Verdwenen Britse kikvorsman
bracht Eden in verlegenheid
IN DE WERELDPOLITIEK
Een prijs voor Churchill
Agenda voor
Haarlem
Dr. W. Drees: „Wij blijven
bereid tot samenwerking
Ritmeester
Organen van Sovjet-ministerie
van Defensie in conflict
Meer militairen in Algerije
dan ooit in Indochina
Rode Ster beweert dat Rusland wel
voorbereid was op Duitse aanval
P.v.d.A.-verkiezingscampagne begonnen
Wilde geruchten en ontstemming in het Lagerhuis
f-Jt,riston
Nog vijftigduizend man opgeroepen;
duizend rebellen gesneuveld
15
SIEMENS
STOFZUIGER
RAPID
Eisenhower ondergaat weer
een medisch onderzoek
Grote drukte in de
Bollenstreek
Linnaeushof kreeg 30.000
Keukenhof 40.000 gasten
Marswedstrijden BATO
Rechtbank in Montgomery
handhaaft rassenscheiding
de nieuwe/grote
VRIJDAG 11 MEI 1956
MOSKOU (Reuter) „Rode Ster", het
orgaan van het Sovjetrussischc ministerie
van Defensie, heeft de opvatting dat Stalin
niet voldoende voorbereidingen had ge
troffen voor de Duitse aanval in juni 1941
veroordeeld als „onjuist en schadelijk".
Rode Ster beschuldigt de „Militaire Koe
rier", een ander blad van het ministerie
van Defensie, ervan, dat het „onder het
mom van de strijd tegen de persoonsver
heerlijking", een „verwrongen" beeïd ge
geven heeft van de voorbereidingen van de
strijdkrachten en de industrie met het oog
op een Duitse aanval.
De „Rode Ster" noemde Stalins naam
niet. De Militaire Koerier heeft op 25 april
de theorie van Stalins historici verworpen,
dat de Sovjet-Unie in de eerste faze van de
oorlog een plan voor „actieve defensie" had
uitgevoerd. Het blad had volgens de „Rode
Ster" de „beslissende rol van het volk en
de strijdkrachten" bij het behalen van de
overwinning verkleind. De partij, het cen
trale comité en de regering hadden er reeds
lang voor de oorlog rekening mee gehou
den, dat het fascistische Duitsland, vroeg
of laat, de Sovjet-Unie zou aanvallen. Zij
troffen de nodige voorbereidingen om een
aanval af te slaan, aldus de „Rode Ster".
Actieve verdediging
Dit artikel van de „Rode Ster" schijnt een
gedeeltelijke terugkeer naar de theorie van
„actieve verdediging" te zijn, zo tekent
Reuter hierbij aan. De officiële reden die
de Sovjet-Unie voor het sluiten van het
verdrag met Duitsland in 1939 geeft is altijd
geweest, dat de Sovjet-Unie daardoor twee
jaar de tijd kreeg om zich voor te bereiden
op een Duitse aanval.
Het artikel in de „Militaire Koerier" had
deze rechtvaardiging weggenomen en de
weg geëffend voor Westelijke beschuldigin
gen dat Stalin hoopte afzijdig te blijven,
terwijl Duitsland en de Westelijke landen
elkander uitputten.
Partijsecretaris Kroesjtsjev heeft onlangs,
tijdens zijn bezoek aan Londen, het pact
van 1939 nog krachtig verdedigd. Kroesj
tsjev zou in zijn geheime rede op het twin
tigste partijcongres in februari hebben ge
zegd, dat Stalin Churchills waarschuwing
voor een komende Duitse inval in de wind
ADVERTENTIE
VSt 92 f 110.-
VSt 93 f 135.-
Licht en handig
iedere woning
WASHINGTON (United Press Presi
dent Eisenhower is donderdag voor een
grondig medisch onderzoek opgenomen in
het militaire hospitaal Walter Reed in
Washington. Hij zal er tot zaterdag onder
zocht worden. Het gaat om het verloop
van zijn herstel van de hartaanval op 24
september van het vorig jaar. Het onder
zoek wordt verricht door generaal-majoor
Howard Snijder, de dokter van het Witte
Huis, en artsen van het ziekenhuis.
