B. en W. van Haarlem zullen
raad situatie toelichten
HAARDEN
Groen $k Co
taptoe
delft;
PANDA EN DE MEESTER-KNUTSELAAR
Nederlandse mijnen uiterst veilig in
vergelijking met die der buurlanden
Wereldnieuws
Toenemende ongerustheid over
trage voorbereiding
van ZANTEN Gierstr. 31 Tei.iom
De radio geeft zaterdag
Ramp als te Marcinelle in Limburg onmogelijk
NAAIMACHINES
v.j
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1956
2
Wegenvraagstuk in Zuid-Kennemerland
Van het oostelijk front
geen nieuws
Europese postzegels
Centrale Verwarming
Pow-R-Matic Oliebranders
Conserven gekocht
maar niet betaald
Drie Amsterdammers
gearresteerd
Jordaans textielfabriek
bestaat 175 jaar
Autorijden gevaarlijker dan mijnwerken
Verantwoordelijkheids
gevoel voor aller veiligheid
Geen 4 pet vakantietoeslag
in de landbouw
Hoogconjunctuur bracht
ook welvaart in Benelux
Uitvoervolume van alle-
drie landen toegenomen
TocU ió Ixet zo
Merkwaardig
heden der
Maori's
Naar w\j vernemen ligt het in de bedoeling van B. en W. van Haarlem in september
een informele vergadering van de gemeenteraad uit te schryven, waarop het wegen-
vraagstuk in Zuid-Kennemerland ter sprake zal komen. Het Iaat zich aanzien dat
B. en W. over de zorgwekkende toekomst van het wegverkeer in deze omgeving en
de oorzaken welke daartoe geleid hebben in besloten zitting mededelingen zullen
doen. In het openbare gedeelte van de vergadering zal een nota worden behandeld,
welke door B. en W. over het wegenvraagstuk wordt uitgebracht. Daarin zal tevens
stelling worden genomen ten aanzien van enige principiële punten met betrekking
tot de opvattingen van de streekplancommissie voor Zuid-Kennemerland.
Wij hebben de indruk, dat men in de
kringen van het Haarlemse gemeentebe
stuur lang niet gerust is op de verkeers-
ontwikkeling zoals die na de opening van
de Velser tunnel te verwachten valt.
De reeds een jaar geleden uitgesproken
vrees, dat er van de aansluitende wegen
niets of maar heel weinig gereed zal zijn
behoudens de door de gemeente Haar
lem zelf verbeterde verbindingen als de
Delftlaan, de Kleverpark- en Verspronck-
weg, de Wilhelminastraat, de Leidsevaart,
het Staten Bolwerk en het Kennemer-
plein en nu ook de Kinderhuissingel
wordt elke dag meer werkelijkheid.
Voor de verdubbeling van de rijksweg
nr. 9 tussen de tunnel en het Delftplein te
Haarlem en de aanleg van het grote ver-
keerscircuit bij de entrée van Haarlem-
Noord moet de onteigening van de daar
voor benodigde grond nog beginnen. Het
gewijzigde plan voor het verkeerscircuit
bij het Delftplein te Haarlem is thans in
behandeling bij de gemeentebesturen van
Haarlem en Velsen. Van Haarlemse zijde
zijn geen grote bezwaren meer te ver
wachten, maar aan de Velsense wensen
kon door de Rijkswaterstaat niet volledig
tegemoet worden gekomen.
De woningbouw in Delftwijk zal hier
door ook gestagneerd worden, want een
zestigtal woningen langs de Delftlaan zal
pas gebouwd kunnen worden, wanneer
deze verbinding naar het Delftplein is ver
legd.
Over de financiering van het gedeelte
van de westelijke randweg tussen Zijlweg
en Wagenweg bestaat tussen rijk en pro
vincie nog steeds geen overeenstemming;
toen deze bijna bereikt leek trok het rijk
zich wederom terug. Over de verbinding
tussen Zijlweg en Delftlaan is trouwens
nog niets bekend en het is juist deze scha
kel, die de gehele westelijke randweg langs
Haarlem zijn waarde moet geven. De
technische voorbereiding van het tracé
tussen Zijlweg en Wagenweg heeft wel
voortgang. In dat opzicht kan men tevens
spreken van een constructieve en effici
ënte samenwerking tussen de betrokken
bestuurscolleges om eventueel rijzende
moeilijkheden op te lossen. Maar ook hier
kan pas na de afwikkeling van de han
gende onteigeningsprocedure tot uitvoe
ring worden overgegaan.
