Uitbreidingsplan Eindenhout: Stads-
aanleg van indrukwekkende allure
Kort en bondig
JOH. A. SUYKERBUYK n.v.
Nieuw Lyceum „Sancta Maria:
halschool in parkaanleg
Langendijkherdenking leidt tot
herstel van rederijkerstraditie
ff! v. isnpelen
Radio Moors
Landjuweel en „haegchspelen" onder
auspiciën van Trou moet blycken
Oproep tot staking
op de loggervloot
Per Inter flor a
10
Sociografisch rapport
voor toekomstige school
Bijeenkomst met zieken
in Begijnhofkapel
Faciliteiten bij
de bouw van kerken
ZATERDAG 21 JANUARI 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Gisteren, vrijdag, heeft de afdeling Stadsontwikkeling van
Openbare Werken van Haarlem de schets voor een nieuw
uitbreidingsplan „Eindenhout" voltooid, waar binnen enkele
jaren het nieuwe R.K. Lyceum „Sancta Maria" zal verrijzen.
Het uitbreidingsplan, dat nieuwbouw, wegenaanleg en
nieuwe sportterreinen bevat, is in opzet zeer belangrijk en
de verwezenlijking ervan zou voor Haarlem een stadsdeel
opleveren, dat uniek voor Nederland zou zijn. De voor
bereidingen tot het uitbreidingsplan die vrijwel zonder
stagnatie zijn verlopen hebben enkele jaren gevergd en
zijn zo grondig geweest, dat het plan zoals het nu in een
schets is vastgelegd, een maximum aan inzicht gepaard aan
een uiterst deskundige uitwerking verraadt. Zoals elke stads
uitbreiding van kaliber is het plan „Eindenhout" ontstaan
uit een zorgvuldig opgelost en met elkaar in verband ge
bracht worclen van problemen van architectonische, socio
grafische, economische en psychologische aard; en waar het
kernpunt in dit uitbreidingsplan een school is, vooral van
onderwijskundige aard. Toen in september 1954 in Haarlem
drie nieuwe scholen werden geopend, waarvan twee vrijwel
voltooid, is over die problematiek in dit blad uitvoerig ge
schreven. Daarbij viel de nadruk op de moeilijkheid voor
principalen zowel als voor de architecten om in een tijd
van wezenlijke onderwijsvernieuwing gebouwen te plaatsen,
die ook in de toekomst als die vernieuwing geresulteerd
zal hebben in een systeem even dienstbaar moeten zijn
als in het wankele heden. De vierde nieuwe school, die
Haarlem nu zal krijgen, schijnt in ontwerp namelijk
uit de problemen die zich bij de andere drie voordeden
een oplossing te zijn. Zij die dit bereikten zijn de principalen,
het curatorium van het Lyceum met als voorzitter de heer
Th. Iloffscholte, en de architecten ir. Th. Taen en dr. ir.
Thomas Nix, welke laatste een uitgebreide ervaring hebben
op het gebied van moderne scholenbouw (zij ontwierpen,
onder andere, scholen voor Eindhoven, Valkenswaard, Nij
megen, Utrecht en Den Haag). Het karakter van hun ont
werp heeft in belangrijke mate het karakter van het gehele
uitbreidingsplan bepaald; een architectuur van een huis
of een school heeft immers noodzakelijkerwijs in deze tijd
een onverbrekelijke samenhang met die van de stad.
Dezelfde grondigheid van voorbereiding tot het ontwerp der
school kenmerkt ook de schets, die Stadsontwikkeling maakte
voor het uitbreidingsplan „Eindenhout": nieuwbouw die er
voor de toekomst is mag niet lijden aan bouwjaar-proble
matiek, die hoe moeilijk ook te overkomen is. Vooruit
ziendheid en gedegenheid zijn bij het plan „Eindenhout"
duidelijk de belangrijkste factoren.
