Nederlandse kousenindustrie
bekleedt zeven miljoen benen
Legaat van Haarlemmer deed op de
berg Karmel Joods tehuis verrijzen
Joles ziekenhuis werd Beth-Joles
KUIPERS
TAXI 13.300
Honderd jaar sociëteitsleven in Haarlem
Verenigingviert
donderdag haar eeuwfeest
Eads© Moors
Fa Cassée Zonen
ZATERDAG 12 MEI 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
13
Juridisch advies
Districtwedstrijden
voor verkenners
Eerste steen
In juni geopend
'n PuaUtlef
Toekomst van Palestina-
diorama's onzeker
ANWB kocht perceel voor
vestiging bijkantoor
VOLKSWAGENVERHUUR
Echtpaar Van Geluk biedt
Bloemendaal schilderij aan
Voorlopig geen ballonclub
in Bloemendaal
Halve overwegbomen in
Hillegom en Lisse
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Circus Elleboog treedt
op in Openluchttheater
Ten bate van Hervormd
jeugdwerk in Kleverpark
Nieuwe leerkracht voor
de Hartenlustschool
Nagtzaamstraat wordt
geasfalteerd
Werk kost 140.000 gulden
K.A.B.-voorzitter spreekt
in Heemstede
Medische verzorging
tijdens het weekeinde
Toen op 18 februari 1927 de Haarlemmer Mozes Joles voor
een notaris de oprichtingsacte liet opmaken van cle Stichting
Nederlands-Israëlitisch Joles Ziekenhuis, kon hij waarschijn
lijk niet vermoeden dat deze daad, die het begin vormde
van een stuk sociaal en liefdadig werk, nog eens haar be
kroning zou vinden in de toen nog niet bestaande staat
Israel, waar de volgende maand namelijk een tehuis voor
ouders, wier kinderen in Israel werken, zal worden geopend.
Mozes Joles zou het daarom nooit kunnen vermoeden omdat
hij in de stichtingsacte liet opnemen dat binnen drie jaar
na zijn dood een Joods ziekenhuis moest worden gebouwd
in Haarlem en hij in zijn testament dat op dezelfde 18de
februari 1927 werd gelegaliseerd bepaalde dat het bestuur
van dc stichting na zijn dood zou worden uitgeoefend door-
de kerkeraad van de Nederlands Israëlitische gemeente te
Haarlem. De stichter moet bij zijn plannen van een ideële
geest bezield zijn geweest, want in de stichtingsacte staat uit
drukkelijk vermeld dat de behandeling, verzorging en voe
ding vöor alle klassen van patiënten even goed zouden moeten
zijn. Ook mocht er geen onderscheid zijn in ledikanten en
linnengoed. Voorts hadden de patiënten volkomen vrijheid
in de keus van de behandelende geneesheer.
De stichter overleed in december 1927 en de executeuren
van zijn laatste wilsbeschikking hebben aan zijn wens gevolg
gegeVen, waardoor enige jaren na zijn dood het Joles Zieken
huis inderdaad gebouwd kon worden en wel naast het
Grote of St. Elisabethsgasthuis. Voor de oorlog was er dan
ook een nauwe samenwerking tussen de beide ziekenhuizen.
Zij hadden beide een gemeenschappelijke operatiezaal en
het is ook voorgekomen dat de geneesheer-directeur van het
Joles ziekenhuis tevens de leiding had van het Grote Gast
huis. In het Joles ziekenhuis zouden Joodse patiënten een
behandeling krijgen, die in overeenstemming zijn met hun
religieuze opvattingen, waardoor zij onder meer maaltijden
konden krijgen, die volgens de rituele voorschriften waren
samengesteld, liet Grote Gasthuis kon de ruimte van het
Joodse ziekenhuis voor haar eigen patiënten gebruiken als er
geen voldoende patiënten waren om alle zalen en kamers
van het Joles ziekenhuis te bevolken, wat met de betrekkelijk
kleine Joodse gemeente in Haarlem natuurlijk nog al eens
het geval was. In het algemeen was de exploitatie zeer moei
lijk omdat er vaak geld bij moest, waarvoor dan de fondsen
van de stichter werden aangesproken.
In de oorlog werd het Joles ziekenhuis
helemaal door het Grote Gasthuis ge
bruikt en ma de oorlog, toen de gedeci
meerde Joodse gemeenschap weer terug
was iin Haarlem, rezen er moeilijkheden bij
de teruggave van het ziekenhuis. De gelden
waren verdwenen en de Israëlitische ge
meente beschikte alleen nog maar over het
gebouw. Er waren nu helemaal te weinig
ingezetenen om de exploitatie met succes
voort te zetten. De moeilijkheden zijn uit
eindelijk opgelost doordat men het zieken
huis aan het Grote Gasthuis verkocht heeft
voor de taxatiewaarde.
