Tito en Kroesjtsjev zijn het niet
helemaal eens geworden
Mr. Burger strandt op A.R.-eis:
twee volwaardige ministerzetels
Boetedoening in Boedapest
bij herbegrafenis van Rajk
HET WEER: Koude neemt af
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
E
Departement van Overzeese
Rijksdelen moet verdwijnen
Joegoslavisch partijblad „Borba" onthult:
Hij geeft echter de moed nog niet op
Verklaring van A.R,-zijde
Russische troepen in Polen
zouden versterkt zijn
Met vier pantserdivisies
uit Oost-Duitsland
Staatseer
Reserve
Een vrolijk
uitgeleide
van hoge
bezoekers
HET VIRUS
S
26
Po
r.S
Het woord is aan
Saarlander Schneider heft
herenigingskreet aan
Fietspad Amsterdam
Velsen wordt verbeterd
j Dames Sporfpullovers in kleuren j
71e JAARGANG No 77
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
MAANDAG 8 OKTOBER 1956
Haarlems Dagblad
301e JAARGANG No 230
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15,
fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
BELGRADO (U.P./Reuter). Volgens het orgaan van de Joegoslavische
communistische partij Borba. bestaan er bepaalde afwijkingen tussen de stand
unten en ideologieën van Joegoslavië en de Sovjet-Unie. Deze verschillen zijn
esproken op de Krim tussen president Tito en Russische leiders, maar op deze
„conferentie van Jalta" zijn de verschillen niet volledig weggenomen en de be
sprekingen zullen voortduren, zo kan men tussen de regels doorlezen. „Een
waarborg dat de Joegoslavisch-Russische betrekkingen met succes ontwikkeld
zullen worden, is dat de gesprekken over deze verschillen van opvatting openlijk
onderzocht worden op voet van gelijkheid en dat naar oplossingen gezocht wordt
door een rechtstreekse uitwisseling van standpunten", aldus Borba. Persoonlijke
contacten zullen een uitvoerig onderzoek mogelijk maken van verscheidene
problemen, regeling van bestaande kwesties en de verdieping van wederzijdse
samenwerking. De tot dusverre gevoerde samenwerking tussen Joegoslavië en
de Sovjet-Unie, sluit alle voorwaarden in voor verdere vooruitgang. In het hoofd
artikel werd niet gezegd dat de conferentie op de Krim verschillen heeft opgelost.
„Het is geen wonder dat, naast een brede
schakering van overeenkomstigheden in'de
standpunten over internationale problemen,
er ook zekere verschillen bestaan over .le
manier waarop de tegenwoordige wereld
bezien wordt, in de eerste plaats verschillen
van ideologische aard. Ze komen speciaal
tot uitdrukking in de opvatting van de
krachten en de elementen van het socia
lisme op het tegenwoordige niveau van
ontwikkeling in de wereld. Er bestaan ook
LONDEN (United Press) Rusland
heeft het aantal militairen dat zij in Polen
heeft meer dan verdubbeld in de laatste
drie maanden, aldus meldt de Londense
Daily Telegraph. „Dit waarborgt Rusland'b
militaire heerschappij over Polen. Het uit
eindelijke doel is het impopulaire commu
nistische regime aan de macht te houden".
Volgens de Daily Telegraph hebben het
afgelopen weekeinde vertrouwelijke rap
porten Londen bereikt, waarin te verstaan
wordt gegeven dat het aantal Russische
divisies is opgevoerd van drie tot zeven
ongeveer tachtigduizend man. Alle zijn ge
pantserd en kwamen uit Oost-Duitsland.
Deze rapporten over de Russische mili
taire activiteit zijn ontvangen sedert de
relletjes te Poznan van 28 juni.
De nieuwe divisies zouden liggen te Slu-
bice, aan de Duits-Poolse grens ten oosten
van Berlijn, te Boleslawiez, ongeveer vijf
tig kilometer binnen de Poolse grens, en te
Nysa, aan de Pools-Tsjechische grens.
