Rembrandt-monument hangt
nog volkomen in de lucht
PANDA EN DE MEESTER-VERZAMELAAR
Wereldnieuws
Het gouden NVV houdt een
jubileumcongres in Amsterdam
Nog geen opdracht geformuleerd,
laat staan vergeven
De radio geeft woensdag
Herdenkingsrede
van H. Oosterhuis
Lelijk dik
Toch ió Uct zo
r
J
DINSDAG 5 JUNI 19 56
2
Nieuw kantoor PWN
te Bakkum
Provincie verhoogt
bijdrage W.R.K.
In Frankrijk verdronken
Nederlander in Frankrijk
in een ravijn gevallen
Koningin zal het nieuwe
stadhuis van Heusden
openen
Dure opschepperij
Vakbeurs Interleder
in Utrecht
Vlootoefening voor de
Scheveningse kust
P. Ouborg overleden
Zee- en
landwind
(Van een verslaggever)
Er valt nog niet te zeggen waar het voorgenomen Rcmbrandtmonument in
Leiden zal worden opgericht, noch wat voor vorm dit monument zal krijgen
of wie het zal maken. Deze negatieve klanken hoorden wij gisteren op een
persconferentie van de heer T. M. H. van Waveren, vice-voorzitter van de
Stichting Rembrandtherdenking 1956, die van oordeel bleek te zijn, dat eerst
de nodige gelden (men denkt aan ongeveer 100.000.—) bijeengebracht moeten
zijn, alvorens men aan een bepaalde beeldhouwer een opdracht tot vervaardi
ging van een dergelijk monument kan geven.
Een en ander verwekte nogal wat critiek
onder zijn gehoor, in hoofdzaak bestaande
uit kunstredacteuren en -critici van diverse
dag- en weekbladen. Sommigen van deze
laatsten waren van oordeel, dat een Rem-
brandt-monument zoals de genoemde stich
ting zich dat blijkbaar voorstelt, in het
geheel niet wenselijk geacht kan worden.
Liever hadden zij gezien, dat het bijeen te
brengen geld besteed zou worden voor het
aankopen van een of meer naar het bui
tenland verdwenen werken van de grote
schilder, waarop de heer Van Waveren
repliceerde, dat destijds, in overleg met
vertegenwoordigers uit alle lagen der be
volking, aan een monument de voorkeur
was gegeven.
Géén experimentelen
Anderen betreurden het dat er, terwijl
Nederland toch al middenin de Rembrandt
herdenking zit, nog steeds geen opdracht
voor het monument in kwestie vergeven, of
zelfs maar geformuleerd is. Onder deze
omstandigheden achtten zij het vrijwel
nutteloos, een beroep op de geldbuidel van
het publiek te doen, daar niemand volgens
hen gaarne zal offeren voor iets dat nog
volkomen in de lucht hangt.
Hun antwoordde de heer Van Waveren,
dat men aanvankelijk een prijsvraag had
willen uitschrijven, waartoe als deelnemers
drie Nederlandse en drie buitenlandse
beeldhouwers zouden worden uitgenodigd.
Daar dit veel te duur zou komen, werd dit
idee echter later opgegeven. Thans wil men
dus een bepaalde beeldhouwer de opdracht
geven, maar welke dit zal zijn en aan
welke eisen diens werk te voldoen heeft,
daaromtrent heerst nog geen eenstemmig
heid. Wel kon de heer Van Waveren als
zijn privé-oordeel (en dat van de voorzitter
der stichting Rembrandtherdenking, dr.
L. G. Kortenhorst) geven, dat het monu
ment geen „experimenteel" beeldhouw
werk mag worden. Diverse dagbladen had
den al namen genoemd als Zadkine en
Moore, maar deze gissingen verwees de
heer Van Waveren resoluut naar het rijk
der fabelen. Suggesties als zouden bepaal
de andere buitenlandse beeldhouwers, zo
als Lipchitz of Wil Cosijns, meer kans
hebben, kon hij echter noch bevestigen,
noch ontkennen.