Het gebied van het uitbreidingsplan wordt begrensd door de Wagenweg in het
Oosten, de Leidsevaart in het westen, de Van Hogendorpstraat in het noorden (die
tot aan de Leidsevaart verlengd zal worden) en in het zuiden door de nieuwe Van
Oldenbarneveltstraat, die de grote weg naar Zandvoort zal worden, en waarvan
aan de zuidzijde het Coornhertlyceum zal grenzen. Deze weg is zeer breed
geprojecteerd. Het plan omvat de bouw van een nieuw lyceum „Sancta Maria", een
niet nader genoemd gebouw op het gebied waar nu de tennisbanen Eindenhout liggen,
vier sportvelden en negen nieuwe tennisbanen met bijbehorende opstellen, een
speelplein, een gazon, een plantsoen en een speelweide. Het gazon komt naast de
boerderij (die naast de tuin van het Huis met de Beelden is); naast het gazon
en eveneens aan de Wagenweg komt het speelplein; achter de boerderij dus vrij
wel centraal in het uitbreidingsplan komt het plantsoen en daar-
naast (achter de tuin van het Huis met de Beelden) de speelweide. Aan de
Leidsevaartzijde komen de vier sportvelden en achter het huis van de beeldhouwer
Andriessen en de daarnaast gelegen villa komen de negen tennisbanen, enkele
tientallen meters achter de beide genoemde huizen. Bovendien is in het plan nog
een kleutertuin geprojecteerd aan de Leidsevaartzijde. Zou het plan verwezenlijkt
worden, dan zal het zozeer een overwegend groen karakter hebben, dat het een
natuurlijke harmonie met de Hout zal hebben. In het plan zijn ongeveer drie
hektaren eigendom van het Curatorium van het Lyceum Sancta Maria: het terrein
achter de huidige tennisbanen tussen Wagenweg en Leidsevaart.
„Sancta Maria" is een school, die sinds
1931 in Haarlem is, toen de zusters Fran
ciscanessen van Heythuyzen in de school
aan de Koningstraat een gymnasium be
gonnen. Na een jaar werd het perceel
Dreef 22 aangekocht, enkele jaren later
ook Florapark 2. Toen werd ook de af
deling MMS aan de school toegevoegd. Het
perceel Dreef 26 werd tenslotte nog bij
het Lyceum gevoegd. In 1948 kochten de
zusters het terrein Eindenhout, over
wegend dat het gebied een zeer gunstige
ligging heeft voor een school, die leerlin
gen uit Haarlem, Heemstede, Bloemendaal
en andere randgemeenten heeft. In 1954
nam het curatorium de school van de
zusters over, die niet talrijk genoeg zijn de
sterk gegroeide school zelfstandig te blij
ven leiden. De school telt thans 400 leer
lingen en de drie panden bieden nog
slechts een primitieve mogelijkheid voor
onderwijs aan zo'n grote groep. Bovendien
zijn die gebouwen niet functioneel op on
derwijs berekend.
Het curatorium beraamde terstond plan
nen voor nieuwbouw op Eindenhout en gaf
drs. F. A. Vissers opdracht om een socio
grafisch rapport op te stellen, waaruit zou
moeten blijken op welke schaal gebouwd
moet worden en welke onderwijsrichtingen
er aan verbonden dienen te zijn. De be
langrijkste resultaten van dat rapport luid
den: in 1970 zal de school 600 leerlingen
hebben waarvoor nodig zullen zijn een
lyceum met 1-jarige (momenteel is die nog
2-jarig) onderbouw, waarboven een 5-jarig
gymnasium, 5-jarige HBS (momenteel
heeft Sancta Maria geen HBS) en een 4-
jarige Middelbare Meisjes School (MMS).
Reeds in maart 1955 werd dit plan inge
diend bij het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, dat er volledig
mee akkoord ging en toestemming gaf
bouwplannen te ontwerpen. In juli werd
reeds een schema ingediend, waarin 26
klaslokalen, 12 vaklokalen waaronder twee
gymnastiekzalen (een ervan in te richten
als toneelzaal), overblijflokaal, docenten
kamer en bibliotheek, leerlingenbiblio
theek en leeszaaltje, kamers voor rectrix,
conrector en directrice MMS, dokters- en
verpleegsterskamer en een conciërgewo
ning geprojecteerd waren.
Ilal-school
Over de vormgeving van het gebouw
heeft het curatorium lang beraadslaagd.
Tenslotte heeft het zich laten leiden door
maatschappelijke en sociale factoren, die
uiteindelijk het onderwijs bepalen. Aan
passing aan zich vernieuwende onderwijs
methodes vergt een ruimte, waarbinnen
die aanpassing soepel kan worden ver
wezenlijkt. Het curatorium koos het type
„Hal-school", waarin geen of zo min mo
gelijk gangen voorkomen, en waar alle
lokaliteiten van de school rondom één
grote hal gegroepeerd zijn.