Maarschalk Gretsjko, bevelhebber der
Russische troepen in Oost-Duitsland, maak
te medio juni bekend dat 33.500 van zijn
manschappen in de eerstkomende maanden
naar Rusland zouden terugkeren. Het
ziet er naar uit dat de meesten van deze
mannen, aan wier vertrek zoveel „ontwa-
penings"-propaganda is verbonden, niet
verder kwamen dan de andere zijde van de
Poolse gens", aldus de Daily Telegraph.
zekere kwesties in de wederzijdse betrek
kingen", aldus Borba.
Zondag heeft Tito leden van de Bulgaar
se parlementaire delegatie en leiders van
de Bulgaarse communistische partij ont
vangen, die op het ogenblik Joegoslavië be
zoeken. De delegatie stond onder leiding
van Todor Zivkov, voorzitter van het par
lement en eerste secretaris van het centraal
comité der Bulgaarse communistische
partij. De besturen van Joegoslavië en de
Bulgaarse partijen hebben te Belgrado be
kendgemaakt, dat het contact officieel is
hersteld en dat zij zijn overeengekomen in
de toekomst samen te werken. Het herstel
van het contact tussen beide partijen wordt
door buitenlandse waarnemers te Belgrado
gezien als een onmiddellijk gevolg van de
besprekingen van Tito en de Russische
partijsecretaris Kroesjtsjev. Volgens de
waarnemers waren de Bulgaren nogal koel
ontvangen bij hun aankomst. In Belgrado
zou men de kans om de leiding van de Bul
gaarse partij voor het Titoïsme te. winnen,
niet groot achten, daar men te Sofia nog te
Stalinistisch georiënteerd zou zijn om de
invloed van Moskou in te perken. Daaren
tegen wordt meer verwacht van het con
tact met de delegatie van de Italiaanse
communisische partij, die onder leiding van
de plaatsvervangende secretaris-generaal
Luigi Longo te Belgrado verblijft. De Ita
lianen voerden zondag besprekingen met
Joegoslavische leiders, onder wie vice-
president Voekmanovitsj.
De vroegerer Hongaarse minister van
Buitenlandse Zaken Laszlo Rajk, die zeven
jaar geleden werd opgehangen na ter dood
veroordeeld te zijn wegens titoïstisch ver
raad, is zaterdag met staatseer opnieuw be
graven. Duizenden arbeiders trokken langs
het Kossuth-mausoleum, waarop de stof
felijke resten van Rajk en drie anderen
die posthuum gerehabiliteerd zijn, stonden
opgebaard. Mevrouw Rajk en familieleden
van de andere slachtoffers, luitenant-ge
neraal Gyoergy Palffry, dr. Tibor Szoenyi
en Andras Szalai, die met Rajk in 1949
wegens hoogverraard ter dood gebracht
werden, vormden de erewacht met leiders
van de partij en de regering. Het centrale
comité van de Hongaarse partij had beslo
ten de lijken tussen de „helden van het
communisme" te begraven. Alle winkels en
fabrieken in Boedapest waren gesloten om
de arbeiders in de gelegenheid te stellen
de plechtigheid bij te wonen. De kranten
wijdden uitvoerige artikelen met foto's aan
de vier slachtoffers. Het officiële partij
blad „Szabad Nep" verklaarde, dat de
„schandelijke gebeurtenissen van het ver
leden zich niet herhalen mogen". De te
rechtstelling van Rajk was de „ernstigste
tragedie veroorzaakt door de persoonsver
heerlijking". De tragedie van onze gehele
partij is dat ons regime hen in de gevan
genis geworpen en vermoord heeft en dat
de doodstraf kon worden uitgesproken in
naam van het volk en het socialisme over
soldaten die trouw waren aan de partij,
het volk en het socialisme", aldus het blad.
Het zal nooit weer gebeuren, zo zei Anatol
Apzo r.an het graf. De partij heeft beslo
ten op het Kerepesi-kerkhof een „natio
naal pantheon" te bouwen voor de graven
van „strijders van de arbeidersbeweging".