Wat moest er nu met het verkregen geld
gebeuren? Bij het beantwoorden van deze
vraag stond het voor de eigenaars van het
oude gebouw, de kerkeragd van de Neder
lands-Israëlitische gemeente, vast dat zij
zich zouden moeten laten leiden door wat
in hun ogen de opvattingen waren van de
stichter Mozes Joles. Het was ook daarom
dat er door verscheidene juridische advi
seurs bezwaar gemaakt was tegen de ver
koop van het ziekenhuis, omdat volgens
hen de duidelijke wens van de stichter ge
weest was een ziekenhuis in Haaralem op
te richten en het niet aanging om, nu dat
ziekenhuis eenmaal bestond, het te ver
kopen en dan de opbrengst voor een ander
doel te bestemmen.
Het was niet dan nadat men het advies
had ingewonnen van de grootste autoriteit
op juridisch gebied die Nederland destijds
had, wijlen prof. E. M. Meyers, de ontwer
per van het nieuwe burgerlijk wetboek,
dat men tot de verkoop kon besluiten. Prof.
Meyers betoogde namelijk dat aan de voor
waarden van de stichtingsacte van de heer
Joles was voldaan: er was immers drie jaar
na zijn dood een ziekenhuis in Haarlem op
gericht en zijn oordeel was dan ook dat de
verkoop op morele gronden doorgang kon
vinden. Deze bij uitstek gezaghebbende
uitspraak hakte de knoop door, maar deed
tevens de vraag rijzen wat er met het be
schikbaar gekomen geld gebeuren moest.
De Joden in Haarlem, die in een Joods
ziekenhuis verpleegd wensten te worden
moesten na de oorlog naar Amsterdam,
naar de Centrale Israëlitische Ziekenver
pleging en men achtte het een daad van
piëteit -tegenóver de stichter van het
Haarlemse Joodse ziekenhuis, het de arm-
sten onder hen mogelijk te maken voor
hun verpleging naar Amsterdam te gaan.
Een gedeelte van het geld zou in elk geval
hiervoor moeten worden gebruikt.
Toen de gedachte van een nieuw Joods
ziekenhuis verlaten was, ontstond het plan
een tehuis voor ouden 'van dagen in Haar
lem op te richten. Allerlei omstandigheden,
in de eerste plaats wel de gebleken onmo
gelijkheid op financiële gronden een der
gelijk gebouw neer te zetten, maakten dat
ook van dit voornemen werd afgezien.
ADVERTENTIE
van ouds bekend - Tel. 14609
Officieel Philips-reparateur
KRUISSTRAAT 38 - HAARLEM
Spech te n-pat ro uille eerste
In het Naaldenveld aan de Zuidlaan in
Aerdenhout zijn donderdag districtswed
strijden voor verkenners gehouden. Hier
aan namen negentien patrouilles en zee-
verkennersbakken van de padvindersgroe-
pen in het district Haarlem van de Vere
niging de Nederlandse Padvinders deel.
Deze wedstrijden worden in elk district
gehouden en de winnaars worden tijdens
de Pinksterdagen naar het buitencentrum
in Ommen afgevaardigd. De Spechten
patrouille van de Brederodegroep met als
groepsleider hopman H. van Looy ging
met de groepseer van het district Haarlem
strijken. Verleden jaar werd de Fazanten
patrouille van deze groep winnaar. Voor
de winnende groep is een wisselschild be
schikbaar, dat nu al tweemaal achter el
kaar in handen van de Brederodegroep is
gekomen.
De Spechten wonnen met 103 punten.
Tweede werd de patrouille van de Els-
woutsgroep uit Bloemendaal met 98 pun
ten. De derde en de vierde prijs werden
verdeeld tussen de Anthony Fokker Lucht-
verkennersgroep uit Heemstede en de
Camerons uit Overveen, elk met 95 pun
ten. Dit is voor luchtverkenners die een
totaal andere training hebben een buiten
gewone prestatie.
De algehele leiding berustte bij de A.H.
K.C. H. Ph. Plevier.
Rimboejaclit
Op het Vinkenveld in de Amsterdamse
waterleidingduinen te Aerdenhout hebben
donderdag een kleine vijfhonderd welpen
onder leiding van de assistent-districts-
comissarissen de dames J. van Bommel,
A. ten Have en I-I. Weyburg de jaarlijkse
rimboejacht gehouden. Eenentwintig hor
des namen er aan deel. Na afloop werden
zij door districtscommissaris hopman ir.
J. Pool. toegesproken. Dc A.D.C., oubaas
D. C. Knoop, verleende eveneens zijn as
sistentie bij deze rimboejacht.
