PANDA EN DE MEESTER-KNUTSELAAR
Wildernis maakt plaats
voor rijstvelden
tank ESSO EXTRA
Wereldnieuws
Radio-Reparatie
O.'ïfi.Sariluiiïü
Geestelijke vader van Britse
krijgslist in ons land
Eerste resultaten van Koembe-project
op Nieuzv-Guinea zijn bemoedigend
De radio geeft zondag
NAAIMACHINES
ENGEL
De radio geeft maandag
De man die nooit bestond
ió het
zo
r
J
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1956
H. 1. MAERTENS N.Y.
Met Esso bent U beter uit
Vonnis van een jaar voor
autodiefstal
Schiphol heeft een
wolkenhoogtemeter
Hendrik de Vries in
Groningen gehuldigd
Prijzen voor letterkunde
Hoofdakte-examens
WEEST U TOCH
NIET VERLEGEN
Oosterse en
Westerse
gebruiken
In het zuiden van Nieuw Guinea heeft
een deel van de wildernis plaats gemaakt
voor rijstvelden. In februari van dit jaar
zijn 78 hectaren beplant. De eerste oogst
van deze proefvelden zal naar schatting
150 ton rijst bedragen.
De minister van Overzeese Rijksdelen
benoemde in 1953 een commissie van Ne
derlandse deskundigen, die een onderzoek
moesten instellen naar de ontwikkelings
mogelijkheden op agrarisch gebied in
Nieuw Guinea. Na uitgebreide oriëntatie,
aan de hand van materiaal van het Bodem-
kundig Instituut in Hollandia, en het In
stituut voor Luchtkartering te Delft, heeft
de commissie het Koembe-project als een
van deze mogelijkheden aanbevolen. On
der leiding van het ministerie van Over
zeese Rijksdelen werd daarna de uitwer
king ter hand genomen en in samenwer
king met de autoriteiten in Nieuw Guinea
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws en postduivenberichten. 8.18
Weer of geen weer. 9.45 Geestelijk leven,
causerie. 10.00 Voor de jeugd. 10.30 Kerk
dienst. 11.30 Vragenbeantwoording. 12.00
Lichte muziek. 12.30 Sportspiegel. 12.35 Even
afrekenen, Heren. 12.45 Platen. 13.00 Nieuws.
19.05 Mededelingen of platen. 13.10 Voor de
militairen. 14.00 Boekbespreking. 14.20
Kinderkoor. 14.40 Disco-causerie. 15.25 De
Olympische spelen in de Oudheid, causerie.
15.35 Kamerorkest en solist. 16.30 Sportrc
17.00 Platen. 17.30 Voor de jeugd. 17.50
Nieuws en sportuitslagen. 18.05 Sportjour
naal. 18.30 Platen. 19.00 Discussie. 19.35 Daar
krijg ik een kleur van. 20.00 Nieuws. 20.05
Theaterorkest. 20.40 De Noodrem, hoorspel.
21.15 Amusementsmuziek. 21.55 Aan de zelf
kant van het Koninkrijk, causerie. 22.05
Lichte muziek. 22.20 Radiojournaal. 22.30
Platen. 23.00 Nieuws. 23.15 Actualiteiten of
platen. 23.2524.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Orgel
concert. 8.30 Morgenwijding. 9.15 Vocaal
kwartet. 9.30 Nieuws. 9.45 Platen. 9.55 Hoog
mis. 11.30 Platen. 12.20 Apologie. 12.40 Platen.
12.45 Lichte muziek. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws. 13.10 Lichte muziek. 13.40 Boek
bespreking. 13.55 Radio Philharmonisch or
kest en solist. 15.35 Fries halfuur. 16.05 Pla
ten. 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00 Evange
lisatie-samenkomst. 18.30 Kerkmuziek. 18.45
Causerie over de Kirchentag in Frankfort.
