Vaderdag'
CHIEF WHIP
Agenda voor
Haarlem
Aarde
Sjepilov's reis wekt in Londen
kwade vermoedens
Denk voor
om Vaders
wens!
Grieks blad verwacht „sensationele
gestes" van de Russische minister
Voor Vaderdag
m
50 STUKS
OP IEDERS LIP!
Vorstin en Moeder
Archimandriet in Nicosia
in hechtenis genomen
Jeugdige inbreker in
Amsterdam aangehouden
Gemengd zwemmen
Kroesjtsjev en Molotov
twisten over Tito
Onthulling van gevluchte
Poolse ex-communist
Paus ontving president
Sukarno in audiëntie
Truman spreekt Russische
bewering over A-bom tegen
Amerikaans rapport over
radio-activiteit
Bevindingen van Britse
geleerden bevestigd
Von Kara jan directeur
van de Weense Opera
Wijzigingen in de Franse
diplomatieke dienst
DONDERDAG 14 JUNI 1956
ADVERTENTIE
f2,50
Er is in de laatste dagen in het buiten
land sensatie en in Nederland onrust ge
wekt door publikaties in buitenlandse bla
den, die werden aangediend als de weer-
«eving van feiten betreffende ontwikke
lingen en situaties in de intieme kring van
ons Vorstenhuis en in de verhouding tus
sen Koningin en Regering.
Een in West-Duitsland verschijnend
weekblad heeft in zijn nummer van
deze week, gedateerd 11 juni, een artikel
opgenomen dat gebaseerd heet op inlich
tingen, die een vaste medewerker van het
blad tijdens een verblijf in ons land zou
hebben verzameld. Het houdt zich bezig
met de veronderstelde invloed aan het
Nederlandse Hof van een vrouw, die meent
langs religieuze weg genezingen te kun
nen bevorderen; het suggereert dat de
invloed van deze vrouw op Koningin
Juliana staatsaangelegenheden raakt, ge
leid heeft tot een tegenstelling aan het Hof
en tenslotte de oorzaak is geworden van
een beweerd „conflict" tussen Vorstin en
Regering.
Deze summiere samenvatting van het
artikel in het Duitse weekblad geeft aller
minst een beeld van de wijze, waarop het
blad ernaar gestreefd heeft enkele feite
lijkheden uit het persoonlijke leven van
onze Vorstin via veronderstellingen en
suggesties te maken tot een politieke sen
satie. Wij willen deze vorm van journa
listieke bedrijvigheid echter laten voor
wat zij is, namelijk een kwalijk ex
ploiteren van de massa-honger naar ophef
makende, schokkende gebeurtenissen, en
liever nagaan welke feitelijkheden dan wel
aan de publikatie naarstig herhaald
door de Londense boulevard-pers ten
grondslag liggen.
Er is één feit dat moeilijk in twijfel kan
worden getrokken. Dat is dat Koningin
Juliana de mogelijkheid van succes langs
bedoelde religieuze weg voor haar jongste
kind niet heeft willen uitsluiten en de haar
aanbevolen vrouwelijke genezer Greet
Hofmans ten paleize heeft ontvangen. Het
uitblijven der verhoopte genezing van het
ooggebrek van Prinses Marijke zou aan
het Hof een tegenstelling tussen scepticis
me tegen en volhardend vertrouwen in
de gevolgde methode hebben doen ont
staan.
Een en ander is zo volkomen verklaar
baar uit zuiver menselijk begrip voor de
situatie, dat daarin nauwelijks tot verder
strekkende beschouwingen aanleiding zou
kunnen zijn, wanneer men althans niet de
opzet heeft deze persoonlijke en zeer men
selijke elementen te misbruiken, om er een
schokkend en onthullend karakter aan te
geven. Heeft men die opzet wel, dan zijn
er met een ruim journalistiek geweten wel
manieren te vinden om de belevenissen en
wederwaardigheden van een Koninklijk
Gezin te verbinden met het politieke wel
en wee van het betreffende land. Wij
schrijven met opzet een Koninklijk Gezin,
omdat wij denken aan de talrijke opge
smukte en felgekleurde verhalen, die in
bladen van zulk kaliber plegen te ver
schijnen over vorstelijke personen en hun
privé-leven.
