kiest Saarbevolking Zondag vóór of tegen Europa De Koenoekoe, het zon-geblakerd binnenland van Curasao Pro-Duitse partijen zeggen vóór of tegen Duitsland Het Koninklijk Paar zag vandaag: C-rtega y Gasset Nieuw bisdom Essen in het Ruhrgebied Wat staat er op het spel in Saarland Sukarno ondertekent de anti-corruptiewet niet 3 DUITS FRANKRIJK' zon pakje Roxy eens helemaal open en snuif die heerlijke geur van zon-doortrökken, volrijpe tabakken op. dan op en U weet Waarom steeds meer mensen zeggen: Overal dreigt besmetting! Vrijlating geëist van Duitse oorlogsmisdadigers in Nederland Ter bearbeiding van bevolking in een specifieke industriestreek Examens Rapport Voetangels Kunt U Ikx!/)) niet slapen iPfy' van de pijn? Kabinet-Harahap zoekt uitweg Gevoels overwegingen WOENSDAG 19 OCTOBER 1955 25km KA /S£»S-ti 5lLAUTERN \ThlonrWt' YARBRÜCKEN' ■/mtibrüektn Pirmaitn$ 'Forboch STEENKOLEN BEKKEN i-rigutmlnt* 'Ir v? ja graag 3 Roxy Rook Rédènen: k Dubbel gefermenteerd Dubbel gezuiverd Standvastige melange Tussen de brilliante geesten die de eer ste helft van de twintigste eeuw heeft op geleverd, was de thans overleden Spaan se wijsgeer en schrijver Ortega y Gasset een uitblinker, aan wie de mensheid en vooral de Europese mens, veel te dan ken heeft. Zijn genialiteit heeft zich op bizondere wijze geuit, doordat de indruk wekkende gedachten die zich in zijn brein ten aanzien van verschillende levenspro blemen vormden, op eenvoudige en be grijpelijke wijze aan de mensen werden medegedeeld in zijn boeken. Wanneer ooit kan worden gezegd dat de eenvoud de hoogste wijsheid is, dan is dat wel het geval bij Ortega y Gasset, die zijn zonne klare inzicht en zijn profetische intuïtie in begrijpelijke, simpele taal kon samen vatten en vertolken, waardoor zij ge meengoed werden in een brede kring en hun heilzaam werk konden doen bij de vorming van een algemeen begrip voor de waarden des levens, de betekenis ener beschaving en de factoren ener geluk kige samenleving. Het is de grote verdienste van Ortega y Gasset geweest, dat hij zich in een tijd perk van verwarring en verdoving des geestes op eigen denkkracht heeft weten te verheffen boven de maalstroom van kolkende ideeën, waanideeën en nietge- toetste denkbeelden, om van die verhe ven denkpositie uit de horizon te be schouwen en in sobere bewoordingen de dwalenden en strijdenden en lijdenden te vertellen over de dingen die hij zag. Vele van die dingen hebben zich bij zijn leven nog verwerkelijkt, waarbij bleek, dat zijn waarschuwende stem en zijn onnavolg bare geestelijke onafhankelijkheid nog te weinig indruk hadden gemaakt om de on gelukken te voorkomen, die hij gevreesd had. Zijn veelgelezen werk „Opstand der Horden", geschreven tussen 1926 en 1929, had Europa moeten doen beseffen dat de barbaren zich opmakende om de oude Europese cultuur dodelijk te treffen in eigen hart leefden en gekoesterd werden door de omstandigheden. De barbaren van de moderne tijd, zoals Ortega y Gas set hen zag, hebben hun heilloze werk kunnen beginnen en voortzetten. En de wereld vernam geen juichkreet van Or tega y Gasset, toen de oorlog een einde maakte aan het politieke systeem van Hitler-Duitsland. Hij wist en wie ge tracht heeft zich de gedachtengang van deze Spaanse wijsgeer eigen te maken, weet het ook dat de barbaren niet ver slagen waren en niet konden verslagen ■worden door een oorlog van volk tegen volk. De barbaren leven in alle volken en nemen in aantal toe, wanneer die volken niet zelf het tegengif vormen. Ortega y Gasset is gestorven. Het is merkwaardig dat men bij het heengaan van een groot man als hij de gedachte aan de dood kan verdragen zonder vrees of spijt omdat hijzelf in zijn geeste lijke kracht deze zelfde gedachte over