SN ELPON
Abdoel en het Vliegende Tapijt
FATALE V
-y DIAMANTEN
Universiteit bij specialisatie
toch organische eenheid
Pers en televisie-operateurs
schrikten Ontvoerder wellicht af
Het Concertgebouw-Orkest
onder Van Beinum
Vrije Universiteitsdagen besloten
Ontvoerde baby nog spoorloos
Wanhopige moeder voor de radio
Professoren De Gaay Fortman en Waterink
spraken in de Concertzaal
Uitlating schout-bij-nacht
W. J. Kruys onjuist en
ongewenst geacht
Strenge verkeerscontrole
te Delft
Juristen-waarnemers willen
naar Poolse processen
Neéerballet Kéita Fodéba
in Carré en Bloemendaal
Nationaal concours voor
mannenkoren in Apeldoorn
Journalist uitgesloten van
gemeentelijke berichtgeving
Zeventig jaar getrouwd
„Voetje van de vloer" voor
Engelse televisie
Tweede Symfonie van Matthijs Vermeulen
FEUILLETON
R. HASSBERGER
„De tweede oorbel
HOLLAND
FESTIVAL
VRIJDAG 6 JULI 1956
Vrijdagmiddag zijn de in Haarlem ge
houden Vrije Universiteitsdagen van de
Vereniging voor Hoger Onderwijs op Ge
reformeerde grondslag besloten in het
Concertgebouw. Des morgens was daar de
jaarvergadering gehouden die tot de pauze
werd bijgewoond door de Commissaris der
Koningin in de provincie Noordholland, dr.
M. J. Prinsen en waarvoor ook dr. A. A. L.
Rutgers, vice-president van de Raad van
State, zijn belangstelling toonde.
In deze vergadering onderstreepte zoals
wij reeds berichtten, mr. dr. J. Donner,
president van de Hoge Raad, die president
curator van de Vrije Universiteit is, het
bestaansrecht van deze universiteit, of
schoon dit in overeenstemming met de
doorbraakgedachte thans wordt betwist.
De eerste spreker in de middagvergade
ring was prof. mr. W. F. de Gaay Fortman
uit 's-Gravenhage die sprak over de
samenhang der wetenschap. Sedert de
negentiende eeuw is sprake van een steeds
verder gaande specialisatie in de weten
schap. Dit geldt niet alleen voor de exacte
wetenschappen, maar ook voor wat men
de geesteswetenschappen pleegt te noemen.
Het ideaal van de wetenschapsbeoefening
vroeger, te weten het verkrijgen van in
zicht in en kennis van het gehele terrein
van de wetenschap, schijnt een verloren
illusie te zijn geworden.
Intussen is er een klemmende noodzaak
om nochtans aan de verwezenlijking van
dat ideaal vast te houden. Alle speciali
satie ten spijt raken de verschillende
wetenschappen elkander namelijk steeds
meer. Om dat duidelijk te maken wordt als
uitgangspunt gekozen de rechu veten-
schap, die ilit hoofde van haar object, het
recht, het maatschappelijk leven in al zijn
factoren raakt. Aan de hand van drie
voorbeelden, de ontwikkeling van de
atoom-energie, de menselijke verhou
dingen en de sociale verzekering, toonde
prof. De Gaay Fortman aan, dat beoefe
ning van een bepaalde wetenschap alléén
met vrucht kan geschieden, indien men
zich zekere noties van andere wetenschap
pen eigen heeft gemaakt. Dit dwingt er toe
maatregelen te nemen opdat de universi
teit weer of voor het eerst een organische
eenheid worde. Het noopt tot nauwere
samenwerking van de docenten en tot een
inrichting van de studio zó, dat de stu
denten bewust geleid worden tot het on
derkennen van de samenhang der ver
schillende wetenschappen. Dit laatste is
ook hierom noodzakelijk, opidat de be
hoefte aan academici met een grote alge
mene ontwikkeling en een brede maat
schappelijke blik steeds groter zal worden.
