Drs. Korthals (V.V.D.) weigert
ministersportefeuille
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Aantal Indonesische officieren op
van stafchef aangehouden
last
HET WEER Minder koud, zonnig
Sjepilov buit propagandakans
in UNO ten volle uit
Dulles zit zich in het belang der
westerse eenheid te verbijten
„Poging om regering omver te werpen"
Nasution duldt hun spontane
acties tegen corruptie niet
Cats van Hamburg
Het woord is aan
De grote sprong
F. Damiaans en Zn
Overzeese Rijksdelen
Gevolmachtigde ministers
niet tegen handhaving
van ministerie
ra
Leger veilde scheepslading
Vorst in Italië en Finland
Drs. Korthals:
„Geen blindelingse stap
in een kabinet"
7le JAARGANG No 78
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
iQ lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DINSDAG 9 OKTOBER 1956
Haarlems Dagblad
301e JAARGANG No 231
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15,
fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze correspondent in New York)
Behalve de Verenigde Staten en Joego
slavië hebben thans alle leden van de Vei
ligheidsraad stelling genomen in de kwes
tie Suez. Gisteren vormden de redevoerin
gen van de Russische minister van Buiten
landse Zaken Sjepilov en zijn Belgische
collega Spaak de hoogtepunten. Het Russi
sche betoog demonstreerde, welk een pro
pagandistisch voordcel de communisten uit
het debat kunnen halen. De rede van Spaak
vormde een waardig besluit. De Belgische
staatsman veroordeelde het extreme Egyp
tisch nationalisme en weigerde toch te er
kennen dat de UNO niet in staat is een op
lossing te vinden. Hij drong er op aan, dat
de Veiligheidsraad andere middelen zou
beproeven indien Egypte niet bereid zou
zijn te onderhandelen op basis van de
resultaten van de eerste conferentie van
Londen, al achtte Spaak zelf deze grond
slag redelijk.
Het Westen is zich ervan bewust geweest,
dat een zeker gevaar dreigde indien de
Suez-kwestie voor de UNO zou worden
gebracht. De Sovjet-Unie zou zich namelijk
kunnen opwerpen als de voorvechter van
voormalige koloniale en onderontwikkelde
landen. Sjepilov heeft deze kansen angst
wekkend goed uitgebuit. Wie er nog aan
mocht twijfelen of de Sovjet-Unie er naar
streeft zijn invloed in Azië en Afrika uit
te breiden, behoefde na de rede van de
begaafde en welsprekende Russische ver
tegenwoordiger geen onzekerheid meer te
Bij het Nationaal Luchtvaart-Lab ora
torium aan de Sloterweg te Amster
dam is een windtunnel in aanbouw
voor de beproeving van vliegtuigmo
dellen bij hoge snelheden. Deze mo
dellen worden in de zo genoemde
meetplaats van de tunnel opgehangen,
waarna men lucht met de snelheid van
hel geluid, 340 meter per seconde, door
de tunnel laat stromen. Dit betekent
een verplaatsing van ongeveer duizend
kubieke meter lucht per seconde.
Naar aanleiding van de verklaring van
A.R.-zijde hebben de gevolmachtigde mi
nisters van Suriname 'en de Nederlandse
Antillen, de heren R. Pos en W. F. M. Lam-
pe, hun mening gegeven omtrent de even
tuele handhaving van het ministerie van
Overzeese Rijksdelen.
De gevolmachtigde ministers zijn van
oordeel, dat de verantwoordelijkheid voor
de koninkrijksaangelegenheden, welke Su
riname en de Nederlandse Antillen betref
fen, niet meer bij een Nederlandse minis
ter kan berusten omdat de behartiging van
deze aangelegenheden niet een zaak is al
leen van Nederland, maar ook van de twee
andere rijksdelen.
Wat de behartiging van de interregiona
le aangelegenheden van de zijde van Ne
derland betreft, ligt de beoordeling of het
Nederlandse belang medebrengt dat deze
al dan niet aan een afzonderlijk ministerie
worden toevertrouwd, bij de Nederlandse
regering. De gevolmachtigde ministers
hebben geen principieel bezwaar tegen
handhaving van een ministerie van Over
zeese Rijksdelen, indien het zou vaststaan
dat de bewindsman, die met de leiding
daarvan zou worden belast, hun standpunt
ten aanzien van de koninkrijksaangelegen
heden deelt.
