A&c. Jieifer1
Groen Co
Binnenkort afgifte verklaring
omtrent het gedrag
r
Panda en de Meester «magiër
r
Schepping van schijnbehoeften door
automatisering verarmt de mens
Ambtsaanvaarding prof. Kosten
Verbijsterende mogelijkheden van rekenmachine
De radio geeft zaterdag
Nationale reclasseringsdag 1956
Reclassering voor militairen begint 1 oktober
NAAIMACHINES
Aspirin
Wereldnieuws
ió het
zo
2
Nieuw kantoorgebouw voor
Shell te Rotterdam
a.s. Moeders
KRAAMPAKKET
Drog. BOONACKER
Promotie W. van Zij 11
Amsterdamse jeugd gaat
barbaarse herrie maken
Verzending van zeepost
Centrale Verwarming
Pow-R-Matic Oliebranders
Oudste militair zeemacht
verlaat de dienst
H. J. L. Klein Schiphorst uit
de Kamer van Koophandel
Ambtenaar veroordeeld
Muziekbeoefening door
amateurs
Dodelijke ongelukken
Examens
Mooier dan
de
werkelijkheid
J
VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1956
De moderne rekenmachines kunnen, behalve voor het maken van ingewikkelde
berekeningen, ook op andere wijzen gebruikt worden. Men kan ze gebruiken .voor
het onderzoek naar de werking van bepaalde soorten netwerken met elektrische
contacten, ze laten nagaan of een juridisch contract wel vrij is van onder bepaalde
omstandigheden strijdige bedingen en van'„lekken" en ze zelfs gebruiken voor
vertaling van stukken van de ene taal in de andere. Men zou de machine zelfs kun
nen maken tot een nieuw muziekinstrument met zeer grote mogelijkhedenDit
deelde prof. dr. ir. L. Kosten mee in zijn rede ter gelegenheid van de aanvaarding
van het ambt van gewoon hoogleraar in de zuivere en toegepaste wiskunde en de
mechanica aan de Technische Hogeschool. Zijn onderwerp was „Mens en automaat".
Dr. Kosten begon met te zeggen, dat
automatisering reeds een eeuwenoud be
grip is, doch dat de laatste tien tot vijftien
jaren in de geschiedenis ervan worden ge
kenmerkt door een bijzonder snelle voor
uitgang, die alle verschijnselen van een
revolutie vertoont. Hij behandelde in het
kort de ontwikkeling van de mechanische
hulpmiddelen der wiskunde.
Het automatisme in de moderne reken
automaten wordt voornamelijk gekenmerkt
door twee eigenschappen. De eerste is een
zeker discriminerend vermogen, waarmee
een kiem van de mogelijkheid tot „denken"
in de machine is gelegd; de tweede is de
mogelijkheid tot het volgens gegeven aan
wijzingen zelfstandig modificeren van een
maal gegeven algemene bevelen. Door deze
eigenschappen is de machine geworden tot
een willige slaaf van de rekenaar.
Na de verscheidene mogelijkheden van
de machines nader te hebben behandeld
zei spreker, dat de machine in principe al
het routinewerk van de menselijke geest
kan opvangen, mits voldaan is aan twee
voorwaarden: de werkzaamheden moeten
betrekking hebben op in exacte zin defini
eerbare abstracte of abstraheerbare be
grippen en het gevraagde moet streng cau
saal door het gegevene bepaald zijn. Met
andere woorden het toeval mag in de pro
bleemstelling geen rol spelen, er moet een
streng determinisme zijn. Een belangrijk
probleem, dat om oplossing vraagt, noemde
prof. Kosten het construeren van een ma
chine, die ons handschrift zal kunnen
lezen.
Behoudens rijksgoedkeuring hoopt de
Shell Tankers n.v. te Rotterdam in het be
gin van het volgend jaar op het Hofplein
te Rotterdam te beginnen met de bouw van
een nieuw kantoorgebouw, dat 85 meter
lang zal zijn, 40 meter hoog en 16.70 meter
diep en naar ruwe schatting zeven tot acht
miljoen zal kosten. Het ruim 175 man tel
lende personeel van deze tot de Koninklij
ke/Shell Groep behorende rederij is thans
ondergebracht in het Groothandelsgebouw.