19.00 Nieuws, uit de kerken. 19.05 Boekbe
spreking. 19.15 Platen. 19.30 Het Evangelie
in een draaikolk: De brieven aan de Corin-
thiërs, causerie. 19.45 Nieuws. 20.00 De ge
wone man. 20.05 Lichte muziek. 20.25 Actua
liteiten. 20.35 U bent toch ook van de partij?,
causerie. 20.45 Platen. 21.15 Kalief Omar en
Kalief Sjouwer, hoorspel. 22.05 Platen. 22.45
Avondgebed en liturgische kalender. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S.)
14.00—16.00 Tenniskampioenschappen te
Scheveningen."
BLOEMENDAAL, 245 M.
9.00 en 10.30 Ds. G. Warnink te Zaandijk.
11.45 (Belangstellenden) Ds. D. J. Roos te
Haarlem. 2.30 Radio-Kinderkerk. 3.30 Ds. G.
Warnink.
BRUSSEL, 324 M.
11.25 Kamerkoor. 12.30 Weerbericht. 12.34
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de soldaten.
14.00 Der Freischütz, opera. 16.00 Platen.
17.00 Kamerorkest. 17.35 Platen. 17.45 Sport
uitslagen. 18.00 Joegoslavische folklore. 18.30
Godsdienstig halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30
Platen. 20.30 Filharmonisch orkest en solist.
21.10 Platen. 21.25 Filharmonisch orkest
(vervolg). 22.30 Nieuws. 23.4524.00 Platen.
werden de meteorologische, hydrologische
en civiel-technische aspecten door inge
nieursbureaus onderzocht, waarna met een
aannemingsmaatschappij een overeen
komst voor de uitvoering van het civiel
technische werk werd aangegaan.
In januari 1955 werd het benodigde ma
teriaal met de kustvaarder „Ida Jacoba"
van Nederland naar Nieuw Guinea ver
scheept. Het gelukte met het schip de mon
ding van de Koemberivier op te varen en
daar de goederen te lossen. In maart 1955
konden de werkzaamheden voor de ontslui
ting van het gebied beginnen. Daarvoor
moest een weg van 22 km. berijdbaar wor
den gemaakt en vervolgens moest door het
moerassige gebied een railbaanverbinding
van de Koemberivier tot de plaats van het
op te richten emplacement worden aange
legd. Draglines, die in Merauke werden
aangevoerd, baanden zich een weg door
het moerassige terrein. In oktober 1955
kwamen de verbindingen gereed. Intussen
waren landbouwdeskundigen aangekomen
en kon met de mechanische ontginning
waarvoor rupstractoren en bulldozers wer
den gebruikt een begin worden gemaakt.
Aanvankelijk was het leven er zeer pri
mitief, doch na korte tijd werden er uit Ne
derland gezonden „prefab"-woningen opge
richt, die een behoorlijke huisvesting ver
schaften.
Toen bleek dat de leden van de stam der
Marinds-anims, die in de buurt van de
ontginning leven, grote belangstelling voor
Ontginningswerk in het oerwoud.
ADVERTENTIE
BETROUWBARE
Nassaustraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
het werk aan de dag legden, konden onge
veer 150 inheemse arbeidskrachten na
enige scholing te werk gesteld worden. Na
dat velden voor het rijstproefbedrijf waren
aangelegd, werden kort voor Kerstmis van
het vorig jaar de weersomstandigheden
gunstig om de 78 hectare met rijst te be
planten. Dit werk, dat dag en nacht door
ging, was in februari gereed. Terwijl de
padi rijpte, gingen de machines verder
met de ontginning, zodat thans 350 hectare
oerwoud is schoongemaakt. Binnen het be
plante areaal werden tal van proeven ge
nomen met rijstvariëteiten, want het pro
ject bevindt zich nog in een experimenteel
stadium.
De resultaten van het eerste oogsten,
waarbij van maaidorsmachines gebruik
wordt gemaakt, worden bemoedigend ge
acht. Van groter belang dan de oogstcijfers
zijn echter de verworven ervaring en de
uit de proeven bereikte resultaten, die be
langrijke gegevens over bodemgesteldheid,
bemestingsproblemen en bestrijding van
ziekten verschaften.
