WASSENAAR
Jeee Meilof bouwde
zijn eigen huisorgel
50 jaar3
Wassenaar
Westduitse liberalen bezegelen
breuk met de C.D.U.
Romp van Vrije Democratische partij
hekelt Adenauer's clericalisme
Afscheid van de heer
Th. M. J. Donkersloot
Op Markt en in museum
Klepperman van Elleven
Huisnijverheid met culturele achtergrond
Gelijke verdeling Japans
smartegeld onder oud
geïnterneerden
Poujadisten boycotten de
Nationale Vergadering
Parapsychologisch studie
centrum opgericht
Lieven Duvosel overleden
JUBILEUM
CHEQUES,
HOOG
GENOTEERD
VIER MEE HET FEEST VAN:
Woninginrichting
Beddenspeciaalzaak
Vijf Russische zeelieden
uit de V.S. ontvoerd?
ZATERDAG 21 APRIL 195 6
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
„Tarantula" (Frans Hals) Drie
geleerden stellen een kunstmatige voedings
stof samen die bij dieren een abnormaal
sterke groei veroorzaken. Een konijn van
een paar dagen is al slachtrijp, een witte
rat groeit in een even korte tijd op tot een
flinke hond en een marmot van een week
doet iniet onder voor een stevig kalf. De
met het serum ingespoten tarantula die
er later in slaagt te ontsnappen spant
echter de kroon. Met de dag wordt het mon
ster groter en bovendien blijkt het over
'een bijzonder onvriendelijk karakter te
beschikken. Eerst verslindt de spin twee
koeien, enkele dagen later neemt hij met
een flinke hap een hele kudde paarden tot
zich en dan gaat hij zich op mensen, hui
zen en auto's toeleggen.
Wanneer het eenmaal zover is worden
er tegenacties ondernomen. Een slimme
jonge arts ontwerpt een vernietigingsplan
maar toch moet er grof geweld aan te pas
komen. Enkele keurig in formatie vliegen
de jagers, beladen met napalm-bommen,
zorgen daarvoor en daar is de tarantula,
die tenslotte de afmetingen heeft aangeno
men van een enorm blok huizen, niet tegen
opgewassen.
Wie flink griezelen wil mag dit verhaal
dus zeker' niet overslaan, maar lichtge
lovige mensen moeten er zeker verre van
bijjvén. H. de G.
„Omstreden Huwelijk" (Studio) Deze
bar goedkope film heeft als boodschap voor
de mensheid: laat u door conventies en
buurpraatjes niet afhouden van wat het
hart u ingeeft. In deze film geeft het hart
van een jonge weduwe (Jane Wyman) haar
in te huwen met haar tuinier, een gespierde
levenswijze jongen van moeder natuur
(Rock Hudson). Haar hele dorp roddelt,
haar eigen zoon en dochter lopen in puber
tate eigengereidheid weg; zij zwicht en
ziet van het huwelijk af. Het komt er uit
eindelijk natuurlijk toch van.
Er is in deze film volstrekt niets levens
echt en waar geworden; het is allemaal
prentjeskijken. De fotografie is als uit La-
dies Home Journaal, het acteren onecht en
de levenswijsheden onverteerbaar. Overal
heerst een grote luxe, zij het geen cinema
tografische. Wij kunnen echt geen goed
woord vinden, voor dit produkt van weeë-
Hollywood-zelfinkeer.
Wel voor de beide voorfilms „A little lost
scennt" en een Woodpecker-tje. Vooral de
eerste, het verhaal van een eigenwijs stink-
diertje uit een groot stinkdierennest, is zeer
leuk en heeft een uitmuntende gesproken
tekst. N.
„Het mysterie van de gouden adelaar"
(Roxy) Onder regie van Jean Negu-
lesco is deze film een bijzonder spannend
spionage-verhaal uit de laatste wereldoor
log geworden. En al zullen alle voormalige
verzetsstrijders zich zeker niet kunnen ver
eenzelvigen met de door Paul Henreid ge
speelde ondergrondse held Van der Lyn,
dit neemt niet. weg, dat met alle onwaar
schijnlijkheden op de koop, een boeiende
rolprent is ontstaan. Het romantische ele
ment werd verzorgd door Hedy Lamarr als
de bijzonder mooie, donkerharige spionne
Irene. De film bood ook gelegenheid een
oude bekende van het witte doek, Peter
Lorre, weer eens terug te zien. Een weer
zien dat door degenen, die hem van vroe
gere creaties kennen, zeker niet met on
verdeeld genoegen zal zijn beleefd, want
zijn rol hier was eigenlijk maar van onder
geschikt belang.
