Oost-west in de Eerste Kamer
IN DE WERELDPOLITIEK
Decorwisseling voor de satellieten
Tèm
Jungschlager-herdenking in
Concertgebouw Amsterdam
Vijftig jaar geleden
Prof. Schermerhorn vreest Russische
economische ondermijning
Nourytien
laat Uw kritieke dagen
ongemerkt voorbij gaan!
Prof. Gerbrandy: „Jacht
op een zondebok"
'"Hoe is het ontstaand
Hoffman vond het
graf leeg
die
zenuwen
Ï^NATOGk
'3
Agenda voor Haarlem
CPN en P.v.cLA. hielden in
Amsterdam 1 mei-vieringen
Paul de Groot en Evert
Vermeer contra Romme
Kapitein Kop nog steeds op
brug van gezonken „Altair"
Onverwachte tegenslag
voor Hammarskjoeld
Alleen Egypte bereid tot
onvoorwaardelijk bestand
Kort nieuws
Dit woord: KOLDER
Opening van UNO-Assem-
blée naar november
verschoven
Uit Haarlems Dagblad
van 2 mei 1906
WOENSDAG 2 MEI 1956
(Van onze parlementaire redacteur)
BIJ DE BEHANDELING VAN de begroting van Buitenlandse Zaken in de Eerste
Kamer voorzag gisteren prof. Schermerhorn (PvdA) dat de Russen zullen
toestemmen in een beperking van de bewapening om daardoor in staat te zijn de
economische basis van de westerse landen uit te hollen en te ondermijnen. Hun
bewapeningsproduktie zullen de Russen vervangen door economische produktie om
daarmee op de wereldmarkt het prijsmechanisme te verwoesten. De westerse
landen zullen voor de Russische produkten wel hun eigen grenzen kunnen sluiten,
maar zij zullen de Russen niet kunnen weren van de wereldmarkt Dit zal het
westen noodzaken te breken met het vrije kapitalistische produktiestelsel en op
economisch gebied hetzelfde te aanvaarden als op het gebied van de defensie, zo
meende prof. Schermerhorn.
Zolang de totalitaire methodes niet zijn
afgezworen is het gepraat over vreedzaam
naast elkaar bestaan niet te aanvaarden.
Het beste afweermiddel is integratie van
Europa en van de NAVO-landen onderling
om tot een eigen interne economische
markt te komen. Daarbij zal men over-
heidsleiding en een gericht produktiestelsel
moeten aanvaarden.
Professor Schermerhorn zei ten aanzien
van de kwestie-Ambon te willen waar
schuwen „tegen het gevaar van geestelijke
zwendel met het begrip zelfbeschikkings
recht".
Israel
Gaarne zou hij voorts vernemen hoe de
ministers de stand van zaken met betrek
king tot Israels veiligheid zien, zowel wat
de kwestie van wapenleveranties betreft
als de vraag inzake garanties voor Israel
ingeval van een Arabische aanval. Het
moet zijns inziens als een gevaar worden
gezien, dat het westen in verschillende
Arabische landen, ook financieel, een klei
ne overheersende groep steun verleent die
onder het mom van godsdienststrijd de Is
lamitische massa's, die nog in een feodaal
bestel leven, tegen Israel tracht op te zet
ten.
Indonesië
Wat Indonesië betreft vroeg prof. Scher
merhorn zich af of indien Nederland in
1945-46 tijdig had ingezien, dat de enige
weg ware geweest langs de weg van
vriendschap een zelfstandige Indonesische
staatsgemeenschap tot stand te doen
komen, wij dan zo in het slob terecht ge
raakt zouden zijn als nu het geval is. Hij
meende' dan ook eerder zichzelf te kunnen
verwijten destijds niet ver genoeg dan te
ver te zijn gegaan. Overigens was hij van
mening, dat in Indonesië, aanvankelijk het
troetelkind in de wereld, thans van hand
tot hand het onrecht blijkt toe te nemen.
Hij voegde hieraan voor alle zekerheid nog
aan toe niet anders over het proces-Jung
schlager te denken als vrijwel geheel ons
volk.
Nieuw-Guinea is een internationaal pro
bleem, zei prof. Schermerhorn. De thans
bestaande toestand is nauwelijks nog een
half jaar te handhaven. Het enige middel
om de koloniale verhoudingen uit te ban
nen, gelijk die zich met betrekking tot
Nieuw-Guinea voordoen, is het scheppen
van een internationale trustverhouding.
