Gids voor sterrenkijkers
Zie Boven
Amerikaanse Congresleden vijf
maanden met vakantie
„De tweede oorbel"
Radio-Reparatie
Suezkanaal ook voor Amerika
van groot economisch belang
Bunno op zoek naar Luilekkerland
Merendeel moet de eerste maanden om
het behoud van zijn zetel vechten
ESSO EXTRA
MOTOR OIL
FEUILLETON
Nederland zevende op de tonnagelijst
Met Esso
bent U beter uit
door Hans Martineit
H. J. MAERTENS N.V.
Na de ramp met de
„Andrea Doria"
Reeds meer dan 2 miljoen
schadevergoeding geëist
Financiële hulp aan
aardappelexporteurs
Produktschap stelt acht
miljoen beschikbaar
Valluy volgt Juin op als
N A V O-bevelhebber
APPARATENFABRIEK „LIIXOR"
jj Geen schatgeen gr averij
Vliegtuigonderstel in zee
gevonden
Wereldraad van Kerken
tegen proeven met atoom
wapens
Heringa Wuthrich
X-2 vloog bijna drie maa!
sneller dan het geluid
Kerkelijk Nieuws
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1956
4
(Van onze correspondent in Washington) tijk moest worden toegepast (hulp aan het
buitenland of liberalisatie van de handels-
Het is stil geworden op de heuvel van
Washington's kapitool. De senatoren en de
afgevaardigden hebben na afloop van het
Congres-jaar, hun biezen gepakt. De 435
leden van het Huis van Afgevaardigden
en 32 (een derde gedeelte) van de 96 sena
toren zullen in januari alleen terugkeren,
indien zij in november herkozen worden.
Vandaar de haast om terug te gaan naar
hun staat, waar de meesten hard moeten
vechten voor het behoud van hun zetel.
Het 84ste Congres heeft in de huidige
samenstelling officieel twee jaar zitting
gehad maar in feite slechts anderhalf. Het
was voor de vijfde keer sedert de burger
oorlog dat de oppositiepartij in beide Hui
zen de meerderheid had. In november 1954
verwierven de Democraten zowel in de
Senaat als in het Huis, de meerderheid.
Er zijn in de laatste twee jaar perioden
geweest, waarin er van de president ten
gevolge van zijn hartkwaal en van zijn
operatie geen leiding kon uitgaan. Maar
ook in de maanden dat Eisenhower nor
maal in functie was, heeft hij zich afzijdig
gehouden van het Congres. In dit opzicht
verschilt „Ike" sterk van Roosevelt en
Truman, die vele middelen te baat namen,
teneinde het Congres mee te krijgen.
Eisenhower huldigt de stelling, dat de uit
voerende macht aanbevelingen kan doen,
doch niet mag treden op het terrein van
de wetgevende macht. Het is evenwel de
vraag of handhaving van de leer van de
scheiding der machten in die strikte zin
heilzaam is voor de Verenigde Staten.
De leden van het Congres, die tezamen
de wetgevende macht vormen, zijn voor
hun verkiezing afhankelijk van kiezers,
voor wie lokale belangen overheersen. Het
Congres behoort het landsbelang te be
hartigen, doch belangen van de afzonder
lijke staten of zelfs van de kiesdistricten,
leggen veel gewicht in de schaal. De
partij-discipline is niet al te groot en heel
vaak stemt de helft van de partijleden pre
cies omgekeerd als de andere.
Te weinig leiding
Willen de Verenigde Staten in deze pe
riode van de geschiedenis een krachtig
bewind hebben, dan moet de president in
staat en bereid zijn, het Congres te doen
werken in de richting, die hij wenst. De
taak van een Amerikaanse president is
bijzonder zwaar. Het vergt veel van zijn
krachten, wanneer hij, bij al zijn werk,
voortdurend pressie moet oefenen op het
Congres. Doet hij zulks niet, dan loopt hij
het gevaar, dat er van zijn programma
weinig terecht komt. Eisenhower kan
moeilijk voldaan zijn over de verrichtingen
van het Congres in de laatste twee jaar,
maar voor een deel is dit magere resultaat
het gevolg van te weinig presidentiële
leiding.
