OPRUIMING
,De Vrije Pers" verschijnt al dagen
lang met een onbedrukte pagina
VELU
Wijziging van de Elbe-monding
Abdoel en het Vliegende Tapijt
De tweede oorbel"
't Silver Stoepke
FEUILLETON
4
Technisch personeel voert
een langzaam-aan-actie
Het is niet zo moeilijk
Italië ducht Oostenrijkse
aanspraken op Zuid-Tirol
Metropolitan Opera van
New York open of dicht?
Wangedrag van Britten en
Canadezen in Duitsland
Salvo doorboorde showroom
vol nieuwe auto's
Zweden graaft grootste
grot ter wereld
IJzerertsmijnen te Kiruna
verdwijnen onder de grond
Belgrado wijt opstand in
Poznan aan provocaties
Oostenrijks communistische
pers tegen ijzeren gordijn
WIJNHANDEL
„DE ZYLPOORT"
Bejaard echtpaar gedood
bij auto-ongeluk
BSA motiveert het ontslag
van Sir Bernard Docker
Indonesische verklaring:
Smokkelarij door militaire
commandanten geleid
Opbrengsten zijn recht'
vaardig onder bevolking
verdeeld
mïïfi
ilmjgT
Steekproef over kosten
van levensonderhoud
door Hans Martineit
DONDERDAG 19 JULI 1956
(Van onze correspondent in Djakarta)
De dagbladen in Indonesië zijn niet dik.
Zij tellen als regel niet meer dan vier
pagina's Maar er kunnen omstandigheden
zijn, dat zij zelfs de vier pagina's niet
halen. Dat bewees dezer dagen „De Vrije
Pers", het te Surabaja verschijnende In
donesische dagblad in de Nederlandse taal,
dat door een actie van haar technisch per
soneel slechts twee pagina's kon brengen.
De geringe omvang van de Indonesische
dagbladen in het algemeen houdt verband
met de beperkte import van kranten
papier, die weer een gevolg is van devie
zen-besparende maatregelen. Doch ook als
er voldoende papier zou zijn, zouden de
meeste bladen toch niet in slaat zijn met
meer dan vier pagina's uit te komen, als
gevolg van te geringe technische capaci
teit en de tamelijk slechte financiële po
sitie, waarin vele bladen verkeren. De
meeste dagbladen in Indonesië hebben
maar een betrekkelijk geringe oplage.
Naar schatting tellen zij tezamen ruim
achthonderdduizend abonné's, terwijl er in
totaal ongeveer honderd dagbladen zijn.
De gemiddelde oplage ligt dus rond de
achtduizend.
Bij een dergelijke oplage is het uiterst
moeilijk een sluitende exploitatie te ver
krijgen. Vele bladen lijden dan ook een
noodlijdend bestaan. Er verdwijnt nog wel
eens een blad als gevolg van financiële
moeilijkheden en andere hebben de groot
ste moeite de drukker te betalen. De con
currentie van de nog bestaande Neder
landse dagbladen speelt vrijwel geen rol.
Daarvan zijn er nog maar zes, die in totaal
nog geeen veertigduizend abonné's tellen.
Ook bij algehele verdwijning der Neder
landse bladen zou de positie van de Indo
nesische nauwelijks verbeteren.
Bij de moeilijkheden op financieel ge
bied, waarmee de Indonesische bladen te
kampen hebben, voegen zich ook andere,
zoals blijkt uit het hierboven aangehaalde
ADVERTENTIE
CCCOCCC»»XCCCCCCCCCCOCOCOC»OC<XOCOCCCCOKX>3COCCCC03CCCC
U maakt het zichzelf moeilijk.
Als u bij ons komt kijken vindt u
zo'n overweldigende keuze in
PRACTISCHE GESCHENKEN
dat u blij bent even naar
GROTE HOUTSTRAAT 49
te zijn geweest. Bij
vindt u het.
De kleine zaak met de grootste keuze
HAARLEM - TEL. 20049
(Van onze correspondent in Wenen)
De benoeming van de Tiroler prof.