Prof. A n e m a (A.R.) verklaarde zich
tegen het afstand doen van enigerlei ge
bruik van atoomwapens,want dat zou neer
komen op een zich overgeven aan vol
strekte weerloosheid. Krachtige steun aan
onder-ontwikkelde gebieden is geboden,
waarbij ook voor Nederland veel te doen
valt.Verder is nodig met toewijding en over
tuiging de geest van het Christendom uit
te dragen om de fatale gevolgen van de
machtsleer der communisten te stuiten en
nieuwe wegen aan te wijzen van vrijheid
en gerechtigheid.
Mr Wendelaar (V.V.D.). die de ver
slapping van de NAVO betreurde, bleek
minder optimistisch dan minister Beyen
ten aanzien van het tot stand komen van
een Europese gemeenschappelijke markt.
Onze buitenlandse dienst noemde hij duur
en het rendement matig. Van onze diplo-
ADVERTENTIE
Als er iets is. dat helpt tegen dat geregeld
terugkerende gevoel van onwel zijn, dan is
het NOURYTIEN. NOURYTIEN - het mo
derne symptomatisch werkende geneesmid
del - 5 vermaarde componenten in één tablet.
NOURYTIEN werkt veilig. Het veroorzaakt
geen maagklachten. Ga ook over op
NOURYTIEN. Dan zegt u mét duizenden
vrouwen: „kritieke dagen - het zou wat
NOURYTIEN knapt mij op in een omme
zien!" Bij alle apothekers en drogisten. Per
buisje van 20 stuks 85 ct.
WOENSDAG 2 MEI
Palace: „Engelen zonder vleugels". 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Luxor: „L- hel van Parijs".
14 iaar, 7 en 9.15 uur. Studio: „I vitellom",
13 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Botsende jeugd'
18 jaar. 7 en 9.15 uur. Roxy: „Gunga Dm", 14
jaar. 7 en 9.15 uur. Rembrandt: ..Carmen
Jones", 18 jaar. 7 en 9.15 uur. Frans Hals:
„Daar zal je voor boeten", 7 en 9.15 uur.
Frans Halsmuseum: avondopenstelling. 8.30
tot 10.30 uur, met oude muziek. Vishal: Ma
rionettentheater van Feike Boschma, 8.30
uur. Stadsschouwburg: 8 uur. De Toneelver
eniging met „Zeeman, pas op!". Openlucht
theater, Bloemcndaal: Tentoonstelling wer
ken van in Bloemendaal wonende beeldende
kunstenaars. Brinkmann: 8.15 uur. Bijeen
komst V.V.D. Spreekster: mevrouw A. For-
tanier—de Wit. Gebouw „Cultura": 8 uur,
Bevrijdingsherdenking Ned. Ver. van Spiri
tisten „Harmonia".
DONDERDAG 3 MEI
Minerva: „Madame Butterfly", alle leef
tijden, 8.15 uur. Palace: „Engelen zonder
vleugels", 14 jaar, 2, 4.15, „Rear Window", 18
jaar. 7 en 9.15 uur. Luxor: „De hel van Pa
rijs". 14 jaar. 2. 7 en 9.15 uur. Studio: „I
vitelloni". 18 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Lido:
„Botsende jeugd". 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Roxy: „Gunga Din", 14 jaar, 2.30, 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „Carmen Jones". 18
jaar. 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Halsmuseum:
avondopenstelling, 8.30 to 10.30 uur, met
oude muziek Vishal: Marionettentheater van
Feike Boschma, 8.30 uur. Stadsschouwburg:
8 uur. De Toneelvereniging met „Zeeman,
pas op!". Openluchttheater, Bloemendaal:
Tentoonstelling werken van in Bloemendaal
wonende beeldende kunstenaars. Zuiderka
pel: 8 uur, ds. J. Visser spreekt over „De An
tichrist". Aula HBS-B, Zijlvest: 8.15 uur,
Voor de Vereniging voor Vrije Opvoedkunst
spreekt prof. dr. B. C. J. Lievegoed over
„Welke eisen stelt de 20ste eeuw aan de op
voeding?". Gebouw H.K.B.: 8 uur, Film
avond voor emigranten.
maten in den vreemde merkt men in het
algemeen niet veel meer dan hun bezig
heden van representatieve aard. Wij laten
ons op zeventig posten in het buitenland
vertegenwoordigen, waarbij verschillende
zijn die de moeite niet of nauwelijks waard
zijn. Mr. Wendelaar zou na het jongste con
tact te Brussel gaarne wat meer vernemen
over de Nederlands-Belgische kwestie van
de tussenwateren. Zeer onbevredigend
vond hij het, dat de regering de Kamer in
het ongewisse heeft gelaten omtrent het
geen eventueel gedaan zal of kon worden
naar aanleiding van de onrechtmatige een
zijdige daad van Indonesië: de opzegging
van de Unie.