Toen werd bedacht dat het misschien
mogelijk zou zijn met het geld iets in Israel
te gaan doen en zo onstond langzamerhand
het plan daar een tehuis neer te zetten voor
Haarlemse ouders, wier kinderen in Israel
wonen en werken. Onmiddellijk werd voor
opgesteld, dat het niet de bedoeling was
dit tehuis alleen voor Haarlemse inge
zetenen in te richten. Ook andere Joden
zouden er gebruik van kunnen maken. Men
meende in de geest van de stichter le han
dden door aan de gehele opzet een sterk
sociaal accent te verlenen. Zo zullen toe-1
komstige gegadigden wel voor hun verblijf
betalen, maaar de stichting beoogt geen
winst te maken.
De Israëlitische gemeente in Haarlem
heeft het tehuis laten bouwen en in Haar
lem berust ook de uiteindelijke leiding, of
schoon liet dagelijks beheer werd opgedra
gen aan een in Israel opgerichte maat
schappij, de Beth-JoJes Ltd.
Voordat met de bouw begonnen kon
worden, moesten er tal van moeilijkheden
opgelost worden. Vele telefoongesprekken
-met Israel, besprekingen met autoriteiten
en deskundigen werden gevoerd en ook
moesten er adviezen ingewonnen worden
van financiële experts.
Omtrent de plaats, waar het gebouw zou
verrijzen was men het vrij spoedig eens ge
worden. Het Beth-Joles (bet'h is het He
breeuwse woord voor huis) zou komen te
staan op één van de hellingen van de berg
Karmel, in de wijk Achoeza van de Israëli
sche havenstad Haifa. Deze streek moet één
der mooiste van de jonge staat Israël zijn,
bovendien is de plaats een historische:
bracht niet immers de profeet Elia een
groot deel van zijn leven door op en om de
berg Karmel?
Architect Weltsch zou het gebouw ont
werpen en eindelijk was het dan zover dat
de eerste steen gelegd kon worden.
Dit gebeurde op 20 december 1953 door
de burgemeester van Haifa, Abba Chushi,
in het bijzijn van de Nederlandse gezant in
Jeruzalem en vertegenwoordigers van de
Irgoen Olej Holland, de organisatie van
Nederlandse Joden in Israel. Er is bij deze
gelegenheid een oorkonde ingemetseld
waarop de stichtingsgeschiedenis van het
tehuis vermeld staat en die dus teruggaat
tot die dag in 1927 waarop de heer Mozes
Joles voor de notaris de stichtingsacte deed
legaliseren.
Oorspronkelijk zou het gebouw gereed
komen in februari van dit jaar, maar door
allerlei strubbelingen en stagnaties in de
bouw zal dit pas in mei kunnen gebeuren.
Het had in de bedoeling van het bestuur
gelegen om ter gelegenheid van de opening
en inwijding met een groep Haarlemse in
gezetenen naar Israel te gaan om bij deze
plechtigheid, die zijn oorsprong vindt in
een brok Haarlemse geschiedenis, aanwezig
te zijn. Deze reis zou dus in februari plaats
vinden en men had hiervoor al een veertig
a. vijftig mensen weten te interesseren.
Toen het gebouw echter niet op tijd gereed
kon zijn besloot men dam alsnog in mei bij
de opening aanwezig te zijn. Dit plan zal
echter geen doorgang kunnen vinden, om
dat vele deelnemers verhinderd waren in
mei te gaan en de reis voor een kleinere
groep te kostbaar zou worden.
Het Beth-Joles zal nu in juni geopend
worden en in gebruik worden gesteld.
Met de inwijding zal men echter wach
ten, omdat het bestuur in Haarlem in elk
geval hierbij aanwezig wil zijn en het ligt
dan ook in de bedoeling om te zijner tijd
bij de officiële inwijding met een aantal
Joodse ingezetenen uit Haarlem de reis naar
Israel alsnog te gaan maken.
Het tehuis bevat 20 eenpersons- en 8
tweepersoonskamers, een gemeenschappe
lijke eetzaal, een conversatiezaal, terrassen
en een tuin. Ook is een gedeelte voor de
ziekenverpleging gereserveerd. De kamers
hebben elk een eigen terras, twee inge
bouwde kasten, een berghok, warm en
koudstromend water. De maaltijden in het
Beth-Joles zullen ritueel zijn en er zal in
het gebouw gelegenheid bestaan voor het
houden van sjoeldiensten.
Zo zal er binnenkort op de zacht glooien
de hellingen van de berg Karmel, vanwaar
een prachtig uitzicht is over de stad en
haven van Haifa, een tehuis voor ouderen
staan, dat met zijn naam herinneringen op
roept aan een Haarlemmer en dat ook door
nauwe banden met de bloemenstad verbon
den zal zijn. Het moet voor de Nederlands-
Israëlitische gemeente van Haarlem wel
een bijzondere voldoening zijn dat dlit
door haar initiatief tot stand gekomen ge
bouw een woning, een waarlijk tehuis, zal
gaan worden voor Haarlemse Joden, wier
kinderen meewerken aan de opbouw van de
jonge staat Israel.