Ook omtrent de plaats van het monument
in Leiden staat nog niets vast. De een
voudigste oplossing zou zijn, het in een
der nieuwe wijken aldaar op te richten,
maar naar de mening van de heer Van
Waveren, zou een Rembrandt-gedenkteken
hoe dit dan ook moge uitvallen beter
in een typische oude volksbuurt passen.
Rembrandt-lotery
De gemeente Leiden heeft overigens een
garantie van twintigduizend gulden ver
leend als beginkapitaal voor de stichting,
ADVERTENTIE
RIVIERA SHIRTS
Gen. Cronjéstr. 40-44 - Tel. 15438 - Haarlem
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.45 Een woord voor de dag.
8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen, 9.00
Voor de zieken. 9.25 Voor de huisvrouw. 9.40
Lichte muziek. 10.10 Platen. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Platen. 11.30 Luchtbrug naar
P.imlico. hoorspel. 12.30 Land- en tuinbouw-
m ededelingen. 12.35 Instrumentaal septet.
12.55 Platen of actualiteiten. 13.00 Nieuws.
13.15 Militaire kapel. 13.40 Platen. 14.00
Bondsdag Bond van Gereformeerde Man
nen verenigingen in Nederland. 14.45 Platen,
15.30 Lichte muziek. 16.00 Voor de jeugd.
17.20 Platen. 17.40 Beursberichten. 17.45 Or
gel. 18.10 Sepctrum van het Christelijk orga
nisatie- en verenigingsleven. 18.25 R.V.U.
Canada's Caribou Eskimo's, door G. van den
Steenhoven. Tweede leezing. 18.55 Voetbal
wedstrijd NederlandSaarland. Pl.m. 20.45
Nieuws en weerbericht. 21.00 Lichte muziek.
21.20 Buitenlands overzicht. 21.40 Muzikale
luisterwedstrijd. 22.00 Kamermuziek. 22.20
Volksmuziek. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 De Ontbijtclub. 8.50 Voor
de vrouw. 9.35 Platen. 10.00 Schoolradio. 10.20
Platen. 11.00 R.V.U.: Onze kinderen in het
verkeer, door mei. Dr. Rita Vuyk. (Eerste
lezing). 11.30 Platen. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Voor het platteland.
12.38 Orgel. 13.00 Nieuws. 13.15 Tentoonstel
lingsagenda. 13.18 Lichte muziek. 13.50 Medi
sche kroniek. 14.00 Amusementsmuziek. 14.30
Voor de jeugd. 16.00 Voor de zieken. 16.30
Platen. 17.15 Accordeonorkest. 17.50 Rege
ringsuitzending: Rijksdelen overzee: Jeugd
uitzending. De brievenbus gaat open. Cor
respondentieclub onder leiding van Regina
Zwart. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Piano. 18.30 Actualiteiten. 18.40 Hammond
trio. 19.00 Nelis volle vaart. 19.05 Platen. 19.15
Verkiezingstoespraak. 19.30 Voor de jeugd.
20.00 Nieuws. 20.05 Platen. 20.35 De twee
Magdalena's, hoorspel. 21.41 Platen. 22.00
Tussen mens en nevelvlek, causerie. 22.15
Concertgebouworkest, Mannenkoor en solist.
23.00 Nieuws. 23.15 Platen. 23.50—24.00 Socia
listisch nieuws in Esperanto.
TELEVISIE (V.A.R.A., N.T.S.. N.C.R.V.)
