PANDA EN DE MEESTER-KNUTSELAAR
„Ouders medeverantwoordelijk voor
programmakeuze in huiskamer"
Fa. B. ENGELENBERG
Kapitaalsschaarste en
stijgende consumptie
Wereldnieuws
De kinderen en de televisie
De radio geeft dinsdag
Toch ió het
zo
2
Rede van AVRO-voorzitter
op jaarvergadering
T.V. en gezinsleven
OFFICIëLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
Tegen reclame-T.V.
Tevreden
Nieuwe luisterspelstudio
Repertoire voor komende
seizoen vastgesteld
Jongen bij Castricum
in zee verdronken
Luchtverdedigingsoefening
laagvliegende vliegtuigen
Geen alcohol in Bondsdag
na negen uur 's avonds
Effecten- en
Geldmarkt
Kerkelijk Nieuws
KIP VOOR
EI?
MAANDAG 9 JULI 1956
De voorzitter van de Algemene vereni
ging „Radio Omroep", jhr. Th. Röell, heeft
op de zaterdagmiddag in 's Hertogenbosch
gehouden jaarvergadering van deze ver
eniging, een rede gehouden, waarin hij zich
vooral met de televisieproblemen heeft
bezig gehouden, vraagstukken welke dooi
de opstellers van de Avro-statuten reeds
in 1927 werden voorzien. Daarin immers
wordt ook over de „beeldinhoud" der uit
zendingen gesproken.
„Men mag wel vaststellen", aldus jhr.
Röell, „dat het televisietoestel een ingrij
pender plaats inneemt in het huisgezin dan
de radio."
„Het valt dan ook niet te verwonderen
dat van verschillende zijden stemmen zijn
opgegaan, die ernstig waarschuwden tegen
het nieuwe medium; soms zelfs aandron
gen de televisie in ons land niet toe te
laten." Spreker achtte dit echter struis
vogelpolitiek. Spreker had de overtuiging
dat de regering ajle moeite en inspanning
heeft getroost om binnen zo kort mogelijke
tijd het gehele land van een goede televisie
ontvangst te voorzien. Men mag echter niet
vergeten dat met de bouw van deze zen
ders werkelijk enorme kosten gemoeid zijn;
dat het veel tijd kost het bedienend perso
neel op te leiden, terwijl de zenderbouw op
zichzelf ook een tijdrovende affaire is, ook
al zijn daarbij moderne methodes van be
tonconstructie gevolgd. Hij had de stel
lige verwachting dat tegen het einde van
het volgend jaar heel Nederland van een
goede televisie-ontvangst verzekerd kan
zijn. Met des te groter zorg constateerde
jhr. Röell dat de regering door een onvol
doende financiering de ontwikkeling van
de televisie belemmert.
Hij aarzelde niet te stellen dat de huidige
zendtijd onvoldoende is en dat de beperkte
uitzendingen vooralsnog velen ervan zal
weerhouden een televisietoestel aan te
schaffen. Dit zal tot gevolg hebben dat de
uit de kijkgelden voortvloeiende inkom
sten niet die omvang zullen hebben, die
voor een behoorlijke financiering van de
televisie noodzakelijk is.
De Avrovoorzitter sprak de hoop uit dat
de nieuwe regering een open oog zal heb
ben voor de rechtvaardige verlangens van
de Nederlandse Televisie Stichting.
De verzorging van de televisieprogram
ma's brengt grote verantwoordelijkheden
mèt zich mede. Het uitgezonden beeld
wordt immers in de eigen sfeer van de
huiskamer ontvangen en daarmede dient
men rekening te houden. Toch meende
spreker deze verantwoordelijkheid in een
bepaald aspect met anderen te delen. Het
is namelijk zijn overtuiging dat de Neder
landse ouders zich over het algemeen vol
doende bewust zijn van hun taak als op
voeders. En jhr. Röell zag niet in waarom
men de kinderen, die men toch ook niet
naar iedere film of toneelstuk laat gaan,
ook bij de televisie niet bepaalde aanwij
zingen zou kunnen geven. Men kan als
ouder steeds de programma-opgave vooraf
doornemen. Ën mocht zich dan al eens in
bijvoorbeeld een toneelstuk een situatie
ADVERTENTIE
Doclstraat 59 - Haarlem Tel. 15252
Polijstwas „COMMANDANT"
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Voor de
vrouw. 9.15 Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00
Platen. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Twee
piano's. 11.30 Pianorecital. 12.00 Platen. 12.15
Regeringsuitzending: Landbouwrubriek scha
de door late nachtvorst. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.35 Platen, 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen en platen. 13.25
Theaterorkest en soliste. 13.55 Koersen. 14.00
Jeugdkoor en -orkest. 14.50 Platen. 15.00 Voor
de vrouw. 15.45 Platen. 16.30 Voor de jeugd.