De V.U. heeft in deze ontwikkeling het
voordeel, dat aan haar het onderwijs zijn
eenheid vindt, doordat het gedragen wordt
door het geloof in Hem, die de weg, de
waarheid en het leven is. Zij zal echter nog
véél meer moeten worden, wat zij in be
ginsel is. „Ook in de wijze waarop de V.U.
zich werpt op de wetenschappelijke
vraagstukken yan de dag, moet ook open
baar worden dat de ware progressiviteit
haar oorsprong vindt in het Evangelie", zo
besloot de spreker.
Verloopt het getij?
Prof. dr. J. Waterink, die de heer Ad
Kuiper, directeur van het Gereformeerd
Jeugdcentrum die door ziekte verhinderd
was verving, sprak de slotrede uit waarin
hij uiting gaf aan wat hij hier en daar
wel eens opving op de V.U. Daarom koos
hij als titel „Verloopt het getij?". Hij trok
een parallel tussen het verleden en het
heden. Vroeger troonde voor het besef
van het eenvoudige volk een professor
hoog op de Olympus. Dit is thans, nu de
In antwoord op vragen van het lid dei-
Tweede Kamer de heer Romme over een
ter gelegenheid van de tewaterlating van
de mijnenveger „Sneek" gedane uitlating
door de schout-bij-nacht W. J. Kruys heb
ben de minister van Marine en d'e staats
secretaris van Marine thans het volgende
geantwoord:
Schout-bij-nacht W. J. Kruys heeft
tegenover de minister verklaard, dat de
weergave van zijn bij gelegenheid van
de tewaterlating van de mijnenveger
„Sneek" uitgesproken rede in het telex
bericht van 18 juni niet juist is. Met name
ontkent deze vlagofficier de laatste zin van
voornoemd bericht, waarin hij de hoop zou
hebben uitgesproken: „dat de geest van
onafhankelijkheid, de uitlating van de ka
binetsformateur ten spijt, vaardig zal blij
ven over het Nederlandse volk", te hebben
gebezigd.
Hoewel door het ontbreken van een
schriftelijke opzet van het gesprokene thans
niet meer is na te gaan wat precies gezegd
is, kunnen de minister en de staatssecre
taris zich niet onttrekken aan de indruk,
dat de schout-bij-nacht zich bewogen heeft
op een terrein, dat niet het zijne is, en door
zijn uitingen de indruk kon worden ge
vestigd, dat hij critiek uitoefende op het be
leid van de regering.
De minister en de staatssecretaris betreu
ren het, dat de schout-bij-nacht, hoewel
wellicht onbedoeld, deze indruk heeft ge
wekt, en de minister heeft zulks bij brief
van 29 juni aan de minister-president-for
mateur laten weten. Hij heeft op dezelfde
dag aan de schout-bij-nacht laten weten,
dat hij diens uitlatingen betreurde en dat
hij deze voor een militair onjuist en onge
wenst acht, omdat zij ook al waren zij
niet als zodanig bedoeld een beoordeling
van het beleid van de regering konden in
houden.
De politie te Delft is een zeer strenge
controle op auto's en motorfietsen begon
nen. Als blijkt, dat de bestuurder geen gel
dig rijbewijs bezit of dat de auto of motor
niet aan de te stellen eisen van deugdelijk
heid voldoen, dan wordt het voertuig in
beslag genomen.
De in beslag genomen wagens worden
naar Den Haag (inspectie der Domeinen)
overgebracht en blijven daar tot de kanton
rechter de zaak heeft behandeld en een be
slissing omtrent het voertuig heeft ge
nomen. De politie neemt ook bromfietsen
in beslag, welke door personen jonger dan
zestien jaar worden bestuurd.
Gereformeerde volksgroep tot ontwikke
ling en aanzien gekomen is, heel anders.
Nu kan men niet volstaan met het po
neren van beginselen. Men staat onder
controle en wordt terdege nagerekend.
Daar is de jeugd, die van een gehéél an
dere mentaliteit blijk geeft dan vijftig jaar
geleden. Men wil niet meer volstaan met
beweringen maar men wil de feiten, de
betekenis van het beginsel zien en aan
vaardt de pretentie, dat de V.U. de Chris
telijke universiteit is, niet zonder meer.