Nog minder zekerheid bestaat er ten
aanzien van de rijksweg welke Rijkswa
terstaat voornemens is aan te leggen ten
oosten van Haarlem als de toekomstige
autosnelweg tussen de IJmond en Zuid-
Holland. Het gemeentebestuur van Haar
lemmermeer en Spaarnwoude heeft daar-
ADVERTENTIE
40 modellen van 140.tot 500.
Kolen-, olie-, trechterhaarden. Glasdeuren
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 Voor de vrouw.
9.40 Platen. 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld,
causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de
arbeiders in de continubedrijven. 11.30 Bari
ton en piano. 12.00 Platen. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 Platen. 13.00
Nieuws. 13.20 Accordeonorkest en solist. 13.45
Sportpraatje. 14.00 Platen. 14.35 Streekuit-
zending. 15.00 Fanfarecorps. 15.20 Sport- en
beroepsfitterij in de binnenwateren, lezing.
15.35 Omroep-orkest en solist. 16.35 Boek
bespreking. 16.50 Platen. 17.00 Actualiteiten.
17.30 Jazzmuziek. 18.00 Nieuws en commen
taar. 18.20 Holland Festival: Koorzang. 18.45
Platen. 19.00 Artistieke staalkaart. 19.30 Pas
separtout, causerie. 19.40 De Bijbel in het
kerkelijk jaar, causerie. 19.55 Deze week,
causerie. 20.00 Nieuws. 20.05 Weense muziek.
21.00 Cabaret. 21.30 Socialistisch commentaar.
21.45 Platen. 22.30 Schimmenspel op zee,
hoorspel. 22.50 Platen. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Platen.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde mu
ziek. 7.45 Morgengebed en liturgische kalen
der. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen.
9.00 Voor de vrouw. 10.00 Voor de kleuters.
10.15 Platen. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Pla
ten. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws, en katholiek nieuws.
13.20 Promenade-orkest. 13.50 Platen. 14.00
Boekbespreking. 14.10 Mannenkoor. 14.20
Platen. 14.40 Amateursprogramma. 15.00
Kroniek van letteren en kunsten. 15.40 Ama
teursprogramma. 16.00 De schoonheid van
het Gregoriaans. 16.30 Platen. 17.00 Voor de
jeugd. 17.40 Amusementsmuziek. 18.00 Rit
mische muziek. 18.15 Journalistiek weekover
zicht. 18.25 Jazmuziek. 18.45 Omroep-koor.
19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 20.00 Lichtbaken,
causerie. 20.20 Actualiteiten. 20.35 De gewone
man. 20.40 Eureka, 21.30 Platen. 22.35 Wij
luiden de zondag in! Aansluitend: Avond
gebed en liturgische kalender. 23.00 Nieuws.
23.15 Nieuws in Esperanto. 23.22 Dansmuziek.
23.45—24.00 Platen.
TELEVISIE (V.A.R.A., N.T.S., N.C.R.V.)
17.00 Voor de kinderen. 20.00 Journaal en
weerbericht. 20.15 Plant en water, film. 20.35
Die Kluge, opera. 21.50 Dagsluiting.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.00 en 12.14 Idem. 12.30
Weerbericht. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Muzikale kaleidoscoop. 14.30 Journaal. 15.00
Platen. 15.45 Idem. 16.00 Accordeonmuziek.
16.15 Platen. 16.30 Accordeonmuziek. 16.45
Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Zang en orgel.
17.30 Orgelconcert. 18.15 Omroep-orkest. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
20.00 Omroeporkest. 20.30 Platen. 21.00 Lichte
muziek. 22.00 Nieuws. 22.15 Platen. 23.00
Nieuws. 23.0524.00 Platen.
tegen al stelling genomen. Met betrekking
tot de aanleg van een hoofdverkeersweg
beoosten Haarlem hebben B. en W. van
Haarlemmerliede en Spaarnwoude aan de
Rijkswaterstaat medegedeeld, dat het
thans ontworpen tracé het college weinig
kan bekoren. Het is B. en W. van Haar
lemmerliede niet duidelijk, waarom de
weg dwars door het agrarische gebied van
de gemeente is geprojecteerd.