Gschnitzer tot staatssecretaris in het Oos
tenrijkse ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft in een aantal Italiaanse bladen
reacties uitgelokt. Het weekblad „L'Euro-
peo" beweert dat Oostenrijk een aggres-
sieve houding inzake Zuid-Tirol zal aan
nemen. De nieuwe staatssecretaris wordt
een vurige „irredentist" genoemd en men
beschuldigt hem er van, dat hij in Wenen
een protest-optocht ten bate van Zuid-
Tirol zou hebben voorbereid. Volgens het
blad is de benoeming van Gschnitzer een
eerste stap om minister Figl te vervangen,
die „oud en moe" zou zijn. Oostenrijk zou
van plan zijn de Italianen uit Zuid-Tirol
te verdrijven.
Wij tekenen hierbij aan, dat er geen
protest-optocht in Wenen is gehouden, dat
Figl 54 jaar oud en niet moe is. Wel is de
nieuwe staatssecretaris benoemd om de
belangen van de oorspronkelijke bevolking
in Zuid-Tirol beter te behartigen op de
basis van de overeenkomst van Parijs, die
Italië heeft ondertekend. Er kan geen
sprake zijn van een verdrijving der
Italianen.
In het conflict tussen de Metropolitan
Opera in New York en de Agma, American
Guild of Musical Artists, is een bemidde
lingspoging gedaan, die misschien de drei
gende sluiting tijdens het seizoen 1956-'57
onnodig zal maken. De voorzitter van de
plaatselijke afdeling van de Amerikaanse
Federatie van Musici heeft een compro
misvoorstel gedaan en de Metropolitan
Opera heeft zich bereid verklaard, dat te
aanvaarden en ook het seizoen 1956-'57
door te spelen, als de Agma het ook aan
vaardt. Het bestuur van de Agma zal van
daag over het voorstel beraadslagen.
voorbeeld van „De Vrije Pers", een krant
die grotendeels Chinees eigendom is. Het
technisch personeel van de eigen drukkerij
van „De Vrije Pers" er worden ook nog
een paar andere kranten gedrukt voert
reeds enige tijd een anti-overwerk en
langzaam-aan-actie, waardoor de krant
telkens te laat verscheen. Journalistiek en
administratief personeel heeft gepoogd dit
euvel te verhelpen door zich aan de tech
nische produktie van de krant te zetten
zodra de typografen naar huis gingen,
maar lang heeft men dit niet kunnen vol
houden. Noodgedwongen verscheen het
blad daarom met slechts twee pagina's.
De laatste dagen blijkt het technisch
personeel weer wat harder aan te pakken.
„De Vrije Pers" komt althans weer met
vier pagina's uit. Alleenéén pagina is
geheel blank! Daarvoor leveren de zetters
blijkbaar nog niet het zetsel in de be
schikbare tijd.
ADVERTENTIE
»il;l
■■JHENSi MAAGTABLETTEN
helpen snel 1 j
rABLETTEN j|\
I heipon snel I W
Amerikanen moeten zich op tijd in
hun kwartieren melden
HEIDELBERG (Reuter/DPA). - Het op
perbevel van het Amerikaanse leger in
Duitsland heeft een avondklok en straffere
verlofbeperkingen afgekondigd naar aan
leiding van de incidenten, waarbij Ameri
kaanse soldaten Westduitse burgers aan
vielen en overlast aandeden. Generaal
Hodes, de bevelhebber van het Ameriaan-
se leger in Europa, noemde de incidenten
„een bedreiging van de schitterende ver
houding tussen het Amerikaanse leger en
West-Duitsland".
Inmiddels hebben zich opnieuw inciden
ten voorgedaan. In Herford zijn drie Cana
dese soldaten aangehouden, die een hotel
eigenaar en diens vrouw hadden neerge
slagen. Dit voorval heeft veel opzien ge
baard, omdat zich nog vrijwel geen inci
denten met Canadese militairen hebben
voorgedaan. In Münster zijn woensdag drie
Britse militairen op heterdaad bij een in
braak betrapt.
(Van onze correspondent in Djakarta)
Op de Djalan Menteng Raya, een hoofd
verkeersweg in het hartje van Djakarta,
klonk dezer dagen, 's avonds om elf uur,
plotseling een lange vuurstoot uit een auto
matisch wapen. Meer dan veertig schoten
moeten er zijn gelost, aldus de conclusie,
die men later trok, uit het feit, dat er zich
veertig tot vijftig kogelgaten bevinden in
de twee grote spiegelruiten van de show
room van „Mascotte Motors", een auto
zaak aan deze weg. Uit een groep van vijf
personen, die per auto voor het gebouw
waren gearriveerd, moet volgens een
nachtwaker de vuurstoot zijn afgegeven.
