Conjunctuurverwachtingen in
Noord-Amerika overtroffen
Minister Algera doet een beroep op
zelfdiscipline der weggebruikers
Zie Boven
Heldere ster aan de kersthemel
De gele kamer
1955 als economisch tijdperk
Maar 1956 begint met een vraagteken
Zweedse gezant verlaat
Den Haag
Beslissing over herinvoering der
maximumsnelheid „over
niet te lange tijd"
FEUILLETON
Heringa Wuthrich
Nieuwe post Parijs of Bonn
Ds. S. G. de Graaf te
Amsterdam overleden
Twee flatgebouwen
in IJmuiden-Oost
Britse treiler op Noorse
kust vergaan: 13 doden
Bonn verbiedt invoer van
vliegtuigjes met swastika
Stalin was tegenstander
van persoonsverering
Betaling
abonnementsgeld
per giro
door Mary Roberts Rinehart
ZATERDAG 24 DECEMBER 1955
(Van onze financiële medewerker)
De publieke belangstelling en derhalve ook die van de beurzen gaat bij de jaarwisse
ling doorgaans meer uit naar de toekomst dan naar het verleden, maar om in het
heden iets van de toekomst te kunnen zeggen zal men zich toch van het verleden re
kenschap moeten geven. Dat verleden is of wordt straks het jaar 1955, waarvan men
zich bij de aanvang afvroeg of het in 1954 aanmerkelijk verhoogde conjunctuumiveau
zou kunnen worden gehandhaafd, dan wel verder zou kunnen stijgen. Men was er
niet ten volle gerust op. Er kon op worden gewezen dat de rehabilitatie van het door
de oorlog zwaar gehavende Europa voor een goed deel had plaats gehad, mede door
de vele milliarden dollars, welke voor dat doel door de V.S. waren beschikbaar ge
steld en het ging er om of ons werelddeel nu weer in staat was om op eigen benen
te staan en er aan zou kunnen meewerken om het algemeen welvaartspeil in Amerika
en Europa verder te verhogen. Weliswaar hebben de V.S. ook na de wederopbouw
van Europa in het algemene wereldbeeld van de economie een dominerende plaats
behouden, men heeft daar van meet af ingezien dat de industriële expansie, welke
gedurende de laatste jaren, met name na de Korea-crisis van 1951 in de V.S. heeft
plaats gehad, alleen zou kunnen worden gehandhaafd en vergroot als ook buiten het
eigen land het afzetgebied kon worden verruimd en de internationale uitwisseling van
goederen op een hoger peil kon worden gebracht. Welnu als men uit dat gezichts
punt het scheidende jaar 1955 beschouwt, kan worden gezegd dat het de verwach
tingen heeft overtroffen en dat zowel in de V.S., als in Europa de conjunctuur zich
verder in opgaande richting heeft bewogen.
Wij heben het meer dan eens opgemerkt:
de Marshallhulp was geen filantropisch ge
baar en het doel om in andere delen van
de wereld nieuwe koopkracht te scheppen
is ten volle, althans in zeer belangrijke
mate bereikt. De economische toestand van
de meeste landen in Europa heeft zich ook
in 1955 dermate kunnen ontwikkelen dat
grotere hoeveelheden goederen uit de V.S.
konden worden betrokkenen betaald,
doordat tegelijkertijd voor de Europese
productie in andere delen van de wereld
nieuwe afzetgebieden konden worden ge
vonden en de Europese landen onderling
hun handel hebben kunnen intensiveren,
zodat de economische zelfstandigheid van
ons werelddeel niet onbelangrijk is toege
nomen. De export maakt in de V.S. niet
meer dan 5 7 pet. van de nationale pro
ductie uit, een percentage dat voor ons land
weinig minder dan 50 pet. bedraagt, maar
voor de verdere uitbouw van het indus
trieel apparaat in de V.S. is dat betrekke
lijk kleine percentage toch niet zonder be
lang en aan de verdere ontwikkeling van
de export wordt dan ook in de V.S. voort
durend de grootste aandacht geschonken.