Het verhaal speelt in de Portugese hoofd
stad Lissabon, een broeinest van interna
tionale spionage en contra-spionage.
Het is hier dat de uit Holland ontsnapte
Van der Lyn de mooie Irene ontmoet,
echtgenote van een employé van de Duitse
ambassade, van wie hij aanvankelijk niet
onmiddellijk weet wat hij denken moet.
De Duitse ambassade is erg actief in Lis
sabon, maar er is gelukkig ook een groep,
die voor de geallieerden werkt. Eén van
deze laatsten moet met een gevaarlijke op
dracht naar bezet Parijs en krijgt als legi
timatie een gouden munt met de afbeel
ding van een adelaar. Voor zijn vertrek
wordt de man echter vermoord en de
Duitsers raken in het bezit van de legiti
matie en willen nu een eigen mannetje
sturen om het net in de Franse hoofdstad
op te rollen. Tegen deze achtergrond wik
kelt zich het verhaal af en het is niet dan
na vele werkelijk goede spannende mo
menten dat het (bevredigend) slot wordt
bereikt. Een éir door verhaal én door bezet
ting in zijn soort goede film, die van ste
vig vakmanschap getuigt.
F. D.
„De twee wezen" (Cinema Palace).
Er zijn door vele generaties al heel wat
Hedenmorgen is in de kring van docen
ten van de stichting Opleiding Maatschap
pelijk Werkers in het rayon Haarlem van
het Gewestelijk Arbeidsbureau afscheid
genomen van de adjunct-directeur van
deze stichting, de heer Th. M. J. Donker
sloot, die naar Tiel vertrekt.
De bijeenkomst, die werd gehouden in
oen der vertrekken van het Gewestelijk
Arbeidsbureau in Haarlem, werd geleid
door de directeur van het bureau, mr. ir.
E. R. Deves. Deze prees de „enorme vitali
teit" en de grote belangstelling, die de heer
Donkersloot steeds voor zijn werk aan de
dag heeft gelegd.
Namens de docenten werd het woord ge
voerd door de heer B. Fels, die zich dank
baar toonde voor de ondervonden vriend
schap en samenwerking.
Lof en waardering voor de heer Donker
sloot bleek ook in grote mate aanwezig te
zijn bij het bestuur van de stichting, waar
voor de voorzitter, tevens directeur van
Sociale Zaken in Amsterdam, de heer J. C.
van Dam, het woord voerde. Deze prees
evenals de vorige spreker het zonnige ka
rakter, de „typische uitstraling van mense
lijkheid" van de scheidende adjunct-direc
teur.
De directeur zelf, de heer C. S. de Haas
van Dorsser, schetste hoe de heer Donker
sloot reeds voor de bevrijding een taal
cursus voor de stichting had samengesteld
en na de bevrijding bij Opleiding Maat
schappelijke Werkers in dienst was getre
den. De heer De Haas-Van Dorsser be
toonde zich uiterst gevoelig voor de grote
toewijding, waarmee zijn collega en vriend
al die jaren met hem had samengewerkt.
Nadat de heer J. J. Klimbie namens de
examinatoren van het voorbereidend
examen had gesproken, volgde het dank
woord van de heer Donkersloot.
Bij de geschenken, die de heer Donker
sloot kreeg aangeboden, bevonden zich een
fraaie sigarenkist met inscriptie en een
boek met reprodukties.
tranen vergoten bij het lezen van dit be
roemde verhaal of bij het aanschouwen
van de droeve lotgevallen van de blinde
Louise en haar zuster Henriëtte in schouw
burg- en bioscoopzalen. En wij moeten be
kennen dat wij zo'n dertig jaar geleden
ook geen oog en geen zakdoek droog heb
ben kunnen houden bij een Amerikaanse
verfilming van „De twee wezen", waarin
de toen bekende filmster Lilian Gish de
blinde Louise uitbeeldde.