ADVERTENTIE
ZIJLSTRAAT HAARLEM
De toekomst van de Bijbelse Palestina
Diorama's aan de Schotersingel 117a, die
elk zomerseizoen weer duizenden belang
stellenden trekken, is op het ogenblik on
zeker. Het perceel, waarin deze diorama's
gevestigd waren en dat overigens ook te
klein werd om de grote aantallen bezoekers-
in te kunnen bevatten, is namelijk aange
kocht door de ANWB, die er het volgend
jaar een bijkantoor in wil vestigen.
Over het voortbestaan van de diorama's
op zichzelf is geen twijfel mogelijk, de
kwestie is alleen waar. Toen van de zijde
der gemeente Haarlem vernomen werd, dat
reeds in enige andere steden belangstelling
voor deze diorama's getoond was werd con
tact gezocht met de heer H. H. J. Heule jr.,
die de diorama's thans beheert, omdat er
prijs op wordt gesteld, dat deze vrij unieke
impressies van Palestina uit de tijd van
Christus' leven op aarde voor Haarlem be
waard zouden blijven. De besprekingen
daarover zijn thans nog gaande.
ADVERTENTIE
GARAGE: TWIJNDERSLAAN 35
B. en W. van Bloemendaal schrijven de
leden van de gemeenteraad, dat zij met
grote erkentelijkheid hebben kennis ge
nomen van de mededeling van de heer en
mevrouw Van Geluk-Van Dooren te Over
veen, dat zij het schilderstuk „Het Kopje
in de winter", vervaardigd door de heer G.
van Duffelen te Bloemendaal en voorstel
lende de bekende sleebaan op de Hoge Duin
en Daalseweg, aan de gemeente ten ge
schenke aanbieden. liet verheugt het col
lege zeer op deze wijze in de gelegenheid
gesteld te worden dit schilderij, dat op de
tentoonstelling van werken van beeldende
kunstenaars, wonende in de gemeente, ge-
exposeerd werd en dat een zo karakteris
tiek punt in de Bloemcndaalse samenleving
weergeeft, een blijvende plaats in het ge
meentehuis te kunnen geven; B. en W. stel
len de raad voor het geschenk in dank te
aanvaarden.
De plannen van de heer A. van Geluk te
Overveen om in Bloemendaal en omgeving
een ballonclub op te richten zijn, althans
voorlopig, van de baan. Op zijn oproep
kreeg hij slechts één reactie. De belang
stelling voor dit plan is dus in Bloemen
daal blijkbaar niet erg groot.
Wel zal de heer Van Geluk tezamen met
dr. A. Melchior uit Haarlem en de heer en
mevrouw Boesman op 24 juni aan een
lange afstandstocht deelnemen. De ballon
zal die dag om vier uur in Nijmegen het
luchtruim kiezen en via Duitsland, Oosten
rijk, Zwitserland, België en Frankrijk ho
pen de ballonvaarders dan weer in Neder
land terug te keren.
Op 25 mei zullen de afsluiting en be
waking van de overweg in de Beeklaan te
Hillegom worden opgeheven en vervangen
door automatische halve overwegbomen
met wisselende rode lichten.
Hetzelfde geschiedt op 26 mei bij de
overweg in de Delfweg te Lisse.
HAARLEM, 11 mei 1956
GEHUWD: 11. mei E. W. F. Thöt en J.
Kroon: S. van Straten en E. M. Knoppers.
BEVALLEN van een zoon: 8 mei, A. Chr.
HartmanSieval; 9 mei, R. van Wijngaarden
de Wilde; N. M. de JongSnijder; C. Veld
kampvan Dijk; A. J. ZonjeaZijlstra; 10
mei, V. M. BosmanOskam; J. Rookhuijzen
Schilpero >rd; 11 mei. C. W. van Brummelen
Winter; M. J. PijlDe Meuter.
BEVALLEN van een dochter: 9 mei, N. M.
de JongSnijder; N. M. PetersBervoets;
G. Nuijensvan den Berg: J. M. de Beer
I-Ieintz; 10 mei, W. A. M. Verdonkschot
van Saase; A. J. FiemanVerwoerdt; C. Ver
hoevenHoogeveen; A. M. RolversLager-
weij.