won, zoals een gelukkig mens de grens tussen weiland en bos kan overschrijden zonder ergernis of vrees. Zijn gedachten over het leven droegen hem vanzelf de onzienlijke wereld binnen, waar de oor sprong aller leven de oorsprong aller wijs heid blijkt te zijn. Dergelijke mensen zijn een deel der weldaden, waarmede de mensheid gezegend wordt in tijden van ellende. Hun woorden leven voort en kunnen gelezen en herlezen worden in alle tijden. Hun erfenis, een geestelijk en onvernietigbaar goed, stijgt uit boven de vergankelijkheid en vormt een wezenlijk bestanddeel van de cultuur, om welker voortbestaan hij zelf zozeer bezorgd was. Bij zijn dood zij eer gebracht aan de werkelijke, waarneembare wijsheid, tus sen ons en in ons werelddeel altijd fris en arbeidzaam levend, waaraan hij een zo waardevolle bijdrage gaf. J.L. advertentie DAGELIJKS VOOR STEM EN KEEL Zorg ervoor steeds een doosje Wybert bij de hand te hebben ter voorkoming van hoest, heesheid en keelpijn. Telegram van Duitse K oud-krijgsgevangenen: Het West-Duitse verbond van terugge keerde krijgsgevangenen heeft protest aan getekend tegen een verklaring van minis ter Beyen, volgens welke de nog in Neder land gevangen gehouden Duitse oorlogs misdadigers niet voortijdig zullen worden ontslagen. In een telegram aan dr. Heinrich van Brentano, de West-Duitse minister van Buitenlandse Zaken, heeft het verbond het verlangen uitgesproken, dat de bondsre gering zich terstond met de Nederlandse regering in verbinding zal stellen om over een vrijlating der misdadigers te onder handelen. De president van het verbond August Fischer heeft in het telegram aan Von Brentano verklaard, dat de medede ling van minister Beyen „teleurstelling en verbittering" heeft gewekt bij de Duitse oorlogsgeneratie. TEGEN HOEST EN HEESHEID BONN (ANP) Ook in W.-Duitsland zijn wij zigingen in de grenzen der Rooms-Katho- lieke bisdommen aangekondigd. Er zal een nieuw bisdom Essen worden gevormd, dat een gebied met ruim drie millioen in woners zal omvatten. Het gebied wordt deels afgesneden van de aartsbisdommen Keulen en Paderborn en deels van het bisdom Münster. Reeds zeer lang was in Essen de op richting van een nieuw bisdom bepleit aangezien de groeiende dichtheid der be volking en de eigen aard van het in dustriegebied van de Ruhr ook in kerke lijke kring geheel nieuwe problemen met zich brachten. In het bijzonder is er reeds vaak nadruk op gelegd, dat de kerk hier middelen zou moeten zoeken om zich tot de industriële bevolking te richten. Deze behoefte werd overigens niet alleen bij de Rooms-Katholieken gevoeld, doch even zeer bij de Protestanten. De plannen om Essen tot bisdom te ver heffen, hebben in 1952 een krachtige sti mulans gekregen bij de viering van het elfhonderdjarig bestaan der stad en der Münsterkerk, die tot kathedraal zal wor den verheven. De grondslag er van werd in het jaar 852 gelegd door bisschop Alt- fried van Hildesheim. Utrecht. Aan de rijksuniversiteit te Utrecht is de heer J. G. Ype de Jong, geboren te Utrecht, gepromoveerd tot doctor in de Ge neeskunde op het proefschrift „Dystrophia Myotonica Paramyotonia and Myotonia Congenita". advertentie echter pas in wer king treden wan neer de Saarbevol- king het in een re ferendum heeft goedgekeurd. De volksstemming zal onder toezicht staan van een commissie der West-Europese Unie, die terzijde zal worden ge staan door enige honderden waar nemers. Het Saarstatuut is een schikking waar bij beide partijen concessies hebben moeten doen. Het parlementaire „ja" is in beide landen met een zekere tegenzin uitgespro ken. Geen ideale oplossing dus. Maar wie de geschiedenis van het Saargebied bestu deert, moet erkennen dat een betere op lossing moeilijk denkbaar is. De