„Getuigen hebben herinneringen
aangepast aan een onwaarheid
QPanda en de Meesteivma
Fa. B. ENGELENBERG
Dansschool KWEKKEBOOM - Parklaan 6A
$QF DP/jn
Pleidooien in zaak-Schmidt begonnen
Mevrouw Bouman vroeg vrijspraak;
pamfletten schreeuwden om doodstraf
De radio geeft dinsdag
Televisie en reclame
Wereldnieuws
TccU ió het zo
2
Eis was 15 jaar
OFFICIËLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
Het ging om een
Europeaan
Bijbelgetrouwe organisatie
tegen de valse Oecumene
Schmidt bleef glimlachen
Bilderdijk plechtig herdacht
Loudi Nijhoff gast bij
Rotterdams Toneel
Aspirin
Persinstituut verzamelde
aantal gegevens
LIKDOORNS
SLEUTEL
STEDEN
.J
MAANDAG 10 SEPTEMBER 1956
DJAKARTA (ANP) Maandagmorgen te 09.30 uur verscheen de 53-jarige
Nederlander H. C. J. G. Schmidt op de rechtszitting in het proces tegen hem te
Djakarta om een verdediging uit te spreken, terwijl Indonesische jongeren pam
fletten uitdeelden, waarin de doodstraf tegen hem wordt verlangd. Mevrouw Bou
man kwam de rechtszaal binnen, in gezelschap van vertegenwoordigers van de
Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging te Djakarta. Drie weken geleden had
de officier van justitie Jusuf Suwondo tegen Schmidt 15 jaar gevangenisstraf geëist
op beschuldiging van opstand tegen het gevestigde gezag en lidmaatschap van
organisaties die ondergrondse acties tegen de regering voerden. Onmiddellijk nadat
rechter Rochjani de zitting had geopend, maakte mevrouw Bouman een aanvang
met het voorlezen van haar pleidooi. Jongelui deelden buiten het gebouw en zelfs
in de rechtszaal pamfletten uit vóór de zitting aanving. Daarop stond: „De bruut
Schmidt moet ter dood worden veroordeeld! Vernietig de subversieve Nederlandse
benden! Vernietig het Nederlandse kolonialisme!" De beklaagde toonde zyn ge
wone kalmte.
Het was vandaag de 56ste zitting in dit
proces, dat thans twee jaar gaande is. De
heer Schmidt werd op 18 december 1953
gearresteerd. Hij werd onder meer be
schuldigd van steunverlening aan de vijand
in oorlogstijd als leider of lid van de NIGO
en het plegen van opstand. De officier van
justitie, Suwondo, heeft op 20 augustus 15
jaar met aftrek van voorarrest geëist.
In het begin van haar betoog ging me
vrouw Bouman in op de tenlastelegging.
Zij zei onder meer, dat veroordeling ter
zake van art. 124 van het Wetboek van
Strafrecht niet kon volgen, omdat de
delictomschrijving niet met het genoemde
artikel overeenstemde. Verder wees zij er
op, dat sommige ten laste gelegde hande
lingen zouden zijn gepleegd in de tijd, dat
beklaagde nog officier van het KNIL was,
en wel tot maart 1951, zodat op hem als
Nederlands militair tot maart 1951 het Ne
derlands militair strafrecht van toepassing
was. Overigens, aldus mevrouw Bouman is
in de tenlastelegging verzuimd data van
daarin genoemde aanvallen op bepaalde
legereenheden enzovoort te noemen. Er
wórdt slechts gezegd: in het jaar 1952 en
in het jaar 1953. Dit maakt het beklaagde
onmogelijk zich tegen deze beschuldigingen
met een alibi te verweren.