De regering had ongetwijfeld meer van
haar programma verwezenlijkt kunnen
krijgen. In principe kon de Republikeinse
regering niet alleen rekenen op de steun
van de grote middengroep der Republi
keinen, doch eveneens op de bijstand van
de grote middelmoot der Democratische
partij. Alleen de uiterste vleugels van bei
de partijen waren dikwijls in de contra
mine, doch deze extremisten zijn vrij ge
ring in aantal.
Nu kreeg de regering de meerderheid
van het Congres meestal wel mee, wanneer
de diplomatie steun behoefde (de resolutie
inzake Formosa bijvoorbeeld), maar wan
neer het internationale beleid in de prak-
ADVERTENTIE
€sso
met de nieuwe
verdubbelt U
de levensduur
van Uw motor
25)
politiek) dan gaf het Congres Eisenhower
en zijn kabinet veelal minder steun dan
zij wensten.
Eisenhower kreeg honderden miljoenen
dollars te weinig voor hulp aan het buiten
land, maar Washington kan toch nog heel
wat doen met de toegewezen drie en drie
kwart miljard dollar.
Tegenover het binnenland schoot het
Congres vooral te kort, toen het geen geld
beschikbaar stelde om de bouw van scho
len te steunen. Vaak was het Congres door
de regering te weinig voorbereid op voor
stellen, die ingediend zouden worden en te
zelden gingen de president en zijn minis
ters wanneer het Congres lastig bleek
met hun plannen tot het volk, teneinde via
de kiezers het Congres onder druk te zet
ten. Het is teleurstellend dat dit, heus wel
bruikbare Congres, niet tot een beter wet
gevend instrument is gemaakt. Maar dat is
juist wat Eisenhower niet wenst. Deze
president heeft er bezwaar tegen, het Con
gres te gebruiken als verlengstuk van de
uitvoerende macht
ADVERTENTIE
BETROUWBARE
Tel. 1522(1
Nassaustraat 5
Haarlem
Het bedrag van de schadevergoedingen,
die enkele passagiers van de gezonken
„Andrea Doria" reeds van de betrokken
Italiaanse en Zweedse lijn hebben geëist,
is reeds tot meer dan twee miljoen dollar
gestegen.
De hoogste eis tot schadevergoeding
900.000 dollar is ingediend tegen de re
derij van de „Stockholm" door negenen
zeventig handels-, scheepvaart- en verzeke
ringsmaatschappijen, die gezamenlijk een
eis hebben ingediend. Een vrouwelijke
passagier vraagt 350.000 dollar vergoeding.
Het Produktschap voor Aardappelen
heeft besloten acht miljoen gulden be
schikbaar te stellen voor het verlenen van
kredieten aan aardappelexporteurs, die
door de exportstop in zulke moeilijkheden
zijn geraakt, dat hun zaken groot gevaar
lopen, aldus het vakblad voor de groot
handel in aardappelen, groenten en fruit.
Enige van de belangrijkste voorwaarden
welke door het produktschap zijn gesteld
zijn: betaling van rente en het aangaan van
de verplichting de binnenlandse schulden
zoveel als nodig en mogelijk is, te voldoen.
