Keuringsdienst van waren orwel het uw eigen tuin
keuren van het ware
Met de tent op stap
Beurs en invloed politiek
Vers fruit met mogelijkheden
Effecten- en
Geldmarkt
Lege melkflessen omspoelen...!
Een badtopper
Onze tuin- en kamerplanten
Tt i i r i i i Groenten uit
Klachten en aardige
incidenten
DIT MAKEN WE ZELF
Smullen met tomaten
vanouds beroemd vanouds bemind
9 van de 10 vrouwen
zeggen „Ja"
Bromfietser onder tram
VRIJDAG 27 JULI 1956
<V
oor
deNV
rouw
EEN INSTELLING, die de huisvrouw eigenlijk vrij onbekend Is en waarvan
ze toch zo enorm veel nut heeft, is de Keuringsdienst voor Waren. Van de
vroege morgen tot de late avond hebben we allemaal te doen met produkten,
die door het alziend oog van deze dienst zijn onderzocht. En gelukkig maar,
want het zou er, zonder deze voortdurende controle, vermoedelijk niet zo best
uitzien met onze gebruiksaiiikelen. Natuurlijk, verreweg de meeste leveran
ciers verstaan hun sociale taak goed genoeg, maar zij kunnen ook niet altijd
weten of hun waren wel aan aan alle eisen voor menselijke consumptie vol
doen. En nu zwijgen we nog maar van de knoeiers; zoals dat vroeger wel
gebeurde, zou ons kunnen overkomen, dat de helft van het peperbusje gevuld
was met zand of dat we melk kochten, die flink met water was aangelengd.
Het doel van deze instelling is het
bevorderen van de goede- hoedanig
heden der waren in het belang van de
consumenten, dus van ons. Zo biedt men
allereerst bescherming tegen gevaren
voor de volksgezondheid, veroorzaakt
door eventueel ondeugdelijke voedings
middelen en ten tweede worden we be
hoed voor bedrog, waarbij tevens de
eerlijkheid in handel en mededinging
wordt bevorderd.
Ongeveer vijfentwintig mensen zijn
hiervoor werkzaam in het district
Haarlem, dat zich uitstrekt van Velsen
tot Voorschoten en in het oosten tot
Bodegraven in de provincie Utrecht.
Nederland telt in het geheel zestien
keuringsdiensten; het district Haarlem
omvat 38 gemeenten met 650.000 in
woners.
Een aantal keurmeesters oefent regel
matig controle uit in winkels en fa
brieken, op markten en in voertuigen.
Zij kijken of de roomspuit bij de banket
bakker niet vuil is en of de pakjes mar
garine niet onder het gewicht zijn. Zij
weten, dat zij tegen het einde van de
zomer speciaal op aan bederf onder
hevige zuidvruchten moeten letten
en zo meer.
De controlewerkzaamheden strekken
zich niet alleen tot levensmiddelen uit;
ook het eet- en drinkgerei wordt ge
keurd. Zo zijn er bijvoorbeeld controles
in cafés, restaurants en hotels, op wat
in de keuken wordt gebruikt, of het
serviesgoed behoorlijk wordt gereinigd
en of stromend water wordt gebruikt
bij het onderdompelen van de glazen.
Toiletartikelen en cosmetica vallen er
evenzeer onder. Men gaat na of zij geen
giftige stoffen bevatten, dan wel of
haarverven schadelijk kunnen zijn voor
de hoofdhuid.
Aan kinderspeelgoed wijdt men even
eens aandacht. Vroeger waren er wel
eens loden fluitjes in. de handel en lood
Is vergiftig. Elektrische kinderstrijk
ijzers en spoortreinen, die direct onder
hoge spanning staan, kunnen gevaar
opleveren.
Andere voorbeelden? Een kacheltje,
dat met spiritus gestookt wordt en
waarvan het reservoir vlak boven de
vlam is geplaatst: afgekeurd! Kapok
matrassen moeten met nieuwe kapok
zijn gevuld, tenzij men er zelf de oude
bijlevert. Al dergelijke eisen zijn in be
sluiten vastgelegd en zo onderscheidt
men bijvoorbeeld het kapok-, het melk
en het meelbesluit.
HET GAAT NIET om de kwaliteits
controle, maar om de minimumeisen,
waaraan elk produkt moet voldoen.
Veel aandacht wordt besteed aan be
derfelijke produkten, zoals melk en vis.
