ROME
Door de Bank overgenomen schat
kistpapier steeg tot f 240 miljoen
Ondertunneling bij Pijlslaan,
overbrugging bij Westergracht
Schrijnende armoede wordt
energiek aangepakt in Italië
PAYOT
Marie Bell als „Bérénice"
Concessies van N.S. maakten plannen
aanvaardbaar voor gemeen te Haarlem
Amsterdamse Beurs
HELDER'S
i
Weekstaat Nederlandsche Bank
13
Nieuwe opzet van spoowegkruisingen:
Staten Bolwerk opnieuw
voor verkeer afgesloten
Verlichting niet in orde
Nieuwe straatnamen
in Haarlem-West
Ken jaar geëist wegens
poging tot doodslag
W. M. A. Anten veertig jaar
hij Heringa
De groeiende
Amerikaanse
chemische
Industrie In een
certificaat
Chemical Fund
CHEMICAL
FUND INC.
Op Palmpasen optocht van
kinderen in Haarlem-Noord
Wilhelminastraat-Oost
een nacht zonder water
Uitspraken rechtbank
Dr. Schiphorst sprak voor Europese Federalisten:
Uit Helder's
verpakte reuze-ksuze
van een
biscuit je geniet je!
Controle op kloppen
van kleden
Luister naar
Madame Doet.
„Musicorda" zette
jubileum goed in
Amerikaanse universiteiten
berispt
DONDERDAG 22 MAART 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Zoals kort geleden in de Haarlemse ge
meenteraad reeds werd medegedeeld, is er
van de zijde der Nederlandse Spoorwegen
cen oplossing voor de kwestie van de
ondertunneling van de spoorbaan bij de
pijlslaan en de YVestergracht voorgesteld,
die heel wat meer perspectief biedt, dan er
tot dusver voor de gemeente Haarlem in
deze zaak zat. En wel met name, doordat
het aantal woningen, dat eraan ten offer
20U moeten vallen, hierdoor werd vermin
derd van 80 tot omstreeks 15.
De grote moeilijkheid bij dit alles was de
handhaving van het goederenstation tussen
de Pijlslaan en de Westergracht, waarin
de N.S. onverbiddelijk bleven. Omdat het
van beide zijden toegankelijk diende te
blijven, kon er van ophoging geen sprake
zijn en moesten dus de beide niet-niveau-
kruisingen tunnels worden inplaats van
viaducten. En de aanleg daarvan zou on
vermijdelijk gepaard zijn gegaan met een
gevoelig verlies van het huizenbezit, dat
de gemeente niet kon aanvaarden. Er kwam
een impasse in de onderhandelingen, want
cp deze wijze viel er met de gemeente ook
n;et meer te praten, tenzij de N.S. conces
sies zouden doen.
En gelukkig hebben de Spoorwegen daar
in het verlossende woord gesproken, zodat
er thans wat de technische kant van het
probleem aangaat overeenstemming be
staat. De N.S. die aanvankelijk meenden
dat de gemeente het verlies aan huizen wat
had overdreven, moesten dit bezwaar, na
het grondig onderzocht te hebben, volledig
onderschrijven.
Concessies
De concessies, die de N.S. toen gedaan
hebben, waren mede mogelijk geworden
door haar reeds bestaande plannen voor
haar emplacement in Watergraafsmeer,
waarmee het goederenstation bewesten
Haarlem één geheel vormt.
De gewijzigde toestand bij Watergraafs
meer zal een beperking van de mogelijk
heden van het Haarlemse goederenstation
mogelijk maken, zodat de N.S. hun eis
lieten vallen, dat dit aan beide zijden toe
gankelijk zou zijn. Alleen de toegankelijk
heid aan de Pijlslaan diende gehandhaafd
te blijven, maar voor de Westergracht werd
ervan afgezien, zodat de baan daar omhoog
kan.
Dft betekent dus, dat er aan weerszijden
van het goederenstation twee niet-niveau-
kruisingen van verschillende aard komen:
voor de Pijlslaan wordt het een tunnel,
want de weg gaat omlaag en de baan blijft
op dezelfde hoogte en voor de Westergracht
wordt het een viaduct, want de baan gaat
ADVERTENTIE
EXCLUSIEVE TOURINGCARREIS
17 dagen. Vertrek 13 april.
575.geheel verzorgd.
Uitstekende hotels.
Nog enige plaatsen.