Het curatorium meent dat in de hal-
school het meest efficiënt het beginsel van
de leer- en leef-school in één te verwezen
lijken is, een overbrenging van kennis die
tevens opvoedkundig werkt. Het school
gebouw is buiten het lesrooster als een
voortzetting van het gezinsmilieu betrok
ken bij de opvoeding van het kind. Het
gebouw als zodanig is een belangrijke fac
tor waar het kind dat als scholier leeft
tussen opvoeders en opvoedkundigen
zichzelf kan zijn. De leerlingen ondergaan
de halschool als een eenheid, omdat zjj
niet in afdelingen is gesplitst. Omdat
iedere docent zijn eigen lokaal heeft wisse
len de leerlingen elk uur, wat de concen
tratie verhoogt en de leraar in staat stelt
zijn lokaal zeer persoonlijk in te richten
en eigen te maken. De verantwoordelijk
heid van de docent in opvoedkundig op
zicht wordt hierdoor groter. De meeste
lokalen kunnen met ongeveer de helft wor
den vergroot door gebruik te maken van
de galerij rondom de hal; dit geschiedt
ook bij het Dalton-systeem.
C o-educatie
Dank zij een zeer voorbeeldige en ter
zake doende samenwerking van rijk en
gemeente met de bouwheren, is men met
de voorbereidingen voor de bouw in een
vrij ver stadium, al heeft uiteraard de
bouwstop ook op dit plan directe invloed.
Dit heeft ondermeer tot gevolg dat het
curatorium niet wacht tot de nieuwe
school gereed zal zijn met het plan een
HBS-afdeling aan het Lyceum toe te
voegen. Dit zal vermoedelijk reeds in sep
tember geschieden. Een zeer bijzonder
aspect van de nieuwbouw zal zijn, dat de
school zo is ingericht dat, indien tezqner-
tijd zou blijken dat er in Haarlem behoefte
bestaat aan katholiek onderwijs op grond
slag van co-eductie, dit onmiddellijk kan
worden doorgevoerd.
Het hierbij afgedrukte ontwerp van het
schoolgebouw, als het ware gezien van de
Van Hogendorpstraat, geeft een indruk
van het architectonische karakter van het
nieuwe „Sancta Maria. De vorm van de
school wordt bepaald door de hal, die ach
ter de hoofdingang ligt en aan de achter
zijde een elf meter hoge glazen wand
heeft. De hal wordt omsloten door drie
vleugels, waarvan de hoofdvleugel (met
ingang) parallel loop met de Wagenweg,
aan de plantsoenzijde de klassenvleugel,
daartegenover de vleugel met de vak
lokalen met op de bovenste etage de kapel,
op het ontwerp rechts boven zichtbaar. De
glazen halwand geeft uitzicht op de gym
nastiekzalen en daarachter de Leidsevaart.
Alle lokalen, vier vaklokalen uitgezonderd,
zijn gesitueerd op het zuiden of het oosten
zodat ze alle zon krijgen.
De hal: een congreszaal
De grote hal, de plaats biedt aan 1200
personen, zou voor Haarlem tijdens school
vakanties een ideale mogelijkheid bieden
als congresruimte.
Het interieur, de architectuur van het
gebouw, de materialen en kunstwerken,
geraffineerde oplossingen voor specifieke
schoolbouw-problemen, de schijnbare luxe
zoals liften en een zonnebalcon op het
Het ontwerp van het nieuwe lyceum
„Sancta Maria"
zuiden, beiden stof voor 'n artikel-apart, dat
een gerede aanleiding zal krijgen geschre
ven te worden als met de bouw een aan
vang wordt gemaakt.
Tot slot zij vermeld dat aan de ver
lengde Van Hogendorpstraat een aantal
villa-flats gebouwd zal worden, waardoor
mogelijk voor docenten en concierge een
gelegenheid zal ontstaan nabij de school
te wonen. Een extra-voordeel is dat door
deze flats het achteraanzicht van de wo-
ningrij van de Eindenhoutstraat wordt
weggenomen. Als het Eindenhoutplan door
gang vindt zal Haarlem een parkschool rijk
worden en een zeer fraaie aanleg daarom
heen. De school zal temidden van het
groen ruimtelijk en vrij liggen, nabij aan
vier belangrijke wegen en toch ervan af
gesloten. En door de zeer ruime sport-,
speel- en kinderrecreatiemogelijkheden zou
dit nieuwe gebied wel eens de zomeruit-
gaanshoek van Haarlem kunnen worden.
ADVERTENTIE
[PHILIPS]
fnVoYol van ouds bekend - Tel. 14609
Officieel Philips-reparateur
KRUISSTRAAT 38 - HAARLEM
HAARLEM EN OMGEVING
Botsing. Vanmorgen om negen uur reed
een automobilist met zijn wagen achteruit
de inrit bij zijn woning aan de Heemsteedse
Dreef in Heemstede uit. Op de rijbaan kwam
hij daarbij in botsing met een uit de richting
Haarlem komende personenauto. Van de
eerste wagen werden het achterlicht en het
achterspatbord beschadigd en van de andere
auto werd de voorzijde ingedrukt.
