Eerste Vogelramp-collecte
werd een groot succes
Besluit Mozartherdeeking in ridderzaal
Haarlemse stadhuis
van
Loopschool doet goed werk voor
lichamelijk gehandicapten
DIE RAECKSE
Paul Leautaud overleden
NEUROTONIC!
MTS en Ambachtschool
twee dagen gesloten
Excentriek Frans schrijver was een
der scherpste geesten van onze tijd
Pianorecital van
Hans Henkemans
10
Nederlander benoemd in
Saar-tribunaal
Propaganda voor
Hobbyclub Heemstede
Wegens kolengebrek
Medische verzorging
tijdens het weekeinde
Woningtelling in
Haarlem uitgesteld
Waarschuwing voor
gesprongen gasbuizen
USO benoemt twee
eerste concertmeesters
Scholen en Ijsbaan leverden
ontbrekende collectanten
Doorgewinterd
Noors en Zweeds schip
in brand
Joegoslaaf smokkelde
voor 17.000 aan juwelen
Duizendste schip binnen
de IJmuidense pieren
Geen reden tot aanhouding
van ex-kapitein Westerling
ZATERDAG 2 5 FEBRUARI 195 6
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHË COURANT
Het schetsen van de levensweg van Mo
zart, („van de wieg tot aan het graf" zoals
dat in de hyperromantische tijd heette) en
zuLks aan de hand van zijn composities:
dit was de opzet van de slotavond van de
Haarlemse Mozart-herdenking. die vrij
dagavond in de ridderzaal van het Stad
huis onder overgrote belangstelling plaats
vond. Bij geen enkel componist is de evo
lutie zo nauwkeurig te volgen als bij Mo
zart; zijn biografie heeft hij als 't ware
zelf geschreven in brieven en composities.
Wyzewa en de Saint-Foix hebben er hun
hele leven aan besteed om het fenomeen
Mozart te puren uit het ontzaglijke muzi
kale oeuvre, dat aanving met een me-
nuetje, op vijfjarige leeftijd neergekrab
beld, en eindigde met een onvoltooide
pathetische melodie, op het „Lacrymosa
dies illa" van het „Requiem", door de ster
vende meester genoteerd. Genoemde Fran
se musicologen vulden er vijf lijvige boek
delen mee. Het vluchtig biografisch over
zicht van deze avond, goed gefundeerde
tekst, geschreven door Jacq. M ooienijzer
en keurig gelezen door mr. Wijt, bewoog
zich ook tussen het Alpha en het Omega
van Mozart's levenswerk. Willem Andries-
sen liet ons een paar klavierstukjes horen
van het zesjarige wonderkind van Salz
burg, en onder zijn directie werd aan het
eind van het biografisch verhaal met or
kestbegeleiding het ontroerende vocaal
kwartet „Recordare" uit het Requiem
het laatste stuk dat de meesier op zijn
sterfbed nog volledig noteerde ver
klankt. Veel van wat tussen deze twee
uitersten als illustratie van het beknopte
levensrelaas ingelast was, kon gerekend
worden onder „les petits riens" van de
grote meester. Maar niets van dat alles is
onbelangrijk, het is zelfs soms heel merk
waardig. Dit geldt bijvoorbeeld voor een
paar composities die de negenjarige knaap
in Den Haag componeerde: de door Wil
lem Andriessen zo pétillant gespeelde Va
riaties op het Wilhelmus en de aria „Con-
servati fidele" (opgedragen aan prinses
Caroline van Nassau-Weilburg). zangstuk,
dat, met begeleiding van orkest verras
send mooi vertolkt werd door Antoinette
Tiemessen. Niet alleen omdat men deze
composities zelden of nooit te horen krijgt,
maar omdat zij mede het fenomeen Mozart
waardig vertegenwoordigen, waren deze
„kleinigheden" (zoals vader Leopold deze
werkjes van zijn zoon noemde in een brief
aan zijn vriend Magenauer) van belang op
het programma. En het speet mij dat hier
naast ook nog niet een der Parijse, Lon-
dense of Haagse sonates voor klavier met
begeleiding van viool ingelast was, om een
nog duidelijker beeld van het muzikale
wonderkind te krijgen. Tot de „petits
riens" of, zoals vader Leopold het noemde,
de „Kleinigkeiten", kan allicht ook het
grappige Trio „Das Bandl" gerekend wor
den, hoe vermakelijk het vrijdagavond dan
ook als komische opera-scène vertoond en
verklankt werd door Gonne Brinkman,
Arjan Blanken en Albert van Haasteren.