Hierna ging mevi-puw Bouman uitvoerig
in op de betrouwbaarheid van de verkla
ringen van de getuigen a charge. Zij her
innerde aan het herroepen van bij het
vooronderzoek afgelegde verklaringen en
aan het weer intrekken daarvan. Zij noem
de talrijke tegenstrijdigheden en onwaar
schijnlijkheden in de ter zitting afgelegde
verklaringen, bijvoorbeeld over „droppings"
door een vliegtuig van een vreemde mo
gendheid en over de komst van een Neder
landse duikboot, welk verhaal volgens haar
„wemelde van de dwaasheden". „In het
vooronderzoek liet getuige Haris er vier
motorboten uitkomen. Op de zitting zijn
dat rubber vouwbootjes geworden", aldus
ADVERTENTIE
Doelstraat 59 - Haarlem Tel. 15252
SIKKENS' AUTOLAKKEN
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Voor
de huisvrouw. 9.15 Platen. 9.35 Waterstan-
den9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 Lichte muziek. 11.30
Gitaarspel. 11.50 Platen. 12.00 Lichte muziek.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Mammondorgelspel. 13.00 Nieuws. 13.15 Me
dedelingen of platen. 13.20 Promenade-orkest
13.55 Beursberichten. 14.00 Platen. 14.40
Schoolradio. 15.00 Manege der stokpaardjes.
15.45 Platen. 16.30 Voor de jeugd. 17.20 De
dierenwereld en wij, causerie. 17.30 Lichte
muziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30
Lichte muziek. 19.00 Actualiteiten of platen.
19.05 Nieuwe platen. 19.45 Filmpraatje. 20.00
Nieuws. 20.05 Cabaret. 20.50 Lichte muziek.
21.05 Kamerorkest en solisten. 22.05 Actuali
teiten. 22.15 Cabaret. 22.45 Kamerkoor. 23.00
Nieuws. 23.15 Koersen van New York en
New York calling. 23.20 Actualiteiten. 23.30-
24.00 Platen.
HILVERSUM H, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en
weerberichten. 8.15 Platen. 8.50 Platen. 9.00
Voor de vrouw. 9.40 Lichtbaken, causerie.
10.00 Voor de kleuters. 10.15 Toespraak van
Z.H. Paus Pius XII voor het Vile Internat.
Congres voor kath. artsen te Den Haag.
10.51 Platen. 11.00 Voor de vrouw. 11.30 Pla
ten. 11.50 Als de ziele luistert, causerie. 12.00
Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Land- en tuin
bouwmededelingen. 12.33 Instrumentaal oc
tet. 12.45 Vlle Internatioaal Congres van
Ktah. artsen te Den Haag. 13.00 Nieuws en
katholiek nieuws. 13.20 Metropole-orkest en
klein koor. 14.00 Promenade-orkest v. Lim
burg. 14.45 Chansons. 15.00 Platen. 15.30 Pla
ten. 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof.
17.00 Voor de jeugd. 17.30 Platen. 17.40
Beursberichten. 17.45 Regeringsuitzending:
Rijksdelen overzee: Dr. L. D. Brongersma:
Nieuw-Guinea's dierenwereld. 13.00 Dit is
leven, causerie. 18.15 Platen. 18.20 Sport-
praatje. 18.30 Lichte muziek. 19.00 Nieuws.
19.10 Platen. 19.15 Uit het boèk der boeken,
causerie. 19.30 Platen. 20.20 Actualiteiten.
20.35 De gewone man. 20.40 Strijkkwartet.
20.55 Orgelconcert. 21.20 Pianorecital. 21.40
Pelléas et Mélisande, opera. 22.45 Avondge
bed en liturgische kalender. 23.00 Nieuws.
23.15—24.00 Platen.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
20.30 Journaal en weerberichten. 20.45
Filmprogramma.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Filmmuziek. 12.30 Weerberichten.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15, 14.00, 14.30,
14.45 en 15.00 Platen. 16.00 Koersen. 16.02
Orgelspel. 16.30 Symfonische muziek. 17.00
Nieuws. 17.10 Pianorecital. 17.45 Boekbespre
king. 18.00 De jeugd musiceert. 18.30 Voor
de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50
Syndicale kroniek. 20.00 Radiokroniek. 21.00
Orkestconcert. 22.00 Nieuws. 22.15 Amuse
mentsorkest. 22.45 Platen. 22.55-23.00 Nieuws.
de verdedigster. Volgens getuige waren er
op deze duikboot een Ambonees en een
Amerikaan. Tijdens de behandeling van
de zaak door de rechter was de Amerikaan
opeens een Nederlander geworden, hoewel
Haris zich in zijn verhaal wel eens ver
giste en plotseling weer over een Ameri
kaan sprak. Later werd het weer defini
tief een Amerikaan. De munitie, die vol
gens getuige uit de kisten kwam was van
1952, hoewel het over 1951 ging. Nadat zij
uitvoerig op de betrouwbaarheid van de
getuigen Manoch en Tomasoa was inge
gaan, weidde mevrouw Bouman uit over
de verklaringen van de getuigen a charge
omtrent een gevecht bij Tjiremis, „omdat
dit het gevecht is, dat op het oog door de
meeste getuigen bevestigd wordt". „In wer
kelijkheid blijkt het echter niet zo te zijn.