De daders zijn daarna snel met hun auto
verdwenen, een schade van vijftigduizend
roepiah aan kapotte ruiten en met kogels
doorboorde nieuwe auto's achterlatend.
De spraak-makende gemeente in Dja
karta brengt deze schietpartij in verband
met een vechtpartij, die kort te voren heeft
plaats gehad tussen een Indonesische mili
taire arts en een ingenieur van Chinese or-
gine, die mede-eigenaar van de „Mascotte
Motors" is. De dokter, dr. Harjono, moest
met een hersenschudding in het ziekenhuis
worden opgenomen, de ingenieur, ir. Han
Swie tik, die indertijd in Delft heeft ge
studeerd. werd aanvankelijk door de mili
taire politie aangehouden, doch is later op
vrije voeten gesteld. Uit niets is echter tot
dusver gebleken, dat militairen de hand
hebben gehad in de beschieting van de
auto-showroom. Het kunnen even goed
heethoofden van andere aard zijn geweest,
die op deze wijze hebben doen blijken van
hun antipathie tegen ir. Han en tegen een
directeur van de „Mascotte Motors", Njoo
Tik Hien, die door middel van een inge
zonden stuk in het dagblad „Keng Po" zijn
lezing van de vechtpartij had gegeven, en
die achter de showroom woont.
De voorafgaande ruzie op straat tussen
ir. Han en dokter Harjono gevolg van
een onbeduidende aanrijding is in mili
taire kringen nogal hoog opgenomen. Blijk
baar uitgaande van het bericht, dat dok
ter Harjono in militair tenue was, noemde
een bestuurslid van de officierenbond het
optreden van ir. Han zelfs een belediging
van de gehele landmacht". De deining om
de vechtpartij was inmiddels al weer ge
zakt en het leek er op dat deze kwestie
pas weer in de belangstelling zou komen,
als bij het onderzoek termen aanwezig zou
den worden geacht om ir. Han te aten te
rechtstaan.
(Van onze correspondent te Stockholm)
Wij horen het onze onderwijzer nog zeg
gen: „Het erts, dat in Kiruna zeventig per
cent ijzer bevat, ligt vrijwel aan de opper
vlakte". Zo heeft het in de leerboekjes ge
staan. Maar dat zal binnenkort niet meer
waar blijken te zijn, want al spoedig zal
uitstuitend nog onder de grond worden ge
werkt. Over enkele jaren zal Kiruna zelfs
de grootste grot ter wereld zijn geworden!
Kiruna zelf is de grootste stad ter we
reld, wat oppervlakte betreft, maar er wo
nen slechts vijftienduizend mensen.
Sinds men in 1900 met de produktie be
gon is er meer dan tweehonderd miljoen
ton ijzererts gedolven. De jaarproduktie
ligt nu boven de tien miljoen ton en men
hoopt in 1962 de 12.5 miljoen te hebben
bereikt.
Om het erts met grote liften uit de grond
te kunnen halen is een gebouw verrezen, dat
vijftig nieter hoog en honderdtwintig meter
lang is. Acht liften daarin brengen de zware
oogst naar boven. Eén lift is bestemd voor
het personeel. Dat is een gevaarte van twee
verdiepingen, dat tachtig man tegelijk mee
neemt. De snelheid bedraagt vijf en een
halve meter per seconde en zal worden op
gevoerd tot tien meter.
Met allerlei middelen tracht men de pro
duktie in de Kiruna-mijnen op te voeren.
Per arbeider wordt thans drieduizend ton
gewonnen en men hoopt te komen op 3500
ton. Een verrassing is het boren met pers
lucht geweest. Hierdoor kon de produktie
met vijftien tot twintig percent worden op
gevoerd; tegelijkertijd had men verwar
ming.
De mijnen zullen geheel en al door de
staat worden overgenomen. Dat is geen
slechte zaak, want er ligt in de grond veel
meer dan men aanvankelijk verwachtte.
Reeds nu worden er plannen voor 1970 ge
maakt. Elk van de acht liften zal dan om
de vierde minuut een lading van tien lor
ries naar boven moeten brengen. Het ver
keer onder de grond zal gaan lijken op dat
van een druk bezette ondergrondse en er
zullen „gangen" zijn van honderd meter
hoogte.