Maar het wordt bij Mozart nooit tot iets
onbeduidends; steeds wordt het gevoed
door een sprankelende spiritualiteit. Dit
geldt vooral ook voor de parodie op de
onbeholpen symphonisten, die Mozart aan
de kaak stelde in zijn „musikalischer
Spasz", waai-van onder Andriessens lei
ding een fragment uitgevoerd werd.
Maar met „Das Veilchen", het om zijn
rake tekstverklanking volmaakte type van
het lied, zijn wij bij de Mozart, die met de
eenvoudigste middelen meesterwerken kon
schrijven. Men kon het ervaren uit de
vertolking van Gonne Brinkman met Wil
lem Andriessen als begeleider aan de pia
no. En ik ben geneigd het door de flujtist
Marius Ruysink, de violist Jan Hesmerg,
de altist Jan Av en de cellist Eudard Biele
prachtig vertolkte Fluitkwartet in G
een stuk dat men zowat nooit te horen
krijgt in deze categorie te rangschikken.
Mozart heeft er de Hollandse officier De-
jean een licht speelbaar stuk mee willen
aan de hand doen en dit is hem volkomen
gelukt. Doch, ondanks de opgelegde be
perking, gebeurt er in dit kleine Kwartet
zoveel verrassends, dat het een wonder
van geraffineerde muzikale eenvoud ge
worden is. En wat er verder deze avond
aan opera-aria's vertolkt werd, kan men
in dit genre niet anders dan meesterlijk
noemen.
De tenor Arjan Blanken zong met warm
lyrisch geluid de openingsaria uit „De
Ontvoering". De sopraan Gonne Brink
man excelleerde in de kleine aria van
Barbarina uit „De Bruiloft van Figaro" en
Albert van Haasteren vertolkte met mar
kant geluid en vlotte \-oordracht de onbe
taalbare komische Register-aria van Lepo
rello uit „Don Juan". Tenslotte kwam, als
een soort apothéose, het ballet „Les petits
riens" de avond bekronen. Naar gegevens
van Noverre had J. L. Zielstra een choreo
grafie ontworpen, die uitgevoerd werd
door leerlingen van de Kennemer Ballet
studio, onder leiding van G. en M. Tscher-
De West-Europese Unie heeft vandaag
de zes leden voor een internationaal tribu
naal voor De Saar benoemd. De benoem
den zijn: C. L. Bae.vens, België; E. F. W.
Besley, Engeland; M. C. Heurtz, Luxem
burg; J. H. Marinus, Nederland; M. I. Tol-
chini, Italië en M. E. van Cutsem, België
(griffier).
De taak van het tribunaal is geschillen
te regelen die zouden kunnen voortvloeien
uit de politieke houding van individuele
Saarlanders. Het tribunaal is een Saar-
instantie, opgericht krachtens een Saar-
wet. (U.P.).
ADVERTENTIE
Bevrijd van alle lenuwlclacMen?
Wilt U zich rustig en opgewekt voelen, neem dart
Want NEUROTONIC voedt, sterkt en kalmeert Uw lenuwen en het doet
dit op d* enig juiste wijze:
tonder verdoving van Uw zenuwen en door vergroting van Uw energie
Dat is het geheim van NEUROTONIC, waardoor dit belangrijke pra»
paraat reeds zeer velen volledige genezing heelt gebracht
Begin aan een kuur en NEUROTONIC een openbaring voor U lijnt
VOORRADIG BIJ ALU APOTHEKERS EN DROGISTEN
van het N. Ph. O.
ADVERTENTIE
ff
Geopend tot 3 uur
ff
De moeilijikheden zijn de hobbyclub
Heemslede op haar propagandabijeenkomst,
vrijdagavond gehouden in het Jeu>gdhuis
aan de Hereweg te Heemstede, niet ge-
spaara gebleven. De temperatuur binnen
en buiten de zaal had voor slechts een vijf
entwintig bezoekers gezorgd, de'filmvoor-
steliing moest wegens een ondeugdelijke
film en projector worden afgebroken en de
sketches die de avond voor de pauze vulden
waren van een middelmatig gehalte.