De getuigen zien bij dezelfde gelegenheden
beklaagde in het groen en in burger met
een petje op of in een tijgerspak en in het
groen. Het geval speelt zich nu eens af in
1950 en dan weer in 1952. Er blijkt dus,
hoe de getuigen hun verklaringen ver
anderen, waarmee zij dan gewoonlijk vroe
gere mededelingen lelijk in de war sturen.
Zij zien hem al dan niet met Bos, en die
Bos is de kapitein met de baard of een
ander. Leden van dezelfde bende kennen
beklaagde of alleen met de naam Ejang
Madhapi of alleen met de naam Schmidt".
Verdedigster zei stellig niet te menen,
dat deze getuigen alleen maar onzin heb
ben verteld. „Ik geloof, dat zij veel heb
ben verteld, dat zij werkelijk ervaren heb
ben. De gevechten zullen zeker wel plaats
hebben gehad. Zelfs zal wel waar zyn, dat
de meesten hunner althans, de Europeaan
bij de benden gezien hebben, die zij ken
den als Ejang of Smit, al dan niet de
zelfde persoon. Veel van die tegenstrijdig
heden, veranderingen en dergelijke echter,
waaraan wij nü hun verhalen als geheel
genomen als onwaar kunnen erkennen,
zijn juist veroorzaakt, doordat de werke
lijke herinneringen werden aangepast aan
één grote fundamentele onwaarheid, name
lijk dat die Europeaan de beklaagde was.
Hiervoor moesten verschuivingen in tijd
en plaats worden gemaakt en werkelijke
herinneringen, die daar niet pasten, moes
ten verdwijnen of vervangen worden door
nieuw verzonnen of uit andere herinne
ringen opgediepte bijzonderheden."
Mevrouw Bouman kwam tot de con
clusie, dat er „van alle NIGO (Nederlands
Indische Guerilla Organisatie)-activiteiten
eigenlijk niets overblijft. Iedereen praat
erover, maar er wordt niet aangetoond, dat
er werkelijk iets gedaan is. Als de NIGO
dus niet bestaan heeft, kan beklaagde dus
ook geen nauwe verbindingen daarmee
hebben onderhouden, laat staan er lid of
leider van zijn geweest. Evenmin kan hij
als leider van de NIGO enig ten laste ge
legd feit hebben gepleegd", aldus de ver
dedigster.
De verdedigster zei voorts, dat de ver
zachtende omstandigheid, waarover de offi
cier van justitie had gesproken, bij het
vorderen van de strafmaat blijkbaar niet
tot uitdrukking was gebracht. De Djaksa
eiste immers de maximum straf voor het
door hem bewezen geachte. „Het moge
vreemd zijn voor een verdediger, maar ik
wijs die verzachtende omstandigheid even
eens van de hand. Uit niets is gebleken,
dat beklaagde op last van een meerdere
heeft gehandeld en een onschuldige heeft
bovendien geen verzachtende omstandig-
ADVERTENTIE
JONGENSJASSEN
Gen. Cronjéstr. 40-44 - Tel. 15438 - Haarlem
heden nodig." Zij verlangde vrijspraak van
de beklaagde Schmidt.
Verwacht werd, dat Schmidt zijn eigen
verdediging zou voeren, onmiddellijk na
dat mevrouw Bouman haar 75 pagina's
tellende pleidooi had voorgelezen. Maar de
rechter besliste, dat beklaagde hem ten
minste één Indonesische vertaling van zijn
30 pagina's tellende pleidooi, dat hij in het
Nederlands heeft geschreven, moest over
handigen. Schmidt werd een week de tijd
gegeven voor deze vertaling. Hij zal zijn
pleidooi in het Nederlands mogen voor
lezen.
Te Utrecht is opgericht een „organisa
tie ter bevordering van het werk van de
Internationale raad van christelijke kerken
in Nederland", de Nederlandse sectie van
de International Council of Christian
Churches, (I.C.C.C.) de oecumenische orga
nisatie van „bijbelgetrouwe kerken".