Veel in deze beweringen is waar, want
er is metterdaad in de Gereformeerde
volksgroep veel veranderd en de jeugd
denkt veel critischer. Kan men echter
daarom nu zeggen dat het getij verloopt?
Wat is het wezenlijke van het getij en op
welke bakens oriënteert men zich? „Het
gevaar dat voor de V.U. dreigt is dat men
teveel kinderen wordt van de twintigste
eeuw en zo de eeuwigheid uit het oog ver
liest", aldus prof. Waterink. „Dan leven
we niet meer uit de spanning dat ons doen
en laten moet opbloeien uit de religie, de
gehoorzaamheid aan Godt wet en gebod.
Dat is en was de grondstructuur van de
V.U. en daaruit moeten we leven. Dan is
er maar één baken: Gods woord en Chris
tus' Koningschap".
Nadat was medegedeeld dat de Gerefor
meerde kerken in Noordholland ter ge
legenheid van deze V.U.-dag op haar terri
toir een bedrag van f 3000 hadden bijeen
gebracht en besloten was dat de plaats
van de volgende jaarvergadering aan di
recteuren zal overgelaten worden richtte
dr. J. Schouten als president-directeur een
woord van hartelijke dank tot dr. Donner
voor de uitnemende wijze waarop hij de
vergadering had geleid. Staande werd ge
zongen „Halleluja eeuwig dank en ere",
waarna dr. Schouten in dankgebed voor
ging en dr. Donner de vergadering sloot.
Tal van vrienden van de V.U. hebben
vrijdagavond aan het jaarlijks V.U.-diner
aangezeten.
DEN HAAG (ANP) De „internatio
nale commissie van juristen", met zetel in
Den Haag, heeft de Poolse premier een te
legram gezonden in verband met de na de
ongeregeldheden te Poznan verrichte ar
restaties. In dit telegram wordt verzocht
om toestemming tot het zenden van waar
nemers naar evenueel te voeren processen.
Als gegadigden voor de waarnemersfunc
ties worden opgegeven: professor J. M. van
Bemmelen (Leiden), G. de Freitas (Lon
den), professor J. Graven (Genève) en
professor R. Vouin (Bordeaux).
Het telegram verwijst naar verklaringen
van premier Cyrankiewicz en de voorzitter
van de Poolse advocatenvereniging Jod-
lowski, dat het de bedoeling is om in het
verleden begane fouten bij de rechtsple
ging te herstellen. In dit verband wordt
aandacht gevraagd voor de in de „verkla
ring van Athene" van juni 1955 door ju
risten uit 48 landen onderschreven begin
selen omtrent eerlijke rechtspleging.
Van 6 tot en met 11 juli zal het fascine
rende ritme van de tom-tom heersen in
Theater Carré te Amsterdam, waar vrij
dagavond de première wordt gegeven van
het negerballet van Kéita Fodéba. Fodéba
is reeds twee, jaar geleden in Nederland
geweest, maar heeft sindsdien tijdens zijn
reis van dertigduizend kilometer door
Centraal Afrika nieuwe dansers en danse
ressen aangeworven. Daarbij zijn vijftien
jarige meisjes men neemt aan dat ze
ongeveer zo oud zijn, want wanneer ze
precies zijn geboren is niet bekend die
alleen het dialect van hun streek spreken.
In zijn programma heeft Fodéba zang en
dans bijeengebracht, zowel uit het verle
den als het heden. Het gezelschap treedt
op in het Openluchttheater te Bloemen
daal op zondag 15 en woensdag 18 juli,
's avonds om half negen.
Ter gelegenheid van het dertigjarig be
staan houdt het Apeldoorn's Christelijk
Mannenkoor op woensdag 18 juli een na
tionaal zangconcours voor mannenkoren.
Dit is het eerste concours in Nederland,
waaraan alle mannenkoren, ongeacht hun
overtuiging, kunnen deelnemen. Juryleden
zijn: Gijsbert Nieuwland, Piet van Egmond
en Alex Schel levis.