De voorzitter, de heer Dick Hoekendijk,
deelde mee, dat sinds de (her)opening van
de hobbyclub op 7 januari en de officiële
opening van het gebouw door burgemees
ter mr. A.G. A. ridder van Rappard het
ledental tot vijfenveertig is gestegen en
steeds komen er leden bij. Dankbaar was
het bestuur jegens de gemeente Heemstede,
die het clubgebouw ter beschikking stelde.
Er woren wekelijks drie avonden gehouden,
dinsdag voor de motorenafdeling, woensdag
voor rafia- en houtbewerking en vrijdag
avond voor de radio-enthousiasten (de
grootste afdeling).
Bovendien is er zaterdagmiddag nog een
algemene bijeenkomst.
Binnenkort zal de afdeling boe kunnen
treden tot de Federatie van Nederlandse
hobbyclubs. Het doel van de hobbyclubs is
het zel'fwerken bij de leden te stimuleren.
Na de pauze werd een „eigen vinding"
gedemonstreerd, een grote kast beladen met
schakelaars en lampen die letterlijk al'les
kon, zij het dan met behulp van een van de
leden.
noff en J. L. Zielstra. Het werd een kleu- j Willem Andriessen en zijn orkestleden
rige vertoning. Maar dit kon ook gezegd
worden van al wat er aan vooraf gegaan
was. Want ook de zangsolisten en de uit
leden van het Noordhollands Philharmo-
nisch Orkest samengestelde instrumentale
ensemble, plus de gelegenheidsdirigent
Willem Andriessen, alsmede de lector van
het levensrelaas, mr. Wijt, waren gepruikt
en uitgedost als tijdgenoten van Mozart.
Dit alles droeg er toe bij om de sfeer te
wekken, waarin zoveel heerlijks als deze
avond gehoord werd, tot stand kwam en
waarin wij ons met de meester konden één
weten op dit herdenkingsfeest.
Een eresaluut aan „De Vrienden van het
N. Ph. O." mag hier stellig wel gebracht
worden, niet alleen voor deze welgeslaag
de slotavond bijgewoond door de plaat
selijke overheid maar voor de Mozart-
herdenking in haar geheel, een manifes
tatie, die verrassing op verrassing geboden
heeft in de Concertzaal, in de Vleeshal,
in de Ridderzaal en wellicht voor velen
een openbaring geworden is. Wetend wat
een werk er verzet is door mevrouw An-
dré de la Porte bij de organisatie van deze
Mozart-week, is een bijzonder woord van
hulde voorzeker op zijn plaats.
Blijft nu nog de uitgestelde onthulling
van de gedenksteen in de Grote Kerk. De
ze plechtigheid is wellicht samen te kop
pelen aan de opening van het Orgelcon
cours in de aanstaande zomer; temeer daar
dit een evenement is waarvoor interna
tionale belangstelling bestaat. Het zou de
betekenis van de Haarlemse Mozart-hulde
niet weinig verhogen.
Na afloop van de uitvoering in de Rid
derzaal werd door velen nog gezellig ver-
.toefd in de ontvangstzaal waar de Mozart-
beeldjes van Mari Andriessen waren ten
toongesteld, tezamen met een exemplaar
van Enschedés uitgave van Leopold Mo
zarts Vioolschool uit 1766.
Desbetreffende kunnen wij meedelen dat
deze merkwaardige collectie beeldjes van
onze vermaarde beeldhouwer, die, zoals
bekend, een groot vereerder van Mozarts
kunst is, nog een paar dagen in de ont
vangstzaal blijven tentoongesteld.
JOS. DE KLERK
De Middelbare Technische School en de
Ambachtsschool aan de Kleverparkweg in
Haarlem hebben gisteren en heden wegens
gebrek aan brandstof hun deuren gesloten
moeten houden. In de loop van vandaag
zou ér echter een nieuwe zending kolen
arriveren zodat men het onderwijs maan
dag hoopt te hervatten.
De gemeentescholen en de meeste an
dere onderwijs-inrichtingen in Haarlem
en naaste omgeving hebben tot nog toe
de strijd tegen de koude kunnen volhouden,
al komt hier en daar ook de bodem van
het kolenhok te zien. Men hoopt voor de
volgende week op iets ruimere aanvoer van
brandstoffen.