B. en W. betreuren het, dat bij de opzet
van dit plan zo weinig rekening is ge
houden met de belangen van de landbouw
in het algemeen. De doorsnijding van het
agrarische gebied zal aan de landbouw
onherstelbare schade toebrengen. Met het
oog hierop kan het college met het tracé
niet akkoord gaan.
Een ander aspect van de zaak is, dat
de gemeente Haarlemmerliede en Spaarn
woude wordt beschouwd als een agrari
sche buffergemeente, om aaneengroeiïng
van de steden Haarlem en Amsterdam te
voorkomen. Zou de in het geding zijnde
hoofdverkeersweg worden aangelegd, dan
wordt de bufferstrook doormidden ge
sneden, wat volgens B. en W. uit bestuur
lijk oogpunt niet bijster aantrekkelijk is.
Tenslotte acht het college het niet raad
zaam een door de Rijkswaterstaat getra
ceerde rijksweg aan te leggen, zolang de
ontwikkeling in verband met de aanleg
van de IJ-tunnels niet is afgewacht.
Hiermee scharen B. en W. van Haarlem
merliede zich in feite achter het streek
plan Zuid-Kennemerland, waarin deze
weg op Haarlems gebied, door de Waar-
derpolder is gedacht. Maar Haarlem zal
zich waarschijnlijk uitspreken voor het
tracé van Rijkswaterstaat, omdat de weg
dan geen belemmering zal vormen voor de
uitbreiding van het industriegebied en de
toekomstige woonwijken in Haarlem-Oost
en zuid-oost. Zo gezien is men dus met
betrekking tot het wegenvraagstuk in dit
gebied nauwelijks vooruitgekomen sinds
een jaar geleden de gemeenteraden van
Haarlem en Bloemendaal de alarmklok
luidden. En het is begrijpelijk, dat men
voornemens is dit nogmaals te doen, want
het is de hoogste tijd, dat gehandeld wordt
inplaats van onderhandeld.
Door de.landen vaji de, Europese Ge
meenschap voor Kolfen en Staal' wordt ge
streefd naar een nauwere samenwerking
op het gebied van de posterijen en de
verre berichtgeving. De P.T.T.-ministers
van deze zes landen hebben daarom beslo
ten, dat elk der landen een postzegel zal
uitgeven in de waarden van 10 en 25 ct.
Deze zegels zullen van 15 september tot 15
november door alle postinrichtingen hier
te lande worden ve*tcocht in plaats van de
postzegels van 10 en 25 cent van de nor
male uitgifte, tenzij om normale zegels
wordt gevraagd. Na 14 noveprber zal de
verkoop worden voorgezet als er nog
voorraad is.
Een internationale jury, onder voorzitter
schap van de directeur-generaal der Fran
se posterijen, heeft uit de door kunstenaars
uit de samenwerkende landen ingezonden
ontwerpen gekozen het ontwerp van de
Franse tekenaar Gonzague. Het ontwerp
geeft als hoofdvoorstelling te zien „het in
de steigers staande huis Europa". De ach
tergrond laat een vlag zien, waarin een
fragment van de beginletter E valt te on
derscheiden.
De Nederlandse zegels zijn gedrukt bij
de n.v. Joh. Enschedé en Zonen, Grafische
Inrichting, te Haarlem. Zij zijn uitgevoerd
in koperdiepdruk in twee kleuren. Voor
beide waarden is de kleur van de hoofd
voorstelling, van het woord Nederland en
van de waardeaanduiding donkergrijs. Bij
de 10 cent postzegel is het fond bruinachtig
rood, bij de 25 cent-zegel lichtblauw.
De zegels zijn geldig als gewone fran
keerzegels. De geldigheidstermijn eindigt
op 31 december 1957.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Van 25 AUGUSTUS
t/m 4 SEPTEMBER
iedere avond van 9 uur
lot 10.30 uur (zondags niet)
Prijzen van I t.60 t/m t 5.25
Kaarten te bestellen bij
Uw plaatselijke V.V.V.
en Markt 85a Delft
{Tel. K1730 - 26100).
BLOEMENDAAL
TELEFOON 22143
De centrale recherche te Amsterdam
heeft drie kooplieden uit de hoofdstad ge
arresteerd, die er ernstig van verdacht
worden een jaar lang tientallen fabrieken
van geconserveerde levensmiddelen in ons
land te hebben opgelicht voor een totaal
bedrag van ruim 20.000 gulden.
