Engelsen behaalden vrij veilige
voorsprong na uithoudingsproef
Voel u
met TARVO
Het liep de Nederlandse wielrenners
weer niet mee in Dauphine Liberé
Avonturen met het vliegende tapijt
FATALE
V DIAMANTEN
De Olympische Ruiterspelen
Zweed Kastenmann heeft
de leiding in het
individueel klassement
MOUTBROOD
5
Eindelijk weer een zege
voor Duitse voetballers
Valpartijen
Prinzessin sloot
De stand
Brand bij stallen
Real Madrid won de
Europese voetbalbeker
Lei op de zak mei de Zeeuwse boer
Drie-één tegen Noorwegen
Noord-Nederland te sterk
voor Duitsers
Kees Rijvers blonk uit
St. Etienne versloeg
Botafago in Rotterdam
GVAV—DFG wordt in
Alkmaar gespeeld
Nieuw wereldrecord
20 km. snelwandelen
Spotvogel sloeg om
Sport in 't kort
Gelijk spel van H.P.C. tegen D.J.K.: 2-2
Koersen op Duindigt
Reni-prijs was voor
Prinses Zora
IVORCL:öeTu:
Altijd schone tanden
FEUILLETON
R. HASSBERGER
DONDERDAG 14 JUNI 1956
Bij de Britse paardensportliefhebbers, die naar Stockholm zUn gekomen voor de
Olympische ruiterwedstrijden, heerst optimisme. Nu de zware uithoudingsproef ach
ter de rug is en men de balans kan opmaken over de twee onderdelen van de samen
gestelde wedstrijd (dressuur plus uithoudingsproef) staat de Engelse equipe in het
landenklassement bovenaan met meer dan 100 punten verschil op nummer twee, een
van hun grootste concurrenten, Duitsland dat weer bijna 80 punten voorsprong heeft
op Canada. Canada, een ploeg bestaande uit drie jonge studenten van om en nabij 22
jaar van de universiteit van Toronto, heeft op de derde plaats beslag gelegd. Het is
de grootste verrassing van woensdag geworden. De uithoudingsproef bestond uit de
volgende vijf onderdelen, een wegparcours over 7200 meter dat met een gemiddelde
van 240 meter per minuut moest worden afgelegd, een steeplechase over 3600 meter
op de racebaan Ulriksdal waarvoor een snelheid van 600 meter per minuut was voor
geschreven, daarna volgde het tweede wegparcours over 14.400 meter, de cross coun
try over 765 meter met 33 hindernissen en een snelheid van 450 meter per minuut en
tenslotte een ren over 200 meter, waarvoor een gemiddelde snelheid van 333 meter
per minuut was.
De duizenden toeschouwers die reeds zeer
vroeg in de morgen bij onaangenaam
regenweer door de bosrijke omgeving van
Stockholm trokken via de bemodderde
wegen over het parcours van de cross
country, hebben meer dan eens dramati
sche ogenblikken beleefd. Duizend belang
stellenden hadden zich verzameld voor de
22ste hindernis in het crossparcours, een
afsprong met beneden 'n rustiek hek in een
ondiepe sloot en direct daarna een op
sprong. Deze hindernis, die tijdens de be
zichtiging van het parcours op zaterdag
door vele insiders niet als de moeilijkste
werd beschouwd, bleek in de praktijk de
meeste slachtoffers te eisen. Niet minder
dan tien van de nog in de strijd zijnde 19
landen (Frankrijk was reeds eerder ge
schrapt door het niet tijdig verschijnen
voor de dressuurproef van Lefrant) wer
den hier voor het landenklassement uitge
schakeld. Van de Spaanse equipe kwam er
zelfs niet één ruiter rond.
Talrijke weigeringen en valpartijen
werden bij deze sloot genoteerd en het
noodlot wachtte hier ook op de Zweedse
equipe, Olympisch kampioen van 1952.
Want het was hier dat Zwedens hoop op
een medaille voor de Tandenequipe de
bodem werd ingeslagen. De hindernis was
weliswaar heel moeilijk, maar beslist niet
unfair of gevaarlijk. Spoedig bleek dat
vele ruiters niet op de juiste wijze met hun
paard sprongen, zodat de dieren ten val
kwamen of met de buik boven op de hin
dernis hingen met hun achterbenen in de
sloot of geheel in de sloot gleden en dan
met de benen onder het hek kwamen.