ADVERTENTIE
Alet PhilipsPboto-
jluxaltijd rake
foto's.
Conflict te Bergen (N.H.)'
Het gemeentebestuur van Bergen (N.H.)
heeft dezer dagen een journalist, die zich
haar de mening van burgemeester dr. W.
Huygens niet volgens diens wens had ge
dragen, uitgesloten van alle gemeentelijke
berichtgeving en hem de toegang tot het
raadhuis, behalve voor het bijwonen van
raadsvergaderingen, dringend ontzegd.
Het betreft hier de heer J. M., die zich op
de avond van de verkiezingen naar het
raadhuis had begeven om daar voor zijn
blad de uitslag van de gemeente Bergen te
halen. De burgemeester ontzegde hem ech
ter de toegang tot de gemeentesecretarie,
waar de telling geschiedde. De journalist,
die ingevolge zijn opdracht zo spoedig mo
gelijk de uitslag van de verkiezingen in
Bergen naar zijn redactie wilde doorgeven,
wist echter door een andere deur weer
binnen te komen en zodoende zijn doel
toch te bereiken.
Op 22 juni ontving hij daarop een na
mens B. en W. verzonden aangetekend
schrijven, waarin bovenvermelde maat
regelen werden aangekondigd. De heer M.,
die zich hierdoor in zijn werk zag belem
merd, deelde in een uitvoerige brief aan B.
en W. mede bereid te zijn in tegenwoordig
heid van een collega een bespreking te heb
ben met het college over de tegen hem in-
gebrachte klachten. In dit schrijven sprak
hij de hoop uit, dat dit onderhoud ver
helderend zou werken en dat het college van
B. en W. hierdoor een beter begrip zou
krijgen van de taak van de journalist.
Namens het gemeentebestuur ontving
hij als antwoord daarop een brief, die on
der andere bevatte, dat in verband met de
arrogante manier, waarop door hem op het
eerste schrijven van de gemeente was ge
reageerd, het college niet bereid was nader
met hem te spreken.
Het Tilburgse echtpaar J. Heeffer-van
Kleinenbreugel heeft vrijdag zijn 75-jarig
huwelijksfeest gevierd; er was een fruit
mand van de Koningin, burgemeesters be
zoek en 's avonds een buurtfeest, waarbij
de woning van het echtpaar was geïllumi
neerd. De echtelieden Heeffer zijn respec
tievelijk 98 en 95 jaar oud.
WESTBURY, Long Island (V.S.) (United
Press) Spanning en angst heersen in
Westbury, sinds de kleine Peter Weinber
ger (één maand oud) verdwenen is en de
ontvoerder of is het een ontvoerster?
in een brief een losgeld van 2.000 dollar
heeft geëist. Een zwerm van detectives is
in Westbury aan het werk. De gissingen der
politie gaan in de richting van een vrouw in
financiële moeilijkheden, niet in die van
beroepsmisdadigers.
„Ik vind het vreselijk, u dit aan te doen."
zo luidde het briefje, waarin het losgeld
gevraagd werd, „maar ik ben in grote
moeilijkheden. Ik ben doodsbang. Ik zóu
meer kunnen vragen, maar ik vraag alleen
wat ik nodig heb. Leg 2.000 dollar in
kleine coupures in die en die garage" (het
adres van de garage houdt de politie ge
heim) „en waarschuw de nolitie niet voor
morgenmiddag 12 uur, anders moet ik uw
baby doden."
Peter werd woensdagmiddag kort na 3
uur 's middags door een onbekende uit zijn
kinderwagen gehaald, terwijl hij lag te
slapen onder de waranda.
Toen mevrouw Weinberger haar baby
wilde binnenhalen, vond zij het briefje.
Gisterenochtend had zich een grote zwerm
journalisten en fotografen rond het huis
van de Weinbergers verzameld, maar de
politie verzocht de pers zich wat terug te
trekken.