De nieuwe organisatie zal contact en sa
menwerking zoeken met alle kerken en
groepen in West-Europa die op dezelfde
gondslag staan en „tegenover het algemeen
verval der kerk en de nivellerende invloed
der valse oecumene, zich geroepen weten
te strijden voor het bewaren van en de
terugkeer tot het geloof, dat eenmaal de
heiligen overgeleverd is"
DJAKARTA (ANP). - Communisti
sche jongeren, behorende tot de organi
satie „De Volksjeugd", gooiden stenen
naar Schmidt en spuwden naar hem,
toen hij de rechtzaal verliet. Een menig
te van ongeveer 200 personen wachtte
hem op, nadat zijn x>erdedigster, mevr.
Bouman, aan het einde van een vier
uren durend pleidooi zijn vrijspraak had
gevraagd. De menigte schreeuwde en
eiste de doodstraf voor Schmidt. Som-
migen onder hen schreeuivden „De dood
aan mevrouw Bouman". Zij gooiden met
stenen, toen hij naar de politieauto liep,
die hem naar de gevangenis moest te
rug brengen. Een politie agent werd
door een steen geraakt. De opgewonden
demonstranten trachtten de auto aan te
houden en sommigen van hen poogden
X tevergeefs in de auto te komen.
Nadat Schmidt was vertrokken be-
8 sloten de demonstranten op mevrouw y
'y Bouman te wachten. „Zij moet reken-
X schap geven van het gedrag van haar
8 man" riepen de demonstratieleiders, g
jij Maar vóórdat mevrouw Bouman in de
uitgang van het gerechtsgebouw ver- g
8 scheen, waren politiemannen uit een
9 passerende politie-auto gesprongen, ran-
9 selden één van de demonstranten af en
arresteerden een ander. De demonstran-
ten gingen toen naar het politiebureau,
waar zij werden opgewacht met knup-
pels en kolven van geweren.
ft
Gedurende het opstootje glimlachte 8
Schmidt. Hij glimlachte nog steeds, toen 9
o de auto, waarin hij zat, hem terug y
i-1 bracht naar de gevangenis, waar hij 8
thans meer dan 30 maanden heeft door- x
gebracht. 8
ó:oc>oocoooco»oaxx»MC<>c»cooo^
ADVERTENTIE
Dansles
INSCHRIJVING
elke avond van 7 tot 9 uur
Aparte lessen voor
beginners en gevorderden
aanvang vanaf 22 sept.
Cursussen in: Foxtrot - Engelse Wals - Tango,
Mambo - Rumba en Style-Swing. - Medal-Test.
Telefoon 13525
Haarlem
Herdenkingstentoonstelling in
„Fodor" te Amsterdam
In een plechtige bijeenkomst in de Wes
ter kerk te Amsterdam is vrijdagavond het
feit herdacht dat tweehonderd jaar ge
leden Willem Bilderdijk werd geboren.
Prof. dr. W. J. H. Caron, hoogleraar aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam sprak een
openingswoord, waarin hij betoogde dat
het Bilderdijk is geweest, die de basis heeft
gelegd voor de beweging van het Reveil.
Prof. dr. W. A. P. Smit, hoogleraar te
Utrecht, besteedde in een uitvoerige rede
aandacht aan de dichter Willem Bilderdijk.
Hij schilderde hem als een universele
figuur, die in zijn leven zulke ingrijpende
veranderingen heeft meegemaakt, dat van
hem kan worden gezegd dat hij in een
totaal andere wereld overleed dan waarin
hij'geboren werd. Prof. Smit zag in Bilder-
dijks werken een voortdurende spanning
tussen het klassicisme en de verlichting aan
de ene kant en de pre-romantiek en de
romantiek aan de andere. Tussen ons en
Bilderdijk, aldus de hoogleraar, staat de
barrière der tachtigers. Voor de mensen
van deze tijd is de dichter moeilijk te ge
nieten. Dit neemt niet weg dat wij hem nu
nog kunnen erkennen als een groot kun
stenaar, wanneer wij zijn werken lezen
van de atmosfeer uit van zijn tijd.