Met de grootste moeite kon men dan het
paard na enige tijd uit de benarde positie
bevrijden, waarbij meermalen het dier met
touwen om de buik naar boven getrokken
moest worden omdat het dikwijls te ver
moeid bleek om op eigen kracht naar
boven te klimmen. De eerste Zweedse rui
ter J. Asker met „Iller" moest hier toezien
hoe na de val die hij maakte, zijn paard,
dat aan de achterbenen zwaar gewond was,
ter plaatse moest worden doodgeschoten.
Met beklemd gemoed keek men toe, toen
onder meer de Deen Ammitzboll met
„Cajus" eveneens op ongelukkige wijze bij
deze hindernis ten val kwam en het paard
met de achterbenen in de hindernis ver
ward raakte en men zelfs met een bijl het
hek gedeeltelijk stuk moest slaan om het
dier te bevrijden, hetgeen in het begin in
het geheel niet lukte.
Bezorgd stond ook het gezicht van de
president van de F.E.I., Prins Bernhard,
die in gezelschap was van zijn adjudant,
majoor W. F. K. Bischoff van Heemskerck.
Terwijl Zweedse soldaten bezig waren het
dier dat dodelijk vermoeid bleek en zelf
geen pogingen deed om op te staan, naar
boven te trekken, kwam reeds de volgende
ruiter aan, de Engelsman Hill, die met het
paard van de Britse koningin, die even
eens op het terrein aanwezig was, „Coun
tryman 1" reed. Het paard nam ook de af
sprong niet goed en kwam op zijn buik op
de hindernis terecht, spartelend met voor-
en achterbenen. Beide dieren konden ech
ter worden bevrijd en daarna het parcours
verder rijden.
Dit was niet de enige maal dat twee
paarden tegelijk in de sloot lagen. Een
zelfde geval deed zich voor toen de Duitser
Claus Wagner met „Prinzess" bij deze be
ruchte hindernis kwam. Men was nog bezig
met het paard van een van de ruiters die
voor hem waren gestart uit de sloot te
trekken, toen de Duitser aankwam. Er was
een opstopping voor de hindernis ontstaan
door de talrijke Zweedse soldaten, die zich
met het gevallen paard bezig hielden. Wag
ner kon daardoor niet de juiste afsprong
vinden en het paard weigerde. Toen de
Duitser het voor de tweede maal probeerde
was intussen de Zwitser Perret met „Erl-
fried" aan komen rijden en er ontstond
enige verwarring. Wagner sprong over de
hindernis waarvan een klein gedeelte was
weggehakt en hierin zag de Zwitser een
motief om bij de jury te protesteren. Na
langdurige discussie heeft de jury dit pro-
lest echter afgewezen.
Ofschoon nog talrijke valpartijen bij
deze hindernis voorkwamen, bleken deze
gelukkig niet van ernstige aard te zijn. Er
waren evenwel ook combinaties, die dit
obstakel zeer goed overwonnen. Het be
langrijkste hierbij was op het juiste ogen
blik de afsprong te nemen; het paard enkele
passen omlaag te laten doen en dan af te
zetten voor de grote sprong. In dit opzicht
viel in het bijzonder de Duitse combinatie
Luetke Westhüs „Trux" op. Het 13 jaar
oude paard nam spelenderwijze en zonder
een teken van grote vermoeidheid de
zwaarste van alle hindernissen en legde het
crossparcours zonder een enkele fout af.
Tiet rukte daardoor in het invidiuele
klassement naar de tweede plaats op ach
ter de Zweed P. Kastenman met „Illuster"
en voor de Rus A. Baklychkine met
„Guimnast."
Vandaag wordt het laatste onderdeel
verreden van de samengestelde wedstrijd,
het springconcours, dat in het stadion
wordt gehouden en het ziet er naar uit, dat,
indien geen volkomen onverwachte dingen
gebeuren, de stand in de beide klassemen
ten voor wat de kopgroep betreft, geen
grote verschuiving zal ondergaan.