Oud-Haarlemmer geridderd. De heer W.
Zeeman, vroeger woonachtig te Haarlem,
thans als inspecteur werkzaam te Hamburg
bij de Verenigde Nederlandse Scheepvaart
maatschappij, is benoemd tot ridder in de
orde van Oranje Nassau; de Nederlandse
consul te Hamburg heeft hem de onder
scheiding uitgereikt.
Feestavonden voor bejaarden. De af
deling Haarlem van de Algemene Bond van
Ouden van Dagen heeft voor haar leden
een tweetal feestavonden georganiseerd, die
op woensdagavond 25 en donderdagavond 26
januari in het gebouw Sint Bavo te Haar
lem gehouden zullen worden. Tijdens deze
avonden zullen optreden het Vermaats
cabaretgezelschap en Vermaat's „Stuwband",
met medewerking van Wim Lichtendahl,
pianist accordeonist en mevrouw Thea Tan-
ninga, sopraan.
Geen spreekuur. De wethouder van
Huisvesting en Sociale Zaken in de gemeen
te Bloemendaal, mr. J. C. C. W. Hijszeler, is
verhinderd op dinsdagavond 24 januari zijn
wekelijkse spreekuur te houden.
Betje regeert. Het blijspel „Betje re
geert" zal door de toneelgroep van de Heem-
steedse Christelijke Oratoriumvereniging
worden opgevoerd in de aula van het Ken-
nemer Lyceum in Overveen voor de leden
van de personeelsvereniging van de gemeen
te Bloemendaal op vrijdagavond 27 januari.
Stormschade. Tijdens de harde wind
vlagen van vrijdag zijn enkele dakpannen
van de gemeentelijke kleuterschool in de
Smedestraat in Haarlem op het glazen dak
van een nabijgelegen rijwielzaak gewaaid.
Vier ruiten met een totale waarde van hon
derd gulden zijn vernield.
Gemeenteraad Heemstede. De Heem-
steedse meenteraad houdt een openbare
vergadering op donderdag 26 januari, des
middags 4 uur.
Herziening uitbreidingsplan. Een her
ziening van het uitbreidingsplan wordt voor
bereid voor de terreinen, die in Heemstede
gelegen zijn westelijk van de Herenweg,
zuidelijk van de buitenplaats Ipenrode,
noordelijk van de Manpadslaan en oostelijk
van de Leidsevaart.
Padvindersverblijf. B. en W. van Heem
stede vragen aan de Raad een krediet van
f670 om het padvindersverblijf op het ter
rein van het nieuw te bouwen postkantoor
te verplaatsen naar het wandelbos Groe-
nendaal.
Pensioen wethouders. De burgemeester
van Heemstede stelt aan de Raad voor, de
2 pet. pensioenkorting, die de wethouders
van hun wedde aan de gemeente betalen,
te doen vervallen o.a. omdat de wethouders
niet de status van ambtenaren hebben.
Opvoeding tot burgerzin. Met betrek
king tot de opvoeding tot burgerzin delen
B. en W. van Heemstede mede, dat momen
teel een boekje over de gemeente in bewer
king is. dat naar gehoopt wordt binnenkort
kan worden uitgegeven.
Géén uniforme vuilnis-emmers. Van
B. en W. van Heemstede is voorshands geen
voorstel te verwachten om tot aanschaffing
van uniforme vuilnisemmers over te gaan,
o.m. omdat hiermede een belangrijk be
drag gemoeid is en de verplichte aanschaf
fing van dergelijke emmers voor vele ge
zinnen moeilijkheden zou opleveren.
Verlichting van waarschuwingsborden.
B. en W. van Heemstede kondigen een kre
dietaanvrage aan voor de verlichting van
daarvoor in aanmerking komende waar
schuwingsborden
Winkeldiefstal. In een zelfbedienings
winkel in de Generaal Cronjéstraat in Haar
lem is vrijdagmiddag een 63-jarige vrouw
aangehouden, die er van wordt verdacht,
voor onge-eer vijf gulden aan kruideniers
waren te hebben gestolen. De politie heeft
proces-verbaal tegen haar opgemaakt.