17.30 Lichte muziek. 18.00 Nieuws. 18.15
Piano. 18.30 R.V.U.: Dr. H. Feriz: Oude kunst
in Middel-Amerika. 19.00 Paris vous parle.
19.05 Voor de jeugd. 19.20 Lichte muziek.
19.45 Filmpraatje. 20.00 Nieuws. 20.05 Platen.
20.55 Radiojournaal. 21.05 Omroep-orkest
en solist. 22.10 Klaver Vier, hoorspeL 22.45
Amusementsmuziek. 23.00 Nieuws. 23.15
Koersen en New York Calling. 23.20 Actuali
teiten of platen. 23.3024.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en weer
bericht. 8.15 Platen. 9.00 Voor de vrouw. 9.40
Lichtbaken. 10.00 Voor de kleuters. 10.15
Platen. 11.00 Voor de vrouw. 11.30 Platen.
11.50 Als de ziele luistert, causerie. 12.00
Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Instrumentaal
octet. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en ka
tholiek nieuws. 13.20 Dansmuziek. 13.45 Pla
ten. 14.00 ^Metropole-orkest. (Tussen 15.00
en 18.00 Reportage van de Ronde van Frank
rijk). 14.40 Limburgs symfonisch orkest en
soliste. 15.40 Platen. 16.00 Voor de zieken.
16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor de kleuters. 17.30
Platen. 17.40 Beursberichten. 17.45 Regerings
uitzending. Plantengroei op de ABC-eilanden.
18.00 Voor de jeugd. 18.20 Reportage van de
Ronde van Frankrijk. 18.35 Dansmuizek. 19.00
iNeuws. 19.10 Platen. 18.15 Uit het Boek der
Boeken. 19.30 Platen. 20.10 Reportage van de
Ronde van Frankrijk. 20.20 Actualiteiten,
20.35 De gewone man, 20.40 Kamerkoor. 21.15
Platen. 21.35 Platen, 21.50 Kamerorkest en
soliste. 22.45 Avondgebed en liturgische
kalender. 23.00 Nieuws. 23.1514.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S.)
20.30 Journaal en weerbericht. 20.45 Filrn-
porgramma. 22.15—22.30 Eurovsie: Filmover
zicht van de Ronde van Frankrijk.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Walsmuziek. 12.30 Weerbericht. 12.34
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 en 14.00 Platen.
14.30 Kamermuziek. 15.00 en 15.30 Platen.
16.02 Lichte muziek. 16.30 Platen. (Om 17.00
Reportage van de Ronde van Frankrijk).
17.00 Nieuws. 17.10 Vrolijke muziek. 17.45
Boekbespreking. 18.00 Jeugd en muziek. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.30 Platen.
19,40 Idem. 19.50 Beroepsbelangen voor de
Middenstand. 20.00 Voor de vrouw. 21.00
Orkestconcert. 22.00 Nieuws. 22.15 Zang en
piano. 22.45 Platen. 22.5523.00 Nieuws.
voordoen welke op het eerste gezicht voor
jongeren niet zo geschikt lijkt, biedt dit de
ouders dan niet dikwijls een goede aan
leiding daarna eens met de kinderen het
geziene te bespreken en de uitleg en het
oordeel eraan te verbinden dat voortkomt
uit de sfeer, waarin de ouders de kinderen
willen zien opgroeien?, zo vroeg spreker
zich af, die zei ook als vader van een
gezin met kinderen te spreken.
Enerzijds meende hij dat de Nederlandse
programma's altijd een karakter dragen dat
moreel en ethisch verantwoord is; ander
zijds had hij voldoende vertrouwen in het
opvoedkundig inzicht van de ouders.
Over de commerciële televisie zei spre
ker: „Van de zijde van de A.V.R.O. is reeds
eerder naar voren gebracht dat wij in
principe tegen de toelating van commer
ciële televisie gekant zijn. En deze houding
houdt nauw verband met hetgeen ik eerder
zei over de verantwoordelijkheid van hen,
die televisieprogramma's verzorgen. De
adverteerder heeft er het grootste belang
bij en is dan ook slechts bereid aanzien
lijke bedragen voor de advertenties te be
talen indien hij er zeker van is dat hij een
zo groot mogelijk aantal televisiekijkers
bereikt. Dit is een economisch gezien
volkomen terecht standpunt van de adver
teerders. Maar juist hierin ook schuilt het
grote gevaar van reclame in de televisie.
Alle statistieken wijzen namelijk uit dat
men het grootste aantal kijkers heeft bij de
z.g. amusementsprogramma's. Er wordt dan
ook wel gesproken over de ongunstige in
vloed die de adverteerders op een dergelijk
televisiesysteem hebben.
Ik geloof zeker dat men dit de adverteer
ders niet euvel mag duiden. Zij handelen
uit een welbegrepen economisch motief.