Na afloop van de uithoudingsproef, het
tweede onderdeel van de samengestelde
wedstrijd was het klassement van de deel
nemers individueel volgens een voorlopige
berekening als volgt:
1. Kastenman (Zweden) met „Illuster",
46.53 verliespunten; 2. Luetke Westhüs
(Duitsland) met „Trux von Kamax," 64.87
verliespunten; 3. Baklychkine (Rusland)
met „Guimnast," 76.66 verliespunten; 4.
Luit.-kol. Weldon (Gr.-Brittannië) met
„Kilbarry." 85.48; 5. Krumov (Bulgarije)
met „Euphoria" 101.23; 6. Maj. Rook (Gr.-
Brittannië) met „Wild Venture" 105.89.
Het voorlopig landenklassement, na twee
proeven, zag er als volgt uit:
1. Gr.-Brittannië 331.48 verliespunten; 2.
Duitsland 445.91; 3. Canada 532.72; 4.
Australië 578.48; 5. Italië 614.14; 6. Argen
tinië 694.18; 7. Rusland 1032.33.
Slechts acht volledige ploegen van de
negentien reden de proef uit. Drie ruiters
kwamen ten val en twee hunner, bij wie
de Turk Goenenli, werden in een zieken
huis opgenomen.
Woensdag is In de manege van de Zweed
se koninklijke garde brand uitgebroken.
Het vuur ontstond in een hooiberg die vlak
bij de manege lag en spoedig stond ook de
manege zelf In brand, waar op dat ogen
blik juist met enkele Olympische paarden
werd getraind.
De paarden die in de manege waren,
konden bijtijds in veiligheid worden ge
bracht. Tien brandweerwagens rukten on
middellijk uit om te trachten het vuur
meester te worden. Het grootste gevaar
vormde namelijk de munitieopslagplaats
van de koninklijke garde, die dicht in de
buurt van de manege lag. Het gelukte de
bi-andweer echter de vlammen van de
munitie-opslagplaats te houden en tot de
manege te beperken. De stal, waarin de
Engelse paarden verblijven, was het dichtst
bij de brandende manege, waarvan het dak
instortte. Als voorzorgsmaatregel werden
deze paarden onmiddellijk naar een vei
liger plaats, verder weg gelegen, overge
bracht.
De Spaanse club Real Madrid heeft de
Europese voetbalbeker gewonnen. In de fi
nale versloegen de Spanjaarden de Franse
club Reims met 43. Bij de rust was de
stand 2—2.
ADVERTENTIE
De Nederlandse wielerploeg heeft zich
tijdens de zesde etappe van de Dauphine
Libéré, die zich door de vele ontvluchtings
pogingen kenmerkte, niet onbetuigd gelaten.
Eerst waren het Voorting en de Belg Van
Genechtcn, die er tussen uit trokken, en
daarna demarreerden achtereenvolgens Fore-
stier, Collenelli, Faure en Sigucnza. Succes
leverden deze pogingen echter niet op. Ook
Adriaenssens, Deledda en onze landgenoot
Van der Lijke, die de sprong waagden, wer
den bij Pouzin (107 km) door het peloton,
dat er hard aantrok, weer tot de orde ge
roepen.
De beslissing viel toen er 128 km waren
afgelegd. Pellegrini, Caput, Privat, Baele en
Walkowiak slaagden er in een voorsprong
op de grote groep te nemen en 40 km verder
lag dit vijftal 1 min. 45 sec. voor op een
groep Nederlanders, die de achtervolging
hadden ingezet, en 3 min. 15 sec. op het grote
peloton.
Voorting kreeg toen met pech te kampen.
Hij moest niet minder dan tweemaal van
fiets verwisselen omdat zijn remmen defect
waren. Van Grinsven kreeg een lekke band,
terwijl ook Van den Broek en Van Steen-
selen zich tot het peloton moesten laten af
zakken. Keulers voelde zich niet goed, 50
km voor de finish loste ook hij. Van der
Lijke was de enige, die over bleef. Hij zette
moedig door, maar gehinderd door de hitte
en de harde tegenwind liet hij zich in het
peloton opnemen. De sprint werd door Caput
gewonnen voor Privat, Pellegrini, Baele en
Walkowiak.