Maar deze nieuwe (Italiaanse) kleuren
film heeft ons geen tranen meer doen
plengen. Daarvoor is deze geschiedenis, vol
valse sentimentaliteit, te zeer uit de tijd.
En de - overigens onbekende - acteurs en
actrices laten duidelijk merken dat zij er
ook niet meer in geloven. S. K.
Er zijn ditmaal veel reprises. In Rem
brandt wordt opnieuw „The country
girl" vertoond met een goede rol van Grace
Kelly en een huilerige Bing Crosby nevens
haar. Het gegeven is niet onaardig, maar
de afwikkeling kan op de duur allerminst
overtuigen. De bewonderaars van Bing en
Grace zullen dat evenwel allemaal graag
over het hoofd zien. Ook Fernandel heeft
de hem toegewijde schare, die zich best zal
amuseren met „Het schaap met vijf poten"
in Minerva, waarin de Franse komiek
zich in verschillende gedaanten vertoont
en daarbij een aantal kostelijke creaties
ten beste geeft. Echt om te lachen. Senti
menteler, maar zeer zeker een film, die
een groot publiek aanspreekt is „Rhap
sody", welke film vanaf maandag wordt
vertoond. De muzikale achtergrond is fraai.
L i d o. prolongeert „The Benny Goodman-
story" en L u x o r houdt de vertoning van
„Contrabande en moord" nog een week
vol. Fr.
De Stichting Haarlems Bloei laat ge
durende dit bloembollenseizoen vier folk
loristische dansgroepen in de Spaarnestad
optreden, ten vermake van de burgerij en
misschien ook om de vreemdelingen ervan
te overtuigen, dat er werkelijk feestelijke
gelegenheden bestaan, waarbij de ouder
wetse hoerendracht pas geeft. Verleden
week was er een Twents gezelschap op be
zoek, deze vrijdagavond kwam „De Klep
perman van Elleven" uit Laren in Noord-
holland aan de beurt, eerst tweemaal voor
tamelijk veel belangstellenden op de Grote
Markt, daarna, nog een dik half uur in de
met kaarsen verlichte Renaissancezaal van
het Frans Halsmuseum.
In deze laatste omgeving moeten deze
„boerendansers" zich wel helemaal thuis
hebben gevoeld, hoe vreemd dit misschien"
ook klinken mag. En wel om twee redenen,
afgezien dan nog van de hartelijke sfeer
die er heerste. In de eerste plaats, omdat
de meeste Nederlandse volksdansen, voor
zover er al van dansen sprake is, in de
spreekwoordelijke zin echter museumstuk
ken zijn. Het is zelfs de vraag of het ooit
uitingen van enig levensgevoel waren. Van
innerlijke beweegredenen of ontlading van
emotionele spanningen is geen sprake.
Daarmee komen we aan de tweede reden:
men werd door deze plattelands-leut her
innerd aan de anekdotische genrestukken,
de herbergtafrelen vooral, waaraan men bij
zijn rondwandeling door de aangrenzende
kabinetten enkele kleurige toonbeelden had
gezien. Tussen twee haakjes: de „conféren
cier" van het gezelschap heeft zijn best ge
daan het anekdotische element ook hier
opgeld te laten doen.
Frisia non cantat, zegt men maar echt,
Holland danst niet. De Hollanders hossen en
klossen en „biggen" maar wat, vrijwel
altijd eender. Men moet ervan houden. K.
NIET IEDEREEN zal be
kend zijn met het feit dat
het moderne orgel, zoals
wij dat nu in de kerken en
concertzalen kennen, zijn
voorloper vindt in de Pans
fluit. Wellicht herinnert ge
u uit de Griekse mythologie
verhalen over dit komieke
kleine kereltje, dat, met
hoorntjes en bokspoten uit
gerust, door de zonnige
landstreken van de oude
wereld trok, spelend op zijn
fluitje. Later speelden ook
herdersknapen op een der
gelijk fluitje, waarbij de
tonen werden veroorzaakt
door een luchtstroom, voort
gebracht door menselijke,
dan wel mythologische
longen. De mens is echter
niet tevreden, voordat hij
een hulpmiddel heeft ont
dekt, waarbij eigen inspan
ning door een mechaniekje
kan worden overgenome
en zodoende is men ivaar-
schijnlijk op het denkbeeld
gekomen, kunstmatig lucht
te blazen door pijpen, die
elk een eigen toon kunnen
voortbrengen.