jongste lijdensgeschiedenis van het Saargebied begon in 1920 met het verdrag van Versailles na de eerste wereldoorlog. De Saar werd toen voor vijftien jaar onder bestuur van de Volkenbond gesteld. Frank rijk kreeg de exploitatierechten van de rijke kolenmijnen als schadeloosstelling voor de door het Duitse leger verwoeste mijnen in Noord-Frankrijk. In 1935 werd onder toezicht van de Volkenbond een volksstemming gehouden, waarbij de Saar- landers de gelegenheid werd gegeven zelf hun toekomstig staatkundig lot te bepalen. Meer dan negentig percent van de kiezers sprak zich uit voor aansluiting bij Duits land. Op 1 Maart 1935 werd de Saar weer Duits gebied. Na de tweede wereldoorlog kwam de Saar, na door de Amerikanen te zijn be vrijd, onder Frans militair bestuur. In 1947 volgde de economische aansluiting bij Frankrijk. Bij de verkiezingen voor de Landdag (parlement) in dat jaar sprak 87 percent der kiezers zich uit voor het ont- werp-grondwet, waarbij werd bepaald dat Saarland politiek zou worden gescheiden van Duitsland en economisch met Frank rijk zou worden verenigd in een douane- en muntunie. Saarland kreeg zelfbestuur onder toezicht van een Franse hoge com missaris, die ook was belast met het bui tenlandse politieke en economische beleid en de defensie-aangelegenheden. Frankrijk stond op het standpunt dat de huidige toestand althans voorlopig als de finitief diende te worden beschouwd en dat een nadere regeling van de Saarkwestie pas bij onderhandelingen over een Duits vredesverdrag onder het oog kon worden gezien. De zaak werd urgent toen in 1952 in de Noord-Atlantische ministerraad te Lis sabon de mogelijkheid van West-Duitse deelneming aan de verdediging van West- Europa door middel van een Europese Ver dedigingsgemeenschap ter sprake kwam. Overeenstemming tussen Frankrijk en West-Duitsland over de Saar bleek al spoedig een eerste voorwaarde voor het totstandkomen van de E.V.G. Rechtstreekse onderhandelingen tussen beide landen leverden geen resultaat op. De zaak kwam in behandeling bij de Raad van Europa, die aan de Nederlandse afge vaardigde jhr. mr. M. van der Goes van Naters opdracht gaf een rapport samen te stellen over het Saarprobleem. Dit rapport, dat in September 1953 verscheen, is de grondslag geworden van het Saarstatuut, waarover Zondag gestemd zal worden. Van der Goes van Naters opperde als eerste het denkbeeld Saarland te „Europeïseren" en onder oppertoezicht van een Europese com missaris te stellen. Het plan werd door Frankrijk en West-Duitsland als een basis voor onderhandelingen aanvaard. De beslissing viel pas in October 1954, toen nadat het oorspronkelijke plan voor een E.V.G. door de Franse Nationale Ver gadering was afgewezen in Parijs de Europese accoorden tot stand kwamen. De landen van het verdrag van Brussel Frankrijk,Groot-Brittannië en de Benelux- landen nodigden Italië en West-Duits land uit toe te treden tot de West-Europese Unie, die in de plaats kwam van de E.V.G. West-Duitsland kreeg volledige souvereini- teit en werd toegelaten tot de Noord- Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO). Dit alles zou zijn beslag krijgen als de laatste hindernis, de Saarkwestie, geregeld was. Eén dag voor de ondertekening van de accoorden van Parijs, kwamen dr. Ade nauer en Mendès-France eindelijk tot over eenstemming over het Saarstatuut. Hierin werd dan de bepaling opgenomen dat de Saarbevolking zich één jaar na de onder tekening bij referendum over al dan niet aanvaarding van dit statuut zou moeten uitspreken. Het statuut geeft de West-Europese Unie nagenoeg volledige zeggenschap in Saar land. De Europese commissaris krijgt in de ministerraden van de Raad van Europa en de West-Europese Unie een adviserende