OVERLEDEN: 7 mei, C. Rep, 76 j„ Djambi-
straat; 8 mei, L. M. Baale, 74 j„ Oosterhout-
laan; C. G. van DenkerenZwart, 91 j., Nic.
van der Laanstraat; 9 mei, P. W. Zegwaard,
59 j., Kolkstraat; B ,A. Steegstra, 82 j„ Witte
Heerenstraat; C. Rip, 64 j., Rustenburgerlaan;
H. G. ZippLonzeck, 42 j., van Sillemstraat;
P. G. J. Kors—itroonenburg, 81 j., Rijks
straatweg; M. bij de VaateBienefeldt, 80 j.,
Tetterodestraat; C. M. Leisingvan Lunen
burg, 75 j., Kloosterstraat; E. J. F. Stuijt
Daamen, 57 j„ Kamperlaan; H. Th. F. Okker
Roeland, 65 j., Generaal Joubertsraat; 10
mei, J. Vermeerde Huiler, 67 j., Ampzing-
straat.
Op 22 mei wordt des middags om half
drie een openluchtvoorstelling van Ida
Lasts kindercircus „Elleboog" in het Bloe-
rr.endaals Openluchttheater gegeven, waar
van de baten bestemd zijn voor de wijk-
jeugdraad III (Kleverpark) der Hervorm
de Gemeente van Haarlem. Dit jeugdwerk,
dat tweeënhalf jaar geleden is gestart en
dat thans wekelijks 250 kinderen bezig
houdt, wordt nog niet van overheidswege
gesubsidiëerd, omdat het aan twee voor
waarden daartoe niet voldoet: het betreft
geen asfaltjeugd en het is niet geconcen
treerd in een speciaal instuif lokaal. Zonder
deze subsidie is de financiering van dit
jeugdwerk (dat onder meer figuurzaag-,
hobby-, kunstnijverheid-, schaak- en gym
nastiekclubs omvat) niet gemakkelijk. Van
daar deze circusvoorstelling, die bij slecht
weer tot woensdagmiddag 22 mei wordt
uitgesteld.
Wegens de stijging van het aantal leer
lingen van de Hartenlustschool te Bloe
mendaal stellen B. en W. van die gemeente
de raad voor over te gaan tot benoeming
van een onderwijzer in vaste dienst. Het
aantal leerlingen zal op 1 september ver
moedelijk bedragen 450. De voordracht
luidt: 1. K. W. Afman, onderwijzer te Zeist;
2. J. J. Bonte te Zaandam.
Wanneer de Duinoord- en de Marnix-
straat in Haarlem-Noord geasfalteerd zul
len zijn, wordt in het kader van de ver
betering van de busroutes voortgegaan met
de asfaltering van het Nagtzaamplein en de
Nagtzaamstraat in de Amsterdamse buurt.
B. en W. hebben daartoe aan de raad een
krediet van 140.000 gulden gevraagd.
Het is noodzakelijk het wegdek in de
Nagtzaamstraat en het Nagtzaamplein te
vernieuwen, aangezien de aanwezige onge
fundeerde verharding reeds lang aan ern
stige zakking onderhevig is. De vernieu
wing va nhet wegdek zal, waar mogelijk,
gepaard moeten gaan met ophoging van de
wegbaan en de aansluitende trottoirs.
De breedte van de rijbaan in de Nagt
zaamstraat, welke in het algemeen ruim
acht meter bedraagt, met het oog op de
aanwezige bomen, lichtmasten e.a. wordt
niet gewijzigd. Wel is de afrondingsstraal
van de hoeken van de trottoirs bij de zij
straten tot ten minste 5 meter vergroot.
Om aan het verkeer een betere geleiding
te geven, is voorts de zuidelijke punt van
het plantsoen op het Nagtzaamplein iets
versmald, terwijl de trottoirs op de hoeken
van de Feithstraat werden verbreed.
De breedte van de trottoirs laat niet toe
dat de bushalten buiten de rijbaan worden
gebracht.
ADVERTENTIE
Over enkele dagen is het feest in het gebouw van de Sociëteit „Vereniging" aan de
Zijlweg te Haarlem. Het honderdjarig bestaan zal worden gevierd op donderdag 17
mei met een receptie, op donderdag 24 mei met een maaltijd en op zaterdag 26 mei
met een feestelijke bijeenkomst voor de leden met hun dames. Voor de viering is
reden, want de „Vereniging" is een bloeiende sociëteit, waar een prettige sfeer heerst.
Een actief bestuur regelt de zaken en heeft in samenwerking met de leden een aan
trekkelijk programma samengesteld en een goed verzorgd gedenkboekje uitgegeven.
De wieg van de sociëteit heeft gestaan
in de Vauxhall aan de Wijde Appelaarsteeg,
waar thans een afdeling van de Grafische
Inrichting Joh. Enschedé en Zonen N.V.
gevestigd is. Uit de notulen van 1856 blijkt
de burgerzin en de stuwende kracht van
de oprichters, die noch verantwoordelijk
heid schuwden, noch financiële offers ont
liepen, als het betrof de instandhouding,
de uitbreiding van het gebouw der socië
teit en de daarmee verband houdende aan
kopen van vaste goederen en de uitvoering
van daarvoor nodige bouwwerken. In de
loop der jaren hebben de financiën een
grote rol gespeeld. Ging#het over grote
bedragen, bijvoorbeeld het aangaan van
een geldlening van f 150.000 voor de bouw
van de sociëteit in de Lange Begijnestraat,
dan was men het er spoedig over eens.