Dit denkbeeld was het
prille begin van de orgel-
bouwkunst, waarbij moet
worden opgemerkt dat lang
na dit begin de gewenste
lucht door blaasbalgen werd
aangevoerd, die ook door
menselijke kracht moesten
worden bewogen.
En met de orgels kwa
men de mensen, die muziek
voor deze instrumenten
componeerden. De oude
Europese cultuur van vóór
de veertiende en vijftiende
eeuw kent vele van deze
componisten, wier orgel
muziek ook thans nog
wordt uitgevoerd en die
voor de kenners een bij
zondere bekoring heeft van
wege de ongecompliceerde
en pure opbouw van deze
werken.
Eén van deze kenners, de
heer Jene Meilof uit IJmui-
den, organist aan de Bethel-
kerk aan de Zeeweg, be
treurde het al geruime tijd
dat hij, als hij de heerlijke
muziek van Sweelinck, Or-
lasso, Frescobaldi of Hein-
rich Schütz wilde spelen,
naar de kerk moest gaan
om op het kerkorgel te gaan
spelen. Thuis was het on
mogelijk deze muziekbe
oefening toe te passen, om
dat hiervoor geen geschikte
instrumenten bestonden.
Wel is er voor de huis
muziek het harmonium,
maar de klank hiervan kon
de heer Meilof niet bekoren
en hij zocht dan ook al ge
ruime tijd naar een ander
instrument, dat een betere,
meer met die van het orgel
overeenkomende klank zou
kunnen geven. Zo werd de
gedachte aan een huis-pijp
orgel geboren, waarbij de
heer Meilof aanvankelijk
van een klein portatief (dus
draagbaar) pijporgel uit
ging, dat gemakkelijk op
tafel gezet zou kunnen wor
den. Het laten bouwen van
een dergelijk orgel door een
orgelbouwer zou een nogal
kostbare geschiedenis wor
den en daarom rijpte bij de
heer Meilof het plan om
het zelf te doen. Allereerst
moest toen de vraag beant
woord worden, hoe groot
het orgel zou moeten wor
den en welk register ge
kozen zou moeten worden.
Hierbij wilde de heer Mei
lof ook rekening houden
met het feit dat het pijp
werk in de huiskamer moest
klinken: dus de tonen kon
den niet te zwaar en te
dreunend zijn. Uiteindelijk
werd besloten tot een roer
fluit en een manuaal-om
vang van drie octaven, van
klein c tot en met c3 met
in totaal dus 37 toetsen.
Hierna moesten de mate
rialen verzameld worden:
de pijpen werden omdat
een tweede-hands, aankoop
niet mogelijk bleek, ver
vaardigd door een bekend"
orgelbouwfirma te Alkmaar.
De naar buiten stekende
roeren verfraaiden het
uiterlijk niet en dus werd
besloten deze roeren bin-
neriin te bouwen, in de zo
genaamde hoed.
Hierna werden de andere
onderdelen als toetsen,
kleppen, veren en ventielen
aangeschaft. Nu moest de
kast nog gemaakt worden
en hiervoor heeft de heer
Meilof de onontbeerlijke
steun gehad van zijn vader,
die hem in alles heeft ge
adviseerd en de kast heeft
ontworpen. Op advies ook
van zijn vader besloot de
heer Meilof af te zien van
het oorspronkelijk gedachte
portatief en werd een posi
tief, dus een staand, orgel
gebouwd.
Hiermede is het door de
heer Meilof gebouwde in
strument één van de zeer
weinig zelfgebouwdeposi-
tieforgels in Nederland ge
worden. Het pijpwerk is a-
symmetrisch opgesteld: de
hoge pijpen links en ver
volgens aflopend tot de lage
pijpen rechts, de kast is
uitgevoerd in eikenhout, de
windlade in mahonie.