Uit mr. Wendelaars beschouwingen over
de tegenover Rusland aan te nemen hou
ding viel op te maken, dat hij, zich ervan
bewust dat men zijn kruit droog moet
houden, toch bereidheid tot zoveel mogelijk
praten met de Russen bepleitte.
Mr. R i p (A.R.) sprak over een zeer ac
tuele aangelegenheid: hij vroeg de minis
ters Beijen en Luns iets mee te delen over
het feit, dat een voor bijzondere diensten
door de Egyptische regering gecharterd
vliegtuig van de K.L.M. met vier Neder
landers en een Egyptenaar door Israëlische
jachtvliegtuigen tot een landing op Israë
lisch grondgebied gedwongen was.
Prof. Beaufort (K.V.P.) waarschuwde
tegen „de oude Adam van het nationaal
egoïsme". In het wezen der oost-west-ver
houding is geen verandering te bespeuren,
wel in de taktiek. De militaire waakzaam
heid en offerbereidheid mogen niet ver
slappen. Plicht is het echter wel langs de
weg van internationale overeenkomst de
proefnemingen met atoomwapenen te sta
ken. Prof. Beaufort was zeer verontwaar
digd over het gebeurde in het proces-Jung-
schlager, over Foster Dulles' optreden tij
dens zijn bezoek aan Indonesië, alsmede
over de ook door de heer Algra (A.R.) ge
wraakte rechtsverkrachting door Indonesië,
de opzegging van de Unie. Hij vroeg of er
nog enige mogelijkheid was deze kwestie
op een of andere wijze door het Internatio
nale Gerechtshof te laten behandelen. Het
verheugde de heer Algra, dat de regering
duidelijk heeft verklaard, dal de onschuld
van Jungschlager onomstotelijk vaststaat
en dat zij zich hierin door het Nederlandse
volk gesteund weet.
De heer Geugjes (C.P.N.) betoogde
onder meer dat de politiek der regering nog
steeds gericht is op de koude oorlog. Hij
wilde van minister Beyen weten hoe deze
denkt over de uitlating van Foster Dulles
in het Amerikaanse weekblad „Life", waar
in hij de politiek van kracht tot het uiter
ste had gepropageerd. De schuld van de
mislukking der onderhandelingen met In
donesië in Genève schreef de heer Geugjes
uitsluitend aan minister Luns toe. Volko
men verkeerd was zijns inziens diens stand
punt, dat er „nu niet en nooit" over Nieuw-
Guinea wordt gesproken. „Dit is een beleid
van ongeneeslijke kolonialisten." Als minis
ter Luns zo doorgaat, dan is hij straks niet
alleen een minister zonder portefeuille,
maar tevens zonder vrienden „in de inter
nationale samenleving", aldus de heer
Geugjes.
Zowel de P.v.d.A. als eerder op de
avond de C.P.N.hebben in Amsterdam
met fakkeloptochten en openluchtbijeen
komsten de eerste mei gevierd. De belang
stelling en het aantal deelnemers aan de
optochten viel zowel in de Eerste Jan van
der Heydenstraat, waar de secretaris van
de C.P.N. Paul de Groot sprak, als op het
Beursplein, waar men de voorzitter van
de P.v.d.A. kon beluisteren, ietwat tegen.
Tegen acht uur begon de optocht der
communisten van het Waterlooplein via de
Ceintuurbaan naar de Eerste Jan van der
Heydenstraat. Er werden geen portretten,
doch wel leuzen meegedragen, zoals „Ver
dedig de Grondwet", „Vriendschap met
een onafhankelijk Indonesië" en „Eenheid
van alle werkers".
Later op de avond begon de bijeenkomst
op het Beursplein van de P.v.d.A. De op
tocht was een uur tevoren vertrokken van
het Kwakersplein en via de Jordaan bij
het Beursplein aangekomen. Ook hier droe
gen de deelnemers spandoeken en vlaggen.
Evert Vermeer besprak de moeilijkheden,
die zich in februari hebben voorgedaan in
de Stichting van de Arbeid en vroeg zich
af, waar toen de solidariteit bleef van de
andere politieke partijen; de heffer Romme
wilde zich niet met het conflict bemoeien.