WASHINGTON (UP/AFP) In bevoeg
de kringen te Washington is verklaard, dat
het Suezkanaal in economisch opzicht van
zeer groot belang voor de Verenigde Sta
ten is. Er wordt op gewezen, dat het ka
naal met 10,700 kilometer de afstand tus
sen New York en de laadhavens voor man-
gaanerts aan de Rode Zee verkort met
5600 km, de afstand tussen New York en
de oliehavens van Saoedie-Arabië en Koe
weit en met 5600 km de afstand tussen
New York en Karatsji in Pakistan. Voorts
wordt berekend, dat een reder die een la
ding ter grootte van een libertyschip van
Boston naar Karatsji verzendt via het
Suezkanaal en niet rond Kaap de Goede
Hoop een bedrag van bijna 30.000 dollar
bespaart en zijn lading veertien dagen eer
der ziet aankomen. Schepen die voor Ame
rikaanse belangen varen onder de vlaggen
van de Verenigde Staten. Liberia, Hondu
ras en Panama behoren tot de drie
voornaamste gebruikers van het Suezka
naal. Het volume Van de Amerikaanse bui
tenlandse handel dat door het Suezkanaal
wordt vervoerd is sedert 1929 vertienvou
digd en overschrijdt thans de tien miljoen
ton per jaar. Men heeft berekend, dat als
het Suezkanaal niet bestond of gesloten zou
zijn en de Amerikaanse reders de rondreis
via de Kaap zouden moeten maken, hun
vloot met ruim 200 libertyschepen en 75
olietankschepen zou moeten worden uitge
breid teneinde dezelfde hoeveelheid te
kunnen vervoeren.
In 1955 passeerden de volgende aantallen
schepen (met hun tonnage) het Suez
kanaal:
land passages tonnage
Groot-Brittannië 4358 32.789.874
Noorwegen 1835 15.594.947
Liberia 1096 14.030.172
Frankrijk 1217 10.826.255
Italië 1376 9.220.244
Panama 694 8.074.000
Nederland 687 4.774.000
Zweden 483 3.822.236
Verenigde Staten 380 3.134.238
Denemarken 379 2.897.246
Griekenland 379 1.387.280
Japan 147 998.498
Rusland 171 901.244
Portugal 101 757.818
In 1955 beliepen de inkomsten van de
kanaalmaatschappij 34.5 miljoen gulden en
de uitgaven 3 miljoen gulden. De winst
werd naar de reserve afgeschreven. Er
BANKOVERVAL IN MILAAN
Drie gemaskerde mannen hebben een
geslaagde overval op een bank in een Mila
nese voorstad gepleegd en zijn er met een
buit van ongeveer 2.500.000 lire (meer dan
15.000 gulden) vandoor gegaan. Zij waren
gewapend met semi-automatische geweren
en revolvers, waarmee zij zes employés en
drie vrouwelijke cliënten in bedwang hiel
den, terwijl zij de banksafe van zijn in
houd beroofden.
werd geen dividend uitgekeerd. Vorig jaar
werd bijna zeventig miljoen ton olie door
het kanaal verscheept. Deze hoeveelheid
maakt ongeveer de helft uit van de olie, die
West-Europa gebruikt.
PARIJS (United Press) Generaal Al
fred Gruenther, de Amerikaanse opperbe
velhebber van de NAVO-strijdkrachten,
heeft de Franse leger-generaal Jean-
Etienne Valluy benoemd tot opvolger van
maarschalk Alphonse Juin als opperbevel
hebber van de geallieerde strijdkrachten in
Centraal-Europa.
Maarschalk Juin heeft zelf verzocht van
zijn functie als opperbevelhebber in Cen
traal-Europa ontheven te worden.
Generaal Valluy, die Frankrijk vertegen
woordigt in de permanente groep van de
NAVO te Washington zal zijn nieuwe
functie op 1 oktober aanvaarden.
ADVERTENTIE
■- jj t'
VENTILATOREN
KWALITEITS transformatoren
electro-motoren
i -
levéren wij vlug en concurrerend
Korlp Poellaan 25 Haarlem Tel. 12305
Men klaagt vaak over
de „onleesbaarheid" van
dit soort kaartjes. De
ongeoefende sterrenkij
ker weet niet hoe hij
het ding moet houden,
zelfs al staat er een N
op om aan te wijzen
waar het noorden is.
Er zou wel iets aan te
doen zijn. Maar dan zou
de krant moeten worden
uitgegeven in de vorm
van een opblaasbaar
ballonnetje, waar we
binnenin konden gaan
zitten. Dan pas zouden
we een verantwoorde
afbeelding van de ster
renhemel kunnen krij
gen.