Het ontwerp is tot stand gekomen op de af
deling fabrieksbouw en -onderhoud van de
n.v. De Bataafsche Petroleum Mij. te
's Gravenhage, onder leiding van de archi
tect C. A. AbspoeL
ADVERTENTIE
Wij leveren uw
en alle benodigde babyverzorgings
artikelen vakkundig en voordelig!
Aanbevelend,
Kleine Houtstraat 4 - Haarlem
Fil.: Koningsweg 2 b, Velsen-N'.
Prof. Kosten ging vervolgens in op de
automatisering van het administratieve
systeem. Op het gebied van de produktie
dient gewaakt te worden tegen het schep
pen van schijnbehoeften, omdat de bevre
diging daarvan de mens eerder armer dan
ryker maakt. Prof. Kosten besprak ten
slotte de rol van de toegepaste wiskunde
in de toekomstige ontwikkeling.
Aan de universiteit van Leuven is tot
doctor in de lichamelijke opvoeding gepro
moveerd op het proefschrift getiteld „De
Olympische beweging en haar betekenis voor
de sportbeoefening" de heer W. van Zijll te
Den Haag, directeur van het Nederlandsch
Olympisch Comité. Promotor was pi~of. G. de
Nay er. De jury kende 'dr. Van Zijll het pre
dikaat „met grote onderscheiding" toe.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
JAAR
Ter gelegenheid van ons 75-jarig
Jubileum zijn wij speciaal gesorteerd,
terwijl bij elke aankoop van ƒ10.
een herinnering aan ons jubileum wordt
aangeboden.
Grote Houtstraat 16
de Tricot-specialist
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen
8.00 Nieuws. 8.18 Ontbijtclub. 8.50 Voor de
vrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40 Platen. 10.00
Tijdelijk uitgeschakeld, causerie. 10.05 Mor
genwijding. 10.20 Voor de arbeiders in de
continubedrijven. 11.30 Viool en klavecim
bel. 12.00 Platen. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 VARA-Varia. 13.20 Orgel en zang.
13.45 Sportpraatje. 14.00 Platen. 14.35 Gro
nings programma. 15.00 Orkestconcert. 15.20
Groter dan ooit, causerie. 15.35 Omroep
orkest. 16.20 Boekbespreking. 16.35 Roe
meens orkest. 17.00 Weekjournaal. 17.30
Platen. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Ritmisch strijkorkest. 18.50 Platen. 19.00
Artistieke staalkaart. 19.30 Passepartout,
causerie. 19.40 De Bijbel in het kerkelijk
jaar, causerie. 19.55 Deze week, causerie.
20.00 Nieuws. 20.05 Cabaret. 21.25 Socialis
tisch commentaar. 21.40 Opsporing verzocht
22.25 En dat alles om Sheba, hoorspel. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde
muizek. 7.45 Morgengebed en liturgische
kalender. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15
Platen. 8.50 Voor de vrouw. 10.00 Voor de
kleuters. 10.15 Platen. 10.30 Ben je zestig?
11.00 Voor de zieken. 11.45 Platen. 12.00
Angelus. 12.03 Platen (12.30—12.33 Land- en
tuinbouwmededelingen). 12.55 Zonnewijzer
13.00 Nieuws en Katholiek nieuws. 13.20
Promenade orkest. 13.50 Lichte muziek.
14.00 Voor de jeugd. 14.20 Platen. 14.40
Boekbespreking. 14.50 Amateursprogramma.
15.10 Kroniek van Letteren en kunsten.
15.45 Amateursprogramma. 16.00 De schoon
heid van het Gregoriaans. 16.30 Voor de
jeugd. 17.10 Platen. 17.20 Musetteorkest.
17.40 Platen. 17.55 Lichte muziek. 18.15
Journalistiek weekoverzicht. 18.25 Platen.
18.30 Parlementair overzicht. 18.40 Platen.
18.45 Regeringsuitzending. 19.00 Nieuws.
19.10 Rotterdams Filharmonisch orkest, koor
en soliste. 20.10 Lichtbaken, causerie. 20.30
Actualiteiten. 20.45 De gewone man. 20.50
Gevar. programma. 22.10 Cabaret. 22.35 Wij
luiden de zondag in! Aansluitend: Avond
gebed en liturgische kalender. 23.00 Nieuws
23.15 Nieuws in Esperanto. 23.2524.00
Platen.