Vandaar ook, dat men, nu Europa weer op
de been is gebracht en zijn koopkracht
nog steeds verder ziet stijgen, nieuwe
milliardenhulp aan de zogenaamde onder
ontwikkelde gebieden wordt verleend, ten
einde ook deze in staat te stellen hun con
sumptieve uitgaven te vergroten en op die
wijze voor de Amerikaanse productie
nieuwe afzetgebieden te openen.
Een en ander heeft er toe bijgedragen
dat de industriële bedrijvigheid in de V.S.
gedurende het jaar 1955 een nieuw hoogte
punt heeft bereikt en de nationale produc
tie in dat land tot weinig minder dan 400
milliard is opgelopen met als gevolg een
toeneming van de welvaart in nagenoeg
alle kringen van de bevolking, maar niet
het minst in die van de grote massa, welke
in sterke mate van de zogenaamde wel
vaartspreiding heeft geprofiteerd. De op
komst van de bevolkingsgroepen met een
middelmatig inkomen is in de V.S. een eco
nomisch verschijnsel van de eerste orde en
een gevolg van de algemene opleving in de
zakenwereld, de aanmerkelijke verhoging
van lonen en salarissen en een belasting
stelsel met een sterke progressiviteit. Er
zijn thans 17 millioen kostwinners in de
V.S., ongeveer een derde van het totaal,
die van 5000 tot 15.000 per jaar ver
dienen, dat is meer dan het dubbele van
1941. En het zijn deze 17 millioen kost
winners, die er thans een huis, een auto,
een radio, een televisietoestel enzovoort op
kunnen nahouden en die vacantiereizen
maken en samen de ruggegraat van de bin
nenlandse afzet uitmaken. De grotere wel
vaart van de Amerikaanse bevolking komt
ook hierin uit dat het aantal inkomens van
minder dan 1000 per jaar tot een kleine
drie millioen is gedaald, dat wil zeggen
het is gedaald met 44 pet., terwijl de groep
van 3000 4000 met 57 pet., de groep
van 10.000 15.000 zelfs met 103 pet.
is toegenomen. Er is dus in de V.S. een
grote en sterke middenklasse ontstaan, on
getwijfeld deels ten koste van de hogere in
komens, zonder dat deze daardoor echter
tot de armen behoeven te worden gerekend.
Men kan alleen zeggen dat de grotere wel-
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
vaart voornamelijk aan de lagere inkomens
is ten deel vervallen, een nivellering van
de algemene welvaart, welke zowel uit
economisch, als uit sociaal oogpunt slechts
een verblijdend verschijnsel kan worden
genoemd.
Het is van belang hierbij op te merken
dat de aanzienlijke loons- en salarisver
hogingen, welke ook in de loop van 1955
hebben plaats gehad, de rentabiliteit van
de bedrijven niet heeft aangetast. De pre-
ciese cijfers over 1955 zijn uiteraard nog
niet bekend, maar naar globale schatting
hebben de Amerikaanse bedrijven in door
snee ca. 25 pet. meer winst gemaakt dan
in 1954. Deze winsten zijn voor een deel
opnieuw geïnvesteerd het bedrag der
investeringen is tot 28 milliard gestegen
maar ook voor een groter deel dan te
voren aan de aandeelhouders ten goede ge
komen, daar de dividenden gemiddeld met
8 pch zijn verhoogd en bovendien in vele
gevallen bonussen zijn uitgekeerd of aan
delen zijn gesplitst, zodat ook in de krin
gen van de beleggers een belangrijke stij
ging van inkomen heeft plaats gehad. Hier
door is uiteraard ook de consumptie ge
stegen maar tevens zijn er grotere
bedragen voor nieuwe investering vrijge
komen, welke weer aan de uitbouw van
het bedrijfsleven bevorderlijk zijn geweest.
Dit alles heeft er toe geleid dat de in
dustriële productie van de V.S. in 1955 met
ca. 8 pet. is toegenomen bij een normale
stijging van niet meer dan 4 pet. per jaar.
.Vraagt, men nu paar de vooruitzichten
van het nieuwe jaar,'dan is ei antwoord
dat de meeste voorspellingen ook thans
moedgevend zijn. Bekende statistische bu
reaux zijn van mening dat de winsten van
de Amerikaanse bedrijven in 1956 verder
met ca. 6 pet. tot 22i/2 milliard zullen
stijgen en dat ook aan dividenden, enz.
in dat jaar weer meer zal worden ont
vangen dan in 1955, zij het dan dat de voor
uitgang minder groot zal zijn dan toen.