De uitslag luidde: 1. Caput 6.01.26, 2. Pri-
Ongeveer 28.000 toeschouwers woonden In
het UllevaJ-stadion in Oslo de voetbalwed
strijd tussen Noorwegen en Duitsland bij,
waarin het verjongde Duitse team na een
lange serie nederlagen sedert de wereld
kampioenschappen eindelijk weer een over
winning behaalde. Met 31 werden de Noren
verslagen nadat de rust met gelijke stand
(11) was ingegaan.
In deze ontmoeting, waarin geen spel van
hoge klasse werd vertoond, namen de Noren
in de 18e minuut de leiding met een kopbal
van Dybwad die gebruik maakte van de aar
zelende houding van doelman Sawitzki. Tien
minuten later maakte de Duitse linksbuiten
Schönhöfft de stand gelijk.
In de tweede helft kwam de Duitse ploeg
sterker opzetten en vele gevaarlijke momen
ten ontstonden voor het Noorse doel. Rechts
buiten Baumler gaf Duitsland de leiding en
acht minuten later had ^middenvoor Bie-
singer weinig moeite öm de Noors'e' kéèpër
te passeren, daar deze in de menjng ver
keerde dat de Duitse aanvaller in büi'tens'pel-J
positie verkeerde. Scheidsrechter Van der
Meer liet echter doorspelen en de aanstor
mende Biesinger plaatste de bal langs de
niet reagerende Noorse keeper Hansen in
het net.
Het Noord-Nederlands elftal, versterkt met
enkele prominente westelijke spelers, heeft
in de wedstrijd tegen Noord-Duitsland een
overwinning van 42 behaald. Drie doel
punten van midvoor Van der Berg (Veen-
dam) en een ingeschoten strafschop van
Bosselaar (Feyenoord) drukten het verschil
in aanvalskracht met de niet in de sterkste
samenstelling verschenen Noord-Duitse ploeg
op de juiste wijze uit. Voor de 6000 toe
schouwers is de strijd min of meer een te
leurstelling geworden.
De noordelijke ploeg moest het zonder
de vertegenwoordigers van GVAV doen,
maar de hiervoor uitgenodigde gastspelers
bleken allen een versterking voor het elftal.
Dit gold vooral voor international Bosse
laar, die in de tweede helft vaart en ver
rassing in de voorhoede bracht, waarvan
Van der Berg uitstekend profiteerde. Zijn
clubgenoot Schouten viel minder op. maar
Wiertz en Boskamp behoorden met spil Kui
pers (Be Quick) eveneens tot de uitblinkers.
In de eerste helft bleef de stand in even
wicht. Van der Berg zorgde na 26 min. voor
een Nederlandse voorsprong, maar acht mi
nuten later bracht midvoor König de partijen
op gelijke voet. Na de hervatting was het
aanvalsspel van onze landgenoten veel ge
vaarlijker. Na 25 minuten gaf Van der Berg
zijn ploeg opnieuw de leiding, die dankzij
een strafschop van Bosselaar en een derde
doelpunt van Van der Berg in een kwartier
tot 4—1 werd vergroot. Linksbuiten Haase
zorgde ervoor dat de eindstand 42 meer
in overeenstemming met het krachtsverschil
werd.
vat z.t. 3. Pellegrini (It.) z.t. 4. Baele (Belg)
z.t. 5. Walkowiak z.t. 6. Bertolo 6.04.35, 7.
Llorca z.t. 8. Ockers (Belg) 6.04.39.
Daarna volgde het peloton in dezelfde tijd
als die van Ockers. Na de zesde etappe luidt
het algemeen klassement: 1. Picot 35.22.08,
2. Rolland 35.23.20, 3. Gouget 35.23.24; 4. Mal-
léjac 35.26.14. 5. Guitard 35.26.34, 6. Privat
35.28.37, 7. Bertolo 35.29.14, 8. Caput 35.29.43,
9. Close (Belg) 35.10.17.
De Nederlanders bezetten in het etappe
klassement de volgende plaatsen: 9. het pelo
ton met Van der Lijke, Van den Broek en
Van Steenselen allen in dezelfde tijd als
Ockers (6.04.39, 69. Voorting 6.20.08, 70. Keu
lers z.t. 71. Van Grinsven z.t.