VRIJDAG 11 MEI
Palace: „Nacht der verschrikking", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Luxor: „Don Camillo contre
Peppone", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Studio:
„Lady Chatterley's minnaar", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Lido: „Nachtdienst Vrouwenpohtie",
18 j„ 7 en 9.15 uur. Roxy: „Strange lady in
town", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Dambusters", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Ontspoorde vrouwen", 18 jaar. 7 en
9.15 uur. Frans Halsmuseum: avondopen
stelling, 8.30 tot 10.30 uur, met oude muziek
Vishal: Marionettentheater van Feike Bosch-
ma. 8.30 uur. Openluchttheater, Bloemendaal:
Tentoonstelling werken van in Bloemendaal
wonende beeldende kunstenaars. Minerva:
8.15 uur, Een vrolijk mei-programma met
Snip en Snap.
ZATERDAG 12 MEI
Minerva: „Battle Cry", 18 jaar, 7 en 9.30
uur. Palace: 10—13.30 uur, Doorlopende voor
stelling van „Het sprookje van Monaco".
„Nacht der verschrikking", 14 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Luxor: „Don Camillo contre
Peppone", alle leeft., 2, 7 en 9.15 uur. Studio:
„Het huwelijksfeest van prins Rainier en
Grace Kelly", 4.15 en 5.15 uur. „Lady Chat-
terleys minnaar", 18 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur.
Lido: „Het huwelijksfeest van prins Rainier
en Grace Kelly", 10.30, 11.30, en 12.30 uur.
„Nachtdienst Vrouwenpoli tie", 18 j., 2, 4.15, 7
en 9.15 uur. Roxy: „Strange lady in town", 14
jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Dam
busters", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Ontspoorde vrouwen", 18 jaar, 2.30, 7
en 9.15 uur. Frans Halsmuseum: avondopen
stelling, 8.30 tot 10.30 uur, met oude muziek.
Vishal: Marionettentheater van Feike Bosch-
ma, 8.30 uur. Openluchttheater, Bloemendaal:
Tentoonstelling werken van in Bloemendaal
wonende beeldende kunstenaars. Stads
schouwburg: 8 uur, De Haagse Comedie met
„Omifle". Concertgebouw: 8 uur: Italiaans
Opera Festivalconcert. Minerva: 2 uur, Aer-
denhouts kindertoneel met „Sneeuwwitje
en de zeven dwergen". Gebouw Wilhelmina-
straat 27: 8.15 uur, Bijzondere dienst van de
vereniging van spiritisten „Het Licht" door
de heer Klopwijk
had geslagen en dat hij zoveel vertrouwen
in Hitler had, dat hij aanvankelijk bevel
had gegeven het Duitse vuur niet te beant
woorden.
Het blad van de jeugdbeweging, de
„Komsowol Pravda", verklaarde woensdag
in een artikel, dat de Sovjet-troepen zich
aan het begin van de oorlog hadden moeten
terugtrekken als gevolg van onvoldoende
technische uitrusting.
In de herdenkingsartikelen die woensdag
in de pers zijn gepubliceerd is het aandeel
van de westelijke mogendheden in de oor
log slechts terloops genoemd.
Het kille weer heeft tienduizenden toe
risten er niet van weerhouden, de thans in
volle schoonheid prijkende bollenvelden op
Hemelvaartsdag te bezoeken. Het verkeer
was buitengewoon druk, doch de rijks
politie slaagde er nochtans in alles in goede
banen te leiden en te houden, zodat er
betrekkelijk weinig oponthoud is geweest.
De Keukenhof zag ruim 40.000 bezoekers
door zijn poorten gaan, waaronder velen
uit Duitsland, Frankrijk, België, de Ver
enigde Staten en Engeland. Ook het bezoek
uit Scandinavië was vrij groot. Op de
parkeerplaatsen stonden ongeveer 5000 per
sonenauto's en 400 autobussen. Opvallend
was het zeer grote aantal wielrijders dat de
vorige dagen nog betrekkelijk gering was.
Apotheose van deze bezoekdag vormde een
stampvolle extratrein uit Parijs, waarmede
een groot aantal inwoners uit de lichtstad
zijn intocht in de bollenstreek deed.
De Linnaeushof kon gisteren 30.000 be
zoekers verwelkomen, waarvan ongeveer
de helft vreemdelingen, voornamelijk Duit
sers en Amerikanen.
Niet alleen de bollenstreek werd druk
bezocht, ook „Sonsbeek Flora" in Arnhem
ontving ruim 21.000 bezoekers, eveneens
voor de helft buitenlanders.