Maar wel meen ik dat alles in het werk
moet worden gesteld om deze invloed bui
ten de televisie te houden, daar het aan
brengen van een juiste en verantwoorde
verhouding in de verschillende programma
onderdelen voor een commerciële televisie
de grootste moeilijkheden oplevert en dik
wijls zelfs onmogelijk is," zo besloot jhr.
Röell zijn uiteenzettingen over de televisie.
Jhr. Röell toonde zich tevreden over de
Avro-programma's en geloofde uiteraard,
dat zijn omroep door zijn „algemeenheid"
een belangrijke taak vervult.
Tenslotte deelde hij mede, dat de drie
hoogleraren, die zich indertijd bereid had
den verklaard te adviseren omtrent een
hechtere verenigingsstructuur, thans ont-
werp-statuten hebben opgesteld. De gestel
de vraag toch betreft in de eerste plaats
het probleem hoe het machtsevenwicht
tussen bestuur en leden behoort te worden
gevonden.
Deze ontwerp-statuten worden door het
bestuur op hun bruikbaarheid bestudeerd,
een studie welke zeer tijdrovend is en veel
onderling overleg noodzakelijk maakt.
Reeds nu kon jhr. Röell meedelen dat een
vergelijking tussen het ontwerp van de
hoogleraren met de bestaande statuten
geenszins overtuigend dB noodzakelijkheid
van wijziging heeft 37
Na de openingsrede door de voorzitter en
de behandeling van enkele huishoudelijke
agendapunten, bracht de directeur van het
omroepbedrijf, de heer D. Repko, zijn jaar
verslag uit. Daarin deed hij mededeling
van de zeer gunstige financiële positie,
waarin de Avro zich bevindt en van een
plan om binnen enkele jaren te komen tot
een nieuwe hoorspelstudio, welke een be
drag van drie a vier ton zal gaan vergen.
Met meer bezorgdheid sprak de directeur
over de financiële toestand van de Neder
landse Radio Unie. De inkomsten van deze
instelling blijven ^)er luisteraar constant,
terwijl het aantal luisteraars slechts met
vier tot vijf procent per jaar oploopt, een
stijging die bij lange niet tegen de kosten
verhoging is opgewassen. Spreker achtte
financiering door het rijk dringend nodig.
De klachten over de slechte ontvangst van
de middengolf in de randgebieden zijn niet
te ondervangen. Slechts een net van F.M.-
zenders kan hier uitkomst bieden en zal
dit ook binnen afzienbare tijd doen.
Na stil te hebben gestaan bij klachten
over de programma-indeling, die hij aan
de hand van statistiekcijfers weerlegde, gaf
de directeur een overzicht van de belang
rijkste etherevenementen van het afgelopen
jaar. De vergadering'hechtte haar goed
keuring aan de aankoop van een pand aan
de 's Gravenlandseweg te Hilversum voor
een bedrag van circa 100.000 ten behoeve
van de uitbreiding van het gebouwencom
plex voor de toekomstige hoorspelafdeling.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
Nederlands Toneelgezelsc/tap"
De stichting „Nederlands Toneelgezel
schap," onder dagelijkse artistieke leiding
van de heren Louis Borel, Frits van Dijk
en Guus Hermus, heeft het repertoire voor
het komende seizoen bekendgemaakt.
Het nieuwe gezelschap zal uit achttien
dames en eenentwintig heren bestaan. Als
nieuwe stukken zullen ten tonele worden
gebracht: „Detective Story" van Sidney
Kingsley, „Schrompelkopjes" van Max
Regnier, „Moederdag" van André Birabeau,
„Adorable Julia" van Somerset Maugham/
Sauvajon en „Soledad" van Colette
Audry. Twee stukken komen in reprise
voor het voetlicht, namelijk „Zeeman, pas
op" van Philip King en Falkland L. Cary
en „Lieve schim" van Jacques Deval.
Verder zal nog een keuze worden ge
maakt uit: „Smakelijk eten" van George
Laporte, „De eeuwige echtgenoot" van
Dostojevskv/Jacques Mauclair, „Gewetens
zaak" van Sigmund Miller, „Duo" van Co-
lette en Geraldy, „De vrouw-met het rode
haar" van Sam Locke en Paul Roberts en
„Don Carlos" van Schiller.
De zee heeft zondag rouw gebracht in
een Amsterdams gezin. De zestienjarige
A. S. begaf zich omstreeks kwart voor
twee bij Castricum in het water, vergezeld
van zijn twee vrienden, de 17-jarige
M. J. S. en de even oude J. F. M. R. De
jongelui waren ongeveer 250 meter in zee
toen zij in een mui terecht kwamen. An-
thonius S. werd de diepte ingezogen en
kwam niet meer boven water. Zijn vrien
den wisten zich met grote moeite uit de
mui te redden en voor hen was het een
geluk dat zij door leden van de Castri-
cumse Reddings Brigade „De Strand-
lopers", die zich terstond met de redding
boot naar de jongens hadden begeven,
werden opgepikt. M. J. S. bleek bewuste
loos te zijn en evenals zijn vriend werd hij
naar het gebouwtje van de EHBO-vereni-
ging CITO gebracht, waar men er in
slaagde de jongen weer bij te brengen.