Of er dan ook geen schaduwen op het
beeld van de Amerikaanse economie val
len? Afgezien van de min of meer precaire
situatie in vele delen van de wereld en de
onzekerheid over Eisenhower's president
schap, moet hier vooral worden gewezen
op de sterke uitzetting van de credieten,
een uitzetting welke enige malen groter is
dan die van de nationale productie. Volgens
een recente publicatie is de bruto-nationale
productie in de V.S. van 1940 tot 1954 met
73 pet. vooruitgegaan, maar zijn de totale
netto-schulden van overheid en particu
lieren met 218 pet. gestegen, waaronder de
particuliere afbetalingscredieten een be
langrijke plaats innemen. Ze worden reeds
op 30 milliard geraamd en velen zien
hierin een vergroting van het gevaar voor
en de verergering van de gevolgen van een
conjunctuursomslag. Er zijn dan ook, als
bekend, in de loop van 1955 enige maat
regelen genomen om de snelle voortgang
van de credietverlening te stuiten. Het is
overigens opmerkelijk dat ook de bespa
ringen in de V.S. aanzienlijk zijn toege
nomen en nog steeds toenemen en dat blij
kens een gehouden enquête vele crediet-
nemers tegelijkertijd over een banksaldo
beschikken.
Het afbetalingssysteem is, gelijk we vroe
ger al eens hebben geschreven, als zodanig
niet af te keuren en het kan tot vergroting
de rentabiliteit der bedrijven bijdragen, in
een tijd van hoogconjunctuur is het gevaar
niet denkbeeldig dat zich excessen voor
doen, vooral als het crediet voor consump
tiegoederen wordt gebruikt. Bij een voort
gezette snelle, stijging van particuliere en
overheidsschulden moet, zo zegt een zekere
professor Pritschard, tenslotte een punt
worden bereikt waar de rentelast ondrage
lijk wordt, zodat men hier met een nieuwe
inflatie op zou moeten antwoorden. Met dit
antwoord moeten we het voorlopig doen
volgens de professor; de economie heeft nog
geen beter bedacht.
En hier is dan een van de grote vraag
tekens, waarmee de V.S. het nieuwe jaar
ingaan.
Het is zeer waarschijnlijk, dat de Zweed
se gezant te Den Haag, de heer Sven Dahl-
man, tegen het voorjaar Nederland gaat
verlaten.
Dan namelijk komt de post in Parijs vrij,
terwijl ook de Zweedse gezant in Bonn, de
heer R. Kumlin, zijn plaats zal verruilen.
Men is er vrijwel zeker van, dat de heer
Dahlman naar de lichtstad of naar Bonn
zal verhuizen.
In de ouderdom van ruim 66 jaar is te
Amsterdam na een langdurige ziekte over
leden ds. S. G. de Graaf, emeritus-predi
kant van de gereformeerde kerken, in wel
ker midden hij voorheen een vooraan
staande plaats heeft ingenomen.
Ds. De Graaf heeft vooral naam gemaakt
door zijn geschriften. Van zijn hand ver
scheen een standaardwerk in twee delen,
getiteld „Verbondsgeschiedenis". Voorts
heeft hij: geschreven: „Hoofdlijnen in de
Dogmatiek", een boek over de kerkgeschie
denis en een prekenbundel „Een Profeet
den Volke".
Door burgemeester en wethouders van
Velsen is opdracht gegeven aan de firma
Van der Putten, aannemers te Haarlem en
Velsen voor het bouwen van twee flats
hoog zes étages, zijnde tachtig woningen en
tien garages aan de Maas en Waalstraat
in IJmuiden (O.). Het gehele project vol
gens het bestek en de tekeningen van ar
chitect Arthur Staal, B.N.A., te Amsterdam.
„Ha!", zeiden de Bosmannetjes, als ze binnen kwamen en het eten dampend op de
gedekte tafel stond. „Dat zal smaken!"
Want ja, als je zo de hele dag gewerkt hebt in de buitenlucht, dan lust je wel 'n
lekker hapje. En zo zaten ze dan gezellig onder de lamp te smullen.