De plaatsingen van de Nederlanders in
het algemeen klassement zijn: 39. Van der
Lijke 35.47.31; 52. Van Steenselen 35.57.30;
56. Van den Broek 36.04.12; 66. Van Grins
ven 36.29.48; 71. Voorting 36.48.42; 78. Keu
lers 37.12.25.
In het Feyenoord-stadion in Rotterdam is
woensdagavond een voetbalwedstrijd ge
speeld tussen de teams van St. Etienne uit
Frankrijk en Botafogo uit Rio de Janeiro.
De Fransen wonnen deze ontmoeting met
32, een stand die reeds bij de rust was be
reikt. Bij St. Etienne speelde Faas Wilkes
als gastspeler op ge middenvoorplaafs naast
Kees Rijvers. In deze wedstrijd vertoonden
zowel St. Entienne als Botafogo een spel dat
op de Nederlandse sportvelden zelden wordt
gezien. Een perfecte techniek en lichaams-
beheersing gaven vaak de indruk alsof er
zonder enige inspanning werd gespeeld.
Tot de meest briljante spelers behoorde
Kees Rijvers, in de opstelling van de Franse
profclub als linksbinnen vermeld, maar in
het veld een speler die ongelofelijk knap
over het gehele veld opereerde. Met Foix
vormde hij een uiterst gevaarlijke vleugel
en uit een combinatie van deze twee maakte
Foix na 20 minuten het eerste doelpunt.
Voortreffelijk was ook de linkshalf .Ferry
die eveneens over het gehele veld zwierf.
Botafogo voerde de aanval meest met zes
man, maar werd door de Franse verdediging
goed in bedwang gehouden. Het eerste
tegenpunt maakte Alercon als onmiddellijk
antwoord op de Franse goal met een ver
schot en het tweede doelpunt van de Bra
ziliaan was het gevolg van een verdedigings
foutje dat door Juan Carlos goed werd afge
straft. Voordien had echter Rijvers zijn club
opnieuw de leiding bezorgd, nadat keeper
Natero een vrije trap van Foix, welke dwars
door het „muurtje" ging, aanvankelijk had
weggeslagen. Na 41 minuten maakte Faas
Wilkes, die lange tijd als verloren op het
veld had rondgedoold uit een voorzet van
Rijvers, die maar rechts was afgedwaald, het
winnende doelpunt voor St. Etienne. Met
deze 32 stand kwam de rust.
Daarna werd het spel vooral van Brazili
aanse zijde zeer fel, maar zij faalden voor
het doel. Deze wedstrijd, waarvan de baten
voor het NOC waren bestemd, werd door
ongeveer 10.000 toeschouwers gevolgd.
De beslissingswedstrijd voor de bezetting
van de 9e plaats in de hoofdklasse B tussen
DFC en GVAV zal op 17 juni op het terrein
van Alkmaar worden gespeeld. De winnaar
van de ontmoeting zal met Hermes DVS,
KFC, NOAD en RCH een gehele competitie
spelen met als inzet twee plaatsen in de te
vormen ere-divisie.
Bij de wedstrijden in Kiev, waaraan hij
buiten mededinging deelnam als lid van de
nationale Russische ploeg, heeft Spirin op
de 20.000 m snelwandelen een tijd van 1 uur
28 min. 45.2 sec. genoteerd, een nieuw we
reldrecord.
Het officiële wereldrecord staat sinds
2 oktober 1955 met 1 uur 30 min. 2.8 sec. op
naam vtn zijn landgenoot Golubnichi. Een
andere Rus, Yunk heeft 28 mei 1 uur 30 min.
0.8 -ec. voor zich laten afdrukken, maar
deze tijd was nog niet officieel als wereld
record erkend.
De Nederlandse zeiler W. Guldemond, die
op de eerste dagen van de internationale
zeilwedstrijden in de Hayling Bay zulke
fraaie successen behaalde, had op de derde
dag pech. Zijn sharpie „Spotvogel" sloeg om,
toen hij het verste punt buiten de kust had
bereikt. Met een boot van het organisatie
comité werd de „Spotvogel" weer in de ha
ven gebracht.
Een sterke westenwind bezorgde de zeilers
veel moeilijkheden, zodat slechts negen van
de negentien gestarte boten de finish be
reikten. Winnaar werd de Brit W. Garnham
met „Frolic" die de tien zeemijlen aflegde in
2 uur 3 min. Als tweede eindigde zijn land
genoot J. Blackall met „Ynys" in 2 uur 5
min. 33 sec.