Later hebben nog enige leden van de CRB
zich met een reddinglijn ongeveer 450
meter in zee gewaagd doch deze speur
tocht leverde niets op. Een IJmuidense vis
ser, die met een sleepnet langs de kust
viste, heeft geruime tijd op de plaats ge
varen waar de jongen verdronk, doch ook
dat leverde niets op.
Op 10, 11 en 12 juli zal in ons land de
luchtvei'dedigingsoefening „rat trap" ge
houden worden. Daarbij moet rekening
worden gehouden met het lawaai van laag
vliegende vliegtuigen op de volgende tij
den: 10 juli 18.30 tot 20.30 uur; 11 juli 5.30
tot 7.30 uur en 18.30 tot 20.30 uur; 12 juli
5.30 tot 12 uur.
De bedoeling van „rat trap", waaraan
vliegtuigen van de Royal Air Force uit En
geland en Duitsland en van de Koninklijke
Luchtmacht deelnemen, is de luchtwacht
dienst de nodige geoefenheid te geven in
het waarschuwen voor vliegtuigen die op
lage hoogte naderen. Radar is als waar
schuwingssysteem tegen deze vliegtuigen
niet te gebruiken. Oefeningen als „rat trap"
r zijn van tijd, tot tijd.'nodig--om;-derr-kicht-*
wachtdienst pp peil te houden.
-Voor' Néder land is dë mimmum/Mregnaog
te vastgesteld op 1000 voet (ongeveer 300
meter). De opdracht is gegeven, bij deze
oefening zo veel mogelijk de bewoonde oor
den te vermijden.
(Van onze correspondent in W.-Duitsland)
In het Bundeshaus, het West-Duitse
parlementsgebouw aan de Rijn in Bonn,
is op het ogenblik een woordenwisseling
over het gebruik van alcohol aan de gang.
Tal van leden van de Bondsdag, niet alleen
heren maar ook dames, zijn er hoogst ver
ontwaardigd over, dat de voorzitter van
dit lichaam, dr. Gerstenmaier, heeft be
paald, dat op zittingsdagen na negen uur
's avonds geen sterke drank in het restau
rant van het Bundeshaus meer mag wor
den geserveerd. Gerstenmaier heeft dat
verbod uitgevaardigd, omdat hij wilde
voorkomen, dat de gemoederen van de af
gevaardigden, nadat zij urenlang gedeli
bereerd hadden, door die sterke drank
nog meer verhit zouden worden, waardoor
de taal van de diverse partijen in de ver
gaderzaal wel eens wat al te scherp en
fel zou kunnen worden.
Een vrouwelijk lid van de Bondsdag be
weert thans, dat Gerstenmaiers verbod
tegen de bepalingen van de grondwet in
druist. Zij kwam met juridische bewijzen
aandragen, die haar man, officier van
justitie, voor haar bijeen had gebracht.
Ook andere Bondsdag-leden hebben zich
al misprijzend over deze kwestie uitgela
ten.
Tegenwoordig kan men tegen negen uur
's avonds in het Bundeshaus-restaurant
zien hoe verscheidene afgevaardigden nog
gauw een paar glaasjes naar binnen ko
men slaan. Een paar leden van de Bonds
dag hebben al verklaard, dat zij zich nu
direct tot Bondskanselier Adenauer wil
len wenden.
Het voornaamste kenmerk van de fond
senhandel gedurende de laatste maanden
en weken is wel de sterk verminderde
activiteit op de aandelenmarkt zqwel te
Amsterdam als op de New Yorkse effec
tenbeurs. Ten onzent is de omzet in aan
delen, welke in het eerste halfjaar van
1955 rond f 420 miljoen bedroeg, in de
eerste helft van het lopende jaar tot f 269
miljoen teruggegaan, dus ongeveer 35 pet.