Aangezien dit op nogal
wat technische moeilijk
heden zal stuiten, moe
ten we ons behelpen met
producten als dit, welks
tekenaar intussen niet
de minste blaam treft.
Hij kan het niet helpen.
Zijn grootste moeilijk
heid is namelijk niet,
dat hij op een plat vlak
iets moet afbeelden dat
in werkelijkheid, drie
dimensies heeft (dat doet
bijvoorbeeld elk portret
ook), maar dat hij en u
en wij allemaal ons mid
den in die afgebeelde
werkelijkheid bevinden.
En daar zit de kneep.
Het zal u misschien best
lukken, de vaas te teke
nen die daar op tafel
staat. Maar hoe moet u
er mee aan als u zich
voorstelt dat u zelf in
de vaas zit en dan op
een plat stuk papier
moet gaan tekenen wat
ii ziet?
Toch bestaat er een ma
nier om sterrenkaartjes
als dit te „lezen". U moet
daartoe, staande met uw
gezicht naar het noor
den, de tekening boven
uw hoofd houden en dan
zorgen dat de letter N
inderdaad naar 't noor
den wijst. De cirkelrand
stelt dan de horizon
voor.
Bewaart u deze teke
ning? We zullen haar in
augustus nog vaker no
dig hebben!
G. v. W.
C«X>3CCCCCCCCOOCCCCOOOCCCCCCCCCCCOCCCCCCOOOCCCCCCCCCCC<X
0
Sinds woensdag hebben de gebroeders
15 Spaan niet meer gegraven naar de schat
0 die zich volgens een oud document, dat
zij in een oude statenbijbel uit 1637
Zouden hebben gevonden, in Kortenhoej
5 in een weiland zou bevinden. Uit een
document, dat zich in het archief vo.n
8 de r.k. kerk bevindt, is nu echter ge-
o bleken, dat de kerk die in het oude ge-
5 schrift zou zijn genoemd, pas in 1808
werd gebouwd en in 1880 weer werd
[i afgebroken.
»DX>OCCC.3C.CCCCOCCO3C<XCO;cccococoococo^^COCOCCCOCCOOCOO
Een schipper uit Den Helder heeft op
zeven mijl ten westen van Egmond een on
derstel van een vliegtuig in zee gevonden.
Bij een onderzoek van de rijksluchtvaart
dienst is gebleken, dat het hier een onder-,
stel van een groot militair vliegtuig be
treft, waarschijnlijk een bommenwerper
uit de tweede wereldoorlog.
„Zo, zo", mompelde baas Malba. „Wou jij naar Luilekkerland?"
Hij dacht een poos na en keek Bunno aandachtig aan.
„Weet u, waar het is?", vroeg Bunno.
„Jawel... ik weet het", knikte de timmerman.
„Ach, wilt u me dan vertellen, hoe ik er kan komen, baas Malba?", smeekte Bunno.
De timmerman dacht even na.
„Goed dan", zei hij toen. „Ik zal je de weg wijzen
Verklaring over afhankelijke volken
GALYATETOE (Reuter) De negentig
leden van de centrale commissie van de
Wereldraad van Kerken, die te Galyatetoe
in Hongarije bijeen is, hebben met alge
mene stemmen een verklaring goedge
keurd. waarin wordt aangedrongen op het
tot stand brengen van een akkoord over
„staking of beperking van en controle op
proeven met atoomwapens". „De mensheid
vreest voor het gevaar van proefnemingen
met kernwapens. Wij dringen er bij de
kerken op aan. op hun regeringen en de
UNO een beroep te doen over een derge
lijke overeenkomst te onderhandelen ten
einde aan zulk een gevaar een einde te
maken. Er moet een voorziening worden
getroffen, waardoor zowel de gezondheid
van de mensheid als de veiligheid van de
volken wordt verzekerd"..