Tenslotte viel hij de Katholieke Volkspar
tij aan, „die blijkbaar erg boos is gewor
den over het manifest, dat wij tot de com
munisten hebben gericht en waarin wij de
communisten vi-oegen bij de verkiezingen
een wijs besluit te nemen. Maar", zo ver
volgde de heer Vermeer, „het schijnt soms
in ons land of men liever een wat sterkere
C.P.N. en een wat zwakkere socialistische
partij wil zien".
Gezagvoerder acht berging mogelijk
Kapitein Pieter Kop van het Nederland
se motorschip Altair, dat twee weken ge
leden in de buurt van Vitoria in Brazilië
strandde en zonk, geeft de hoop niet op
zijn schip weer boven water te krijgen.
Kapitein Kop heeft het schip nog niet ver
laten, al is er nog maar een klein stukje
van droog. De Braziliaanse firma's die de
bergingsmogelijkheden hebben onderzocht
menen dat het schip reddeloos is, maar
kapitein Kop verklaart dat hij de berging
nog heel goed mogelijk acht.
ZES SPREKERS HEBBEN dinsdagavond het woord gevoerd tijdens een Jung-
schlager-herdenking in het Concertgebouw te Amsterdam, belegd door het plaatselijk
actie-comité „Jungschlager". Het doel van deze avond was zoals de voorzitter van
het comité mr. dr. A. Zeegers meedeelde in zijn openingswoord, te getuigen van
de vaste overtuiging dat Jungschlager onschuldig was aan het ten laste gelegde, het
uiten van solidariteit en hartelijk medegevoel met de nog gevangen gehouden Neder
landers, die in Indonesië op hun berechting wachten en het herdenken van Jung
schlager. Staande hoorden zeer vele aanwezigen in de grote zaal van het Concert
gebouw de woorden ter herdenking aan, waarna een minuut stilte in acht werd
genomen. Op het podium lag een grote krans witte bloemen van het actie-comité.
Deze krans zal straks aan de baar van de overledene worden gehecht.
De minister van Staat, prof. mr. P. S.
Gerbrandy zag als de achtergronden van
het proces-Jungschlager onder meer de
jacht naar het behoud van het gehele voor
malige Nederlands-Indië, Nieuw Guinea
incluis, naar een algehele scheiding van
blank en bruin en naar de Nederlandse
scheppingen op industrieel en agrarisch
gebied. „Jungschlager is het onschuldige
slachtoffer van de opzet tot het vinden
van een zondebok, die aan de Indonesische
wereld moest tonen, dat Nederland bezig
was de rechtsorde en de staat aldaar om
ver te werpen." Daarbij kwam het goed
in de kraam te pas, dat de Nederlandse
ondernemingen aldaar als vijandelijk ver
mogen konden worden beschouwd. Het
ging in het proces niet om de waarheid,
doch om de veroordeling, zo zei de spreker
en hij citeerde het Nederlandse Juristen
blad waarin wordt gesteld dat „indien
Jngschlager was blijven leven, hij op alle
punten had moeten worden vrijgesproken".
Prof. Gerbrandy sprak van de zwak
heid van het Nederlands beleid, dat pas
sief bleef toen actie geboden was. „Er
moest gehandeld worden, niet alleen door
een beroep op het geweten van de wereld,
maar ook door een krachtige overheid."
De heer Gerbrandy sprak de hoop uit, dat
dit besef van handelen krachtig zal gaan
leven voor de andere beklaagden, die nog
berecht moeten worden.
De andere sprekers op deze avond wa
ren de majoor KNIL b.d. J. E. van Buuren,
een der getuigen a decharge bij het proces,
mr. J. Derks, de voorzitter van het Vete-
ranenlegioen de heer B. H. J. Doppen, de
voorzitter van de stichting „Door de Euwen
Trouw" de heer H. Coenradi en ds. M. de
Goede, gereformeerd predikant te Amster
dam.
Half in tweeën gescheurd door een dikke boom, werd deze autobus van de Britse
strijdkrachten, na met 43 inzittenden bij het Engelse plaatsje Rugby-Southam van
de weg in een sloot te zijn geraakt. Vijf leden van het Britse leger en de R.A.F.
verloren bij het ongeluk het leven, 22 anderen liepen verwondingen op. De mannen
keerden terug van verlof.
Het Postaal Mannenkoor „Kunst en
Kracht" onder leiding van Nico van der
Linden verleende medewerking, benevens
de alt mevr. Lucie Goldschmeding-Bolman
en de organist Marc. E. Bouwmeester.