En als ze klaar waren met eten, stak het Bosmannetje een vers pijpje op en dan
bleven ze nog wat met elkaar praten over alles, wat er die dag gebeurd was, tot ze
naar bed gingen. 5-6
OSLO (Reuter) Men vreest, dat dertien
van de 25 opvarenden van de Britse treiler
Prince Charles uit Huil zijn omgekomen
toen het vaartuig Vrijdagavond in volle
vaart op de rotsen ter hoogte van het
eiland Soeroeya in het Noorden van Noor
wegen voer en onmiddellijk zonk.
Veertien overlevenden zijn door het
Noorse schip Ingoey naar Hammerfest ge
bracht. Twee doden zijn geborgen. Onder
de tien vermisten bevinden zich twee Noor
se loodsen.
Grote waterkrachtcentrale in de
Sovj'et-Unie in aanbouw
De Sovjet-Unie bouwt thans aan de
grootste waterkrachtcentrale ter wereld,
namelijk te Bratskaja aan de rivier de
Angara in midden-Siberië, aldus Tass. Deze
centrale zal naar schatting een capaciteit
hebben van ruim drie millioen kilowatt.
Regeringsvorming in Saarland
De voorzitter van de pro-Duitse christen
democratische unie in Saarland, dr. Hubert
Ney, heeft de opdracht van zijn partij om
te trachten een regering te vormen, aange
nomen. Er zijn al besprekingen gaande met
de twee andere pro-Duitse partijen.
BONN (Un. Press) De West-Duitse
regering heeft de verkoop van kindervlieg
tuigjes, voorzien van het hakenkruis én
vervaardigd in de Verenigde Staten, offi
cieel verboden.
Het vliegtuigje, een model van een
Focke-Wulf 190 achtervolgingstoestel, werd
in onderdelen afgeleverd. Het verbod is
uitgevaardigd door het bondsbureau voor
de bestudering van publicaties die een ge
vaar voor de jeugd kunnen vormen.
Onlangs is een soortgelijk verbod uitge
vaardigd tegen de verkoop van Messer-
schmidt-jagers, eveneens afkomstig uit de
Verenigde Staten.
Men weet niet welke
ster „de" Ster van Beth
lehem is geweest. Mis
schien een bijzonder hel
dere komeet, misschien
een conjunctie van twee
of meer planeten, mis
schien een nova of een
supernova - het is on
bekend en het is ook
niet meer te achterhalen.
Maar een heldere ster
moet het zijn geweest;
misschien dus zo-een als
Betelgeuze, die fel schit
terende reus links boven
(in de „schouder") in
Orion. Laten we deze
dus dit jaar tot Kerst
ster kiezen; zij voldoet
in elk geval aan de voor
waarde van grote hel
derheid en zij is boven
dien aan de Oostelijke
hemel te vinden, tenmin
ste vroeg in de avond.
Voor het blote oog is het
een mooie ster en zij
staat dan ook als Alpha
Orionis, dus als nummer
één (in helderheid) van
het sterrenbeeld Orion
in de catalogi vermeld.
Met die helderheid is
overigens iets aan de
hand: die schommelt,
van magnitude 0,1 tot 1,2.
Anders uitgedrukt: Be
telgeuze varieert van
een ster van bijna de
eerste grootte tot een
ster die daar meer dan
een hele grootteklasse
bovenuit komt. In het
laatste geval is zij meer
dan twee en een half
maal zo helder als tij
dens haar minimale hel
derheid.
Degene die Betelgeuze
voor het eerst heeft wil
len fotograferen moet
bepaald niet hebben ge
weten wat hij zag, toen
hij de plaat ontwikkel
de: de voor het oog zo
heldere ster is er maar
met de grootste moeite
op te vinden.
Terwijl de andere Orion-
sterren er allemaal bij
zonder duidelijk op ko
men te staan, wordt Be
telgeuze een onopvallend
sterretje en er lijkt wel
toverij in het spel te zijn;
ergens in de lens schijnt
het licht van Betelgeuze
te zijn verduisterd, zodat
het maar zwak op de
fotografische plaat te
recht komt.
De toverij zit hierin: Be
telgeuze is een ster met
een relatief lage opper
vlakte-temperatuur. On
geveer 3200 graden, dat
wil zeggen de helft van
de oppervlakte-tempe
ratuur van onze zon. En
dergelijke „koele" ster
ren zijn rood van kleur.