JVachtverbod in Rozenstraat
Het Staten Bolwerk te Haarlem wordt
opnieuw verbeterd en de werkzaamheden
zullen enkele weken in beslag nemen. Bij
het gebouw van de Raad van Arbeid wordt
de weg verbreed. Het verkeer zal in die
periode worden omgelegd.
Veel verkeer wordt verwacht in de Ro
zenstraat. Daarom is een tijdelijk wacht-
verbod ingesteld.
De directie van de NZH heeft besloten
tijdelijk wijziging te brengen in de route
van de buslijnen 3, 4 en 8. In westelijke
richting rijden de bussen door de Rozen
straat naar de brug (waar een halte is) na
bij hét viaduct Staten Bolwerk. Op de te
rugreis wordt gereden langs de Schoter
singel. Een halte is ingesteld bij de Maer-
ten van Heemskerkstraat. Toen het Sta
ten Bolwerk vorig jaar was opgebroken
reden de autobussen voor het station via
het Kenaupark en de Parklaan. Daar een
grote omweg genomen moest worden heeft
men besloten een kortere route te kiezen,
die parallel loopt aan het Staten Bolwerk.
In de loop van woensdag heeft de Haar
lemse politie 117 processen-verbaal opge
maakt tegen overtreders van verkeers-
voorschriften. In het bijzonder is gister
avond controle uitgeoefend op de verlich
ting van auto's en fietsen.
Enkele nieuwe of nog aan te leggen
straten in de omgeving van de St. Bavo-
basiliek aan de Leidsevaart hebben thans
bij besluit van burgemeester en wethouders
namen gekregen. Het zijn de geprojecteerde
doortrekki: g van het Emmaplein naar de
Jan Stuyts' aat- Van Oosten de Bruyn-
straat, die .'oneens Jan Stuytstraat gaat
heten, he' n:euwe plein dat omvat wordt
door de d're b'okjes in aanbouw zijnde
woningen -u bejaarden op het vroegere
grasveld y de hoofdingang van de St.
Bavo, da: naam krijgt van Bisschop
Bottemanne Hein (naar Caspar Martinus
Bottemanne. van 1883 tot 1903 bisschop
van Haarlem) en de nieuwe straat ten
noorden van ditzelfde complex huizen
parallel aan de Westergracht die thans
Jos. Cuypersstraat gedoopt is De huidige
Jos Cuy persstraat die dwars op de in
aanleg zijnde nieuwe idem staat wordt
gedegradeerd tot Jos. Cuyperspad.
daar omhoog cn de weg blijft vrijwel op
dezelfde hoogte. Daardoor zal het aantal
huizen, dat er op deze plaats aan ten offer
moet vallen, vermoedelijk tot acht beperkt
kunnen worden.
Hierbij hebben de Spoorwegen nog een
belangrijke concessie gedaan: voor dit via
duct is afgezien van een „betonbed" voor
de rails, dat bij dergelijke kunstwerken
bijzonder goed voldoet, maar dat hier een
doorrijhoogte-verlies van ongeveer 70 cen
timeter zou veroorzaken, zodat de weg toch
verlaagd zou moeten worden.
Inplaats daarvan hebben de N.S. in dit
geval genoegen genomen met een gewone
stalen constructie van de overbrugging, die
zij ook reeds voor de kruising bij Heem
sledeAerdenhout hebben gekozen. Dit
viaduct komt zuidelijker dan de huidige
spoorwegovergang, want de Westergracht
is gedoemd te verdwijnen en plaats te
maken voor de verkeersweg, die onder dit
viaduct zal doorvoeren.
De financiering is een kwestie van rijk
eri gemeente. Zodra de zaak geregeld is,
zijn de spoorwegen bereid het werk te doen
beginnen.
De Haarlemse rechtbank zette vanmor
gen de zaak voort tegen een 26-jarige ar
beider uit Zaandijk, tegen wie de officier
van Justitie in september van het vorig
jaar wegens poging tot doodslag "drie jaar
gevangenisstraf had geëist. De verdachte
zou in maart en juli van 1955 getracht heb
ben zijn echtgenote, die hem dikwijls terg
de, de keel dicht te knijpen. De rechtbank
meende destijds, dat de verdachte aan een
psychiatrisch onderzoek moest worden on
derworpen.
Naar aanleiding van dit rapport, dat in
middels is uitgebracht, verklaarde de offi
cier van Justitie, mr. dr. R. W. H. Pitlo,
dat hij de verdachte thans meer wilde zien
als een patiënt en hij bracht zijn eis daar
mee dan ook in overeenstemming: een jaar
gevangenisstraf en voorwaardelijke terbe
schikkingstelling met een proeftijd van
drie jaar.