In deze tijd, nu de bindende kracht van
een geëerd en in de historie wortelend
Vorstenhuis nog slechts aan weinige lan
den gegeven is, verleiden de glans en de
symboliek van het Koningschap de jagers
op moderne sprookjes tot vrijpostigheden,
waarvan zij niet door een aangeboren hof
felijkheid worden weerhouden. Zij volgen
de smaak van een bepaald soort lezers,
die evenmin naar hoffelijkheid doch wel
naar prikkels vragen.
Dat men daarbij de zuivere, in het privé-
leven van de gewone mens geheiligde ge
voelens, zoals die van een moeder ten op
zichte van haar lijdend kind, niet wenst te
ontzien, juist omdat die moeder een Ko
ningin is, bewijst de meedogenloosheid van
dit soort buitenlandse journalistieke ophef,
waarvoor niemand in Nederland enige be
wondering zal kunnen hebben.
Naar aanleiding van de gepubliceerde
beweringen is van volkomen bevoegde zijde
verklaard, dat er geen sprake is van enig
constitutioneel conflict tussen Koningin
Juliana en de Regering.
Wij mogen met verwijzing naar
deze gedecideerde verklaring volstaan
in de hoop, dat zij alle geruchten
en fantasieën terugbrengt tot de nuchtere
vaststelling van een feit, namelijk dat
Koningin Juliana, als moeder van een ge
zin, tenvolle het recht heeft ten behoeve
van een harer kinderen een zij het dan
wellicht teleurstelling opleverende moge
lijkheid tot genezing aan te grijpen naast
alle hulp, die zij van de erkende medische
wetenschap reeds had getracht te ver
krijgen.
Minerva: „Stormy weather", alle leef
tijden, 8.15 uur. Palace: „Wilde vruchten",
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Medelijden
voor de zondares", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Studio: „The red shoes", alle leeftijden,
6.45 en 9.15 uur: Lido: „De naakte oorlog",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Montana",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Drie
mannen in de sneeuw", alle leeftijden, 7
en 9.15 uur. Frans Hals: „Pete Kelly's
blues", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Phoenix-
terrein, 8 uur: Circus Jos. Mullens. Zuider
kapel, 8 uur: ds. J. Visser over „Het ge
opende Boek".
VRIJDAG 15 JUNI
Minerva: „De baas in huis", alle leeft.,
8.15 uur; Palace: „De liefdesroman van een
koningin", alle leeft., 2, 4,15, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Les enfants du paradis", 18 jaar,
1.45 en 7.30 uur. Studio: „Het zwarte dos
sier", 18 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Lidoj
„Johnny Guitor", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.45
uur. Roxy: „Het zwaard der Seracenen",
14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„The man with the golden arm", 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Ivan de witte
duivel", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
LONDEN (United Press) Officiële
Britse bronnen hebben gezegd, dat premier
Sir Anthony Eden op grond van zijn be
sprekingen met premier Boelganin en par
tijsecretaris Kroesjtsjev in Londen tot de
overtuiging is gekomen, dat de Russen alles
doen om vaste voet in bet roerige Midden-
Oosten te verkrijgen. Het bezoek, dat de
nieuw-benoemde Russische minister van
Buitenlandse Zaken, Dmitri Sjepilov, tegen
het einde van deze maand aan de drie
Arabische hoofdsteden Cairo, Beiroet en
Damascus zal brengen, heeft volgens deze
bronnen Eden nog in zijn mening gesterkt.