17.00 Voor de kinderen. 18.5520.50 Voet
balwedstrijd NederlandSaarland. 21.00
Stemmingsbeelden. 21.10 Al de dagen der
aarde, TV-spel. 22.35 Dagsluiting.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00 School
radio. 16.02 Platen, 16.15 Orkestconcert. 17.00
Nieuws. 17.10 Trompet en piano. 17.25 Voor
dracht. 17.45 Trompet en piano. 17.50 Boek
bespreking. 18.00 Lekenmoraal en filosofie,
causerie. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Platen. 20.00 Hoorspel. 20.45 Operette
muziek. 21.30 Amusementsmuziek. 22.00
Nieuws. 22.15 Pianorecital. 22.55-23.00 Nieuws.
waaruit het propaganda-materiaal, zoals
het boekje met 20 afbeeldingen van Rem-
brandt-tekeningen en een korte biografie,
dat onder de middelbare schooljeugd van
Nederland verspreid zal worden, bekostigd
is. Een andere uitgave die ten doel heeft,
alle lagen der bevolking „Rembrandt-
minded" te maken, is een foldertje met een
zeer summiere tekst en vier repro's van
Rembrandt-etsen, dat-voor een gulden per
stuk in een oplaag van 100.000 exemplaren
aan de man gebracht zal worden en dat
tevens recht geeft tot deelname in een
loterij met als prijzen een aantal „kunst
reizen" in het buitenland.
De stichting heeft zich tevens tot alle
provincie- en gemeentebesturen gewend
met het verzoek om een bijdrage van on
geveer een cent per inwoner.
Voorts zal er nog een groot aantal over
drukken van een artikel over de figuur en
de betekenis van Rembrandt verspreid
worden, terwijl er ook beroepen op collec
tieve bijdragen van ten hoogste 100 aan
diverse grote ondernemingen, industrieën
en verenigingen gedaan worden. De licha
men die zulk een bijdrage schenken, krij
gen als aandenken de bekende biografie
van mevrouw Laman Trip-De Beaufort
over Rembrandt.
Nationale herdenking in Leiden
De nationale Rembrandt-herdenking zal
op 12 juli in Leiden gehouden worden.
Verschillende hoogleraren en kunsthistorici
namen nog niet bekend zullen daar
een inleiding houden over het leven en
werken van de meester. In de pauze voert
een koor van 120 mannen en vrouwen, be
geleid door 50 leden van het Residentie-
Orkest de door Herman Strategier speciaal
voor deze gelegenheid geschreven Rem-
brandt-Cantate uit.
Ten behoeve van het uitvoeren van uit
breidingswerken van het Provinciaal Wa
terleidingbedrijf Noordholland stellen Ge
deputeerde Staten van Noordholland aan
de Provinciale Staten voor op de eerste
suppletoire begroting 1956 van dit bedrijf
een bedrag van f 100.000 op te nemen. De
bedoeling is een bijkantoor van de dienst
der terreinen te Bakkum te stichten. Aan
gekocht zal worden de woning van de ge-
neesheer-directeur van het Provinciaal
Ziekenhuis Duin en Bos, waarvoor f 35.000
nodig is: de kosten van de verbouw worden
geraamd op f 65.000.
Gedeputeerde Staten van Noordholland
stellen de Provinciale Staten voor het in
1950 aan de N.V. Watertransport-maat
schappij RijnKennemerland beschikbaar
gestelde bedrag van f 11.200.000 te verho
gen tot f 14.750.000.
Het verhoogde bedrag is noodzakelijk
door het stijgen van het loon- en prijspeil.
De verhoging bedraagt f 10.600.000. Hier
van draagt de gemeente Amsterdam een
deel bij en de provincie zal volgens het
voorstel f 3.550.000 bijdragen. De begro
ting vermeldt thans een bedrag van
f 43.300.000.
Een zeventienjarige dekjongen van het
Nederlandse vrachtschip „Haringvliet", P.
de Groot, is verdronken nadat de sloep,
waarin hij met twee andere bemanningsle
den zat, was gekapseisd. Het ongeluk ge
beurde te Boucau nabij Bayonne, waar de
„Haringvliet" in de monding van de rivier
de Adour gemeerd lag. De sloep sloeg om
bij het oversteken van het havenkanaal.
De twee andere inzittenden werden door
vissers gered. Het lichaam van de dekjon
gen is niet gevonden.