De herdenking van de tweehonderdste
sterfdag van de Haarlemse toneelschrijver
Pieter Langendijk zal niet beperkt blijven
tot een herdenkingsrede en een krans-
legging, maar dank zij een initiatief van de
Stichting „Haarlems Bloei" aanleiding
zijn tot een landjuweel van het Nederlands
amateurtoneel. Daarmee zal men trachten
de traditie van de oude Nederlandse rede
rijkerskamers te hervatten in de geest van
de „haegchspelen", „refereynenfeesten"
en welsprekendheidswedstrijden. De reden
hiervan is, dat Langendijk zelf jarenlang
factor is geweest van de 453 jaar geleden
opgerichte (Jamer van Khetoryca „L»e Pe-
licaan" onder het blazoen-devies „Trou
moet blycken" te Haarlem, die nog steeds
bestaat. Het landjuweel zal thans onder
auspiciën van deze oude rederijkerskamer
worden gehouden, in zeer nauwe samen
werking met de Nederlandse Amateur To
neel Unie en het werkverband Katholiek
Amateurtoneel.
Het toneelfestival zal bestaan uit een
„landjuweel" en drie „haegchspelen"
waaraan nationale toneelwedstrijden ver
bonden zijn. De deelneming aan het land
juweel geschiedt slechts op uitnodiging
door maximaal 12 verenigingen, waaron-
dèr de drie winnaars van de haegchspelen,
die worden georganiseerd voor de kringen
Nederland Noord, Nederland Zuid en voor
de kring Kennemerland. Aan de haegch
spelen zullen (eveneens op uitnodiging)
ongeveer vijftig Nederlandse amateurver
enigingen kunnen deelnemen.
Het landjuweel wordt van juni 1956 tot
mei 1957 gehouden, maar de „haegchspe
len" een illustratieve naam voor de
wedstrijden, die buiten Haarlem worden
gehouden beginnen weldra reeds: Op
26 januari begint de Rooms Katholieke
Toneelgroep „Berkenrode" met Chateau
Berzac van Ben van Eijselstein in Minerva.
Belgische deelneming
Uit België, waar men grote belangstel
ling voor dit voornemen in Nederland
koestert, zullen drie gezelschappen buiten
mededinging aan het Landjuweel deelne
men met stukken van Molière en Langen
dijk. Daarvoor zijn drie Kennemer gezel
schappen teruggevraagd om op dezelfde
wijze deel te nemen aan het sinds 1922 in
België jaarlijks plaats vindende landju
weel.
De Souvereine Hoofdkamer van Rheto-
ryca „De Fonteine" uit Gent, onder wier
auspiciën het juweel in België plaats vindt
en waaraan krachtens de traditie ook voor
dit Nederlandse landjuweel toestemming
gevraagd moet worden, zal op de openings
zitting voor het landjuweel tegenwoordig
zijn. Ter gelegenheid van deze opening zal
door het beroepstoneel een serie voorstel
lingen van het blijspel „Krelis Louwen"
worden gegeven, waarvan de eerste in
Haarlem. Voorts zal er een herdenkings
plechtigheid worden gehouden met een
kranslegging bij het woonhuis van Langen
dijk in de Korte Houtstraat te Haarlem,
alsmede een toneeltentoonstelling in de
Vleeshal.
De sterfdatum
Om de tweehonderdste sterfdag van
Pieter Langendijk te herdenken, is men
wel terecht in het jaar 1956. naar de juiste
datum van zijn dood heeft Haarlems Bloei
lang moeten zoeken. In twee encyclope
dieën en in een proefschrift las zij 18 juni,
maar zodra zij daaraan bekendheid gaf,
gaven andere instanties met de hand op
een andere encyclopedie te kennen, dat de
sterfdag 18 juli was.
Toen wendde men zich tot het gemeente
archief. dat kon aantonen, dat Langendijk
op 14 juli was begraven en toen wist men
dadelijk dat geen van beide in de encyclo
pedieën genoemde data juist kon zijn. In
een oude Haarlemse biografische encyclo
pedie op het gemeente-archief stond de
sterfdatum als 9 juli aangegeven en deze
datum houdt men nu maar aan.
ADVERTENTIE
Adviezen voor
haar- en huidverzorging
Coiffures - Créations
Thorbeckestr. 11 - Tel. 3382 - Zandvoort
HET EERSTE stakingsbulletin van de
Commissie van vertrouwensmannen uit de
stakende trawlervissers te IJmuiden is gis
termiddag verschenen en bevat ondermeer
een oproep aan alle Nederlandse vissers op
de loggers om de schepen ook aan de kant
te laten liggen en het werk neer te leggen.
„Laten we gezamenlijk", aldus de oproep,
„een einde maken aan de verouderde toe
stand op de loggervloot".
„De glorie van het leven" (R e m-
brandt) De regisseur Stanley Kramer
heeft naar de roman van Morton Thomp
son een stellig boeiende film gemaakt over
het bijzonder moeilijke leven van een pas-
beginnend dorpsdoktertje.
Het zit allemaal vrij simpel in elkaar.