De gearresteerden, de 53-jarige J. de K.,
de 66-jarige J. N. van R. en de 40-jarige
G. V. zijn reeds ter beschikking van de
justitie gesteld.
In het begin van dit jaar deed een in
Hoorn gevestigde fabriek van conserven
aangifte wegens oplichting door J. de K.,
die van deze fabriek vleeswaren had ge
kocht die niet betaald waren, maar elders
beneden de aankoopprijs waren verkocht.
Omdat J. de K. een Amsterdammer is
werd de recherche in de hoofdstad in de
zaak gemengd. Deze ontdekte dat de drie
mannen een combinatie vormden, die zich
met deze praktijken bezig hield. Als de
fabrikanten lastig werden en aandrongen
op betaling, werd wel eens een deel van
de geleverde conserven betaald.
J. N. van R. was „directeur" van de
volgens de politie alleen op papier be
staande „Continentale Bank en Handel-
mij.". Toen Van R. bij een fabriek in het
oosten van het land een grote bestelling
deed, gaf hij deze bank op als referentie
om daar naar zijn kredietwaardigheid te
informeren. De fabrieksdirectie deed dit en
prompt ontving zij een zeer gunstige in
formatie, die Van R. zelf uiteraard had
opgesteld.
J. de K. wordt nog verdacht van ver
duistering van een in huurkoop gekochte
auto, alsmede van flessentrekkerij. Voorts
heeft hij een handelaar in gedistilleerd
flessen drank, die hij uit een andere zaak
zonder betaling had meegenomen, als del
ging van zijn niet betaalde drankrekening
gegeven.
De combinatie liet de goederen bij een
expeditiefirma in Amsterdam bezorgen,
waar zij de partijen zelf afhaalde. Daar
vond de recherche een groot aantal vracht
brieven van verscheidene op de reeds ge
schetste wijze verkregen en afgeleverde
partijen.
Begin september zal de Twentse textiel
fabriek D. Jordaan en Zonen's N.V. te
Haaksbergen haar 175-jarig bestaan vieren.
Jan Jordan, zoon van een Hessische kwar
tiermeester, richtte 175 jaar geleden in het
„werkhuis" van Haaksbergen een katoen
spinnerij in om de in die jaren heersende
armoede te bestrijden. Hij kocht linnen bij
boeren en huiswevers, vaak in ruil tegen
kruidenierswaren, schoeisel, zaden, kalk en
stenen. Omgekeerd waren ook de artikelen,
welke zijn spinnerij vervaardigde, te ver
krijgen in ruil voor goederen en diensten,
zoals één dag gras maaien, koeien hoeden,
turf steken en dergelijke werkzaamheden.
Reeds spoedig nam Jan Jordan enige
wevers in eigen dienst, die op handweef
getouwen aan het werk gingen. Zes gene
raties Jordaan (er kwam een a in de naam
bij) hebben sindsdien in Haaksbergen ge
werkt aan de totstandkoming van het hui
dige bedrijf, dat thans werk biedt aan meer
dan 1000 personen, het nevenbedrijf te
Groenlo inbegrepen.
In 1858 werd de eerste stoomketel in ge
bruik genómen. In deze stoomweverij werd
op mechanische getouwen met vast perso
neel gewerkt. In 1866 werd het familiebe
drijf een vennootschap, die D. Jordaan en
Zonen ging heten. In 1898 ging het gehele
bedrijf in vlammen op. In zeven maanden
tijds werd een nieuw bedrijf opgebouwd.
In 1926 werd de bestaande vennootschap
omgezet in een n.v.
Veiligheidsspecialisten van het Limburgse mijnbekken achten het uitgesloten dat
in de Limburgse mijnen een ramp als die van Marcinelle zou plaats kunnen hebben.
De veiligheid in onze mijnen is tientallen malen groter dan in de verouderde mijnen
van de Borinage, waar bovendien, zoals in de „dodenmijn", onder de ongunstigste
omstandigheden moet worden gewerkt tot zelfs op een diepte van meer dan duizend
meter. Een automobilist in het drukke wegverkeer loopt eerder kans slachtoffer
te worden van een dodelijk ongeluk dan een mijnwerker in onze Limburgse mijnen,
die alle zowel de Staatsmijnen als de partikuliere mijnen uiterst modern
geoutilleerd zijn, ook op het gebied van de veiligheid. De ramp in de mijn van
Marcinelle werd veroorzaakt, doordat een kolenwagen, die in de schacht stortte,
een hoogspanningskabel raakte; deze brak, waardoor kortsluiting en vervolgens
brand ontstond. In onze mijnen is zo iets onmogelijk, omdat alle kabels in de
schachten beschermd zijn door een stalen kooi. Ook zijn er aan de laadplaatsen in
de schachten uitgebreide technische voorzorgsmaatregelen genomen om te voorkomen
dat kolenwagens in de schacht kunnen storten.