De pijpen zijn van een
legering, waarin veel tin
voorkomt. De windvoorzie-
ning wordt gewaarborgd
door een kleine elektro
motor, die vrijwel geruis
loos werkt. De bijpassende
muzieklessenaar, tenslotte,
is. vervaardigd uit geel
koper.
De gehele bouw, die
uiteraard in de vrije tijd
moest worden tot stand ge
bracht, vergde de beide he
ren Meilof ongeveer zeven
maanden, maar het grootste
gedeelte van het werk be
stond uit het maken van de
plannen en daarmee is heel
wat méér tijd gemoeid ge
weest.
En nu kan dan de heer
Meilof thuis de muziek van
zijn geliefde componisten
spelen, zonder dat het huis
gezin hoofdpijn krijgt van
het dreunende lawaai en
zonder dat hem zelf de
klank van zijn instrument
mishaagt. Hèt is best mo
gelijk dat met dergelijke
positieforgels de huismu-
ziekbeoefening gestimuleerd
kan worden. Want het is
tegenwoordig toch over het
algemeen zo, dat met de
uitvinding van radio en
gramofoon, de oude zelf be
oefende huismuziek van het
toneel dreigt te verdwij
nen. En van een goede
huismuziek uit, kan een
bloeiende kerkmuziek ont
staan. De heer Meilof schat
te dat een positieforgel als
door hem gebouwd onge
veer vijftienhonderd gul
den zou moeten gaan kos
ten, hetgeen niet wil zeg
gen dat iedereen nu voor
zulk een bedrag een der
gelijk orgel kan gaan kopen.
Eerst zal men moeten af
wachten of er voldoende
belangstelling voor een der
gelijk project bestaat en
zelfs dan zal het de vraag
zijn. of er een fabrikant te
vinden zal zijn, die zich op
het bouwen van positief
orgels voor de huismuziek-
beoefening zal gaan toe
leggen.
Inmiddels kan men in de
huize Meilof de klanken
horen van de prachtige
orgelmuziek van een Swee
linck of een Frescobaldi,
een muziek waar de latere
groten als Bach en Handel
op aansluiten. Voor het uit
voeren van deze laatste
muziek heeft men echter
een groter orgel met meer
dan één klavier nodig en
die zijn voor huiskamer
gebruik net weer iets te
groot en tedreunend.
D.
De ministers Luns en Beijen hebben de
Staten-Gcneraal de tekst overgelegd van
het op 13 Maart 1956 te Tokio ondertekende
protocol tussen het Koninkryk der Neder
landen en Japan inzake de regeling van het
vraagstuk betrefende zekere soorten par
ticuliere vorderingen van Nederlandse on
derdanen, met notawisseling.
De regering, in overeenstemming met de
door de verschillende belangenorganisaties
naar voren gebrachte wensen, heeft beslo
ten tot de volgende maatregelen inzake de
betalings- en verdelingswijze van het door
Japan ten behoeve van de voormalige ge-
interneerden uit te keren bedrag:
1. Over de inkomsten, die aan de belang
hebbenden op grond van dé financiële uit
kering van het thans door Japan beschik
baar gestelde „smartegeld" zullen toekomen
zal geen belasting worden geheven. 2. Door
de Staat der Nederlanden zal een voor
financiering worden verricht, waardoor
kort na de ratificatie met de uitbetaling
een aanvang kan worden gemaakt, zodat de
belanghebbenden niet zullen behoeven te
wachten op de van Japanse zijde in vijf
termijnen te verrichten betalingen. 3. Een
gelijke verdeling van het door Japan be
schikbaar gestelde bedrag zal plaatsvinden
onder alle voormalige Nederlandse burger
geïnterneerden, die op een uitkering rede
lijkerwijs aanspraak kunnen maken. Over
wogen is nog de mogelijkheid om de groot
te van het' uit te keren bedrag afhankelijk
te stellen van de mate, waarin betrokkenen
tijdens hun internering leed hebben onder
vonden. Deze gedachte moest evenwel wor
den losgelaten, omdat zij in de praktijk
niet uitvoerbaar blijkt.