Een student in de medicijnen wordt door
een niet meer zo erg jonge verpleegster
uit de financiële moeilijkheden geholpen
en uit dank vraagt hij haar ten huwelijk.
Zij accepteert dit voorstel met beide han
den en weer met behulp van hèèr geld
vestigt het paar zich in een klein dorpje.
Al spoedig blijkt, dat de jonge, bijzonder
begaafde geneesheer het huwelijk met de
oud-verpleegster nu niet bepaald als het
hoogtepunt van zijn leven beschouwt en
wanneer er nog een tweede vrouw in het
spel komt stapelen de moeilijkheden zich
op. De jonge arts richt zich daarna vol
komen op zijn beroep, waarbij de regis
seur de gelegenheid heeft aangegrepen om
het werk in de operatiekamer, compleet
met een hartoperatie, van alle kanten te
belichten. Daardoor wordt het een boeien
de film, hetgeen vooral te danken is aan
het prachtige spel van Robert Mitchum en
in iets mindere mate van Olivia de Havil-
land. In de bijrollen ziet men onder meer
Frank Sinatra, Gloria Grahame en Char
les Bickford. H. d. G.
„Het glazen muiltje" (Studio)
Leslie Caron en Michael Wilding spelen de
rollen van Assepoester en haar prins in
deze altercharmantste film, die van het
sprookje alleen het gegeven heeft meege
kregen maar niet het mysterie. Al is het
dus geen sprookje meer, „Het glazen
muitje" heeft een verkwikkende luchtig
heid, die in sommige delen der film over
tuigender heerst dan in andere.
De film begint vrjj traag en weinig
boeiend, maar krijgt door beeldgeworden
dromen van de ingenue acterende Leslie
Caron een steeds strakker ritme, dat aan
het einde der film vrij abrupt in een te
kort slot resulteert. Is de film als geheel
niet sterk, in bijna elke scène heeft zij toch
iets bijzonder aantrekkelijks, hetzij door
de kleuren, camerawerk, spel of de uit
muntende dialogen van de beschermster
van Assepoes, de kol uit het sprookje.
Roland Petit en zijn balletgroep dansen
met Leslie Caron enkele fraaie balletten,
die vooral door hun surrealistische décors
spannend zijn. Het glazen muiltje zij van
harte aanbevolen. N.
„Nachtclub Triana" (Frans Hals).
Deze Franse film die rijk is aan elkaar snel
opvolgende sensationele gebeurtenissen be
gint met een woedend telefoongesprek van
een chef-redacteur van een Parijs blad
met een zijner verslaggevers die zegt in
Venetië „iets op het spoor te zijn", maar al
geruime tijd geen verhaal heeft opgestuurd.
Dit is overigens te begrijpen als men ziet
met welk een vaart deze reporter van het
ene hachelijke avontuur in het andere ge
stort wordt. Het begint allemaal in de
nachtclub „Triana" waar „de Griek" een
van de drie bendeleiders die dit verhaal
mede spannend weten te maken, de scep
ter zwaait. Er wordt flink in geschoten,
pijlsnelle motorboten gieren door de mooie
Venetiaanse kanalen en de overvallen zo
wel door politie als door de boeven volgen
elkaar regelmatig op en daartussendoor
z:et de reporter kans drie dames tegelijk
het hof te maken. Een van hen, een lid van
de Parijse recherche blijkt natuurlijk fa
voriet wanneer de anderen zich ontpoppen
als gevaarlijke helpsters van een der gang
sters. Van de vier partijen, twee benden en
de politie, die tezamen deze woelige cock
tail vormen blijft tenslotte de laatste over
en heeft dus de gerechtigheid ook hier ge
zegevierd. Een spannende rolprent met vele
komische situaties, die in staat is de bezoe
ker anderhalf uur plezierig >n spanning te
houden. H. S.
„Terug uit de hel" (Li do). Audie Mur
phy speelt de hoofdrol in deze film, die zijn
heroïsche verrichtingen tijdens de tweede
wereldoorlog in beeld brengt. Murphy is
de meest gedecoreerde soldaat van het
Amerikaanse leger. Zijn wapenfeiten zijn
dan ook uniek. De film laat ze ons zien. We
blijven gelukkig verstoken van dat kwalijk
soort heldenverering, dat deze film op slag
onsympatiek gemaakt zou hebben. Vermoe
delijk is het feit, dat Murphy persoonlijk
in de film optreedt, oorzaak van een zo een
voudig en oprecht mogelijke schildering van
zijn glorieuze daden. Er staat tegenover dat
hel hele geval nogal tam is. Net alsof men,
zich hoedend voor overdrijving, nu de dap
pere Murphy tekort doet. Als historische
documentatie kan men „Terug uit de hel"
nog het best genieten. Ze boekstaaft in
ieder geval de moed van een goed mens en
dapper soldaat.
