Scherpe Brits-Franse resolutie
bij Veiligheidsraad ingediend
Besloten zittingen zullen
aan stemming voorafgaan
HET WEER: Koud, soms zonnig
De informateur sprak met
twee A.R.-voormannen
President Tito van de Krim in
Joegoslavië teruggekeerd
Dulles doktert aan nieuw compromis
Vier communistische delegaties uit
Europa vragen belet in Belgrado
Prof. Donner weigert portefeuille
van Overzeese Rijksdelen
Het woord is aan
Suez in de UNO
2
j Teddy gevoerde Windjackets
Salarisverhoging
hogere ambtenaren
Kabinet gaat ermee akkoord
Scherpe critiek
ra
Kritieke onrust
Eden opgenomen in
een ziekenhuis
Wegens verkoudheid, die
met koorts gepaard gaat
Trof. dr. Zijlstra
A.R. willen geen slaven
worden van de brede
basis-politiek
71e JAARGANG No 76 ZATERDAG 6 OKTOBER 1956 30 1 e JAARGANG No 229
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 TT "B TT T Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. 8 I j I I Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- 111 "B i i 11 1^^^ 1 Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15,
kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230. B I 81! 1 J I Jj I J 8 1 8 i S M J 11 8 J fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Q) P Jy J"J T E H A. A. JA. L t lVI S C5 H E C* U R A. IM T Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze correspondent in New York)
Onder overweldigende belangstelling en bijzondere voorzorgmaatregelen is
gistermiddag in de Veiligheidsraad te New York de behandeling begonnen van
liet dispuut rond het Suezkanaal. De grote vraag is of de UNO in staat zal
zijn een resultaat te bereiken, waarbij de wereld gebaat is.
Op de eerste dag trad Egypte nog niet in het strijdperk. Aller aandacht was
gevestigd op de tegenstelling in net westerse kamp tussen de Verenigde
Staten enerzijds en Groot-Brittannië en Frankrijk aan de andere kant. De
Britse en Franse ministers van Buitenlandse Zaken, Selwyn Lloyd en Pineau,
hebben een resolutie ingediend waarin Egypte wordt voorgesteld onderhande
lingen te openen op basis van de eerste Londense conferentie. Men legt
president Nasser opnieuw de voorstellen voor waarmede de commissie-Menzies
geen succes gehad heeft. Deze resolutie acht Egypte zonder meer onaanvaard
baar en zal stellig op een Russisch veto stranden. Verscheidene waarnemers
hebben de indruk dat in Londen en Parijs een dergelijk resultaat inderdaad
wordt beoogd om andere druk op Egypte te kunnen uitoefenen. Zij, die nog
wel hoop hebben dat de Veiligheidsraad iets zal kunnen uitrichten, pogen een
stemming over zulk een scherpe resolutie te voorkomen en de kwestie binnen
de UNO te houden.
Uiterlijk is de eenheid van het Westen
bewaard en zawel Dulles als Selwyn Lloyd
kan, althans een weekeinde lang, voldaan
zijn over wat hij heeft bereikt. De beide
ministers zijn tot het volgende compro
mis gekomen: Dulles verklaarde zich be
reid steun toe te zeggen aan de ietwat
verzachte Brits-Franse resolutie, doch dan
moest Selwyn Lloj'd beloven de resolutie
niet in stemming te brengen dan nadat de
Veiligheidsraad een of meer niet-publieke
bijeenkomsten zou hebben gehouden. Het
is iets nieuws in de geschiedenis van de
Veiligheidsraad dat de belangrijkste mi
nisters van Buitenlandse Zaken in een be
sloten vergadering confereren over dit
ernstige probleem.
Kennelijk is de opzet van deze Ameri
kaanse manoeuvre in besloten kring zover
te vorderen in de richting van een compro
mis dat de Brits-Franse resolutie later niet
ADVERTENTIE
BARTEIJORISSTR. HAARLEM - TEL 13439
FERD. BOLSTR. 48 A DAM TEL 717162
Het demissionaire kabinet heeft zijn goed
keuring gehecht aan een salarisverhoging
voor hogere ambtenaren van de rang van
referendaris af. Het kabinet onthield zijn
goedkeuring aan het voorstel deze verho
ging ook te laten gelden voor ambtenaren
in de rangen van hoofdcommies en hoofd
commies A.