In de mijnen komt het méér dan in welk
bedrijf ook, aan op het grote plichtsgevoel
van de arbeider wegens de zeer speciale
werkomstandigheden in het ondergrondse
bedrijf, zoals de duisternis en de afgelegen
werkpunten; vandaar dat de veiligheids
diensten, waarover alle Limburgse mijn-
onderondérnemingen beschikken, de veilig
heidsgedachte zeer nadrukkelijk propa
geren. Regelmatig worden veiligheids-
akties ondernomen, ook via de bedrijfs
voorschriften en pamfletten en brochures.
Er zijn zelfs vrijgestelde mijnwerkers,
die onder hun beroepsgenoten stelmatig
propaganda maken voor de veiligheid bij
het werk. De aanwezigheid van ontplof
baar mengsel van koolmonoxyde of kolen
stof wordt overal bestreden door een
uiterst modern ventilatiesysteem, dat op
elke mijn door een speciale ventilatiedienst
wordt gecontroleerd. Ontstekingen van
ontplofbare mengsels worden voorkomen
door doeltreffende beveiliging van alle
werktuigen en apparaten, welke vonken
kunnen afgeven. Hieraan wordt zeer streng
de hand gehouden en wee de mijnwerker,
die de voorschriften terzake overtreedt.
Mijnen zijn nooit gevaarloos
Elke mijn heeft haar eigen reddingbri
gade, die uitgerust is met de modernste
hulpmiddelen, waarbij de nieuwste zuur-
stortoestellen. Regelmatig wordt met deze
reddingsbrigades geoefend. Bovendien be
schikken de bovengrondse bedrijven nog
over een eigen bedrijfsbrandweer.
Nochtans blijft de mogelijkheid van ram
pen niet uitgesloten. Op 23 maart 1947
verloren in staatsmijn Hendrik een opzich
ter en twaalf arbeiders het leven op de
636-meter verdieping. Op 2 oktober 1946
vonden door de instorting van stutwerk
in de mijn Laura vijf politieke delinkwen-
ten de dood en op 6 juli 1946 veroor
zaakte een benzinelamp van een opzichter
in de staatsmijn Wilhelmina een explosie
op de 331-meter verdieping, ten gevolge
waarvan deze opzichter en nog zeven
mensen om het leven kwamen. Het onder
zoek wees uit, dat een hulpventilator van
de luchtverversing korte tijd had stil
gestaan, waardoor zich mijngas had kun
nen ontwikkelen.
Marcinelle hopeloos ouderwets
Bij deze ongelukken is het gelukkig ge
bleven. Voor grote rampen bleven onze
mijnen gespaard. Men kent hier inderdaad
niet de ongelukkige omstandigheden welke
zich in Marcinelle hebben voorgedaan,
waar geen brandvrije kleren aanwezig
bleken voor de redders, waar men glaswol
moest halen uitBelgisch-Limburg en
een beroep op de bevolking moest worden
gedaan voor het beschikbaar stellen van
brandblusapparaten
Dat de dodenmijn Marcinelle hopeloos
ouderwets was, blijkt uit het feit dat het
ondergrondse vervoer nog met paarden
plaats vond in Limburg is het paard al
jaren uit de mijn en maakt men bij het
ondergrondse vervoer gebruik van pers
lucht, diesel-elektrische en op sommige
plaatsen zelfs van elektrische treinen; dat
er uitsluitend met hout werd gestut zelfs
Het bestuur van het Landbouwschap
kreeg in juli geen goedkeuring van de mi
nister van Landbouw op zijn besluit de
vakantietoeslag voor landarbeiders van 2
op 4 percent te brengen. Toen is een ver
zoek tot het College van Rijksbemiddelaars
gericht om deze verbetering bij tussen
tijdse wijziging in de collectieve arbeids
overeenkomst van de landbouw in te voe
ren. Het College van Rijksbemiddelaars
had overwegende bezwaren tegen dit voor
stel. Het bestuur van het Landbouwschap
kreeg ten antwoord, dat deze verbetering
gevolgen zou hebben ten aanzien van door
berekening in de garantieprijzen van di
verse produkten. Deze doorberekening is,
aldus het college, in strijd met de beslissing
van de regering van september 1955.