HAARLEM
Artsen: boodschappendienst firma Mathot,
Grote Houtstraat 39, telefoon 11990.
Apotheken: Fa. C. G. Loomeyer Zn.,
Barteljorisstraat 11, telef. 10175; Park-
Apotheek, Kleverparkweg 13. tel. 11793;
Apotheek ,,'t Gildehuys", Koninginneweg
3. tel. 12038: Apotheek J. Krijnen, Ek
sterstraat 100, tel. 25860.
BLOEMENDAAL
Artsen: dokter J. H. M. Egberts, Zuider
Stationsweg 12, Bloemendaal, tel. 22261.
Overveen: dokter J. A. Hollander, Zijl-
weg 17, telefoon 11431.
Aerdenhout: dr. J. Reurink, Aerden-
houtsduinweg 8, Aerdenhout, tel. 26035.
Wijkverpleegsters: zuster K. Hendrix, Ju-
lianalaan 118, Overveen, telef. 10506 en
zuster A. G. Haagsma, Roemer Visscher-
plein 1, Heemstede, telefoon 27900.
Apotheken: Elswout Apotheek (drs. A. P.
W. van der Ham). Bloemendaalseweg 341.
Overveen, telef. 16760; de Sanlpoortse
Apotheek (drs. K. Zijp), Bloemendnal-
sestraatweg 145, Santpoort-station, telef.
K 2560 - 8249 en de Aerdenhout Apotheek
(drs. L. Baruch), Zandvoortselaan 164,
Aerdenhout, telefoon 26772.
HEEMSTEDE
Artsen: dr. J. L. Tombrock, Kerklaan 40,
telef. 38032 en dr. K. L. Kout, Johan de
Wittlaan 23, telef. 38411.
Wijkverpleging: zuster G. E. van der Hoek,
Laan van Rozenburg 23, telef. 27805.
Apotheken: Aerdenhout Apotheek, Zand
voortselaan 164, telef. 26772 en Heem-
steedse Apotheek. Binnenweg 98, telef.
38197.
BENNEBROEK
Artsen: dokter G. Manschot, Rijksstraat
weg 34, telef. 430.
LISSE
Artsen: dokter F. L. J. M. Haase, Hereweg
337, telef. 3685.
HAARLEMMERMEER
Hoofddorp: dokter Bult, telef. 6320.
Nieuw-Vennep: dokter G. Nugteren, telef.
220.
HILLEGOM
Naar wij vernemen is de woningtelling
die op 1 maart a.s. zou beginnen in diverse
steden tijdelijk uitgesteld. Ook in Haarlem
zal de telling niet op de eerst vastgestelde
datum beginnen, maar pas op 19 maart.
Van de zijde der gasbedrijven wordt de
aandacht gevestigd op de mogelijkheid, dat
bij invallende dooi gas, dat ontwijkt uit
eventueel door bevriezing gescheurde
grondleidingen, in woningen komt. Het is
in ieders belang om bij het waarnemen
van enige gaslucht onmiddellijk het
plaatselijk gasbedrijf, eventueel energie
bedrijf, te waarschuwen.
De eerste concertmeester van het Utrechts
Stedelijk Orkest, de heer Jean Oelers, zal
op 1 september de pensioengerechtigde
leeftijd bereiken. Het bestuur van het USO
heeft besloten in de vacature te voorzien
door de benoeming van twee le concert
meesters-solist. Als zodanig zullen met in
gang van 1 september optreden de heren
Jo Juda en Dick de Reus.
In Haarlem en naaste omgeving woont
een grote groep lichamelijk gehandicapten.
Een gedeelte tracht zich lichamelijk te ont
wikkelen en dat is te danken aan de af
deling Haarlem en omstreken van de Alge
mene Nederlandse Invalidenbond, die een
loopschool ih stand houdt en aan de heer
Ferd. Wernik, met assistentie van de heer
Van Kapel. Deze heren begeven zich iedere
zaterdagmiddag naar de Führhopschool
aan de Planetenlaan in Haarlem-Noord,
waar jong en oud op prettige wijze leren
die bewegingen te doen. die voor een goede
lichamelijke ontwikkeling van belang zijn.