In officiële Britse kringen verbergt men
zijn bezorgdheid over de reis van Sjepilov,
die bovendien nog een bezoek aan Grieken
land zal brengen, niet. De reis van de
Russische minister valt samen met de
Brits-Griekse spanning over Cyprus en de
ontruiming van de Suez-kanaalzöne.
NICOSIA. (Reuter) Britse veiligheids
troepen hebben woensdag bij een inval in
een in de buitenwijken van Nicosia een
archimandriet van de Grieks-orthodoxe
kerk in hechtenis genomen. Er werden ook
vijf studenten van het seminarie in hech
tenis genomen.
In Nicosia is een Britse militair over
leden aan verwondingen, die hij dinsdag
avond opliep. Cyprische nationalisten heb
ben gisteravond een bomaanslag gepleegd
op een RAF basis, waardoor twee cantines
in brand vlogen. In Famagusta, een cen
trum van onrust, werd een militair gebouw
door brandstichting beschadigd. In Nicosia
werden bommen geworpen, een burger
werd ernstig gewond.
De Britse minister van Binnenlandse Za
ken, Lloyd-George, heeft in het Britse La
gerhuis verklaard, dat een Grieks-Ortho
doxe kerk in Londen, waarvan de archi
mandriet Manoheriotis die dinsdag werd
uitgewezen, het hoofd was, gebruikt werd
als centrum voor de verspreiding van anti-
Britse propaganda. De minister zei dit in
antwoord op vragen over de uitwijzing van
Macheriotis, die per vliegtuig naar Athene
is overgebracht.
De permanente Griekse UNO afgevaar
digde Palamas, heeft een memorandum
onder de 76 UNO-leden laten circuleren ter
ondersteuning van het Griekse verzoek om
de kwestie-Cyprus op de voorlopige agenda
van de Algemene Vergadering te plaatsen.
Groot-Brittannië wordt verweten, dat het
van Cyprus „een groot concentratiekamp"
heeft gemaakt ter bescherming van zijn
oliebelangen.
Geen van de landen, die Sjepilov zal be
zoeken, heeft Londen hiervan van tevoren
op de hoogte gesteld of hierover geraad
pleegd.
In Athene werd in 't blad „Apogevmatini"
de verwachting uitgesproken, dat Sjepilov
„sensationele geste's" zal maken inzake de
kwestie Cyprus. Apogevmatini, die door
gaans de officiële regeringsstandpunten
weergeeft, voorspelde dat Sjepilov steun
van het communistische blok zal beloven
aan het Griekse verzoek aan de UNO. Het
blad is van oordeel, dat, dit in overeen
stemming zou zijn met de tegenwoordige
Russische gedragslijn om geschillen tussen
Westelijke landen uit te buiten. De ver
wachte „sensationele geste's" zijn naar het
blad meedeelde de volgende: Een aanbod
inzake financiële en technische bijstand
aan Griekenland; 2. Russische „goede dien
sten" in het herstellen van de Griekse
betrekkingen met Albanië, Bulgarije, Roe
menië en Hongarije en bevrijding van
Griekse staatsburgers, die sinds de com
munistische guerilla van 1949 in Rusland
worden vastgehouden.
De Amsterdamse recherche heeft woens
dag een 17-jarige jongen uit Amsterdam
aangehouden, die samen met een 15-jarige
vriend verscheidene inbraken heeft ge
pleegd.
Zo hebben zij onder meer in april inge
broken in een woonhuis aan het Duinlust
park in Bloemendaal, waar weinig gestolen
is. Verder hebben zij geprobeerd op drie
andere plaatyen, eveneens in Bloemendaal,
in te breken, welke pogingen indertijd niet
zijn gelukt. De 17-jarige jongen heeft deze
en andere misdrijfjes bekend en is ingeslo
ten. De 15-jarige knaap verblijft op het
ogenblik in een inrichting en is nog niet
gehoord.