Pers noch radio in Tsjechoslowakije
heeft tot nog toe iets gemeld over de reha-
bilitaitie van Rajk en zijn lotgenoten. Het
is opvallend, aldus AFP, dat de Tsjecho-
slowaakse pers steeds met de grootste re
serve over gebeurtenissen in de andere
communistenlanden vooral Polen en
Hongarije schrijft sinds het begin van
de „destalinisatie".
De president van
Costa Rica, Don José
Figuères, en zijn
echtgenote, die een
bezoek van vier da
gen aan ons land heb
ben gebracht, zijn
zondagmiddag van
Schiphol naar Kopen
hagen vertrokken. De
minister zonder por
tefeuille, mr. J. M. A.
H. Luns, begeleidde
hen tussen een ere
wacht van de Ko
ninklijke Maréchaus
see naar het vliegtuig
Don José Figuères
heeft onder meer de
laatste droogleggin
gen in ons land be
zichtigd tijdens een
tocht met een van de
nieuwe luchthaven in
Rotterdam opgeste
gen vliegtuig.
»XOOOCOOOCOOOO=CCOCOXCOCXXCCCOCCCOCOCCCCO^X)OOCOOC<XX;
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
maandagavond tot dinsdagavond, op
gemaakt om 11.15 uur:
Veel bewolking met aanvankelijk
plaatselijk enige regen en hier en daar
mist. Minder koud. Overwegend
zwakke wind.
9 oktober
Zon op 6.56 uur, onder 18.02 uur.
Maan op 12.52 uur. onder 21.09 uur.
Maanstanden
11 oktober 19.44 uur: eerste kwartier
19 oktober 18.24 uur: volle maan
26 oktober 19.02 uur: laatste kwartier
Hoog en laag water in IJmuiden
Dinsdag 9 oktober
Hoog water: 6.46 en 19.03 uur.
Laag water: 2.25 en 14.37 uur.
xxxx>xooo'xx>xcoccooooyxoocxiOOQCxx/xrx)Ccooooooc<xyoocca
IETS MINDER KOUD
In het grensgebied tussen de koude lucht
boven West- en Midden-Europa en de
warmere lucht boven zuid-Rusland ont
stond tijdens het weekeinde een actieve
depressie, die van Polen naar noordwest-
Rusland is getrokken. Achter deze depres
sie steeg de luchtdruk aanzienlijk, waar
door het hoge drukgebied ten zuidwesten
van de Britse eilanden zich uitbreidde tot
over de Balkan.
Als gevolg daarvan nam in onze omge
ving de wind verder in kracht af en de
buiïgheid werd onderdrukt.
Tijdens de nachtelijke opklaringen kon
de temperatuur in het binnenland daar
door aanzienlijk dalen. In Brabant werden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
vanmorgen minimumtemperaturen geme
ten van 1 graad onder nul. Plaatselijk ging
deze sterke afkoeling gepaard met mist.
Minder koude lucht afkomstig van de
oceaan is intussen via het noorden van de
noordzee op weg in de richting van ons
land. Aan het front, dat deze minder koude
lucht begrenst komt plaatselijk wat regen
voor.
WEERRAPPORTEN
(van hedenmorgen 7 nur)
„De informateur heeft een onderzoek ingesteld naar de mogelijkheid van een
bevredigende samenstelling van het kabinet, nadat zijn werkzaamheden met
betrekking tot de formulering van het regeringsprogramma waren geëindigd.
Het kabinet bleek op zeer brede basis te kunnen worden samengesteld indien
de praktische bezwaren, verbonden aan de reeds tevoren beoogde opheffing van
het ministerie van Overzeese Rijksdelen op zeer korte termijn konden worden
overwonnen, en van Anti-Revolutionaire zijde het verkrijgen van één zetel in
het kabinet naast enige andere voorziening niet onaanvaardbaar zou blijken.