Tijdens de zitting verklaarde het echt
paar de goede verstandhouding in het hu
welijk te willen herstellen.
De rechtbank zal uitspraak doen op 5
april.
Op 24 maart zal het veertig jaar geleden
zijn dat de heer W. M. A. Anten chef van
de afdeling bliksembeveiliging, in dienst
trad van de N.V. Heringa en Wuthrich te
Haarlem. Zaterdagmiddag zullen de vele
relaties van de jubilaris in restaurant
Brinkmann aan de Grote Markt te Haar
lem de gelegenheid krijgen om hun geluk
wensen aan te bieden.
ADVERTENTIE
Ten kantore van de firma
D.W. Brand, Keizersgracht 2'5,
Amsterdam is het jaarv ra lag
over 1955 in de Nederlandse
taal verkrijgbaar.
De waarde van de Nederlandse
certificaten
welkeop 19 maart 1952 ter beurze
van Amsterdam geïntroduceerd
werden, steeg van f. 460,75 per
certificaat van 10 aandelen tot
f. 703,- thans.
De Nederlandse houder ontving
in die periode in Nederland aan
dividend uit lopende inkomsten
en gerealiseerde kapitaalwinsten
in totaal f. 105,74, zodat het
gemiddelde rendement voor de
houder die op 19 maart 1952
een certificaat heeft gekocht
5,7 °'o bedraagt.
in 1955 heeft het CHEMICAL
FUND INC. uitgekeerd een
dividend van 0,99, op basis
waarvan bij de huidige koers
van S 18'" of f. 703,- per certi
ficaat van 10 aandelen het rende
ment bedraagt: 5°'o.
De Haarlemse Katholieke Vereniging
voor het Gezin stelt zich voor op zondag
25 maart Palmpaas-optochten met de kin
deren van de diverse speeltuinen te hou
den. De kinderen van de speeltuin „Noor
dervreugd" verzamelen z^ch om 1 uur op.
de speeltuin aan de Ambachtstraat en ver
trekken om half twee, voorafgegaan door
de muziekvereniging „Soli Deo Gloria"
voor het maken van een route door Haar
lem-Noord. Men gaat via Rijksstraatweg,
Jan Gijzenkade, Eemstraat, Rijksstraatweg,
Hudsonstraat, Timorstraat, Zaanenstraat.
Zaanenlaan, Middenweg, Van Nesstraat,
Van Wickevoort Crommelinstraat weer te
rug naar de speeltuin in de Ambachtstraat.
Om halfelf gisteravond zagen voorbij
gangers in de Wilhelminastraat hoek
Alexanderstraat grote golven water uit het
trottoir opwellen en zich een weg banen
naar de gootputten, die deze plotselinge
invasie maar nauwelijks konden verwer
ken. Een politieagent werd gewaarschuwd,
die op zijn beurt de technisch dienst van
het gemeente waterbedrijf alarmeerde.
Nauwelijks tien minuten later was een
auto van deze dienst, bemand met vier
werklieden en een opzichter reeds ter
plaatse, wie voorshands niets anders te
doen stond dan de toevoer van de hoofd
leidingen af te sluiten. Het gevolg daar
van was, dat de bewoners van alle panden
aan de oostzijde van de Wilhelminastraat
van het Wilsonplein tot aan de Raaks
van leidingwater verstoken waren. Di
verse van deze bewoners onder andere
een aantal artsen, zijn door de opzichter
nog van dit tijdelijk ongerief op de hoogte
gesteld, terwijl de werklieden begonnen
met het openbreken van de straat om het
lek op te sporen. Een breuk in een hulp
stuk nabij een afsluiter bleek de oorzaak
van de overstroming te zijn, maar de
werkploeg is toch vrijwel de gehele nacht
in touw geweest om het euvel te herstel
len. Vanochtend om half zes was de zaak
gerepareerd en kon de Wilhelminastraat-
oost weer deelnemen aan de waterhuishou
ding.
3-3'/,% NederL'47
3 Nedl. 1962/64
A. K. U
Calvé Delft
Van Gelder Zonen
K. N Hoogovens
Nederl Ford
N. Kabelfabriek
gew.Philips Gloeil.
Nieuwe Philips
pref.Philips Gloeil.
Unilever
Wilton Fijenoord
Dordtsche Petrol
Konkl Petroleum
A'dam Rubber
Holl. Amer. Lijn.