DJAKARTA (A.N.P.) Een woordvoer
der van het Indonesische leger heeft ont
huld, dat een aantal leger-officieren, „die
hebben getracv de wettige regering te ver
anderen of omver te werpen", op last van
de chef-staf van het leger, generaal-ma-
joor Nasution, zijn gearresteerd. De
woordvoerder, die niet bereid was het
juiste aantal gearresteerde officieren mede
te delen, zeide dat zij zijn gearresteerd op
beschuldiging van „onregelmatigheden en
wegens deelneming aan politieke activitei
ten", welke hij omschreef als pogingen om
de regering te wijzigen of omver te wer
pen. De gearresteerde officieren zijn af
komstig uit alle zeven militaire districten.
Er zijn hoofdofficieren uit Bandung en
Djakarta onder, aldus de woordvoerder.
In augustus jongstleden gelastte de vroe
gere commandant van West-Java, die zijn
hoofdkwartier in Bandung had, de arresta
tie van de minister van Buitenlandse Za
ken-, Ruslan Abdulgani wegens corruptie,
ADVERTENTIE
Veulen lederen jassen
fXXXXXYXOCCOOCO
VERWACHTING, medegedeeld door
hel K.N.M.I. in De Bilt, geldig van g
dinsdagavond tot woensdagavond, op- 8
gemaakt om 11.15 uur:
Op de meeste plaatsen droog weer. 8
Vannacht hier en daar mist. Morgen g
overdag zonnige perioden. Zwakke tot jj
matige wind uit noordelijke richtingen, g
Ongeveer dezelfde temperaturen als g
vandaag. i-j
10 oktober 8
Zon op 6.58 uur, onder 17.59 uur.
Maan op 13.36 uür, onder 22.05 uur. g
Maanstanden 8
11 oktober 19.44 uur: eerste kwartier
19 oktober 18.24 uur: volle maan
26 oktober 19.02 uur: laatste kwartier o
Hoog en laag water in IJmuidcn
Dinsdag 9 oktober
Hoog water: 6.46 en 19.03 uur.
Laag water: 2.25 en 14.37 uur.
Woensdag 10 oktober
Hoog water: 7.26 en 19.43 uur.
Laag water: 2.59 en 15.16 uur.
Achter een zwak koufront dat komende
nacht ons land zal passeren en dat plaat
selijk nog wat lichte regen kan brengen,
zal drogere lucht uit Scandinavië ons land
binnenstromen. De regenkansen nemen na
vannacht dan ook sterk af en er mogen
zonnige perioden verwacht worden.
WEERRAPPORTEN
(van hedenmorgen 7 uur)
AFNEMENDE BEWOLKING
In de afgelopen nacht is minder koude en
vochtiger lucht van de Britse eilanden en
de Noordzee ons land binnengedrongen.
Dit ging op de meeste plaatsen met wat
regen of motregen gepaard. De koude lucht
waarin ons land zich ongeveer vijf dagen
achtereen bevonden had, werd verdreven
en zodoende waren de minimumtemperatu
ren belangrijk hoger dan gisteren.
Intussen komen er nu belangrijke wijzi
gingen in de algemene luchtdrukverde-
lin-g. Een hogedrukgebied dat gisteren ten
zuiden van Ierland lag trekt over de Britse
eilanden naar zuid-Scandinavië. Het is te
verwachten dat dit hogedrukgebied in de
komende dagen de oceaandepressies op
grote afstand van ons land zal houden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
eo
i .2
e
2
80
Weerstoestand
buitenland
•o'-5
.2 o
V
E in
2 2
41 C
sh
2
JJM
c-2
Stockholm
licht bew.
nnw
9
0,1
Oslo
zwaar bew.
nno
10
0
Kopenhagen
zwaar bew.
nnw
10
6
Aberdeen
mist
windst.
15
1
Londen
mist
n
13
1
Amsterdam
nevel
zw
11
1
Luxemburg
geheel bew.
zw
10
0
Parijs
nevel
O
14
2
Bordeaux
mist
windst.
16
0
Grenoble
zwaar bew.
windst.
11
0
Nice
half bew.
nw
19
0
Berlijn
regen
wzw
10
2
Frankfort
mist
zw
10
0
München
mist
windst.
7
0,2
Zürich
mist
windst.
Genève
zwaar bew.
windst.
10
0
Locamo
onbewolkt
O
16
0
Wenen
licht bew.
nw
11
0
Innsbruck
zwaar bew.
windst.