Men vertrouwt er op, dat binnen 2 a 3
jaar voldoende gegevens ter beoordeling
van de uitvoeringsmogelijkheid van het
gehele project van 12.000 hectare verza
meld zullen zijn. Er wordt daarbij tevens
gedacht aan het aanleggen van weidegron
den en aan de verbouw van katoen, soja
bonen, mais en aardnoten. De vraag naar
rijst is bij de bevolking groeiende en maak
te in 1955 een invoer van 7500 ton noodza
kelijk. De bedoeling van het bedrijf, dat
later in een stichting zal worden omgezet,
is, geheel nieuw Guinea van rijst te voor
zien.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
Gr. Houtstr. 181 - Haarlem - Tel. 14444
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.10 Voor de vrouw.
9.15 Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Pla
ten. 11.00 Eeltsje Holtrop van der Zee, de
grootmeester onder de boeierbouwers, cau
serie. 11.15 Platen. 11.45 Voordracht. 12.00
Amusementsmuziek. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Voor het platte
land. 12.45 Dansmuziek. 13.00 Nieuws. 13.15
Mededelingen of platen. 13.20 Promenade
orkest. 13.55 Koersen. 14.00 Platen. 14.15 Bon-
bonnière. 15.00 Platen. 16.00 Nieuws, uit de
tijdschriften, causerie. 16.15 Lichte muziek.
16.45 Het Spectrum. 17.15 Lichte muziek.
17.45 Orgel. 18.00 Nieuws. 18.15 Platen. 18.30
Orgel en saxofoon. 19.00 Tirolermuziek. 19.30
ADVERTENTIE
Esso
snellere startsneller optrekken, meer kilometers per liter.
De rechtbank te Amsterdam heeft de bij
de justitie als autodief bekend staande
28-jarige automonteur F. S. van B. B. uit
Den Bosch, wegens diefstal in de hoofd
stad van de auto en de autopapieren van de
directeur van het Gewestelijk Arbeids
bureau te Amsterdam en diens echtgenote,
veroordeeld tot een jaar met aftrek.
De officier had anderhalf jaar met af
trek geëist. De automonteur was reeds zes
keer veroordeeld en bij het dossier waren
processen-verbaal terzake van autodief
stallen in Rotterdam, Leiden, Arnhem,
Nijmegen en Utrecht.
ADVERTENTIE
Een oude, gewiekste notaris,
Die nooit iets beweert dat niet waar is.
Zei: „M'n DANTUMA-pen,
Die 'k al jaren lang ken,
Is beslist de PRIMUS INTER
PARES"!"
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
Een daglicht-wolkenhoogtemeter, waar
mee maandenlang is geëxperimenteerd op
het Meteorologisch Instituut te De Bilt,
is overgebracht naar de luchthaven
Schiphol. Deze meter maakt het mo
gelijk overdag met behulp van een
geconcentreerde lichtbundel de hoogte dei-
wolken te bepalen ter vergroting van de
veiligheid bij het landen. De lichtbundel
wordt uitgezonden door een projector en
na terugkaatsing tegen de wolken opge
vangen door een detector, die op daglicht
niet reageert. De resultaten van de hoogte
meting zijn afleesbaar op een instrument,
dat binnenshuis staat opgesteld.
De projector en detector zijn thans op
gesteld in het korenveld van de heer
Breure, eigenaar van de Hugo de Groot-
boerderij aan de Schipholweg. De
indicator is binnenshuis opgesteld in
een klein gebouwtje op het vliegveld,
waar sinds jaar en dag de waarnemer
zetelt, die allerlei metereologische veran
deringen doorgeeft ten behoeve van de
landende vliegtuigen.
Vooral bij wolkenhoogten van 200 meter
en minder kan de wolkenhoogtemeter van
grote betekenis zijn voor het landen van
vliegtuigen bij een laaghangend wolken
dek.