In de verklaring wordt gezegd, dat „een
brede kloof op internationale schaal de
rijken van de armen scheidt". Hierin kun
nen de kerken niet berusten. De kerken in
landen met gunstiger economische en so
ciale toestanden hebben een bijzondere
verantwoordelijkheid om door middel van
daden hun verbondenheid met alle arme.
onderdrukte en lijdende volken tot uit
drukking te brengen en er bij hun regerin
gen op aan te dringen, hun politiek te
baseren op de erkenning van de rechtvaar
digheid van dit beginsel".
„Wanneer het ene volk het andere poli
tiek of economisch overheerst, krijgt het
afhankelijke en onderworpen volk niet de
mogelijkheid om een volledig verantwoor
delijke maatschappij te ontwikkelen. Vele
afhankelijke volken vragen zelfbestuur en
onafhankelijkheid. De kerken binnen en
buiten deze landen moeten voor dit drin
gende verzoek begrip hebben en de bevol
king steunen, opdat dit doel op ordelijke
wijze wordt bereikt. In gemeenschappen,
waarin meer dan één ras is vertegenwoor
digd, moeten de kerken de aanspraken op
rechtvaardigheid erkennen en op krach
tige wijze een verzoenende en opbouwende
invloed uitoefenen", aldus de verklaring.
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Door gerammel in de keuken ontging
hem de rest van het antwoord van de in-
specteur. Tegelijk drong het tot hem door
dat hij voor luistervink speelde en, een
beetje beschaamd over zichzelf, haastte hij
zich door de matglazen deur te verdwijnen
waarop met ouderwetse krulletters „apo
theek" prijkte.
Wat hij zo even had gehoord, stemde
hem nog eens zo nadenkend, om niet te
zeggen, argwanend. Wat had de dokter er
mee te maken? In ieder geval toch zoveel,
dat de inspecteur het nodig had geacht hem
te ondervragen. In hoge mate interessant.
Eartels' gedachten dwarrelden naar alle
kanten. Was die juffrouw Van Galen een
bekoorlijk meisje geweest? Aan dat moge
lijke aspect van de zaak had hij nog hele
maal niet gedacht. Onzin. De dokter was
stapel op zijn knappe, jonge vrouw. Dat
zag je zo. en u zag de ring niet lig
gen?" Hiermee kon natuurlijk alleen de
vermiste ring van de vermoorde zijn be
doeld. Daar kwam geen greintje snugger
heid aan te pas. Maar waar? Waar had de
dokter hem niet zien liggen? Het was zon
neklaar, dat het „die plek" alleen de plaats
van de misdaad kon zijn gemeend. Zozo.
Dat gaf te denken, vond Bartels. De stille,
correcte dokter Rijnders was dus op de
plaats van het misdrijf geweest. En hij had
nog wel gedacht, dat het hier een saaie
betrekking zou zijn! Verre van. In gedach
ten pende hij al een uitvoerige brief aan
zijn op sensatie beluste vriend Jaap.
In dit licht kreeg misschien Brouwers
plotselinge aanwezigheid in het laborato
rium zo even een heel andere betekenis,
ging het de vlug combinerende jongeman
door het hoofd. Hij had geweten, dat de
inspecteur bij de dokter was. Dat had hij
zelf met zoveel woorden verteld. Had de
oud-politieman misschien al lang vermoe
dens gehad en had hij gehoopt, dat hij er
hier een bevestiging van zou vinden? Van
daar misschien zijn wat vreemd gedrag.
Reinier Bartels nam zich voor vanavond
een balletje over een en ander op te gooien.
Die oudgediende wist vast meer, dan hij
tot nu toe had losgelaten.
Zijn gepeins keerde tot het onderwerp
terug, waarover hij het met de dokter had
willen hebben. Volgens zijn nauwkeurig
ste berekeningen bleef een deel van de
morfine zoek, die als besteld en ontvangen
in het register was ingeschreven. Verkeerd
geboekt? Dnor de onfeilbare Nel van
Galen? Na 'g wikken en wegen besloot
Bartels di? 'enschap voorlopig voor zich
te houden. t kunt nooit weten hoe het een
het ander raakt.