Een uitgebreide discussie ontstond echter
over de vraag voor wiens rekening een
schijfje citroen voor twee en halve cent
kwam.
De eerste voorzitter is geweest de heer
J. Doedens, die in zijn eerste toespraak
tot de leden zeide, „van allen vorder ik de
stipte nakoming der vast te stellen wet-
tèn, daar ik met alle gestrengheid, die deze
mij in de hand zullen geven, zal te werk
gaan, zonder aanzien van personen". De
huidige voorzitter, dokter A. J. van Ra-
venswaay, verwacht van alle leden 'ook
discipline, maar hij verzekerde ons, dat
het hem niet veel moeite kost. De leden
weten hoe zij zich moeten gedragen.
In de ledenvergadering van augustus
1856 werd besloten een huis met tuin aan
te kopen aan de Lange Begijnestraat, welk
huis ingericht werd voor biljart-, speel
kamers, enzovoort. Van des morgens tien
uur tot des nachts één uur was de socië
teit geopend. Honderd jaar later zijn de
openingsuren iedere dag van twee tot ze
ven uur en woensdagavond tot des nachts
één uur. Bovendien hebben leden van de
Vereniging van Ex-politieke gevangenen
twee maal in de maand gastvrijheid.
De sociëteit uit de Lange Begijnestraat
breidde zich in de loop der jaren uit en
kreeg een grote concertzaal. De eerste
steen van hët nieuwe gebouw (het tegen
woordige Gemeentelijke Concertgebouw)
is op 10 mei 1894 gelegd door J. W. Straat
man en het gebouw is op 21 november van
dat jaar geopend. In 1920 heeft de gemeente
het gebouw overgenomen. Het bestuur der
Sociëteit „Vereniging" had reeds plannen
voor een nieuw gebouw; als plaats werd
gekozen de hoek Zijhveg-Kinderhuissin-
gel, waar vroeger een boerderij heeft ge
staan. Architect was de heer Jb. van der
Ban en aannemer de heer G. Metselaar.
Op 2 mei 1923, toen dr. J. Timmer, mr. dr.
W. P. Vis, de heren G. J. van Dapperen,
H. J. Wagenaar Reisiger en B. M. Serné
het bestuur vormdèn, is de sociëteit in ge
bruik genomen. De kosten van bouw en
installatie beroegen f 233.440.
Het sociëteitsleven bloeide en er bestond
grote belangstelling voor de biljartsport.
Belangrijke toernooien zijn gehouden en
spelers, zowel binnen- als buitenlandse,
biljartten in het gebouw aan de Zijlweg.
Op het ogenblik neemt het biljarten nog
een vooraanstaande plaats in. De laatste
jaren wordt een driebandenwédstrijd om
de Van Ravenswaay-beker gehouden en
een erelijst is gemaakt voor die leden, die
in dit spel een serie maken van minstens
zeven caramboles.
De Sociëteit „Vereniging" maakte goede
jaren mee, tot de Duitsers in 1940 in ons
land kwamen, het gebouw werd bezet
en de leden vonden onderdak in de tuin-
zaal van het Concertgebouw. Na de be
vrijding vorderde het militair gezag de
sociëteit voor de Cadi-club. Zodra de toe
standen weer normaal waren kon het be
stuur weer beschikken over het gebouw,
dat echter ernstig te lijden had gehad.
Het toenmalig bestuur, onder leiding van
De verkiezingsactie der beide Heem-
steedse afdelingen van de Katholieke Volks
Partij vermeldt voor woensdag 23 mei een
vergadering in het r.k. verenigingsgebouw
aan de Herenweg. Spreker is de heer J. A.
Middelhuis, voorzitter van de Katholieke
Arbeidersbeweging over het onderwerp:
„De KVP mijn partij". Het Katholiek Ge
mengd Koor te Heemstede zingt onder lei
ding van dirigent Evert Haak.
In Huize Oudwijk te Utrecht,
op de plaats waar meer dian
acht eeuwen geleden een non
nenklooster was gevestigd,
heeft men zich j.l. dinsdag met
een bij uitstek vrouwelijk,
maar dan sterk economisch
gekruid onderwerp bezigge
houden. Dit bureau was de
zelfde dag door de Directeur-
Generaal van Handel en Nij
verheid van het Ministerie van
Economische Zaken officieel
geopend als bureau van de
Vereniging van Tricot- en
Kousenfabrikanten. Dr. C. N.