Het is belangwekkend een les onder lei
ding van de heren Wernik en Van Kapel
gade te slaan. Het aantal deelnemenden is
niet groot en dat heeft tot gevolg, dat alle
lichamelijk gehandicapten in één groep
ingedeeld moeten worden. Mogelijk neemt
de belangstelling in de toekomst toe en dan
kan de heer Wernik afdelingen vormen,
hetgeen bevorderlijk zal zijn voor de ont
wikkeling van de betrokkenen.
Op het ogenblik moet voor de oefeningen
die stof worden uitgekozen, die voor allen
geschikt is. Toen wij een les bijwoonden
gezet en uitgebreid worden. Deze school is
een onderdeel van de bevordering van re
validatie, die verder geschiedt door het in
bruikleen verstrekken van alle soorten in-
validenwagens, het verlenen van finan
ciële hulp bij de aanschaffing van hulp
middelen, zoals prothesen en beugels en
gelegenheid bieden tot zwemmen in het
Sportfondsenbad en Stoops bad.
De ANIB is een landelijke organisatie
van lichamelijk gehandicapten; er zijn der
tig afdelingen, waarvan er een in Haarlem
is gevestigd. Het doel is mensen, die licha
melijk gehandicapt zijn, zoveel mogelijk
valide te maken, waardoor zij in staat
zullen zijn in hun eigen onderhoud en dat
van hun gezin te voorzien. De aard van
de handicap of de oorzaak daarvan doen
niets ter zake. Onder de leden bevinden
zich zowel oorlogsslachtoffers, die een arm
of been verloren, als mensen die ten ge
volge van ziekte of ongeval invalide zijn
geworden.
Het werk kan gesteund worden door een
bedrag over te schrijven op giro: 475129
ten name van de penningmeester van de
ANIB, door binnenkort te geven, als de
bleek, dat er met animo gewerkt wordt en collecte gehouden wordt of door als col
dat een ieder plezier had in het oefenen, leclant(e) op te treden. Men kan zich wen-
Balspel vormde een belangrijk onderdeel
van de les en het bleek, dat de oefening
er in belangrijke mate toe kan meewerken,
dat vele spieren ontwikkeld worden. De
heer Wernik toonde zich uitermate tevre
den over het verloop. In de periode, dat
hij dames, heren en kinderen onder zijn
hoede heeft, heeft hij kunnen waarnemen,
dat velen zich vlotter konden bewegen dan
toen zij voor de eerste maal op de les
kwamen. Alles gaat echter kalm aan en
van de deelnemenden wordt veel geduld
geëist. Het is te hopen, dat allen volhou
den, waardoor zij zich later op vlotter wijze
kunnen bewegen en deel kunnen nemen
aan het arbeidsproces.
Wij vragen door deze mededelingen
belangstelling voor het werk, dat in
de loopschool verricht wordt, omdat de
ANIB van 12 tot 17 maart te Haarlem en
Heemstede en van 19 tot 24 maart te Bloe
mendaal een huis-aan-huis en een straat
collecte houdt. Als er veel gegeven wordt
dan kan het werk in de loopschool voort-
De wijkcollecte van het Haarlemse Vo
gel-Rampactie Comité, die gisteren gehou
den werd, heeft in totaal f 3163,95 opge
bracht. Overal in de stad ervoeren de col
lectanten voor het overgrote deel jon
gelui van 1421 jaar een grote be
reidheid tot offeren, zodat de meesten
van hen niet eens twee uur nodig hadden
langer collecteren was met het oog op
de koude ontraden om hun geldbusje
vol te krijgen. En bij het openen van de
blikjes in het Proveniershuis, waar de da
mes van het UW, Dierenbeschermings
mensen en andere vrijwilligers tot laat in
de nacht de oogst sorteerden en telden,
kwam er niet slechts een stroom pasmunt
en zilvergeld, maar ook een berg van pa
pieren guldens, rijksdaalders en tientjes
aan het licht.