ooooocooocoooocoooooccooooococcocccccccccccoö3occoccooc<
De Franse pers brengt van de Neder- p
r> landse verkiezingen een aantal com- 8
3 mentaartjes, die soms niet van verma- p
kelijkheid ontbloot zijn. Zo schrijft 8
g France Soir" de Partij van de Arbeid 8
toe dat deze de verkiezingsstrijd is in- g
gegaan onder de slagzin „Leve het ge- 'p
8 m.enad zwemmen". Het blad meent H
p echter dat dit niet zozeer het gezamen- 8
i lijk baden van mannen en vrouwen be-
8 treft, als wel het gemeenschappelijk '6
j poedelen van rooms-katholieken en pro- p
p testanten. g
>3COOXXXX>DOOOG<X)COOCOOCOOC>OOCOCCOCCOCXX>XOCCOOCOCCCOCCÖ
LONDEN (United Press) De Londen
se „Daily Telegraph" bericht, dat zich vo
rig jaar juli een ernstig meningsverschil
tussen Kroesjtsjev en Molotov heeft voor
gedaan, waarbij de partijsecretaris de mi
nister van Buitenlandse Zaken ervan be
schuldigde persoonlijke ambities na te ja
gen en zijn oude vriendschap met Lenin
uit te buiten. Het verhaal over de ruzie is
afkomstig van de 29-jarige Poolse vluch
teling en ex-communist Seweryn Bialer,
die inzage had in vertrouwelijke stukken,
die uit Moskou naar Warschau gezonden
werden. Bialer reconstrueerde de ruzie uit
geheime minuten, welke handelden over
een vergadering van het centraal comité
van de Russische communistische partij.
Volgens,Bialer wees Kroesjtsjev er in die
vergadering op, dat Molotov zich had ver
zet tegen een verzoening met Joegoslavië
en tegen het terugtrekken van de Sovjet
troepen uit Oostenrijk.
Molotov zei, dat Tito en niet Stalin in de
eerste plaats verantwoordelijk was voor
het uitstoten van Joegoslavië uit le Kom
intern. Hij zei, dat de Sovjet-Unie geen
andere keus was overgebleven dan de ban
den met Tito te verbreken, en dat een ver
zoening met Tito slechts de andere satel
lietstaten zou aanmoedigen Tito's voor
beeld te volgen. Vice-premier Anastas Mi-
kojan koos de zijde van Kroesjtsjev, aldus
Bialer, en pleitte voor een verzoening met
Tito.
Blijkbaar heeft Molotov tenslotte toege
geven, waarna, aldus Bialer zowel Kroesj
tsjev als Mikojan erkenden, dat men in de
Sovjet-Unie de kracht van de nationalisti
sche gevoelens in andere landen onder
schat had.
Bialer kon weinig meedelen over de aan
val van Kroesjtsjev op Molotov, daar de
documenten hierover in het vage gehou
den waren. Wel zei hij, dat Kroesjtsjev
zijn aanval zowel op Molotov als diens
echtgenote gericht had.
VATICAANSTAD (AFP-Reuter-UP)
Paus Pius XII heeft gisteren president
Soekarno in audiëntie ontvangen. De Paus
en het Indonesische staatshoofd hadden een
afzonderlijk onderhoud, dat twintig minu
ten duurde, waarna het gevolg van Su
karno tot de zaal werd toegelaten. De Paus
en president Soekarno wisselden geschen
ken uit. De Paus onderscheidde de Indo
nesische president met bet grootkruis van
de Pauselijke orde van Pius IX.
Voor de audiëntie had Sukarno zijn drie
daags bezoek aan Italië besloten met een
officieel afscheidsbezoek aan president
Gronchi.
Sukarno is gisteravond in Napels aan
gekomen. Het gezelschap zal Pompeiji, Flo
rence, Milaan en Venetië bezoeken. Van
Venetië vertrekt het gezelschap zondag of
maandag naar West-Duitsland.