F. Swarttouw, de directeur van
het bureau, gaf de aanwezige
journalisten een uiteenzetting
omtrent de omvang en beteke
nis van de Nederlandse tricot-
en kousen industrie, waaraan
wij het volgende ontlenen.
De rol, die Europa als tex-
tielleverancier aan de hele
wereld speelt, is gaandeweg in
betekenis verminderd. De in
dustrialisatie van onderont
wikkelde gebieden kan hier
van als een van de belang
rijkste factoren worden be
schouwd. Van 1913 tot 1953 is
de export van katoenen weef
sels uit Engeland bijvoorbeeld
teruggevallen met rond 85%.
Nederland vertoont gelukkig
een enigszins ander beeld, on
danks het verlies van Indone
sië als afzetgebied. Door ons
toe te leggen op nieuwe pro-
dukten, nieuwe markten te
veroveren en de binnenlandse
afzet aanmerkelijk te vergro
ten, konden wij een gelijk ni
veau handhaven, De eindcon
clusie van een onlangs ver
schenen rapport van het Cen
trale Plan Bureau iis zelfs, dat
er nog "ruimte voor uitbreiding
is, in hoofdzaak op de binnen
landse markt.
Meer in bijzonderheden af
dalend verklaarde Dr. Swart
touw, dat de tricot- en kousen
industrie een fascinerend as
pect biedt. Na de tweede we
reldoorlog vertoont de pro-
duklie van tricot een bijzon
dere expansie. Ook kousen en
sokken worden in toenemende
mate en grote verscheidenheid
in Nederland vervaardigd. Zo
als iedereen aan zichzelf en in
eigen omgeving kan consta
teren, wordt er minder en lich
tere kwaliteit ondergoed ge
dragen. Dit heeft geleid tot
een teruggang in deze sector;
een compensatie kon worden
gevonden in tricot bovenkle
ding.
Dat betekende echter een
omschakeling van de eenvou
dige fabricage van een massa-
artikel in het produceren van
zeer gevarieerde en sterk aan
de mode onderhevige goederen.
Niet in de laatste plaats was
dit een vraagstuk van omscho
ling van personeel, aanschaf
fing van nieuwe machines en
het veranderen van de menta
liteit van de fabrikant zelf. In
het algemeen genomen mag
men zeer tevreden zijn over
wat op dit terrein tot stand is
gebracht.
In enkele jaren tijds is men
in de kousensector van rayon
op nylon overgegaan, wat met
zich meebracht een vernieu
wing van het machinepark.
Momenteel wordt voor de
kou-enfabricage ongeveer 85%
nylon en slechts 15% rayon
gebruikt.
Kousen
De betekenis van de Neder
landse kousenindustrie werd
met enkele cijfers aangetoond.
In 1955 bedroeg de totale pro
ductie 21.6 miljoen paren. Dit
betekent, dat de Nederlandse
fabrikanten bijna het gehele
vaderlandse verbruik kunnen
verzorgen. Dit bedroeg name
lijk in hetzelfde jaar 24 mil
joen paar. De ontbrekende
2.400.000 paar maken het ver
schil uit tussen in- en uitvoer
van dit artikel. Wij exporteer
den namelijk 4.800.000 paar
en importeerden 7.200.000
paar.
Als we nog eens even het
verbruikscijfer van 24 miljoen
paar vasthouden en we weten
dat er ongeveer drieëneenhalf
miljoen vrouwen en meisjes
tussen 16 en 70 jaar in aan
merking komen voor het dra
gen van nylonkousen, komen
we tot de interessante ontdek
king, dat el'k van hen gemid
deld zeven paar per persoon
per jaar gebruikt. Dit gemid
delde is lager dan het Ameri
kaanse, Zweedse en Zwitserse;
wij staan nagenoeg gelijk met
West-Duitsland, België en
Frankrijk. De stijging van de
koopkracht en de voortduren
de prijsdaling hebben de Ne
derlandse vrouw in dit opzicht
over het dode punt geholpen.
Voor de toekomst ziet men
in de kousensector een steeds
verdergaande tendenz naar
prijsverlaging. Deze kan on
der anderen tot stand komen
door de voortdurende uitbrei
ding van de produktie van
synthetische garens, welke zal
leiden tot goedkopere grond
stoffen. Nog afgezien van het
feit, dat de vrouw in deze
tijd van hoogconjunctuur een
voorkeur vertoont voor het
betere artikel, waarbij de ho
gere prijs vaak geen beletsel
vormt, is er door de te ver
wachten prijsverlagingen in de
komende jaren alle aanleiding
een nog groter verbruik van
kousen te voorzien. T. R.
wijlen de heer Chr. Vogelzang, heeft met
veel zorg het herstel ter hand genomen,
later voortgezet door een bestuur, onder
voorzitterschap van dokter Van Ravens-
waay. De heren Van Ravenswaay, voorzit
ter, J. W. van Santé jr., vice-voorzitter, J.