In het RAI-gebouw, is donderdag de ver
kiezingscampagne van de Partij van de
Arbeid ingezet. De partijvoorzitter de heer
E. Vermeer had de leiding van de bijeen
komst, die om twaalf uur begon en tijdens
welke ir. C. Boerman, voorzitter van de
Nieuwe Koers, mej. mr. E. Ribbius Pelc-
tier, voorzitster van de Vrouwenbond, de
heer C. van Wingerden, tweede voorzitter
van het NVV en de lijstaanvoerder dr. W.
Drees het woord hebben gevoerd.
Dr. W. Drees hield een korte rede, nadat
hij een minutenlange ovatie in ontvangst
had genomen, gevolgd door het spontaan
gezongen „Op Socialisten, sluit de Rijen".
Dr. Drees zei, dat naar zijn mening een
samenkomst van meer dan 20.000 werkers
van de partij een belofte voor de toekomst
inhoudt. Hij zei ontroerd te zijn, dat hij na
jaren van moeilijkheden, van strijd en van
compromissen nog altijd het vertrouwen
van de partij bezit, hetgeen voor een niet
gering deel is te danken aan de hechte
samenwerking van velen in de partij. „Bij
de komende verkiezingen zal de partij ver
antwoording moeten afleggen voor het ge
voerde beleid in de jaren na de oorlog,
welk beleid heeft geleid tot herstel, tot
een grote bestaanszekerheid en besta ans-
vrijheid". Daarbij dient vooral in het oog
te worden gehouden het beginsel van de
partij: de samenwerking van mensen met
'n verschillende levensovertuiging. Tegen
over eén grotere gelijkheid, die op vele
punten is verkregen dank zij het principe
van de partij en in het besef van de ge
meenschappelijke verantwoording, staat de
ongelijkheid, doordat in'deze tijd van hoog
conjunctuur nog altijd het grootste deel
van de welvaart eenzijdig aan een deel
van de bevolking toevloeit. Tegen dit laat
ste dient de strijd te moeten worden voort
gezet, aldus dr. Drees, die trachtte de aan
vallen van andere partijen op de P. v. d. A.,
als zou deze zich schuldig maken aan diri
gisme en aantasting van de geestelijke
vrijheid, te weerleggen. Met voorbeelden
uit de nabije regeringsperiode. „Wij blijven
bereid tot samenwerking in het belang van
ons volk zolang onze beginselen en onze
positie als partij niet in gevaar komen",
zo zei de lijstaanvoerder en hij riep de
aanwezigen op tot versterking van de par
tij door inspanning van alle krachten.
De partijvoorzitter sprak een persoonlijk
woord tot dr. Drees en hij zei met 'n gevoel
van trots dr. Drees op de middag van de
vierde mei bij de onthulling van het Natio
naal Monument op De Dam namens de
regering te hebben horen spreken. Hij
sprak toen niet alleen als minister-presi
dent, doch vooral als leider van velen in
een donkere tijd van oorlog en bezetting.
De heer Vermeer zei te hopen, dat het ver
trouwen in dr. Drees, die na 1945 door
zijn krachtige leiding zoveel heeft bijge
dragen tot het herstel, zo groot zal zijn,
dat hij ook in de komende jaren aan de
leiding zal blijven.
De voorzitster van de vrouwenbond in
de Partij van de Arbeid, mej. mr. E. Rib
bius Peletier sprak over de positie van de
vrouw in de maatschappij. Zij wees op de
veranderingen in deze positie gedurende de
laatste jaren en op de pogingen die de
Partij van de Arbeid in het werk stelt de
gehuwde vrouw meer te betrekken in het
maatschappelijk leven. Zij riep de vrouwen
op dan ook mede te erken aan de acties
van de partij. De bijeenkomst in het RAI-
gebouw werd bijgewoond door de ministers
J. G. Suurhoff en S. L. Mansholt.
Zaterdag 12 mei houdt de gymnastiek
vereniging Bato tea- gelegenheid van het
zestigjarig bestaan marswedstrijden, die om
half zeven beginnen op de Grote Markt in
Haarlem.
Van negen uur tot kwart over tien zal in
samenwerking met de stichting Haarlems
Bloei de „Taptoe Unique 56" gehouden
worden.
(Van onze correspondent in Londen)
Engeland is in rep en roer over het
schandaal van de beweerde spionage
tegen de Sovjet-kruiser, welke Boelganin
en Kroesjtsjev naar Engeland had ge
bracht. Weinigen twijfelen er na Eden's
woensdag in het Lagerhuis uitgesproken
schaarse woorden meer aan dat er inder
daad sprake is geweest van spionage.