Controle op flessenmelk is zodanig, dat
men deze zonder koken kan drinken. In
dit verband zou men zo graag de vol
ledige medewerking van alle consu
menten hebben: men moet de melkfles
sen omspoelen, zodra ze leeg zijn! Aldus
de directeur van de Keuringsdienst voor
Waren, dr. G. Tierie. „Zo'n aangekoekte
bodem, die er misschien wel een week
of drie inzit, geeft het personeel van de
melkfabrieken veel meer werk dan no
dig is". Wij geven deze wens gaarne
door.
De visaanvoer uit IJmuiden valt ook
onder dit keuringsgebied. Bij warm
weer zijn er soms verbroeide partijen,
die dan bij de vismeelfabrieken terecht
komen, waar er varkensvoer van wordt
gemaakt. Ranzige chocolade en afge
keurde partijen eetwaren worden ook
in het veevoer verwerkt. „Het opletten,
dat deze artikelen niet via een omweg-
getje toch weer bij de consumenten be
landen, behoort ook tot onze taak", zegt
de heer Tierie.
De vleeskeuringsdienst is een instel
ling apart. De Keuringsdienst van Wa
ren houdt zich slechts bezig met che
misch onderzoek van vlees, bijvoorbeeld
naar het aanwezig zijn van natrium-
sulfiet in gehakt om het een mooi rood
kleurtje te geven. Men werkt voorts
meermalen samen met andere organen,
zoals de Plantenziektekundige dienst.
De Keuringsdienst van Waren contro
leert de eindprodukten: groente mag
bijvoorbeeld niet pal voor de consump
tie met ongedierte bestrijdende mid
delen zijn behandeld.
„Laat de huisvrouw toch goed lezen
wat op de verpakking staat", vervolgt
de directeur. „Sommige artikelen, half
conserven als vis in blik, zijn minder
houdbaar en dat staat ook aange
geven. Op melkflessen is de dagaan
duiding aangebracht. De omschrijvingen
sinaasappellimonadesiroop of vruchten
limonade van sinaasappelen wil zeggen,
dat minstens dertig percent van de in
houd uit echt vruchtensap bestaat, ter
wijl vijfenvijftig percent suiker is. Staat
er op de fles: limonadesiroop sinaas
appel en is er geen plaatje bij, dan is
het geen echte".
„Krijgt u wel eens klachten van par
ticulieren?"
„Ja, onder meer dat de melk zo snel
aanbrandt. Dat komt dan doordat de
diepgekoelde melk op een grote vlam
wordt gezet. Beter is kalm aan be
ginnen".
IN HET ALGEMEEN heeft men van
de fabrikanten gedaan gekregen min
der met kleurstoffen te werken, bijvoor
beeld in sinaasappellimonade. Men is
erop uit de produkten hygiënischer te
behandelen en zo weinig mogelijk con
serveermiddelen te gebruiken. Er wordt
hoe langer hoe meer van koelsystemen
geprofiteerd. Men kent ook vernuftige
hulpmiddelen, zoals machines, die met
een elektrisch oog wankleurige peul
vruchten sorteren en zo komt men
steeds een stapje verder.
Soms kan met een waarschuwing
worden volstaan, af en toe wordt pro
cesverbaal opgemaakt of een produkt
uit de roulatie genomen.
Bij een instelling waar zoveel omgaat,
komen legio aardige incidenten voor.
Nog onlangs kreeg men bezoek van
ïen boze oude heer met een fles jenever,
die volgens zijn zeggen bedorven was.
De vorige avond had hij hem genoege-
lijk half leeg gedronken en toen hij de
volgende morgen hetzelfde genot wilde
smaken, bleek het vocht ondrinkbaar.
„Dat neem ik niet, dat spul is be
dorven", zei hij kwaad.
Na proeven en onderzoek kwam men
tot de conclusie, dat de drank een mas
sa zout bevatte. De kleinkinderen von
den het drinken van opa maar niets en
hadden er op hun manier een stokje
voor gestoken.
TINEKE RAAT
Aangezien wij de moed niet opgeven
en nog steeds op mooi weer hopen, ge
ven we de boffers die er aan zee van
gaan genieten bijgaand patroon van
een badtopper. Het model kan door
iedereen nagemaakt en naar eigen in
zicht worden gevarieerd- Ons patroon is
92 cm, b.w. maar kan gemakkelijk ver
groot worden.