DEEL DUINLUSTPARKWEG
AFGESLOTEN
Burgemeester en Wethouders van Velsen
brengen ter openbare kennis, dat met in
gang van woensdag, 13 juni 1956, geduren
de ongeveer vier weken het binnen de ge
meente gelegen gedeelte van de Duinlust-
parkweg te Santpoort, wegens herstratings-
werkzamheden voor alle verkeer zal zijn
afgesloten.
ADVERTENTIE
Het 50 jaar bestaand Nederlands Ver
bond van Vakverenigingen, de oudste vak
centrale in ons land, is vanmorgen in het
Concertgebouw te Amsterdam zijn tot en
met zaterdag durende congres begonnen
met een zitting die geheel gewijd was aan
de herdenking van dit jubileum.
De voorzitter van het NVV, de heer H.
Oosterhuis, karakteriseerde in zijn herden
kingsrede de eerste helft der 20ste eeuw
als het terrein van de grote omwenteling
op politiek terrein, op het gebied van de
technische ontwikkeling en in de gewijzigde
onderlinge verhouding der mensen. Niet
alleen in de onderlinge tegenstrijdigheid
der naties, maar evenzeer in die der be
volkingsklassen was de wereld in die
dagen verdeeld. Al kende de maatschappij
een reeks van overgangstoestanden, poli
tiek gesproken lag de scherpe scheidslijn
tussen gegoeden en arbeiders.
In de moderne maatschappij zijn de pro
blemen, die het bestaan der mensen raken,
nog niet opgelost zo zei de heer Ooster
huis. Aan de orde zijn de praktische vra
gen van onze getechnificeerde maatschap
pij, de ruimtelijke ordening, de verhoging
van het produktief vermogen en van de
welvaart. Daarnaast zijn er de vraagstuk
ken over de achtergebleven gebieden, de
atoomoorlog en de dictatuur, die in vele
landen heerst. De moderne problemen ko
men voort uit de 50-jarige omwenteling,
die toch voor een groot deel mede wordt
bepaald door de voortgaande emancipatie
der volksklassen. Als oudste en van stonde
af aan de grootste der Nederlandse vak-
centralen heeft het NW in strijd en op
bouw zijn aandeel geleverd in de demo
cratische omwenteling der Nederlandse
samenleving, aldus de voorzitter, die ver
volgens het opleven der sociale strijd rond
de eeuwwisseling aanhaalde.
Verweer tegen anarchie
„Het NW dankt zijn bestaan aan de
noodzaak van een tweezijdig verweer tegen
de anarchie. Het keerde zich tegen de
anarchie in het maatschappelijk bestel, om
dat het daarin de oorzaak der maatschap
pelijke ongelijkheid zag, maar ook en in
het vooral keerde het zich tegen de
anarchie in de vakbeweging."
De heer Oosterhuis behandelde verder
het ontstaan der eerste vakvereniging, me
moreerde het in 1893 opgericht Federatieve
ADVERTENTIE
niet alleen inflations, maar ook ongezond. Wordt
jon—r, kwieker en eleganter door het verantwoorde
roi ge Carrugan melk dieet uit Zweden. Carrugan-
melk smaakt ook lekker, vermengd met sterke
kofiie of vruchtensappen.
De 32-jarige heer J. H. Allaart, assistent
aan de faculteit der wis- en natuurkunde
van de universiteit te Leiden, die in het
hooggebergte van het Zuid-Franse depar
tement Ariège geologische onderzoekingen
deed, is maandag omstreeks het middag
uur bij Gourbit in een honderd meter diep
ravijn gevallen en ernstig gewond. Red
dingsploegen rukten uit nadat de begelei
der van de heer Allaart, de heer H. J.
Zwart, eveneens uit Leiden, hun hulp had
ingeroepen. Om kwart over zeven arri
veerden de redders met de gewonde in
Gourbit. Vandaar is hij naar het zieken
huis te Tarasgon gebracht. Naar het zich
liet aanzien verkeert hij niet in levensge
vaar.