En de normale fotogra
fische plaat is nu een
maal veel minder gevoe
lig voor rood licht dan
voor bijv. blauw.
Betelgeuze, schoon voor
het blote oog maar dus
niet zo erg fotogeniek,
heeft een taillewijdte
waarvan men bij eerste
meting nogal is geschrok
ken; onder ons gezegd
is ze een enorme dikkerd.
Men zou in haar reus
achtige lichaam meer
dan vijftig millioen bol
len van de grootte van
onze zon kunnen opber
gen
Betelgeuze behoort dan
ook tot het type ster dat
„rode reus" wordt ge
noemd en volgens de
Russisch-Amerikaanse
astronoom George Ga-
m,ow, emigrant in 1924
en auteur van o.a. The
Birth And Death Of The
Sun, zijn zulke rode reu
zen jonge sterren. (Hij
zegt verder dat onze zon
met haar eerbiedwaar
dige drie milliard jaar
vroeger er ook zo moet
hebben uitgezien: veel
groter en veel roder dan
op het ogenblik).
Betelgeuze moet onge
veer 650 lichtjaren van
ons af staan; dat is, in
kilometers uitgedrukt;
een getal dat begint met
een 6, gevolgd door vijf
tien nullen. En die af
stand wordt nog elke
seconde 21 km. groter,
want met die vaart ver
wijdert Alpha Orionis
zich van ons.
G. v. W.
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Algera heeft gistermiddag in de Tweede Kamer een ernstig beroep
gedaan op weggebruikers de zelfdiscipline in acht te nemen en daardoor mee
te werken de stroom verkeersongevallen te beteugelen. Dit probleem benauwt
de minister uitermate en hij heeft soms het gevoel dat hij er voor een deel mach
teloos tegenover staat. De overheid kan niet alles op dit gebied. Alleen wanneer
jedejeweggebruiker zich bewust is, van zijn verantwoordelijkheid kan het vraag
stuk zijn scherpe kant verliezen. In wezen ligt daar de sleutel tot de oplossing
van het probleem. Over het al of niet weer invoeren van maximumsnelheid voor
motorrijtuigen verwacht minister Algera binnen niet te lange tijd het advies van
de Commissie Veiligheid Wegverkeer. Bij de overweging van dat advies zal hij
rekening houden met de opmerkingen van de Kamerleden die op herinvoering
van de maximum-snelheid hebben- aangedrongen.
De minister las zijn antwoord op de bij
bet debat over zijn begroting gemaakte op
merkingen voor. Men kreeg te horen dat
allerlei aangelegenheden waarover men
eens wat houvast had willen krijgen,
nadere, ernstige en omvangrijke studie ver
eisten. De enige, althans iets concreets in
houdende mededelingen waren dat met het
oog op het gehele, thans volkomen voor het
toezicht op autovervoer personen en goe
deren in beslag genomen controleurscorps,
eens per maand voor de controle op het
Rijtijdenbesluit zal worden ingeschakeld.
Bij de spoorwegen is Invoering van een
achtdaags vacantie-abonnement in over
weging. Concentratie van kleine water
schappen is gewenst. Omtrent het tempo
bij de verdere gang van zaken met het
ontwerp-Delta-plan koesterde de minister
optimistische verwachtingen. Daarna be
toogde de minister dat het niet redelijk is
te klagen over een te langzaam tempo bij
de wegenbouw.
De heren Vermooten en Zegering Had-
ders hadden verzocht de vaste Kamer
commissie bepaalde inlichtingen inzake de
Kemtunnels te willen verschaffen. „Als
die commissie dat verzoekt, zal ik het over
wegen, maar of ik het verzoek zal inwil
ligen, hangt nog van de omstandigheden
af." Aldus een voor het gehele betoog en
voor de angstvalligheid van deze om klare
taal te spreken, kenmerkend zinnetje. In
Januari zullen er over de Hemtunnels be
sprekingen op bestuurlijk niveau plaats
vinden. Op zeer korte termijn zal een be
slissing worden genomen over de Scheve-
ningse haven.
Rotterdam krijgt geen primaire lucht
haven, noch iets wat er op lijkt in de pol
der Zestienhoven. Schiphol blijft de enige
nationale luchthaven.