Een wetsontwerp zal spoedig bij de Twee
de Kamer worden ingediend.
Van regeringszijde zijn nog geen mede
delingen gedaan over het percentage van
de verhoging, maar algemeen verwacht
men dat dit tussen de 8 en 15 percent zal
liggen.
meer ter sprake zal behoeven te komen.
Wil deze Amerikaanse taktiek slagen
dan is de medewerking van Egypte nood
zakelijk. Het feit dat Washington eventueel
bereid is de Brits-Franse resolutie te steu
nen, kan voor Egypte een aansporing te
meer zijn om een tegemoetkomende hou
ding aan te nemen.
Men heeft in New York de indruk dat
Egypte de zaak niet langer op haren en
snaren wil stellen. Dulles en zijn Belgische
collega Spaak hebben afzonderlijk
een onderhoud gehad met hun Egyptische
ambtgenoot dr. Fawzi en dit gesprek is
vrij bevredigend verlopen. Dulles hoopt dat
zijn opzet zal slagen, maar Groot-Brittan
nië en Frankrijk, die er mee ingenomen
zijn dat de Verenigde Staten hebben toe
gezegd hun resolutie te steunen, zullen
niet zonder meer hun poging die resolutie
in stemming te brengen, opgeven.
Gistermiddag hebben Selwyn Lloyd en
Pineau in uitvoerige betogen het stand
punt hunner regeringen uiteengezet. In
vele opzichten waren die redevoeringen
gelijk van strekking, doch de toon van de
rede van Pineau was aanmerkelijk scher
per dan die van Lloyd. Algemeen werd ver
ondersteld dat de publieke opinie in Frank
rijk met niet minder genoegen zou nemen.
Ongetwijfeld zal Egypte protesteren tegen
sommige felle uitlatingen van Pineau, maar
dr. Fawzi betoonde zich niet zo vechtlustig
dat hij onmiddellijk in verzet kwam toen
Pineau Nasser een dictator noemde. Na de
redevoeringen van de vertegenwoordigers
der voornaamste landen in de loop van de
volgende weeek worden de zittingen ge
heim en zal moeten blijken of de Veilig
heidsraad een bevredigende internationale
garantie kan ontwerpen die zowel voor
Egypte als voor de voornaamste gebruikers
van het kantaal aanvaardbaar zal zijn.
India heeft wel geen zetel in de veilig
heidsraad, maar achter de schermen zou
Krisjna Menon, die thans nog in Cairo
overleg pleegt, een bemiddelaarsrol kun
nen spelen.
Of de vereniging van kanaalgebruikers
zich tot een doelmatige organisatie zal
ontwikkelen, hangt voornamelijk af van
wat er in de Veiligheidsraad gebeurt, zo
bericht onze correspondent uit Londen. Het
conservatieve Lagerhuislid Leather, die
van Canadese oorsprong is, heeft gister
avond in een rede scherpe critiek op Wash-
xxxxxxrxxxo <x «xxmrtYrxxxorxxivi-r..
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
zaterdagavond tot zondagavond, op
gemaakt om 11.15 uur:
Koud weer met op de meeste plaatsen
enkele buien, afgewisseld door perio
den van zonneschijn. Vannacht en
morgenochtend hier en daar mist.
Langs de kust af en toe krachtige,
elders matige tot zwakke wind tussen
noordwest en noord.
7 oktober
Zon op 6.53 uur, onder 18.06 uur.
Maan op 10 56 uur, onder 19.33 uur.
8 oktober
Zon op 6.55 uur, onder 18.04 uur.
Maan op 11.58 uur. onder 20.18 uur.
Maanstanden
11 oktober 19.44 uur: eerste kwartier
19 oktober 18.24 uur: volle maan
26 oktober 19.02 uur: laatste kwartier
Hoor en laag water in IJmuiden
Zaterdag 6 oktober
Hoog water: 4.40 en 17.03 uur.
Laag water: 0.31 en 12.45 uur.