OOOOCOOCXiOCOCXXXXXXXXXCCOCCCCCCCCCCOCOCOICC i Zondag gaan de Saarlanders ter 8 stembus om hun oordeel uit te 3 spreken over het statuut dat ten 8 doel heeft hun land tot Europees 3 gebied" te maken. De uitslag van ;3 deze volksstemming zal van grote p betekenis zijn voor de politieke 3 toekomst van Europa. In het 3 nevenstaand artikel geeft een spe- 8 ciale verslaggever een samenvat- 8 ting van de gebeurtenissen die aan o de ondertekening van het Saarsta- f; tuut zijn voorafgegaan. COCOXODCXX»C<XXXXXX»a>COOOOC«>CCOC)CX»OOCOCOOC<XXXXXXX» (Van een speciale verslaggever) De Saarlanders staan voor een zware beslissing. Zondag moet de bevolking van dit sinds duizend jaar omstreden gebied zich uitspreken over het al of' niet aanvaarden van de Europese status, die de regeringen van Frankrijk en West- Duitsland haar hebben toegedacht. Zondag een jaar geleden zetten de West- Duitse bondskanselier dr. Adenauer en de toenmalige Franse premier Mendès- France hun handtekening onder een accoord, dat, als het door de 960.000 inwoners van het Saarland wordt aanvaard, een einde belooft te maken aan het eeuwenoude geschil tussen de twee buurlanden over dit economisch belangrijke gebied. Het Frans—Duitse accoord houdt in, dat Saarland „Europees febied" wordt met volledig zelfbestuur in binnenlandse aangelegenheden. Naar uiten zal Saarland vertegenwoordigd worden door een Europese commissaris, die zal worden aangesteld door en verantwoording verschuldigd is aan de raad van ministers van de West-Europese Unie. Deze commissaris mag noch een Fransman, noch een Duitser, noch een Saarlander zijn. De ministerraad van de West-Europese Unie zal de zeggenschap krijgen over de betrekkingen met het buitenland en de defensie van het Saargebied. Neem een AKKERTJE ...dat helpt direct! Dit „Europese sta tuut" voor de Saar is reeds door de parlementen van Frankrijk en West Duitsland aan vaard. Het kan De uitslag van de stemming van Zondag is belangrijk voor geheel West-Europa. Hier krijgt een bevolkingsgroep voor de eerste maal de gelegenheid het denkbeeld van een Europees federalisme in praktijk te brengen. Aanvaarding van het Europese statuut voor de Saar betekent een belang rijke stap naar de eenwording van Europa. Verwerping zou bewijzen dat de nationa listische gevoelens in Europa nog altijd bij zonder zwaar wegen. Moge de Saarbevol king zich van haar verantwoordelijkheid tegenover Europa bewust zijn. DJAKARTA (PIA) Het Indonesische kabinet beraadt zich over de anti- corruptiewet, teneinde een uitweg te zoe ken uit de situatie, ontstaan door het feit, dat president Sukarno de noodwet nog niet heeft ondertekend, op de overweging, dat de regering geen noodwetten dient uit te vaardigen tijdens een zittingsperiode van het parlement. Uit de regeringsfracties is de suggestie gekomen andermaal overleg met de president te plegen, teneinde hem te overtuigen, dat er „niets achter de nood wet schuilt". Ook is voorgesteld de nood wet door de vice-president te doen onder tekenen, waarnaast anderen weer meenden, dat voorlegging aan een overlegcommissie van het parlement de juiste weg was. De vereniging ter bestrijding van de corruptie heeft Sukarno verzocht te voor komen, dat de indruk zou kunnen ontstaan, dat de president een dergelijke wet niet zou goedkeuren. Indien er andere factoren zijn, verzoekt de vereniging die bekend te maken. advertentie stem. Alleen in de ministerraad van de Europese Gemeenschap voor kolen- en staal krijgt de Saarcommissaris volledig stemrecht. In de Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa blijft de Saar vertegen woordigd door drie leden van de Landdag, die tevens zitting krijgen in de Assemblée van de West-Europese Unie. Belangrijk zijn de bepalingen van het