Volgens United Press heeft de Paus
president Sukarno medegedeeld dat hij op
het millioen rooms-katholieken van Indo
nesië kan rekenen voor steun van zijn
bewind. De Paus maakte slechts een toe
speling op de noodzakelijkheid voor de
röömè-katholieke kerk om een geestelijk
heid uit inheemsen te vormen in Indonesië.
Het Vaticaan was kortgeleden bezorgd over
de moeilijkheden bij het verkrijgen van
machtigingen voor priesters om Indonesië
binnen te komen, teneinde een geestelijk
heid uit inheemsen op te leiden.
PARIJS (Reuter). - Ex-president Harry
Truman heeft te Parijs een door radio-
Moskou in haar Japanse uitzending gedane
bewering tegengesproken als zou de Sov
jet-Unie destijds gepoogd hebben de
atoombomaanvallen op Japan te voorko
men. Truman, die in 1945 het bevel tot
het werpen van de atoombommen op
Hirosjima en Nagasaki heeft gegeven, zei
dat de Russische bewering „pure propa
ganda en gelogen" was.
NEW YORK (Reuter) Een groep
Amerikaanse deskundigen heeft aanbevo
len voor elk mens aantekening te doen
houden van het totaal aan atomische rönt
gen- en andere radio-actieve straling waar
aan hij in zijn leven is blootgesteld ge
weest. Zij dringen er op aan het medisch
gebruik van röntgenstralen zoveel moge
lijk te beperken. Tot dergelijke gevolg
trekkingen zijn ook Britse medische en
atoomdeskundigen gekomen in een rap
port, dat gisteren is gepubliceerd.
Het Amerikaanse rapport is aan de se
cretaris-generaal van de UNO gezonden
ter kennisgeving aan de leden van de com
missie voor het bestuderen van de gevol
gen van atoomstraling, die ook het Britse
rapport onder ogen krijgt.
Ook volgens het Amerikaanse rapport is
waarschijnlijk strontium-90 het gevaar
lijkst voor de besmetting van voedsel door
atomische afval. Dit is een radio-actief
element, dat zich in het beenderweefsel
verzamelt. Aanwijsbare hoeveelheden
daarvan zijn aangetroffen in melkvoorra-
den op duizenden kilometers afstand van
de plaats van atoomontploffingen. Gras in
Engeland bleek besmet met strontium af
komstig uit Nevada. Het plankton in de
Noordzee neemt waarschijnlijk radio-acti
viteit aan van afval uit een Britse atoom
reactor.
De deskundigen zijn het er over eens,
dat stralingen veranderingen veroorzaken,
die nadelige gevolgen hebben. In beide
rapporten wordt toegegeven, dat de in vre
destijd teweeggebrachte radio-activiteit
(met inbegrip van proeven met atoomwa
pens) tot nog toe in biologisch opzicht te
verwaarlozen gevolgen heeft gehad.
Van onze correspondent in Wenen)
De Oostenrijkse dirigent Herbert von
Kara jan zal van 1 september af optreden
als chef van de Weense opera en zich uit
sluitend met de artistieke leiding belasten.
Deze leiding bestaat in het opstellen van
het repertoire, dat per jaar ongeveer vijf
en twintig vaste opera's en daarnaast ook
een aantal premières zal omvatten, verder
in het engageren van de beste dirigenten,
regisseurs, zangers en zangeressen uit bin
nen- en buitenland. Bij de dirigenten denkt
Van Karajan aan dr. Karl Böhm, Cluytens,
Rossi, Szell, Mainardi, Krips, Keilberth, Jo-
chum en anderen. Hij wil de contracten
maken met vaste regisseurs en buitenlan
ders, zoals Strehler, Schuh, Wakhevitch en
Barber-Menotti, wier nieuwe opera hij in
Wenen wil opvoeren. Bovendien hoopt hij
dat het gehele ensemble van de Scala voor
een of twee opera's naar Wenen zal komen.