Er is 115 cm. badstof van 120 cm.
breed voor gebruikt plus een restje ka
toen in een felle kleur.
Het patroon natekenen- Voor is gelijk
aan achter, alleen de hals volgens stip
pellijn dieper knippen en m.v. open la
ten. Uit de resten twee zakken knippen
van 20 bij 20 cm. Werk de bovenkant
van de zak met een katoenen bies af en
stik hem op het voorpand zo, dat de on
derkant gelijk valt met de onderkant
van het jasje en cle zijkant tegen de zij
naad. Werk m.v. met een katoenen bies
af en stik de zij- en schoudernaden.
Stik onderaan de mouwen een brede
dubbele bies, stik onderin een schuif en
rijg hier elastiek door. Knip een bies
van 8 cm. bij 1 m., stik hem aan de hals
op de verkeerde kant aan, laat het mid
den van de bies m.a. vallen, stik hem
op de goede kant over- De einden kun
nen gestrikt worden voor de sluiting.
Stik tenslotte een zoom in de onderkant.
Het voorlichtingsbureau voor de voe
ding meldt: Als de jeugd gaat kamperen
en daarbij zelf voor de maaltijden wil
zorgen is het zaak dat zij zo het een en
ander van koken en van het samenstel
len en de kosten van een warme maal
tijd afweten. Staan onze kinderen daar
nog onwennig tegenover, dan zouden ze
eigenlijk een paar maal de inkopen voor
de gezinsmaaltijd moeten doen, om zo
een idee te krijgen van wat er nodig is.
Ook met het klaarmaken van de maal
tijden kunnen ze vast vertrouwd raken.
Zo vlug als anders zal het niet gaan
wanneer de jeugd de pollepel zwaait, en
moeder moet misschien eens bijspringen,
maar voor een keertje hindert dat ver
moedelijk niet.
Het samenstellen van de warme maaltijd
Wie slechts over één kooktoestel be
schikt kan het best een éénpansgerecht
klaarmaken (stamppot, dikke soep of
stoofschotel) of hij kan gekookte aard
appelen, rijst of macaroni opdienen met
een rauwe groente en een vlug te be
reiden vlees-, kaas- of eiergerecht.
Kropsla is bij vele kampeerders favoriet
maar ook bijvoorbeeld andijvie, toma
ten, komkommer kunnen als sla dienst
doen. Onder de gemakkelijk klaar te
maken groenten kan men voorts bloem
kool en boontjes rangschikken.
Als hartig eiwitrijk bestanddeel van
de maaltijd komen in aanmerking: ei
eren in allerlei vorm (gekookt, gebak
ken, roerei en omelet), visconserven en
blikvlees. Ook vleeswaren kan men ge
bruiken; koud, dun uitgesneden of warm
in dikke plakken gesneden en dan ge
bakken (boterhamworst, ham, bak-
bloedworst) passen ze goed bij aard
appelen en groenten. Vlug klaar zijn
bovendien nog biefstuk, kalfs- of var
kensoesters, lever, saucijsjes en gehakt.
Het gehakt behoeft niet met brood of
aardappelen te worden aangemaakt,
maar kan met zout en desgewenst peper
op smaak gebracht, zo, plat gedrukt,
worden gebakken.
De aardappelen (en eventueel groen
te) kunnen het best het eerst worden
gekookt en het vlees-, vis-, kaas- of
eiergerecht op het laatst. Wenst men een
warm toetje, dan kan dit in vele ge
vallen gekookt worden tijdens de maal
tijd.
Over macaroni en rijst kunnen we de
jeugd zeggen dat macaroni in ruim wa
ter gekookt moet worden en rijst in
weinig water (2 kopjes water op 1 kopje
rijst). Beide zijn in ongeveer een half
uur gaar. Kaas en/of vlees kunnen er
op het laatst doorgeroerd worden. Bo
terhamvlees of hachee uit blik zijn er
heel smakelijk bij. De maaltijd kan met
een sla worden gecompleteerd.
Zij, die enige tijd op dezelfde plaats
bivakkeren, kunnen het menu variëren
door af en toe een sla als hoofdgerecht
klaar te maken, bijvoorbeeld een sla
van aardappelen, groente(n) en vlees
door elkaar.
Recepten voor twee personen
Stevige soep met
aardappelen en groenten
kg aardappelen, kg uien, X kg to
maten, ongeveer 50 gr. (3 eetlepels)
boter of margarine (3 bouillonblokjes),
ongeveer 1y, liter water, zout, 75 a 100
gram kaas of vleeswaren, peterselie.
