ANONIEM VOETVOLK VAN DE FILM als nagerecht
/hd&v
A Op zoek naar de oorzaken
Kleed de groenten eens anders aan
Muzikanten, die geruisloos spelen
SJAALTJE
Elizabeth
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1955
HAARLEMS DAGBLAD OPRilCHTE HAARLEMSGHE COURANT
8
DIT MAKEN WE ZELF
ONZE TUIN- EN KAMERPLANTEN
Struikrozen in de tuin
ELIZABETH ADVISEERT
Bedrijfschap voor het
banketbakkersbedrijf
Dat leuke vlotte kapsel
M O L E N D 13 K
Effecten- en
Geldmarkt jer huidige koersdaling
tintgevende
haarwassing
<v
oor
ADVERTENTIE
rouw Gedroogde vruchten
Het anonieme voetvolk van de film worden ze wel genoemd, de figuranten
die iedere dag voor het trotse gebouw van het Nationale Centrum van
de Cinema aan de Champs-Elysées tezamen troepen. Een menigte van een
paar honderd mensen is op de Champs-Elysées natuurlijk niet zo'n héél
bijzonder schouwspel. Maar deze trekt altijd toch wel wat aandacht. Het
is voor het oog dan ook wel een schilderachtig conglomeraat, die keurige
heertjes in piekfijne conbertcostuums, de clochards in lompen, de politie
agenten in uniformen, de jonge meisjes die de ambitie nog 's een carrière
a la Martine Carol of Lollo te maken van de geverfde snuitjes staat te
lezen, de taxichauffeurs zonder werk en meestal van hoge Russische komaf
en die opera-zangers die al evenzeer betere dagen hebben gekend. Ze staan
hiel allemaal te wachten op een regisseur die een film op stapel zet en
die hun diensten misschien zou kunnen gebruiken. Soms duurt dat wachten
verscheidene weken. De carrière van een figurant kent meestal minder
ups dan downs en vereist een bodemloos reservoir vol geduld.
persoonlijk pleegt uit te kiezen voor een
nieuwe film, de sollicitanten dan in een
speciale zaal in rijen laat aantreden.
Met een assistent stelt hij zich vervol
gens verdekt op achter een deur om
daar, onopgemerkt, zijn keuze te kunnen
bepalen. Wanneer dat is gebeurd, dan
komt de assistent te voorschijn om de
uitverkorenen te engageren, zonder dat
Charley getuige hoeft te zijn van de
teleurstelling van de rest. Maar dat is
als gezegd, de uitzondering die de regel
bevestigd. En die regel is dat de figurant
in de keiharde wereld van de film
industrie wel voortdurend ondervinden
moet dat hij alleen maar figurant is en
tot de verschoppelingen wordt gerekend.
Parijs, October 1955. ève
Waar deze mensen vandaan komen?
Zo ongeveer uit alle hoeken van de
maatschappij en uit alle lagen van de
bevolking. Het zijn voor 't overgrote
merendeel mensen die twaalf ambach
ten hebben uitgeoefend en nu hier aan
hun dertiende ongeluk trachten te ont
komen, aangelokt door de illusie dat in
de filmwereld nog altijd gemakkelijk
.jj goud te verdienen zou zijn. Wat meestal
bitter tegenvalt
Overigens zijn ook alle figuranten
weer niet gelijk. Er zijn de gewone arme
sloebers die met hun afgedragen
kleren en afgetrapte schoenen maar 's
langs komen om te zien of monsieur
Sacha Guitry die zo van duizendkoppige
massa's in zijn film houdt, hen toevallig
niet nodig kan hebben. Eén dag lid van
zo'n massa wezen brengt hem dan zeven
en een halve gulden op. Een massa be
staat bij de film uit minstens honderd
koppen. Onder dat aantal heeft men
net niet meer dan een menigte te
maken de welke met een tientje per
hoofd wordt betaald. Maar als je het
alleen maar van de menigten en van
de massa's moet hebben, dan breng je
't natuurlijk niet zo heel ver in de
figurantenloopbaan en de meesten heb
ben zich dan ook gespecialiseerd. De
film is sinds lang al in de eerste plaats
een industrie geworden en alles is hier
dan ook tot in de puntjes, en zelfs de
komma's, geregeld en de tarieven zijn
tot voor 't geringste postje in overleg
met de vakverenigingen tot in de cen
times vastgesteld. Die specialisatie is
bovendien in het belang van beide par
tijen, van werkgevers en werknemers.