Fr.
„.Paniek in Gibraltar" (Roxy) - Ruim
tien jaar na het einde van de tweede we
reldoorlog worden er nog steeds films ver
toond, die één of meer episodes uit deze
oorlog behandelen. Men kan hier vrede
mee hebben, zolang deze films tenminste
beantwoorden aan eisen, die de vertoning
èn de verfilming voldoende rechtvaardi
gen. Deze rechtvaardiging kan liggen op
het gebied van de filmkunst zelf, maar ook
kan het gegeven en de daaruit voortko
mende menselijke verhoudingen dermate
boeiend zijn, dat alleen op grond hiervan
de verfilming van bepaalde oorlogsgebeur
tenissen toegejuicht zou kunnen worden.
„Paniek in Gibraltar" is van Italiaanse
makelij en wij moeten hieraan toevoegen,
dat deze film door geen van de hier ge
noemde factoren uitblinkt. De film is op
gedragen aan de Italiaanse marine en be
handelt één van de weinige oorlogsfeiten,
waarin deze marine een waarlijk heldhaf
tige rol heeft gespeeld: het tot zinken bren
gen van twee slagschepen in de haven van
Alexandrië door middel van kleine, door
twee man bemande torpedo's. Wij maken
de oprichting van de voor dit doel opge
leide eenheid marinemensen mee, en zien
deze groep, alvorens naar Alexandrië te
vertrekken eerst „oefenen" op een gealli
eerd convooi nabij Gibraltar. Hier treedt
een met de haren erbij gesleepte juffrouw
op, die de orders voor de groep van een
geheimzinnige chef ontvangt en die later
dan ook gedood wordt. De film werkt dui
delijk naar een climax toe: het ogenblik,
waarop de beide slagschepen in de lucht
vliegen. Maar door een tè trage handeling
daarvóór wordt het beoogde effect gemist.
Het verhaal is zonder humor, patetisch en
hier en daar sentimenteel. De verhoudin
gen tussen de leden van de gevechtsgroep
en de beweegredenen, waarom zij (vrij
willig) dergelijk gevaarlijk werk ambiëren
wordt onvoldoende toegelicht. Wèl neemt
de film een overdreven chauvinistisch
standpunt in en dat is bepaald geen winst,
na de voortreffelijke zelfspot, waarvan
vele Engelse oorlogsflms zo vaak getuig
den. f. D.
„De purperen vlakte" (Minerva). Gre
gory Peck vertolkt in deze fraai gekleurde
film, waarin de Birmaanse vlakte als decor
dient, de rol van een oorlogsvlieger, die
sedert de dood van zijn vrouw tijdens een
bombardement op Londen een grote on
verschilligheid ten opzichte van het leven
aan de dag legt. Gestationneerd op een
vooruitgeschoven RAF-post in de bran
dend hete rimboe van Birma, waar deze
post Japanse stellingen moet trachten te
vernietigen, komt hij in contact met een
jonge Birmaanse vrouw, die al spoedig
verandering brengt in zijn onverschillig
heid. Voor hij evenwel met haar een nieuw
leven kan beginnen, krijgt hij eerst nog
een slopende opgave te vervullen: zijn
vliegtuig stort op hem volkomen onbekend
terrein neer; samen met een aan een been
gewonde navigator en een passagier begint
hij de afmattende tocht, terug naar zijn
basis. Onderweg wordt de derde man
waanzinnig van de brandende hitte en
pleegt zelfmoord. Met zijn overgebleven
gewonde collega bereikt de oorlogsvlieger
tenslotte het doel.
Maandagavond keeren Gina Lollobrigida
en Vittoria de Sica terug met „Brood,
liefde en fantasie". N. R. K.
„Wien bleibt Wien" (Cinema Palace)
De ontelbare romantische verhalen uit
het Wenen uit de tijd van keizer Franz
Joseph vormen de blijkbaar nooit opdro
gende bron, waaruit de filmproducenten
de gegevens voor hun rolprenten putten.
Dat zij daarbij vaak in herhalingen ver
vallen deert hun blijkbaar niet; een han
dige scenarioschrijver levert wel een
nieuwe variatie op een reeds veel gebruikt
thema en het resultaat is een film als
„Wien bleibt Wien", charmant, hoewel een
beetje zoetelijk, met een lach en een
traan en veel Weense walsen en militaire
marsen. Paul Hörbiger ziet men als een
vriendelijke keizer, Hans Moser als een
hypernerveuze kapper. Magda Schnei
der als een kordate winkelierster, naar
dochter Romy Schneider als een lieftallig
nichtje, dat terwille van haar geliefde
diens composities in de voor de keizer be
stemde broodjes stopt.