De aardappelen en groenten schoon
maken en wassen. De uien snipperen en
in de boter of margarine zachtjes bak
ken. De tomaten en de aardappelen toe
voegen, evenals een scheutje water en
zout, (en bouillonblokjes). Het geheel
aan de kook brengen en zachtjes gaar
koken in ongeveer een half uur. De mas
sa stampen en tot de gewenste dikte
verdunnen met water (ongeveer VA 1),
De soep weer aan de kook brengen. De
kaas of vleeswaren en de peterselie zeer
fijn snijden en op het laatst door de soep
roeren. De soep zonodig verder op
smaak afmaken. Wie niet gesteld is op
tomaten kan inplaats hiervan andere
groenten nemen (worteltjes, bloemkool,
snij- of sperciebonen).
Hoofdschotel van aardappelsla
y, a kg aardappelen, 1 krop sla, een
paar tomaten, 2 eieren, slasaus, zout
(nootmuskaat).
De aa.rdappelert schoonmaken, wassen
en gaar koken in water met zout. De
aardappelen in stukken snijden en met
slasaus vermengen voor ze geheel afge
koeld zijn. De eieren hard koken. Kort
voor het gebruik de groenten schoon
maken, wassen en snijden. Aardappelen,
fijngesneden ei en groenten dooreen-
scheppen en de sla op smaak afmaken
met zout en desgewenst nootmuskaat.
Sla is één van de hoofdproducten in
de moestuin en zeker in deze tijd van
het jaar. Sla wordt voor diverse scho
tels gebruikt en men heeft er dus niet
zo gauw te veel van. Toch moet u op
passen; in deze tijd van het jaar schie
ten de kroppen bij warm weer spoedig
door en dan zijn ze ongeschikt voor de
consumptie. Er moet dus niet te veel
tegelijk gezaaid worden, maar wel elke
drie weken; u zult dan steeds verse sla
van eigen tuin kunnen oogsten.
Er is ook nieuws op het gebied van
de aardbeien: de klimmende aardbei die
een flinke opbrengst geeft! Per zomer
kan hiervan per plant vier tot vijf ki
logram geoogst worden. De oogst is dus
niet binnen een paar weken' afgelopen.
Deze planten moeten langs stokken ge
kweekt worden. Ze kunnen een hoogte
van ongeveer twee meter bereiken. De
smaak van de vruchten moet heel goed
zijn en het aroma is fijn- Dat kan ook
niet anders want het is nu niet meer
nodig dat ze gewassen worden. Juist
door het wassen verliezen ze hun aroma.
G. KROMDIJK
De tomaten zien nog niet overal even
rood in de winkels, maar de aanvoer zal
steeds groter worden en het kan dus
geen kwaad vast eens te bedenken wat
we met tomaten kunnen doen.
De tomaten kunnen gestoofd of gebak
ken als groente gegeven worden, maar ze
kunnen ook tot allerlei heerlijke gerech
ten verwerkt worden. Waar we de toma
tensoep deze keer eens buiten willen la
ten. Misschien mogen we voor een keer
eens de recepten van een paar duurdere
schotels geven. Zelf kunt u dan zonodig
wel enkele veranderingen aanbrengen,
die de schotels desgewenst goedkoper
maken.
Lunchschotel van gevulde tomaten,
champignons en aardappelpuree.
400 gr. mooie kleine tomaatjes, 500
gr. aardappelen, 250 gr. gehakt, 250
gr. champignons, peper, zout, noot,
melk, margarine of roomboter, 1 ei.
Van de aardappelen op de gewone wijze
puree maken, maar zorgen dat ze extra
luchtig geklopt wordt. Van de tomaten
een klein kapje afsnijden, ze uithollen en
met iets zout bestrooien. Het gehakt
aanmaken met het ei, peper, zout en
noot, en enkele minuten aanbraden als
één massa. Deze massa los houden door
er met een vork doorheen te gaan.
De tomaatjes vullen met dit gehakt,
in een vuurvaste schotel zetten en ze in
de oven gaar laten worden. Hebt u geen
oven, dan kan men ze in de koekepan
zetten en ze op de spaarbrander gaar
maken. Eventueel een astbestplaatje ge
bruiken.