Wat de Rijnvaart betreft: de minister
blijft staan op handhaving van onze rech
ten uit hoofde van de Acte van Mannheim,
met betrekking tot de vrije vaart en gelijk
heid van behandeling. Met het oog op op
lossing van de moeilijkheden hierover met
West-Duitsland wordt de mogelijkheid be-
siudeerd de kwestie aan internationale
rechtspraak te onderwerpen. Meer aan te
bevelen zou zijn Europese integratie van
het vervoer met een gemeenschappelijke
vervoersmarkt, want dan zouden de be
staande verwikkelingen tot het verleden
behoren.
Verkeersveiligheid
Het vraagstuk van de verkeersveiligheid
benauwt de minister bijzonder. De over
heid is hier echter ten dele machteloos. In
wezen ligt de sleutel bij het verantwoorde
lijkheidsbesef van de individuele wegge
bruikers. Omtrent maatregelen ter be
scherming van de voetganger is advies aan
Gedeputeerde Staten gevraagd. Tegenover
eventuele invoering van een theoretisch
verkeersexamen voor bromfietsers bleek de
minister voorshands nogal sceptisch te
staan. Berperking van de snelheid van
bromfietsers wordt wèl ingevoerd.
Het aantal verkeersongelukken in October
van dti jaar is geringer dan in 1954, zo kon
de minister nog mededelen, en hij zag
daarin reeds een resultaat van het ver
scherpte toezicht.
Met aantekening van het communistische
„tegen" werd de begroting van Verkeer en
Waterstaat zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Voor het tot 31 Januari durende Kerst-
recès begon, hield de waarnemend voor
zitter, de heer Van S 1 e e n een toespraak.
Al moest de begroting van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen tot 1956 onafge-
handeld blijven liggen, overigens was de
Kamer er in geslaagd door alle „begrotings
hoofdstukken heen te komen. Zonder over
haasting en zonder te hoge druk had men
een goed resultaat weten te bereiken.
Dank bracht de waarnemend voorzitter
aan prof. Gerbrandy, die hem veelvuldig
had bijgestaan, door als tweede ondervoor
zitter tal van vergaderingen te leiden. Vele
goede wensen voor het oudste lid, de heer
Welter, die een ernstige operatie heeft
ondergaan, voor een spoedig herstel van.
voorzitter Kortenhorst en voor allen bij de
komende jaarswisseling, gingen aan de
sluiting der vergadering vooraf.
MOSKOU (AFP) Stalin was een tegen
stander van de „persoonscultus", aldus
wordt verklaard in de Sovjet-Russische
„Literratoernaja Gazeta", in een artikel
ter gelegenheid van de herdenking van
Stalins geboortedag. De schrijver van het
artikel, Kossolopov, haalt gedeelten aan
uit een niet eerder gepubliceerde brief van
de Sovjet-leider, die in 1938 werd gericht
tot een uitgeverij van kinderboeken. De
uitgevers kregen een terechtwijzing over
de „kinderverhalen van Stalin". „Ik raad
u aan dit boek te verbranden, dat vol on
juistheden, verdraaiingen, overdrijvingen
en onverdiende lof staat", aldus Stalin.
K<x>xcozc<xxx>yyyxcccccccoccococcxxxf>
U kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op
onze postgirorekening no. 273107 ten
name van Haarlems Dagblad. U
bespaart daarmee incassokosten en
vermijdt geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is f 6.50, post-
abonnés f 7.
U kunt het ens gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand. Wij
behoeven dan geen kwitanties uit te
zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn for
mulieren op aanvraag gaarne ter
beschikking. In dit geval dient men
wel voor voldoende saldo op de
giro-rekening zorg te dragen.
DE ADMINISTRATIE
23)
HOOFDSTUK IX
De kolonel zag er die avond gelukkig iets
beter uit. Hij droeg een smoking, wat hij
trouwens altijd deed na zes uur 's avonds
of hij nu alleen was of niet en hij begon,
geheel tegen zijn gewoonte in, niet direct
over Don te praten.