De Weense opera zal wederkerig in Milaan
optreden.
Dit grootse plan zal mogelijk zijn omdat
de minister van Onderwijs en van Finan
ciën de subsidies voor de opera aanmerke
lijk hebben verhoogd. De honoraria in We
nen zullen even hoog liggen als in Duits
land. Daarmede is een einde gekomen aan
de opera-crisis, die drie maanden geleden
ontstond doordat dr. Bohm als directeur
bedankte. Bohm zal echter gelegenheid ge
noeg krijgen ook als dirigent in de opera
te blijven optreden.
Von Karajan zal veertig tot vijf en veer
tig avonden als dirigent optreden, daarnaast
zal hij zich, vooral tussen november en
maart, bijzonder bezig houden met de op
leiding van jonge krachten aan de opera.
De enige verplichting, waaraan Von
Karajan gebonden blijft, is zijn werkzaam
heid als dirigent van het Philharmonisch
orkest te Berlijn, waarmede hij ongeveer
twee en een halve maand per jaar zal
samenwerken. Hij zal niet meer optreden
met het Philharmonia Orchestra van Lon
den, en voor de Romeinse omroep. Afgezien
daarvan is hij tevens artistieke leider van
de Festspiele in Salzburg, waar hij ook
buitenlandse orkesten wil laten optreden,
onder meer het Concertgebouw Orkest on
der leiding van Ediuard van Beinum.
Karajan's voorliefde gaat uit naar de
Italiaanse opera, die nog niet voldoende
vaste voet heeft gekregen in Wenen en
verder naar het werk van Wagner. De
Weense opera gaat onder Von Karajan
waarschijnlijk een grote toekomst tegemoet.
Hij beschouwt het als een erezaak. Voor
zijn optreden als dirigent bij de Festspiele
in Salzburg heeft hij afstand gedaan van
elk honorarium.
PARIJS (Reuter) De Franse regering
heeft de benoeming van Louis Joxe, de
huidige Franse ambassadeur in Bonn, tot
secretaris-generaal van het ministerie van
Buitenlandse Zaken, goedgekeurd. Joxe
volgt René Massigli op, die met pensioen
gaat. Joxe is vroeger ambassadeur in Mos
kou geweest. Massigli was indertijd am
bassadeur in Londen.
De regering benoemde Bernard Cornit-
Gentille, gouverneur-generaal en hoge
commissaris te Dakar, in West-Afrika, tot
opvolger van Hervé Alphand, de Franse
permanente UNO-afgevaardigde in New
York. Uit gewoonlijk betrouwbare bron is
vernomen, dat Alphand ambassadeur in
Washington zal worden. De huidige am
bassadeur in Washington, René Couvé de
Murville, zou naar Bonn worden overge
plaatst.
Voorts is vernomen dat Roland de Mar-
gerie, directeur-generaal van politieke en
economische zaken van het ministerie van
Buitenlandse Zaken, ambassadeur bij het
Vaticaan zal worden.
De regering heeft ook de benoeming van
de Marokkaanse minister van staat, Boua-
bid, tot Marokkaans ambassadeur in Frank
rijk, goedgekeurd. Men verwacht, dat An-
dré Dubois, de Franse Hoge Commissaris
in Rabat, de eerste Franse ambassadeur in
Marokko zal worden.
ADVERTENTIE
GROTE KEUZE
Overhemden
Dassen
Sokken
Dashouders
Broekklemmen
Pullovers
Truien
Wollen vesten
\^Gen. Cronjéstraat 40 - 44 - Tel. 15438
De universiteit van Yale in de Amerikaanse staat Connecticut heeft de west-
Duitse bondskanselier dr. Konrad Adenauer ter gelegenheid van dit bezoek
aan de „States" een ere-doctoraat aangeboden. Dr. Adenauer neemt hier de
studenten-baret in ontvangst uit handen van de president van „Yale".