De champignons schoonmaken, even
tueel een keer doorsnijden en smoren in
wat margarine of roomboter. Een schotel
verwarmen op een pan met water, de
tomaatjes langs de rand schikken,
hier binnen een rand aardappelpuree
spuiten en het middelste deel opvullen
met de gesmoorde champignons. De
schotel garneren met een tak peterselie
en zo heet mogelijk opdoen.
Schotel van gepaneerde kalfslapjes,
tomaten en gebakken nieuwe aard
appelen.
4 kalfslapjes h 75 gram, margarine, zout,
peper, 500 gram nieuwe aardappelen,
liefst hele kleintjes, 500 gram kleine to
maten, peterselie, 1 ei, paneermeel.
De aardappelen schrappen, wassen en
in zo weinig mogelijk water ongeveer 5
minuten koken. Ze daarna in de koeke
pan in margarine of roomboter gaar bak
ken. Zorgen dat ze aan alle kanten mooi
bruin zijn.
De kalfslapjes zouten, door het losge
klopte ei en daarna door paneermeel ha
len en aan beide kanten mooi goud bruin
bakken. De lapjes moeten juist gaar zijn.
De tomaten even door kokend water
halen, schillen en in een vuurvaste scho
tel zetten. Een bodem water, een stukje
margarine en wat verse tuinkruiden toe
voegen. De tomaten in de oven gaar la
ten worden.
Het vlees midden op een verwarmde
schotel leggen (zie vorige recept) aan de
ene kant de tomaatjes schikken en aan
de andere kant de gebakken aardappe
len. De jus van het vlees wordt apart
gepresenteerd.
In plaats van nieuwe aardapelen kan
men ook macaroni of spaghetti nemen.
Gebruikt u voor bepaalde gerechten
tomaten, dan kunt u het beste de massa
die uit de tomaten komt, zeven en ver
werken in een soep of saus. Ook kunt u
dit sap in de jus doen.
De tijd van het verse fruit ,,kleinfruit':
is weer aangebroken; dat betekent voor
de kweker druk werk vol spanning om
de oogst goed en op een goed ogenblik
aan de markt te brengen en voor degene
die alleen voor eigen gebruik vruchtbo
men en struiken hebben de drukte van
het tijdig profiteren van een ruime hoe
veelheid fruit ineens. Het beste is om
een groot deel vers en zonder veel om
haal te gebruiken. Wie daarenboven eens
wat extra's met fruit wil doen, kan er
allerlei nagerechten mee opfleuren.
Hoe rauw en gekookt fruit in
het dessert te verwerken
Rauwe of gekookte vruchten van wel
ke soort ook kunnen met vanille-, mai-
zena- of griesmeelpudding of vla gege
ven worden, maar ook door koude of
warme rijstebrij. De combinatie koffie
met frambozen is zeer bekend in ijscou
pes, maar ook koffiepudding met fram
bozen (of bessen) is niet te versmaden.
Zolang er aan de markt is kan men
beschuit met bessen, kersen com
pote of pruimen opdienen, desgewenst
gegarneerd met wat uitgelekte yoghurt,
stijfgeslagen room of eiwit of schuimp
jes.
Wat meer werk vergen flensjes of pan-
nckockjes met vruchten gevuld. Deze
worden bij voorkeur warm gevuld en
koud opgedaan met poedersuiker be
strooid. 150 gr. of 100 gr. gestoofd fruit
is voor 4 a 6 flensjes of pannekoekjes
voldoende.
Ter afwisseling is vooral bij warm
weer een vruchtengruel lekker fris.
Vruchtengruel word bereid door gort in
vrij veel water (of vruchtensap) gaar te
koken en er vruchten naar smaak door
te scheppen. Als vruchtensoort kan men
nemen wat het beste uitkomt en de hoe
veelheid doet er niet toe.
Wie graag vruchtensap maakt, behoeft
niet de gehele vruchtensap-oogst in te
maken. Vers vruchtensap kan als drank
dienst doen, het kan ook tot een pud-
dingsaus worden verwerkt en gegeven
met yoghurt, karnemelk- of vanillepud
ding. Gebakken reepjes brood met sap
van aardbeien, pruimen of kersen, bra
men of bosbessen zijn zeker niet minder
lekker dan de meer bekende turfjes met
bessensap.
Met behulp van eieren kan van vrijwel
ieder vruchtensap of -moes een schui
mige pudding of vla worden gekookt.