Nationaal Arbeidssecretariaat, dat het
strijdtoneel der richtingen werd. „De spoor
wegstaking van 1903 was nodig om in een
nieuw verbond het NW de anarchie
in de vakbeweging af te zweren. Zeer uit
voerig behandelde de heer Oosterhuis daar
na de geschiedenis van het NW zelf. Het
NW begon met 26.000 leden. Bij de op
richting waren elf bonden aangesloten.
Acht jaar later waren het er 35, welk aan
tal thans door concentratie is teruggebracht
tot 22. Hij releveerde het tot stand komen
van de eerste collectieve arbeidsovereen
komst in de typografische vakken, de ont
wikkeling van de medezeggenschap en de
tijdens de bezetting tussen de organisaties
van werknemers en werkgevers gegroeide
overeenstemming. Na 1945 vormden zij als
Stichting van de Arbeid met de werkge
vers een raad van advies. De regeringen
die sedertdien de koers van het land be
paalden hebben een stuk maatschappelijke
opbouw op hun naam staan, groter dan de
activiteit van een hunner voorgangers ooit
geweest was. De eerste regering na 1945
kon slechts slagen, doordat de wil tot ge
meenschappelijke opbouw de drang naar
directe lotsverbetering in de samenwer
kende vakcentralen overtrof", aldus de
heer Oosterhuis. Hij zei tenslotte, dat niet
alleen de vraagstukken der welvaart, die
in de nabije toekomst binnen onze grenzen
een rol zullen gaan spelen, de aandacht
vragen. Op de gelijkheid van kansen, op de
verdeling en het beheer van het natio
nale vermogen, op de spreiding van het
bezit en op de herwaardering van het belas
tingstelsel zal in de eerste instantie de aan
dacht vallen.
De Koningin heeft zich bereid verklaard
de officiële opening te verrichten van het
nieuwe stadhuis van het Noord-Brabantse
Maasstadje Heusden in de eerste helft van
september.
Hoewel het geen gebruik is, dat de Ko
ningin aanwezig is bij het ingebruiknemen
van nieuwe stadhuizen, heeft zij gemeend
in dit geval een uitzondering te moeten
maken wegens de zeer tragische herinne
ring, die aan het oude stadhuis van Heus
den verbonden is. Het uit 1588 daterende
gebouw werd namelijk in de nacht van 4
op 5 november 1944 door de Duitse be
zetting, voordat deze zich over de Maas
terugtrok, opgeblazen, hoewel de kelders
dienden als schuilplaats voor een groot
deel van de bevolking. Honderddrieëndertig
burgers van het stadje, in leeftijd varië
rende van 4 tot 85 jaren, zijn daarbij om
het leven gekomen.
De politie te Rotterdam heeft een 41 -ja
rige elektriciën aangehouden, die door zijn
opschepperij in grote financiële moeilijk
heden was gekomen. Hij vertelde aan ken
nissen, dat hij elektrische apparaten kon
leveren met 25 percent korting. Men had
daar uiteraard wel oren naar. Als hij een
bestelling van een kennis kreeg, kocht hij
het gewenste artikel in huurkoop en le
verde het aan zijn klant tegen de afgespro
ken prijs. De man, die geen neen kon zeg
gen, kreeg op het laatst zoveel klanten,
dat hij tot over zijn oren in de schuld
kwam. De wekelijkse bedragen, die hij
moest betalen, waren zo groot geworden,
dat hij ze van zijn salaris niet meer kon
betalen. Toen zijn schuld was opgelopen
tot f 1600 kwam zijn werkgever achter de
affaire en besloot hem te helpen met dui
zend gulden.
De man had evenwel inmiddels nieuwe
schulden gemaakt. Ook had hij bij een
kennis een bedrag van f 350 weten los te
krijgen, voorgevende dat hij een koelkast
tegen gereduceerde prijs zou kunnen le
veren. De levering bleef echter uit, zodat
de kennis de politie in de zaak mengde.