Het erts zal voor een groot gedeelte via
Narvik worden verscheept, een ander deel
gaat naar de Zweedse smeltwerken in Lu-
lea. Reeds thans is de produktie zo groot,
dat d^ spoorwegen per dag een vrachtreke
ning kunnen presenteren van driehonderd-
ADVERTENTIE
HOEDEN
14.80
- 12.80 -
9.80
OVERHEMDEN
11.20
- 9.40 -
8.90
ONDERGOED
per garnituur
5.99
5.69 -
2.99
ANKLETS-MOUSSE
(rekbaar)
2.29 -
1.89
PULLOVERS
RIVIERA'S
Grote Houtstr. 96 - Tel. 12210 Haarl.
Zowel in Oost-
als in West-
Duitsland is de
Elbemonding
onderwerp van
vele plannen.
De Oostduitse
regering wil
door middel
van een kanaal
van Wit-ten-
berge naar
Wismar het
scheepvaart
verkeer naai
de Oostzee bin
nen eigen gren
zen houden.
De Westduitse
regering wil
trachten om,
ondanks alle
douane-moei
lijkheden die
het scheep
vaartverkeer van het Duitse achterland
naar Hamburg en Liibeck in de weg wor
den gelegd, de Elbemonding aanzienlijk te
verbeteren door de aanleg van een grote
stuwdam met sluizen en een krachtstation.
Het plan is om bij Geesthacht deze dam
(Van onze correspondent in Wenen)
Drie jaar geleden koos Belgrado partij
voor de arbeiders, die op 17 juni in Berlijn
protesteerden. Na de verzoening met Mos
kou beschouwt Joegoslavië de voorvallen
in Poznan als acties van „reactionaire
kringen". Het optreden van de Poolse ar
beiders is volgens de correspondent van het
Joegoslavische blad „Politika" een protest
geweest tegen de buitenlandse en vooral
tegen de Duitse bezoekers, die in grote
auto's reden, met geld smeten en in lo
kalen zaten, die voor de Polen te duur zijn.
De Weense rooms-katholieke nieuws
brief „Kath-Presse" bericht, dat zeven
rooms-katholieke geestelijken in Poznan
gevangen zijn gezet, omdat zij deel zouden
hebben genomen aan de „honger-opstand".
Het blad verneemt uit rooms-katholieke
kringen in Berlijn, dat twintig geestelijken
werden gearresteerd toen zij uit de kathe
draal van Poznan kwamen. Na een verhoor
zouden dertien geestelijken zijn vrijge
laten.
(Van onze correspondent in Wenen)
De Weense conciërge Heinrich, die on
langs door Tsjechische soldaten onder vuur
werd genomen, omdat hij op Tsjechisch
grondgebied was verdwaald, is aan de ver
wondingen gestorven.
Na de scherpe reacties in de democrati
sche pers breken nu ook de communistische
bladen een lans voor de liquidatie van het
ijzeren gordijn, zoals Hongarije langs zijn
grens heeft gedaan.
De „Abend" noemt het Tsjechische op
treden een „kras voorbeeld" van ver
scherpte grensbewaking, die niet meer no
dig is, nu de koude oorlog wordt geliqui
deerd. Het blad stelt de eis, dat de bewa
pende soldaten zullen worden vervangen
door normale grensorganen. De „Volks-
stimme" wijst er op dat Oostenrijk noch
Tsjechoslowakije veroveringsplannen koe
stert, zodat het niet nodig is militaire een
heden dicht bij de grens samen te trekken.
Men vermoedt nu in Wenen dat de rege
ring te Praag het grensverkeer zal verge
makkelijken.
In zo'n kleine kajak was ook de jonge Eskimo de zee op gevaren, de vorige dag.
Met zijn harpoen, een scherpe speer met weerhaken, probeerde hij robben le vangen.
Toen zag hij dichtbij een grote ijsberg. Op zo'n ijsberg liggen vaak de robben uit
te rusten; en dus legde de jager zijn kajak vast en klom op de ijsberg, om te zien,
of hij misschien geluk had.
Met moeite klom hij tegen de ijswand op, om te gaan zoeken56-57
te bouwen. Hiermee zal gelijk worden
tegengegaan dat de Elbemonding verder
zal verzanden.