PARIJS (Reuter). De Poujadistische
beweging voor belastinghervorming heeft
besloten, dat haar nog overgebleven 46 af
gevaardigden in de Assemblée Nationale
tot nader order de vergaderingen van het
parlement niet zullen bijwonen. Dit besluit
is genomen op een vergadering van de
Poujadistische afgevaardigden en het na
tionale bureau van de beweging, die door
Pierre Poujade werd bijgewoond. In een
communiqué wordt verklaard, dat het be
sluit eén gevolg is van de stelselmatige
sabotage van het parlementaire stelsel
door een meerderheid die haar minachting
voor de rechten van de oppositie heeft ge
toond. Aan het einde van deze maand
komt het congres van de Poujadistische
beweging bijeen. De zetels van nog acht
Poujadisten worden betwist.
In Den Haag is een stichting opgericht,
die tot doel heeft op internationale en zui
ver wetenschappelijke basis de bestudering
van spontaan optredende z.g.n. paranor
male verschijnselen te bevorderen. Geval
len van telepathie, helderziendheid, voor-
schouw, tweede gezicht, bepaalde soorten
van verschijningen, spookverschijnselen
en dergelijke, die zich spontaan en niet
experimenteel-uitgelokt voordoen, vallen
binnen het studieterrein der stichting.
De stichting draagt de naam van „Inter
national committee for the study of spon
taneous paranormal phenomena" (inter
nationale commissie voor de bestudering
der spontane paranormale verschijnselen).
Zij zal er naar streven om in internatio
naal verband te komen tot het opstellen
van maatstaven ter beoordeling van de ge
rapporteerde gevallen van spontane aard
en zal zich ook bezighouden met het or
ganiseren van uitgebreide enquêtes in ver
scheidene landen in de westerse wereld,
teneinde een inzicht te verkrijgen in de
huidige frequentie dezer fenomenen.
In het stichtingsbestuur hebben zitting
genomen de heren M. Ebon, vertegen
woordiger van „parapsychology founda
tion", New York; prof. F. Egidi, voorzit
ter van de Italiaanse parapsychologische
vereniging te Rome; G. W. Lambert, pre
sident van de Engelse vereniging voor psy
chisch onderzoek, te Londen; dr. Gardner
Murphy, Topeka, Verenigde Staten, vice-
voorzitter van het Amerikaanse parapsy
chologische genootschap te New York; G.
Zorab te Den Haag, secretaris van de stu
dievereniging voor Psychical Research.
Oud-dirigent van koren
uit Haarlem en Utrecht
In de ouderdom van 78 jaar is te Sint
Maerten Lathem nabij Gent overleden de
heer Lieven Duvosel, die van 1921 tot 1940
in ons land heeft gewoond, waarvan het
grootste gedeelte in Haarlem. In die perio
de heeft hij de leiding gehad van verschei
dene koren, zoals de Koninklijke Liederta
fel „Zang en Vriendschap", „Die Spaerne-
sanghers", „Haarlems Vrouwenkoor",
Utrechts mannenkoor Euterpe" en de ko
ren van de afdelingen Haarlem en Tiel van
de Maatschappij tot bevordering der Toon
kunst.
Lieven Duvosel is op 14 december 1877
te Gent geboren, begon op zevenjarige
leeftijd zijn studie aan het Gentse Conser
vatorium en zette later zijn studie voort
aan het Conservatoire national en de Uni-
versité libre te Parijs. Tot zijn leraren be
hoorden Peter Benoit, Ch. Widor en G.
Fauré. In België dirigeerde hij een aantal
koren en componeerde vele werken voor
koor en orkest.
In Haarlem zette hij zijn arbeid als di
rigent en componist voort. Hij meende in
Nederland niet die waardering gevonden
te hebben, die hij verwacht had en in het
najaar van 1940 is hij naar België terugge
keerd. Duvosel liet vele vrienden in Haar
lem achter.
ADVERTENTIE
Het voor jaarsfeest van de gratis, waarde
volle Jubileumchèques is in volle gang. WIE
thans zijn woning nóg gezelliger en nóg
gerieflijker wil inrichten, kiest uit de grote
en prachtige collecties van Wassenaar. Om
zich daarna met zijn Jubileumchèque te
fuiven op een hartewens
i
de waardevolle Jubileumchèque de
laagst mogelijke prijzen de grootste
keuze een halve eeuw vakmanschap
goede voorlichting en service.