Prof. dr. F. Bauer, hoogleraar te Gent,
sprak ten slotte over de invloed die Bilder
dijk in de zuidelijke gewesten van de Ne
derlanden heeft gehad. De verschil
lende toespraken werden afgewisseld met
een voordracht van drie gedichten van
Bilderdijk door Paul Huf en orgelspel van
Simon C. Jansen, die werken van Bach en
Mendelssohn ten gehore bracht. Aan het
slot van de bijeenkomst, waar Koningin
Juliana werd vertegenwoordigd door haar
kamerheer in buitengewone dienst, jhr. C.
Dedel, onthulde burgemeester mr. Arn. J.
d'Ailly van Amsterdam een in een van de
pilaren van de Westerkerk aangebrachte
inscriptie. Daarop staat vermeld dat Bil
derdijk op 7 september 1756 in de schaduw
van de Westerkerk werd geboren en er drie
dagen nadien werd gedoopt. De bijeen
komst werd door enkele honderden belang
stellenden bijgewoond.
In museum „Fodor" te Amsterdam is
onder leiding van dr. P. J. Meertens een
tentoonstelling ingericht ter herdenking
van Willem Bilderdijk. De tentoonstelling
wijkt naar haar aard in zoverre af van de
exposities die in 1906 en 1931 ter herden
king van Bilderdijk werden ingericht, dat
het werkcomité voor deze expositie niet
alleen uit bewonderaars van de dichter be
staat. Aan het begin van de expositie prij
ken enkele dichtregels van Willem de
Merode: „Hij werd hoogmoedig, want hij
was alleen, en zwak, en dong reeds vroeg
naar eer en rechten. Spijtig dacht hij aan
God en zijn ziek been: hij had geen kame
raad om mee te vechten".
Deze karakteristiek van Bilderdijk is de
eerste van een reeks citaten, gelicht uit
werken van historici en letterkundigen,
die over hem hebben geschreven, die op de
tentoonstelling de hoogtepunten uit zijn
leven markeren. Het materiaal voor de
tentoonstelling in „Fodor" is voor het
grootste gedeelte ontleend aan het bezit van
het Bilderdijk-museum te Amsterdam. De
esthetische verzorging van de tenoonstel-
ling is in handen geweest van de architec
ten J. B. Ingwersen en J. Heere te Am
sterdam. Zaterdag is de tentoonstelling
officieel geopend.
De actrice Loudi Nijhoff heeft een gast
rol aanvaard in het spel „The chalk gar
den" van Enid Bagnold, dat'het Rotter
dams Toneel in studie heeft genomen.
ADVERTENTIE
heeft een krachtige pijnstil
lende werking, die blijkens
recente onderzoekingen ook
niet door combinaties met
andere stoffen kan worden
verhoogd. Elk Aspirin*)-tablet
is voorzien van het merk
Gtdeponecrd handelsmerk
1. Op een zoele zomeravond zaten Panda
en Jolliepop op een rotspunt te vissen. De
zon ging onder maar nog steeds hadden
zij niets gevangen. Panda was hier blij
om, want hij was alleen maar gaan hen
gelen, omdat Jolliepop met enige aandrang
had vastgesteld, dat de hengelsport een
passende ontspanning voor hem was. Maar
in zijn hart hoopte hij, dat hij niet zo'n
spartelende vis uit het water zou hoeven
te trekken. Toen Jolliepop dan ook voor
stelde om het er nu maar bij te laten, borg
hij haastig zijn hengel op. „Ja, laten we
naar huis gaan", zei hij. „Het wordt don
ker en mistig". Terwijl hij het snoer op
rolde, werd hij plotseling opgeschrikt door
een verbaasde uitroep van Jolliepop. „Lie
ve help.' Wat komt daar uit de mist op
dagen?! Zo'n vreemdsoortig vaartuig heb
ik nog nimmer aanschouwd!" Het was in
derdaad een heel vreemd bootje, dat over
de mistige wateren aankwam
Het Instituut voor perswetenschap aan
de Universiteit van Amsterdam heeft een
documentair rapport uitgegeven over tele
visie en reclame.
Het eerste deel heeft betrekking op de
rol van televisie als reclame-medium, en
baseert zich daarbij merendeels op in Ame
rika verrichte exacte onderzoekingen. Men
vindt hier tabellen en statistische gegevens
o.a. over de effectiviteit van televisie
reclame, de kosten van televisie-reclame en
de voor- en nadelen van televisie-reclame
in vergelijking met reclame in kranten,
radio-programma's etc. Dit eerste deel
werd geschreven door J. Goudsblom.