Het bespaart een regisseur veel moeite
wanneer hij weet dat hij voor een Pa-
rijse politie agent uit het jaar 1920 bij
monsieur A terecht kan, en dat hij voor
een Engelse butler altijd bij Mr. B.
aan mag kloppen. Vooral wanneer ze
dan ook nog hun eigen uitrusting leve
ren waarvoor ze natuurlijk ook weer een
extra toelage toucheren. Terwijl iemand
zonder enige specialiteit en zonder eigen
uitrusting op zijn allerbest niet meer
flan twee tientjes per dag verdient,
krijgt een dame die een eigen en niet al
te zichtbaar-versie ten cocktail jurk mee
brengt bijna het dubbele bedrag. Een
figuranten-heer-in-smoking haalt een
nog wat hoger daggeld en als hij dan
ook nog over een knappe hoge hoed,
witte handschoenen of een redingote be
schikt, dan kan hij een weer veel royaler
honorarium bedingen. De filmmaat
schappij hoeft die kledingstukken dan
Immers niet zelf op te scharrelen en of
speciaal te laten maken.
Ook de verschillende soorten van die
figuranten zijn trouwens nauwkeurig in
salarislijsten vastgelegd. Een figurant
die een paar woorden moet spreken
wordt ingedeeld bij de „intelligente fi
guratie" en die promotie levert hem
direct weer een aanzienlijke vermeer
dering van inkomsten op. Voor één vol
zin toucheert hij vijf en twintig gulden.
Maar dan moet die zin ook wel uit min
stens tien woorden bestaan. Een enkele
uitroep of de paar woorden die 't ser
veren van een kopje koffie aan een
acteur begeleiden, worden met niet
meer dan een tientje gehonoreerd.
Naast de vele mislukte acteurs telt het
figurantengilde allerhande andere be
roepen: mensen die op de film, om zo
te zeggen, hun gewone en dagelijkse rol
vervullen. Politie-'agenten die gepen-
sionneerd zijn maar die je dat nog zo
niet aan kan zien. Kamerdienaren, taxi
chauffeurs, kellners, studenten.
Een bevoorrechte positie bekleden
onder hen de musici die nooit aan de
slag hebben kunnen komen ofwel van
slag af zijn geraakt. Vaak komt 't voor
dat in een film een orkest of 'n strijkje
op moet treden. Daarvoor worden dan
mensen gebruikt die tenminste weten
hoe ze een instrument vast hebben te
houden. Ze hoeven daarbij geen noot
te spelen, want de muziek is tevoren al
lang opgenomen. Voor zo'n geruisloze
muziekfunctie wordt, per man, wel vijf
tig gulden per dag uitgetrokken, een
topsalaris dat zelfs een pseudo-generaal
in vol ornaat hier nooit zal halen.
Nóg belangrijker voor een figurant
dan enig begrip voor de rol die hij op
het doek vervullen moet en het bezit
der bijpassende kleren is dat hij over
een gelooide huid beschikt. De naaste
medewerker van een filmregisseur die
belast is met het engageren van het
anonieme voetvolk, behoort doorgaans
niet tot het sentimentele mensenslag en
wannéér die figurant er al eens in slaagt
een studio te betreden, dan fungeert hij
daar meestal als dè uitgezochte kop van
Jut. Als er iets mis gaat bij de opname,
dat is het bijna altijd, hoe dan ook, wel
juist zijn fout. Het is, trots de roman
tische buitenkant, géén opwekkend
baantje.
Alleen Charley Chaplin, die zijn loop
baan zélf als figurant begonnen is, moet,
naar men zegt, een uitzondering op deze
regel maken. Het verhaal wil dat
Charley die al zijn medewerkers steeds
Een aardig mutsje van wol, ingeregen
op stroken die steeds smaller worden
naar het middelpunt toe. Uit dit middel
punt ontspringt een lang-afhangende
flos.
Het voorlichtingsbureau van de Voe
dingsraad meldt:
Wist u, dat er voor het op smaak bren
gen van wintergroenten behalve het be
kende melksausje nog zoveel andere
mogelijkheden openstaan?