Op dit ogenblik hoorde hij stappen in de
gang. Dokter Rijnders liet de inspecteur uit.
Even later trad de arts de apotheek
binnen.
Reinier Bartels nam hem verstolen, maar
vorsend op. Er viel niets bijzonder op dit
evenwichtige gezicht te ontdekken. De
dokter maakte de gewone indruk op hem.
Of kon hij zich zo goed beheersen?
„U wilde iets met me bespreken, mijn
heer Bartels?" hoorde hij hem op zijn rus
tige manier zeggen.
„Janee.... ik bedoel, het is niet
meer nodig. Ik kon een post in de boeken
niet dadelijk thuisbrengen. Maar ik heb
het intussen in orde gekregen. Het spijt
me, doker, dat ik u onnodig lastig ben
komen vallen."
Bartels was het volmaakt ontschoten, dat
hij het met de dokter over enige bestellin
gen had willen hebben, zo zeer was hij van
zijn speurderswerk behekst.
„Hindert niets." Dokter Rijnders, aan wie
dit blijkbaar al evenzeer scheen te ontgaan,
liep in gedachten verzonken op en neer,
keek even uit het raam en vervolgde: „Ik
ben heel blij, dat u zich zo gauw heeft in
gewerkt. Ik was er namelijk helemaal aan
gewend geraakt, alles aan juffrouw Van
Galen over te laten." Hij zuchtte en keerde
naar het raam terug.
Bartels zou er een lief ding voor over
hebben gehad om te weten, of deze zucht
de dode gold of het onderhoud met de in
specteur. Alsof de dokter zijn gedachten
had geraden, zei hij zonder zich om te
draaien:
„Ik wou, dat die treurige affaire nu maar
was opgelost. Dan zouden we niet meer
met bezoeken van inspecteur Beels opge
scheept zitten. Mijnheer Bartels, ik reken
er op, dat u het dorp geen stof voor praat
jes verschaft.
Geërgerd brak dokter Rijnders zijn zin
af. Dat mankeerde er nog aan, dat hij deze
actieve jongeman met zijn opmerkingen
zelf aan het uitpluizen zette. Met moeite
onderdrukte hij zijn wrevel over zijn on
doordachtheid. Dat kwam er van, wanneer
je je met gekonkel afgaf. Had hij zich maar
niet door Joke laten ompraten. Toch wist
hij heel goed, dat hij het op haar niet kon
afschuiven. Het was zijn eigen bekrompen
heid geweest, zijn benauwdheid, dat ook
maar het kleinste smetje op zijn reputatie
zou vallen. Alleen al de gedachte aan het
geroddel van Miep van Zanten met haar
oerstomme wipneus joeg hem de stuipen
op het lijf. In die denktrant vervolgde hij
met een quasi vergoelijkend lachje:
„U bent waarschijnlijk nooit eerder in
uw leven in zo'n klein plaatsje geweest. In
zulke oorden plegen ze maar al te graag
van een mug een olifant te maken."
Ontevreden verliet hij de apotheek. Hij
luisterde nauwelijks nog naar Reinier
Bartels, die met klem en een tikje
verontwaardiging in zijn stem betuigde,
dat in geen geval hij aanleiding tot praatjes
zou geven.
XII
Inspecteur Beels reed van het dokters-
1 huis het korte eindje naar de dorpskroeg.
Zijn gehumeurdheid wilde hij met iets
hartigs wegspoelen. Misschien kon hij daar
ook nog even Willem Brouwer te pakken
krijgen. Hij zou hem wat meer in ver
trouwen nemen. De ex-brigadier moest
maar een oogje op het doktersechtpaar
houden. Dat leek hem nu niet meer zo
volmaakt overbodig, als het hem aanvan
kelijk voorgekomen was.
Beels leunde tegen het buffet in de nog
lege gelagkamer. Kees, de dikke waard,
had hem familiair met:
„Wat zal het wezen, inspecteur?" be
groet.
Hoe weet die nu, wie ik ben? Ah, na
tuurlijk, met Brouwer heb ik hier gezeten.