N. Scheepv Unie
Phs. van Ommeren
H. V A
Verg. Deli Mijen
Amsterd. Bank
Ned. Handel Mij.
Rotterd. Bank
Twentsche Bank
Anaconda Copper
Bethlehem Steel..
U. S. Steel
General Motors
Shell Union
Tidewater
Slotkoers
gisteren
98'Vis
99%
327%
319%
272%
480
345
349
344%
212%
371
29S
722%
703
116
206
203
290
137%
144%
248
223
225%
238
85%
166%
,60%
49
81
45
Openings
koersen
99"/i,
99%
322%
319
273
314
475
345
348
342
2121
367
300
715
694
117
206
202
290
137
144
248
223
225 I
238
83
162%
58
47%
79%
44%
De Haarlemse rechtbank heeft een twee-
entwintigjarige opticien uit Amsterdam
wegens mishandeling een geldboete van
40. subsidiair negen dagen hechtenis op
gelegd. De eis was een gevangenisstraf van
een week. In de late avond van 2 juli was
op de Sloterbrug in het zuidelijk deel van
Haarlemmermeer een vechtpartij ontstaan
tussen twee" echtparen uit Amsterdam en
een zevenen dertigjarige machinehandelaar
ui' Badhoevedorp, diens vrouw en de opti
cien. De machinehandelaar vroeg van zijn
auto uit in het Engels de weg naar Hoofd
dorp. Toen de Amsterdammers begrepen,
dat zij geplaagd werden, volgden een
scheld- en een vechtpartij. De machinehan
delaar was reeds wegens mishandeling
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
een maand.
Interlocutoir vonnis deed de rechtbank
in de zaak tegen een achtendertigjarige
administrateur uit Aalsmeer, die zich te
verantwoorden heeft gehad wegens ver
duistering van 4600. De rechtbank be
paalde, dat een voorlichtingsrapport zal
v/orden uitgebracht en beval de onmid
dellijke gevangenneming van verdachte.
Veertien dagen geleden eiste de officier
van Justitie een gevangenisstraf van een
jaar en drie maanden. De Aalsmeerder
vervalste betalingsopdrachten, die zijn
werkgever de bank verstrekte voor zijn
salariëring voor hem bestemd waren.
Was op een betalingsopdracht een
bedrag van 57 ingevuld, dan zette
hij, nadat het door zijn patroon getekend
was, een 5 voor het bedrag, waardoor op
zijn rekening 557 overgeschreven werd.
In Italië wonen 11 1/2 miljoen gezinnen. Hiervan leven ongeveer 11 1/2 percent in
een staat van onvoorstelbare armoede en een even groot percentage zonder meer
in armoede. Maar een armoede, die toch altijd nog heel wat erger is dan wat wij
hier in Nederland daaronder verstaan. Van de beroepsbevolking in Italië is 10 per
cent altijd werkloos en hetzelfde percentage werkt af en toe, maar kan van de
opbrengst hiervan hun gezinnen niet onderhouden.
Deze en andere, even aangrijpende bij
zonderheden, zijn bekend gemaakt in een
rapport van een Italiaanse parlementaire
enquête-commissie, die in 1951 in het leven
geroepen is om het probleem van de ar
moede in Italië te bestuderen en zij werden
naar voren gebracht tijdens een lezing, die
dr. J. B. M J. M. Schiphorst woensdag
avond in restaurant Brinkman aan het
Houtplein hield voor leden van de Be
weging van Europese Federalisten. Dr.
Schiphorst is Romeins correspondent van
het dagblad „De Tijd" en hij is, beroeps
halve, bekend met dit voor Italië zo bij
zonder nijpende vraagstuk.
Is dit probleem alleen voor Italië van
belang, moeten wfj als Europeanen èn als
mensen ons ook niet verantwoordelijk
voelen voor deze achtergebleven, onder
ontwikkelde gebieden in een land, dat toch
eenmaal de bakermat van onze beschaving
was? Deze vraagstelling beheerste het be
toog van dr. Schiphorst en aan het slot
meende hij op deze vraag een bevestigend
antwoord te moeten geven.
Dr. Schiphorst begon zijn lezing met het
geven van een groot aantal statistische ge
gevens over de armoede. Het merkwaar
dige is dat deze geografisch gezien niet
gelijkelijk over Italië verdeeld is. Behalve
enkele „vergeten gebieden", die we bijna
in elk beschaafd land aantreffen, is het
grote gebied van de Italiaanse armoede
in het zuiden van het land geconcentreerd.