BESLISSINGSWEDSTRIJD. In Nijver-
dal is de beslissingswedstrijd gespeeld voor
het oostelijk kampioenschap zaterdagvoetbal
tussen Sparta (Enschede) en Genemuiden.
Genemuiden won de ontmoeting met 1—0 en
behaalde daarmede het kampioenschap van
district oost.
Woensdagavond is in hel zwembad Groenendaal te Heemstede de eerste water-
polowedstrijd van het seizoen - tussen H.P.C. 1 (Heemstede) en D.J.K. 1
(Amsterdam) - gespeeld. We zien op de foto een aanval van H.P.C. op het
doel van D.J.K.
In de zwemvijver „Groenendaal" werd
woensdagavond voor de eerste klasse heren
gespeeld de ontmoeting HPCDJK. Het
werd een spannend en snel gespeelde wed
strijd. In de laatste seconde van de strijd
ontging HFC de zege door een strafworp
die door Prins jammerlijk werd gemist.
In de eerste helft van de strijd nam HPC
door Prins de leiding, waarna DJK gelijk
maakte Nu werd het door Dijkstra na een
HPC-overwicht twee-een. DJK gaf zich ech
ter niet gewonnen, bracht wederom de par
tijen op gelijke voet: twee-twee. Fel werd er
strijd om het winnende doelpunt ingezet.
HPC kwam goed combinerend voor het
DJK-doeFWat té zwaar verdedigen van de
DJK'ers leverde Prins een strafworp op die
echter gemist werd, waarna met de stand
twee-twee het eindsignaal klonk.
Het was de eerste wedstrijd die HPC voor
de zomercompetitie speelde op een groot
veld, hetgeen de ontwikkeling van het spel
gezien hun snelle zwemmers zeker ten
"oede kwam.
Een hele tijd zweefden Abdoel en Mohab bo
de zon te dalen, want de middag was al o
„Nu zullen we maar naar huis gaan", zei
Het tapijtje gehoorzaamde onmiddellijk; zac.
het bracht hen netjes door een venster
„Daar kunnen we pret mee hebben, zeg", la
En hij rolde netjes het kleedje op
De uitslagen van de draverijen te Duindigt
luidden:
Barke-prijs. (1300 m): 1. Vita Kinley 1.31.2;
2. Vitalis 1.33.4; 3. Vivant Hollandia 1.35.
W. f 2,40, P. f 1,80, f 1,90, f 1,40, K f 12,50,
f 6,30.
Barcelona-prijs, (2040 m): 1. Upie Scott P
1.31.2; 2. Taky Erebus 1.31.2; 3. Ultra 1.33.9.
W. f 3.60, P. f 1,40, f 2,40, f 1,90, K. f 14,40,
C. f 8,70.
Festung-prijs. (2500 m): 1. Theo Messidor
1.26.5; 2. Postduifje K 1.27.7; 3. Robert G
1.29.3. W. f 1,20, P. f 1,10, f 1,20, f 1,10, K.
f 2,50, C f 3,60.
Gagnepetitie-prijs. (2100 m). 1. Ria Kitty
1.25.8; 2. Oeke 1.25.8; 3. Rita du Maire 1.25.3.
W. f 2.30, P. f 1.20. f 1,20, f 1,50, K. f 7, C f 4.40.
Reni-prijs. (2120 m"1. Prinses Zora 1.24.6;
2. J'Tsrael B 1.24: 3. Martini Spencer 1.25.7.
W. f 4,80, P. f 1,40, f 1,50, f 1,40, K. f 13,10,
C f 7.
t~\
ADVERTE
(Copyright Cosmospresse, Genève)
Gebaseerd op historische
gegevens door
(i)
We zaten met een twaalftal mensen bij
elkaar, bijeengekomen voor de opening van
een tentoonstelling te Genève. Een paar
journalisten, enige autoriteiten, wat kun
stenaars en een aantal ondefinieerbare
kennissen.
Het was in de late middag.