Het thans snel wegvloeiende Elbewater
kan na indienststelling van de stuwdam
ook worden gebruikt voor de drinkwater
voorziening van Hamburg. Het krachtsta
tion zal een capaciteit van 58.000 kwu kun
nen ontwikkelen. De energiebedrijven van
Hamburg zijn ook financieel geïnteresseerd
in dit grootste waterbouwproject van na
de oorlog, dat een totale bouwsom vergt
van 200 miljoen mark.
ADVERTENTIE
Fa. P. BEAUFORT
Kindcrhuisvest 4751
Telefoon 10717
Haarlem
L A I S 19 5 3
per fles ƒ2.85
OÜOÜÜOÜÜÜÜÜÜÜÜOÜÜÜÜÜÜÜÜÜQÜÜÜ
vwWvwWvvwvvvvWVvWwvWvvvv
Woensdagavond is op de rijksweg
Meppel-Assen een verkeersongeval ge
schied, dat het bejaarde echtpaar J. M. uit
Meppel het le^en heeft gekost. De heer M.,
assuradeur aldaar, was omstreeks half
zeven met zijn echtgenote in een personen
auto op weg naar Meppel. Bij het inhalen
van een vrachtauto is hij vermoedelijk te
snel weer naar rechts gereden, zodat zijn
auto met de rechter achterkant de linkei
voorbumper van de vrachtauto moet heb
ben geraakt. Het gevolg was dat zijn auto
begon te slingeren en tegen een boom te
recht kwam. Het echtpaar werd op slag
gedood.
LONDEN (United Press) De directie
van B.S.A. (Birmingham Small Arms)
heeft stelling genomen tegen het betoog
van de ontslagen directeur der firma. Sir
Bernard Docker, dat het hem verleende
ontslag ongemotiveerd zou zijn. Sir Ber
nard is erin geslaagd, een algemene ver
gadering van aandeelhouders bijeen te
doen roepen om over zijn ontslag te oor
delen.
B.S.A. betoogt, dat Sir Bernard en Lady
Docker met het geld der firma gesmeten
hebben. Onder meer werden twee speciaal
voor het echtpaar gebouwde Daimler li
mousines per vliegtuig naar de Rivièra
verzonden voor een „wel bekende huwe
lijksplechtigheid" blijkbaar het huwe
lijk van Grace Kelly en prins Rainier van
Monaco. Deze huwelijksviering heeft B.S.A.
tweeduizend pond sterling gekost.
De bewering van Sir Bernard, dat Daim
ler in 1954 en 1955 onder zijn leiding winst
gemaakt heeft, is volgens B.S.A. (voor wie
de Daimlerfabricage slechts een nevenbe-
drijf is) niet juist. B.S.A. heeft in die tijd
verdiend, doch de auto-afdeling heeft ver
lies geleden.
B.S.A. heeft slechts met moeite van Sir
Bernard een bedrag van enige duizenden
ponden kunnen loskrijgen, die waren uit
gegeven voor kleren voor Lady Docker en
ten laste van de firma waren gebracht, al
dus betoogt B.S.A.
ADVERTENTIE
Friese beschuit
DJAKARTA (ANP) De voorzitter van
de defensiecommissie in het Indonesische
parlement, Mustario, heeft de persberich
ten bevestigd, dat overste Worang, de mili-
taire commandant van Noord-Celebes, de
leider is geweest der koprasmokkelarij in
dit gebied. Na de terugkeer in Djakarta van
een inspectiereis naar Noord-Celebes met
andere parlementsleden verklaarde Mus-
tario, dat de koprasmokkelarij uit de ha
ven Bitung de goedkeuring had van de
voormalige commandant van Oost-Indo-
nesië, kolonel Warouw, die tot het gezel-
schap van president Sukarno behoorde op
diens reis naar de Verenigde Staten en
Europa.
Mustario zei, dat van de opbrengsten van
de smokkelarij 69 Amerikaanse motor
rijtuigen, die in Japan in elkaar waren
gezet, vijfduizend ton rijst en vierhonderd
balen textiel waren gekocht en verdeeld
onder het leger en burgerlijke agenten en
onder sociale instellingen. Voorts werden
de opbrengsten gebruikt voor het herstel
van wegen en andere opbouwplannen. „Al
les werd rechtvaardig onder de bevolking
verdeeld", aldus Mustario, die voorts zei,
„dat hij de indruk had gekregen dat de
opbrengsten van de smokkelarij niet voor
persoonlijke doeleinden waren gebruikt."