Hij maakte een cocktail voor haar klaar,
zei enkele bewonderende woorden over
haar jurk, en liet vervolgens een perfect
etentje opdienen met een goed glas wijn er
bij. Hij sprak zelfs niet over de moord! Hij
hoopte slechts dat de politie haar niet al te
veel last bezorgde. En zo praatte hij maar
door: de oude Nathaniel Ward zag er de
laatste tijd niet al te goed uit; in de club
was voor de bar een meisje gekomen, dat
het uitstekend deed; de mening, dat vrou
wen geen cocktails zouden kunnen maken,
was belachelijkTenslotte kwam hij,
via een lange omweg, over Elinor te pra
ten. Ze is hier de laatste tijd zeker niet
geweest, is 't niet?
Nee, ze is in Newport; ze houdt nu
eenmaal niet van Crestview.
Was jij de laatste dagen daar ook?
Carol voelde zich koud worden. Hij had
kennelijk iets op het oog. Ze knikte.
Ik was daar natuurlijk al volkomen
van overtuigd, maar ik wilde het graag uit
je eigen mond horen. Mevrouw Ward be
weert namelijk dat ze vorige week
's avonds laat een auto heeft gezien, die op
Elinor's wagen leek. Daarom vind ik het
dubbel prettig dat jij kunt bevestigen, dat
ze in Newport was.
Ze nam snel een slokje van haar wijn.
Er rijden genoeg wagens zoals die van
Elinor rond, zei ze hakkelend. De veron
derstelling is bepaald belachelijk! Welke
avond zou het geweest zijn?
Ik geloof Vrijdag. Maar maak je er
geen zorgen om, Carol. Je weet hoe snel
praatjes zich plegen te verspreiden.
Pas na het eten begon de kolonel over
Don te praten. Carol vond dit eindelijk
eens een opluchting.... Ze voelde echter
intuïtief dat hij iets tegen Dane had.
Wat is dat eigenlijk voor een man?,
vroeg hij, dat de Burtons hem hun huis
hebben geleend wil toch nog niet alles zeg
gen? Ik heb naar zijn naam gezocht in de
„Army and Navy Register", maar hij komt
er niet in voor.
Zou het niet mogelijk zijn, met al die
nieuwe officieren
Ik zou maar voorzichtig zijn, meisje.
Tegenwoordig zit iedereen in het leger, en
hij blijft een soort mysterie voor mij. Ik
herinner me nog uit de laatste oorlog, dat
we heel wat beste mannen in het leger
hadden, maar ook héél wat lanterfanters
en nietsnutten.
Ze was komen lopen en hij bracht haar
na het eten thuis. Geen van beiden zag
Alex, die bussen de bomen op wacht stond
en een gat brandde in de zak, waar hij
haastig zijn sigaret in gedaan had. Hij
bleef tot twee uur op zijn post. Toen kwam
Dane hem aflossen. Hij droeg een donker
pak en had een revolver bij zich. Zij wis
selden geen overbodige woorden.
Alles in orde?
Alles in orde.
Alex ging hierop naar huis, terwijl Dane
met zijn ronde begon. Er gebeurde niets
bijzonders en tegen het krieken van de
ochtend ging ook hij huiswaarts, maar niet
om te slapen, want wat hij die avond had
gehoord van Marcia Dalton, had hem de
stellige indruk gegeven, dat Carol's fami
lie bij de moord betrokken was. En deze
wetenschap stond hem niet aan.
Hij had zich in uniform gestoken en was
met de auto naar haar huis gereden. Twee
of drie wagens stonden er reeds gepar
keerd. Hij verfoeide het moment, dat hij
zich had laten verleiden de muur, die hij zo
zorgvuldig had opgebouwd, af te breken.
Maar hij had nu tenminste een goede gele
genheid, een tiental van de zomergasten te
ontmoeten: de Wards, de Crowels, Louise
Stimson en enkele anderen. Hij dronk en
kele cocktails, maar lette scherp op en
luisterde aandachtig. Iets bijzonders ving
hij echter niet op. Hij ving slechts flarden
van gesprekken over de naderende verkie
zingen en de gestegen kosten van levens
onderhoud op. Aan tafel vuurde Marcia,
die naast hem zat, plotseling een scherpe
vraag op hem af
U stelt nogal belang in onze moord,
is 't niet?, vroeg ze, terwijl ze hem met
doordringende ogen strak aankeek.