Stadsmens, als een van uw
dochters of zonen van klein
formaat plannen heeft om in
de komende zomervakantie op
het platteland te gaan logeren,
zal het nodig zijn dat ge nu
feeds met een bescheiden oefe
ning begint, opdat het kind
straks niet als een dwalende
kat in een pakhuis vol myste
ries ten plattelande verschijnt.
De verkiezingen zijn nu ach
ter de rug, zodat ge van een
grote zorg en een martelende
onzekerheid verlost zijf en ge
volop uw vrije tijd aan dat
oefenuurtje kunt besteden. En
daar komt nog bij,' dat de
stemmingsuitslag u de overtui
ging zal hebben gegeven, hoe
onze komende regering grote
aandacht aan de belangen van
de boeren zal blijven schen
ken, zodat enige belangstelling
uwerzijds voor de agrarische
sector zoals onze boeren
tegenwoordig worden samen
gevat strookt met het rege
ringsbeleid.
Een dorp is, anders dan een
stad, gebouwd op het land.
Waarop een stad gebouwd is,
kan door gewone stervelingen
niet meer worden vastgesteld,
omdat de aarde onder de fun
damenten der grote wooncen-
tra verziekt en verstot-ven is
tot een bruin-gele, dode sub
stantie zonder karakter. Maar
een dorp is gegroeid als een
uitdijende plant met.wortels in
de levende, frisse en beweeg
lijke zwarte aarde, die het niet
enkel draagt en voedt, doch
ook omarmt en koestert. Dat
is iets, wat ge uw kind moet
duidelijk maken als het u
duidelijk geworden is.
Wanneer ge met uw lesuur
begint, zal u wellicht de vraag
gesteld worden, die in de een
voudige gedachtengang van f
kleine mensen voor de hand
ligt, ofschoon zij ontsproten is
aan de humor. Wanneer ge be
weert dat een dorp zoveel ge
zonder is om te leven, zult ge
namelijk antwoord moeten
geven op de informatie, waar
om men dan niet altijd en van
het begin af de steden op het
platteland heeft gebouwd?
Ge kunt natuurlijk dan de
houding aannemen, die zovele
paedagogen voor altijd in kin
derogen tot gehate verschijn
selen heeft gemaakt, namelijk
met een spotlachje uw kleine
toehoorder een grandioze dom
heid verwijten. Maar als men
even over die malle vraag na
denkt, komt men tot de ver
rassende ontdekking, dat zij
een grote wijsheid inhoudt en
dat de domheid veel meer ligt
m de wijze, waarop de moderne
mens zich veroorlooft woon-
gelegenheden voor zijn moder
ne medemensen te scheppen.
Natuurlijk heeft men de
steden van het begin af op het
platteland gebouwd. Het be
tekent, dat men het platteland
begraven heeft onder de ste
den. Men heeft de aarde levend
begraven, wat de dood tenge-,
voLge had.
Vraag uw kind eens, wat het
ziet als het verschil tussen
aarde en zand. Bedenk eens,
hoe tragisch het is dat in zijn
kinderlijke waarneming de
aarde het aanzien van zand
heeft verkregen en daardoor
beroofd is van de levenver-
wekkende, voedende en in
standhoudende krdchten, die
zij van den beginne af in volle
maat aan de mensen heeft ge
schonken.
Aarde is geen zand. Maar
aan het stadskind, dat tussen
de stenen en het asfalt hier en
daar de geelgrauwe stof ont
dekt die het in de zandbakken
der plantsoenen als zand heeft
leren kennen, zijn die krach
ten onbekend. Het zal zich
zelfs verwonderen, dat in het
kleine tuintje achter het stad
huis schone bloemen te voor
schijn plooien uit het zand
en in feite is dat dan ook een
groter wonder dan het witte
konijn uit de lege goochelaars-
hoed. Want als men in een
wassenbeeldenkabinet een dei-
poppen zou horen vragen hoe
laat het is, zou de onverklaar
baarheid niet groter behoeven
te zijn.