Daar het een zowel als het ander op bezwaren stuitte, is handhaving van het
ministerie van Overzeese Rijksdelen en wel met Anti-Revolutionaire bezetting
in overweging genomen. Gebleken is echter, dat ook langs deze weg geen op
lossing is te verkrijgen".
Uit deze mededeling van de woordvoer
der van de informateur blijkt, dat de A.R.
hun eis van twee volwaardige minister
zetels in een kabinet op zeer brede basis
hebben gehandhaafd. Zij nemen geen ge
noegen met de portefeuille van Economi
sche Zaken. De alsnog extra aangeboden
portefeuille van Overzeese Rijksdelen
achten de A.R. onvoldoende.
Informateur Burger zit daardoor weer
aan de grond. Want op 26 september be
sloot de K.V.P.-fractie alleen dan aan een
nieuw kabinet mede te werken, indien ook
de A.R. ddaraan zouden deelnemen.
Dat was een taktische zet van prof.
Romme op het formatieschaakbord, want
hij schakelde daardoor voor mr. Burger bij
voorbaat elke mogelijkheid uit een kabinet
te vormen met alleen de K.V.P. in de oppo
sitie. Bovendien werd de verantwoordelijk
heid voor het al of niet slagen van de kabi
netsformatie in dit geval verlegd naar de
A.R. Overigens toonde de K.V.P. zich wel
willend. Zij accepteerde dr. Drees als
minister-president en zij ging akkoord met
de socialist Hofstra als minister van Finan
ciën, waartegen men zich altijd had verzet.
De K.V.P. verlangde ook niet de zetel van
Economische Zaken of die van Sociale
Zaken in het kabinet. Er heerste toen op
timisme in Den Haag, maar de A.R., die
alleen de zetel van Economische Zaken
aangeboden hadden gekregen, verlangden
meer. Zaterdag is mr. Burger definitief
gebleken, dat geen oplossing kan worden
gevonden, door de A.R. de portefeuille van
Overzeese Rijksdelen als extraatje aan te
bieden.
Men verwachtte echter niet, dat mr.
Burger de moed zal opgeven, maar dat hij
nog naar andere oplossingen zal zoeken om
een kabinet op brede basis tot stand te
brengen, nu er geen moeilijkheden meer
zijn over het regeringsprogram. Sommigen
denken aan reconstructie van het demis
sionaire kabinet-Drees, dat thans onvolledig
is. Dan zou de V.V.D. er dus buiten
blijven, maar de A.R. zouden twee zetels
kunnen behouden. Reconstructie van het
oude kabinet zou echter toch ook weer
moeilijkheden kunnen opleveren. En het is
ook de vraag of de P.v.d.A., na eerst de
toezegging van medewerking van de V.V.D.
te hebben verkregen, thans de V.V.D. voor
het hoofd wil stoten.
Men wacht nu maar weer af wat de ver
dere plannen zijn van mr. Burger.
In een uitvoerig hoofdartikel te uit
voerig, helaas, om in zijn geheel te worden
overgenomen heeft de Nieuwe Rotter
damse Courant vrijdag j.l. de vinger ge
legd op een zieke plek in ons democratisch
bestel, waarmee dat gezaghebbende blad
de huidige kabinetscrisis eindelijk karak
teriseerde naar zijn werkelijke betekenis,
namelijk als een ziekteverschijnsel.
De N.R.C. zet uiteen, dat ons land ge
regeerd wordt volgens het zogenaamde
dualistische stelsel, waarbij regering en
volksvertegenwoordiging twee zelfstan
dige, naast elkaar bestaande en werkende
machten zijn. Dat stelsel komt ook in onze
Grondwet naar voren. „Doch zo zegt
het blad nu en dan blijkt er in het
parlement een geneigdheid te bestaan om
op de stoel van de regering te gaan zitten.
Het sterkst laten de „monistische" stro
mingen zich voelen in de.... pogingen
om een kabinet te formeren." „De forma
teurs of informateurs laten zich teveel ge
legen liggen aan hetgeen het parlement
wil, althans aan hetgeen de Kamerfracties
willen." „Het monistische virus maakt het
dualistische stelsel ziek."