Oorzaken
De oorzaken zijn gelegen in het grote
bevolkingsoverschot, het teruglopen, door
allerlei oorzaken, van de emigratie, de
grote werkloosheid èn het probleem van de
landbouw. Honderd jaar geleden, bij de
eenwording van Italië, was het zuiden nog
geen achtergebleven gebied. Er waren toen
landbouw, enige industrie, mijnbouw en
ook het bankwezen bloeide er. De industrie
kon het op de duur echter niet opnemen
tegen de meer geavanceerde industrieën in
Noord-Italië en daarbij kwam dat in 1870
de kerkelijke en koninklijke domeinen en
landerijen verkocht werden aan de Napoli-
taanse burgerij. De opbrengst hiervan stak
de regering in Rome weer inde in
dustrie van het noorden. De nieuwe eige
naars waren eerder handelsmensen dan
agrariërs en zij lieten het bestuur van de
nieuw verworven landgoederen over aan
rentmeesters, die van hun positie misbruik
maakten door de pachters uit te zuigen
Gevolgen
De gevolgen van dit grootgrondbezit op
de psyche van de bewoners waren funest
door de grote macht van de landbezitters
in een kleine gemeenschap zijn de boeren
tot een slaafse, onderworpen mentaliteit
gekomen, die weer ongunstig terugwerkt
op hun initiatief en ondernemingslust. Zij
verliezen elk begrip van verantwoordelijk
heid voor, hun medemensen, behalv» voor
hun eigen familie. Politiek zijn zij ook
niet rijp: zij stemmen als - hun meester
doet: conservatief en monarchistisch. Het
merkwaardige nu is. dat zodra een gebied
is „opengebroken" en de mensen tot enige
welvaart komen, 'zij communistisch gaan
stemmen.
Maatregelen tot verbetering
Om tot verbetering van deze schrijnende
toestanden te komen, heeft de Italiaanse
regering een 12-jaren-plan ontworpen, dat
voorziet in een geweldige ontwikkeling
van de landbouw. Parallel hiermee lopen
de maatregelen tot onteigening van de
grote landgoederen: de landhervorming.
Het gehele zuiden is onder het beheer
gekomen van een comité van ministers,
genaamd „Fonds van het zuiden" Met de
ontwikkeling van de landbouw gaat ge
paard een enorm programma van dorpen
en wegenaanleg, watervoorziening, electri-
citeitsvoorziening en mechanisatie van de
landbouwmethoden. Het gehele project
omvat een 10 miljoen hectaren grond. Dit
alles doet Italië zelf. Wat kan nu de rest
van de wereld doen om deze en andere
achtergebleven gebieden te helpen ont
wikkelen? Dr. Schiphorst zag dit als een
Europese verantwoordelijkheid.
Nodig zou zijn een Europese Herstel-
bank, als filiaal van de Wereldbank, om
ADVERTENTIE
„o
I
Gaf de verkorte balans van de Nederland
sche Bank per 12 maart een daling te zien
van de post schatkistpapier door de Cen
trale Bank overgenomen van de staat, de
weekstaat per 19 maart meldt een aanzien
lijke stijging van deze post. De vorige week
was het schatkistpapier met bijna f 22 mil
joen gedaald tot f 195.8 miljoen, doch deze
week is deze post met ruim f 45 miljoen
gestegen tot f 240 miljoen. De Nederland
sche Bank tekent hierbij aan, dat deze stij
ging haar verklaring vindt in het feit dat
de band, ter aanvulling van haar open
markt-portefeuille, en mede met het oog
op aflossingen, door de Staat op haar vlot
tende schuld verricht, in de afgelopen week
een bedrag aan schatkistpapier van de
Staat heeft overgenomen.
Naar bekend heeft de agent van het
ministerie van Financiën sinds 15 maart
de afgifte van schatkistpapier hervat. Uit
de gegevens van het ministerie van Finan
ciën blijkt, dat de schatkist-promessen in
het binnenland rie vorige week zijn geste
gen van f 207.fi miljoen tot f218.2 miljoen
en de schatkistbiljetten zijn vermeerderd
van circa f 2.920 miljoen tot f 2.936 miljoen.
Er is -dus voor een bedrag van circa f 26.5
miljoen aan promessen en biljetten door
de kredietinstellingen gekocht. Een en an
der had tot gevolg, dat het rijk zijn tegoed
met f78 miljoen kon vergroten tot f 356
miljoen. De vorige week bedroeg het te
goed van de schatkist slechts f279 miljoen,
een laagtepunt voor 1956.
