moeten worden samengesteld.
Het alphabetische systeem is hiervoor niet
mogelijk, want de Chinezen bezitten geen
alphabet. Toch zijn er al vroeg Chinese
woordenboeken verschenen, omdat de
enorme hoeveelheid schriftekens toch op
de een of andere wijze geordend moest
worden. Zij gebruikten hiervoor een klas-
sificatie-systeem dat fonetisch en naar
toonhoogte was ingedeeld. Om het teken
voor een bepaald woord of begrip te vin
den, maakten zij bepaalde sleutelsystemen,
die uitgroeiden tot ware puzzle-werken. De
eerste catalogus van schrifttekens, schijnt
reeds in de 11de eeuw v. Chr. te hebben
bestaan. Zij bestond uit een collectie van
termen en uitdrukkingen (door schriftte
kens weergegeven), ondergebracht in 19
catagoriën. Twee eeuwen later verscheen
een catalogus van synoniemen, en op het
eind van de 3de eeuw v.
Chr. verscheen een woorden
boek met 3.300 tekens. Vier
eeuwen later kwam een
standaardwerk uit, waarin
10.516 tekens waren gerang
schikt in 540 verschillende
y klassen. U ziet, dat het al aar
dig moeilijk begin te worden,
niet alleen voor een buitenlander, maar
ook voor de Chinezen zelf. Hun symbolen-
schrift is dan ook oorzaak geweest van een
permanent analphabetisme.
We kunnen de geschiedenis van het
Chinese woordenboek niet verder vervol
gen, want dat is hoogst vermoeiend. We
mogen volstaan met de vermelding dat na
vele wijzigingen en herziene uitgaven, in
de 17de eeuw tenslotte het befaamde woor
denboek verscheen dat 44.449 tekens be
vatte, ondergebracht in 214 sleutelsyste
men! Geen sterveling kent deze symbolen
allemaal, maar dat is ook niet nodig. Stelt
u zich echter eens voor, dat een dergelijke
hoeveelheid tekens moet worden ingedeeld
in de letterkast van een zetterij. Om nacht
merries van te krijgen!
Overigens, de Chinezen zijn altijd mees
ters geweest in verzamelwerken. Daarin
overtreffen ze ieder volk ter wereld.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden
H. PéTILLON.