Zondag 7 oktober
Hoog water: 5.22 en 17 42 uur.
ccoooaxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx*x<xxodccoccccccccc
KOUDE NACHT
De weerstoestand boven Europa veran
dert maar weinig. Tussen een opvullende
depressie boven Scandinavië en een hoge-
drukgebied ten westen van de Britse eilan
den, wordt met noordelijke winden nog
voortdurend koude polaire lucht naar onze
streken getransporteerd. Bij opklaringen
daalde de temperatuur vannacht in ons
land plaatselijk tot om het vriespunt.
Ook de komende nacht zal de temperatuur
weer aanzienlijk dalen waarbij hier en
daar mist ontstaat. De buiigheid vertoont
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S
EN ACHT PAGINA'S ERBIJ
een tendens tot afneming. Tussen IJsland
en Groenland is een nieuwe depressie tot
ontwikkeling gekomen, die echter geen
grote activiteit vertoont.
VVEERRAPPORTEN
(van hedenmorgen 7 uur)
00
s
O
oo
- P
cn c
Weerstoestand
buitenland
sz
x
p
E
SE
O
fll
-> cu
z;S
-Stockholm
mist
windst.
11
1
Oslo
onbewolkt
wzw
9
0
Kopenhagen
nevel
wnw
10
3
Aberdeen
regenbui
nw
10
11
Londen
onbewolkt
nnw
12
0
Amsterdam
half bew.
w
12
15
Luxemburg
zwaar bew.
w
9
5
Parijs
zwaar bew
w
13
2
Bordeaux
regenbui
wnw
15
7
Grenoble
regen
winds.
16
20
Nice
onbewolkt
nw
26
0
Berlijn
zwaar bew
zw
12
3
Frankfort
licht bew.
nw
9
1
München
regen
wzw
14.
5
Zürich
regenbui
wzw
14
10
Genève
regen
zo
12
14
Locarno
licht bew.
no
18
3
Wenen
regen
wnw
13
30
Innsbruck
regen
ono
13
8
Rome
licht bew.
windst.
22
0.
Ajaccio
licht bew.
ono
21
0
Mallorca
half bew.
ono
25
0
Weerstoestand binnenland
(De temperatuur ls van hedenmorgen 7 uur,
de neerslag van de laatste 24 uur.)
Den Helder hagelbui n 10 5
Ypenburg half bew. windst. 8 9
Vlissingen regenbui n 9 9
Eelde half bew. w 5 5
De Bilt mist wnw 6 19
Twente licht bew. zw 4 14
Eindhoven regenbui windst. 7 21
Vlv. Z.-Limb. lichte regen wnw 7 4
ington uitgeoefend, die waarschijnlijk de
stemming in Britse regeringskringen weer
spiegelt. Wat Stalin nooit bereikt heeft
het Brits-Amerikaanse bondgenootschap te
doen wankelen is thans gebeurd. Drie
jaar geleden werd Nasser op een kritiek
ogenblik in de Egyptische geschiedenis met
Amerikaanse invloed aan de macht ge
bracht. Dulles' haalde de Britse regering,
in het belang van de Brits-Amerikaanse
eenheid er toe over de Assoean-dam te fi
nancieren. Dulles heeft zonder waarschu
wing of overleg, de tegenwoordige crisis
veroorzaakt door het Assoean-plan plotse
ling te laten vallen. Het was ook Dulles,
die belette dat -het -kanaalgebruikersplan
een kans kreeg werkelijk iets te gaan be
tekenen.
Een nieuwe factor is de onrust onder de
20.000 Britse reservisten die wegens de
Suez-crisis onder de wapenen zijn geroe
pen. Zij protesteren er'tegen, dat zij hun
tijd in legerkampen verknoeien. Er zijn
14.000 reservisten in Groot-Brittannië en
Duitsland en 6000 in het Midden-Oosten.
De regering heeft besloten aan hun grie
ven tegemoet te komen door degenen, die
in Europa gestationeerd zijn massaal een
week verlof te geven. De reservisten zijn
reeds langer onder de wapenen dan voor
genomen was. De regering is in een moei
lijk parket, omdat zij haar diplomatieke
positie tegenover Nasser niet wil verzwak
ken door toegeeflijk te zijn tegenover de
reservisten.
LONDEN (A.F.P./Reuter) De Britse
premier, Sir Anthony Eden, is wegens een
met koorts gepaard gaande verkoudheid in
een ziekenhuis opgenomen, aldus is heden
vanwege zijn ambtswoning te Londen mee
gedeeld.