De dichter, schilder en criticus Hendrik
de Vries is vrijdag in de raadzaal van het
stadhuis te Groningen gehuldigd naar aan
leiding van het feit, dat hij zijn zestigste
verjaardag vierde. De plechtigheid werd
bijgewoond door tal van vooraanstaande
kunstenaars. Hendrik de Vries werd toe
gesproken door de burgemeester van Gro
ningen, de heer J. Tuin, door prof. dr. A.
Donkersloot, door drs. G. Kamphuis na
mens de Jan Campertstichting en door de
heer J. de Boer namens de regionale dich-
Platen!"2Ö.0Ö" Nféuws.'"2<h05DasRhe'ingoïd" ters- Door a!len werd de Jubilaris geprezen
opera. 22.50 Radiojournaal. 23.00 Nieuws. om zijn veelzijdige kunstenaarsschap. Des
23.15 Koersen. 23.2524.00 Lichte muziek.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.30 Platen. 7.45 Een woord
voor de dag. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15
Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.25 Voor de
vrouw. 9.35 Voordracht. 10.00 Platen. 10.30
Morgendienst. 11.00 Omroep-orkest. 12.00
Platen. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.35
Pianoduo. 12.55 Platen of actualiteiten. 13.15
Amusementsmuziek. 13.45 Platen. 14.00 Voor
de jeugd. 14.30 Platen. 14.4^ Voor de vrouw.
15.15 Lichte muziek. 15.35 Platen. 16.00 Bijbel
lezing. 16.30 Koninklijke Militaire Kapel.
17.00 Voor de kleuters. 17.15 Lichte muziek.
17.40 Beursberichten. 17.45 Regeringsuitzen
ding: De B.B. van binnen en van buiten.
Jan Goderie, hoofd van de afdeling Voor
lichting van de Stichting Bevordering Be
scherming Bevolking, vraagt de aandacht
voor de Nederlandse noodwacht. 18.00 Man
nenkoor. 18.20 Platen. 18.40 Viool, orgel, cla-
vecimbel en cello. 19.00 Nieuws, en weer
bericht. 19.10 Orgelconcert. 19.30 Volk en
Staat, causerie. 19.45 Beiaard. 20.00 Radio
krant. 20.20 Lichte muziek. 20.40 Nederlan
ders. vrachtvaarders van Europa, klankbeeld.
21.30 Pianorecital. 22.00 Nederland het
landje aan de overzij, causerie. 22.15 Omroep
orkest. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
de landbouw. 12.42 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Platen. 14.00 La Vérité de Jeanne, con
cert-oratorium. 14.35 Platen. 14.45 Idem. 15.00
Omroep-orkest. 15.30 Kamermuziek. 16.02
Voor de zieken. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte
muziek. 17.45 Platen. 18.25 Causerie. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
20.00 Nationaal orkest en solist. 21.00 Platen.
middags had in het Groninger Museum de
opening plaats van een tentoonstelling, die
een overzicht geeft van de werken van
Hendrik de Vries.
99
99
Een voormalig officier van de geheime
dienst der Britse marine, de 55-jarige
Ewen E. S. Montagu, die de geestelijke
vader was van „De man die nooit be
stond", brengt een bezoek aan ons land.
Hij bereidde een fantastische afleidings
manoeuvre voor, waarmede de geallieerden
tijdens de laatste wereldoorlog de Duitsers
op een dwaalspoor brachten.
Duitse troepenconcentraties werden in
de zomer van 1943 in allerijl naar Grie
kenland en Sardinië gestuurd, nadat het
oppercommando van de Duitse weermacht
geheime Britse documenten in handen had
gekregen, waaruit bleek, dat de geallieer
den niet Sicilië, doch Griekenland en Sar
dinië voor de invasie hadden uitgekozen.