De avond werd gesloten met het zingen
van het Wilhelmus.
JERUZALEM (Reuter) Dag Ham-
marskjloed, de secretaris-generaal van de
UNO, heeft besloten nog niet naar Rome
terug te keren. Er schijnen zich op het
laatste ogenblik nog moeilijkheden te heb
ben voorgedaan met zijn plannen voor een
staakt-liet-vuren tussen Israel en de Ara
bische landen. Hij zal eerst naar Damascus
vliegen voor besprekingen met de Syrische
autoriteiten. Hammarskjoeld zou tegenover
Israëlische leiders verklaard hebben, dat
Syrië slechts in een staakt-het-vuren toe
zal stemmen op voorwaarde dat Israel het
werk aan het Jordaan-project niet hervat.
Deze werkzaamheden werden verricht in
de gedemilitariseerde zone aan de Syrische
grens. De Israëlische leiders zouden ge
meend hebben dat het staakt-het-vuren
tussen Israel en Syrië onvoorwaardelijk
zou zijn, evenals dat tussen Egypte en Is
rael. Israel heeft 2 y. jaar geleden de werk
zaamheden aan het irrigatieproject bij
Benot Jakof gestaakt, in afwachting van
een beslissing van de Veiligheidsraad.
Sindsdien hebben de Verenigde Staten ge
tracht Israel en de Arabische landen er toe
te brengen dit project (en andere in de
Jordaanvallei) gezamenlijk uit te voeren.
Israel zegt echter, vrij te zijn het werk te
hervatten.
Israëlische functionarissen hebben ver
klaard zich te verbazen over het feit dat
niet alle Arabische buurlanden een ver
klaring over het staakt-het-vuren uitge
geven hebben. Hammarskjoeld heeft slechts
laten weten dat Israel en Egypte een der
gelijke overeenkomst hebben aangegaan.
Israëlische functionarissen vrezen dat hii
Syrië, Jordanië en de Libanon niet bereid
heeft gevonden het voorbeeld van Egypte
te volgen.
Israel en Egypte hebben ingestemd met
het instellen van waarnemingsposten in het
grensgebied van Gaza, die door UNO-per-
soneel zullen worden bemand.
De Jordaanse premier, Samir Rifa'i,
heeft verklaard dat-Jordanië, „evenals de
andere Arabische staten," een „positieve
houding aanneemt tegenover Hammars-
k.ioelds voorstellen. Politieke waarnemers
te Amman ziin van mening, dat de Arabi
sche staten in alle nationale aangelegen
heden. waarbij Arabische belangen betrok
ken ziin. handelen overeenkomstig de aan
wijzingen van Egypte.
Onderscheiding. Mr. dr. H. Pos. gevol
machtigd minister van Suriname, is door de
Franse regering benoemd tot commandeur
in het Legioen van Eer.
De stroom van berichten uit oost-Europa, waaruit valt op te maken dat het
ijzeren regiem uit de Stalin-periode milder is geworden en een geheel
nieuwe sfeer de verhoudingen tussen Rusland en zijn satellieten gaat
beheersen, heeft in het westen een voorzichtig optimisme doen ontstaan ten
aanzien van de mogelijkheid, dat de volken van oost-Europa zich zullen
kunnen ontworstelen aan de dictatuur van het Kremlin. Het „titoïsme",
waaronder men verstaan moet de neiging van communistische regimes om
de inmenging van Moskou te negeren en het landsbestuur op zuiver nationa
listische leest te schoeien, is zelfs door het westen waar mogelijk bevorderd.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Foster Dulles, wiens
verklaringen in het algemeen moeten worden gezien als „kleuraanduiding"
voor de westelijke politiek, heeft ten aanzien van Polen opgemerkt, dat een
„nationaal-communisme" voor dit land goede mogelijkheden zou bieden.
Tito is door het westen volledig geaccepteerd en gemainteneerd, als dank
voor zijn initiatief om zijn land los te scheuren uit het oostelijk bloc. Als de
j tekenen niet bedriegen, zal het „titoïsme" in vele oostelijke satellieten een
l grote kans van slagen krijgen, nu Moskou welwillend schijnt te staan tegen
over grotere zelfstandigheid der oost-Europese staten. Uit de houding, die
het westen hiertegenover aanneemt, blijkt nu zonneklaar het verschil tussen
ideologie en politiek. Het is zeer belangrijk, dit verschil in het oog te
houden, omdat het vele misverstanden verklaart en de realiteit scheidt van
de verdichtselen.