Weet ge, wat wijsheid is?
Het is de gave, om wonde
ren te verklaren, te begrijpen
en te blijven liefhebben.
Welnu, als uw kind naar het
platteland gaat logeren, zult ge
het met de eenvoudige wijs
heid van ons pure menselijke
verstand moeten uitrusten om
het een goede vacantie te ge
ven. Ge zult het moeten ver
tellen, dat het leven een keten
van wonderen is, en dat de
schakels van d'ie keten op het
platteland gaver en schitteren
der te bekijken zijn dan in de
stad tussen de stenen.
Ge kunt uw leerling alreeds
wennen aan het feit, dat vuile
handen en beaarde handen
verschillende dingen zijn. Vui
le handen moeten worden ge
wassen beaarde handen
kunt ge over elkander wrijven
tot de wonderlijke zwarte
aarde gedroogd is tot gladde
korrels, die van uw handen
vallen en een geur van leven
achterlaten.
Het zaad, dat kiemt in de
aarde in de voren van de ak
kers, is een schakel in de ke
ten. De rijkdom aan aren en
bloesem, ontspruitend aan de
fijne pilaren der gothische
stengels, is een schakel. Het
geurige gras, dat de nevels van
de ochtend op de weiden
draagt, is een schakel. Het
hooi, hoog opgetast en op uren
afstand te ruiken aan zijn pit
tig aroma, is een schakel.
En vertel het kind dan, dat
de mens niet de dirigent van
dit alles is, doch een schakel
evenzeer, die met zijn hart en
zijn verstand de keten 'on
onderbroken houdt en zich
richt naar de schakels aan zijn
zijden.
Niet voor niets kan men de
stedeling als een ontwortelde
zien, die surrogaten zoekt voor
zijn verbroken binding met de
aarde. Hij dwaalt tussen de
stenen, tracht met flatgebou
wen de hemel te bereiken en
met rioleringen de diepten.
Doch de aarde, noch de hemel
vindt hij binnen zijn bereik.
Met lege armen geheven tussen
wolken en straatbeton, los ge
trokken, gestolen van de
grond waarop hij groeide en
gedijen kon, keert hij soms
terug naar de natuur op een
vrije zondag in een auto of een
bus. Hij bekijkt door het
raampje of tussen de spaken
van zijn stuurwiel zijn geboor
tegrond, zich slingerend waar
de wegen zich slingeren en
schuw om de voet te zetten op
de naakte aarde langs de weg.
Die vakantie op het platte
land zal te kort wezen, stads
mens. Uw kind zal moeten
terugkomen op een moment,
dat het de stem van de aarde
gaat verstaan en haar airmen
om zich heen voelt. Maar het
zal beter zijn dan niemendal.
Want het heimwee naar de
ronde, eerlijke betovering van
een levend en groeiend land
schap, dat fluistert met de
stilte en speelt met de wind en
de zon, is een heimwee dat
/reugde geeft in momenten van
verpozing. Het is in het hart
van de kinderen een herinne
ring aan een begrepen wonder,
aan een blik als een flits in het
echte, oorspronkelijke leven.
Misschien dat onze kinde
ren op deze wijze, grootgewor-
den en tot functies geroepen,
zich de vraag herinneren die
bijna onze spotlust gaande
maakte en hun eigen kinderen
een beter antwoord geven. Zij
zouden dan kunnen zeggen: Ge
hebt gelijk, wij hadden onze
steden op het platteland moe
ten bouwen. Maar dan zo, dat
de aarde hun straten kon koes
teren en de stenen haar niet
verstikten. Wij moeten probe
ren, daar iets op te vinden.
Wij moeten proberen, op
nieuw als levende mensen
wortel te schieten in de na
tuur, opdat wij allengs weer
bloesemen en vruchten dragen
die het leven versieren. J. L.