51. Terwijl Panda over de wegen snelde,
dacht hij koortsachtig na, hoe hij zich van
zijn ijzeren vervolgers zou kunnen ont
doen. Hij durfde niet meer in een huis te
vluchten, want het avontuur in de hoeden
zaak had wel duidelijk gemaakt, dat de
dolle automaten zich niet door muren en
deuren lieten weerhouden. Maar eindelijk
zag hij een bouwwerk, dat stevig genoeg
leek, om zelfs automatische bedienden,
zaagboren en zoutzuurspuiters te weer
staan. „Het lijkt wel een vesting", hijgde
Panda. „Als ik pffdaarbinnen ben,
zal ik pffwel veilig zijn". Zijn laat
ste krachten verzamelend snelde hij er op
af. Hij kwam voorbij een bord, waarop te
lezen stond: STOP! MILITAIRE GEHEI
MEN! GEEN TOEGANG VOOR SPION
NEN! Maar Panda had de tijd niet om
dit te lezen en dus snelde hij recht op de
ingang af. De schildwachten, die daar
stonden opgesteld, zetten grote ogen op,
toen zij de vreemde optocht zagen aan
komen. „Een aanval!", riep de wachtcom
mandant, „een aanval van gemechaniseer
de eenheden! Sla alarm!"
in de hoofdsteengangen in Limburg zijn
deze van beton of baksteen en bij de
staatsmijnen bijvoorbeeld wordt de ver
maarde titan-stijl tot aan het koolfront op
ruime schaal toegepast en dat de
schachtlift nog met behulp van stoom-
traktie werd voorbewogen in onze mij
nen gaat dit alles elektrisch en onder voor
beeldige controle.
Het is geen wonder dat het percentage
dodelijke ongevallen in de Nederlandse
mijnen (die onderling met elkaar verbon
den zijn, zodat er diverse uitwijk-mogelijk-
heden zijn) het laagste is van geheel de
Kolen en Staal Gemeenschap. Het bedraagt
ongeveer 0,15 percent tegen het drievoudige
in Duitsland en het bijna viervoudige in
België. Niet alleen de moderne outillage
onzer mijnen speelt hier een rol, maar
ook het sterk gegroeide verantwoordelijk
heidsbesef van de de mijnwerkers, de
sterke wisseling in de bezetting ten spijt.
Dit verantwoordelijkheidsbesef blijkt ook
uit het feit dat het willekeurig vprzuim
in onze mijnen ook het laagste is van de
gehele Kolen en Staal Gemeenschap.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL. Gr. Houtstr.181, Tel. 14444
De voortzetting van de internationale
hoogconjunctuur heeft de welvaart van de
Beneluxlanden ook in de eerste vijf maan
den van 1956 in gunstige zin beïnvloed, zo
wordt medegedeeld in een rapport dat ge
meenschappelijk werd opgesteld door de
directie algemene economische politiek van
het ministerie van Economische Zaken van
Nederland en de studiediensten van de
ministeries van Economische Zaken van
België en Luxemburg.
Hoewel in een aantal landen maatregelen
zijn of worden genomen met het doel een
excessieve conjuncturele ontwikkeling
tegen te gaan, bleef de buitenlandse zui
ging van de koopkrachtige vraag een be
langrijke stimulans voor de bedrijvigheid
in de Beneluxlanden. Produktie, werkge
legenheid, consumptie en buitenlandse
handel bleven zich dan ook op een hoog
niveau bewegen.
Zowel in de Belgisch-Luxemburgse Eco
nomische Unie als in Nederland, is het
uitvoervolume in de eerste vijf maanden
van het jaar met ongeveer twaalf percent
toegenomen ten opzichte van dezelfde pe
riode van het vorige jaar. De industriële
produktie steeg in de eerste vier maanden
ten opzichte van dezelfde periode in 1955
in Nederland en in België met zes percent
en in Luxemburg met acht percent.