De bankbiljettencirculatie geeft opnieuw
een contractie te ?ien. De chartale geld-
hoeveelheid is van f 3.803 miljoen inge
krompen tot f 3.777 miljoen. Dit bedrag is
waarschijnlijk grotendeels ten goede ge
komen aan de kredietinstellingen. Niette
min geeft het tegoed van de handelsbanken
een daling te zien van f 578 miljoen tot
f551 miljoen. Eensdeels hebben de banken
zoals gemeld voor circa f26.5 miljoen aan
schatkistpapier gekocht, anderdeels heb
ben er geldonttrekkingen bij deze instellin
gen plaatsgevonden uit hoofde van beta
lingen in vreemde valuta. De netto devie
zenreserve is mei f 15 miljoen verminde d
to! f 1.415 miljoen De goudvoorraad bleef
onveranderd.
voor de financiering zorg te dragen. De
regeringen van de Europese landen zou
den moeten deelnemen en de geïnvesteer
de bedragen moeten kunnen garanderen.
Dr. Schiphorst eindigde zijn betoog met de
klemmende vraag: „Zal Europa dit pro
bleem kunnen oplossen?"
Met het oog op de gewenste Europese
integratie en solidariteit hoopte hij innig
van wel.
Er werden na afloop nog enige vragen
gesteld, waarna mr. C. C. van Helsdingen,
die de spreker ook had ingeleid, dr. Schip
horst bedankte voor zijn komst en de
interessante voordracht, die daar het ge
volg van was.
Bij de Haarlemse politie zijn klachten
binnengekomen over het kloppen van
kleedjes en dergelijke uit geopende ramen.
De klagers ondervonden hinder. Naar
aanleiding hiervan zal de politie de bepa
ling in de algemene politieverordening,
waarin het verboden is, buiten de uren zes
en acht, negen en tien en tweeëntwinting
en drieëntwintig uur, kleedjes te kloppen,
naleven en tegen overtreders proces-ver
baal opmaken.
ADVERTENTIE
Het moderne euvel van
een droge huid blijkt
bij vrouwen van alle
leeftijden steeds meer
toe te nemen. Ten ein
de de lelijke gevolgen
ervan te voorkomen,
kan men niet spoedig genoeg zijn maatrege
len nemen. Mijn weldadige, gevitamineerde
CRÈME NUTRICIA (op basis van de vita
minen A en F) hergeeft de huid de vethou-
dende elementen die zij reeds lang heeft
ontbeerd en gaat de rimpelvorming tegen.
De crème moet elke avond worden aange
bracht en u dient deze via mijn gelaatsoefe
ningen (zie mijn boekje!), die de spieren ver
sterken en de huid soepel maken, diep in het
huidweefsel te laten dringen. Gebruikt u
als poederbasis mijn CRÈME NUTRICIA
TEINTÉE, eveneens gevitamineerd, de enige
foundation voor uw make-up. die geen enkel
gevaar voor het uitdrogen van de huid op
levert.
Alle Dr. N. G. PAYOT schoonheidsprepara
ten verkrijgbaar bij:
PARFUMERIE
Grote Houtstraat 128
Telefoon 20536
Onder bescherming van de Franse am
bassadeur en onder auspiciën van de Al
liance Frangaise werd woensdagavond in
de. Amsterdamse .Stadsschouwburg door
de „Compagnie Marie Bell" een voorstel
ling van het treurspel „Bérénice" van Jean
Racine gegeven, Waarvoor vrij veel be
langstelling bestond. De korte tournée door
ons land is georganiseerd door het Neder
lands Centrum van het Internationaal
Theater Instituut, dat zich ten doel stelt
in ieder toneelseizoen ten minste één op
voering in elk der drie bekendste Europese
talen in Amsterdam. Den Haag en Rotter
dam. maar zo mogelijk ook in andere ste
den. te introduceren. In 1956/1957 worden
verwacht: de Edinburgh Festival Company
met twee stukken ter herdenking van de
honderd jaar geleden geboren schrijver
George Bernard Shaw, daarna het ensem
ble van Madeleine Renaud en Jean Louis
Rarrault met „Le Misanthrope" van Mo
lière en „Occupe-toi d'Amélie" van Fey-
deau en tenslotte hel Schauspielhaus Zü-
rich met „Iphigenie auf Tauris" van
Gnethe.