Er zijn twee volkomen tegengestelde
levenshoudingen, die het leven beheersen,
en die men noemen kan bij hun verzamel
namen: het materialisme en het spiritua
lisme. Beide opgevat in hun meest
uitgebreide betekenis, niet geëtiketteerd
op een bepaalde politieke of kerke
lijke groepering, omvatten zij een goed
deel van de wereldbevolking, echter
niet volgens zwarte lijnen op land
kaarten, doch dwars door geografische,
politieke en etnologische begrenzingen
heen. Het communisme gaat prat op zijn
materialistische beginselen en is gespeend
van elke spirituele verheffingskracht, het
christendom is geestelijk gericht en ziet het
materialisme slechts als een voorzichtig te
gebruiken middel ter toepassing van de
verheven denkbeelden der opperste be
schaving.
Het is duidelijk dat men deze definities
slechts van toepassing kan verklaren op de
individuen, niet op de nationaliteiten of
groepen. Een onder communistisch regiem
levend mens kan een voorbeeldig christen
zijn, een in een zich christelijk noemend
land wonend mens kan in zijn persoonlijke
opvattingen de grootste materialist zijn die
de wereld zou kunnen voortbrengen. Deze
overtuiging behoeft niet nadrukkelijk te
worden beredeneerd; iedereen weet het en
kan het in zijn omgeving en bij zichzelf
Constateren.
Wanneer in een land als het onze het
materialisme de overhand krijgt, kan dat in
vele vormen gebeuren. Het behoeft aller
minst in een communistisch regiem uit te
monden. Doch deze werkelijke mogelijkheid
wordt door de politiek genegeerd. De poli
tiek trekt de lijn tussen materialisme en
christendom eenvoudig langs de grenzen
van communistisch en niet-communistisch
geregeerde landen. Wanneer men deze
scheiding eenmaal gemaakt heeft, kan men
het politieke stelsel van de tegenstander
bestrijden door het te brandmerken als
anti-christelijk en zuiver-materialistisch,
doch men moet dan zichzelf en zijn regiem
christelijk en anti-materialistisch noemen.
De politieke strijd wordt dan gevoerd onder
levensbeschouwelijke leuzen, doch langs de
politieke lijnen.
Wanneer de tegenstander zijn materialis
tische regiem behoudt, doch zich in politiek
opzicht in het „christelijke" kamp schaart,
wordt de contradictie pas goed duidelijk.
Dat is het geval met Joegoslavië, dat poli-
tiek-gezien behoort bij het christelijke
kamp, doch levensbeschouwelijk anti
christelijk moet worden genoemd. Het com
munistische regiem in de oost-Europese
landen wordt geen millimeter christelijker,
wanneer het zich van Moskou losscheurt
en het westen gaat aanhangen. De strijd
van het westen tegen het materialisme en
het barbarisme kan men dus niet vereen
zelvigen met de strijd tegen de Sovjet-Unie.
Het is in feite een zuiver politieke, een
machtstegenstelling, die het beeld van de
Oost-West-tegenstelling beheerst, terwijl
de strijd tegen het materialisme slechts ge
voerd wordt door de enkelingen in beide
kampen, die met hun spirituele kracht pro
beren hun medemensen te overtuigen van
het dreigende gevaar van het opkomende
materialistische getij.
Indien het westen de afzonderlijke com
munistische regiems van oostelijke landen
accepteert en zelfs toejuicht, wanneer zij
zich slechts uit hun politieke banden met
de Sovjet-Unie losmaken, is dat een ver
raad aan de leuze, die jarenlang de inspira
tie van de anti-Russische campagne heette
te zijn: de verdediging van de christelijke
beschaving. Het is niets anders dan een
politieke vreugde, ingegeven door de over
tuiging dat. de politieke tegenstander aan
macht heeft ingeboet. Doch het christen
dom, de christelijke beschaving, heeft geen
winst geboekt door dergelijke ontwikkeling.
Integendeel, de christelijke leuzen blijken
nu pas goed misbruikt en op bedriegelijke
wijze als dekmantel voor politieke doelein
den aangewend.