Door de melksaus wordt de groente-
smaak wat verzacht; gebruikt u spece
rijen en kruiden dan ontstaat een pittiger
gerecht.
Het hangt van uw smaak af waaraan
u de voorkeur geeft. In beide gevallen
doet u er echter goed aan de groenten
niet te lang te koken en ze vooral niet te
vroeg op te zetten.
Kooktijden
Gemiddeld voor groen-, witte- en savoye-
kool.
spruitjes 20 a 30 minuten
rode kool, boerenkool, zuurkool
30 a 40 minuten
winterwortelen, koolraap
20 a 30 minuten
prei 15 a 20 minuten
bieten 50 a 60 minuten
schorseneren 20 a 30 minuten
lof 15 a 20 minuten
Voor 4 personen is 1 kg. stevige groente
(kool, wortelen, bieten enz.) een goede
portie, voor sterker slinkende groente
(lof. prei, andijvie enz.) l'A a 2 kg.
Wordt de groente rauw gegeten, rekent u
dan tenminste 100 gr. per "persoon.
Savoyekool met tomatensaus.
1 kg. savoyekool, zout, een uitje, on
geveer 2 eetlepels tomatenpuree, bloem
boter of margarine of vet.
De kool schoonmaken, schaven of snij
den en wassen.
Ongeveer drie kwartier voor de maal-
tijd de kool opzetten met een paar cm.
water en een weinig zout. De groente
vlug aan de kook brengen, omschudden
en gaar koken in de gesloten pan in 20
a 30 minuten. De kool afgieten.
Van het kooknat de saus maken. Hier
toe de ui schoonmaken, snijden en in
hete boter, margarine of vet zachtjes
bakken, zonder te laten kleuren. De to
matenpuree en daarna onder roeren het
groentenat toevoegen.
De vloeistof aan de kook brengen en
binden met bloem, die met wat water tot
een dun papje is aangemengd. De saus
enkele minuten laten doorkoken en de
kool erdoor mengen.
Prei met beschuitkruim.
114 a 2 kg. prei, 2 beschuiten, 2 eet
lepels boter of margarine, zout, azijn of
citroensap.
De prei schoonmaken (daarbij alleen
de worteltjes en de stugge donkergroene
delen wegsnijden) en in stukken snijden.
Wanneer de prei ongelijk van dikte is,
de dikke exemplaren in de lengte door
snijden. De groente zeer goed wassen.
Ongeveer een half uur voor de maaltjjd
de prei opzetten met weinig water en
zout. De groente vlug aan de kook bren
gen, omschudden en zachtjes gaar koken
in de gesloten pan in 15 a 20 minuten.
De prei afgieten. Het gerecht op smaak
afmaken met boter of margarine en een
weinig azijn of citroensap. De beschuiten
fijn drukken. De prei in een schaal over
doen laag om laag met het beschuit-
kruim.
Koolraap.
1 kg. koolraap, een klein bouillonblokje,
een laurierblad, een uitje, boter of mar
garine, maizena.
De koolraap schoonmaken, in blokjes
snijden en deze wassen, de ui schoonma
ken en klein snijden. Ongeveer drie kwar
tier voor de maaltijd een paar cm. water
met een half bouillonblokje aan de kook
brengen met de ui en een laurierblad.
De koolraap toevoegen en vlug aan de
kook brengen. De groente omschudden
en zachtjes gaar koken in de gesloten
pan in 20 a 30 minuten. Het kooknat
binden met aangemengde maizena en de
groente afmaken met boter of margarine.
Het laurierblad verwijderen.
Als u eens een dag niet weet wat
u als toetje op tafel zult zetten vergast
u dan uw gezin eens op iets met ge
droogde vruchten. Met deze gedroogde
zuidvruchten kunt u allerlei heerlijke
gerechten bereiden en u hebt het voor
deel dat er aan de vruchten niets is
schoon te maken. Het enige waar u aan
te denken hebt is, dat de vruchten een
nacht geweekt moeten worden. Wilt u
de vruchten ook liever niet koken dan
moeten ze 2 nachter weken. Het vocht
wordt dan wel bijgebonden met wat
aardappelmeel terwijl er voor de smaak
wat citroensap doorgedaaan wordt.