Waarschijnlijk heeft niemand zich bij het
zien van de opvoering van „Bérénice" aan
een gevoel van teleurstelling kunnen ont
trekken. vooral, omdat de vertolking van
de titelrol beneden dé verwachtingen
bleef. Maar toch moet men bijzonder dank
baar zijn voor het genomen initiatief. De
werken van Racine (1639-1699) laten zich
immers eigenlijk niet vertalen. De schone
vorm en de voorbeeldige taalbeheersing
vormen wezenlijke elementen van het dra
ma, zijn thans zelfs misschien nog de enige
bestanddelen die ons aanspreken. Want
hij mag dan in ziin voorwoord het ..plaire
et toucher" als doel hebben gesteld, ge
raakt. wordt men door de uitwerking van
deze vrij larmoyante geschiedenis over
keizer Titus van Rome. die om redenen van
staatsbelang zijn liefdesbetrekkingen met
de Palestijnse koningin Bérécine verbreekt,
niet of nauwelijks. Rehagen kan men echter
noa steeds scheppen in de bewogen decla
matie van vaak prachtig gekozen woorden
Zo komt men er toe „Bérécine" - een
mar na ..Rritannicus" en zeven jaar voor
.Phèdre" geschreven - voornamelijk le be
schouwen als een gaaf kunstwerk van his
torische waarde, interessant ook als voor
bode van het burgerlijke treurspel En zo
werd het ook gereproduceerd. „Heftigheid
der hartstochten, schoonheid der gevoelens
en sierlijkheid van uitdrukking" achtte
Racine tezamen met een maximale graad
van waarschijnlijkheid voor het op klas
sieke leest geschoeide drama noodzakelijk
Gehoorzaamheid aan de rede en gebonden
heid aan de conventies, zowel artistieke als
maatschappelijke, komen daar als onge
noemde factoren bij. Men beseft dan ook,
het stuk verstandelijk ontledend, de nood
zaak van de uiterlijke vorm. Het was af
gelopen met de geweldige, meeslepende
passies in het theater, toen de mens in een
volgend stadium der beschaving openlijk
voor het geslachtsleven uitkwam. Voor
zover men bij dit conflict van liefde en
politieke plicht van een tragedie kan ge
wagen. is het er een van onvervulbare be
geerte.
In zijn regie heeft Jean Louis Barrault
getracht deze door dubbele conventies be
paalde spanning tot uiting te laten komen
door een zo groot mogelijke gelijkschake
ling met de werkwijze van de dichter, die
ondanks zijn neiging tot toegeven aan het
pompeuze in eenvoud groot en doeltreffend
kon zijn. Professor Johannes Tielrooy heeft
de figuren van Racine vergeleken met
standbeelden, die men ook ineens ziet
Terecht was er dan ook een vrij statische
mise-en-scène. waardoor alle concentratie
op de innerlijke beweging gericht kon wor
den. Aan de innerlijke waarheid kon men
bij het optreden van Marie Bell. die ook
teveel toegaf aan het precieuze en senti
mentele echter amper geloven. Deze rol
is irderdaad moeilijk te bezetten, wanl het
is de vraag of men van een jongere ac
trice de noodzakelijke gerijptheid van ta
lent kan verwachten
René Arrieu won als de gekwelde Antio-
ehus. de meest menselijke figuur, gemak
kelijk de sympathie van de zaal. Jean
Chevrier liet zich waarderen als een zeer
versgevoelig voordrachtkunstenaar met
een nobele allure. In de bijrollen wisten
William Sabatier en Marcel Tristani als de
„vertrouwensmannen" zich te onderschei
den. Het waren geen wonderen van toneel-
speelkunst die men te aanschouwen kreeg.
Maar het was toch een nuttige ervaring
om dit monumentale werk, met zijn vrou
welijke geest in een mannelijke vorm, ver
toond te zien volgens een traditie, die in
ieder geval de grandeur heeft bewaard.
Het door zijn imitatie van roodgevlamd
marmer wat nadrukkelijk symbolische
decor had best semist kunnen worden. Hel
costuum van de titelheldin kon ik niet erg
geslaagd vinden.
Na de pauze werd „Cécile ou I'Ecole des
Pères" van Jean Anouilh vertoond, de
éénakter in de stijl van Molière en Mari-
vaux, uitlopend op een pikante parodie,
die ook op het repertoire van de Haagse
Comedie staat. Vooral dank zij Alfred
Adam als de met twee tongen sprekende
Monsieur Orlas werd het een kostelijk
divertissement, waaraan de toeschouwers
een plezierige herinnering zullen bewaren.