TELEVISIE (VPRO, NTS en AVRO)
17.00 Voor de kinderen. 20.00 Journaal
en weerbericht. 20.15 „Weekend"-Show
22.0022.45 Eurovisie: Internationale ten
niskampioenschappen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34
Platen. 13.00 Nieuws. 13.11 Radio-Almanak
14.30 Journaal. 15.00 Omroeporkest. 15.40
Platen. 16.00 Accordeonmuziek. 16.15 Pla
ten. 16.30 Accordeonmuizek. 16.45 Engelse
les. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Orgel
concert. 18.15 Platen. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 21.30
Amusementsorkest. 22.00 Nieuws. 22.11 Pla
ten. 23.00 Nieuws. 23.05—24.00 Platen.
„Beurstr ommelen"
Zaterdag 6 oktober worden de Amster
damse jongens en meisjes vriendelijk uit
genodigd, met trommels, blikken, potten en
deksels zoveel mogelijk herrie te komen
maken in Berlage's beursgebouw aan het
Damrak. Dit „Trommelen op de Beurs" is
eens de liefste wens geweest van een ouder
loze knaap als beloning voor zijn ontdek
king van een schip met vaten buskruit-, die
op springen stonden onder de Beurs van
Hendrick de Keyser en die daar waren
neergelegd door met de Spaanse vijand
heulende, gewetenloze schavuiten. Geluk
kig voor Amsterdam en het trotse beursge
bouw liet de weesjongen zijn bal al spelend
in het water onder het gebouw rollen,
waardoor het „buskruitverraad" bijtijds
werd ontdekt. Dit alles zou gebeurd zijn in
het jaar 1622.
Circa 20 pijperkorpsen met 500 leden
zullen zaterdagmiddag 6 oktober op de Dam
bijeen zijn als luidruchtige achtergrond
voor een spel," dat onder regie van de heer
H. Belou op de trappen van de Beurs wordt
opgevoerd door leden van de speeltuinver
eniging „Hendrick de Keyser" ter inleiding
van het eigenlijke beurstrommelen.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan achter de naam van het
schip vermeld. Naar Brazilië en Argentinië:
m.s. „Libertad" (1 okt.); Brits Oost-Afrika:
s.s. „Europa" (4 okt.); Canada: m.s. „Seven
Seas" (3 okt.); Chili via New York (4 okt.);
Nederlandse Antillen: s.s. „Telamon" (1
okt.); Nieuw Zeeland via Engeland (6 okt.);
Suriname: m.s. „Stentor" (3 okt.); Unie
van Zuid-Afrika en Z.W.-Afrika: m.s.
Winchester Castle" (6 okt.).
ADVERTENTIE
BLOEMENDAAL
TELEFOON 22143
Sinds 1905 bij de marine
Op het Marine-etablissement in de hoofd
stad heeft de oudste actief dienende mili
tair der Koninklijke Marine, de bijna 68-
jarige militair werkman Jan Toren Jaski,
afscheid genomen van de zeemacht. De heer
Jaski was 16 jaar oud, toen hij op 4 juli
1905 als marinier 3e klasse.in Amsterdam
bij de marine kwam. Hij heeft dus tweeën
vijftig jaar gediend.
Wegens de hoge leeftijd zal de heer H.
J. L. Klein Schiphorst aftreden als lid van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Haarlem en Omstreken en wel met
ingang van 1 januari 1957. Gedurende een
groot aantal jaren is de heer Klein Schip
horst ondervoorzitter.
De rechtbank te Groningen heeft de 42-
jarige ambtenaar bij de eerstaanwezend in
genieur van de genie te Groningen J. T
veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf
met aftrek waarvan vier maanden voor
waardelijk met een proeftijd van drie jaar
De officier van justitie had een jaar met
aftrek waarvan vijf maanden voorwaarde
lijk geëist.
De verdachte had gelden tot een totaal
van f3600 verduizerd uit de zogenaamde
bestekkenkas, die hij onder zijn beheer
had; in deze kas worden gelden gestort
van de verkochte bestekken van de voor
de genie uit te voeren werken.