Ook in Amerikaanse aandelen en certifi
caten is heel wat minder omgegaan dan
het vorig jaar. In zoverre is dit een gun
stig verschijnsel als er uit blijkt dat van
een grote verkoopsdrang hier noch in de
VS sprake is, hetgeen ook tot uitdrukking
komt in de betrekkelijke stabiliteit van het
koersniveau
IN New York is het indexcijfer voor in
dustriële aandelen sinds de tweede teleur
stelling inzake Eisenhower's gezondheid
begin juni, zelfs weer met een twintigtal
punten gestegen. Op 8 juni was het cijfer
475, terwijl wij dit schrijven is het ruim
495 nog slechts rond 25 punten beneden de
hoogste stand van dit jaar en 7 punten
hoger dan de hoogste stand voor 1955. In
Amsterdam is het algemeen indexcijfer
voor de aandelen, dat op 7 mei met 238.17
zijn hoogste stand voor dit jaar bereikte,
op 14 februari tot 204.17 gedaald, maar na
enkele fluctuaties weer tot ongeveer 220
opgelopen en elke beursdag levert het be
wijs dat er niet alleen weinig kopers zijn,
maar dat de fondsenhouders merendeels,
zoals men dat zegt, op hun stukken blijven
zitten. Het feit dat ze gekocht en betaald
zijn, vergemakkelijkt deze houding uiter
aard, in tegenstelling met de toestand van
voor de oorlog, toen in veel grotere om
vang dan thans fondsen met geleend geld
werden gekocht. Deze omstandigheid,
welke ook voor de New Yorkse beurs geldt,
is ook uit eên conjunctureel oogpunt van
belang, omdat scherpe koersdalingen en
grote verliezen op de effectenbeursen op
vele sectoren van het bedrijfsleven terug
slaan.
Tal van verschijnselen zijn thans van
dien aard, dat men geneigd is een afwach
tende houding aan te nemen, hetgeen voor
de beurzen een periode van sterk vermin
derde bedrijvigheid betekent.
De staalstaking
Wat de New Yorkse beurs betreft, reeds
een paar weken zat men in grote zorg over
een dreigende staking in de Amerikaanse
staalindustrie en met vele miljoenencijfers
werd aangetoond welk een schade daaruit
voor het Amerikaanse bedrijfsleven zou
voortvloeien. De staking is thans een feit
en volgens de berichten is de kans op een
overeenstemming tussen de bedrijfsleiders
en de werkgeversbonden voorshands nog
gering. Toch is de New Yorkse beurs deze
week al twee keer hoger afgekomen. Ten
zij deze staking van lange duur is en op
de andere bedrijven in de VS terugslaat,
zoals thans reeds bij de spoorwegen het
geval is, kan het gevolg van de stagnatie
in de ijzer- en staalproduktie zijn, dat
straks de prijzen belangrijk worden ver
hoogd en de staalfabrieken een kans krij
gen, hun schade in te lopen. De arbeiders
in deze industrie moeten zich thans wel
met een kleiner inkomen tevreden stellen,
maar de kassen van de sociale fondsen in
de VS zijn zo goed 'gevuld dat redelijke
uitkeringen kunnen worden gedaan en
ménig arbeider vindt deze gedwongen va
kantie vermoedelijk nog niet eens zo'n
zware beproeving. De leiders van de grote
bedrijven achten van hun kant een ge
voelige aderlating van de werkloosheids-
kassen niet ongeschikt om de verhouding
tussen de thans strijdende partijen, althans
de positie van de werkgevers te verbete
ren. Tenslotte zal men ook ditmaal wel
weer tot een compromis komen, gelijk dit
tot dusver het geval geweest is. Het feit
dat de Amerikaanse regering zich nog af
zijdig houdt, wijst er op dat men een
spoedige overeenstemming niet uitgesloten
acht en vooreerst geeen ernstige gevolgen
voor de Amerikaanse economie vreest.
Daar komt natuurlijk bij dat de Ameri
kaanse industrie, als geheel genomen, wel
een stootje kan verdragen. In het eerste
kwartaal hebben 560 industriële onder
nemingen een netto-winst behaald van
21/4 miljard dollar, hetgeen elf percent
meer is dan in het overeenkomstige kwar
taal van 1955 en een record in de geschie
denis van de Amerikaanse industrie. Te
meer is dit cijfer opvallend, omdat er ook
de resultaten van de automobielindustrie
in zijn begrepen, die haar winsten met on
geveer 20 percent zag teruggaan. De be
richten uit dit deel van de Amerikaanse
industrie luiden thans weer wat gunstiger
en er zijn optimisten, die aan een verdere
bloei van het bedrijfsleven in de VS niet
twijfelen.
Hoe dit zij, voor de Amsterdamse beurs
is het een tegenslag, dat de aankopen van
Amerikaanse zijde, welke zo lange tijd
een stimulans waren voor de koersbewe-
ging, doorgaans uitblijven, wat niet weg
neemt dat de stemming in Wallstreet ook
hier de toon blijft aangeven. Als „Olies"
een of meer dollars hoger afkomen, leeft
men ook hier weer op een van een zelf
standige koersontwikkeling is in Amster
dam zelden sprake.