Om 10 uur gisterenochtend zagen de ver
slaggevers een man, waarschijnlijk de wan
hopige vader, naar een grote boom bij een
in de buurt staande garage lopen en 'n en
veloppe neerleggen, waarop hij terugrende
naar het huis van de Weinbergers. Naar
later verluidde zouden in de enveloppe
slechts krantensnippers gezeten hebben. De
ouders zouden dit gedaan hebben op aan
raden van de politie. In grote spanning
wachtte men af of het geld zou worden
opgehaald, maar een half uur nadat de ter
mijn verstreken was verklaarde het hoofd
De muzikale komedie „Voetje van dé
vloer" van Mies Bouhuys en Walter Kous,
waarvan in de Amsterdamse Kunstmaand
een reeks voorstellingen werd gegeven, zal
op 4 december van dit jaar door de B.B.C.-
televisie te Londen worden uitgezonden. De
tekst en de liedjes zijn door Rosey E. Pool
in het Engels vertaald.
Toen het eerste morgenlicht verscheen, zagen de jongens, hoe het kwam, dat ze
zo rilden van de kouOnder hen was de zee bedekt met ijsschoten en grote
ijsbergen!
Abdoel en Mohab staarden met grote ogen-naar beneden... zoiets hadden ze nog
nooit gezien! Ja, die nacht waren ze met hun vliegende tapijtje heel ver naar het
noorden gevlogen, en nu zaten ze boven de poolzeeGeen wonder, dat ze 't koud
hadden! 36
ADVERTENTIE
product van
Ceta-Bever
van de recherche dat men nog geen stap
verder was, dat geen contact met de kid
napper was gemaakt en dat het losgeld
onberoerd was blijven liggen.
„Ik ben de moeder van Peter Weinber
ger. Wie u ook bent, geef mij mijn kind
terug." Met deze woorden richtte mevrouw
Weinberger zich donderdagavond voor de
radio tot de ontvoerder van haar kind. De
ontroering werd haar te machtig en zij was
niet in staat haar toespraak te voltooien.
„Ik kan niet meer, ik kan niets meer zeg
gen," zo zei ze tenslotte met verstikte
stem. De detective Edward Curran las toen
de laatste zinnen van haar toespraak voor:
„Ik meen te begrijpen, dat u geld nodig
heeft. Ik ben bereid alles te doen om mijn
kind terug te krijgen. Ik denk slechts aan
Dit is hel vier weken oude zoontje
Peter, van de New Yorkse familie
Weinberger, dat werd ontvoerd
zijn gezondheid. Hij is pas vier weken oud."
De voortijdige publikatie van deze zaak
door de Amerikaanse pers is door het hoofd
van het New Yorkse politie-district ernstig
becritiseerd. Ook mevrouw Weinberger
klaagde, onder tranen, de pers aan: „Ik zou
jullie allemaal de nek kunnen afsnijden,"
zei ze tegen de verslaggevers, die buurtbe
woners en bekenden yan de familie Wein
berger hebben aangeklampt en zo achter de
bizonderhöden zijn gekomen. Zij, en ook
verdekt opgestelde televisie-operateurs,
hebben de ontvoerder waarschijnlijk afge
schrikt.
Matthijs Vermeulen heeft tot het Hol
land Festival 1956 moeten wachten, eer zijn
Tweede Symfonie, die hij in 1919-1920
componeei-de, tot uitvoering kwam. Dat dit
in het Amsterdams Concertgebouw gebeur
de, waarvoor hij het werk bestemd had,
kan hem voldoening geschonken hebben,
evenals het feit, dat een gedeelte van het
publiek frenetiek geapplaudisseerd heeft. Of
deze partiële bijval de waarde van de com
positie gold of gericht was op de componist,
die zes en dertig jaar op de verklanking
van zijn werk moest wachten, blijft een
open vraag. Want de mythe, die zich rond
Vermeulens, door Mengelberg geweigerde
symfonie gevormd heeft, spreekt natuurlijk
ook een woord mee: zij kan de objectieve
kijk op de zaak waar het om gaat en
waar het waarschijnlijk destijds ook om
ging vertroebelen.