Kruisstraat 22, tel. 16777
Zuiver wollen
TAFELKLEED
2 geheel nieuwe dessins
in elk 6 verschillende en
gezellige kleuren. Zeer
speciale aanbieding, zo
lang de voorraad strekt.
Slechts 27,75 (gr. maat)
En nog een Jubileum
chèque cadeau.
Ook tafel-, dressoir, en schoorsteenlopers en ronde
tafelkleden in dezelfde kwaliteit, kleuren en dessins.
Jansweg 17, t/o Station,
tel. 11,329 en 18626
„MIGNON"-kinderdeken
met leuke kinderteke
ning, goede kwaliteit
gemengd-wol. In bleu en
zalm.
Voor de wieg
Voor ledikant
MIGNON
1 pers. 150 x 200
4,90
ƒ7,90
16.95
(Van ouze correspondent in Bonn)
Op de partijdag van de vrije democrati
sche (liberale) partij, de zevende sedert
haar oprichting, die vandaag en gisteren
te Würzburg werd gehouden, is duidelijk
gebleken dat de breuk met bondskanselier
Adenauer en met diens regeringscoalitie
niet meer te helen is. De voorzitter van de
partij, dr. Thomas Dehler, die in Aden
auer's eerste kabinet minister van Justitie
was, maar thans een van zijn felste poli
tieke en persoonlijke tegenstanders is, viel
hem buitengewoon heftig aan. Adenauer
wordt begin volgende week van zijn va
kantie in Zwitserland in Bonn terugver
wacht.
Dehler verweet de kanselier, dat hij niet
met voldoende ernst en voortvarendheid
voor de hereniging van Duitsland in de
bres gesprongen is. De regering had na de
val van Beria, de dood van Stalin en het
aftreden van Malenkov als premier niet
voldoende gebruik gemaakt van de gele
genheid onmiddellijk iets voor de hereni
ging te doen. Dehler zei dat Adenauer zich
in het buitenland vertrouwen had verwor
ven ten koste van het vertrouwen van de
Duitse bevolking. Hij beweerde dat Aden
auer's macht berust op het misbruik ma
ken van Christendom, godsdienst en kerk
voor politieke doeleinden. Dehler zei dat
er sedert februari van het vorig jaar geen
coalitievraagstukken meer besproken zijn.
In plaats daarvan heeft Adenauer's partij,
de C.D.U., gepoogd de vrije democraten
„gelijk te schakelen".
Dat was reeds voor Adenauer's reis naar
Moskou begonnen. De vrije democratische
partij had op het standpunt gestaan dat
Adenauer aan het aannemen van de Rus
sische uitnodiging de voorwaarde had
moeten verbinden dat de Russen de Duitse
gevangenen zouden vrijlaten. Ook de vroe
gere minister-president van het bondsland
Baden-Württemberg, Reinhold Maier, viel
Adenauer heftig aan.
De zestien vrije democratische leden van
de bondsdag, onder wie vier ministers van
Adenauer's regering, die de Bondsdag
fractie van de vrije democraten hebben
verlaten, behoren officieel nog tot de par
tij. Zij zijn echter niet op de partijdag ver
schenen. Deze afgevaardigden, die hun
groep de naam „democratische arbeiders
gemeenschap" hebben gegeven, zijn vast
besloten een nieuwe partij op te richten.
Dit zal waarschijnlijk Dinsdag in Bonn
gebeuren. Vermoedelijk zal deze nieuwe
partij „Volkspartij voor vrede en eenheid"
heten. De minister voor woningbouw
Preusker zou voorzitter worden.
Met de socialisten?
Dr. Dehler werd stormachtig toegejuicht
bij zijn felle aanval op de bondskanselier.
Ook dr. Reinhold Maier verwierf veel in
stemming, toen hij verklaarde, dat de ver
kiezingen van het volgende jaar moeten
leiden tot de verdwijning van de Christen-
Democratische meerderheid in het parle
ment.