Tot zover de Nieuwe Rotterdamse Cou
rant, die klaarblijkelijk tenslotte ook
wrevelig is geworden, ondanks haar lank
moedig geduld in parlementaire verwik
kelingen. „Het monistische virus" met
andere woorden de eigendunkelijke inter-
S
c
4)
u
Ofl
w c
Weerstoestand
buitenland
X
a
O. o
2 w
sa
-
SE
s
sa
Stockholm
zwaar
bew.
nw
8
0,2
Oslo
zwaar
bew.
nno
8
Kopenhagen
zwaar
bew
w
10
1
Aberdeen
zwaar
bew.
wnw
12
1
Londen
motregen
windst.
13
0,1
Amsterdam
geheel
bew.
zzw
12
3
Luxemburg
mist
n
7
2
Parijs
mist
windst.
11
1
Bordeaux
licht bew.
windst.
15
0
Grenoble
zwaar
bew
windst.
9
0,1
Nice
licht bew.
nw
19
0
Berlijn
zwaar
bew.
w
10
0,2
Frankfort
mist
windst.
10
7
München
regen
w
7
20
Wenen
licht bew.
wnw
12
0
Innsbruck
geheel
bew.
ono
10
2
Rome
regen
ozo
21
4
Ajaccio
zwaar
bew.
O
18
1
Mallorca
zwaar
bew.
nno
20
1
Weerstoestand binnenland
(De temperatuur ls van hedenmorgen 7 uur,
de neerslag van de laatste 24 uur.)
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
zwaar bew. z
half bew. zw
zwaar bew. zzw
lichte regen zw
zwaar bew. zw
zwaar bew. z
dichte mist zzw
Vlv. Z.-Limb. dichte mist z
pretatie onzer Grondwet in de richting
van de gedachte, dat de partijen behalve
de Kamerzetels ook de ministerzetels heb
ben te verdelen en te bezetten door hun
eigen figuren is al eens eerder als fac
tor ten kwade in ons parlementaire stelsel
gesignaleerd, met name door ons blad en
wel halverwege de thans nog slepende
kabinetscrisis. Het kan slechts tot vol
doening strekken dat thans meer ogen
blijken open te gaan en het misbruik, dat
regelrecht tegen het landsbelang indruist,
nu nadrukkelijk wordt gehekeld.
„Bestrijding van de ziekte is noodzake
lijk, nu zij chronisch en noodlottig dreigt
te worden. Men zal het stelsel moeten zui
veren van te sterke monistische invloeden.
Dat betekent dat men er van parlemen
taire zijde begrip voor moet tonen, dat te
onzent een kabinet niet door of mede door
het parlement behoort të worden gefor
meerd, maar door een formateur die zijn
opdracht van de Koningin heeft gekregen",
zegt de N.R.C. verder.
Daarmee is wel zeer duidelijk de zieke
plek gelocaliseerd. In parlementaire krin
gen kan men stemmen beluisteren, die de
mening verkondigen dat het aanwijzen van
een kabinetsformateur of informateur
slechts formeel aan het Staatshoofd dient
te worden overgelaten. De partijen zouden
de figuren daartoe moeten „suggereren"
Ook deze mening is een symptoom van de
ziekte, die hierboven werd gesignaleerd.
Het Staatshoofd heeft niet het formele,
doch het werkelijke, grondwettelijk uit
drukkelijk vastgelegde recht om een kabi
netsformateur aan te wijzen en nergens
staat, dat dit een figuur zou moeten zijn
die al bij voorbaat een fiat van de poli
tieke partijen heeft gekregen, en wiens
inzichten de vrucht zijn van compromissen
tussen die partijen. Neen, zegt de Nieuwe
Rotterdamse Courant: „De formateur zal
durf moeten tonen en mensen met durf
om zich heen moeten verzamelen, durf om
zitting te nemen in een kabinet en om te
regeren."