Het gesprek ging telkens weer, zoals
begrijpelijk, over tentoonstellingen en dan
in het bijzonder over exposities als die,
welke ons tezamen had gebracht: exposities
van diamanten en edelstenen in oneindige
verscheidenheid en van oneindig verschil
lende aard. Iemand uit het gezelschap
merkte op, dat in de grote rijkdom, op de
tentoonstelling te bewonderen, de diamanten
hun persoonlijkheid dreigden te verliezen.
Dez eterloops gemaakte opmerking was de
bron van een verhaal, dat een eigenaardig
licht werpt op de persoonlijkheid van edel
stenen. Een ander lid van het gezelschap
nam immers protesterend het woord.
„Hun persoonlijkheid verliezen diaman
ten nooit. Zij mag verborgen blijven, maar
de diamanten houden hun eigen karakter,
hun eigenaardigheden en hun grillen steeds,
ook al worden die niet altijd onderkend.
Iedere steen behoudt een ziel onder alle om
standigheden".
Het kwam er met een zekere waardige
heftigheid uit. Het bleef even stil in het
gezelschap, en de spreker nipte aan zijn
apéritief om daarna met zorgvuldig geko
zen woorden verder te gaan als gaf hij een
college.
Welgebouwde zinnen beschreven de eigen
karakteristiek der verschillende edelge
steenten, spraken over sieraden als leven
de wezens, en herhaalden telkens, dat deze
edelstenen met een eigen ziel begiftigd wa
ren, zoals mensen met hun zwakheden en
sterkten.
„Ik zou daarover treffende verhalen
kunnen vertellen, maar lk ben bang, u met
mijn eigen hobbies, die de uwe niet zijn, te
vervelen.
Een algemeen gemurmel van protesten,
deels welgemeend, deelt uit beleefdheid ge
uit, wekte de indruk van het tegendeel. De
spreker deed zich zwijgend opnieuw te goed
aan zijn glas, terwijl hij kennelijk over
woog, welk verhaal hij zijn toehoorders zou
doen.
„U kunt allen weten, dat sinds de oudste
tijden edelstenen een grote magische kracht
op de mensen hebben uitgeoefend, en dat
steeds werkelijkheid en legende rond edel
stenen zó dicht verweven zijn, dat zij niet
meer van elkaar zijn te onderscheiden.
Maar steeds stuiten wij, wanneer we in de
geschiedenis rondzien, niet alleen op die
geheimzinnige aantrekkingskracht, maar
ook op krachten, die van de edelstenen zélf
uitgaan en die een onomstotelijk bewijs
vormen voor hun eigen leven, hun eigen
ziel, onafhankelijk van wat de mens de
edelstenen toedicht. Edelstenen beïnvloeden
de drager, de bezitter, bepalen mede zijn
tragisch lot of zijn geluk. Dit alles is niet
een kwestie van onwetenschappelijk bijge
loof, maar van wetenschappelijk nog niet
verklaarde ervaring
Geruime tijd vervolgde de spreker zijn
uiteenzettingen in deze algemene geest
met het aanhalen van enkele vage histo
rische voorbeelden.
„Die man schijnt heel wat van edel
stenen te weten", mompelde ik ondertussen
tot mijn eveneens aandachtig luisterende
buurman.
„Ja, natuurlijk. Hij is toch die bekende
juwelier Lucien Bassanger.
„Bassanger?" fluisterde ik. „Die naam
komt me bekend voor. Heeft die niet een
belangrijke rol gespeeld in het beroemde
proces over een halsketting, dat een voor
spel vormde tot de Franse revolutie?"
„Inderdaad. Lucien Bassanger is één van
zijn nakomelingen, een wereldberoemd ju
welier, die zijn vak verstaat en méér van
edelstenen afweet dan iemand anders".
Het gesprek verliep hoe kon het ook
anders in aanwezigheid van zovelen in
onbeduidende verhalen over en weer. Maar
mijn belangstelling voor de juwelier was
gewekt door de manier, waarop hij over
edelstenen als levende wezens wist te spre
ken. In zijn woorden klonk een persoonlijke
overtuiging door, die indruk maakte. Ik
raakte later met hem in gesprek, en toe
vallig voerden onze wegen naar huis een
eindweegs samen.