Had men zich over de vrijgevigheid van
het publiek dus allerminst te beklagen,
moeilijker bleek het aanvankelijk. vol
doende collectanten bijeen te krijgen,
's Morgens om halfacht reeds meldden zich
de eerste vrijwilligers: een groepje jon
gens dat voor schooltijd nog gauw even
met een collectebus op stap ging. In de
loop van de ochtend kwamen daar nog een
kleine tweehonderd anderen bij, waarmee
een groot deel van de binnenstad bewerkt
kon worden. Er bleven toen echter aan de
verschillende centrale adressen in de bui
tenwijken nog een 300 bussen over, die bij
gebrek aan liefhebbers niet verdeeld kon
den worden. Telefonische alarmboodschap-
pen naar een aantal scholen brachten ech
ter redding. De huishoudschool stuurde di
rect 70 van haar leerlingen, het Kenne
mer Lyceum kwam zelfs met 81 jongens
en meisjes bijstand bieden. Maar zelfs
toen deze hulpkrachten aangerukt waren,
bleven er nog altijd een vijftig collectebus
sen te bemannen, waarvoor men met geen
mogelijkheid een oplossing kon vinden.
Toen kreeg een der Dierenbeschermers
het lumineuze idee, de ijsbaan op te bellen. I
waar het vanwege de ijsvakantie en de ko-
lenschaarste op verschillende scholen, we
melde van de jongelui. Met een autobus
van de NZH. daartoe prompt beschikbaar
gesteld door de altijd bereidwillige direc
teur J. J. Jurrissen, is men toen naar de
Kleverlaan gereden, waar een oproep tot
de schaatsenrijders via de Stem van de
Reus zijn uitwerking niet miste. Nau
welijks had de man achter de microfoon
zijn verzoek om helpers beëindigd, of de
jeugd kwam zich melden, velen met de
schaatsen nog onder. Tien minuten later
was de NZH-bus. volgeladen met kersverse
collectanten, alweer onderweg naar de be
dreigde sectoren in het inzamelingsfront,
waar zij, bij enen en tweeën, op de strate
gische knooppunten „gedropt" werden.
Dankzij deze Operatie Ijsbaan is men er
toch nog in geslaagd, de Vogelactie-veld
slag tot een goed einde te brengen. Een
rijke buit aan klinkende munt en kniste-
rende zilverbons was het verheugende
eindresultaat.
coooccccoocccococc
<xryxxtxxcoyxccccczcoccocx!00oc--
o
Een bizonder doorgewinterde collectant'
8 toonde zich gisteren de heer O. uit de
.■Jansstraat. Reeds om halfacht 'smor-
X gens kwam hij zijn busje afhalen, bo
ft terham voor de lunch in zijn jaszak.
Dertien uur is hij onafgebroken op pad
g geweest om bijdragen voor de honge-
rige vogels te verzamelen - met slechts
g af en toe een korte onderbreking om
de koude voeten bij de vuurpot op de
g Grote Markt te warmen. Toen zijn bus
om half negen geopend werd, kwam er
f 143.42 uitrollen, waarmee hij de hoog-'
o ste score van de dag boekte.
x>oooooooccoooooco
den tot de heer Philippo, Dolfijnstraat 16
te Haarlem.
Het Noorse motorschip „Bayard", dat in
brand geraakte in het Kanaal, zal door de
Engelse sleepboot „Turmoil" naar een ha
ven gesleept worden. Het Zweedse schip
„Carib", dat de bemanning aan boord had
genomen, heeft koers gezet naar Bremer
haven, nadat pogingen om het schip op
sleeptouw te nemen, waren opgegeven.
De economische politierechter te Maas
tricht, mr. H. Disch, heeft een Joegoslaaf,
die onder verschillende namen in de Lim
burgs-Duitse0 grensstreek maandenlang
heeft rondgezworven en die op 19 decem
ber in Bleyerheide-Kerkrade werd aange
houden, veroordeeld tot tien weken gevan
genisstraf en verbeurdverklaring van een
partij juwelen alsmede van de auto, waarin
deze edelstenen waren vervoerd.
Toen de man, die zich als Amerikaan
voordeed, werd aangehouden, bleek hij in
het bezit te zijn van vrij grote bedragen
dollars en marken. In de auto werd echter
ook een kistje aangetroffen, waarin zich
een partij edelstenen en parels bevonden
ter waarde van ongeveer f 17.000. Ook de
auto, waarmee de „Amerikaan" werd aan
gehouden, bleek illegaal over de grens uit
Duitsland te zijn gekomen en werd dus
eveneens in beslag genomen.