De legercommandant had besloten de
smokkelactiviteiten ordelijk te organiseren,
in het belang van de provincie. De smok
kelarij is nu stopgezet op bevel van kolo
nel Warouw zelf.
Oost-Sumatra
Voorts wordt in Djakarta vernomen, dat
het op grote schaal smokkelen van rubber
en koffie uit de havens van Oost-Sumatra,
dat volgens schattingen liep over een be
drag van ongeveer vijftig miljoen rupiahs,
geschied is op instructies van het militaire
commando van Noord-Sumatra, „teneinde
de noodzakelijke fondsen te verkrijgen".
De commandant van Noord-Sumatra, kolo
nel Simbolon, zou volgens de berichten de
verantwoordelijkheid voor deze smokkel-
affaire op zich hebben genomen. De op
brengsten van deze smokkelarij zouden
bestemd zijn voor het bouwen van nieuwe
legerbarakken en het financieren van de
militaire operaties in het door rebellen
beheerste gebied van Atjeh. Simbolon heeft
negen dagen geleden opdracht gekregen de
smokkelarij te stoppen. Volgens berichten
zal geen actie tegen hem worden onder
nomen.
Ook in Oost-Borneo
Inmiddels heeft de politiechef van de
residentie Kutai in Oost-Borneo verklaard,
dat zijn gebied tot het grootste smokkel-
gebied van Indonesië behoort. Hij zei, dat
goederen waaronder kopra, peper en kof
fie, uit Oost-Borneo naar Brits-Noord-
Borneo worden gesmokkeld. Het Indo
nesische parlement is in besloten vergade
ring bijeengekomen om het verslag van de
regering over de smokkelaffaires te ver
nemen.
V erwijt
Vijf leidende figuren van de Indonesische
socialistische partij hebben de regering
verweten geld te verkwisten aan reizen in
het buitenland, maar intussen onverschil
lig te blijven voor de onbeschaamde smok
kelhandel in kopra, rubber en voor andere
kwade praktijken, zo meldt UP.
ADVERTENTIE
MAAGTABLETTEN
helpen snel 1 J
<S&>
ABLETTEN
helpen snel I W
liet Nederlands Instituut voor de Pu
blieke Opinie gaat al jaren na wat het pu
bliek zelf denkt over de kosten van levens
onderhoud. Tijdens een steekproef bij de
volwassen Nederlandse bevolking wordt
de vraag gesteld: „Welk inkomen, dus hoe
veel loon of salaris per week heeft volgens
u een gezin van man, vrouw en twee op
groeiende kinderen nodig om net aan rond
te komen?"
In 1946, vlak na de oorlog, was dat f50
per week volgens het publiek. In 1954
werd de zestig gulden overschreden. Het
bedrag kwam toen op tweeënzestig gulden
per week- Vorig jaar, in 1955 dus, was het
nog net geen zeventig gulden, maar dit
jaar is nu ook de zeventig gulden-grens ge
passeerd. De afgelopen drie maanden van
dit jaar geven zelfs nog een stijging te
zien. Voor april luidde de uitslag: f70.50
per week, in mei f71,per week, in juni
f 72,50 per week.
In de afgelopen maand had een gemid
deld Nederlands gezin volgens het publiek
dus ruim 72 gulden per week nodig om
net aan rond te komen.
ii)
I-Iet is juffrouw Van Galens koffertje. Af
grijselijk!"
Inspecteur Beels had haar oplettend
gadegeslagen. Speelde ze comedie of was ze
werkelijk ontdaan door de plotselinge aan
blik van dit voorwerp? Terwijl hij het
koffertje op tafel zette, het opende en de
inhoud stuk voor stuk optilde, zei hij met
opzettelijke hardheid:
„Ja, dit is het koffertje van de vermoor
de. Ik wilde van u weten, of u deze kle
dingstukken als haar eigendommen
herkent?"
Joke Rijnders wierp een schichtige blik
op de jurk en de pantoffels, wendde dan
schielijk het hoofd af en verklaarde:
„Ja, daar is geen twijfel aan. Deze din
gen zijn van juffrouw Van Galen."