Tijdens die wandeling liet ik hem blijken,
geïnteresseerd te zijn in de geschiedenis van
Jie beroemde halsketting-met-revolutionaire
gevolgen, en hjj nodigde mij uit, mee naar
zijn huis te gaan om enkele stukken, die
betrekking hadden op die geschiedenis, te
komen bekijken.
Zo kwam ik bij hem thuis. Gebogen over
velerlei documenten begon hij te vertellen.
Toen hij met een zucht zweeg en bleef
zwijgen, minuten lang, na het beëindigen
van zijn verhaal, was de ochtend al aan
gebroken.
Hij had mij uren geboeid met het verhaal
over „de halsketting van de koningin", zoals
het kleinood heette, dat de centrale plaats in
zijn verhaal innam, hoewel Marie Antoi
nette die ketting met kostbare diamanten
nimmer in haar bezit heeft gehad....
Er waren eerst vijf diamanten.
Het was in 1770.
Floriano Rosa d'Alves, de beheerder na
mens de Portugese koning van de Diamant
mijnen in de Braziliaanse provincie Mlnas
Geraes, had alle reden 'om in een ongebrui
kelijk slechte bui te zijn.
Het meest maakte hij zich ae laatste tijd
zorgen over de zogenaamde humanitaire
beginselen, die gepropageerd werden door
de eerste minister Pombal in Lissabon. Die
nieuwbakken markies, die geen begrip voor
de werkelijkheid had, liet die beginselen
in'de beginne bij vele autoriteiten niet al
leen toe, hij bleek er allengs steeds meer
een fel voorstander van te worden. Waar
moest dat heen, vooral wanneer men die
denkbeelden ook ging toepassen op de dia
mantmijnen in Brazilië? Floriano kon zich
niet indenken, wat er van het werk en de
arbeidsverhoudingen terecht moest komen,
wanneer hij te maken zou krijgen met
mensen, die werkkrachten waren in plaats
van machines in menselijke gedaante, die
zijn eigendom waren en die naar zijn hand
konden worden gezet. Dat zou ongetwijfeld
een ernstige terugslag hebben op de pro
ductie van de mijnen!
Die laatste gedachte was uitermate ver
ontrustend, óók voor Floriano zélf. De re
gering in Lissabon had zich de laatste tijd
namelijk zeer ontevreden getoond over de
diamantzendingen. De minister van Finan
ciën had er al duidelijk op gezinspeeld, dat
een andere ambtenaar op de plaats van
Floriano waarschijnlijk met betere resul
taten voor de dag zou komen! En als men
goed tussen de regels las, kon men zelfs
twijfel in die brief vinden, of wel alles, wat
de koning van de productie toekwam, in
derdaad Portugal bereikte, zulks nog afge
zien van de aanspraken van de koning op
alle diamanten van meer dan tweeëntwintig
karaat, waarvan er sinds maanden geen
enkele meer naar Europa verstuurd was
Floriano Rosa d'Alves had een paar uur
geleden juist de laatste diamantzending
klaargemaakt. Het regeringsschip zou het
anker lichten, zodra de zending aan boord
was.... en die zending was kleiner dan
ooit tevoren.
Een schuchter klopje op de deur deed
hem opschrikken.
„Ja, binnen!", brulde Floriano.
De deur ging ver genoeg open om de
omvangrijke gestalte van Joa Quintino
door te laten. Quintino had de leiding over
het gehele mijnpersoneel, wat zoveel wilde
zeggen dat hij oppertoezichthouder was
over de slavenmassa's, die er werkten. Een
brommend geluid van Floriano beduidde
hem dat hij kon vertellen wat hij op zijn
hart had.
„Er is een Indiaan aangebracht, excel
lentie, uit het Jequitinhonho-dal".
„En wat heb ik daar mee te maken?"
„Ze hebben er hem op betrapt, diamanten
te hebben ingeslikt".
„Sedert wanneer wordt een dergelijke
kerel persoonlijk naar Bahia gebracht in
plaats van hem direct te geven wat hem
toekomt? En waarom kom je me dit ver
tellen alsof het iets heel bijzonders is?"
„Het schijnt inderdaad iets heel bijzon
ders te zijn. Een neger heeft het geval aan
gegeven en hij maakt aanspraak op zijn
vrijheid op grond van die aangifte".
„Waanzin! Waarom?"
(Wordt vervolgd).