statuut ten aanzien van de economische betrekkingen tusen Saarland enerzijds en Frankrijk en West-Duitsland anderzijds. Einde 1947 is de Duits-Saarlandse grens in economisch opzicht gesloten. Het Saargebied zal hierin verandering brengen. Er zal naar worden gestreefd tus sen de Saar en West-Duitsland gelijksoor tige economische betrekkingen tot stand te brengen als bestaan tussen Saarland en Frankrijk. De verwezenlijking van dit doel zal geleidelijk geschieden. Men zal hierbij de ontwikkeling van de Frans-Duitse eco nomische samenwerking en de Europese economische eenwording op de voet moeten volgen. Eventuele handelsverbintenissen tussen Saarland en West-Duitsland mogen de economische relaties met Frankrijk niet in gevaar brengen. In deze artikelen met betrekking tot de economische verhoudingen liggen vele voetangels en klemmen. Zelfs al zegt de Saarbevolking Zondag „ja", dan is het Saarprobleem nog geenszins opgelost. Zakelijk gezien, is deze regeling voor de Saarbevolking alleszins aanvaardbaar. Niettemin is het niet zeker dat de voor standers de overwinning zullen behalen. Bij de meningvorming van de Duitsspre kende Saarlanders zijn ook andere dan nuchtere overwegingen in het geding. Historisch en cultureel behoort het Saar gebied tot Duitsland. Vele Saarlanders kunnen zich moeilijk verenigen met het denkbeeld dat hun geboortegrond voorgoed van het Duitse moederland zal worden ge scheiden. De pro-Duitse politieke partijen in het Saargebied hebben haar uiterste best gedaan deze nationalistische gevoelens aan te wakkeren. Ja-stemmen staat gelijk met verraad aan de Duitse zaak, houden zij hun landgenoten voor. "Dit „morele" argument weegt zwaar. Daar komt bij dat het aanzien van de re- gering-Hoffmann in de laatste tijd sterk gedaald is, en de pro-Duitse propagandis ten laten dan ook niet na zoveel mogelijk stemming te maken tegen de premier (dr. Dicke) en zijn volgelingen(de „Speck-Fran- zosen") „die Saarland aan Frankrijk willen vei'kopen". Het ergerlijke is dat de tegenstanders van het statuut alles doen wat zij kunnen om het oordeel van hun landgenoten te vertroebelen. Door het zo voor te stellen alsof men zich door voor het Saarstatuut te stemmen, zou uitspreken tegen hereni ging van de Saar met Duitsland. Dat dit beslist niet het geval is, blijkt wel uit het document zelf, waarin met de mogelijkheid van een verwerping zelfs niet eens reke ning is gehouden. Wat er gebeuren moet als de Saar „Neen" zegt, weet niemand. Sommige Saarlanders zinspelen op nieuwe onderhandelingen tus sen Frankrijk en Duitsland, maar de Franse regering heeft reeds duidelijk te verstaan gegeven dat zij daar niet aan denkt. Af wijzing van het statuut zou naar Franse mening neerkomen op handhaving van de huidige toestand. Advertentie De Natuur gaf U HAAR Maar de Natuur zal U dit haar weer afne men, als U het niet nauwgezet verzorgt. Zodra U roos ziet, moet U oppassen. Roos is een teken dat de ondervoede hoofdhuid schilfert en verhoornt. En op hoorn groeit geen haar.... Roos is de voorbode van haar uitval! U moet terstond ingrijpen! Hoe? Dit is geen vraag meer sedert Silvikrin, de biolo gische haarvoeding, is uitgevonden. Ga van daag nog Silvikrin gebruiken. Silvikrin heeft reeds talloze mensen over de gehele wereld hun haar teruggegeven. Silvikrin is n.l. het enige haargroei-preparaat, dat de 14 natuur lijke haar-opbouwstoffen in de juiste weten schappelijke dosering bevat. Wij noemen U hier slechts de 3 belangrijkste: Tryptofaan, Tyrosine en Cystine. De 11 andere zijn minder bekend doch even onontbeerlijk voor het her stel van Uw haargroei. Redt Uw haar, begin nog heden! Met Silvikrin! Van onze reisredacteur) „Wie Curagao wil leren kennen, moet niet in Willemstad