Inspecteur Beels meende een snik in haar
stem te horen. Meteen van haar weke
stemming gebruik maken, dacht hij. Op het
ogenblik is ze misschien eerder geneigd
met haar vernaai voor de dag te komen,
dan wanneer haar gevoelens weer zijn ge
luwd. Terwijl hij het koffertje sloot en haar
recht in het gezicht bleef kijken, zei hij
dan ook zonder pardon:
„Dit is evenwel niet de enige reden van
mijn komst, mevrouw Rijnders. Zelfs niet
de hoofdreden.. Gisteren heeft u tegen me
gezegd, dat u op de noodlottige avond de
hele tijd thuis was gebleven. Blijft u ook
nu nog bij die verklaring?"
„Natuurlijk. Dat is de waarheid. Anders
had ik u dit niet verteld," zei ze, eensklaps
op een nieuwe manier op haar qui vive.
„Bent u daar heel zeker van?" Beels'
donkere stem klonk zeer ernstig.
„Héél zeker. Ik vind uw vraag eenvoudig
bespottelijk. In zoverre tref ik het slecht,
dat mijn meisje verleden zaterdag uitzon
derlijk vroeg is weggegaan. Dus als u ge
tuigen wilt hebbendie heb ik niet."
„Dat is ook niet nodig. Ik heb een getuige,
die u zaterdagavond in uw auto heeft ge
zien. Of wilt u tegenspreken, dat u met uw
wagen onderweg was?"
„Dat wil ik zeer beslist tegenspreken. Uw
getuige moet zich vergissen. Er rijden meer
mensen in een kleine Morris. Mijn man zal
u kunnen bevestigen, dat ik al naar bed
was, toen hij thuis kwam en alleen maar
mijn ochtendjas heb aangetrokken om hem
een kopje thee in te schenken."
Tevreden over haar-inval, maar toch niet
erg gerust op de indruk ervan op een
politieman, keek ze de inspecteur een tik
keltje uitdagend aan.
Even leek hij van zijn stuk gebracht,
maar onverwijld begon hij haar verhaal te
ontzenuwen.
„Uw man heeft me gezegd, dat hij pas
tegen tien uur thuis is gekomen. U heeft
dus rijkelijk de tijd gehad om uit te rijden,
terug te keren en u uit te kleden. Wilt u me
de waarheid niet zeggen, mevrouw Rijn
ders?"
Joke Rijnders zweeg. In razende vaart
ging haar van alles door het hoofd. Zou ze
nu maar opbiechten? Als ze maar kon uit
vinden hoeveel deze inspecteur vermoedde
en hoeveel hij werkelijk wist. Zou zijn ge
tuige niet een val kunnen zijn? Ze herin
nerde zich ergens gelezen te hebben, dat de
politie met zulke middelen werkte. Poeh!
Zij zou er niet invliegen. Afwachtend en
roerloos zat hij tegenover haar, haar aan
te staren als een houten beeld. Ze moest
langzamerhand wel iets zeggen, niet? Het
zwijgen werd al te drukkend. Lang zwijgen
was altijd verdacht.
„Ik ben werkelijk de hele avond thuis
geweest. Maar als u me niet wilt geloven,
kan ik u moeilijk overtuigen...." Ze
merkte, dat ze onder zijn doordringende
blik haar kunstmatige zekerheid begon te
verliezen.
Onderzoekend bleef de inspecteur haar
aankijken. Ook hij had het gevoel gekregen,
dat ze niet lang meer weerstand zou bie
den. Hij zou nu maar zwaarder geschut
laten aanrukken.
„Het was bij de gesloten spoorbomen,
dat mijn getuige u zag. Eerst de goederen
trein.... toen de expres," hielp hij haar
geheugen op te frissen, stak een sigaret
op, zodat hij uw gezicht duidelijk kon zien.
Het is iemand die u goed kent."
Beels hoefde niet verder te spreken.
Mevrouw Rijnders had de handen voor het
gezicht geslagen. Haar schouders schokten.
Dadelijk herstelde ze zich, hief het hoofd
op en gaf toe, dat ze daar was geweest.
„Ja, zo is het. Maar u hoeft daarom nog
niet te denken, dat ik bang voor iets ben
cf dat ik iets heb te verbergen. Helemaal
niet! Ik wilde alleen mijn man onaange
naamheden besparen
Ze stokte. Wat ontzettend, dacht ze.