Heel mooi waren de costuums, door nie
mand minder dan Jean-Denis Malclès
ontworpen. Er werd met vaart en zwier
komedie gespeeld - door Danièle Lebrun
als de geraffineerd-onschuldige dochter,
door Christiane Fabrega als de zakelijk-
doelbewuste gouvernante en door Gilbert
Edard als de onstuimig-amoureuze cheva
lier - in de ware en thans als een dubbele
verkwikking aandoende stijl. Het publiek
reageerde uitbundig.
DAVID KONING.
De Haarlemse muziek- en toneelvereni
ging „Musicorda" zal, zoals wij woensdag
reeds meldden, donderdag 22 maart 1956
haar tweehonderste uitvoering geven sedert
de oprichting in november 1948
Natuurlijk is ook voor de dirigent van
Aeze vereniging, de heer A. Douwes deze
tweehonderdste uitvoering bijzonder prettig,
want de vereniging „Musicorda" heeft haar
ontstaan immers te danken aan de heer
Douwes, die enige jaren geleden op de ge
dachten kwam om anderen zoveel mogelijk
vreugde te schenken.
De oprichter is hierin volkomen geslaagd
en het is dan ook begrijpelijk dat de leden
reeds bij de woensdagavond in gebouw Sint
Bavo gehouden uitvoering voor de Ouden
van dagen het feest op waardige wijze heb
ben ingezet.
Namens alle leden overhandigde mejuf
frouw T. Bekker aan de heer Douwes een
eetservies, terwijl de volle zaal de dirigent
met een applaus dankte voor het gebodene
in de loop der jaren.
En dat het publiek ook deze uitvoering
van „Musicorda" waardeerde bleek wel uit
de reacties aan het einde van deze uitvoe
ring, die besloten werd met de opvoering
van de „Donaustroom"-show, waarin het
publiek de prettige Weense operettemu
ziek voorgeschoteld kreeg op een bijzondere
wijze. De arrangeur van deze show was na
tuurlijk dirigent Douwes en de wijze waar
op hij deze muziek in operettevorm bracht,
was voor allen zonder twijfel pakkend. Ook
de zelf vervaardigde decors en costuums de
den het prima, waardoor een goed slot
verkregen werd.
Niet alleen echter het programma na de
pauze komt alle lof toe, want ook het eer
ste gedeelte van het programma sloeg in.
De groep muziek en zang begon haar optre
den met diverse populaire wijsjes. De so
listen op deze avond, de dames- Fabel,
Vreekon, Mense en de heer Harmsen had
den dan ook geen moeite de zaal in de
juiste stemming te brengen.
Ook het „Cocktailtrio" bestaande uit mej.
Heuser en de heren Van der Vis en Wie-
lart hadden met hun diverse goed geslaag
de cowboy liedjes veel succes.
Natuurlijk kwam ook de toneelgroep van
de vereniging nog op de planken en de
dames De Wit en Van Leeuwen boekten
in samenwerkig met de heren Thoolen en
Stavinga bijzonder veel succes met de
klucht „de Behanger". Deze eerste feeste
lijke uitvoering is zeker een groot succes
geworden voor de jubilerende vereniging
en het ziet er wel naar uit dat de vele
ouden van dagen die vanavond in gebouw
Sint Bavo en eveneens op woensdag 4 april
nog de gasten zullen zijn bij de vereniging
nog enkele gezellige uren tegoed hebben.
Natuurlijk worden ook de donateurs en
vrienden van de vereniging niet vergeten.
Zaterdagavond komen zij aan de beurt
in hotel-restaurant „De Leeuwerik" in de
Kruisstraat en ook deze groep zal zeker te
vreden huiswaarts keren.
NEW YORK (Reuter) Een speciale
commissie van de Amerikaanse vereniging
van hoogleraren heeft geëist dat vijf uni
versiteiten in de Verenigde Stater berispt
zullen worden wegens „schending van de
academische vrijheid en gezag". Deze uni
versiteiten zouden leden van hun staf ont
slagen hebben omdat zij zich beriepen op
het „vijfde amendement" van de Grondwet
toen zij voor een commissie van het Con
gres gehoord werden, of omdat zij hun
medewerking aan dergelijke commissies
hadden geweigerd Onder het „f'f'h amend
ment" mag een staatsburger weigeren
tegen zichzelf te getuigen.