Schoteltje van havermout en gedroog
de vruchten.
Een halve 1. water, 80 gr. havermout,
100 a 150 gr. gedroogde vruchten, suiker
naar smaak en wat kaneel en suiker
door elkaar.
Week de vruchten een nacht in water
en kook ze in dit weekwater de volgende
dag gaar. In dit schoteltje doen appeltjes
het heel goed. Kook van de havermout
in het water een stevige pap en maak
deze evenals de appeltjes op smaak af
met suiker. Leg nu de appeltje en de
pap laag om laag in een omgespoelde
schotel en zorg dat de bovenste laag uit
pap bestaat. Strooi hierover een dun
laagje kaneel en suiker en leg bovenop
een paar klontjes margarine. Laat er in
de oven een bruin korstje op komen.
Abricozenmoespudding met vanille
saus.
Een halve 1. abricozenmoes van ge
droogde abricozen, 7 blaadjes gelatine,
suiker, citroensap, 3 dl. melk, 12 gr.
custard, 20 gr. suiker, vanillestokje of
vanillesuiker.
Maak het abricozenmoes op smaak af
met suiker en citroensap. Week de gela
tine in koud water en los ze daarna op
in een weinig heet water. Voeg de op
geloste gelatine aan het moes toe en
wacht tot de massa drillig begint te wor
den. Doe ze daarna over in een met water
omgespoelde puddingvorm en laat de
pudding verder stijf worden. Keer de
pudding op een glazen schotel. Kook een
vanillesaus. Trek in de melk een vanille
stokje af of voeg als de saus gekookt is
wat vanillesuiker toe. Giet een deel van
de saus om de pudding en presenteer de
rest in een glazen schaal. Deze pudding
kan desgewenst ook met stijf geslagen
slagroom gegeven worden. Maakt men
deze pudding een dag van te voren dan
kan men volstaan met 6 blaadjes gelatine.
Abrikozen-bavaroise.
Een kwart 1. room, 2 eiwitten, 1 a
anderhalve dL abrikozenmoes, 50 gr.
suiker, 4 blaadjes gelatine.
Week de gelatine in koud water en los
ze dan met de suiker op in wat heet
water. Voeg het abricozenmoes toe. Klop
de room en het eiwit apart stijf (ev. met
wat achtergehouden suiker). Giet het
moes in een dun straaltje bij de room
en schep alles voorzichtig om.
Schep nu dit geheel heel voorzichtig
door het stijfgeslagen eiwit. Prepareer
de puddingvorm met wat eiwit of met
wat slaolie en doe hierin de pudding
massa. Laat de pudding stijf worden en
keer hem op een glazen schotel. Garneer
met abricozen uit blik en stijf geslagen
slagroom of geef er een schaaltje abri
cozenmoes bij.
Een bril van bamboe is weer eens iets
nieuws op het productieve terrein der
brilmonturen.
Een moderne pyjama voor het moderne
jonge meisje.
Om uw overhemdblouse wat op te
fleuren draagt u er natuurlijk wel eens
een sjaaltje op. Een driehoekig of vier
kant gevalletje, dat u eens kocht, omdat
u het zo leuk van kleur vond. Het staat
erg gezellig, maar het nare is, dat hoe
wel u hem er 's morgens nog zo zorg
vuldig hebt ondergestopt, na verloop van
tijd de punt aan de achterkant onder
het kraagje uit gaat steken. Dat is echt
iets om het hele effect en daarmee uw
humeur te bederven.
Wij hebben dezelfde ervaring en heb
ben het probleem op de volgende manier
opgelost. We rommelden wat in onze
lappenmand en vonden twee restjes stof,
een effen en een gestreept, die goed bij
elkaar kleurden. (Heeft u iets dergelijks
niet in voorraad, dan koopt u tweemaal
15 cm. stof, liefst kreukherstellend, van
90 cm. breed). Wij maakten van papier
het hierbij afgebeelde patroontje en
knipten het van de stof na, m.a. tegen
de vouw. Vervolgens stikten we de twee
lapjes op elkaar, liet m.a. een opening
en keerden het geheel daardoor om en
naaiden dit openingetje dicht.