Congres in Utrecht
Het „Centraal beraad amateuristische
muziekbeoefening" houdt op zaterdag
november in het gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen te Utrecht een congres over
„amateuristische muziekbeoefening." Op dit
congres zal de musicus Wouter Paap spre
ken over „De amateur in de muziekbeoefe
ning" en de heer Wim ter Burg over „Pro
blemen rondom de amateuristische mu
ziekbeoefening". Voorts zijn er discussie
en muziek.
De collectanten, die in de afgelopen da
gen in Haarlem financiële steun hebben ge
vraagd voor het werk der reclassering, of
dit zaterdag zullen doen tijdens de straat-
collecte, hebben weinig gelegenheid uitvoe
rig in te gaan op vragen, wat eigenlijk
reclassering is. Daarom is het een goede
gedachte van de Vereniging van Reclas-
seringsverenigingen bij het naderen van de
Nationale Reclasseringsactie (dit jaar is de
periode van 22 september tot en met 6 ok
tober gekozen) journalisten uit te nodigen
voor een bespreking, waarop actuele onder
werpen, die verband houden met het werk,
aan de orde komen. In Amsterdam is zo'n
bespreking gehouden, waar iets gezegd
werd over de afgifte van een verklaring
omtrent 't gedrag, over arbeidsbemiddeling
en over de Stichting Militaire Reclassc-
rings-broederseliap.
Mr. Ch. J. Enschedé, rechter in de
rechtbank te Rotterdam, gaf een uiteenzet
ting over het nieuwe strafregister; een wet
is reeds aangenomen en te verwachten is,
dat die in het begin van het volgend jaar
in werking zal treden. Al vijftig jaar strijdt
de reclassering voor een landelijke regeling
van het vraagstuk van de bewijzen van
goed zedelijk gedrag. Heeft men een vonnis
dan is het niet gemakkelijk zo'n bewijs te
krijgen. Sommige emigraten krijgen moei
lijkheden, als zij zich in het verleden aan
een klein vergrijp hebben schuldig ge
maakt. De reclasseringsgedachte eist, c.at
hij, die in het verleden een fout maakte,
zich weer tot aangepast burger in de
maatschappij kan opwerken.
De reclassering heeft haar strijd beloond
gezien. In het strafregister wordt een
rehabilitatiestelsel ingevoerd; een strafblad
wordt uit het register verwijderd na vier
jaar, als een geldboete is opgelegd en als de
straf geheel voorwaardelijk is geweest,
indien het gevangenisstraf of rijkswerk
inrichting betreft, na acht jaar plus de
duur van de straf. In het documentatie
register blijft het oude vonnis bekend.
Luidt het uittreksel uit het strafregister
„onbekend" dan mag de burgemeester niet
letten op gegevens, die ouder dan vier jaren
zijn. Wil hij dat toch doen, dan moet hij
vooraf advies van een commissie inwinnen.
Weigert de burgemeester de verklaring af
te geven, dan heeft de betrokkene beroep
op de rechtbank.
A rbeidsbemiddelitig
Reclasseren is een hopeloze taak in
tijden van wex-kloosheid. De laatste tijd
is het door de grote vraag op de ar
beidsmarkt niet moeilijk werk te vinden
voor ontslagen gevangenen en reclassenten.
Op welke wijze de Gewestelijke
Arbeidsbureaus steun aan de reclassering
van daarvoor in aanmerking komende per
sonen verlenen, heeft d r s. W. van der
Mast, hoofdinspecteur-directeur van de
arbeidsvoorziening in de provincie Gronin
gen, verteld. De arbeidsbemiddela'ar treedt
de gedetineerde of reclassent op dezelfde
wijze tegemoet als de overige- bij het
het G.A.B. ingeschrevenen.
Er wordt voor gezorgd, dat hij in zo
danig werk en bij die werkgever wordt
tewerkgesteld, dat menselijkerwijs alle kans
bestaat, dat betrokkene een nieuw leven
zal kunnen beginnen en eventuele kansen
voor recidive worden verminderd. Het is
mogelijk om via een opleiding bij een
rijkswerkplaats voor vakontwikkeling van
een ongeschoolde een vakman te maken.
Dank zij het netwerk der arbeidsbureaus
is plaatsing in het gehele land mogelijk. Dat
is vooral van belang, als plaatsing in vroe
gere omgeving ongewenst is. In het ver
leden hebben grote en kleine bedrijven
medewerking verleend, maar volgens de
heer Van der Mast is medewerking van
nog meer werkgevers en een groter aan
tal overheidsorganen nodig.