Die documenten waren echter vals en
dank zij Montagu's geraffineerd plan via de
formeel neutrale, maar in werkelijkheid
pro-Duitse Spaanse autoriteiten de Duit
sers in handen gespeeld. Daartoe pakte
men de documenten, waarbij onder meer
persoonlijke brieven van admiraal Mount-
batten aan Eisenhower en admiraal Cun
ningham waren en een brief aan generaal
Alexander, in een actetas, bond die met
een kettinkje aan de pols van een juist
overleden Brit en wierp het stoffelijk
overschot onder de Spaanse kust van een
onderzeeboot af in het water. Het spoelde
korte tijd later aan en werd in Spanje be
graven, nadat de Spaanse autoriteiten de
verzegelde brieven hadden geopend en ge
fotografeerd. Daarna werden de brieven
weer nauwkeurig gesloten en afgegeven
aan de niets vermoedende plaatselijke Britse
consul, die ze plichtsgetrouw keurig naar
Londen terugzond met alle andere eigen
dommen van de aangespoelde Brit.
Zoals het Nederlandse publiek thans in
de bioscopen kan vaststellen, wanneer het
de naar het boek van Montagu vervaardig
de film „De man, die nooit bestond" gaat
zien, is de voorbereiding van deze geslaagde
misleidinigstruc niet eenvoudig geweest.
Men kleedde het stoffelijk overschot in het
uniform van een marine-officier, stak
vervalste identiteitskaarten in zijn zak met
de gefingeerde naam van „William Mar
tin". Montagu's secretaresse scheef een ge
fantaseerde liefdesbrief aan de niet be
staande William Martin, die eveneens in
de zakken werden gestopt. Er \vas 'voörfs'
een brief van zijn vader bij en zelfs enkele
entreebiljetten van een Londens theater,
waaruit de Spaanse autoriteiten dus konden
zien, dat het „verongelukte slachtoffer"
kort tevoren uit Londen was vertrokken
met een belangrijke missie: het overbren
gen van geheime documenten aan generaal
Alexander in de Middellandse Zee.
Nadat de Spanjaarden alle documenten
netjes aan de Britse consul hadden afge
geven, gaven zij de Duitse agenten in
Spanje de fotocopieën.
In Londen werden de teruggezonden en
door het water nogal verfomfaaide brieven
onder een micriscoop gelegd. De micro
scoop onthulde dat de brieven opengevou
wen waren geweest en opnieuw dichtge
vouwen.
Na de oorlog hebben de Britten in buit
gemaakte Duitse documenten de Duitse
reactie kunnen lezen. In een rapport van de
geheime Duitse dienst aan admiraal Dö-
nitz staat: „De echtheid van de buitge
maakte documenten staat buiten twijfel.
De veronderstelling, dat ze ons opzettelijk in
handen zijn gespeeld hetgeen zeer on
waarschijnlijk is en de vraag of de vij
and weet, dat wij ze thans bezitten of
slechts weet, dat ze in zee verloren zijn ge
gaan, wordt nog onderzocht. Het is moge
lijk, dat de vijand niet weet, dat wij de
documenten thans bezitten. Daarentegen is
het wel zeker, dat hij weet, dat zij hun be
stemming niet ^ereikt hebben."
Zozeer waren de Duitsers van de echt
heid der documenten en dus van een ko
mende invasie in Griekenland en op Sar
dinië overtuigd, dat zij de geallieerde lan
ding in juli 1943 op Sicilië als een aflei
dingsmanoeuvre beschouwden.
In de film van deze operatie, die destijds
werd aangeduid met de codenaam „Ge
hakt", speelt de heer Montagu zelf een
heel klein rolletje van een marinegeneraal,
die aan de conferentie deelneemt, waarop
het plan besproken wordt. De acteur Clif
ton Webb speelt de rol van Montagu.
De heer Montagu heeft vrijdagavond in
Amsterdam, bij de eerste vertoning van de
film in Nederland, een inleidend woord ge
sproken.
Jury's gevormd voor toekenning
reisbeurzen en P. CIIooftprijs
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft voor 1956 drie jury's
ingesteld voor de beoordeling van werk
voor de toekenning van reisbeurzen aan
letterkundigen: een jury voor poëzie, een
voor proza en een voor essays. In de jury
voor poëzie zijn benoemd tot lid en voor
zitter dr. V. E. van Vriesland en tot leden
Jan H. de Groot en Lambert Tegenbosch,
in de jury voor proza tot lid en voorzitter
Adriaan van der Veen en tot leden Clare
Lennart en C. J. Rijnsdorp, in de jury voor
essays tot lid en voorzitter prof. dr. E. J.