Lionel Crabb, de kikvorsman, is hierbij
verdwenen. De belangrijke vraag is op
het ogenblik niet wat hij precies heeft ge
daan, maar of hij leeft of niet. Is hij in
het eerste geval door de Russen gevangen
genomen en ontvoerd? Als hij omgekomen
is, kwam dit dan door een ongeluk of is hij
gedood? Het staat in elk geval vast, dat
er een enorme blunder is begaan, welke
alles behalve gunstig is voor de Brits-Rus
sische betrekkingen, al worden deze ten
slotte niet door incidenten bepaald, maar
door de machtsverhoudingen op een zeker
ogenblik.
Eden was woensdag in het Lagerhuis
machteloos om werkelijk iets los te laten.
Maar wat hij zeide, maakt de dingen waar
schijnlijk nog erger. Hij verklaarde dat het
niet in het openbaar belang was te ont
hullen hoe Crabb vermoedelijk aan zijn
einde was gekomen. Hetgeen was gedaan,
was geschied zonder gezag of voorkennis
van de premier of andere ministers. De
nodige disciplinaire stappen worden ge
nomen. Men vraagt bezorgd tegen wie en
waarom. Dat Eden de ministeriële verant
woordelijkheid omzeilde wordt bedenke
lijk geacht. Inplaats van de geruchten te
smoren heeft Eden ze nog aangewakkerd.
Het Lagerhuis was geschokt en nog meer,
toen Eden er later aan toevoegde, dat
iedereen zelf maar tot zijn eigen slotsom
moest komen.
Volgens oppositie-leider Gaitskell was de
onvermijdelijke conclusie, dat er bij de
Russische schepen gespioneerd werd. Eden
kon het niet bevestigen, noch ontkennen.
Iedereen moet er maar het zijne van
denken, merkte hij laconiek op. Men kon
het hem aanzien, dat hij door de gebeurte
nissen in een hoek gedreven was. Het komt
zijn toch al wankele positie als regerings
leider niet ten goede. Het verwijt blijft
bestaan dat de premier de veiligheids
diensten, waarvan hij het politieke hoofd
is, niet in de hand heeft. Iemand van de
admiraliteit kan het wel aardig gevonden
hebben het duikspelletje rond de Russische
schepen te doen uitvoeren, maar hij had
dienen te bedenken, welke belangen er op
het spel stonden, en in dit geval de toe
stemming van de premier hebben moeten
vragen. De woedende „Times" noemt het
gebeurde een daad van roekeloze dwaas-
MONTGOMERY (Reuter) Een recht
bank: in Montgomery in de Amerikaanse
staat Alabama heeft het stadsbestuur ge
machtigd te verhinderen, dat een autobus
onderneming in de stad, zich houdende aan
de federale uitspraak inzake de rassen
scheiding, deze scheiding in haar voertui
gen opheft. De busonderneming moet zich
nu aan de wetten van stad en staat houden,
die rassenscheiding voorschrijven.
Deze uitspraak verandert niets aan de
toestand in Montgomery. De meeste negers
waren ook na de uitspraak van het federale
hooggerechtshof, en de uitvoering daarvan
door de buisonderneming, de bussen blijven
boycotten. De weinigen die er gebruik van
maakten gingen toch in de oorspronkelijk
voor negers bestemde afdeling zitten.
heid en eist ontslag uit de dienst van de
betrokkene.
De Russische dagbladen Pravda en Iz-
vestia hebben vandaag een verhaal ge
publiceerd van de „spionnage-operatie"
tegen de Russische kruiser tijdens het be
zoek van de Russische leiders aan Enge
land verleden maand. Dit was de eerste
Russische reactie op de verhalen in de
Britse pers over de verdwijning van de
kikvorsman Crabb.
Pravda zei: „Deze operatie was gericht
tegen hen die voor een vriendschappelijk
bezoek naar het land waren gekomen en
getuigt van weinig eergevoel bij de organi
satoren. Zij kan slechts aanleiding geven
tot verontwaardiging, zowel in Engeland
als in de Sovjet-Unie".
Zowel de „Pravda" als de „Izvestia" ver
meden het zorgvuldig rechtstreeks kritiek
op de Britse regering uit te oefenen.
De „Pravda" maakte melding van Edens
verklaring, dat Crabbs handeling niet door
de Britse regering was goedgekeurd en
niet aan het kabinet bekend was en dat
geëigende disciplinaire maatregelen waren
getroffen.