9
0
Rome
onbewolkt
no
14
0,2
Ajaccio
licht bew.
ono
19
0
Mallorca
motregen
n
18
0,1
Weerstoestand binnenland
(De temperatuur is van hedenmorgen 7
uur.
de neerslag van de laatste 24 uur.)
Den Helder
zwaar bew. n
11
4
Ypenburg
zwaar bew. windst.
10
2
Vlissingen
zwaar bew. zw
10
0,5
Eelde
lichte regen w
9
1
De Bilt
geheel bew. zw
10
0,5
Twente
geheel bew. zw
9
2
Eindhoven
geheel bew. zw
9
0,1
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew. z
7
0,1
wat in het gehele land grote opschudding
verwekte.
Het Islamietische dagblad „Abadi" her
inner'1" ar in een hoofdartikel aan, dat
een groep jongelui had voorgesteld, dat
een militaire junta de regering zou over
nemen.
De woordvoerder van het leger zeide,
dat de gevoelens van de legerofficieren,
die ontevreden zijn over de tegenwoor
dige toestanden in Indonesië, begrijpelijk
zijn, doch dat hun optreden, het actief
deelnemen aan politieke activiteiten, niet
gerechtvaardigd kan worden.
In redevoeringen, die zij vorige week
hebben gehouden ter gelegenheid van de
„legerdag", hadden hoge officieren ver
klaard, dat ontevredenheid en teleurstel
ling in Indonesië de overhand hebben. In
Surabaja zeide kolonel Nazir, dat „de In
donesische gemeenschap is geïnfecteerd
met een chronische kwaal", en dat er geen
verschil meer bestaat tussen goed en
kwaad. Hij weet de oorzaak hiervan aan
het feit, „dat onze leiders van de voor
naamste doelstellingen zijn afgeweken".
De iegerwoordvoerder deelde voorts me
de, dat ook nog een order is uitgegaan tot
arrestatie van militairen die betrokken
zouden zijn in corruptiezaken.
United Press meldt uit Djakarta, dat
onlangs door het Indonesische leger op
Noord-Celebes een Noorse vrachtboot,
de „Susana Skow" is aangehouden, die
verdacht werd van koprasmokkelarij. Kor
te tijd later werd een comité gevormd uit
legerofficieren en burgerautoriteiten. Dat
comité heeft heel de lading van de Noorse
boot, te weten: vijf Amerikaanse auto's,
12 Engelse auto's, acht tractoren, een
stoomwals, drie ziekenauto's, 500 ton rijst
en 225.000 yards textiel, toen geveild. De
officier van Justitie hoorde er pas van
toen alles achter de rug was.
Het gevolg is dat de officier van Justitie
zich het geval heeft aangetrokken, en een
aantal functionarissen die in verband
staan tot- dit geval, naar Djakarta ontboden
heeft. Het openbaar ministerie zoekt in
middels uit waar de zo spoedig geconfis-
keerde lading vandaan gekomen is, en hoe
alles in zijn werk is gegaan. En ook waar
schijnlijk, waar de opbrengst van de vei
ling heengegaan is.
Dit werd heden in Djakarta medege
deeld door de procureur-generaal Suprapto.
Het A. N. P. bericht uit Djakarta dat
vier provinciale autoriteiten uit Noord-
Celebes en de Sangir-eilanden (tussen Ce
lebes en de Philippijnen) op het hoofd
parket in Djakarta zijn ondervraagd. Hun
verhoor houdt verband met de illegale uit
voer van 20.000 ton kopra.
De berichten over deze grootscheepse
smokkel, waarvan Bitung in Noord-Cele-
bes het centrum was en waarbij het leger
was betrokken, veroorzaakten enkele
maanden geleden grote opschudding in
Djakarta. Onder de ondervraagde autori
teiten waren een resident en twee districts
hoofden.
ADVERTENTIE
FRANS HALSSTRAAT 23 - TEL. 165G6
DAMES KAPSALON
LANOWAVE. speciaal voor slap haar
SCHOONHEIDSSALON
gezichtsmassage, manicure, pedicure,
afdoende diathermische ontharing.