Dijksterhuis en tot leden J. B. Charles en
prof. dr. L. J. Rogier. Secretaris- van de
jury's is H. J. Michael te 's-Gravenhage. Het
werk moet tussen 1 juli 1954 en 1 juli 1956
verschenen zijn. De inzendingen dienen
vóór 15 september op het departement te
zijn ingekomen.
De staatsprijs voor letterkunde, de P. C.
Hooftprijs, voor 1956 zal worden toegekend
aan de auteur van het beste verhalende
prozawerk, verschenen in het tijdvak van
1 juli 1953 tot 1 juli 1956. De minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
heeft in de jury, die hem bij de toekenning
van de P. C. Hooftprijs-1956 van advies
moet dienen, benoemd: tot lid en voorzitter
dr. V. E. van Vriesland, tot leden mevrouw
C. Eggink, mr. F. Bordewijk, dr. W. J. C.
Buitendijk en B. J. Verhoeven, tot secre
taris H. J. Michael.
Aan de Rijkskweekschool te Haarlem
slaagde voor het hoofdakte-examen: de da
mes J. M. T. Overloon te Amsterdam en A.
Bijkerk te Schagon; de heren: A. H. Harms
tc Amsterdam, F. Goffrec te Hengelo; H.
Alders te Amsterdam, J. Foekes te Krom
menie., W. F. van Heaten te Vijfhuizen, J. H.
C: ënook te Alkmaar en J, v. d. Weyden te
Amsterdam. De examens zijn geëindigd.
ADVERTENTIE
Komt u eens rustig informeren naar
de prijs van diverse modellen
VERLOVINGSRINGEN,
ook al is uw Verlovingsdatum nog
met bekend.
U weet dan wat meer.
VERLOVINGSRINGEN
met GRIEKSE rand.
Gefaceteerde ringen
2 kleurige gouden ringen
Grote Houtstraat 49 - Haarlem
vindt u het.
De kleine zaak,met de grootste keuze
Skelet. Een professor in Mondovi in Italië
heeft de reconstructie voltooid van een
holenbeerskelet, dat daar onlangs in een
grot werd gevonden. De holenbeer ver
dween duizenden jaren geleden van de
aarde. Het exemplaar dat in de buurt
van Mondovi werd gevonden, moet in
de grot zijn opgesloten, toen het ijs over
Europa kwam. Het skelet van de beer,
zoals het door professor Don Filippi is
gereconstrueerd, is drie meter hoog.
Op hol. Een onbemand vliegtuig van de
Amerikaanse marine is plotseling onbe
stuurbaar geworden, toen het ongeveer
boven Los Angeles vloog. Verscheidene
jachtvliegtuigen hebben vergeefs ge
poogd de „dolgeworden" machine neer
te schieten en met hun projectielen op
de begane grond enige schade aange
richt. Door gebrek aan benzine is het
toestel tenslotte in een woestijn dicht bij
Palmland neergestort.
Kast. De deskundige op het gebied van
ontplofbare stoffen James Miller, die
het Amerikaanse leger in de oorlog
heeft geholpen de brandkasten van Hit-
Ier en Göring te openen, is in Phila
delphia gearresteerd. Hij had de brand
kasten van verscheidene postkantoren
in en om Philadelphia laten springen.
Dicht. Het Japanse bureau voor de sta
tistiek schat dat de Japanse bevolking
de negentig miljoen heeft overschreden.
Het bureau zegt dat Japan thans op de
derde plaats komt wat de bevolkings
dichtheid betreft, na Nederland en
België.
Afstand. Dr. Helmut Dix„ eerste verdedi
ger van de naar het Oosten gevluchte,
maar later teruggekeerde chef van de
Westduitse veiligheidsdienst, dr. Otto
John. heeft afstand van de verdediging
van John gedaan. Dix zei, dat de rede
nen van dit besluit duidelijk gemaakt
zullen worden wanneer het proces-
John begint. Een begindatum voor dit
proces is nog steeds niet vastgesteld,
hoewel dr. John reeds acht maanden
wordt vastgehouden.