Militairen
Iets nieuws in de reclassering is de
samenwerking met militairen, die ontstaan
is door het in het leven roepen van de
Stichting Militaire Reclasserings-broeder-
schap. In de afgelopen maanden is voor
bereidend werk verricht en op 1 oktober
zal de broederschap haar taak aanvaar
den. De Nederlandse reclassering ver
heugt zich hierover, want een lacune wordt
aangevuld. De militaire samenleving is
een aparte samenleving. De militaire rech
ter miste het apparaat der reclassering.
Aan majoor K. B a k k e r, hoofd van het
bureau militaire strafzaken van de afde
ling sociale zaken van het ministerie van
Oorlog, is het te danken dat de broeder
schap is gesticht. Zij draagt een zuiver
particulier karakter. Zij stelt zich ten doel
alle militairen, wier gedragingen of om
standigheden voor of tijdens hun werke
lijke dienst tot justitiële of, dan wel tevens
tot andere strafmaatrégelen hebben geleid,
hulp en steun te verlenen om zich te ont
wikkelen tot waardige en zelfstandige
leden der maatschappij. Zij oefent in Ne
derland toezicht uit namens de (burger
lijke) instellingen tot reclassering. Alleen
gedurende de diensttijd van de betrokkene
oefent de broederschap toezicht uit.
Nederland is het eerste land ter wereld
met een militaire reclassering.
In Rotterdam is de 84-jarige J. Pruyt bij
het oversteken van de Pleinweg in Rotter
dam-Zuid aangereden door een scooter.
Tijdens zijn overbrenging naar het Zuider
ziekenhuis is hij overleden.
Te Helmond is de 64-jarige wielrijder C.
Wiericks door een auto aangereden toen
hij plotseling van rijrichting veranderde.
Met ernstige kwetsuren werd l.ij in het
ziekenhuis te Helmond opgenomen, waar
hij kort na aankomst overleed.
Amsterdam. (Gem. Universiteit). Geslaagd
voor het doctoraal examen economie de heer
J. Groot, Amsterdam; voor het kandikaats-
examen politieke en sociale wetenschappen
de heer P. Molenaar, Den Haag; voor het
px-opaedeutische examen theologie de heer
O. D. Duintjex-, Amsterdam en voor het kan
didaatsexamen theologie de heer J. W. Zim
merman, Amstex-dam.
ADVERTENTIE
m- -jmm
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
is één van de weinige
middelen die helpen bij
verkoudheid. Elk tablet
is voorzien van het merk
«ymbool van vertrouwen
Er beslaat geen Aspirin')-zonder Bs/erkr
Gedeponeerd handelsmerk
Schepen. De Royal Mail Lines zullen drie
nieuwe schepen voor het vervoer van
passagiers en vracht laten bouwen voor
de dienst tussen Londen en Zuid-Ame-
rika. Elk van deze schepen zal'vijf mil
joen pond kosten en een grootte hebben
van ongeveer 20.000 bx-uto register ton.
Het eerste schip zal in september 1959
wordexi opgeleverd. Elk van de schepen
heeft accommodatie voor 470 passa
giers en de kruissnelheid za1 17 y2 kno
pen bedragen. Zij zullen worden ge
bouwd door Harlahd and Wolff in
Belfast.
Vriendschap. In Amerika zal eeri speciale
drie-cents postzegel worden uitgegeven
ter bevordering van de vriendschap
tussen de kinderen in de gehele wereld.
Het zegel draagt het motto „Vriend
schap de sleutel tot de wereldvrede".
De zegel wordt gemaakt naar het be
kroonde ontwerp van een prijsvraag
voor schoolkinderen.
Arbeidsinzet. Op het ogenblik zijn bijna
88.000 buitenlandse werknemers in
West-Duitsland tewerk gesteld. Het
grootste deel hiervan is van Neder
landse nationaliteit, namelijk 23.300
arbeidskrachten (26,6 percent). Voorts
zijn er 20.100 Oostenrijkers (22,9 per
cent), 10.700 Italianen, 9.100 staatlozen,
4.900 arbeiders uit de landen van het
oostelijke blok en 3.300 Zwitsers.