Het lijkt er inderdaad veel op, dat we
thans aan het punt zijn aangeland, waar
durf en doortastendheid zeer belangrijke
factoren zijn geworden om tot een vol-
doeninggevende oplossing der kabinetsfor
matie te komen.
Thomas Fuller:
Tegenspoed is gemakkelijker te dragen
dan voorspoed te vergeten.
BONN (Reuter/DPA) Ongeveer ze
ventigduizend Westduitsers hebben zondag
op de markt te Bonn verklaard nooit te
zullen instemmen met afstand van de „ver
loren gebieden", die thans deel uitmaken
van de Sovjet-Unie en Polen. De menigte
was bijeengeroepen door de bond van uit
gedreven Duitsers, de radicaalste onder de
grote vluchtelingenorganisaties. De belang
rijkste spreker was de leider van de demo
cratische partij van het Saarland, dr. Heln-
rich Schneider, die critiek oefende op het
„Kleine Europa" van de Bondsrepubliek,
Frankrijk, Italië, België, Nederland en
Luxemburg. Dit „Kleine Europa" is niet
bezield door een Europese geest, aldus
dr. Schneider.
Hij stelde voor, dat afgevaardigden uit
Oost- en West-Duitsland en vertegenwoor
digers van de „verloren gebieden" een raad
van geheel Duitsland vormen. Deze raad
zou misschien het begin kunnen zijn van
een nationale vergadering die de eenheid
van Duitsland herstelt. Dit verenigde
Duitsland, zo betoogde dr. Schneider, zal
deel uitmaken van een „vredeszone" tussen
Oost en West, waartoe ook de Scandina
vische landen, Joegoslavië en Oostenrijk
zouden kunnen behoren.
De eerste conferentie van Westduitse en
Oostduitse liberale leiders die in het afge
lopen weekeinde in Weimar (Oost-Duits
land) is gehouden, heeft niet tot concrete
resultaten geleid. Volgens de Westduitse
liberale leiders is de Oostduitse liberale
partij volledig onderworpen. Er bestaat
geen gemeenschappelijke en geestelijke
grondslag meer tussen de beide partijen.
Wel bestaan er in de Oostduitse liberale
partij politieke opvattingen die van die der
Oostduitse socialistische eenheidspartij af
wijken. Alleen op dit feit kan de hoop ge
vestigd worden, dat er voor bepaalde
concrete vraagstukken ter bevordering van
de hereniging een aanknopingspunt gevon
den kan worden.
De voorzitter van de Oostduitse Volks
kamer, Dieckmann, heeft bij de voorzitter
van de Westduitse Bondsdag aangedrongen
op rechtstreekse onderhandelingen tussen
de beide parlementen over de hereniging.
Het verzoek werd gedaan ter herdenking
van het feit, dat zeven jaar geleden de
(Oost(Duitse democratische republiek werd
opgericht. In Oost-Berlijn en andere Oost
duitse steden werden herdenkingsbijeen
komsten gehouden.
Het rijwielpad langs de rijksweg Am
sterdam—Velsen verkeert in slechte toe
stand, vooral wat betreft het gedeelte in
de nabijheid van Amsterdam, waar de be
tonnen platen van het rijwielpad hier en
daar zijn verzakt. Weliswaar zijn de hoog
teverschillen tussen deze platen enkele
jaren geleden weggewerkt door ze op te
vullen met bitumen, doch het effect is al
weer verloren gegaan.
De ANWB deelt thans mede, dat tot ver
betering van dit rijwielpad zal worden
overgegaan, nadat de in de rijbaan van de
rijksweg Amsterdam—Velsen voorkomen
de verzakkingen zullen zijn hersteld. De
werkzaamheden zullen nog dit jaar wor
den uitgevoerd. Voorts bestaat het plan
om langs deze rijksweg een tweede rijwiel
pad aan te leggen.