U ziet het is dodsimpel en als u dik in
uw lapjes zit kunt u er verschillende
maken door de kleuren en stoffen an
ders te combineren. Misschien is het al
een goed ideetje voor St. Nicolaas. Voor
u het weet is het zover.
Het is nu een goede
tijd voor het bestel
len van uw struik
rozen. In de meeste,
tuinen plegen ze
voor te komen; de
resultaten zijn ech
ter lang niet altijd
even groot. Vergeet
niet dat rozen van
een open stand
plaats houden ev
dat een ïngeslotev
stadstuintje, waai
ze veelal de gans(
dag in de felle zor
staan te blakerer
niet de meest ideal
plaats voor hen i?
Zij houden van eei
open plekje, hetgeet
overigens nog hele
maal niet wil zeg
gen: zet ze maar op
de volle wind. Zorg
voor een betrouw
baar adres; in onze
omgeving wonen
goede rozenkwekers
en waarom zoudt u
van elders betrek
ken wat in eigen
omgeving zo voortreffelijk gekweekt wordt? Rozen houden ook van een voed
zame grond en bij zo'n eerste aanplant verdient het toch wel aanbeveling, hen
van stalmest te voorzien. Staan zij eenm.aal een paar jaar dan kan men ook heel
goed gebruik maken van de bekende tuin- en gazonkorrelmest. G. KROMD1JK
Struikrozen in de tidn
Dames,
Hiermede openen wij een rubriek in
dit blad. onder de titel
Elizabeth Adviseert
Wij, dat is „Parfumerie Elisabeth"
hopen regelmatig in dit blad Uw
interesse te wekken voor bepaalde
schoonheidsmiddelen, behandelingen
en het bespreken van verschillende
huidtypen.
Wij zijn ervan overtuigd, U het beste
te adviseren op dit gebied.
Deze week willen wij de nieuwe
,.Home Treatment" van
met U bespreken.
Zoals de naam al aangeeft, betreft het
hier een behandeling, die U zelf thuis
kunt toepassen.
Deze kuur van één maand geeft het
resultaat van een „face lifting".
Uw huid is na deze behandeling vol
komen verjongd en Uw teint verbeterd.
Dit adviseren wij speciaal voor de ver
moeide of de wat verslapte en oudere
huid.
Onze schoonheidsspecialisten geven U
gaarne een meer gedetailleerde uiteen
zetting.
Voor persoonlijk advies in prettige
sfeer
Zandvoortselaan 75
Tel. 27938
Heemstede
Bij Koninklijk Besluit is een bedrijfschap
ingesteld voor het banketbakkersbedrijf.
Niet onder het bedrijfschap vallen bedrij
ven, die behalve banketbakkersproducten
ook gewoon brood maken.
Aan het bedrijfschap is onder meer over
gelaten de régeling van de administratie
der ondernemingen, de lonen en andere ar
beidsvoorwaarden, de vakopleiding en de
registratie van ondernemingen.
De bevoegdheid tot het treffen van rege
lingen betreffende lonen en andere arbeids
voorwaarden en betreffende de vakoplei
ding wordt pas van kracht op een door de
Sociaal-Economische Raad te bepalen tijd
stip.
De door het bedrijfschap krachtens de
Wet op de Bedrijfsorganisatie op te leggen
heffingen worden vastgesteld op grondslag
van de omzet der ondernemingen. Als ba
sisheffing kan echter een periodieke hef
fing worden opgelegd, die voor alle onder
nemingen gelijk is.
Ds. K. M. ZUIDERSMA OVERLEDEN
Te Hoogeveen is overleden ds. K. M.
Zuidersma, emeritus-predikant van de
Christelijk Gereformeerde Kerken. Hij is
80 jaar geworden.
Onder zijn leiding werden zelfstandige
gemeenten geïnstitueerd te Wildervank,
Onstwedde en Mussel. Behalve kerken in
deze plaatsen stichtte hij een christelijke
school te Nieuwe Pekela.
ADVERTENTIE
maakt
voor U
Santpoorterplein 1 - Haarlem - Tel. 19706
Buslijnen 3 en 4.