Kind. De 67-jgrige Italiaanse boer Luigi
Francasso heeft donderdag trots aangif
te gedaan van de geboorte van zijn drie
ëndertigste kind. Zestien van Francasso's
kinderen kwamen uit het huwelijk met
zijn eerste vrouw, die in 1932 stierf. En
zeventien uit dat met zijn tweede
vi'ouw, Aurora, die nu 43 jaar is.
Vlucht. Een groep van 47 Boliviaanse po
litieke gevangenen, die per vliegtuig
naar de Boliviaanse hoofdstad La Paz
werd overgebracht, heeft tijdens de
vlucht de bewakers overrompeld en is
naar Argentinië gevlogen, waar zij po
litiek asyl hebben gevraagd.
Uitverkoop. Behoudens goedkeuring van
het Zweedse kabinet zal de Zweedse
luchtmacht 200 uit de tijd geraakte
Vampire-jets te koop aanbieden. De
luchtmacht, die onlangs aan het kabinet
toestemming verzocht heeft deze toe
stellen te verkopen, verwacht ongeveer
200.000 Zweedse kronen per stuk voor
deze in Engeland gebouwde straal
jagers te krijgen.
Bijltje neer. Ruixn 15.000 Noorse houthak
kers zullen zatex-dag staken tenzij te
elfder ure een oplossing wordt gevon
den in het huidige loonconflict in de
hout-industrie, die in Noorwegen het
gx-ootste expoi-tcijfer heeft. De regering
besloot donderdag geen arbitrage voor
te stellen.
Overstroming. Zes Oostduitse mijnwerkers
zijn in Strassberg nabij Quedlinburg om
het leven gekomen, toen de Glasebach-
mijn door een buiten haar oevers getre
den rivier werd overstroomd.
Overstroming. Bij de overstroming van de
Damodatorivier in' West-Bengalen is een
mijn overstroomd, waarbij 49 mijnwer
kers zijn verdronken.
Overstroming. Men meent, dat elf Afrika
nen om het leven zijn gekomen bij het
onder water lopen van een schacht van
de goudiTfijn tev Welkom, in de Zuid-'
Afrikaanse Oranje Vrijstaat. Het onge-
1 - luk geschiedde, toen men in een hori
zontaal op de loodrecht lopende mijn
schacht staande gang bezig was met het
„wassen" van goud. Het schijnt, dat
hierbij te veel water is gebruikt, waar
door de schacht onder water liep.
Indiaan. Medici van een New Yox-ks hos
pitaal hebben donderdag verklaard, dat
de indiaan Javier Pereira uit Columbia
„misschien wel meer dan 150 jaar oud
is". Pereira is gedurende acht dagen in
het Cornell Medical Center onderzocht.
Hij had zijn eigen leeftijd geschat op
167 jaar. In een verklaring werd ge
zegd, dat er geen methode bestaat om
de juiste leeftijd van een volwassene
vast te stellen.
Ziekenbezoek. Een legertje van tien gang
sters heeft woensdagnacht geprobeerd,
zich schietend een weg te banen naar
het gevangenis-ziekenhuis Wilhelmi-
nenhöhe, waar een groep moordenaars
en rovers wordt verpleegd die deel uit
maakten van hun bende. Aanvankelijk
waren de politiemannen, die het zieken
huis bewaken, wat onthutst, maar na
een hevig -vuurgevecht wisten zij óe
bandieten te verdrijven.
Botsing. Koning Paul van Griekenland is
donderdag nabij München met zijn auto
in botsing gekomen met een vracht
auto van het Amerikaanse leger. In de
auto, die door de koning wei-d bestuui-d,
zaten ook koningin Frederika en de
prinsessen Sophia en Constatine. Vol
gens de politie werd niemand gewond
en is de auto van de koning licht be
schadigd.
17. Panda was bijzonder verlangend om
aan deze kille grot te ontsnappen en weer
in de bewoonde wereld terecht te komen
- maar aan de andere kant had hij toch
ook wel belangstelling opgevat voor de
merkwaardige heer Plutanus, die kennelijk
geen kwaad in de zin had. „Heb ik het nu
goed begrepen", vroeg hij dus, „dat u ons
hier naar toe hebt gehaald om iets van
ons te leren?" „Dat is een heel uiterlijke
manier om het uit te drukken", sprak de
oude heer uit de hoogte, „maar dat is wel
ongeveer mijn innerlijke bedoeling".