blijven, maar moet de Koenoekoe in". Iedere Curagaoenaar zal u dat zeggen. En hij bedoelt daarmee natuurlijk het echte, het oude Curagao, het Curagao-van-vóór-de-olie. De Ko ningin en de Prins hebben vandaag die „Koenoekoe" bezocht. In het Neder lands zou men het platteland noemen, maar zo plat is het nu ook weer niet. Want in dit droge, geteisterde land staan vreemde rotsbergen, schuin oplopend aan de éne kant, loodrecht dalend aan de andere. Het is alsof de zon het land zo fepijnigd heeft dat het is gaan trekken. ion en gebrek aan water hebben de bodem getekend. Huizenhoge cacteeën heffen vertwijfeld hun armen naar de strak-blauwe lucht, er groeien dorre strui ken en sprieten en de magere Divi-Divi-bomen hebben al lang gecapituleerd voor de Noord-Oost-passaat. Zelfs als deze wind niet waait, wijzen zij bij voor baat al deemoedig naar het Zuid-Westen. Slechts tanige geiten met sterke magen kunnen hier tieren, hetgeen zij dan ook bij tienduizenden doen. En toch heeft de Koenoekoe in de regentijd slechts aan een enkel buitje genoeg om uit te barsten in een weelde van groen. Het land is niet arm, maar het klimaat geeft het de kans niet. Land en klimaat; de oude Hollandse ko lonisten, die hier hun plantages aanlegden, hebben lang op gunstiger balans gehoopt. Arbeid was er genoeg. Zij behoefden de slavenbel slechts te luiden om het zwarte volk uit de lemen hutjes te roepen die het grote huis omringden, en het de zwetende ruggen te laten buigen, maar om regen zullen zij wel gebeden hebben. Nu is een andere vloeistof, olie, Curagao tenslotte de rijkdom komen brengen waarop het zo lang gewacht heeft. En wat de gewassen betreft, alleen enkele glimlachende Chi nezen lokken met veel geduld en veel gie ters wat verse groenten uit de grond. De grote huizen op de plantages, juwe len van architectuur, zijn thans meestal verloren. Men kan er zo maar in om wat te dromen over het verleden. Er zitten gaten in de daken en de muren trekken scheef. In de leegte van de grote kamers staan nog wat vergane oude meubels, een tafel, wat wankele stoelen, een „kabineetchi", en er liggen oude papieren. Al zijn de huizen verlaten, de kleine dorpjes, die er van oudsher omheen groep ten, zijn dat niet. Hier wonen nu de vrije afstammelingen van de oude slaven en ook wel de nakomelingen van die slaven en hun vroegere meesters. Zij verbouwen nog wat mais en hebben het minder arm dan men zou denken, want de nieuwe wel vaart van de olie heeft ook hen aange raakt. Beklagen hoeft men hen niet om hun eenvoudig bestaan, want zoals een re genbui het land kan doen lachen, zo heb ben zij hun kleine feesten met \$at rum, muziek en „dansi-dansi". Vreemde mu ziek, zoals de „zoembi", begeleid met een schraap-instrument, de „wiri", vreemde dansen als de „toemba" en „taraai", erfe nis van Afrika. Hoewel de Koenoekeroe's met hun dans en muziek in het algemeen voor buiten staanders niet scheutig zijn, omdat dezen als storend element de intimiteit verbre ken, hebben zij vandaag toch de Koningin en de Prins op deze fascinerende volksdans onthaald. Want eer het Koninklijk Paar voor een officieel diner terugkeerde naar het oude gouvernementshuis op de grijze wallen in Willemstad, hebben zij een rond rit gemaakt door het „Derde District", door de dorpjes Barber, Soto, Westpunt, Willibrord, Knip en Lagoen. Vriendelijke plaatsjes, waar onder de hete zon het oude leven zijn kalme gang gaat, waar bruine vissers wonen, die hun netten zetten in het water van de blauwe baaien, waarheen vele arbeiders uit de olie-industrie iedere avond terugkeren omdat dit arme stoffige land zo hevig aan hun harten trekt, omdat alles er zo warm, vertrouwd en lief is.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1955 | | pagina 5