Slechts als toeschouwer!
Ik vind dat Carol Spencer niet alleen
in dat huis moet zijn. Het is een aardig
meisje. Waar is de rest van de familie?
Voorzover ik begrepen heb, komt
haar zuster.
Marcia keek hoogst verbaasd.
Elinor?
Ploe dat zo?
Ze keek hem lang aan en wendde zich
toen abrupt tot Peter Crowell, die aan haar
linkerkant zat. Enige tijd bleef ze met hem
in gesprek, doch tenslotte richtte ze zich
weer tot Dane.
Ik ga u nu iets vertellen, dat ik be
loofd heb geheim te houden, zei ze zacht
jes. Ik ken Elinor Hilliard al van haar
jeugdjaren af. Ik ben niet erg op haar ge
steld. Ik ken haar wagen. Die komt uit
Europa en je kunt je onmogelijk vergissen.
Ik ben er dan ook zeker van, dat ik die
auto in de nacht van de moord gezien
heb!
Hij toonde een oprechte verbazing.
Dat is nauwelijks te geloven!
Carol gelooft het inderdaad niet. Ik
heb haar dit verteld, maar ze zei dat Elinor
hier onmogelijk geweest kan zijn. Maar aan
mijn ogen mankeert niets en als u ook
maar enige belangstelling voor deze zaak
hebt, moet u dit interessant vinden. Ik heb
het nog aan niemand anders verteld, voeg
de ze er aan toe. Vertelt u Carol alstu
blieft niet dat ik dit gezegd heb. Ik ben
èrg op haar gesteld en ik geloof dat ze in
moeilijkheden zit.
Na het etentje speelde hij enkele' rob
bers bridge. Alhoewel zijn gedachten niet
bij het spel waren, won hij toch van Pe
ter Crowell tien dollar. Deze kon dat hele
maal niet appreciëren. Hij haalde met een
nors gezicht zijn portefeuille te voorschijn
en keek naar de schram op Dane's wang.
Ik zag u vanmiddag op de heuvel ach
ter het huis van de Spencers rondscharre
len, merkte hij op, zocht u wat? Soms
nog een lijk?
Je weet nooit hoe je nog eens tegen
het geluk opbotst, antwoordde Dane on
verschillig. Later zou hij nog eens aan deze
woorden terugdenken, met afschuw ech
ter
Niet al te laat ging hij naar huis, loste
Alex af en rolde om zes uur 's morgens
in bed, juist op het moment, dat enkele
kilometers verderop een ongunstig uitziend
individu, die een schamele koffer bij zich
had, uit de trein stapte. Deze keek eens
rond, zag iets verderop een auto staan,
wachtte totdat de treinreizigers verdwenen
waren en stapte toen in. Hij grinnikte.
Wat is er aan het handje?' vroeg hij.
Je gaat me toch niet vertellen dat hij
wéér met zijn oude werk begonnen is? Dat
zou ik niet kunnen geloven. Niet in deze
omgeving tenminste.
Alex haalde de schouders op en startte
de auto. Dat zal hij je zelf wel ver
tellen.
Ik dacht dat hij rust nam voor dat
been.
Hij niet hoor!, antwoordde Alex met
een klank van verontwaardiging in zijn
stem. Ja, eerst heeft hij wel gerust,
maar dat werkte langzamerhand op zijn
zenuwen. En toen....
Man, zeg het toch! Waarom moest ik
die vingerafdrukkenboel meenemen? Staat
het in verband met de Spencermoord?
Ik zou het prettiger vinden, als de
majoor het je zélf vertelde.
Tim staarde hem vol verbazing aan. Toen
barstte hij in een luid lachen uit.
De majoor! herhaalde hij wanneer
is hij majoor geworden?
Promoties komen tegenwoordig snel,
antwoordde Alex onverstoorbaar.
Ja, dat wel, maar ze bevorderen nie
mand binnen de zes maanden van sergeant
tot majoor! Toen ik hem de laatste keer
zag.Wat heb je op het oog? Hou je me
soms voor de gek? Hij zit natuurlijk in een
of andere inlichtingendienst.
Alex temperde enigszins de snelheid van
de wagen daar zij een scherpe bocht na
derden.
(Wordt vervolgd)