Ze hielden er hier blijkbaar geen geheimen
op na.
Het verbeterde zijn stemming allerminst,
vooral niet, daar hij voelde, dat de baas in
Hilversum straks zou verwachten, dat hij
zijn kaarten op tafel ging leggen. Daar had
je het al! De kastelein was voornemens
van de mooie gelegenheid van zijn bezoek
aan het cafétje gebruik te maken.
„Zeker al een stuk opgeschoten, mijn
heer de inspecteur?"
„Een heel stuk!" gaf hij grootdoenerig
toe en dronk zijn glas leeg.
„Dan kunnen we zeker binnenkort een
arrestatie verwachten? Het zal me be
nieuwen.
Mij ook! had Anthonie Beels het liefst
geantwoord. Hij zei echter:
„Nou moet .ie ook weer niet te hard van
stapel lopen. Je kunt beter achter de tap
kast staan, dan achter misdadigers aan te
zitten. Verwacht je Brouwer nog?" vroeg
hij om van onderwerp te veranderen.
WASHINGTON (United Press). Naar
nu pas bekend is geworden heeft een
nieuw raketvliegtuig van de Amerikaanse
luchtmacht, de X-2, op 25 juli de snelheid
van meer dan drieduizend kilometer per
uur behaald. Deze snelheid bijna drie-
maal groter dan die van het geluid |s
de grootste, welke men ooit met een door
een mens bestuurd vliegtuig heeft bereikt.
Autoriteiten deelden mee, dat de X-2,
die gebouwd is door de „Bell Aircraft
Corporation", ontworpen werd om de zoge
naamde „warmtebarrière" te onderzoeken.
Deze thermische barrière ontleent haar
naam aan het feit, dat bij zeer hoge snel
heden door de wrijving van de lucht de
romp van een toestel tot smeltens toe heet
kan worden. Bij een snelheid van ongeveer
3200 kilometer per uur ontstaat er door
wrijving een temperatuur van ongeveer
zeshonderd graden, welke normale alumi-
niumalliages op gevaarlijke wijze zou ver
zwakken. De alliage van de X-2 bevat
echter een hoog percentage van roestvrij
staal, dat een temperatuur van ongeveer
zestienhonderd graden kan weerstaan. Een
dergelijke temperatuur wordt pas opge
wekt bij een snelheid van meer dan 5250
kilometer per uur.
Het toestel werd tijdens de proefvlucht
ingevlogen door de chef-invlieger van de
luchtmachtbasis Edwards in Californië,
luitenant-kolonel Frank Everest. De door
Everest bereikte snelheid komt echter niet
in aanmerking voor een nieuw wereld
snelheidsrecord, daar aan tal van bepa
lingen voor een dergelijk record bij deze
proefvlucht niet voldaan is.
Er waren tijdens de vlucht geen officiële
tijdwaarnemers, het toestel werd op grote
hoogte door een bommenwerper gelan
ceerd en de vlucht was bovendien van zeer
korte duur. Het huidige wereldsnelheids
record bedraagt 1840 kilometer per uur en
werd gevestigd door een Brits experimen
teel toestel, dat over een afgebakend tra
ject vloog.
Ook het hoogterecord van 27.000 meter,
dat door de Amerikaanse luchtmacht
majoor Arthur Murray in een X-1A ge
vestigd werd, is door de vlucht van Everest
niet gebroken, daar zijn X-2 beneden de
27.000 meter bleef. Maar wel overtrof hij
ruimschoots de grootste snelheid, welke
voorheen met een door een mens bestuurd
vliegtuig is bereikt.
De majoor van de Amerikaanse lucht
macht de beroemde invlieger Charles
Yeager, vloog in december 1953 in een toe
stel met een snelheid van 2.640 kilometer
per uur ofwel meer dan tweemaal de snel
heid van het geluid. Ook deze prestatie is
echter niet als officieel wereldsnelheids
record erkend.