De strenge vorst heeft in het gehele
Benelux-gebied veel schade aangericht,
vooral aan wintergranen, koolzaad, boven
dien aan de boomkwekerijprodukten en
aan de fruitteelt. Over het algemeen kan
worden gesteld dat de vorstschade in Bel
gië relatief groter is geweest dan in Neder
land. De Belgische regering heeft een bij
zonder krediet van 225 miljoen francs be
schikbaar gesteld als hulpverlening aan de
getroffen land- en tuinbouwers.
De stand van het gewas is momenteel
zeer bevredigend. Zo mag worden verwacht
dat in Nederland de graanoogst even groot
of zelfs groter zal zijn dan verleden jaar.
Sabbath. Een Schotse predikant heeft een
uitnodiging afgeslagen koningin Eliza
beth zaterdag te begroeten tijdens haar
bezoek aan het eiland Lewis, omdat zij,
cloor op zondag de Russische leiders
Boelganin en Kroesjtsjev die de
dominee „belijdende atheïsten" noemt
officieel te ontvangen, „de sabbath
niet heiligde."
Amnestie. Sultan Hamid II van Pontianak
die in 1950 werd gearresteerd, en in
1953 werd veroordeeld tot tien jaar ge
vangenisstraf, met aftrek van voorar
rest, kreeg in 1955 een gewone amnestie
van drie maanden en een bijzondere
amnestie van 3 maanden. Met de thans
verleende vier maanden zijn hem in
totaal tien maanden amnestie verleend.
De sultan zal nog bijna drie jaar gevan
genisstraf moeten ondergaan.
Toeslag. Bovenop een heuvel die op de
Zuidkoreaanse hoofdstad uitziet, is een
bijna zeven meter hoog bronzen stand
beeld van president Syngman Rhee
onthuld. Het beeld weegt elfeneenhalve
ton en heeft ongeveer anderhalf miljoen
gulden gekost. Het geld voor het beeld
werd verzameld door een toeslag van
vier cent op elk bioscoopkaartje.
Hel. Het Amerikaanse weekblad Life
oefent critiek op het besluit van het
Amerikaanse departement van Buiten
landse Zaken, dat geen Amerikaanse
verslaggevers naar communistisch Chi
na mogen reizen, zolang nog Ameri
kaanse staatsburgers in China gevangen
zitten. „Het is de taak van verslag
gevers, overal te gaan waar zij maar
kunnen zelfs naar de hel als de dui
vel hen toelaataldus een hoofd
artikel.
Overval. Arabische commando's hebben
een Israëlische bus en twee begeleiden
de militaire voertuigen overvallen. Een
vrouwelijke passagier en drie militairen
werden gedood. De overval geschiedde
op een verlaten woestijnweg ten noor
den van de Rode Zeehaven Eilath, in
Zuid-Israel, bij de Jordaanse grens.
Deze week zijn twee Israëlische vracht
auto's in de Negeb-woestijn op land
mijnen gelopen.
Razzia. De politie te Buenos Aires heeft
op grote schaal razzia's gehouden en een
niet genoemd aantal arrestaties verricht
naar aanleiding van een samenzwering,
die generaal Uranga, de Argentijnse
nationalistische oppositieleider, op touw
gezet zou hebben. De generaal, die
woensdag werd gearresteerd met tien
andere personen, was minister van Ver
voer in de regering-Lonardi, die het
bewind van Perón opvolgde.
Mislukt. De besprekingen over de hervat
ting van de diplomatieke betrekkingen
tussen Griekenland en Roemenië zijn
mislukt. Bij deze onderhandelingen die
in mei begonnen, rezen moeilijkheden
over het vraagstuk van de schadever
goeding voor door Roemenië overge
nomen Griekse eigendommen.
Gratie. De Hongaarse regering heeft André
Marton, correspondent van het Ameri
kaanse persbureau Associated Press, die
in januari wegens spionage tot zes jaar
gevangenisstraf werd veroordeeld, gra
tie verleend. Volgens radio-Boedapest
is de echtgenote van Marton, correspon
dent van het Amerikaanse persbureau
United Press, die tot drie jaar gevan
genisstraf was veroordeeld, enige weken
geleden vrijgelaten.
Privé. Een Britse arts heeft in een brief
aan het Britse medische tijdschrift het
voorstel gedaan, dat alle praktiserende
huisartsen ontslag uit de Britse gezond
heidsdienst dienen te nemen en dezelfde
diensten als tot heden privé moeten
verlenen tegen een jaarlijks honorarium
van ongeveer 50 gulden.