(Van onze correspondent in Parijs)
Ten tweede male binnen een week heeft
Frankrijk, na de 95-jarige Gustav Char-
pentier, de componist van de wereldbe
roemde opera „Lonise", nu met de schrij
ver Paud Leautaud, die 86 jaar geworden
is, een van de meest karakteristieke kun
stenaars van de oude generatie verloren.
Leautaud was een van de scherpste gees
ten van onze tijd. Een onverbeterlijke in
dividualist en non-conformist, die zich in
onze eeuw niet bijzonder meer op zijn
plaats voelde al heeft hij het dan wel
lang uitgehouden.
Dertig jaar heeft Leautaud een klein
baantje vervuld op een grote Parijse uit
geverij, terwijl hij 's avonds voor het
maandblad Mercure de France als toneel
criticus optrad. Zijn toneelverslagen, die
later gebundeld werden uitgegeven, zijn
litteraire juwelen, waarmee Leautaud de
critiek als kunstuiting heeft vernieuwd.
Het voornaamste deel van zijn oeuvre vor
men evenwel zijn dagboeken, waarvan een
groot deel pas na zijn dood zal mogen ver
schijnen. In zijn „journal" toont Leautaud
zich met al zijn felheid en geest in de be
schrijving van zijn medemensen en vooral
van zichzelf en van de talrijke katten, die
hij als enige levende wezens in zijn om
geving kon verdragen. In 1950 werd Paul
Leautaud, die toen al over de 80 was, pas
in ruime kring bekend door de interviews,
die hem voor de radio werden afgenomen
en waarbij hij, zijn gewoonte getrouw,
geen blad voor de mond placht te nemen.
Leautaud eindelijk kunnen verdrijven uit
het ietwat vervallen villaatje in Fontenay-
aux-Roses in de Parijse banlieue, waar we
hem een paar jaar geleden nog hebben op
gezocht en waar hij samen met zijn katten
en zijn aap bijna zijn gehele leven had
doorgebracht. Hij werd in een tehuis voor
bejaarden opgenomen waar hij woensdag
Vandaag wordt de straatcollecte ge
houden en van hedenavond af wordt
voorts in alle Haarlemse bioscooptheaters
een oproep tot steun aan de Vogelramp-
actie geprojecteerd. De daartoe vervaardig-
Artsen: dokter A. van der Kaaden, Hoofd- de diapositieven worden door de bioscoop
straat 14, telef. 5114. exploitanten bekostigd.
Pas tegen middernacht waren in het UVV-
kanloor in het Proveniershuis alle schapen
geteld. Een aantal leidsters en leiders van
de vogelramp-collecte temidden van de
bergen brons, zilver en papiergeld.
Vrijdag heeft IJmuiden het duizendste
schip van dit jaar binnen de pier gehaald.
Het was de Noorse tanker „Freddy" van
een rederij in Oslo.
Verleden jaar kwam hefduizendste schip
op 28 februari binnen.
Onder tractor geraakt. De zevenjarige
Rosina Roerink, wonende te Buurze bij
Haaksbergen, is op de openbare weg aldaar
door de gladheid van de weg gevallen en
onder een tractor geraakt. Het kindje werd
dodelijk gewond en overleed een half uur
later.
Ministerie van Justitie:
De heer Westerling heeft in Den Haag
meegedeeld, dat „het bepaald niet waar
is", dat hij in Brussel in een nachtclub is
gearresteerd. „Ik ben op straat aangehou
den. toen ik op weg was van een café -
waar ik een zakelijk gesprek had gehad
met twee Engelsen - naar het huis, waar
ik tijdelijk woonde".
Van het ministerie van Justitie verne
men wij, dat tegen Westerling een onder
zoek gaande is „ten aanzien van enkele
feiten". Verdere inlichtingen konden niet
worden verstrekt. Wel deelde men mede.
dat de „huidige stand van het onderoek
geen reden geeft tot aanhouding". (ANP).
is overleden. Leautaud had geëist, dat het
bericht van zijn dood eerst na zijn begra
fenis bekend zou worden gemaakt. Het
geheim is dus niet geheel bewaard geble
ven want vanmiddag zal Leautaud zonder
plechtigheid, al is het niet in stilte gelijk
hij dat had verlangd, op het kerkhof van
Père Lachaise begraven worden.