Bij dit alles is weer een welsprekend
symptoom van politieke onwaarachtigheid
in het spel. Wanneer men zijn hoop uit
spreekt dat „de volken van oost-Europa
het materialistische, knellende juk der
Sovjet-Russische overheersing" zullen
kwijtraken, mag men niet juichen als zij
zich uit hun satelliet-positie losworstelen
en daarbij hun communistisch regiem be
houden. Want de mensen van oost-Europa
dragen dan het juk nog evenzeer. Het com
munistische juk, dat hun levens beheerst
en in een materialistische richting dwingt,
dat de persoonlijkheid ontkent en knecht,
dat het geestelijke leven vergiftigt en de
jeugd vervreemdt van de werkelijke waar-
1 den des levens.
De mensen in oost-Europa verlangen
merendeels wellicht naar het gloren van de
dageraad der vrijheid, doch zij verstaan
onder vrijheid toch zeker niet een wisseling
van de willekeur? Een wisseling van
machthebbers,die met dezelfde Leninistisch
Marxistische lectuur in de hand een maat
schappij forceren, waarin de staat de God
heid is? Of die Godheid in het Kremlin dan
wel in Belgrado of Warschau zetelt, zal
weinig verschil maken. Het uitgekristalli
seerde materialisme van een communistisch
regiem is het, dat hen bezwaart. En wan
neer het westen dit niet begrijpen wil,
komt dat doordat het westen in eigen boe
zem steeds meer het materialisme koestert,
dat de beschaving vernielt en de mensen
tot materie-jagers maakt. Wie de strijd
tegen het echte materialisme met succes
voeren wil, zal zich verre moeten houden
van de bedriegelijke politieke parolen, die
heden ten dage nog steeds veelvuldig aan
de wanden prijken. Wie Europa wil redden
van de ondergang in het absolute materia
lisme, behoeft daartoe niet zoals de
arme, bedrogen Duitse jongens indertijd
naar een oostfront te marcheren. Hij moet
de ondankbare en harde strijd aanbinden
met het materialistische monster in zijn
onmiddellijke omgeving, in zijn politieke
partij, in zijn gezin, in zijn organisaties, in
zijn ganse maatschappelijke ruimte. Want
daar vreet het zonder politieke naam doch
met onstuitbare honger aan de beschaving
van het westen.
Wie beducht is voor zijn materiële wel
vaart en zijn levenscomfort, moet in poli
tieke acties een tegenstander zijn van de
politieke macht, die dit alles bedreigt: Rus
land. Doch hij moet daarbij niet de leuzen
van christelijkheid en beschaving voeren.
Hij moet ruiterlijk erkennen, dat het een
materialistische strijd om matei-ialistische
belangen is, waarbij de uitslag voor het
werkelijke christendom en de werkelijke
beschaving van geen belang is. Want zij
verliezen in elk geval.
Het ene Europa, waarvan zovelen dro
men, heeft ook een etiket van christendom
en beschaving opgeplakt gekregen. Doch
wat wint het christendom bij één Europese
markt en één Europese defensiegemeen
schap en één Europese atoomproduktie? En
is de droom van een machtig Europa niet
geheel en al gelijk aan de droom van de
genen, die eens een groot, machtig en ver
eend Sovjet-Russisch rijk wilden maken?
In de wereldpolitiek moet men de strij
ders voor het christendom en beschaving
niet zoeken. Zij werken in het verborgene
vóór en achter ijzeren gordijnen, in alle
groepen van welke politieke kleur ook. Zij
houden geen meetings of congressen, zij
marcheren niet met spandoeken en vlaggen
op welke dag van welke maand ook.
Zij zijn degenen, wier stem nu en dan luid
klinkt en wegebt op de wind van een jach
tig leven. Zij zijn er nochtans en werken
overal en altijd. Zij hebben geen organi
satie en ontmoeten elkander nooit. Maar zij
redden in deze ontredderde wereld nog
dagelijks de waarden, die velen met een
spotlach en een weids gebaar voorbijgaan.
Zij zullen wellicht eens ook in de oost-
Europese landen de dictatoren van hun
troon stoten en een vrije weg banen aan de
krachten, die in de volken 'der satellieten
leven. Dan is het tijd voor gejuich.
J. L.
In het Grieks en het Latijn bestaat
een woord cholera, dat: gal en ook: gal
zucht betekent. In later Latijn krijgt
het woord de betekenis: cholerisch, op
vliegend temperament. Op dit woord
Kras, naar alle waarschijnlijkheid via
gaat het Middelnederlandse: colre terug.
De huidige betekenis is: hersenziekte
bij paarden, runderen en schapen. Zegt
men nu van iemand: hij heeft de kolder
in de kop, dan bezigt men het woord in
letterlijke zin. Figuurlijk verstaat men
er onder: dwaze gemoedsgesteldheid en
vandaar: onzin, dwaasheid. Een geheel
ander woord is kolder in: maliënkolder.