Het tweede deel beschrijft de organisatie
vorm, die de televisie in verschillende lan
den van de wereld heeft gevonden. Veel
aandacht wordt hierbij geschonken aan de
ontwikkeling in Engeland, en wel in het
bijzonder aan de argumenten die door
parlementen en pers in de loop der jaren
te berde werden gebracht bij de beschou
wingen over het BBC-stelsel en over de
invoering van de daarmee concurrerende
ITA. Bovendien is een hoofdstuk gewijd
aan de mogelijkheid van tol-televisie. Dit
tweede deel werd geschreven door R. J.
Mokken.
Het derde deel van het rapport behan
delt' de ontwikkeling in Nederland. Het
werd geschreven door M. Brouwer, die
ook de leiding had over de algehele sa
menstelling van het rapport.
Men houdt na eerste lezing van dit rap
port nog geen tweehonderd pagina's
twee indrukken over: de eerste dat men te
doen heeft - iet een handige samenvatting
van feiten en gegevens, de tweede, dat het
geheel toch wel een tikje onevenwichtig
is uitgevallen. Dat komt vooral omdat het
derde hoofdstuk de situatie in Neder
land wel heel summier is in vergelijking
met de twee voorafgaande hoofdstukken.
Het is natuurlijk voor journalisten erg
aardig om te lezen, dat de bron voor dit
onderwerp voornamelijk de artikelen in
de Nederlandse dagbladpers zijn geweest,
doch daar dit rapport in de reuk van
wetenschappelijkheid is gv.zet zou het wel
licht aanbeveling hebben verdiend indien
er met authentieke uitspraken van de
daartoe in aanmerking komende personen
en instanties was gewerkt, zoals dat in het
voorgaande hoofdstuk ook het geval is met
de B.B.C. en de I.T.A. En tegenover de
veelheid van cijfers in het eerste deel
over de Amerikaanse televisie doet ook
het ontbreken van de gegevens over de
overigens wel genoemde NIPO-enquête
naar de reacties op de uitzendingen van
de stichting TV '55 enigszins armetierig
aan.
Juist in het aan Nederland gewijde
hoofdstuk kan men zich niet aan de indruk
onttrekken, dat het met de wetenschappe
lijke objectiviteit, door de leider van het
Persinstituut, prof. dr. K. Baschwitz in
zijn voorwoord zo nadrukkelijk gesteld,
wel eens op een akkoordje wordt gegooid
ter wille van een smakelijke laten we
zeggen: journalistieke formulering.
Het belangrijkste verwijt, dat men de
samenstellers zal kunnen maken is wel,
dat zij te zeer zijn uitgegaan van de recla
me als gegevenheid. Op de reclame en haar
commerciële waarde en mogelijkheden is
vooral in het eerste deel alle nadruk ge
legd, tezcer echter mist men de sociale en
culturele aspecten van de commerciële TV.
Die komen pas in het tweede hoofdstuk,
louter met betrekking tot de Engelse ont
wikkeling, enigszins aan de orde. Wanneer
dus in dit rapport de sociologische kant van
't vraagstuk mede was behandeld had men
waarschijnlijk van een wetenschappelijke
publikatie kunnen spreken. Nu is er echter
een compilatie ontstaan welke een reeks
feiten tezamenbrengt, die reeds bekend zijn
bij deskundigen op de gebieden van radio-
en televisie-organisatie en de reclame
techniek. Voor belangstellenden leken
evenwel biedt het boekje een grondslag
om zich te oriënteren in - en bepaald facet
van het zo ingewikkelde TV-vraagstuk in
Nederland. J. H. B.
President Mirza weigert
ontslag van Mohammad Ali
De Pakistaanse president generaal Ts-
kandcr Mirza heeft geweigerd de ontslag
aanvrage van premier Mohammad Ali in
te willigen. Mirza verzocht de premier, die
zaterdag zijn ontslag indiende, aan te blij
ven tot een opvolger is gevonden.
ADVERTENTIE
VERWIJDERD MET
WONDEROLIE
Weg met onhandige llkdoornrlngen en gevaar
lijke scheermesjes. Een nieuw vloeibaar middel,
NOXACORN. neemt de pijn weg ln 60 seconden.
Eeltplekken en eksterogen verschrompelen met
wortel en al. Bevat gezuiverde wonderolie.