En omdat de keizer zo'n echte gemoe
delijke Wener is, loopt alles zoals het in
dit soort verhaaltjes moet lopen: een ge
lukkig slot voor alle partijen. Oog en oor
komen niets tekort bij deze genoegelijke
film. S. K.
„Het grote verlangen" (Luxor) Een
genoegelijke filmkomedie, waarin regisseur
Carol Reed ons kennis laat maken met het
bonte leventje rond Petticoat Lane - een
vermaarde „vlooienmarkt" in een der
Londense volkswijken. Een oude Poolse
kleermaker deelt daar zijn magere bestaan
met een tarzan-achtige knecht, een ver
eenzaamde jonge vrouw en haar zesjarig
zoontje en zoals alle kleine scharrelaars
in deze armoebuurt, hebben ook zij hun
geheime wensen en verlangens. De vrouw
hoopt tegen beter weten in op een
beetje voorspoed van haar naar Afrika ge-
emigreerde echtgenoot, de welgevormde
knecht verbeeldt zich, eenmaal de titel van
„mr. World" te zullen veroveren en de
goedhartige kleermaker droomt al jaren
van een machinale broekenpers. Zulke
luchtkastelen zijn het enige dat nog wat
kleur geeft aan hun trieste bestaan, maar
aan de vervulling van die wensen geloven
zij eigenlijk zelf niet meer.
Totdat het zoontje van de jonge vrouw ech
ter een misbakken geitje opdiept, waar
van hij vast gelooft dat het een mytholo
gisch „eenhoorndier" is, dat alle wensen en
verlangens kan vervullen. Om het kind
niet te ontgoochelen, sterken de volwasse
nen hem in dit geloof en dan gaan er
plotseling wonderlijke dingen gebeuren in
Petticoat Lane. De ijdele jonge Tarzan ziet
in, dat hij hersenschimmen nagejaagd
heeft en gaat een nuttiger gebruik van zijn
spierballen maken. Hij wordt worstelaar,
vloert in een verrukkelijk „cat.ch-as-
catch-can"-gevecht zelfs een gorilla
achtige beroepskrachtpatser (Primo Car-
nera!) en verdient daarmee voldoende
geld, om alle onbereikbare hartewensen
te kunnen honoreren. Zelf kan hij zijn uit
gestelde bruidje (Diana Dors) trouwen, de
kleermaker krijgt zijn vurig-begeerde
broekenpers en ook de eenzame jonge
vrouw hervindt met man en kind het ge
luk. Carol Reed heeft deze op zichzelf nog
al magere intrige omringd met een serie
tragi-komische details en typeringen, die
bij al hun karikaturale overdrijving dik
wijls ontroerend-menselijk aandoen. Een
kostelijke rolprent, waaraan men stellig
zijn plezier beleven zal. De kleuren
Eastmancolor zijn bizonder geslaagd.
H. C.
ADVERTENTIE
verzorgen wij uw bloemengroet
in geheel Nederland en over de
gehele wereld.
Bloemsierkunst
Binnenweg 18
Telefoon 38080
Heemstede
Maandagavond om acht uur spreken dr.
C. L. Beerman de Roos kinderarts te Rot
terdam, gn dr. S. T. Heidema zenuwarts te
Rotterdam opnieuw voor het Interkerke
lijk Evangelisatie Comité in de Begijnhof
kapel. Zij zullen evenals de heer F. Stroet-
hoff, directeur van „Het Heil des Volks"
te Amsterdam, de aandacht vestigen op het
gebed voor de zieken. Het comité heeft ook
zieken voor deze bijeenkomst uitgenodigd.
Enkele leden van de gemeenteraad van
Haarlem hebben blijkens de memorie van
antwoord op de gemeentebegroting, aan B.
en W. de vraag gesteld, of zij bereid zijn in
studie te nemen het verlenen van facili
teiten bij kerkbouw.
Het antwoord luidt, dat zij deze zaak in
studie hebben, maar dat zij hun standpunt
nog niet hebben bepaald.
Heemstede gaat 1 miljoen lenen
In de gemeenteraadszitting van a.s.
donderdag komt een voorstel van B. en W.
aan de orde om van de Rijkspostspaarbank
op onderhandse schuldbekentenis een be
drag van één miljoen gulden te lenen tegen
de koers van 100 pet. en tegen een rente
van 3»/i6 pet.