Schuimige vruchtenpudding (4 per
sonen). 500 gr. aardbeien of andere
zachte vruchten (een citroen), 100
gr. (ruim A kopje) suiker, liefst
basterdsuiker, 18 gr. (9 blaadjes) ge-
lantine, 3 dl. melk, 2 eiwitten.
De vruchten schoonmaken en wassen.
Een paar apart houden voor garnering,
de rest door een zeef wrijven. De gelati
ne in ruim koud water weken, totdat hij
zacht is, daarna uitknijpen. De melk aan
de kook brengen, van het vuur nemen
en de gelantine en suiker er door roe
ren. De vloeistof laten afkoelen tot zij
enigzins drillig word. Het vruchtenmoes
er door roeren. De eiwitten stijf slaan en
voorzichtig met de puddingsaus vermen
gen. Deze desgewenst op smaak afmaken
met citroensap. De pudding overdoen in
een geoliede puddingvorm en op een
koele plaats laten opstijven.
Voor het storten de puddingvorm even
in heet water houden. De puddinggarne-
ren met de achtergehouden vruchten, die
met suiker enige tijd weggezet zijn (en
naar verkiezing het stijfgeslagen room
of wafeltjes).
Vruchtenbowl (6 k 10 glaasjes). 500
gr. gemengde vruchten zoals daar
zijn, druiven, bessen, stukjes peer,
meloen, perzik, pruimen, enz. 5 dl.
appelsap of ander vruchtensap, 3 dl.
spuitwater (2 kleine flesjes), 75 gr.
(5 eetlepels) suiker (liefst basterd
suiker naar smaak.
De vruchten schoonmaken, wassen en
zo nodig klein snijden. De vruchten met
suiker bestrooid, enige uren in een kom
wegzetten. Het appelsap (of ander sap)
toevoegen en het mengsel nog enkele
uren op een koele plaats wegzetten, zo
dat de smaak goed doortrekt.
Vlak voor het opdienen het spuitwater
er bij schenken.
ADVERTENTIE
CTwAU UA
CHOCOLADE
MEN KAN HET de effectenbeurzen niet
kwalijk nemen dat zij zich met de politiek
bemoeien, want deze bemoeit zich ook, zij
het niet steeds direct, dan toch indirect,
met de beurzen en zij is één van de be
langrijke factoren, welke op de koersont
wikkeling van invloed zijn. Dit geldt zo
wel van de buitenlandse als van de bin
nenlandse politiek, sinds het einde van de
tweede wereldoorlog in nog veel sterkere
mate dan voorheen, omdat de regerings-
politiek van elk land en het onderling
overleg tussen de regeringen van de ver
schillende landen de gang van het maat
schappelijk leven voor geen gering deel
bepalen. Over de wenselijkheid daarvan
kan men van mening verschillen, met het
feit als zodanig hebben ook de beurzen
rekening te houden en zo kan het ook niet
verwonderen dat de Amsterdamse beurs
gevoelig blijkt te zijn voor de wisselende
aspecten van de nu reeds meer dan zeven
weken durende kabinetsformatie, welke
allengs een kabinetscrisis is geworden.
Hoewel niet duidelijk waarneembaar, zo
kan toch wel worden gezegd dat het terug
geven van zijn opdracht door dr. Drees, de
beurs, wat de aandelenmarkt betreft, in
gunstige zin heeft beïnvloed, omdat hier
mee naar men hoopt enkele desiderata
van de baan zijn, welke in de kringen van
het bedrijfsleven als een bedreiging wer
den gevoeld. Want als er voor de hand
having en de bevordering van de volks
welvaart in de naaste toekomst één ding
nodig is, dan is dat wel de vorming van
nieuw kapitaal en de aanwending daarvan
ten behoeve van een verdere mechanisatie
van het produktieproces, met als nieuw
aspect de zgn. automation, waarop prof.
Brouwers onlangs in een rede bij het tien
jarig bestaan van de Nederlands Ameri-
kaansche Autobandenfabriek Vredestein
nog eens de aandacht heeft gevestigd. Ook
hij is van mening dat het einde van de
internationale economische expansie nog
niet in het zicht is, al wil dit niet zeggen
dat wij gespaard zullen blijven voor con
juncturele recessies. Maar op langere ter
mijn bezien, zijn er aanwijzingen voor een
voortgezette opgaande trend in de econo
mische ontwikkeling en dit betekent dat
een hoog investeringsniveau in onze volks
huishouding moet worden gehandhaafd.