Jodium en het pijnstillende benzocaïne. Een
flesje NOXACORN Antiseptisch Likdoorn-
middel van f. 1.35 bespaart U veel ellende. (602)
Tegenvaller. De Britse commerciële tele
visie heeft zaterdagavond een proef-
uitzending verzorgd met een aantal
reclames, die kleuren zouden moeten
vertonen volgens een nieuw procédé. Op
gewone zwart-wit ontvangers zouden
drie beelden worden ontvangen met
rood-blauwe kleurnuanceringen. Het
is tegengevallen. Er waren mensen die
helemaal geen kleuren zagen en er wa
ren er die vage nuanceringen waarna
men, maar meer niet.
Noodtoestand. In het gebied van Mosoel
in Noord-Irak is de noodtoestand afge
kondigd, omdat er een staking „is be
gonnen door elementen, die erop uit zijn
de regering omver te werpen". De auto
riteiten kunnen nu „ongewenste perso
nen" uit Mosoel naar andere delen van
Irak overbrengen.
Schadevergoeding. Hongaren die indertijd
door het scheppen van een niemands
land langs de grens hun woningen heb
ben moeten ontruimen, mogen deze
thans zonder enig voorbehoud weer be
trekken, uitgezonderd zij, die verdreven
zijn wegens misdrijven waarvoor zij
veroordeeld zijn. De getroffenen krijgen
schadevergoeding tot een bedrag van
5.000 forint (1600 gulden) en leningen
tot een bedrag van 10.000 forint (3200
gulden) per gezin voor het herstel van
de woningen.
Behouden. Alle 103 opvarenden van het
nationalistisch-Chinese vrachtschip „Ed
die", dat zaterdagavond te Cagayan
(Filippijnen) op de rotsen liep, zijn be
houden aan land gebracht.
Tegen. Een subcommissie van de Ameri
kaanse Senaat heeft bekendgemaakt dat
haar onderzoek naar de stemming ten
opzichte van atoom- en waterstofbom-
proeven heeft uitgewezen dat alle on
dervraagden (75) tegen de proeven zijn,
mits er ten dien aanzien een internatio
nale overeenkomst wordt getroffen.
Vermist. Blaavand-Radio in Denemarken
meldt, dat sinds zondagmiddag tussen
het eiland Fano en Esbjerg een boot
met zeven jongens wordt vermist. De
radio verzocht schepen in de buurt uit
te kijken.
Enig. Koning Soeramarit van Cambodja
heeft zijn neef Sihanoek, opdracht ge
geven, het premierschap weer op zich
te nemen. „Prins Sihanoek is de enige
die het land kan regeren", aldus de
koning.
Onthulling. Het atoomlaboratorium te Los
Alamos in de Amerikaanse staat Nieuw-
Mexico, waar de eerste atoombom werd
samengesteld, werkt aan raketten die
met behulp van kernenergie worden
voortgedreven. Functionarissen wilden
niet onthullen in welk stadium de on
derzoekingen, die nu al meer dan een
jaar duren, verkeren. Het is de eerste
officiële verklarign over dit project,
waarover tot nu toe de grootste geheim
houding is betracht.
Heksenmoord. Twee vrouwen zijn in cen
traal Mexico door een menigte van
enige honderden personen aan stukken
gehakt en verbrand „omdat zij het „boze
oog" bezaten en een verbondschap ge
sloten hadden met de duivel. Onschul
dige mensen zouden door de „vloek"
van de heksen zijn getroffen. De politie
heeft veertig dorpelingen gearresteerd.
Merkwaardig. Russische geleerden hebben
„het bestaan van hogere vormen van
vegetatie op Mars" bevestigd en andere
„merkwaardige feiten" vastgesteld, al
dus meldt radio-Moskou.
Wervelstorm. Het Japanse eiland Kioes-
jioe is zondag geteisterd door een zware
wervelstorm. Twaalf personen zijn om
het leven gekomen. Het aatal slacht
offers is onzeker daar de verbindingen
met sommige delen van Kioesjioe nog
niet zijn hersteld. De wervelstorm (de
twaalfde in dit seizoen) koerst naar
Korea. Zaterdag werd het eiland Oki
nawa getroffen, waar een persoon om
het leven kwam en voor miljoenen dol
lars schade is aangericht.