Wat de situatie in ons land betreft is het
17. Toen de dampen van de ontploffing
wat begonnen op te trekken bleek van
Knutseleer's werkplaats niet veel meer
over te zijn. Duizelig lagen Panda, de
knutselaar en de veldwachter tussen de
puinhopen. „Asjemenou mompelde de
politieman, „w-wat is er eigenlijk g-ge-
beurd?" „Je hebt een fles met mijn bij
zondere brandstof aan diggelen gesmeten
en dat was krachtig spul", antwoordde
Knutseleer. „Nou, behoorlijk krachtig!",
beaamde Panda, zich uit de rommel los
makend. „Dat goedje is veel te ontplof
baar; daar kun je ongelukken mee krij
gen!" „Wel, in elk geval zijn al die rare
apparaatjes nu kort en klein", bromde de
veldwachter, „dat zal je leren, om met
dat wetteloze geknutsel op te houden".
„Laat die dienstklopper maar praten", zei
Knutseleer, zodra de veldwachter was
heengegaan. „We gaan sappig aan het
werk, Panda. We bouwen het zaakje weer
op en„Doe dat dan maar alleen", viel
Panda hem in de rede, „ik heb OOK ge
noeg van uw uitvindinkjes. Zoek maar een
ander hulpje, maar ik ga!" Hij had zich
echter nog niet ver verwijderd, toen hij
een droef gesnik achter zich hoorde. Om
kijkend zag hij, dat Knutseleer in tranen
was uitgebarsten. „Niemand gelooft in
mij", snikte de uitvinder, „niemand!" Dit
vond Panda toch wel erg zielig en aarze
lend keerde hij om.
vermoedelijk vooral de krappe geldmarkt
die een opleving van de beurshandel in de
weg staat. Hel is wel zeker dat tal van
voorgenomen emissies van aandelen wor
den uitgesteld omdat men het klimaat van
de beurs thans voor de uitgifte van nieuwe
aandelen niet geschikt acht. Het feit dat
de demissionaire minister van Financiën
onlangs een verdere inkrimping van de
kapitaalmarkt in uitzicht stelde, heeft na
tuurlijk sterk de aandacht getrokken en
de recente cijfers' inzake de positie van
's rijks schatkist wijzen er op dat de
periode van de begrotingsoverschotten
voor ons land voorbij is. Blijkens de week
staat van de Nederlandsche Bank per 2
juli bedroeg het tegoed van het rijk nog
slechts f 74.7 miljoen, hoewel opnieuw een
bedrag (f 120 miljoen) schatkistpapier bij
de bank werd geplaatst. Eerder werden
reeds f 50 miljoen promessen bij de ge
wone banken ondergebracht en f 100 mil
joen schatkistpapier bij de Nederlandsche
Bank, maar ondanks deze f 270 miljoen,
is het tegoed van het Rijk thans f 25 mil
joen kleiner dan twee weken geleden, het
geen er dus op wijst dat de uitgaven bij
het rijk thans de ontvangsten overtreffen.
Plet trekt uiteraard de aandacht dat ter
wijl de regering de laatste tijd allerlei
maatregelen heeft getroffen om de krediet
verlening aan het bedrijfsleven in te
tomen, zij zelf in feite ongedekte kredieten
bij de centrale bank opneemt en derhalve
langs kunstmatige weg de geldsomloop
vermeerdert. De bankbiljettencirculatie is
in de week, eindigende op 2 juli, met f 140
miljoen tot boven f 4 miljard toegenomen.
Het is wel duidelijk dat als het rijk voort
gaat zijn kapitaalbehoeften via de Neder
landsche Bank te dekken, dit een open
lijke inflatie betekent. Komt er in de fi
nanciën van 's rijks kas niet spoedig een
keer, dan zal tot de uitgifte van een nieuwe
staatslening moeten worden overgegaan,
waarbij dan een belangrijk hogere rente
zal moeten worden betaald dan tot dus
ver het geval was.
Import sljjgt meer dan uitvoer
De schaarste op de geld- en kapitaal
markt wordt in de hand gewerkt door de
ontwikkeling van onze handelsbalans, die
nog steeds een stijgend invoersaldo ver
toont. De export stijgt weliswaar, maar de
import in sterkere mate.
Gemiddeld heeft het invoersaldo gedu
rende de eerste vijf maanden van het
lopende jaar rond f 230 miljoen bedragen,
wat wil zeggen dat op deze basis voor het
gehele jaar een tekort van f 2.7 miljard te
wachten is, hetgeen f 700 miljoen meer zou
zijn dan over 1955. Deze gang van zaken
is uiteraard op de betalingsbalans van in
vloed. Ze komt ook tot uitdrukking in de
positie van Nederland bij de EBU, waar
we nog wel een flink tegoed hebben, maar
dat nu van maand tot maand daalt. De
stijging heeft weliswaar ook op de grond
en hulpstoffen betrekking, maar wordt
toch voornamelijk door de grotere con
sumptie veroorzaakt. Bij een indexcijfer
van 100 voor 1949 steeg het van februari
tot april van 386 tot 443 tegen 331 in april
1955, zijnde een stijging in één jaar tijds
van ongeveer 25 percent!