Roelofs, secretaris, B. W. Lasschuit, pen
ningmeester, ir. D. Kruyf, tweede secreta
ris, W. van der Voort en F. A. Broersma,
commissarissen, vormen thans het bestuur.
Zij hebben het hunne er toe bijgedra
gen, dat opnieuw in de „Vereniging" een
bloeiend sociëteitsleven is ontstaan.
Met ongeveer honderd leden was het
gebouw aan de Zijlweg rijkelijk groot.
Daarom is een gedeelte verhuurd aan de
N.V. Technische Uitgeverij H. Stam.
Gedenkboekje
De heren A. van den Bosch, K. F. H. Maas
en J. W. van Santé jr. hebben een ge
denkboekje uitgegeven, dat de geschiedenis
der sociëteit in beknopte vorm weergeeft.
Burgemeester mr. O. P. F. M. Cremers
schreef een inleidend woord, waarin hij
opmerkt: „Het is voor de stad van belang,
dat een eeuw lang en nog steeds deze
Sociëteit een trefpunt is, waar vooraan
staande Haarlemmers zich thuis gevoelen,
waar import-Haarlemmers echte Haar
lemmers worden, waar de belangen van
bedrijf, staat en gemeente besproken wor
den".
ADVERTENTIE
WONINGINRICHTING
ZIJLSTR. 73 - Sinds 1892 - ZIJLSTR. 83
HEDEN GEëTALEERD
TUINPARASOLS
LIGSTOELEN en
LIGSTOELLOPERS
per meter ƒ1.75
HAARLEM:
Artsen: men raadplege firma Mathot,
Grote Houtstraat 39, tel. 11990.
Apotheken: Bos- en Vaart-apotheek, Bos
en Vaartstraat 26, tel. 13290. Centraal
Apotheek, Grote Houtstraat 78, tel.
10.500. H. Remmers en Zoon, Kruisstraat
6, tel. 10354. Noorder Apotheek, Jan Gij-
zenkade 181, tel. 23821.
Dierenartsen: J. D. Beijers, Raamsingel
28, tel. 13164. J. P. Westerman, Leidse-
vaart 76, tel. 12111.
BLOEMENDAAL:
Artsen: Dokter J. H. M. Egberts, Zuider
Stationsweg 12, tel. 22261. Overveen:
Dokter J. A. Hollander, Zijlweg 17, Over
veen, tel. 11431. Aerdenhout: Dokter C.
Kroon, Burgemeester Den Texlaan 12.
Wijkverpleegsters: Zuster J. J. M. de
Bruin, Kerkplein 2, Bloemendaal, tel.
25769, bgg 10920 en zuster A. G. Haags-
ma, Roemer Visscherplein 1, Heemstede,
tel. 27900.
Apotheken: Voor de avond- en nacht
diensten zijn tot zaterdagmorgen 19 mei
voor spoedeisende gevallen geopend de
Bloemendaalse Apotheek, Bloemendaal-
seweg 85, Bloemendaal, tel. 22181; Apo
theek De Wilde, Broekbergeniaan 42,
Santpoort-Dorp, tel. 025608284 en Apo
theek Schotsman, Binnenweg 206, Heem
stede, tel. 38320.
HEEMSTEDE:
Artsen: dokter A. J. van Ravenswaay.
Zandvoortselaan 70, telefoon 27913 en
dokter W. van der Linden, Heemsteedse
Dreef 253, telefoon 34606.
Wijkverpleging: zuster L. Dudok van
Heel, Jac. de Witstraat 9, telefoon 34673.
Apotheken: Apotheek Schotsman, Bin
nenweg 206, telefoon 38320.
ZANDVOORT:
Artsen: Dr. C. F. M. Robbers, Koningin
neweg 34, telef. 2813.
Wijkverpleegsters: Zr. A. Langeveld,
Gasthuishofje 27, telef. 2791.
Verloskundige: Zr. G. Bokma, Tolweg 6,
telefoon 2816.
Apotheken: De Zandvoortse apotheek, J.
J. L. A. Wijnne, Haltestraat 8, telefoon
2389. Tot 2 uur geopend, daarna uitslui
tend voor noodgevallen. Apotheek M. J.
KerkhovenNieuwenhuis, Zeestraat 71,
telefoon 3073. Tot 6 uur geopend, daarna
uitsluitend voor noodgevallen.
BENNEBROEK:
Artsen: Dr. P. v. Aalst, Rijksstraatweg
53, tel. 02502—300.
HILLEGOM:
Artsen: dokter H. F. ten Hoopen, Sta
tionsweg 2, telefoon 5417.
HAARLEMMERMEER:
Hoofddorp: dokter Bult.
Nieuw Vennep: dokter Van der Weg.
Badhocvedorp: dokter Den Ouden.