Verongelukt. Een vrachtauto met falan-
gistische jongeren, die van een vakan
tiekamp naar huis terugkeerden, is vrij
dag bij Burgos in Spanje verongelukt
en in brand geraakt. Twaalf jongens
kwamen om het leven. Er zijn 22 ge
wonden, van wie veertien ernstig. Het
ongeluk is te wijten aan 't springen van
een band.
Versterking. Radio-Peking meldt, dat in
de Mandsjoerijse provincie Heiloeng-
kiang, bij de grens met de Sovjet-Unie,
400.000 mensen zijn gemobiliseerd voor
versterking van de dijken langs de
rivier de Sangari. Door overstroming
van de Sangari loopt de belangrijke
spoorwegverbinding met Harbin gevaar
afgesneden te worden. Ten zuiden van
Harbin hebben zich reeds dijkbreuken
voorgedaan. Meer dan 200.000 mensen
hebben dorpen in dit gebied moeten
ontruimen.
Ernstig. De algemene economische positie
van Australië is zeer ernstig, zo heeft de
Australische minister van Arbeid, H. E.
Holt, verklaard. Hij zei dat Australië,
wat vele artikelen betreft, reeds van de
exportmarkt is verdreven door zijn prij
zen en dat het land door werkloosheid
wordt bedreigd.
Bierprijs. Atomische krachtstations zouden
de prijs van bier wel eens kunnen gaan
drukken, zo is in kringen van atoom
geleerden in Londen vernomen. Volgens
de geleerden zijn er enorme hoeveel
heden carbondioxide-gas nodig voor de
koeling van uraniumbrandstof in de
krachtstations. Carbondioxide is een
bijprodukt van de bierbrouwerijen, die
het meeste gas ongebruikt laten ont
snappen. Wanneer nu de bierbrouwe
rijen hun gas aan de atoomstations gaan
leveren, zullen die brouwerijen een
extra bron van inkomsten krijgen; zo
zou de prijs van het bier lager kunnen
worden.
Griep. Geleerden in dienst van de Ame
rikaanse regering hebben bekendge
maakt dat zij een vaccin hebben samen
gesteld dat voor vijftig tot zeventig
percent effectief is gebleken tegen som
mige vormen van griep, Voor zij hun
bekendmaking uitgaven, namen de ge
leerden proeven met 16.000 vrijwilligers
die na inenting voor het merendeel
griepvrij bleven.
Bus. Een Deense autobus, die van een be
zoek aan Nederland naar Denemarken
terugkeerde, is vrijdag op de autobaan
HamburgLtibeck van de weg geraakt
en over de kop geslagen. Alle zeventien
inzittenden werden gewond, van wie
vier ernstig.
52. Vóór de wacht in het geweer kon ko
men, was Panda al naar binnen geglipt,
op de hielen gevolgd door de automatische
bediende. „Laat die twee maar gaan!", riep
de wachtcommandant, „zij zijn ongewa
pend en zullen wel worden opgevangen
door de binnenste verdedigingsgordel.
21.15 Omroep orkest en solist. 22.00 Nieuws, i Maar wat daar verder aankomt, lijkt mij
22.15 Platen. 22.55—23.00 Nieuws.
I gevaarlijker. Sta pal mannen! Daar komen
ze!" En ze kwamen! Voorop de zaagboor,
gevolgd door de borrelende zoutzuurspui-
ter. In de achterhoede kwam de automa
tische hamer aanspurten, klaar om aan
de slag te gaan. „K-kalm mannen", riep
de wachtcommandant hees, „denk aan
richtlijn 12 van het instructieboekje: bij
frontale aanvul wachten met vuren, tot
men het wit van hun ogen ziet!" Dus hiel
den de dapperen zich gereed om te schie
ten, zodra zij oogwit zagen, maar daarvan
ivas bij de aanstormende apparaten wei
nig te bekennen. Tenslotte richtten zij
zenuwachtig hun wapens en.het vol
gende ogenblik staarden zij verbluft naar
hun schietgerei, dat door de langs zwen
kende zaagboor plotseling drastisch was
ingekort.