Algemeen gesproken kan worden gezegd
dat het Nederlandse bedrijfsleven tot dus
ver op dat punt niet is achtergebleven en
ook voor het lopende jaar weer een groter
bedrag voor haar investeringsactiviteit
heeft uitgetrokken.
Het is echter duidelijk dat hieraan
risico's zijn verbonden en de vraag of deze
investeringsactiviteit in het huidig sta
dium van de economische ontwikkeling
moet worden bevorderd, dan wel tegenge
gaan, wordt dan ook verschillend beant
woord. Verwacht men een economische
depressie van enige omvang, dan wil dat
zeggen dat de grote kapitaalsuitgaven,
welke thans worden gedaan, niet rendabel
zullen blijken en die depressie slechts zul
len bevorderen doordat de produktie in
een te snel tempo stijgt en dit tot scherpe
prijsdalingen zal leiden. Maar aan de
andere kant heeft de ervaring geleerd dat
de bedrijven, welke zich niet bij de mo
derne ontwikkeling van de voortbren-
gingsmethoden hebben aangepast en de
stijgende kosten van lonen en sociale voor
zieningen niet hebben trachten te compen
seren door verbetering en vernieuwing
van hun bedrijfsapparatuur, de strijd om
het bestaan niet kunnen volhouden. Tenzij
verwacht wordt dat een economische de
pressie tot terugkeer van het werkloos
heidsverschijnsel en een zodanige verla
ging van lonen en salarissen zal leiden, dat
daardoor het verbroken evenwicht weer
wordt hersteld. De gang van zaken in de
V.S. heeft tot dusver wel bewezen dat
ook bij een economische terugslag van een
automatische verlaging van lonen geen
sprake is, maar dat langs andere weg
wordt gepoogd het bedrijfsleven weer op
gang te brengen en nieuwe vaart te geven.
Het feit dat in deze tijd krachtige pogin
gen worden gedaan om de onderontwik
kelde gebieden tot industriële ontplooiing
te brengen, is hierbij van niet geringe be
tekenis en vormt thans in de V.S. reeds
een belangrijke stimulans voor het be
drijfsleven.
HOE MEN HIEROVER tenslotte ook
moge denken, zeker is wel dat de leiders
van het Nederlandse bedrijfsleven thans
met het probleem van de nieuwe kapitaals
investering voortdurend bezig zijn en men
kan dan ook geen jaarverslag ter hand ne
men of er wordt over de noodzaak van
nieuwe investeringen gesproken. Geduren
de de laatste jaren hebben vele onderne
mingen door de zogenaamde zelffinancie
ring in de behoefte aan nieuw investerings
kapitaal kunnen voorzien, soms zelfs in zo
danige omvang, dat er wel eens critiek op
is uitgeoefend omdat men de belangen van
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Nationaal en Internationaal bekroond
Bespreek tijdig.
Schoterweg 45 - Haarlem Tel. 12540
aandeelhouders daardoor benadeeld achtte.
Thans echter ziet men het tegenovergestel
de verschijnsel, namelijk dat uit de kring
van de aandeelhouders op een lager divi
dend wordt aangedrongen dan door de di
rectie was voorgesteld, omdat men van
mening is dat een groter deel van de winst
voor de bedrijfsvoering en de wenselijke
kapitaalsuitgaven in de onderneming moet
blijven. Deze aandrang is vooral in deze
tijd begrijpelijk, nu de kapitaalmarkt een
grote krapte vertoont en in vele gevallen
op die kapitaalmarkt geen beroep kan
worden gedaan. Terwijl, als men dit nog
wel aandurft, tot de uitgifte van obligaties
de toevlucht wordt genomen, waarbij dan
een hoge, althans hogere rente dan tot voor
kort moet worden betaald. Van Gelder
heeft dezer dagen een bedrag van f 20
miljoen opgenomen in de vorm van onder
handse leningen met een looptijd Van 15
jaar en tegen een rente van 4y2 percent
en als een financieel en goed renderend
concern als Van Gelder zulke voorwaar
den moet aanvaarden, zullen kleinere,
minder sterke ondernemingen nog anders
over de brug moeten komen. Voor hypothe
ken wordt thans reeds 4i/2 5 percent be
taald, zodat de hypotheekbanken weer met
de uitgifte van 4 percent pandbrieven zijn
begonnen. En wanneer men leest dat in
Engeland reeds 6 percent en meer voor
hypotheken wordt betaald en 3 en 3y2 per
cent voor daggeld, blijkt de kapitaalnood
niet tot ons land beperkt te zijn.