Van Leautaud zijn verschenen de roman
„Le Petit Ami", verscheidene essays en
kronieken,
Terwijl in het raadhuis de Mozartweek
feestelijk werd afgesloten, regeerde ook in
de stadsschouwburg de geest van deze
meest klassieke meester der muziek. Al
thans gedurende het eerste gedeelte van de
piano-avond die door Hans Henkemans ge
geven werd voor de leden der vereniging
„Geloof en Wetenschap". De voorstelling
dat hier Mozart „werkelijk", d.w.z. in zijn
werken, aanwezig was, houdt tevens de
hoogste lof in voor de vertolker. Het is een
veel verbreid misverstand dat iemand de
bedoelingen van de componist kan weer
geven. De componist heeft namelijk geen
bedoelingen, maar als hij een goede com
ponist is, zal hij trachten te luisteren welke
bedoelingen zijn scheppende genius met
hém heeft. En de executant zal, als hij zijn
rol begrijpt, op zijn beurt luisteren naar,
zich „inhoren" in, het werk dat hij brengen
wil. Als hij een goed klankbord is, heeft
hij zijn vingers en de klaviatuur als twee
ledig instrument om zijn gewaarwordingen
te registreren voor zichzelf en anderen.
Tot deze altijd betrekkelijk kleine groep
kunstenaars die zich werkelijk herschepper
mogen noemen, omdat zij geen bedoelingen
hebben en geen humbug met geluid bedrij
ven. behoort naar mijn mening ook Henke
mans. De fijne schakeringen, het uiterst
genuanceerd toucher, de voortdurende zorg
ook voor de schijnbaar nietigste begelei
dingsfiguur of tussenstem, dit alles komt
voort uit een dienende, naar allerminst
passieve instelling ten opzichte van het
kunstwerk. Een Fantasie in d'paradepony
van veertienjarige pianospelende meisjes,
wordt fris „als op de eerste dag", de vele
fiorituren in het Rondo in a klein K.V. 511,
blijken een functie in de melodie te bezit
ten, het eerste deel van de Sonate in F
(K.V. 533) krijgt een kittige sonoriteit waar
in zelfs het geijkte passagewerk schoon
gewassen wordt.
Na de pauze speelde Henkemans twee
Sonates van Beethoven (in Fis op. 78, in c
op. 111), een logische voortzetting van de
avond, want uiteindelijk is het de belich
ting die Beethoven aan de klassieke vor-
menwereld gegeven heeft, waarin deze de
muziek nog honderd jaar na Mozarts heen
gaan beheerst heeft. Men spreekt ook in de
reproducerende kunst dikwijls van traditie,
doch juist déze traditie is een bij uitstek
dodende factor in de muziek. Want de
grootheid van een groot werk is juist dat
het iedere tijd iets te zeggen heeft, m.a.w.
het meesterwerk heeft zijn eigen aanpas
sing aan de tijd. En het komt maar weer
aan op degene die het aspect dat op een
gegeven ogenblik aan de orde is, er in
hoort.
Eerlijk gezegd ik dacht wel eens dat
Beethoven, die gelauwerde heros der toon
kunst, de titaan die onbeschoftheid en lan
ge haren in de muziek introduceerde, ter
rein verloor. (Misschien was de wens de
vader der gedachte.) Maar een pianist als
Henkemans heeft oog voor het moderne
twintigste eeuwse aspect van Beethoven,
hij herschept Beethovens muziek vanuit
die muzikale oerdrang, het ritme, die ook
de geringste melodie doortrekt als het sap
de stengel van een plant. En dit houdt niet
in een slechts metronomisch „in de maat"
spelen. Want de maat is de (noodzakelijke)
vijand van het ritme en de ritmiek van de
voordracht realiseert niet uitsluitend de
notenwaarden van het papier, maar krijgt,
door melodie en harmonie, een voortdurend
wisselende gedaante, een souplesse die in
geen tekens te vangen is. En deze ritmische
impuls doet IL-nkemans' spel leven tot in
de fijnste vertakkingen van het werk en
geeft nieuwe glans aan de muzikale ge
dachte zonder haar wezenlijke karakter
aan te tasten.
SAS BUNGE.