De laatste weken heeft men zich uitge
put om een verklaring te zoeken voor de
ommezwaai op de beurzen, die met de
ziekte van Eisenhower inzette en tot een
belangrijke daling van de koersstand dei-
aandelen leidde. Hoewel er zonder twijfel
een oorzakelijk verband tussen die beide
is, toch kan niet worden aangenomen dat
de beurzen weken aaneen ongeanimeerd en
soms flauw blijven enkel omdat de presi
dent van de V.S. laten we hopen tijde
lijk patiënt is. Er moet dus, zo redeneert
men, een andere, diepere oorzaak zijn voor
het geschokte vertrouwen in de aandelen
markten, dat zich zo lange tijd achtereen
heeft kunnen handhaven.
Inderdaad heeft een krachtige koers-
beweging op de beurzen doorgaans meer
dan een oorzaak en als de een thans zegt
dat de conj unctuurontwikkeling tot voor
zichtigheid moet nopen en de ander dat de
koersen zowel in New York als in Amster
dam te hoog waren opgeschroefd, dan
hebben beide vermoedelijk gelijk. Zoals wij
de vorige maal schreven, geeft de con
junctuur reden tot enige zorg, niet zozeer
om de conjunctuur zelve, dan wel omdat
men de snelle conjunctuurontwikkeling in
verschillende opzichten, maar vooral in
verband met het tekort aan arbeidskrach
ten,geen baas kan.
Het gevaar bestaat immers dat men on
der de indruk van de enorme industriële
bedrijvigheid en de grote winsten, welke
door de ondernemingen worden behaald,
tot een zo grote stijging van de consumptie
komt dat de productie het niet kan bijhou
den en de export bedenkelijk achteruit
gaat. Dit was bijv. in Engeland het geval.
Maar ook in de Verenigde Staten is dit ge
vaar niet denkbeeldig en in ons land is, zo
als uit de jongste maatregelen blijkt, de
regering bevreesd dat de nog steeds onbe
vredigde vraag naar werkkrachten tot stij
gende lonen en hogere prijzen zal leiden
en dat daarom de industriële expansie moet
worden afgeremd. Hier wreekt zich een
politiek van een zo groot mogelijke werk
gelegenheid, welke noodwendig met infla-
tionistische tendenzen moet gepaard gaan.
Dat men hier de lijn van de zwakste
weerstand volgt en aan de verkeerde kant
begint door het geld weg te halen van de
plaats waar het economisch het grootste
effect sorteert en tegelijkertijd de liquidi
teit van de schatkist met enkele honder
den millioenen versterkt, ontmoet uiter
aard in de kringen van het bedrijfsleven
scherpe critiek. De Katholieke Werkgever
rekent het ons zelfs voor dat door de ver
snelde inning van de voorlopige aanslagen
bij de ondernemingen geld wordt wegge
haald, dat nog niet is verdiend, althans nog
niet is ontvangen.
Maar we willen het thans even over de
beurs hebben. Heeft zij zich de laatste tijd
zo zeer misdragen en het koerspeil opge
schroefd, zonder dat hiervoor deugdelijke
motieven konden worden aangevoerd? Dat
er hier en daar enige overdrijving was, kan
worden toegegeven. Maar men is het er
ov^r eens dat van een conjunctuuromslag
geen sprake is, ook nu nog niet en om die
reden was dus een koersdaling niet direct
nodig.
Wat waren de motieven voor de jongste
koersstijging op de aandelenmarkt? In de
eerste plaats de inflatie in het verleden,
waaraan de koersen, als gevolg van dwang
maatregelen door de regering, zich lange
tijd niet konden aanpassen. Dividendstop,
speculatiewinstbelasting en een te zware
druk op de winsten verhinderden dat. Als
de prijzen stijgen, de waarde van de activa
toeneemt en ook de winsten in geld uit
gedrukt, voortdurend oplopen, maar het
nominaal kapitaal van de ondernemingen
blijft gelijk, dan moet zich dat in een stij
gend percentage van het nominaal bedrag
der aandelen uitdrukken. Hiervoor is geen
grens te stellen. Men kan niet zeggen dat
een aandeel te hoog noteert omdat er
500, 600 pet en meer voor wordt betaald. In
de Ver. St. hebben de aandelen merendeels
geen nominale waarde, ze worden z.g. in
eensgevend geld verhandeld, bovendien
worden ze, als de prijs van de aandelen
stijgt en de zaken goed gaan, vaak ge
splitst en als men hiermee rekening houdt
en dit in procenten uitdrukt, komt men tot
koersen, welke voor sommige fondsen in de
duizenden lopen. De koersstand als zodanig
zegt dus niets. Een zeer hoog genoteerd
fonds kan een sterkere basis hebben dan
een laag genoteerd fonds.