Dierenmishandeling. Door trappen en
slaan probeerde de landbouwer A. uit Ede,
een van zijn twee pinken, die hij achter zijn
wagen gespannen had om ze naar de weide
te brengen en die was gaan liggen, weer tot
opstaan te bewegen. Toen dit niet hielp, zette
hij zijn paard aan, zodat de pink over een
afstand van enkele honderden meters over
de weg gesleurd werd en hierbij ernstig ge
wond werd. De politie is van deze dierenmis
handeling op de hoogte gesteld.
ADVERTENTIE
'w*m.
(Van onze correspondent in Parijs)
Het Franse kabinet heeft woensdag de
zich snel uitbreidende activiteit van do
rebellen in Algerije, de onzekere toestand
in Marokko, waar het regime van de sultan
niet bij machte is gebleken een aanval op
de Franse troepen te voorkomen en de
diplomatieke strubbelingen met Tunesië
besproken. Op verzoek van Lacoste, de in
Algiers residerende minister, gaf premier
Mollet toestemming op korte termijn nog
eens vijftigduizend klein-verlofgangers van
de lichting 1952 op te roepen. Deze zullen
nog deze maand naar Algerije vertrekken
en daarmee het totaal aantal Franse troe
pen aldaar op 380.000 man brengen, een
grotere troepenmacht dan Frankrijk ooit
in Indochina op de been heeft gehad. Op
iedere drie Franse burgers zal er dan een
soldaat zijn.
De onrust die onder de Franse burger
bevolking. in -Noord-Afrika heerst, kwam
ook ter sprake. De plattelanders vluchten
naar de steden. Men vreest vermoedelijk,
dat de Franse burgers in Algerije, die voor
negentig percent gewapend heten te zijn,
tot wanhoopsdaden zouden kunnen komen.
Een voorteken hiervan'ligt in de betoging
tegen Lacoste in Algiers. Twee Europeanen
die tijdens de demonstratie werden ge
arresteerd, zijn tot gevangenisstraffen ver
oordeeld. Blijkbaar allerminst afgeschrikt
door deze betoging heeft president Coty
besloten een bezoek aan Algerije te bren-
Woensdag is Winston Churchill in Aken aangekomen op uitnodiging van
het bestuur van deze stad, teneinde persoonlijk de „Keizer-Karelprijs" in
ontvangst te komen nemen. Deze prijs is door de gemeente Aken ingesteld
als onderscheiding voor degene, die naar het oordeel van de gemeentelijke
Keizer-Karelcommissie het meest heeft bijgedragen tot de Europese een
heid. Churchill heeft deze onderscheiding aanvaard, waarmee hij te ken
nen heeft gegeven dat ook hijzelf inderdaad overtuigd is van zijn grote
verdiensten op het gebied der Europese eenwording óf hij heeft
het gemeentebestuur van Aken niet tegen het hoofd willen stoten. Hoe dan
ook, zijn komst naar Duitsland betekende een weerzien na tien jaren, doch
in Duitsland was men niet onverdeeld gelukkig met dit weerzien. Er zijn
protestdemonstraties gehouden tegen de vroegere Britse premier en kran
ten hebben onvriendelijke dingen over hem gezegd. Uiteraard. Want Chur
chill was de man, die Duitsland de nederlaag in de laatste wereldoorlog
bezorgde. Daar is geen twijfel over. Deze verdienste kan hem niet betwist
worden. Wat zijn activiteit voor de Europese eenheid echter betreft, kan
men de Duitse tegenwerpingen begrijpen.
Natuurlijk heeft de toekenning van de
Keizer-Karelprijs aan de Britse staatsman
een tactisch-politieke achtergrond. Als
men zonder die factor tewerk was gegaan,
had men de prijs aan Coudenhove-Kalergi
of prof. Brugmans moeten geven, of mis
schien aan Schuman. Want zonder Chur
chill en zonder Engeland, althans zonder
beider manipulatie, zou Europa misschien
al een federale unie hebben gevormd. De
voorvechters van de Europese eenheid her
inneren zich met grote bitterheid de ver
tragende en ontbindende actie van de
Engelse regering op het moment, toen een
verwezenlijking van de Europese eenheid
zeer nabij was: vlak na de laatste oorlog,
bij het frisse begin van de Raad van
Europa en de spontane activiteit van
Westeuropese politici. Engeland vertraagde
toen niet alleen de totstandkoming der
verenigde staten van Europa door mede
werking te weigeren, doch legde ook zijn
belang als voornaamste partner in het
sterlingbloc in de schaal om andere part
ners tot minder voortvarendheid aan te
sporen.