50. Het raadsel van de mompelende mum
mie was nu opgelost en hiermee was
meteen een nieuwe schavuitenstreek van
Joris aan het licht gekomen. „Ja", mom
pelde de mummie dof door zijn zwachtels
„ik ben de concierge van het museum. Die
schurk heeft me omwikkeld en in deze
kist gezet, precies zoals hij naderhand met
jou heeft gedaan. Bah! Mom!" „En intus
sen laat hij het museum door de verzame
laars leeghalen en steekt hij het geld in
zijn zak, dat zij er voor betalen", mom
pelde Panda. „Wat kunnen we daartegen
doen?" „Niets", antwoordde de concierge.
„We kunnen alleen maar afwachten, tot
iemand ons komt bevrijden. Helaas staan
we hier in een afgelegen deel, waar zelden
iemand komt enMaar luister we
hebben geluk, geloof ik. Ik hoor voetstap
pen!" Inderdaad naderde iemand. - Het
was verzamelaar van Ekster, die eens
kwam kijken, of hier nog iets van zijn
gading was. „Panda vertelde iets over
„mompelende mummies", zei hij, „onzin
natuurlijk, maar als goed verzamelaar moet
ik dat toch even onderzoeken". Hij ver
haastte zijn schreden toen een dof gemom
pel tot hem doordrong en daar zag hij
twee omzwachtelde figuren staan, die
mompelend om hulp riepen. „Lieve help,
het is dus TOCH waar!", riep van Ekster
opgetogen. „Een paar mompelende mum
mies! Wat een aanwinst voor mijn ver
zameling!"
De burgemeester van. Utrecht, jhr. mr. C.
J. A. de Ranitz, heeft een pleidooi gehou
den voor algemene liberalisatie van de im
port en export, zowel van grondstoffen als
voor het gereedgekomen produkt. Eveneens
maande hij tot voorzichtigheid bij verdere
verhoging van de Ionen en salarissen met
het oog op de exportpositie van ons land.
De burgemeester hield dit pleidooi toen
hij maandag de vijfde vakbeurs van Inter
leder opende, die tot 8 juni gehouden wordt
in de jaarbeursgebouwen te Utrecht.
De opening geschiedde in tegenwoordig
heid van de Commissaris der Koningin in
de provincie Utrecht, mr. C. Th. E. graaf
van Lynden van Sandenburg, vertegen
woordigers van het departement van Eco
nomische Zaken, leden van de Raad van
Beheer van de Koninklijke Nederlandse
Jaarbeurs, het bestuur van de stichting In
terleder, de burgemeesters van Helmond,
Drunen en Dongen, alsmede van vertegen
woordigers van de „Fédération de
l'industrie de la chaussure de France".
De vlooteenheden die op 15 Juni van Den
Helder naar Rotterdam zullen varen om
daar aan de vlootweek deel te nemen, zul
len op die dag tussen halfeen en twee uur
voor de kust bij Scheveningen oefeningen
uitvoeren. Hieraan zullen de kruisers „De
Ruijter" en „De Zeven Provinciën", de
Britse kruiser „Glasgow" en een groot aan
tal vliegtuigen, een fregat, acht mijnenve
gers, een onderzeeboot en petrouillevaar-
tuigen deelnemen.
ADVERTENTIE
H Da schoonheid
ivan uw huid ontsluierd
Endocil hormooncrême wekt de
huidcellen tot nieuw leven en doet
rimpeltjes en ongaal'heden ver
dwijnen. Endocil als nachtcrème
gebruikt voedt de huid zonder vettig
te zijn. Endocil dient overdag als
basis voor poeder of make-up, de
hormoonwerking gaat onbelemmerd
voort.
hormooncrême van Organon
Per lube 2.90
Gul. De duizend studenten, die maandag
hun eerste graad aan de universiteit
van Georgia (V. S.) behaalden, hebben
van een oud-student, de multimiljonair
Wolfson, elk een aandeel van twintig
dollar in diens bouwmaatschappij ge
kregen.