Ingemaakt. In New York zal het eerste
definitieve Koreaanse woordenboek met
subsidie van de „Rockefeller Founda
tion" verschijnen. Het manuscript was,
om het uit handen van de communisten
te houden, in een inmaakfles begraven
in de tuin van de woning van de Zuid
koreaanse president.
Margaret. De hertog van Edinburgh heeft
een automatische schoenpoetser-laar
zenknecht voor ruiters ontworpen, die
in Londen voor de som van honderd
gulden te koop is. Koningin Elizabeth
heeft het apparaat op Sandringham- en
Balmoralcastle laten installeren. Een
goedkopere versie vari het to°stel is
onder de naam „Margaret" in de handel.
Na-oorlogs. Het Japanse ministerie van
Defensie heeft een bouwplan van 27
miljoen gulden goedgekeurd voor een
duizend tons onderzeeboot. Dit eerste
na-oorlogse Japanse model zal eind 1958
klaar zijn. Het heeft een snelheid van
23 knopen aan de oppervlakte en 19
knopen onder water.
DE HOOFDEN der Maori's bezaten niet
alleen wereldlijke macht, maar waren
tevens met de priesterlijke waardigheid
bekleed, wat hun aanzien uiteraard ten
goede kwam. Bovendien - en dat achten
we voor vandaag het belangwekkendste -
werd hun een geheimzinnige kracht toe
gekend die in het wetenschappelijk spraak
gebruik als „mana" bekend staat, sinds de
zendeling en ethnoloog Codrington in 1878
dat Maleise woord voor het
eerst gebruikte.
Wat mana eigenlijk is, kan
het best worden gedemon
streerd door het verhaal van
de Eskimo, die de mouwvoe
ring kocht van een oud man,
die vroeger zeer bedreven was
geweest in de jacht. Hij naaide
die voering in zijn eigen mouwen en in
elk volgend kledingstuk werden die oxide,
vette lappen trouw overgebracht. Het ge
volg hiervan was, dat de Eskimo door die
mouwen een machtig jager werd. We la
ten hierbij in het midden, welke rol zijn
zelfvertrouwen daarbij heeft gespeeld,
maar in ieder geval is de kracht die aan
de mouwen werd toegeschreven een typisch
voorbeeld van mana, dat zo'n grote rol in
het leven van veel natuurvolken speelt.
(De onoverwinnelijkheid die in de middel
eeuwen aan bepaalde wapens, in het bij
zonder zwaarden - werd toegeschreven,
berust eveneens op mana, al werd deze
term in die tijd in onze streken niet ge
bruikt).
Over de vraag, of mana een natuurlijke
of bovennatuurlijke kracht moet worden
genoemd, bestaat geen eenstemmigheid,
maar over één ding zullen we beslist geen
ruzie krijgen, namelijk wanneer we de
f
stelling poneren dat het in ieder geval
niet een natuurkundige kracht is.
Hoe het ook zij, de Maori hoofden werd
deze mana eveneens toegekend en het
respect voor, deze heren groeide daardoor
zó, dat aanraking van zijn lichaam of van
de voorwerpen waarmee hij in contact was
geweest, groot gevaar opleverde. Al het
vaatwerk waaruit hij gegeten en gedron
ken had, moest worden vernietigd, wilde
dit gevaar voor anderen uit de
weg tvorden geruimd. Een
Maori hoofd, dat onder een af
dak trad, waaronder een kook
plaats was ingericht, maakte
alleen al daardoor kookgerei en
spijzen onbruikbaar voor ande
ren en 't gebruik van een voor
werp dat aan een hoofd toe
behoorde, kon de dood tengevolge hebben.
Wij, die op een veilige afstand van de
hoofden der Maori's zitten (zowel wat
tijdsduur als afstand betreft) moeten hier
over werkelijk niet te geringschattend
denken, want er zijn werkelijk gevallen
bekend van mensen, die zonder het te we
ten iets gebruikten dat door de koning was
aangeraakt, en stierven toen zij hoorden
dat het door hen gebruikte gereedschap
van de koning afkomstig was. Dit zijn
sterke voorbeelden, die uit den aard der
zaak zeldzaam zijn, maar zij bevestigen
toch in ieder geval de kracht van de auto
suggestie (volgens westerse begrippen) of
van de mana (volgens de opvattingen der
Polynesiërs).
We kunnen echter niet nalaten te wijzen
op een merkwaardige parallel tussen oos
terse en westerse gebruiken.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILLON.