Volgens de mededeling bevindt Lady
Eden zich in hetzelfde ziekenhuis, waar zij
voor klachten over haar gebit is opgeno
men. Eden is vrijdag tijdens het bezoek aan
zijn echtgenote plotseling ziek geworden.
Men raadde hem toen aan in het ziekenhuis
te blijven. De koorts neemt af en Eden
hoopt dan ook binnen een dag of twee weer
aan het werk te kunnen gaan.
Sir Anthony Eden
I
BELGRADO (Reuter/A.F.P./U.P.)
President Tito van Joegoslavië is vrijdag,
een dag later dan men verwachtte, in Bel
grado teruggekeerd van een verblijf van
een week in de Sovjet-Unie, waar hij ge
heime besprekingen heeft gevoerd met de
Russische leiders op de Krim. In welinge-
TOT LAAT IN DE AVOND heeft gisteren informateur Burger zijn overleg achter
de schermen met partijgenoten en politici van andere groeperingen voortgezet. Men
zou uit deze hardnekkige pogingen de voorzichtige conclusie kunnen trekken, dat
hij toch nog een mogelijkheid blijft zien uit de impasse te geraken. Hij heeft een
„voorlopig" gesprek gehad met prof. Zijlstra en dr. Bruins Slot, die nu als fractie
voorzitter van de A.R.-partij optreedt. Over de resultaten daarvan is niets bekend
geworden. Dit oveideg zou nog niet zijn -afgesloten, omdat van beide zijden prijs
gesteld wordt op een nader beraad in eigen kring. Aangenomen moet worden, dat
de A.R. zal blijven weigeren de portefeuille van Overzeese Rijksdelen te accepteren.
Ook prof. Donner, die voor deze post was gepolst, heeft de uitnodiging van de
hand gewezen.
Het „ministerschap zonder portefeuille"
waarvoor mr. Burger mede op advies
van dr. Drees wel voelt, zou nu een
punt van overweging uitmaken. Ten aan
zien van een oplossing in deze richting
stond men in A.R.-kringen gisteravond niet
bij voorbaat afwijzend.
Wat de andere partijen daarvan denken
en met name de V.V.D. moet nog
worden afgewacht.
Omdat mr. Burger zelf geen woord over
de stand van zaken loslaat, blijft het ver
der gissen. Alleen enkele fractievoorzitters
zijn op de hoogte van de laatste ontwikke
lingen. Maar ook zij zwijgen, zelfs tegen
over hun geestverwanten. Een gevolg daar
van is, dat er in parlementaire kring een
vrij onbehaaglijke stemming heerst.
In V.V.D.-kringen raakt men geprikkeld
over de moeizame pogingen, welke de in
formateur in het werk stelt om met de
A.R. tot een akkoord te komen. Dit zou de
reden zijn geweest dat men van liberale
zijde ook maar eens een visje voor het ver
krijgen van een tweede zetel heeft uit
gegooid. Men kan aannemen, dat twee
„zware" ministersposten voor de A.R. de
animo voor deelneming bij de V.V.D. zal
doen dalen.
De opdracht aan mr. Burger laat de
mogelijkheid toe, dat hij ook de weg kan
banen voor een formateur, om een kabi
net samen te stellen, waarin alleen P.v.d.A.,
V.V.D. en C.H.U. vertegenwoordigd is.
Aan die mogelijkheid wordt al gedacht,
nu de vasthoudendheid bij de A.R. zo
groot blijft en de K.V.P. haar houding tot
deelneming afhankelijk heeft gesteld van
de bereidheid der Anti-Revolutionairen.
Dit zou dan een oplossing worden, die de
P.v.d.A. niet blij zal stemmen, maar het
zou in ieder geval een oplossing kunnen
zijn.
Het is niet te zeggen of de C.H.U. in zo'n
kabinet vertegenwoordigd zou willen zijn.
Maar wie in deze christelijke groepering
zijn oor goed te luisteren legt, zal kunnen
vernemen, dat velen in de partij van de
heer Tilanus de eisen an de A.R. wel wat
buitensporig vinden. Die opvatting zou
wel eens doorslaggevend kunnen zijn voor
de C.H., om tezamen met P.v.d.A. en V.V.D.