Opspraak. De Londense „Sunday Express"
vraagt zich af waarom de hertog van
Kent, een neef van koningin Elizabeth,
niet, zoals andere voorname jongelui,
een baan zoekt, inplaats van zijn tijd
door te brengen met eerstesteenleggin
gen. „We leven niet meer in de tijd van
koningin Victoria," aldus het blad.
Kensington Palace heeft een verklaring
uitgegeven, waarin de hertogin van
Kent doet meedelen, dat de hertog, hoe
wel hij enige tijd op twee ter sprake
gekomen bijeenkomsten aanwezig was,
op geen enkele wijze met gewraakte
gebeurtenissen op die bijeenkomsten te
maken heeft gehad.
Onschuldig. De Amerikaanse minister van
Defensie Wilson, is via Honoloeloe (Ha
waii) op het atol Bikini aangekomen,
waar hij „een of twee atoomontploffin
gen" zal bijwonen. Hij verklaarde, dat
deze proefnemingen „niets opzien
barends" zullen hebben.
Besmet. Te Tokio is officieel bekend ge
maakt, dat het 5.000 ton metende Ja
panse vrachtschip Mizuho Maru maan
dag „in hoge mate radio-actief" uit
Nieuw-Caledonië, in de Stille Zuidzee,
in Japan is teruggekeerd. Door deze
mededeling zijn de geruchten over een
„geheime" Amerikaanse atoomontplof
fing in de Stille Oceaan weer versterkt.
In kwekerijen te Nara zijn goudvissen
ter waarde van 50 miljoen jen het
slachtoffer geworden van radio-actieve
neerslag.
Moord. Een onbekende heeft zondag op
de boerderij van een Canadese afge
vaardigde van de provincie Alberta
zeven mensen de vrouw van de afge
vaardigde, zijn vier kinderen, een be
diende en een bezoeker vermoord.
De dader is voortvluchtig.
Ongeldig. De communistische afgevaar
digden hebben op een bijeenkomst van
de militaire bestandscommissie te Pan-
moenjom verklaard, dat het besluit van
het UNO-opperbevel om de activiteit
van de neutrale bestandscommissie in
Zuid-Korea op te schorten, onwettig en
ongeldig is.
Saluut. Koning Paul en koningin Frede-
rika van Griekenland zijn vergezeld van
hun dochter Sophia, voor een officieel
bezoek van drie dagen in Frankrijk aan
gekomen. In de haven van Toulon wer
den zij met 21 kanonschoten begroet.
Vandaag wordt het gezelschap in Pa
rijs verwacht.
Ontslag. De regering-Ghazzi heeft presi
dent Koewatly van Syrië haar ontslag
aangeboden. De president heeft het
kabinet verzocht aan te blijven tot een
nieuwe regering is gevormd.
Bezoek. De Noordkoreaanse premier, Kim
II Soeng, is op weg naar Oost-Berlijn
voor een bezoek aan Oost-Duitsland.
Op zijn reis door de Sovjet-Unie werd
hij maandag in Moskou begroet door de
nieuwe minister van Buitenlandse Za
ken, Sjepilov. Politieke leiders verge
zellen de premier.
Nadruk. De subcommissie voor immigra
tie van het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden heeft geweigerd een wet
telijke bepaling, dat bezoekers uit com
munistische landen voor toelating tot de
Verenigde Staten vingerafdrukken moe
ten laten nemen, te schrappen. De be
paling kan wel geschrapt worden voor
bezoekers uit andere landen.
Opgelost. Zondagavond zijn in het Nauw
van Calais twee torpedobootjagers on
der Poolse vlag waargenomen. Men
neemt aan dat zij op weg naar Egypte
zijn als onderdeel van de wapenleve
ranties aan dat land.
Melkleiding. In Tirol zijn twee onder
grondse pijpleidingen aangelegd om de
melk die door koeien in de bergweiden
geleverd wordt in het dal af te kunnen
leveren voor deze zuur wordt.