(Copyright Cosmospresse, Genève)
Gebaseerd op historische
gegevens door
20)
Cagliostro begaf zich onmiddellijk van
Frankrijk naar Engeland, vanwaar hij
brochures richtte tot het Franse volk, die
zoals later bleek een profetisch karakter
hadden. Nauwelijks drie weken na zijn ge
dwongen vertrek uit Parijs schreef hij het
volgende in een pamflet: „Men heeft mij
gevraagd, naar ïYankrijk terug te keren.
Maar ik ga niet eerder dan dat de Bastille
is geslecht en plaats heeft gemaakt voor
een wandelpark...."
Een nieuw schandaal verdreef Cagliostro
later uit Engeland. Hij vluchtte naar Zwit
serland, daarna naar Italië. In Rome werd
hij in 1789 op bevel van de paus gevangen
genomen en als ketter tot de doodstraf ver
oordeeld. Hij werd echter begenadigd en
kreeg levenslang, om tenslotte op 26 augus
tus 1795 in een erbarmelijke cel in het fort
San Leone bij Urbino het leven te beëin
digen.
Het gelukkigste lot scheen Oliva bescho
ren te zijn. niet ten onrechte overigens,
want zij had geen kruimel schuld aan wat
was gebeurd. Bij het vrijkomen uit de Bas
tille stond een reeks goed gesitueerde
jongemannen klaar om naar haar hart te
dingen en haar een onbezorgde toekomst
te bieden. Zij koos haar verdediger, de
jonge Blondel, met wie zij jarenlang ge
lukkig getrouwd was, tot Blondel in 1793
de weg naar de guillotine moest gaan. Men
heeft sindsdien geen spoor van Oliva meer
kunnen terugvinden.
In hetzelfde jaar, op 8 december 1793,
ging ook madame Dubarry de weg van
Blondel. Toen het mes van de guillotine
gevallen was, viel onverwacht een zeld
zame, verblindend fonkelende diamant
naast haar ontzielde lichaam. Madame Du
barry had sinds de dood van Lodewijk XV
deze steen, het grootste stuk van de be
ruchte Braziliaanse diamanten, steeds bij
zich gedragen en zij was er in geslaagd dit
kleinood ook te verbergen onder haar ge
vangenis- en doodskleed. Deze diamant
was de enige van haar uitgebreide collec
tie, die niet voorkwam op de lijst van ju
welen, die haar bij een inbraak in januari
1791 waren ontstolen.
Jeanne de la Motte eindigde niet, zoals
in de bedoeling had gelegen, haar leven
achter de gevangenismuren. Onmiddellijk
na haar definitieve gevangenzetting bleek
zij ziuh van allerlei zijden vele kunsten
te kunnen verwerven en iedereen poogde
haar het leven zo aangenaam mogelijk te
maken als onder de omstandigheden maar
kon: In de volksmond werd zij al spoedig
een martelares voor het recht en mensen
uit hoge kringen kwamen haar steeds meer
officiële bezoeken brengen. De algemeen
groeiende vijandschap tegen de koningin
wierp zo voor haar welkome vruchten af.
Op 7 juni 1787 gelukte het Marie An
toinette's vijanden niet alleen Jeanne de la
Motte te bevrijden en haar naar Engeland
te brengen, maar zelfs speelden ze het
klaar het gerucht te verspreiden, dat de
koningin hierin de hand had gehad om een
bezwarend getuige buiten schot van haar
tegenstanders te brengen. Weer met haar
echtgenoot herenigd, begon Jeanne de la
Motte al spoedig van Engeland uit smade
lijke geschriften over Marie Antoinette te
verspreiden. Haar boeken werden gretig
verslonden en in ontelbare hoeveelheden
naar Frankrijk gesmokkeld. Zij vormden
nieuwe brandstof voor de revolutie, die
naderde.
Maar ook voor Jeanne de la Motte waren
de spanningen en sensaties niet straffeloos
doorleefd. Ook haar geest begon tekenen
van tè grote overbelasting te vertonen. Ze
ging overal vijanden zien en vreesde steeds
dat men haar terug zou komen halen om
haar weer in de gevangenis in Parijs te
werpen. Zelfs ging zij later een steeds hei
liger angst voor de guillotine koesteren.