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR. HAARLEM - TEL: 13439
FERD. 80LSTR. 48. A'DAM - TEL 717162
In de rolzaal van het Binnenhof in Den Haag heeft de Haagse Ballonclub
zaterdag haar jaarlijkse bijeenkomst gehouden, waarbij nieuwe leden, die ten
minste één keer met een ballon hebben gevaren, werden geïnstalleerd. De
Haarlemse arts dr. A. Melchior ondergaat hier de „doop" met ballastzand en
wijn. De schrijver Godfried Bomans kijkt toe.
Van de Anti-Revolutionaire zijde zijn de
bezwaren tegen het aanvaarden van een
ministerportefeuille van Overzeese Rijks
delen aldus gemotiveerd, dat er in de West
een groeiend onbehagen over het voort
bestaan van dit departement is. Daaruit
vloeide voort, dat alle formateurs en in
formateurs, de huidige informateur aan
vankelijk eveneens, ervan zijn uitgegaan,
dat dit departement diende te verdwijnen.
Thans komt na drie maanden formatie
crisis plotseling de gedachte op, dit depar
tement niet te doen verdwijnen. Daarbij zit
het motief voor, dat tegen opheffing van
dit departement op dit ogenblik overwe
gende praktische bezwaren bestaan. Veel
eer lijkt het echter zo, aldus wordt in deze
A.R. verklaring gezegd, dat handhaving
van het departement van Overzeese Rijks
delen nuttig lijkt wegens de uitvoering van
plannen, die betrekking hebben op de zetel
verdeling in het Nederlandse kabinet. De
informateur onderschat daarmee de prin
cipiële tegenstand, die in de West en in
Nederland leeft tegen voortzetting van een
politiek beleid, dat niet meer past in de
nieuwe rechtsorde, die door de totstand
koming van het statuut met de West in het
Koninkrijk der Nederlanden tot gelding
is gekomen. Deze nieuwe rechtsorde eist
de liquidatie van het departement van
Overzeese Rijksdelen, omdat dit departe
ment te sterke herinneringen oproept aan
het koloniale verleden van de West. Te
meer is handhaving van dit departement
voor de West grievend, omdat de omstan
digheid, dat Nieuw-Guinea een koloniaal
bestuurd gebied is, waarover het depar
tement van Overzeese Rijksdelen eveneens
zijn zorgen uitstrekt, gemakkelijk zowel in
de West als in de internationale wereld de
gedachte kan doen postvatten, dat Neder
land ten aanzien van de West aan de be
voogding vasthoudt in strijd met het sta
tuut. De koppeling van de zaken van de
West met die van Nieuw-Guinea dient dan
ook te verdwijnen. Dat geschiedt wanneer
het departement verdwijnt.
Voorts wordt onder meer verklaard, dat
het departement allerlei taken met betrek
king tot de West vervult die krachtens het
statuut of dienen te vei'vallen, of door het
rijkskabinet of door de gevolmachtigde
minister van Suriname en de Nederlandse
Antillen dienen te worden vervuld. Hand
having van dit departement kan de indruk
vestigen, dat het Nederland geen ernst is
met de verleende autonomie aan de rijks
delen in de West.
Behandeling van de aangelegenheden,
die betrekking hebben op de terreinen van
samenwerking tussen Nederland, Suriname
en de Nederlandse Antillen door een de
partement van Overzeese Rijksdelen voedt
de neiging om het toezicht op de uitvoering
van deze plannen uit te breiden en daar
door allerlei conflictsituaties te scheppen
met de West.
Tenslotte wordt betoogd, dat het boven
staande niet in de eerste plaats betekent
een verwerping van het plan van mr. Bur
ger voor de verdeling van de zetels in het
kabinet, doch vóór alles betrekking heeft
op een voor de West onaanvaardbaar punt
van algemeen politiek beleid. In de loop
van de vorige week is steeds duidelijker
geworden dat aangezochte figuren uit de
A.R.-kring dit bezwaar zeer sterk hebben
gevoeld. Dit bezwaar is tenslotte van belis-
sende betekenis geweest, zo besluit de
mededeling.