De in Dordrecht geboren kunstschilder
Pieter Ouborg is maandag op ruim zestig
jarige leeftijd in Den Haag overleden.
Na zijn schoolopleiding voelde P. Ouborg
zich aangetrokken tot het kunstschilderen.
Hij verbleef vele jaren in het toenmalige
Nederlands-Indië en keerde in 1939 naar
Nederland terug. Hij vestigde zich toen in
Den Haag.
Pieter Ouborg heeft vele landen van
Europa voor het maken van studiereizen
bezocht. In 1950 behaalde hij met zijn
schilderij „Vader en zoon" de Jacob Maris-
prijs, die ieder jaar door de gemeente Den
Haag wordt toegekend. Ouborg was lid
van de kunstenaarsvereniging Vrij Beel
den.
DE STELLING mag niet luiden, dat
overdag een zeewind waait en 's nachts een
landwind, want deze uitspraak is niet met
de werkelijkheid in overeenstemming.
Maar we kunnen wél zeggen, dat op zon
nige, rustige dagen in de kuststreken vaak
in de namiddag een zeewind opkomt, en
dat omgekeerd des nachts landwind kan
optreden. Het verschijnsel kan
zich dus onder bepaalde om
standigheden voordoen en mag
zeer zeker niet gegeneraliseerd
worden.
De oorzaak van deze wind
verwisseling kan gemakkelijk
verklaard worden, doordat op
die zonnige, 'rustige dagen het
land sterker verwarmd wordt dan de zee.
waardoor boven land een luchtv er dunning
optreedt, zodat van de hogere drukgebipden
boven zee lucht naar deze lage luchtdruk-
gebieden aftüoeit. Vandaar de zeewind.
In de nachtelijke uren kan het omge
keerde plaats vinden, omdat het land
meer warmte afgeeft dan de zee, sneller
afkoelt en daardoor een gebied van hogere
luchtdruk veroorzaakt, waarvandaan de
lucht afvloeit naar de gebieden met lagere
luchtdruk boven zee. Zodoende ontstaat
de zeewaarts gerichte wind.
In het groot kan dit effect aanleiding
zijn tot seizoenwinden, omdat boven het
binnenland van een continent in het al
gemeen gesproken een gebied van lagere
druk en in de winter een van hoge druk
heerst, waardoor de luchtv er deling niet,
zoals bij ons in de kuststreken van dag op
nacht, maar voor zeer lange tijd beïnvloed
wordt.
De ongelijkmatige verwarming van het
aardoppervlak gedurende het etmaal heeft
ook nog iets te maken met het ruimen en
krimpen van de wind. Zoals bekend, wordt
onder het ruimen van de wind verstaan
het draaien in dezelfde zin als de wijzers
van de klok, dus van zuid naar west of
van noord naar oost. Het krimpen van de
wind is het tegenovergestelde, dus het
draaien van west naar zuid
of van zuid naar oost.
Welnu, overdag is door de ver
warming van de grond de
turbulentie groter dan in de
nacht, er vindt dus over
dag een grotere vermenging
van luchtlagen plaats. Boven
het aardoppervlak heersen
ter hoogte van een kleine kilometer veelal
ruimende winden van grotere kracht dan
in de luchtlagen die dichter bij de grond
liggen. Worden deze „bovenwinden" over
dag in de lagere luchtlagen gemengd, dan
zal - bij overigens gelijkblijvende weers
omstandigheden - een wat toenemende
ruimende wind hiervan het gevolg zijn.
En 's avonds, als door de afkoeling een
rustiger gelaagdheid van de atmosfeer be
vorderd wordt, zal de invloed van deze
bovenwinden zich dus niet kunnen laten
gelden, waarvan afnemende en krimpende
wind het gevolg is.
Deze bovenwinden moeten we echter
niet verwarren met de luchtstromingen
vlak onder de stratosfeer, waar westenwin
den waaien, die we met een gerust hart
als verschrikkelijke orkanen kunnen be
titelen.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