Geen wonder dus dat de goud- en de
viezenvoorraad bij de Nederlandsche Bank
voortdurend-vermindert. Ook per 2 juli
was dat weer het geval, zodat het_nadelig
verschil met de hoogste- stand-vóór dit
jaar (f 4.756 miljoen) thans reeds rond f 450
miljoen bedraagt.
Na de belangrijke stijging gedurende de
laatste jaren is deze teruggang nog niet
verontrustend, maar als ze aanhoudt en
groter wordt, zal zulks op de internationale
positie van onze valuta van ongunstige in-
vloen zijn. Grotere produktie en de be
stemming van een groter deel daarvan
voor de export kan dan het gewenste
evenwicht terugbrengen. Het tekort aan
personeel bij vele bedrijven staat aan een
vergroting van de produktie echter in de
weg. Gevolg daarvan is dat op de prijzen
een opwaartse druk zal worden uitge
oefend, die de gewenste prijsstabilisatie zal
bemoeilijken.
Wij hebben het al eerder gezegd: de
nieuwe regering krijgt het niet gemakke
lijk.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Benningbroek J. A. v. d.
Meiden te Paramaribo; te St. Maartens
dijk C. Treure te Edervee'n.
Benoemd tot vicaris te Den Helder: K.
v. Ottersen, kandidaat te Leiden.
Geref. Kerken
Bedankt voor Zaltbommel-Gameren: J.
E. Brederveld te Helmond.
Gezonken. In de archipel van Stockholm
is een sleepboot gezonken na een aan
varing met een schip van vijfduizend
ton. De vier bemanningsleden zijn ver
dronken.
Verantwoordelijk. Te Leipzig zijn vier
voormalige Oostduitse spoorwegbeamb
ten tot gevangenisstraffen variërend
van vijf tot een jaar veroordeeld, omdat
zij „verantwoordelijk worden geacht voor
het" grote spoorwegongeluk bij Born.tz
in Saksen op 26 februari, waarbij 43
personen werden gedood en 51 gewond.
De stationschef van Bornitz kreeg vijf
jaar, zijn plaatsvervanger viereneen
half jaar. Een machinist en een stoker
kregen respectievelijk anderhalf en een
jaar gevangenisstraf.
Opstand. Volgens de „Daily Mail" heeft
zich de vorige maand in het gebied van
Hoifoeng in het zuiden van communis
tisch China een opstand van boeren
voorgedaan, die door militairen is on
derdrukt. Tien opstandelingenleiders
zouden zijn terechtgesteld. Er zouden
honderden arrestaties zijn verricht.
Nooit. Richard Nixon, de vice-president
der Verenigde Staten, die op het ogen
blik een rondreis door het Verre Oosten
maakt, heeft zondag te Taipeh, op For
mosa, verklaard niet te geloven dat er
ooit een ontmoeting tussen de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Za
ken Dulles, en de premier van commu
nistisch China, Tsjoe En Lai, zal wor
den gehouden.
Gratie. De 57-jarige Engelsman Charles
Garrett, die de vorige maand ter dood
veroordeeld werd wegens moord op zijn
vrouw, heeft zaterdag, vier dagen voor
de terechtstelling, gratie gekregen. De
doodstraf is gewijzigd in levenslange
gevangenisstraf, in Engeland zijn geen
doodvonnissen meer voltrokken sedert
begin dit jaar in het parlement een
wetsontwerp om de doodstraf af te
schaffen, werd ingediend. Het ontwerp,
dat door het Lagerhuis is goedgekeurd,
zal deze week door het Hogerhuis be
handeld worden.
4
Aanvaard. Koningin Elizabeth van Enge
land heeft in beginsel een uitnodiging
aavaard om in 1959 een bezoek aan
Canada te brengen ter gelegenheid van
de opening van het kanaal, waarlangs
grote vrachtschepen van de St. Laurens-
rivier het industriegebied aan de grote
meren zullen kunnen bereiken.
Bereid. De Italiaanse landeigenaars heb
ben zich bereid verklaard deel te nemen
aan besprekingen met de vakbonden
over beëindiging van de algemene sta
king van vier miljoen landarbeiders en
pachters, die vrijdag is begonnen. De
regering heeft deze besprekingen geor
ganiseerd. De vakbonden dringen aan
op nieuwe arbeidscontracten en betere
sociale voorzieningen.
Hoop. Ongeveer vijftigduizend orangisten,
leden van een Ierse protestantse orga
nisatie die aansluiting van Ierland bij
Engeland wenst, hebben zaterdag een
optocht door Glasgow gehouden ter
herdenking van de 266ste verjaardag
van de slag van de Boyne. In deze veld-
slag versloeg stadhouder Willem de
Derde, de latere Engelse koning, de
verbannen rooms-katholieke koning Ja
mes de Tweede van Engeland, die daar
door alle hoop op zijn troon verloor.