HOUDT MEN HET BOVENSTAANDE
in het oog, dan laat het zich gemakkelijk
verklaren dat de Amsterdamse beurs eni
germate opgelucht was toen dr. Drees zijn
opdracht tot vorming van een kabinet te
ruggaf. Want als de beurs voor één ding
bang is, dan is dat wel voor een grotere
staatsinmenging in de bedrijven, waaron
der dan ook is te verstaan een wederin
voering van de zogenaamde speculatie
winstbelasting, omdat deze aan de gewens
te kapitaalvorming en het beschikbaar
stellen van risicodragend kapitaal ontegen
zeggelijk afbreuk doet, gelijk dit tijdens
het bestaan van deze belasting wel geble
ken is.
De onzekerheid ten aanzien van het toe
komstig rendement op het kapitaal is
thans groter dan een paar jaar geleden en
een nieuwe belasting op het kapitaal zal
de bereidheid om dit voor de expansie van
de bedrijven beschikbaar te stellen, zeer
zeker verminderen. Politieke inzichten spe
len hiér natuurlijk een rol, maar afgezien
hiervan bestaat er in vele kringen nog al
tijd een misvatting ten aanzien van de
functie van het kapitaal en de noodzaak
van kapitaalvorming, ook al zou de parti
culiere ondernemingsvorm radicaal door
een andere worden vervangen. Al te zeer
heerst nog de mening dat de kapitaalvor
ming en het kapitaalsrendement uitsluitend
of grotendeels aan de bezitters ervan ten
goede komt, terwijl het in werkelijkheid de
gemeenschap is, die er mee gebaat is. Het
is de laatste tijd wel duidelijk gebleken dat
naarmate de particuliere kapitaalvorming
door een collectieve wordt vervangen, ook
deze collectieve besparingen noodzakelijk
zijn om in de kapitaalbehoeften van het
bedrijfsleven te voorzien. Bij een verdere
doorwerking van het thans in zwang zijnde
gebruik om ook de werknemers in de win/'
sten van het bedrijf te doen delen, zal men
zich er rekenschap van moeten geven dat
deze winstuitkeringen niet uitsluitend of
in de eerste plaats moeten dienen om de
verteringsmogelijkheden van de werkne
mers te vergroten, maar er toe zullen moe
ten bijdragen het aanbod van risicodra
gend kapitaal te verruimen. Hetgeen bijv.
reeds geschiedt door de winstuitkeringen
aan de werknemers in de vorm van aan
delen te doen geschieden, wat dus wil zeg
gen dat het geld in het bedrijf blijft en hier
zijn economische functie kan blijven ver
vullen, ook al zijn hier weer bezwaren te
gen in te brengen.
Hoe dit zij, de effectenbeurs, met name
de aandelenmarkt, is erg gevoelig voor
welke gezichtspunten met betrekking tot
het kapitaal, de kapitaalvorming en de
kapitaalbelasting in praktijk zullen worden
gebracht en het program van een nieuwe
regering voor ons land is daarom voor de
fondsenhandel, direct en indirect, van
grote betekenis.
ADVERTENTIE
als U ze vraagt of ze wel
MAÏZENA DURYJSA gebruiken.
Maar er zijn er onder, die zich
vergissen. Die vroegen wel - en
welbewust - M AI ZEN A DU RYE A
maar zij waren te goedgelovig en
letten niet op de naam DURYEA,
die beslist op 't pak moet staan.
Jawel - uit de resultaten bleek 't
gauw genoeg. Wat 'n verschil 1
Niet zó maar is MAÏZENA
DURYEA wereld vermaard ge
worden als het ideale bindmiddel
voor groenten, soepen en sausen.
Vr&Ag dus niet alleen MAÏZENA
DURYEA, maar let op dat U ook
DURYEA krijgt.
De 61-jarige Haagse stoker A. v. d. Z.
is vanochtend om het leven gekomen bij
een verkeersongeval.
De man reed op zijn bromfiets over de
Stadhouderslaan in de richting van de
binnenstad. Op de kruising met het Stad
houdersplantsoen gekomen, sloeg hij plot
seling linksaf en botste daarbij tegen een
hem achterop rijdende motorwagen van
lijn 10. De man raakte onder de baan-
schuiver en werd zo ernstig gewond, dat
hij ter plaatse overleed. Het tramverkeer
had een half uur vertraging.