Buit. De Britse politie zocht vijf rovers,
die zich vrijdag bij een overval in een
van de nauwe straten van Beeston, in
het graafschap Nottinghamshire, mees
ter maakten van een bedrag van 39.000
pond (ongeveer 430.000 gulden). Het
vijftal dat met voorhamers was gewa
pend, roofde uit een auto het weekloon
van de 6.000 employé's van een fabriek.
Zonnevlekken. Zonnevlekken hebben za
terdag de spoorwegen in Zweden moei
lijkheden berokkend. Er ontstonden sto
ringen in het elektrische seinstelsel. De
apparaten die de positie van de treinen
aangeven, functioneerden niet en de
automatische waarschuwingsinstallatres
bij overwegen waren onbetrouwbaar.
Treinen werden opgehouden totdat bij
de overwegen spoorwegbeambten waren
geplaatst.
IN VLOTTE journalistieke verslagen,
waaraan vooral beginnende of weinig ta
lentvolle sportverslaggevers zich nogal
eens te buiten gaan (en waarvan we som
mige radiovirtuozen zeker niet willen uit
sluiten), wordt Leiden bij voorkeur „de
sleutelstad" genoemd en de uit Leiden af
komstige sportlui dragen in het verslag
dienovereenkomstig de naam „sleutelstad
bewoners". We laten hier na-
tuurlijk volkomen buiten dis
cussie, dat dergelijke termen
wanhopig vervelend zijn en
een volslagen gebrek aan
eigen smaak, eigen stijl en
originaliteit vertonen. Afgezien
daarvan, is het fout, en in V.
ieder geval verwarringwek
kend, Leiden als „de sleutelstad" aan te
duiden.
Leiden is niet dè sleutelstad, maar hoog
stens een sleutelstad, d.w.z. één uit de vele
sleutelsteden. Was in vroeger tijden St.
Pieter met de sleutel in het Leidse wapen
afgebeeld, ook thans nog voeren verschil
lende gemeenten in Noord-Brabant en
Limburg deze schutsheilige met de sleutel
in hun wapen. Daarnaast komen ook sleu
tels afzonderlijk voor, in de meeste geval
len afgeleid van het embleem van St. Pie
ter, maar enkele malen staan ze in ver
band met St. Servaas, bijvoorbeeld in het
wapen van de Limburgse gemeente Berg
en Terblijt, en in de wapens van Erp en
Schijndel in Noord-Brabant. Ook in de
wapens van Rhenen, Axel en Terneuzen
komen sleutels voor en het wapen van
Vught toont twee kerken met een sleutel
tussen de torens.
De voormalige gemeenten Breukelen-St.
Pieters en Abcoude-Proosdy hadden sleu
tels in hun wapens, evenals Nigtevegt en
Loppersum, welke laatste plaats, als vroe-
gere proostdij, een zwaard en sleutel voert
als symbool van het wereldlijke en kerke
lijke gezag.
We behoeven de sleutel in het stadswa
pen overigens niet altijd als een overge
bleven kerkelijk symbool te zien, want ook
hartstocht voor rebussen kan hieraan ten
grondslag liggen. Het Friese stadje Sloten
bracht dit aardig tot uitdrukking door ons
een burcht (slot) te tonen
met twee sleutels, en de
vroegere gemeente Sloten in
Noord-Holland gaf zelfs een
afbeelding van drie hang
sloten. Onnodig te zeggen,
dat dit sprekende voorbeeld
van ideografie van zeer
jonge datum is.
Ook in het buitenland zijn de sleutel
steden niet van de lucht, en we vragen ons
af, wat de sportcommentators ons zouden
voorschotelen, indien een elftal uit Leiden
eens tegen een vertegenwoordigende ploeg
uit Bremen, Regensburg, Hamburg of Soest
(in Westfalen) zou moeten spelen. Want
in de wapens van al deze steden worden
sleutels te kust en te keur aangetroffen.
Ook Le Mans in Frankrijk, dat de sport
verslaggevers toch zeker niet onbekend
kan zijn wegens het hoge dodencijfer dat
jaarlijks uit een sportieve gebeurtenis
voortvloeit, heeft een sleutel in het stads
wapen. En dacht u dat Schlüsselburg, vlak
bij Leningrad gelegen, het zonder sleutel
had willen stellen?
We zullen thans maar eindigen, niet
echter zonder een hoogst originele methode
te hebben aangegeven, waarop in de oud
heid kostbaarheden konden worden bevei
ligd.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