Voorts wordt er op het dalend rende
ment van de aandelen gewezen nu het in
drie jaar tijds van 6.7 tot 4.4 pet. is terug
gegaan. Het zou onjuist zijn deze factor
bij de beoordeling van fondsen te ver
waarlozen. Maar men vergete niet dat sinds
de laatste tijd aan het dividend-rendement,
terecht minder waarde werd gehecht. In
de eerste plaats omdatd de fiscus nog altijd
met een te groot deel er van gaat strijken,
maar voorts omdat het lage dividendrende
ment bij vele ondernemingen en met name
bij de grote concerns af en toe wordt goed
gemaakt door claims en bonussen. Men
denke aan de Unilever, die in korte tijd
tweemaal 25 pet. bonus uitkeert en thans
feitelijk 22 pet. dividend over het voordien
uitstaande kapitaal betaalt.
Het gaat er bij de waardering van aan
delen niet alleen en zelfs niet in de eerste
plaats om wat een onderneming uitkeert,
maar wat ze verdient, omdat dit toch te
eniger tijd aan de aandeelhouders moet ten
goede komen. Men heeft dit de laatste tijd
terecht ingezien en in zoverre was de koers
stijging van vele aandelen dan ook ten vol
le gemotiveerd. Men denke hier aan de
Aku, die eenzelfde kapitaal heeft als tien
jaar geleden, maar c.a. zesmaal zoveel ver
dient als toen.
Dit wil niet zeggen dat op grond van de
ze overweging een koersstijging maar
steeds kan voortgaan. Tal van ondernemin
gen hebben de laatste tijd hun kapitaal aan
de gestegen geldswaarde van hun actief en
de grotere geldwinsten aangepast,waardoor
dan ook de koersen der aandelen op een
lager niveau zijn teruggebracht, maar nog
altijd geldt dat het dividendrendement een
factor is, welke minder betekenis heeft dan
bijv. vóór de oorlog.
Het is ontegenzeggelijk juist dat in de
recente koersstijging behalve de tot dusver
plaats gevonden waardevermindering van
het geld, ook de verwachting van een
voortschrijden van dit proces een rol speel
de. Een feit is ook dat op dit moment van
een openlijke inflatie niet kan worden ge
sproken. Maar dat ook de regeringen er
bang voor zijn, wordt uit haar jongste
maatregelen wel duidelijk. En of ze zal
kunnen worden gekeerd, blijft allereerst
een open vraag. Als men zegt dat thans
voornamelijk een looninflatie staat te vre
zen en de winstmarges van de bedrijven
daardoor zullen verminderen, hetgeen tot
lagere dividenden kan leiden, dan is dat
een halve waarheid. Want een looninflatie
vindt haar complement tenslotte noodzake
lijkerwijs in een prijsinflatie, waardoor ook
de bedrijfswinsten, in geld uitgedrukt, gaan
stijgen. Het is te hopen dat men de door
werking van dit proces zal kunnen voor
komen, maar dat men er niet ten volle
gerust op is, behoeft niet te bevreemden.
En dat de beurs er altijd nog rekening mee
wil houden en velen daarom aan aandelen
boven obligaties de voorkeur blijven geven,
evenmin.
Waarmee natuurlijk niet is gezegd dat
ons een nieuwe hausse op de aandelen
markt te wachten staat. Het is zelfs niet te
hopen. Een periode van rust en stabilisatie
is verkieslijker.
ADVERTENTIE
POLYCOLOR CREME
CHAMPOO PASTELL geeft met
één simpele haarwassing, bij U
thuis en zonder moeite Uw haar
een complete schoonheidsbe-
handoling: Grondig gereinigd, de
eerste grijze haren verdwenen
en Uw haar bijgetint (niét ge
verfd!) in elkegewenste nuance.
Het is een sprookje I
De werkelijke make-up
voor Uw haar
Tube /voor twee
wassingen f 1.90
Imp. J. W. LAHNEMANN, Laren N.H.
Postbus 18, Telefoon K 2953-3047