Op 13 juni wierp ze zich in een vlaag van
vervolgingswaanzin uit het raam van haar
woning op straat.
Dit gebeurde op één van die mistige
^coKxccocooooocooccoccoccoocoooocoocooocooooconococa
Morgen beginnen wij met de publikatie
van een oorspronkelijk Nederlands
feuilleton van Hans Martineit. „De
tweede oorbel".' Het voert de lezers naar
een ouderwets doktershuis in een Goois
dorpje. Op het eerste gezicht valt daar
weinig te beleven. Maar ook hier raken
V wij terecht in een warnet van ver-
'6t wikkelingen, die overal blijken te ont-
staan waar de verhoudingen der men
sen worden beïnvloed door sympathie
en antipathie. Welke rol een oorbel
daarin speelt zal de lezer van dit feuille
ton spoedig genoeg ervaren
ooooooooooocooooc
Londense dagen, dat men nauwelijks een
hand voor ogen kan zien.
Het moet geruime tijd geduurd hebben
voordat voorbijgangers, die op de tast de
weg trachtten te vinden, het levenloze
lichaam van de vrouw vonden. De linker
hand was verstard in een greep naar boven,
als trachtte die iets van het weggevloden
leven te achterhalen
De ringvinger was met een grote, won
derschone grote diamant in gouden zetting
getooid. Die diamant scheen in de donkere
nevelachtige lucht een lichtstraal te zoe
ken, welke hem tot leven zou kunnen
brengen
EINDE
De uitvoering van het veelbesproken
werk, onder leiding van Eduard van Bei
num, was met dit al een gloedrijke demon
stratie van de fanatieke, jonge Vermeulen,
die ongebaande
wegen insloeg, als
een padvinder die
tot geen enkele
clan behoort. Hij
had reden om op
zijn goed gesternte
te vertrouwen, ge
zien een meer dan normale inventievé aan
leg wat zijn muzikaliteit betreft. Maar zo
als de meeste autodidacten kende hij de
noodzakelijke remmen "niet, die een klas
sieke vorming aanlegt om een onbesuisd
doordraven te verhinderen. Vermeulen's
werk is dan ook een eruptie van melo
dieën die -zonder onderling verband over
elkaar heen lopen, melodieën die als exo
tische melopeeën zich in eindeloze een
tonigheid rekken, vergezeld van obstinate
en andere tonen, die soms een keer gevoel
verraden in al hun gewilde ordeloosheid.
Verder tracteert het werk de toehoorder op
brutale tutti-klanken, die het begrip mu
ziek al te rekbaar willen maken. Aan het
slot streeft de componist naar een minder
ordeloze thematiek. Hiermee bereikt hij
een bevredigende apotheose.
Na het werk van Vermeulen dirigeerde
Eduard van Beinum de Italiaanse Symfonie
van Mendelssohn: dat was wel het grootst
denkbare contrast en als zodanig de proef
op de som, dat de „Italiaan" een verruk
kelijk mooi stuk is in haar volmaakt even
wicht. Het werk, dat .door het Concertge
bouw-Orkest pas voor de grammofoonplaat
is gespeeld, zat stevig in het ritmisch ver
band en was gewikkeld in de warmste
tinten die het orkest aan zo'n stuk kon ver
lenen.
De avond was ingezet met de „Koorfan
tasia" van Beethoven, niet een van zijn ge
lukkigste werken, Cor de Groot in ieder
geval gelegenheid gevend tot het debiteren
van vlot en klaar pianospel. Het Toon
kunstkoor (voor de solistische partijen aan
gevuld met léden van Toon Vrankens „Col
legium Amstelodamense") kwam tot een
zeer aanmerkelijke vocale prestatie. Beet
hoven, Vermeulen, Mendelssohneen
vreemde combinatie! De correcte en orde
lievende Mendelssohn won het glansrijk!
JOS. DE KLERK