(die zeker niet onwelwillend staat tegen
over een regering van een zodanige samen
stelling) het roer van het schip van staat
in handen te nemen.
Maar, zoals al gezegd is, de heer Burger
hoopt altijd nog op een akkoord met de
A.R. en zet zijn pogingen in die richting
voort.
Op de A.R.-toogdag, die in Leeuwarden
is gehouden, heeft de minister van Econo
mische Zaken, prof. dr. J. Zijlstra, het
woord gevoerd over de kabinetsvorming.
„Wij zijn niet bereid slaven te worden van
de brede basis-politiek. Wij willen wel vol
waardige partners zijn", zo zei hij.
Als oorzaken van de voor de A.R. teleur
stellende verkiezingsuitslag noemde prof.
Zijlstra de toenemende onkerkelijkheid, de
aantrekkingskracht van de persoon van
dr. Drees en de moeilijke problemen tus
sen praktijk en beginsel in de doorbraak.
De heren D. W. Berghuis uit Kampen
en prof. dr. G. U. Zuidema uit Utrecht
hebben een aantal vragen beantwoord, die
over de kabinetsformatie gesteld werden.
De partij als zodanig is niet bij de formatie
betrokken, zei de heer Berghuis. „Wij laten
onze mensen vrij, doch volgen het verloop
natuurlijk met grote belangstelling. Het is
voor ons geen principiële zaak, maar een
zaak van beleid." Het terugbrengen van de
christelijke combinatie in het kabinet tot
twee zetels achtte hij niet in verhouding
tot. de verkiezingsuitslag.
lichte Russische kring te Moskou ver
luidt, dat er geen communiqué over de be
sprekingen te Jalta zal worden uitgegeven.
President Vorosjilov van de Sovjet-Unie
zal deze maand een staatsiebezoek aan Joe
goslavië brengen, zo wordt van doorgaans
welingelichte zijde te Belgrado vernomen.
Het bezoek, dat meer van ceremoniële dan
van politieke betekenis zou zijn, zal een
antwoord vormen op het officiële bezoek
dat maarschalk Tito in juni aan de Sovjet-
Unie heeft gebracht.
Wat Tito en de Russische'partijsecretaris
Kroesjtsjev informeel de afgelopen twee
weken hebben besproken eerst in Joe
goslavië en daarna in Zuid-Rusland zal
waarschijnlijk nooit volledig bekend wor
den. Wat het resultaat van het overleg ook
moge zijn, de Joegoslaven hebben afspra
ken met andere communistische partijen
gemaakt voor besprekingen, die beschouwd
worden als de volgende fase in hun pogin
gen om op internationale schaal invloed te
winnen voor het „Titoïsme".
Italië
Vrijdag is een delegatie van de Italiaanse
communistische partij onder leiding van de
plaatsvervangende secretaris-generaal Lui-
gi Longo in Joegoslavië aangekomen voor
overleg met het centrale comité van Tito's
partij. De Italianen willen het Joegoslavi
sche stelsel bestuderen om te zien, wat zij
er van kunnen overnemen.
Roemenië
In de loop van de maand wordt een af
vaardiging van de Roemeense communis
tische partij verwacht, wellicht geleid door
partijsecretaris Gheorghi Gheorghioe-Dej.
Polen
Uit Polen zijn berichten ontvangen, die
er op duiden, dat het Titoïsme daar al veld
wint. Leden van een Poolse parlementaire
delegatie, die onlangs Joegoslavië heeft be
zocht, zouden bij hun terugkeer verschei
dene aspecten van het Tito's stelsel, zoals
de democratisering en de decentralisatie in
het economische leven, hebben geprezen.
De Poolse pers wijdt opvallend veel aan
dacht aan Joegoslavië.
Frankrijk
Volgens het Parijse partijloze blad „Fran-
ce-Soir", zal binnenkort ook een delegatie
van de Franse communistische partij naar
Belgrado gaan om de banden met Tito's
beweging te versterken.
Hongarije
Op vijftien oktober komt een afvaardi
ging van de Hongaarse communistische
partij onder leiding van partijsecretaris
Ernoc Geroe naar Joegoslavië. Ook premier
Hegedues zal deel uit maken van de missie.
Ook de Hongaren zullen te Belgrado over
leg plegen met vertegenwoordigers van het
centrale comité van de Joegoslavische
partij. Daarna zullen zij verscheidene
andere steden in Joegoslavië bezoeken. Te
Belgrado is ook bekend gemaakt, dat de
regeringen van Joegoslavië en Hongarije
hebben besloten hun gezantschappen tot
ambassades te verheffen.
Volgens communistische kringen hebben
de besprekingen aan de Zwarte Zee een
zege opgeleverd voor Tito's theorie van
politieke onafhankelijkheid voor de com
munistische satellieten van Rusland. Die
overwinning is blijkbaar niet behaald op
Rusland, maar tezamen met Rusland op
de laatste sporen van het Stalinisme in
Oost-Europa.
De ontwikkeling ten opzichte van Hon
garije betekent volgens Joegoslavische
communisten de opheffing van een ander
Stalinistisch bolwerk, dat „op ernstige
wijze het doordringen van Tito's politieke
denkbeelden in de satelliet-anden verhin
derde."
Politieke waarnemers in Moskou zien
de besprekingen van Jalta als een succes
voor nauwere betrekkingen tussen alle
communistische partijen volgens Kroesj-
tsjev's idee, dat alle landen langs een eigen
weg het socialisme moeten zien te bereiken.
Die weg is ook de weg van Tito, en al zou
Rusland willen, dat Tito nauwer zou
samenwerken op buitenlands politiek ge
bied, in zijn binnenlandse politiek, wil het
hem geheel vrij laten.
Een Franse autofabriek heeft een auto
model ontworpen dat door een gas
turbine-motor wordt aangedreven en
na succesvolle snelheidsproeven op de
zoutvlakten van de Amerikaanse staat
Utah op de Parijse autotentoonstelling
is te zien. De foto toont de experimen
tele wagen, die de naam „Etoile
Filante" - „Schietende Ster" - draagt,
op een van de stands in de expositiehal
te Parijs.
George D. Prentice:
Als een jongeman van een meisje zegt
dat zij geen hart heeft, kan men er van
opaan dat zij het zijne heeft.
Er zullen waarschijnlijk maar heel wei
nig mensen zijn, die zich enige illusies
maken omtrent het resultaat van het debat
over Suez in de Veiligheidsraad, dat giste
ren is begonnen. De Veiligheidsraad heeft
tot dusver weinig éclatante successen op
zijn naam kunnen zetten en deze keer is
er al bijzonder weinig reden om een der
gelijke afloop te verwachten.
Tengevolge van de ontwikkelingen der
laatste maanden is Egypte vrijwel geheel
en al in het Russische kamp terecht geko
men. Om Egypte nog sterker aan zich te
binden zal de Sovjet-Unie dan ook stellig
niet aarzelen om een veto uit te spreken
over elke resolutie van de Raad die voor
Egypte ook maar enigszins onaangenaam
zou kunnen zijn. Evenzeer kan men er op
rekenen dat een eventuele poging, hetzij
van de Sovjet-Unie of van Joegoslavië, om
Egypte de helpende hand te reiken, door de
Westelijke mogendheden zal worden ge
blokkeerd.
En zelfs als dat niet het geval was,
zelfs als de Raad zich wonder-boven-won-
der zonder veto zou uitspreken ten gunste
van voortgezet internationaal beheer van
het Suez-kanaal, welk resultaat zou men
daarvan kunnen verwachten? Vermoede
lijk geen ander dan dat wat bereikt werd
door de herhaalde aanmaning van de Vei
ligheidsraad aan Egypte om de schepen
van Israel ongehinderd het Suezkanaal te
laten passeren: het resultaat dat de Egyp
tische regering zich er niets, maar danook
helemaal niets, van aantrekt.
President Nasser zal in die houding nog
wel versterkt worden door het feit dat de
Londense conferentie, die de werkwijze
van de vereniging van kanaalgebruikers
moest regelen, gisteren ufteen is gegaan
zonder haar taak te hebben voltooid. De
ambassadeurs zijn het met elkaar eens ge
worden over de statuten én over het be
nodigde werkkapitaal voor de eerste drie
maanden, maar omtrent de plaats van
vestiging, de benoeming van een admini
strateur en het systeem van de inning van
de tolgelden kon men het niet eens wor
den, ondanks de in Londen sterk gevoelde
noodzaak om vóór het begin van de zit
ting van de Veiligheidsraad een demon
stratie van solidariteit, althans op tech
nisch gebied, te geven.
Solidariteit op het zuiver politieke vlak,
vooral waar het de Westelijke Grote Drie
betreft, is nog heel wat moeilijker te be
reiken, zoals door het gestuntel van Dul
les op (en na) zijn jongste persconferen
tie ontstellend duidelijk is geworden. De
buitenlandse politiek, die het State De
partment op het ogenblik bedrijft, is voor
namelijk bestemd voor binnenlandse con
sumptie, zoals dat zo kort voor Ameri
kaanse Presidentsverkiezingen nu eenmaal
gebruikelijk is. Maar het is nog de vraag
of deze voortdurende aarzeling om op in
ternationaal gebied een intransigente en
rechtlijnige politiek te volgen, de Repu
blikeinse partij wel zoveel voordeel zal
brengen als zij hoopt, terwijl het wèl zeker
is dat de Westelijke wereld in zijn geheel
er slechts nadeel van kan ondervinden.
Het enige lichtpuntje bij dit alles is, dat
Nasser door deze gehele ontwikkeling zo
overmoedig is geworden dat zijn eigen Ara
bische vrienden ervan geschrokken schij
nen te zijn. Misschien zijn zij wel tot na
denken gestemd door een recent artikel in
een semi-officieel Egyptisch tijdschrift,
waaruit bleek dat de regering Nasser al
een gedetailleerd program heeft opgesteld
voor Egypte's verovering van het leider
schap van het Afrikaanse continent en
voor de uitbanning van „vreemde invloe
den" van dat continent.
De Arabische bondgenoten, zwak en on
der-ontwikkeld als ze zijn, zullen liever
niet willen, dat hun Egyptische vriend
dankzij hun hulp zo machtig wordt dat
die vriendschap hun wel eens hun eigen
zelfstandigheid zou kunnen kosten. Boven
dien zouden zij ongaarne worden meege
sleurd in oen koude oorlog, met de kans
dat hun olie-export daarbij het kind van
de rekening wordt. Dit alles heeft geleid
tot de vrij gereserveerde houding, welke
de Arabische landen ten opzichte van het
conflict om het Suez-kanaal hebben aan
genomen, een houding die weliswaar
tot kernachtige propaganda-redevoeringen
heeft geleid maar waarbij van daadwerke
lijke en praktische steun aan Egypte vrij
wel niets is gebleken.
In deze situatie zou Nasser, naar het
heet, wel bereid zijn tot het aanvaarden
van een compromis, volgens hetwelk het
kanaal Egyptisch bezit zou blijven maar
technische en financiële kwesties zouden
worden geregeld door de Egyptische rege
ring in samenwerking met een internatio
nale adviesraad. Engeland en Frankrijk
blijven echter voorlopig bij hun eis
van internationaal beheer, dat niet mag
worden verzwakt tot internationaal advies,
en zij houden hun stok achter de deur voor
het geval dat de Veiligheidsraad er niet
in slaagt, Nasser te dwingen tot onderhan
delingen op die basis.
Onder al deze weinig bemoedigende om
standigheden opent de zitting van de Vei
ligheidsraad weinig uitzicht op een op
lossing waarbij, volgens de voorschriften
van het Handvest der Verenigde Naties
„de internationale vrede, veiligheid en
gerechtigheid niet in gevaar wor
den gebracht". (Bij vorige beslissingen van
de Raad is het laatstgenoemde element wel
eens aan de twee voorafgaande opgeof
ferd
Niettemin eist het Handvest en eist
bovenal de gehele menselijke samenleving
dat de ^aad met de grootst mogelijke
vasthoudendheid probeert een dusdanige
oplossing ot stand te brengen. Slaagt hij
daar niet in, dan zal hierdoor de noodzaak
van re-organisatie van de UNO tot een
lichaam dat, althans op enige scherp afge
bakende gebieden, niet alleen bovennatio
nale bevoegdheden maar ook praktische
mogelijkheden tot gezags-uitoefening zou
bezitten, opnieuw zijn aangetoond. Maar
helaas zal zulk een re-oi-ganisatie nog wel
vele jaren een vrome wens blijven.
Simon Koster