Een tweede moment van acuut belang in
de vorming der Europese eenheid kwam
later, in 1952, toen de Raad van Europa in
zijn politiek debat zeer dicht bij een aan
vaarding der unie was gekomen en daarbij
de neiging vertoonde, het desnoods zonder
Engeland te doen. Op dat moment viel
Churchill midden in dit politieke debat met
een voorstel, dat het dunne porcelein der
Europese politieke toenadering vergrui-
zelde: hij lanceerde met veel ophef zijn
plan tot vorming van een Europees leger.
Men kan betogen dat dit voorstel een
poging had kunnen betekenen iets con
creets te doen op het gebied der Europese
eenheid. Velen meenden dat er ook in te
zien en juichten het van harte toe. Het is
later echter volkomen duidelijk geworden,
dat Churchill geen moment gedacht heeft
aan een supra-nationale legermacht onder
een Europese regering, met opoffering dus
van de nationale zeggenschap over de te
leveren legeronderdelen. Hij dacht in lou
ter militaire termen, voortvloeiende uit
een merkwaardige ontwikkeling van vlak
r.a de Duitse nederlaag, toen Churchill
immers op het punt gestaan heeft de
Duitse legers onder het geallieerde opper
bevel in te schakelen voor de toen drei
gende ooi-log tegen Rusland. Wanneer het
denkbeeld van Churchill over de vorming
van een Europees leger verwezenlijkt zou
zijn geworden, zou niet het ideaal der
Europese federalisten, doch een oud en
rheumatiekerig plan van de Britse diplo
matie in werkelijkheid zijn omgezet: een
door Engeland (met Amerika samen)
beheerst Europa, dat zijn continentale
mankracht in dienst had gesteld van de
Europese politiek der Engelsen en daar
door voor deze eilandbewoners nooit meer
een bedreiging zou kunnen vormen, terwijl
het bovendien een stevig bolwerk tegen de
Sovjet-Russische macht zou zijn gewor
den. Wat een aanlokkelijk aspect voor
Albion! Een politiek zwak en afhankelijk
continent, zich richtend naar Engelse
politieke inzichten, borstwering tegen het
communisme en in het ergste geval slag
veld voor de Engels-Amerikaanse ooi-log
tegen de Oostelijke dreiging.
Deze soort „Europese eenheid" strookte
alierminst met de bedoelingen van de con
tinentale Europeanen zelf, die merendeels
wel bereid waren hun souvereiniteit uit te
leveren, maar dan aan een Europees gezag
waarin zij zelf als gelijkberechtigde leden
waren vertegenwoordigd. Het plan van
Churchill is volkomen mislukt. Het is
vooral mislukt omdat de blauwdrukken
ervan, uit Franse initiatieven gekomen,
wel degelijk supra-nationaal waren gericht
en onmiddellijk op Engelse afkeer stuit
ten. Toen men eraan ging dokteren, kregen
de Fransen zelf er ook genoeg van en zo
duikelde de Europese Defensiegemeen
schap, ook al haastte Engeland zich ten
slotte nog een toezegging tot medewerking
te doen „buiten verband," dus door losse
samenwerking op militair en strategisch
gebied, met behoud van de zelfstandige
beslissingsrechten der Engelse legerautori-
teiten.
Later kwam het Atlantisch pact, waarin
Engeland noodgedwongen de Amerikaanse
militaire supprematie aanvaardde doch
waarin het, vergeleken met de andere
Europese mogendheden, toch een voor
namere rol speelde. Hoe het in dit pact
staat met de continentaal-Europese rol, is
reeds meermalen met grote zorg gecon
stateerd: ondanks alle formele toezeggingen
in andere zin heeft continentaal Europa de
huiveringwekkende vooruitzichten, dat het
als verlengstuk van de Duitse belangrijk
heid dient en tegelijk in strategisch op
zicht als toekomstig slagveld wordt be
schouwd. Dit laatste is trouwens, door de
ontwikkeling der wapenen die nog slechts
een intercontinentale oorlog met verre-
afstandsprojectielen mogelijk maakt, bui
ten alle politieke bedoelingen om niet meer
te vermijden. Doch het is niet meer het
gedachtebeeld van Churchill, die de poli
tieke eenheid van Europa vreesde en de
verdeeldheid bevorderd wilde zien door
een louter militaire inschakeling der con
tinentale defensieve krachten. Het is een
veel moderner beeld dan de bejaarde
Churchill ooit heeft kunnen construeren.