Het debat heeft onmiskenbare tekenen
opgeleverd, dat de liberalen de weg effe
nen voor een mogelijk samengaan met de
sociaal-democraten.
Aantrekkelijk plan
Dr. Erich Mende, lid van het partijbe
stuur, diende een plan voor de hereniging
van Duitsland in, dat, naar verwacht
wordt, op vele punten aantrekkelijk is
voor de socialisten. Het voorstel van dr.
Mende vormt een uitwerking van het
„plan-Eden" voor een buffer-zone in Duits
land, dat voor het eerst op de top-confe-
rentie te Genève in juli van het vorige jaar
aan de orde werd gesteld, doch dat men op
de tweede conferentie van Genève op aan
drang van Adenauer en Washington liet
varen.
Volgens dit plan zouden de buitenlandse
strijdkrachten van de Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie de bondsrepubliek,
met uitzondering van de Eifel en het ge
bied van Rijnland en Palts, moeten ont
ruimen. De Russen zouden zich achter de
Oder-Neisse-grens terugtrekken. In het
tussenliggende gebied zouden beperkte
Duitse strijdkrachten zich mogen legeren.
Tegen het voorjaar van 1958 zouden er
vrije verkiezingen worden gehouden, waar
na een herenigd Duitsland zou toetreden
tot een Europees veiligheidsstelsel. Van
het ogenblik af, dat dit stelsel van kracht
wordt, zouden automatisch de banden tus
sen Oost-Duitsland en het verdrag van
Warschau enerzijds en tussen West-Duits-
land en de NAVO anderzijds worden ver
broken. De twee genoemde verdragsorga
nisaties zouden echter blijven bestaan als
onderdelen van het nieuwe stelsel voor
Europese veiligheid.
Sovjet-encyclopedie over de
Verenigde Staten
In het zojuist verschenen nieuwe deel
van de Russische encyclopedie zijn 97 blad
zijden gewijd aan de Verenigde Staten.
Hierin komt de beschuldiging voor dat
Amerika de „koude oorlog" begonnen zou
zijn. De encyclopedie vermeldt, dat na de
verkiezing van Truman tot president de
invloed van reactionaire kringen in de
Amerikaanse regering toenam. „Reeds voor
het einde van de tweede wereldoorlog wei
gerden de V. S. de samenwerking met hen,
die tegen Hitier streden, voort te zetten. In
het tijdperk na de oorlog hebben de V.S.
openlijk gestreefd naar het leiderschap
over de wereld". Volgens de encyclopedie
vormen de V.S. een „bourgeois republiek".
WASHINGTON (Reuter) Een functio
naris van de Amerikaanse Nationale Raad
van (protestantse) Kerken en een uitge
weken Russische zeeman hebpen de Sov
jet-afgevaardigde bij de UNO Sobolev, er
van beschuldigd, dat hij de heimelijke ont
voering" van vijf Russische zeelieden uit
de Verenigde Staten heeft georganiseerd.
Zij verklaarden voor de subcommissie voor
de binnenlandse veiligheid van de Ameri
kaanse Senaat, dat de vijf zeelieden, die in
de Verenigde Staten asiel hadden gevraagd,
op 7 april, omringd door 20 tot 25 „Sovjet
bandieten", van een vliegveld van New
York vertrokken waren. Een kerkelijke
instelling had zich over de vijf zeelieden
ontfermd, toen zij in de Verenigde Staten
aankwamen. Zij waren bemanningsleden
van het Russische tankschip „Toeapse", dat
in 1954 door Chinese nationalisten naar
Formosa was opgebracht.
De republikeinse senator Welker, voor
zitter van de sub-commissie, zei, dat hij
van plan-is na te gaan welke Amerikaanse
regeringsdienst ervoor verantwoordelijk is,
dat de zeelieden „weggezonden" konden
worden. In de eerste plaats moet echter
worden onderzocht, hoever de Sovjet-dele
gatie bij de UNO in New York is gegaan,
zo zei hij.
Volgens het Amerikaanse weekblad
„News Week" hebben Sovjet-vertegen
woordigers zware pressie op het vijftal
uitgeoefend en zijn Amerikaanse diensten
nalatig geweest bij de controle tijdens het
gedwongen vertrek.