IN ONZE beschaving schuilen talrijke
resten van oorspronkelijke gebruiken,
waarvan de betekenis niet meer dxiidelijk
is voor de mensen onder wie de folklore
bleef voortleven. In het algemeen zijn het
restanten uit de heidense tijd, maar de zin
van die gebruiken is daarmee niet ver
klaard, zodat ive naar soortgelijke gebrui
ken bij natuurvolken moeten zoeken om
inzicht te krijgen in de bete
kenis die ze thans nog hebben.
Dat daarbij wel eens kan ivor-
den misgetast, zal iedere on
derzoeker direct onderschrij
ven, want twee gelijke hande
lingen behoeven niet noodza-
kelijkerivijs van dezelfde oor-
sprong te zijn, noch behoeven
zij dezelfde betekenis te hebben. Maar de
kans is toch groter, dat dit wèl het ge
val is.
Bij begrafenissen laat men hier te lande
de lijkstoet soms eeii omweg maken en
nog eens langs het sterfhuis rijden, het
geen als een laatste afscheid van de over
ledene aan zijn woning wordt opgevat. Als
zodanig is dit een gebruik dat eerbied «ƒ-
dwingt en gerespecteerd moet worden.
Maar de wortels hiervan liggen in veel
vroegere tijden, toen het gebruik een ge
heel andere betekenis had, een betekenis
die men thans uiteraard vergeten is. Pre
cies zó zal het gesteld zijn met een speciale
deur, die in ouderwetse boerderijen in
Friesland nog aanwezig is, en welke deur
alleen opengaat om bij een begrafenis het
lijk naar buiten te dragen. Onmiddellijk
daarna gaat deze deur weer op slot en
wordt niet meer geopend, tenzij een vol
gende begrafenis het openen noodzakelijk
maakt.
Dat dergelijke begrafenissen uitvloeisels
zijn van de dodenvrees die lang vóór de
prediking van het Christendom in onze
streken heeft geheerst, dringt zich onweer-
siaanbaar aan ons op, wanneer we kennis
nemen van de voorzorgsmaatregelen die
Dajaks en andere natuurvolken in dit op
zicht nemen. Deze mensen trachten de ziel
van de overledene op een dwaalspoor te
brengen, zodat hij de weg naar huis niet
zal kunnen terugvinden en de overleven
den niet zal lastig vallen. Daarom wordt
bii een begrafenis een gat in de vloer, of
in de muur gemaakt, waar
door het lijk voor de laat
ste gang naar de rustplaats
naar buiten wordt gebracht.
Daarna wordt de kist snel
enige malen rondgedraaid en
vervolgens worden in het
bos allerlei omwegen gemaakt
en slingers uitgevoerd, eer
de overledene op de begraafplaats belandt.
Door al dergelijke manipulaties meent men
dat de ziel van de overledene het spoor
naar hiiis zal kwijt raken, en mocht hij
er omierhoopt tóch in slagen de afgelegde
weg te vinden, dan komt hij thuis voor
een gesloten deur, althans voor een gesloten
vloer of deur, want het uitgebroken gat
waardoor hij het huis verliet, werd ijlings
dicht gemaakt nadat het lijk hier doorheen
was gelaten.
Het spreekt vanzelf, dat de oorspronke
lijke betekenis van dergelijke gebruiken
hier te lande geheel is uitgesleten en dat
aan de restanten hiervan een totaal andere
betekenis wordt toegekend Wat echter
niets afdoet aan het feit, dat het een oer
oud uitvloeisel is van een geheel andere
denkwijze.
Tussen twee haakjes, hetzelfde kan
worden gezegd van de beleefde manier
waarop u uw hoed afneemt, of iemand bij
een begroeting de hand schudt.
Daarover maandag.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden
