Duttweiler verzoekt exportheffing
op narcissen te laten vervallen
MERUJN EN DE WONDERBESSEN
Agrarische belangen hebben aandacht
bij aanleg hoofdverkeerswegen
Agenda voor
Haarlem
Export naar Zwitserland in gevaar
Kamermuziek in de
Renaisancezaal
Streekplan Zuid-Kennemerland
RADIO
TELEVISIE
Niet-betalende logees
bestalen gastvrouw
Het moet nu maar uit zijn
met critiek op Stalin
4
Fles acetyleengas sprong
uit elkaar; een dode
Examens
Voor goede enx
duurzame vloeren
EDELHOUT
vloeren
VERVOLGVERHAAL
door Friedrich Bruegel
ZATERDAG 6 OKTOBER 1956
De werkloze Zwitser Gottlieb Duttweiler
kwam in 1921 op de gedachte, dat de prij
zen in Zwitserland te hoog waren. Hy be
gon trusts en kartels te bestrijden en later
zelfs de regering. Iedereen, behalve de
huisvrouwen, bestreed hem. Nu, 35 jaar
later, heeft de uit deze stry'd voortgekomen
coöperatie de Migros ongeveer twintig per
cent van de bevolking als klant en Dutt
weiler blijft vechten tegen hoge prijzen. In
het kader van dit streven kreeg het Pro-
duktschap voor Siergewassen het verzoek
de exportheffing op narcisbloemen te
laten vervallen, omdat de Migros anders
Guernsey als leverancier zou gaan nemen.
Jarenlang strijdt men voor vrijhandel en
als die er eenmaal is en anderen gaan
daarvan profiteren dan moet er iets aan
gedaan worden. Zo was het in Zwitser
land. Nederland kon er vrij door de Plan-
tenziektenkundige Dienst goedgekeurde
bloembollen invoeren. Zwitsers met kas
sen kochten ze, broeiden er bloemen uit
en in de winter kon men mooie bloemen
van tulpen, narcissen en hyacinten kopen.
Het was wel wat duur, maar daarvoor wa
ren het ook bloemen van Hollandse bollen.
In Holland kochten broeiers ook bloem
bollen, die niet door de P.D. voor export
waren goedgekeurd. Deze bollen waren
dus goedkoper. Bovendien kwam er geen
vracht en verpakking op. Deze broeiers
wilden ook wel bloemen in Zwitserland
verkopen en vroegen lagere prijzen dan de
Zwitsers. Dat gaat natuurlijk niet en dus
legde Nederland een exportheffing op de
bloemen. Intussen vond een Nederlandse
bloemenexporteur de Migros en de Migros
ging die bloemen verkopen. Goedkoper dan
de Zwitserse bloemisten, want daar was
het de Migros voor. Men ontdekte echter,
dat er f 3,50 per 100 exportheffing op de
narcissen zat en dat is veel. Tè veel vol
gens de Migros, want de klanten hebben
recht op de goedkoopste bloemen. De Mi
gros ontdekte Guernsey, dat de bloemen in
januari en februari zo van het vrije veld
snijdt en dus ook goedkoop kan produ
ceren. Ze heeft dus nu een stok achter de
deur en Duttweiler is er man niet naar om
die niet te gebruiken.
Brief
Zodoende krijgen de bestuursleden van
het Produktschap voor Siergewassen aan
staande dinsdag in de openbare vergade
ring een brief te behandelen, waarin de
Migros uiteenzet wat ze allemaal weet. Dat
de Zwitserse bloemenproducentenorgani-
satie ieder jaar weer een exportheffing op
de Nederlandse bloemen vraagt en die ook
krijgt. De Migros begrijpt dat, maar ze
vertegenwoordigt een grote kring van
klanten. Zij beschouwt de exportheffing
als discriminerend en verzoekt het P.V.S.
„deze onrechtvaardige belasting op narcis
sen en andere snijbloemen aan een nader
onderzoek te onderwerpen". Zij brengt
daarbij nog onder de aandacht, dat expor
teurs van bloemen op het eiland Guernsey
zich speciaal het laatste seizoen veel moeite
hebben gegeven met haar tot zaken te
komen. „Zou u uw tegenwoordige bescher-
mingspoliliek van de hier wonende bloe-
menkwekers voortzetten, dan is te vrezen,
dat wij in de toekomst genoodzaakt zijn
voor hen die meer eisen
Onder patronaat van de Volksuniversi
teit, de Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen en de Koninklijke Nederlandse Toon
kunstenaarsvereniging is het Haarlems Co
mité voor Kamermuziek donderdagavond
zijn nieuwe seizoen begonnen. In de Re-
naissancezaal van het Frans Halsmuseum
werd gelegenheid tot optreden aan de so
praan Hanneke van Bork en de pianiste
Erna de Bruyn gegeven. Het verloop van
beider recital ook de pianiste trad zelf
standig op bewees, dat het Comité een
verantwoorde keuze had gedaan.
Hanneke van Bork liet zich horen in
oud-Engelse zangstukjes van Eccles, Wel
don en Croft, in vijf minder bekende liede
ren van Schumann, in de „Ariettes ou-
bliées" van Debussy en in „De Kinder
kamer" van Moussorgski, die zij in Duitse
vertaling vertolkte. Dit was een programma
met voldoende verscheidenheid om de ca
paciteiten van haar stem en vooral haar
voordracht en het vermogen om een steeds
wisselende sfeer in klankkleuren te benade
ren, te demonstreren. Aan temperament
ontbrak het deze zangeres niet en haar
artistiek vermogen om door te dringen in
het te vertolken werk is goed ontwikkeld.
Men kan Hanneke van Bork in de eerste
plaats nageven, dat zij een intelligente zan
geres is, die zich door goede smaak laat
leiden. Haar stem mocht dan soms nog wat
spichtig klinken, maar ik stel mij voor dat
dit in een grotere ruimte minder zal op
vallen. Intussen bleek zij ook over een
fraai ontwikkeld kopregister te beschik
ken en een goed geëgaliseerd mezza-voce
gepast te kunnen aanwenden. De aanhef
van „C'est l'extase langoureuse" klonk bij
zonder delicaat. In de liederen van Debus
sy woekerde zij trouwens over het alge
meen gunstig met verrassend klankkoloriet.
Deze kwaliteit openbaarde zich in de mees
terlijke cyclus van Moussorgski vooral bij
het Avondgebed opvallend. Overigens was
er naar mijn smaak wel wat overdrevens
in het nabootsen van de kinderstem. Tot
de bijzonder mooie dingen van Hanneke
van Borks recital behoorde buiten kijf ook
„Der Sandmann" van Schumann.
De zangeres werd voortreffelijk gesecon
deerd door de pianiste Erna de Bruyn, wier
klankgevoelige interpretatie in de compo
sities van Debussy en Moussorgski respect
afdwong. Als soliste toonde zij voldoende
expressiviteit en romantische bewogenheic
te kunnen geven aan de Drie Intermezzi
opus 119, van Brahms. Met een technisch
beheerste en raak uitgebeelde compositie
„Twaalf variaties over een Hongaars lied"
van Jac. Hendriks vermocht zij aan dit
stuk, dat evolueert van Schumann naar
Strawinsky en Bartök, de boeiende kracht
mee te geven van een gezonde muzikaliteit.
Jos. de Klerk
een belangrijk deel van onze behoeften
aan narcissen ergens anders te dekken".
In het begin van de brief wijst de Mi
gros er ook nog even op, dat de Duitse
bloemenimporteurs geen last hebben van
een exportheffing op narcissen. Logisch is,
dat zij dus ook verschoond wil blijven van
een onnatuurlijke prijsopdrijving. Die im
port van narcissen in Duitsland is inder
daad in een bepaalde periode, omstreeks
Pasen, vrij. De Duitse bevolking koopt dan
zoveel narcissenbloemen, „Osterglocken",
dat de Duitse kwekers nooit aan de vraag
kunnen voldoen. De Nederlanders mogen
dan ongelimiteerd helpen, zonder export
heffing te betalen.
In de knel
Het P.V.S. zit dus weer in de knel. De
Migros houdt zo nu en dan door haar
enorme orders de pryzen op de bloemen
veiling te Rijnsburg op een lonende hoogte.
Voor de broeiers is zij dus een niet te ver
smaden klant. Maar de bloembollenexpor
teurs beweren, dat de Zwitserse broeiers
niet door Hollandse bloemen mogen wor
den beconcurreerd, omdat dan een belang
rijk deel van de vier miljoen gulden, die
Nederland aan bloembollen naar Zwitser
land verzendt, verloren gaat.
Men mag gerust constateren, dat de
bloembollenexport dit jaar en volgend jaar
allerlei akelige beslissingen te horen krijgt,
die haar in een hoek drukken. Want, in
:eite wordt haar export naar Zwitserland
nu weer bedreigd door haar export van
narcissen naar Guernsey. Guernsey koopt
per jaar ook zo'n twee miljoen gulden aan
Dloembollen. Het gaat er toch echt wel
naar uitzien, dat men steeds minder zal
vunnen gaan beschermen. Rijnsburgse
oroeiers kon men met een beroep op het
andsbelang remmen, de kwekers op
Guernsey kan men dat niet doen.
Tegenover elkaar
Vermoedelijk zullen dinsdag bloembol-
en- en bolbloemenvertegenwoordigers
weer tegenover elkaar staan. Bij de be
spreking van de bolbloemenexport naar
Duitsland gaf de Rijnburgse voorman T.
Xralt enkele cijfers over de export naar
Zwitserland. Volgens hem is een kwart
van de bloembollenexport naar Zwitser
and bestemd voor de broeiers. Dit is dan
ongeveer een miljoen gulden. Rijnsburg
exporteerde echter voor twee miljoen aan
snijbloemen. Indien deze cijfers juist zijn
dan zullen de bollenmensen er niet veel
egen in kunnen brengen. Hoe de uitslag
echter zal zijn, er moet ergens een veer
worden gelaten.
In hoeverre er consequenties aan zijn
verbonden is moeilijk te zeggen. De ge
ruchtmakende zaak van de uitvoer van af
gesneden tulpen naar Duitsland, die een
beetje werd verzacht door eenzelfde ex
portheffing op de bloemen als in Zwitser
land zou wel weer eens kunnen worden
opgerakeld.
Een exporteur, die wij deze zaak eens
voorlegden, was over de Zwitserse kwestie
niet geschokt. „Als die in Guernsey meer
bloemen kunnen uitvoeren dan hebben ze
ook meer bollen nodig. En of je nu aan
de een verdient of aan de ander. Wat
maakt het uit?" Misschien vindt een ander,
die niet naar Guernsey exporteert en wel
naar Zwitserland, het maar een rare filo
sofie, die van luchthartigheid getuigt.
Een feit is het, dat de bloembollenexport
in de eerstkomende jaren al haar improvi
satietalent nodig zal hebben om zich in de
vrijer wordende wereld te kunnen hand
haven, zonder al te veel terrein te ver
liezen.
De 29-jarige chauffeur B. H. Capel te
Doetinchem, werkzaam bij de firma
Straalman te Doetinchem, is om het leven
gekomen doordat een fles gevuld met ace
tyleengas, die hij van zijn vrachtauto af
wilde halen, uit elkaar sprong.
Twee personen,, die in de nabijheid ston
den, bleven ongedeerd. Het slachtoffer
werd circa tien meter weggeslingerd. De
verongelukte was gehuwd en vader van
twee kinderen.
Enkele huizen in de omgeving liepen
glas- en pannenschade op. De gesprongen
fles boorde zich dwars door de motor van
de auto.
Amsterdam. Vrije Universiteit. Ds. M. J.
Arntzen, gereformeerd predikant te 's-Gra-
vendeel, is gepromoveerd tot doctor in de
theologie op het proefschrift: „Mystieke
rechtvaardigingsleer, een bijdrage ter be
oordeling van de theologie van Andreas
Osiander".
Leiden. Doctoraal examen 2 geneeskunde:
mej. H. A. de Vries, Haarlem; D. J. van
Leeuwen, Rotterdam. Semi-artsexamen: mej.
N. A. M. de Vries, Oostvoorne; A. M. Cupedo,
te Leiden; J. M. Donk, Breda; M. L. Megdal
(U.S.A.); J. Vermeij, Rotterdam. Arts
examen: mej. J. J. der Weduwen, Delft; F.
W. Leeman, Leiden; J. Nijman, Voorburg;
W. Roos, Den Haag. Doctoraal examen Ne
derlandse taal- en letterkunde: W. H. J.
Sanders, Rotterdam. Doctoraal examen ster-
rekunde: E. R.amond, Leidschendam. Doc
toraal examen rechten: N. Scholtens, Am
sterdam. Kandidaatsexamen L wis- en na
tuurkunde: J. J. Kruyt, Leiden. Idem K:
L. M. L. Jurgens, Leiden. Idem I: E. Romijn,
Wassenaar. Idem A: J. C. Smit, Leiden.
Idem F: mej. M. G. Th. Willems, Leiden.
Idem D: H. F. P. Knaap, Leiden.
Wageningen. Landbouwhogeschool. Inge
nieursexamen tropische bosbouw: W. Thij-
sen, Arnhem; A. J. B. Schalk, Doorn (met
lof). Kandidaatsexamen bosbouw: R. W. den
Outer, Baarn. Kandidaatsexamen tuinbouw:
C. J. J. Hooijman, Aalsmeer; mej. W. Jong
bloed, Utrecht; mej. A. Kaars Sijpesteijn,
Krommenie; P. Kleijburg, Rockanje; W. G.
Sombroek, Heiloo; W. Sijtsema, Assen. Kan
didaatsexamen tropische landbouw: R. H.
Messenmaeckers van de Graaff, 's Graven-
hage: R. Ie Roux, Wageningen; J. B. R.
Schwietert, Utrecht. Ingenieursexamen tro
pische landbouw: G. A. Benders, Wagenin
gen; J. F. Dijkstra, Gorkum; F. J. Geurten,
Brunssum; F. J. Kailola, Oldenzaal; G.
Montsma, Anjum; E. E. Reijnaret, Rhenen;
F. L. Schmidgall, Wageningen (met lof);
Tan Hong Djiang, Heelsum. Kandidaats
examen Nederlandse landbouw: T. Ave-
gaart, Roermond; J. M. van den Bas, Ooster
beek; A. L. Brouwer, Dordrecht; J. van den
Hil, Willemstad (N.B.); mej. A. J. Baars,
Bussum; mej. F. A. Bosma, Assen; M. J.
Hijink, Slagharen; G. C. Kappetein, Voor
burg; D. Oostendorp, Kampereiland; H. C.
Schmitz, Amersfoort; C. Visser, Sijbekarspel;
E. de Jong, Ried; mej. K. J. A. van Spree-
kens, Beekbergen. Ingenieursexamen Neder
landse landbouw: W. Aukema, Slootdorp; B.
Venvenuti, Wageningen; P. L. L. J. Hardus,
Raalte; J. C. Hesen, Horst CL.)H. C. Jacobs,
Vlierden; A. Kadijk, Sliedrecht; P. P. Koks,
Tilburg; D. A. Krol, Haren (Gr.); P. Poelstra,
Sexbierum; A. van Riessen, 's Gravenhage;
C. P. van Rossum, Woerden; J. Terpstra,
Doetinchem; J. H. G. Ticheler, Enschede;
A. J. Tukkers, Hardenberg: A. L. W. Visser,
's Gravenhage; J. Vrugt, Haarlem; H. J.
Weide, Hengelo (G.)C. A. S. Zwetsloot,
Hoogmade.
Amsterdam. Gemeentelijke Universiteit.
Kandidaatsexamen Frans: Mej. J. E. Swier,
A. Luttik. Amsterdam. Doctoraaal examen
scheikunde: N. Luijendijk, Amsterdam.
Utrecht. Doctoraal examen geneeskunde:
Th. R. J. Aben, Bunnik; Th. Anken, Den
Haag; N. de Blois, Rotterdam; O. A. van
Dobbenburgh, Houten; C. V. J. Gemke, Hel
mond; F. A. M. Janssens, Venlo.
De Haagse rechtbank heeft de 41-jarige
schilder F. M. uit Utrecht en de 28-jarige
kok J. G. H., zonder vaste woonplaats, bei
den, conform de eis, veroordeeld tot acht
maanden gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest en terbeschikkingstelling van de
regering. De mannen hadden van een
vrouw, bij wie zij liefderijk onderdak had
den gevonden, gouden en zilveren sieraden
ter waarde van ongeveer f 1500 gestolen.
De vrouw, die lid is van een bijzonder
kerkelijk genootschap, had hun verteld dat,
als haar sieraden ooit gestolen zouden wor
den, zij daarvan om redenen van geloofs
overtuiging geen aangifte bij de politie
zou doen.
GEORGE BANCROFT OVERLEDEN
SANTA MONICA, Californië (U.P.)
Donderdag is in Santa Monica de drieën-
zeventigjarige filmacteur George Bancroft
begraven. I-Iij is dinsdag na een langdurige
ziekte overleden. Bancroft was sinds 1920
een bekende figuur op Broadway.
HOEWEL het zwaartepunt van de
bloembollenteelt zich langzamerhand ver
plaatst naar Hillegom en Lisse, blijft bol-
lencultuur ook één van de steunpilaren
van het economisch leven van Zuid-Ken
nemerland. De tuinbouw was en is in deze
streek vrijwel uitsluitend, namelijk voor
90 percent, georiënteerd op de teelt van
bloembollen en van warmoezery-gewassen.
In het voorjaar wordt het landschapsbeeld
aan de duinkant beheerst door bloembol-
lenbedrijven, aldus deelt de streekplancom
missie in de nota van toelichting mee op
het streekplan Zuid-Kennemerland.
Getracht is de bestaande bollenvelden
en de voor groente- en bollenteelt zeer ge
schikte of geschikt te maken gronden in
het streekplan zoveel mogelijk als agra
risch gebied te handhaven en de grootste
nieuwe woonwijken (zoals die voor de
stadsuitbreiding van de centrale nederzet
ting Haarlem) zoveel mogelijk niet op de
bestaande tuinbouw- en bollengrond te ont
werpen, maar, evenals de Haarlemse in
dustrieterreinen, op de weilanden aan de
oostkust van de woonkernen, die voor het
merendeel niet de grootste agrarische
waarde hebben en, al lenen zij zich in be
ginsel ook wel voor uitoefening van de
tuinbouw, daardoor thans nog in beslag
zijn genomen.
Daar de in het streekplan globaal aan
gegeven en globaal begrensde woongebie
den en groenstroken toch nog ten dele op
voor agrarisch gebruik zeer geschikt ge
achte grond zijn geprojecteerd, is het zaak
Zó boeiend is nu PANORAMA
aldus de toelichting te zijner tijd te
streven naar een zodanige detaillering in
een gemeenschappelijk plan, dat zowel de
bestemmingen voor woonwijken en recrea
tie als de begrenzingen van die bestem
mingen zo mogelijk aan de belangen van
het agrarisch bedrijf worden aangepast.
Het agrarisch bedrijf kan dan op de daar
voor aan te wijzen gronden op zo gunstig
mogelijke wijze worden geïntensiveerd.
Ook bij het traceren van de in het
streekplan buiten de woongebieden ont
worpen geheel of ten dele nieuwe hoofd
verkeerswegen is rekening gehouden met
de agrarische belangen. Zo zijn versnippe
ring van bedrijven en schadesnijdingen
zoveel mogelijk vermeden door kavelschei
dingen, bestaande wegen en grenzen van
bestemmingen voor woongebieden en in
dustrieterreinen te volgen. Ook is de waar
devolle grond van goede bollenvelden en
tuinbouwbedrijven zoveel mogelijk ontzien.
Uiteraard worden echter de tracé's in de
eerste plaats bepaald door de belangen van
het verkeer, waarvoor de wegen moeten
dienen, hoewel ook andere belangen ge
wicht in de schaal leggen.
Een samengaan van ontsluitingswegen
met passende beplanting, welke zowel voor
de landbouw als voor de ontspanning kun
nen dienen, is echter niet onmogelijk. Bij
de uitwerking van de bestemmingen in
uitbreidingsplannen kan een en ander on
der het oog worden gezien.
Mooie Hel
Aan de bestemming van agrarisch gebied
in de omgeving van de Mooie Hel voor de
recreatie (watersport, na zandwinning ter
dekking van de te verwachten zandbehoef-
te voor ophogen van bouwgrond in de
streek) is een bodemonderzoek voorafge
gaan, dat heeft uitgewezen, dat dit gebied
voor agrarisch gebruik niet de grootste po
tentiële waarde heeft, althans dat er niet
elders in de streek op een geschikte plaats
grasland van mindere waarde voor zand
winning is te vinden.
Tenslotte is het rekening houdend met
de geleidelijke uitvoering van het streek
plan gedurende een tijdvak van vele ja
ren redelijk te achten, dat op de gron
den, die niet in de nabije toekomst nodig
zijn voor verwezenlijking van hun eigen
lijke bestemming, voorlopig werken en ge
bouwen voor agrarische doeleinden mo
gelijk blijven.
Paul de Groot:
Met een openingsrede van voorzitter
Gerben Wagenaar en een uitvoerige inlei
ding van de algemene secretaris Paul de
Groot is vrijdag in Bellevue te Am
sterdam het vervroegde 18e congres van
de Communistische Partij van Nederland
begonnen. Aan de gedelegeerden, door alle
afdelingen der C.P.N. in ons land, naar
dit congres afgevaardigd, werd een ont-
werp-resolutie uitgereikt, waarin over de
C.P.N. en de regeringspolitiek is geschre
ven en die een uitvoerige discussiegrond
slag bevat over de betekenis van het 20ste
congres van de C.P.S.U.
In zijn inleiding sprak Paul de Groot
onder andere over de critiek, die op Sta
lin is geleverd. „Ons partijbestuur heeft
stelling genomen tegen de opvattingen als
of de critiek op de fouten van Stalin diens
volledige verguizing tengevolge heeft",
zei hij.
„Voor ons is Stalin niets anders dan de
verpersoonlijking van het Sovjetvolk en
het internationale communisme geweest.
Wij hebben geen reden om ons verleden te
verloochenen. Wij hebben alle reden om
daar trots op te zijn en dat zijn wij ook.
De fouten in de Sovjet Unie, die terecht
becritiseerd zijn, behoren thans tot het
verleden. Wij hebben hierover nu voldoen
de gecritiseerd en stellen voor er nu een
streep onder te zetten.
Wel zullen wij voortgaan met de criti-
sche bestudering van allerlei vraagstukken,
die door het 20ste congres in, de Sovjet
Unie zijn opgeworpen".
HAARLEM
JC We verliezen kostbare tijd, Helena, als je me
onderbreekt. Ik moet je zorgvuldig instrueren voor.
dat hij komt. Zij weten, dat Josef en zijn groep illegale
pamfletten hebben gedrukt en verspreid, maar zij weten
met, waar de drukkerij is. Formanek gelooft verder, dat
de hele groep gearresteerd is. Hij weet ook, dat Josef ver
schillende malen de Franse ambassade heeft bezocht. Zij
zijn er van overtuigd, dat Josefs groep zich bezig hield
met het voor de Fransen verzamelen van militaire en
economische gegevens. Verder zeggen ze, dat de groep
sabotagedaden en moordaanslagen voorbereidde. Jan
wordt aangeklaagd wegens moord op Semal. Toen ze
gisteravond Rybar wilden arresteren, verzette hij zich
en trok een revolver. Hij werd toen neergeschoten.
Neergeschoten? herhaalde Helena.
Luister nu goed, Helena. Ik vermoed, dat ze geen
getuigen hebben, alleen maar geheime agenten, die ze
als een laatste redmiddel misschien op het uiterste mo
ment in het openbaar zullen laten optreden. Het is na
melijk bést mogelijk, dat ze deze agenten of misschien
is het er maar één ook nog eens tegen een andere
groep willen gebruiken. Zij hebben de verhoren daarom
zó geleid, dat zij een bekentenis hopen los te krijgen.
Hier ligt, volgens mij, onze enige kans. Als alle aange
klaagden zorgvuldig en verstandig op de verhoren rea
geren, is het mogelijk dat zij er met gevangenisstraf van
af komen en dat er geen doodvonnissen uitgesproken
zullen worden. Zelfs zullen enkelen misschien wel wor
den vrijgesproken. Dat zouden zij hoogst waarschijnlijk
prefereren boven het onthullen van de identiteit van
hun agenten.
Helena overwoog alles zorgvuldig. Zou er een verrader
geweest kunnen zijn of enkele verraders? En zou het
niet mogelijk zijn, dat één hunner óók gearresteerd was
om zodoende zijn identiteit nóg meer te beschermen?
Zij sprak dit vermoeden tegenover Kosek uit, maar de
advocaat meende, dat er geen getuigen waren onder de
aangeklaagden. Formanek had namelijk de mogelijkheid
van het confronteren van de gearresteerden met getui
gen een ijdele hoop genoemd.
Als je straks met Formanek praat, weet je natuur
lijk niets van illegale activiteiten. Ik laat het overigens
geheel aan je eigen intuïtie over, wat voor psychologi
sche of andere punten je ten gunste van de gearresteer
den naar voren wilt brengen. Als Formanek begint te
praten over getuigen of, zoals hij zélf steeds zegt, be
trouwbare inlichtingenbronnen, dan zou je kunnen zeg
gen, zonder ook maar in het geringste de betrouwbaar
heid van deze getuigen te belasteren, dat je je bezorgd
maakt over de onmogelijkheid om zulke getuigenissen
te controleren. Je moet niet vergeten, Helena, dat de
situatie bijzonder ernstig is; het zou volkomen verkeerd
zijn om aan te dringen op vrijlating. Daar bestaat geen
enkele kans op. Het huidige regime vereenzelvigt zich
met het Openbaar Ministerie en kan dat niet desavou-
reren. Dat is het principe, volgens welke de machinerie
werkt en het schijnt mij toe, dat Kubka hiertegen verzet
aantekende. We moeten proberen om te vermijden dat
hoe zal ik het zeggen de uiterste sanctie van de wet
wordt toegepast. En zoals ik in mijn lange leven heb ge
zien, is er slechts één uiterste sanctie en dat is de
dood. Laat ik het nóg eens zeggen: wees zo handig mo
gelijk en zo voorzichtig als je maar kunt. En mocht je
iets van je charme willen gebruiken, dan zou dat heus
niet verkeerd zijn. Probeer zo min mogelijk vragen te
stellen. Plij weet, dat ik je alles verteld heb over de
zaken, waarvan Josef, Jan en de anderen beschuldigd
worden. Ik ben tenslotte je advocaat.
Formanek werd aangediend. Hij boog voor Helena en
kuste haar formeel de hand. Hij heeft kennelijk wel iets
geleerd van oom Kosek, dacht zij. Ik hoop alleen maar
nog iets méér, dan het geven van handkussen.
Kosek bood hem een kopje koffie en een sigaret aan,
waarop Formanek zonder verdere plichtplegingen be
gon te spreken, alsof hij aangevoeld had, dat Helena
doodnieuwsgierig was, alhoewel ze haar uiterste best
had gedaan dit te verbergen.
Het zal me niet moeilijk vallen met u een gesprek
te voeren. U werkt voor onze vakbonden en u staat daar
om minder vijandig tegenover ons dan Horak en uw
broer, zei Formanek, terwijl een zwakke glimlach om
zijn lippen speelde.
Helena antwoordde: Ja, ik vertaal voor de Centrale
Raad van de Vakbonden uit het Frens, Engels en Ita
liaans. Mijn kennis van die talen heeft geen politieke
betekenis. Russisch kan ik ook wel lezen, maar nu en dan
levert het wel eens enkele moeilijkheden op. Het feit,
dat die taal zo veel op de onze lijkt, doet je wel eens
vergissingen maken, zodat ik vaak het woordenboek le
hulp moet roepen
Maar beide talen behoren toch tot één familie....
Ja, maar er ontstaan juist in families vaak de groot
ste misverstanden.
Ik begrijp u. We stellen u niet op één lijn met
uw broer. Ik moet eerlijk gezegd toegeven, dat het een
onaangename zaak is. Een geleerde van hoge standing,
die nog een grote carrière te wachten stond we
hadden hem graag in andere omstandigheden gezien,
dan waarin hij zich thans bevindt. Om deze onverkwik
kelijke affaire, die we zo snel als maar mogelijk is wil
len afdoen, goed te kunnen doorgronden, stel ik groot
belang in de psychologische achtergronden. Niemand dan
u is er beter toe in staat om die achtergrond te beschrij
ven, als u tenminste.... de waarheid wilt spreken. Om
geen misverstanden te doen ontstaan, juffrouw of zal
ik zeggen kameraad Jablonska, deel ik u mede, dat
mijn superieuren er van op de hoogte zijn, dat ik mo
menteel een gesprek met u voer.
Kameraad Formanek, interrumpeerde Helena, die
er op gebrand was deze man, die zo gemakkelijk te ver
overen leek, voor zich te winnen, ik wil inderdaad de
waarheid spreken en daarom wendde ik mij tot dr.
Kosek, omdat ik wist dat hij zich nooit zou inlaten met
iets illegaals of iets, dat niet door de beugel kan.
Ja, ik weet dat. Ik heb tenslotte van hem mijn vak
geleerd.Weet u iets over de onderzoekingen van uw
broer? Waar werkte hij aan? Had hij de gewoonte zijn
werk met u te bespreken?
We praatten vaak over zijn studiën. Ik probeerde
altijd hem daarmee zoveel mogelijk te helpen. Ik ben
echter geen geleerde. U zou mij een taalkundig arbeider
kunnen noemen. Omdat ik mijn broer graag behulp
zaam wilde zijn, heb ik geen vaste betrekking aangeno
men. Ik vond het prettiger in los verband te werken,
voor de vakverenigingen, de academie, de faculteit
Had uw broer momenteel een bijzondere studie on
derhanden?
Ja, inderdaad. Hij is met onderzoekingen bezig,
waaruit een dik boek moet groeien. Hij bestudeert de
invloed, die Toergeniev, Tolstoi en Dostojewski op de
Franse litteratuur hebben gehad. Het is een bijzonder
omvangrijk werk, dat heel wat tijd kost.
ZATERDAG 6 OKTOBER
Frans Hals: „The bottom of the bottle", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. Studio: „Politie zonder
wapens", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Rock
around the clock", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „A kiss before dying", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Luxor: „Inspecteur Callaghan
en de geheime code", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: „De Hofnar", alle leeft., 7
en 9.15 uur. Roxy: „Stalen jungle", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Minerva: „Don Camillo con
tra Peppone", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Stads
schouwburg: „Die lustige Witwe", 8 uur. De
Leeuwerik: „De zon tegemoet", 8 uur. Con
certgebouw: Feest Coöperatie „Haarlem"
8 uur.
ZONDAG 7 OKTOBER
Frans Hals: „The bottom of the bottle", 14
jaar, 2, 4.30, 7 en 9.15 uur. Studio: „De levens
roman van Richard Tauber", alle leeft., 11
uur. „Politie zonder wapens", 14 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Lido: „Rose Marie", alle leeft.,
11 uur. „Rock around the clock", 14 jaar, 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Het Grote
avontuur", alle leeft., 11 uur. „A kiss before
dying", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. LUxor:
„Inspecteur Callaghan en de geheime code",
14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Cinema Palace:
„God heeft de mensen „nodig", 18 jaar, 10.30
uur. „De Hofnar", 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „Stalen jungle", 18 jaar, 2, 4.15, 7 on
9.15 uur. Minerva: „Don Camillo contra
Peppone", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Stadsschouwburg: „Die lutige Witwe", 8 u.
Linnaeushof: Tirolerconcert. Hervormde ge
meente Heemstede: zondagavondbijeenkom^t.
Dorpskerk Spaarndam: Bijzondere dienst.
MAANDAG 8 OKTOBER
Frans Hals: „The bottom of the bottle", 14
jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Studio: „Politie
zonder wapens", 14 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uui.
Lido: „Rock around the clock", 14 jaar, 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „A kiss
before dying", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Inspecteur Callaghan en de geheime
code", 14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Cinema
Palace: „De Hofnar", alle leeft., 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Roxy: „Gezworen kameraden", 18
jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Minerva: „Don Ca
millo contra Peppone", alle leeft., 8.15 uur.
Concertgebouw: Feestavond firma Hogen-
bijl. Grote Kerk: Beiaardbespeling door Arie
Peters, 3.30 uur. Frans Halsmuseum: „Cul
tuur en Christelijk geloof", lezing volks
universiteit, 8 uur. Begijnhof! apel: „Groot
nieuws in de avond", 8 uur.
(Van onze correspondent in de Bloembollenstreek)
ADVERTENTIE
Amsterdam. Vrije Universiteit: Gepromoveerd
op een proefschrift over „Existentie-, eenduidig
heids- en convergentiestellingen in de theorie
der gewone differentiaalvergelijkingen'' tot doc
tor in de wis- en natuurkunde de heer O. Kooi,
geboren te Stroobos (Gr.).
Merlijn bedacht zich geen ogenblik. Hij kon goed zwemmen, dus hij was niet bang
om in het water te gaan. De beek stroomde wild door het bos, en de oude man
stond op het punt te verdrinken; hij sloeg angstig met de armen in 't rond.
Merlijn nam een duik van de kant, zwom met enkele slagen naar de oude man en
greep hem bij zijn kraag; toen zwom hij terug naar de kant en hielp de drenkeling
op de wal, sa?nen met het vrouwtje. 7-8
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
ZIJLSTRAAT 96
TELEF.: 20340
f
DE SAMENZWEERDERS
(Wordt vervolgd).