Moest ze nu met haar onnozele flirt op de
proppen komen? Zou hij haar geloven? Een
panische angst overviel haar. Pas op dit
ogenblik drong tot haar door in wat voor
een moeilijk parket ze zich had gebracht
Wat moest ze zeggen? Om tijd te winnen,
nam ze een sigaret uit het zilveren kistje
op tafel. Hij gaf haar vuur. Had ze het maar
liever niet gedaan. Het hevige trillen van
haar handen kon ze niet voor hem ver
bergen. Ononderbroken voelde ze zijn
ogen op haar rusten.
Inspecteur Beels was weer in dezelfde
houding gaan zitten. Hij wachtte af, be
daard, attent, niet onwelwillend. Ze zou de
zaak toch een beetje moeten ophelderen.
Tot zijn verwondering stond ze eensklaps
op en belde het meisje, terwijl ze met her
wonnen kalmte tegen hem zei:
,,U vindt het zeker wel goed, inspecteur,
dat ik koffie voor ons laat brengen?"
Voordat hij iets kon zeggen, stond het
dienstmeisje al in de kamer en verdween
om de opdracht uit te voeren.
Geërgerd beet hij op zijn lip, geërgerd,
omdat ze hem met haar handigheidje al
weer te slim was afgeweest. Noodgedwon
gen moest hij haar nu wel de tijd gunnen,
totdat het meisje de koffie had binnen ge
bracht. Natuurlijk moest ze haar verhaal
nog klaar stoven. Des te verbaasder was
hij, toen hij al dadelijk haar stem hoorde.
„U verdenkt me toch niet?"
„Mevrouw, ik verdenk iedereen in het
algemeen en niemand in het bijzonder.
Maar het is aan mij om hier vragen te
stellen.
Verder kwam hij niet, want, tegelijk met
een klopje op de deur, kwam het meisje
met een blad binnen.
„Zet maar neer, Greet. Dank je wel. En
wil je nu eerst de kamers boven gaan
doen?"
Ze kan geen luistervinken gebruiken,
dacht hij. Beels wachtte tot ze met het in
schenken klaar was. Ze nam er zich de tijd
voor met haar vraagjes r.aar suiker, melk
en een koekje. Maar zoveel geduld als zij,
had hij al lang. In het rekken van netelige
gesprekken was hij een meester, wanneer
er aanleiding toe werd gegeven. Eindelijk
zat ze weer opzij van hem op de divan en
zei met een vaag lachje tegen hem:
„Van nu af zal ik heel openhartig met u
zijn. Ik hoop, dat u daartegenover mijn
vertrouwen op de juiste prijs zult stellen.
Ja, ik ben die avond nog even weggegaan.
Ik wasik had.
Ze haperde opnieuw. In de kleine rust
pauze van zo even was haar alles zo een
voudig voorgekomen. Moest ze hem gaan
vertellen, dat ze juist te voren woorden
met Nel van Galen had gehad? En dat nog
v/el, omdat ze een beetje met haar ver
loofde had geflirt? Hulpeloos en verward
keek ze naar de inspecteur op.
„Vertelt u me eerst maar eens waar u
die avond bent geweest?" wilde hij haar
op dreef helpen.
„Dat is het nu precies. Ik wilde naar
ArendZe voelde, dat ze een kleur
kreeg onder zijn verwonderde blik. „Ik
bedoel, ik wilde naar mijnheer Dijkman. Ik
was bang, dat Nel mijn man zou inlichten.
Ze was nooit onbesuisd, maar in dit geval
zou ze wel eens wat hals over kop te werk
hebben kunnen gaan met die.... Nee,"
onderbrak ze zichzelf, toen ze de nog altijd
niet begrijpende blik van de inspecteur op
zich gericht zag, „ik geloof, dat ik niet
helemaal duidelijk ben. Ik zal bij het begin
moeten beginnen."
„Ja, dat lijkt me inderdaad beter. Dan
krijgt de zaak wat meer samenhang. En
dat kon wel eens zeer belangrijk zijn. Zéér
belangrijkvoor ons allebei."
Ze knikte, wendde zich daarna van hem
af en bleef strak het raam uitkijken. Toen,
opeens, kwamen haar woorden holderde
bolder achter elkaar.
(Wordt vervolgd)-