Want het tast de positie van Engeland even
hevig aan als die der continentale landen,
omdat het de oorlog verplaatst naar twee
polen, Moskou en Washington, die alle
tussenliggend gebied, en ook Engeland dus,
als niemandsland moeten beschouwen.
Het is moeilijk te zeggen of Churchills
falen op het gebied der Europese eenheid
fataal of heilzaam is geweest. Het is zelfs
moeilijk te zeggen, of het uitstel en de
herhaalde mislukking dezer eenwording
niet een milde invloed op de internationale
situatie hebben gehad. Want het wilde plan
van Churchill tot vorming van een Euro
pees leger onder Amerikaans-Engels
oppergezag en de daarop volgende poging
tot vorming van een Europese defensie
gemeenschap stoelden beide slechts op de
dwangdenkbeelden van een op handen
zijnde Russiche invasie dwangdenkbeel
den, die slechts door de tijd konden wor
den uitgewist en dan ook zijn uitgewist.
Een dwangdenkbeeld heeft de fatale eigen
schap, dat het een ten onrechte gevreesd
gevaar schept en nabijbrengt. „Wij hebben
nog zes maanden de tijd!" was reeds in
1950 een kreet, die de angstpsychose aan
wakkerde en door iedere, zichzelf respec
terende West-Europese politicus werd
overgenomen. Een eerdere, radicaler door
gevoerde Duitse herbewapening in het
kader van een Europese militaire samen
werking zou wellicht het Oostelijk bloc
toen nog niet bevrijd van het ijzeren
Stalinisme naar het Westen hebben
kunnen lokken, voordat de ontwikkeling
van de Amerikaanse uranium- en water
stofwapenen zulk een onderneming tot
zelfmoord maakte.
De rol van het Europese federalisme,
die thans lijkt uitgespeeld buiten de speci
fieke terreinen waarop het noodgedwongen
wortel heeft geschoten kolen en staal,
atoomenergie en economie heeft zijn
falen t.e wijten aan de volkomen verkeerd
gerichte tendens zijner voorvechters: de
vrees en de dorst naar macht. Europa kan
niet anders zijn dan een vredebevorderende
factor in het samenstel van internationale
machtsverhoudingen. Wil het anders zijn,
dan faalt het. Het faalde reeds in militair
opzicht, doch ook in economisch en zeker
in politiek opzicht zal het mislukken als
het zich niet door zijn behoefte aan vrede
laat leiden. Vrede is zijn enige bestaans-
garantie bij de huidige stand van zaken in
de wereld. Churchill heeft in deze vredes
missie geen heil gezien. Vele anderen ook
niet. Zij groeven daardoor het graf van de
Europese eenheid, die heden ten dage nog
steeds, alle idealisme en pionierswerk ten
spijt, levenloos voorwerp van gezapig ploe
teren is.
Een merkwaardig man als Churchill
echter blijft, tot het einde van zijn leven
toe, de moeite van het aanhoren waard.
Want tijdens de plechtigheid van de aan
vaarding der Akense onderscheiding heeft
hij volkomen negerend wat op dit mo
ment de Duitse regeringspolitiek is juist
gepleit voor een Europese vredesmissie. Hij
betoogde dat de eenheid van Europa slechts
een werkelijke eenheid kan zijn, wanneer
zij Rusland en de landen van oost-Europa
zou omvatten. Daartoe echter zouden alle
pogingen tot Europese eenwording moeten
worden voorafgegaan door een krachtige
bevordering van de verstandhouding tus
sen Oost en West. Met dit betoog heeft
Churchill dan tenslotte misschien toch nog
de Keizer-Karelprijs verdiend! Het is ech
ter jammer, dat hij niet eerder tot deze
wijze overweging gekomen is. J. L.
gen. Er is nog geen datum voor dit bezoek
vastgesteld. Vermoedelijk wil men afwach
ten tot de activiteit van de rebellen wat
afgenomen is.