Gewoonte. Een Britse protestantse ver
eniging, „protestant alliance," heeft in
een brief, waarvan de inhoud zaterdag
bekend is gemaakt, bezwaar gemaakt
tegen „de gewoonte van de hertog van
Edinburgh om op zondag polo en cricket
te spelen." Aan de andere kant wordt
de hertog geprezen, omdat hij regelma
tig naar de kerk gaat.
Getrouw. In de Finse hoofdstad Helsinki
is de grootste filatelistische tentoon
stelling ter wereld geopend. Ter ge
legenheid hiervan hebben de Finse pos
terijen een speciale postzegel uitge
geven, die een getrouwe copie is van de
allereerste Finse postzegel.
Flink. Het nationale persbureau van com
munistisch China heeft bekend ge
maakt dat een Chinese metselaar een
nieuw record heeft gevestigd: een hele
werkdag lang legde hij 1129 stenen per
uur, dat is gemiddeld een steen iedere
drie seconden.
Tiende. De tiende wereldvergadering voor
morele herbewapening is zondag in
Caux, Zwitserland, begonnen. Delega
ties uit 22 landen nemen aan de confe
rentie deel.
OVER DE VRAAG of de kip er eerder
was dan het ei, danwel of het ei aan de
kip het aanzijn heeft geschonken, kunnen
sommige mensen diepzinnige gesprekken
houden, zonder nochtans tot een conclusie
te komen. Alle diepzinnige rimpels zijn
dus vergeefs in werking gesteld.
Eigenlijk spreekt dat vanzelf, want in
feite kan er, wat de prioriteit betreft, tus
sen kip en ei geen keus wor-
den gemaakt. In wezen zijn
het n.l. dezelfde dingen in
verschillende vorm. De kip is
het ei en omgekeerd is het ei
de kip. Hetgeen natuurlijk niet
wil zeggen dat ondergetekende
na het bestellen van een ge- V
braden kip in een uitgelezen
eetgelegenheid genoegen zou nemen met
een spiegelei, of dat hij zijn vrouw zou
willen voorstellen bij de eerstvolgende ge
legenheid geen eieren, maar kip in de
cake te verwerken. Dat zijn culunaire
consequenties die met het wezen van de
zaak geen verband houden en uitsluitend
op de uiterlijke vorm betrekking hebben.
En we hebben reeds rondborstig toegege
ven dat de vorm van kip en ei inderdaad
verschillen vertonen. Daar valt niet aan
te tornen.
Nu is de wezensgelijkheid van kip en
ei werkelijk niet zo maar een fraaie frase,
waarmee we trachten de discussie, waar
mee we dit praatje hebben ingeleid, een
diepzinnig en geruisloos einde te bezorgen.
Verre van dien, want het gesprek wordt,
juist nu pas goed ingewikkeld. Maar wan
neer we het ei vervangen door een cel -
en het ei is inderdaad een cel van de kip -
komen we op een voor vele lezers beken
der terrein. Althans wanneer zij met vlijt
al die wijsheden hebben gevolgd die we
in de loop der tijden over de cel hebben
opgedist.
Nu kunnen we het ei weliswaar met de
cel gelijkstellen, maar een klein verschil
mag ons, zoals toe de vorige keer hebben
opgemerkt, toch niet ontgaan. Dat is het
feit dat de cel zich spontaan deelt en dat
het ei - wanneer het althans onbevrucht
is - in rust blijft. Hoewel het de potentie
in dezelfde mate als de cel be-
zit, gaat het ei niet tot de.-
ling over voor en aleer hier
aan bepaalde stoffen zijn toe
gevoegd, waardoor de ge
schikte milieuvoorwaarden zijn
geschapen en een bepaald
y chemisch proces wordt inge
leid. Eenmaal op gang ge
komen, zet het delingsproces van het el
zich op dezelfde wijze voort als het proces
dat bij de celdeling plaats vindt.
Bij de partenogenese, dus de ontwikke
ling van het onbevruchte ei, is de stof dit?
het delingsproces op gang moet brengen
dus reeds aanwezig en de onbevruchte
kalkoenen-eieren waarin zich desondanks
leven ontwikkelde, hebben dus niets te
maken met magie of toverij, zoals men
vroeger meende, maar hangen uitsluitend
af van de vorming van bepaalde stoffen
in de hen, welke stoffen het merkwaardige
delingsproces dat nu volgt op gang kunnen
brengen. Op overeenkomstige wijze kun
nen eieren van verscheiden diersoorten
door injectie met bepaalde stoffen tot
kunstmatige partenogenese worden ge
bracht.
Voor één gevolgtrekking moeten we nu
in het bijzonder waken, t.iv. de conclusie
dat met chemische middelen leven zou
kunnen worden geschapen.
Daarover morgen H. PéTILLON.