Geheim
De X-2 is erop gebouwd, sneller dan
3200 kilometer per uur te vliegen en een
hoogte van meer dan 30000 meter te be
reiken en de autoriteiten verwachten, dat
deze doelen tezijnertijd zeker bereikt zul
len worden Het vermogen van de Curtiss-
Wright raketmotor is een geheim, maar hij
is vergeleken met die van moderne krui
sers. Deze bezitten motoren met een ver
mogen van 120.000 pk.
Men heeft zich bij het ontwerpen en de
bouw van de X-2 grote moeiten getroost
voor de veiligheid van de piloot. Deze is
gezeten in een cockpit, welke door een
soort omhulsel is omgeven, dat in zijn ge
heel van de rest van het toestel wegge
schoten kan worden. Wanneer de cockpit
dan op een veilige hoogte is gekomen,
wordt de piloot weer uit de cockpit ge
schoten, waarna hij met zijn parachute kan
dalen.
Naar verluidt heeft het Amerikaanse
departement van Defensie plannen van de
luchtmacht om nadere bijzonderheden over
de historische vlucht bekend te maken,
verboden.
Ook in Engeland
Een woordvoerder van de bekende
„Bristol Aero-engine Company" heeft in
Londen bekend gemaakt, dat zijn firma er
in geslaagd is een straalmotor te bouwen,
waarmee snelheden van meer dan 3200
kilometer per uur op een hoogte van
40000 meter bereikt kunnen worden. De
woordvoerder zei, dat deze supersonische
motor zowel in geleide projectielen als in
bemande vliegtuigen zou kunnen worden
aangebracht. „Deze motor is tienmaal
sneller dan een conventionele straalmotor
en het brandstofverbruik op grote hoogten
is buitengewoon economisch", aldus de
woordvoerder.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Bennekom (toez.): P. D.
Steegman te Klaaswaal; te Waarder (toez.)
G. M. van Dieren te Ede.
Aangenomen naar Beetgum R. Hoen,
kand. te Zuidlaren; de benoeming tot
voorg. van de afd. van de Ned. Prot. Bond
te Bussum J. H. Marwitz te Barsingerhorn,
Geref. Kerken ond. art. 31 K.O.
Beroepen te Houston (Canada): H. A.
Stel te Neerlandia (voorheen te Zuid-
wolde. Gr.) die dit beroep ook aannam.
„Welzeker, die komt vast. Maar hij is
nooit zo vroeg. U is een oude chef van
hem, heeft hij me verteld. En te bedenken,
dat we hier met een paar man genoeglijk
op de brink stonden te praten op die ver
schrikkelijke ochtend, toen ze het lijk had
den ontdekt. We wisten niet wat we hoor
den. En zo betrekkelijk vlakbij. Toen we
over de eerste schrik heen waren, zeiden
we nog tegen Brouwer: Willem, wat jam
mer, dat je niet meer in functie bent. Nou
zou je promotie hebben kunnen maken. We
waren er allemaal ondersteboven van".
Beels knikte eensklaps levendig en nam
van zijn nieuwe glas een flinke teug. Hij
had eerst maar wat voor zich heen staan
piekeren, totdat in samenhang met de be
wuste zondag plotseling de naam Brouwer
tot zijn bewustzijn doordrong. Had Brou
wer hem niet verteld, dat hij die hele zon
dag ergens-bij familie had doorgebracht?
Zou de man zich zo vergissen? Was zijn
geheugen door zijn ziekte soms achterop
geraakt? Wanneer dit niét het geval was,
moest Brouwer willens en wetens een leu
gen hebben verteld. Waarom? Of praatte
de kroegbaas maar raak om het gesprek
gaande te houden.
Voordat de inspecteur nog gelegenheid
had gehad deze kwestie aan te pakken,
ging de deur open en Reinier Bartels stap
te binnen. Hij had nog rijkelijk de tijd om
voor het maal in het doktershuis zijn op
windende brief aan zijn vriend Jaap te
schrijven. Bij de toog gekomen, herkende
hij inspecteur Beels, die zich al half naar
hem had toegekeerd.
(Wordt vervolgd