Het Franse kabinet heeft besloten de
Franse boeren in Algerije van wapens te
voorzien. Zij zullen burgerwachteenheden
vormen voor de bescherming van de be
zittingen en de oogst tegen de opstande
lingen. Verder is besloten de berechting
van gevangengenomen opstandelingen te
bespoedigen. De rebellen steken boerde
rijen in brand en plegen sabotage aan
bruggen, spoorlijnen en wegen.
Lacoste blijft ondanks de sterke uitbrei
ding van het terrorisme optimistisch. Na
de recente overvallen in het departement
Oran hebben de rebellen overigens niet
geschuwd een offensief tegen Franse boer
derijen in het militair veel sterker bezette
Constantine op touw te zetten. Bij de
hevige gevechten zouden duizend rebellen
gesneuveld zijn. Het Franse kabinet be
handelde behalve de agrarische en sociale
hervormingen (waartoe allang geleden
besloten werd. maar die door de traag
heid van de Algerijnse administratie niet
op gang komen en die bovendien aanlei
ding gaven tot wrijving tussen Mendès-
France en Lacoste), ook de Tunesische en
Marokkaanse moeilijkheden.
Eisen
De Tunesiërs en Marokkanen willen
reeds voordat de nieuwe verhouding door
Frankrijk is vastgelegd en voordat het
Franse parlement zijn goedkeuring heeft
gehecht aan het ontbinden van de protec
toraatsverdragen hun onafhankelijkheid
door het scheppen van eigen militaire en
diplomatieke apparaten vervolmaken. De
Tunesische premier, Habib Bourguiba, dde
voor overleg met Mollet in Parijs is aange
komen, beroept zich op de Frans-Tunesi-
sche conventie, waarin de Tunesische on
afhankelijkheid duidelijk wordt erkend.
Die conventie is echter aangevuld met een
niet door de Tunesiërs geparafeerde Fran
se verklaring, die de toestemming van het
Franse parlement als voorwaarde stelt.
Mollet, aan wie het inmiddels wel dui
delijk is geworden, dat Tunesische en Ma
rokkaanse steun aan de Algerijnse natio
nalisten onafwendbaar is, deelde zijn
kabinet mee, dat hij van zins is de Frans-
Tunesische en de Frans-Marokkaanse
overeenkomsten na zijn terugkeer uit Mos
kou in het parlement te brengen. Het doel
daarvan is duidelijk: hij weet dat die over
eenkomsten in de Assemblee op zijn minst
een stormachtige overtocht zullen hebben
en, hoewel het hem bij een parlementair
debat over Noord-Afrika bijzonder zuur
gemaakt kan worden, krijgt hij tegenover
Bourguiba een machtig wapen in de hand:
vertraging van de uitvoering der conven
tie. Mollet gaf te kennen dat als Bourguiba
zijn standpunt niet zou herroepen, dat hij
Tunesië reeds onafhankelijk beschouwt en
dat hij een definitieve regeling van zijn
verhouding tot Frankrijk wil doen afhan
gen van de Algerijnse onafhankelijkheid,
een gesprek tusen hem en de Tunesische
premier weinig zin zal hebben. Bourguiba's
positie is inmiddels versterkt door de
Britse erkenning, onder voorbehoud, van
de Tunesische en de Marokkaanse onaf
hankelijkheid. Bourguiba sprak de hoop
uit, dat men vandaag de misverstanden
over de Tunesische souvereiniteit uit de
weg zou kunnen ruimen.
Verzet
Tien gendarmes zijn maandag, naar thans
bekend wordt, gewond bij een demonstratie
van verscheidene honderden mensen op
het station van Saint-Aignan-Noyers in
het Franse departement Loire-et-Cher. De
betogers protesteerden tegen het vertrek
van een reservist, die was opgeroepen.
Twee hoogleraren die op last van Lacoste
aanzegging kregen Algerije te verlaten,
zijn in Parijs aangekomen. Het zijn profes
sor Bousquet van de universiteit van Al
giers en Boyer-Banse, voorzitter van de
Union Frangaise in Noord-Afrika. Zij
moesten het land verlaten wegens „het ge
bruik van opruiende taal."
Verboden
De Parijse politie heeft vandaag beslag
gelegd op de uitgaven van het Franse com
munistische dagblad „L'Humanité" en de
weekeind-editie van dit blad, „L'Humanité
Dimanche", daar zij de inhoud van be
paalde publikaties een bedreiging acht voor
de „in- en uitwendige veiligheid van de
staat". Beide bladen bevatten hoofdartike
len over de toestand in Algerije, waarin
over een „ongerechtvaardige oorlog" wordt
gesproken.