„Nou", riep Panda verontwaardigd, „u
praat nu wel heel veel over uiterlingen en
innerlingen en zo, maar ik vind het maar
een hegl zelfzuchtig idee van u, hoor!
Waarom sleept u ons hier naar toe, als u
iets van ons wilt leren? Kom dan liever
maar naar óns toe!" „Een omgekeerde ui-
terling-gedachte!"peinsde de heer Pluta
nus. „En misschien zouden wij ook nog
iets van u kunnen leren als u naar onze
wereld kwam!", ging Panda voort. „Zeer
uiterlinglijk gesprokenmaar innerling-
lijk juist!", kreet de heer Plutanus, terwijl
hij in plotselinge opwinding neer kwam
dwarrelen. „Het zij zo! De tijd is rijp voor
een inmaak! Ik ga uit! Ik zal u naar de
uiterlingen-wereld vergezellen!"
„IK GING, zo schrijft George Duhamel
ergens, langs de oevers van de Aisne, ten
prooi aan een onuitsprekelijk lijden, dat
geen bepaalde reden had en juist daardoor
ongenèeslijk scheen. Het beeld van een
brug, teruggekaatst in het water, heeft mij
opeens het zelfvertrouwen teruggegeven
en het kennen van de vreugde. En toch
was dit slechts een weerspiegeling; maar
geloof nooit wie u zeggen zou
dat het slechts een weerspie
geling was".
We kunnen op deze plaats
moeilijk treden in de belevin
gen, die het spiegelbeeld de
droefgeestige mens uit de vo
rige alinea heeft geschonken,
maar ondanks onze negatie,
dienen we te erkennen dat spiegelbeelden
aan sterke psychologische effecten onder
hevig zijn en bijkans altijd mooier schij
nen dan de werkelijkheid, waarvan ze
„slechts" (zie boven) een weerspiegeling
geven. Wolken worden het mooist gezien
in een spiegel, spiegelbeelden van bomen
en struiken in vijvers en kleine plassen
geven ons een zuiverheid en scherpte van
contouren, een warmte van tint en helder
heid, die ons schoonheidsgevoel sterker
aanspreekt dan de blik op het weerspie
gelde object zelf. De weerspiegeling van
de oever kan de kunstenaar in vervoering
brengen, en wie wel eens het oog op onze
schilderijenverzamelingen heeft geslagen,
zal ontdekken dat de schilders veelvuldig
van deze emoties hebben getuigd.
De oorzaak van het naar voren treden
van bepaalde tinten én kleuren en van de
scherpte en zuiverheid der lijnen, is deels
van natuurkundige, deels van geestelijke
aard. Beginnen we met de eerste oorzaak,
dan rAoeten we opmerken dat bij het aan
schouwen van de hier bedoelde spiegel
beelden het oog beschermd is tegen de ver
blinding, teweeg gebracht door het grote,
heldere veld van de hemel, waartegen het
object in zijn gewone slaat wordt waarge
nomen. Door vermindering - en in gunstige
gevallen zelfs door het wegvallen - van
deze' verblinding is het oog
in staat tot waarneming van
fijnere nuanceringen en zach
tere tinten, die dus in het spie
gelbeeld tot uitdrukking kun
nen komen.
Maar er zijn nog psycho
logische oorzaken ook aan
gevoerd. Zo menen sommigen
dat het weerspiegelde tafereel altijd aan
gevoeld wordt als een schilderij, waarvan
de componenten in één vlak liggen (na
tuurkundig liggen de spiegelbeelden even
goed in allerlei vlakken als de voorwerpen
die zjj weergeven). Anderen menen echter
dat de omlijsting die het spiegelbeeld heeft,
de beschouwer onzeker maakt omtrent de
positie van het ding in de ruimte, waar
door sterkere reliëf-indrukken zouden ont
staan.
Welke rol deze factoren ieder voor zich
ook mogen spelen, spiegelbeelden zijn aan
sterke psychologische effecten onderhevig,
die bij de ene mens nu eenmaal sterker
werkzaam zijn dan bij de ander.
Een mooie gelegenheid overigens, om
eens op een nuchter onderwerp over te
stappen, t.w. de snijbranders die onder
water worden gebruikt. Een lezer wil we
ten, hoe dat mogelijk is.
Daarover morgen. H. PéTILLON