Dit gaat terug op het latijnse collarium:
halsbekleding.
V*X
CHISLEHURST, Engeland (United Press)
De Amerikaanse „litteraire recher
cheur" Calvin Hoffman heeft nog niet
kunnen bewijzen, dat zoals hij beweert
de stukken van William Shakespeare
door Christopher Marlowe geschreven zijn.
Hoffman onderzocht gisteren een vijf
honderd jaar oude grafkelder, waar hij
documenten hoopte te vinden met betrek
king tot het „Shakespeare"-geheim. Maar
hij vond niets anders dan een hoop zand.
Er waren geen documenten in de oude
grafkelder, die zich bevindt in de Scud-
bury-kapel te Chislehurst, er waren zelfs
geen geraamten.
Gespannen volgde Hoffman de verrich
tingen van werklieden, die zich toegang
tot de grafkelder verschaften. Hoffman
verklaarde voor de grafkelder werd ge
opend, dat hij in geen geval de afwezig
heid van documenten zou beschouwen als
een bewijs tegen zijn theorie, dat Marlowe
de auteur zou zijn van de aan Shakespeare
toegeschreven stukken.
Hoffman zeide verrast te zijn door deze
tegenslag, „omdat de inscripties op de
grafkelder duidelijk aangeven, dat er
lichamen in zijn geborgen" Er waren niet
temin geen tekenen die er op wezen, dat
men al eerder met deze grafkelder is bezig
geweest. Hoffman opperde de mogelijkheid,
dat de lichamen in de vloer van de graf
kelder zijn begraven. Met deze eerste po
ging is het onderzoek echter afgelopen. Het
Engelse ministerie van Binnenlandse Za
ken had toestemming geweigerd de licha
men als zij gevonden zouden zijn te
onderzoeken. Hoffman zal niet verder laten
graven in de grafkelder. Hij vertelde ver
slaggevers, dat hij vijf jaar lang op dit
ogenblik had gewacht, hoewel hij erkende
dat de kans op het vinden van documen
ten, die zijn theorie bevestigen, slechts één
op de duizend was.
NEW YORK (Reuter/AFP/UP). - De elf
de gewone zitting van de UNO-Assemblée
zal op 12 november te New York geopend
worden, inplaats van zoals gebruikelijk op
20 september.
De meeste UNO-leden hebben het uitstel
met het oog op de presidentsverkiezingen
in de Verenigde Staten - goedgekeurd.
De UNO-commissie voor contributies
heeft aanbevolen, de bijdragen van de
meeste landen te verminderen, met uitzon
dering van de Verenigde Staten en de veer
tien landen die al het minimum van 1.04
percent betalen. De commissie motiveert
deze vermindering door te wijzen op de
toelating van zestien nieuwe leden tot de
UNO.
De Amerikaanse delegatie heeft tegen
de aanbeveling van de commissie geprotes
teerd omdat zij volgens de Amerikanen
haar bevoegdheid te buiten gaat. Als de
aanbeveling wordt aanvaard, zou de Ne
derlandse jaarlijkse bijdrage van 1.25 op
1.15 percent worden gebracht.
ADVERTENTIE
Die duizelingen,die onzeker
heid, al die hinderlijke be
angstigende klachten, die
pijnen dan hier, dan daar.
Allemaal „zenuwen"!
Sanatogen haalt U er weer
helemaal bovenop. Tob niet
langer - begin er nog van
daag mee.
9het zenuwsterkend tonicum
HAARLEM. Gisteren, op den eersten
Mei, is de Drinkhal van onze Haarlem-
sche Sta al waterbron wederom geopend.
Als alles nu eens anders was geloopen
dan het gegaan is, wanneer het Staalbad
Haarlem de aandacht had getrokken van
landgenoot en vreemdeling, dan zou er
bij de opening van de Drinkhal in het
Frederikspark een groote menigte tegen
woordig zijn geweest, om het levengeven
de water op te vangen. Sedert de bron in
1854 voor het eerst werd waargenomen,
heeft zij haar taak van gezondmaakster
getrouwelijk vervuld. Maar het Staalbad
Haarlem is als financieele onderneming
een mislukking geworden. Helaas vergeet
men maar al te licht, dat de bron in de
Haarlemmermeer daarom niet minder
een geneeskrachtig water van groote be-
teekenis levert.