GRATIS HUIDDIAGNOSE
„DE INFORMATEUR HEEFT alsnog een poging ondernomen, een bevredigende
Anti-Revolutionaire bezetting te bevorderen voor de ministeries van Economische
Zaken en Overzeese Rijksdelen. Toen deze poging niet bij voorbaat kansloos leek,
heeft hij er zich van vergewist, of gerekend kon worden op deelneming van V.V.D.-
zijde aan het kabinet. Het bleek hem dat zekerheid daaromtrent niet kon worden
gegeven. Toen hij met het oog op de zetelverdeling niettemin nu uitsluitsel ver
langde, heeft de betrokken V.V.D.-kandidaat deelneming aan het kabinet geweigerd."
koesteren. Niet alleen heeft hij Groot-Brit-
tannië en Frankrijk, en in iets mindere
mate de Verenigde Staten, aan de kaak ge
steld als de machten, die zouden pogen
opnieuw de koloniale overheersing in te
stellen, doch tevens heeft hij er voor ge
zorgd dat de Sovjet-Unie met de eer zou
gaan strijken, indien de Veiligheidsraad
een compromis zou bereiken, dat voor
Egypte aanvaardbaar is.
Indien de Veiligheidsraad met een op
lossing voor de dag komt, die alle partijen
zou bevredigen, dan zou zulks echter ook
het resultaat zijn van het bewuste Ameri
kaanse streven. Dulles zou dan weinig eer
van zijn werk krijgen en Egypte zou zich
niet erkentelijk voelen jegens de Verenigde
Staten. Dulles moet immers tevens de fa
cade van de westerse eenheid overeind
houden. Sjepilov daarentegen behoeft geen
middenweg te bewandelen en boekte een
propagandistische zege, die het Westen
voorlopig niet ongedaan kan maken.
Voordat Sjepilov aan het woord kwam,
had zijn Egyptische collega, dr. Fawzi vrij
gematigd gesproken. Hij gaf de verzeke
ring dat Egypte bereid is te onderhande
len op voet van gelijkheid en veroordeelde
het soort onderhandelingen dat men tot
dusverre met Egypte had willen voeren.
Hij karakteriseerde de voorstellen, waar
mede de commissie Menzies naar Cairo
was gekomen als een ultimatum. Zowel
Sjepilov als Fawzi betoogden dat de naas
ting van de kanaalmaatschappij geen
schending was van het verdrag van Kon-
stantinopel dat alleen de vrije doorvaart
waarborgt en deze wordt bestendigd. Spaak
vocht deze stelling aan.
Sjepilov beëindigde zijn rede met een
aantal concrete voorstellen. Hij besprak de
suggestie van India in Londen om een con
sultatieve raad op te richten, die de be
langen van de kanaalgebruikers zou be
hartigen. Dat voorstel zou uitgewerkt moe
ten worden door een speciale commissie
van de Veiligheidsraad. In deze commissie
zouden bijvoorbeeld vertegenwoordigd zijn:
Egypte, Groot-Brittannië, India, Frankrijk,
de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en
eventueel ook Joegoslavië en Perzië of In
donesië en Zweden. De commissie zou haar
taak binnen een vastgestelde tijd moeten
beëindigen.
Op de tribune bevonden zich kennelijk
vrij veel mensen, die sympathiseerden met
Egypte. Zowel na de rede van Fawzi als
na die van Sjepilov weerklonk applaus,
hoewel zulks officieel verboden is.
In de middagzitting verklaarde de ver
tegenwoordiger van Perzië dat de Rus
sische suggesties zijn inziens overweging
verdienen. Australië verklaarde te zullen
stemmen vóór de Brits-Franse resolutie,
Cuba verklaarde zich in beginsel voor
stander van deze resolutie, China en Peru
hielden zich op de vlakte.
De belangrijkste rede 's middags was
het betoog van Spaak, die Egypte het recht
om de kanaalmaatschappij te nationali
seren betwistte, daar Nasser op deze wijze
de garantie voor de vrije doorvaart had
weggenomen, die het verdrag van Kon-
stantinopel beoogt. Spaak wilde eventueel
toegeven dat het juridisch aspect discutabel
is, maar Egypte had op een fatsoenlijke
manier naar een oplossing kunnen streven
bijvoorbeeld via het Internationale Ge
rechtshof. Spaak adviseerde in geen geval
te berusten in een onmacht van de Veilig
heidsraad, doch naar een andere oplossing
te streven. Hij gaf te kennen dat een ver
drag onder oppertoezicht van de UNO wel
licht een oplossing zou zijn. Hij hield Egyp
te het voorbeeld van de Europese supra
nationale samenwerking voor.
Vanochtend spraken Dulles en zijn Joego
slavische collega Popovitsj en vanmiddag
zouden de informele besloten zittingen van
de raad, waartoe Selwyn Lloyd zich op
aandringen van Dulles bereid had ver
klaard, beginnen.
ROME (A.F.P./U.P.) Italië heeft te
lijden van een koudegolf, die vergezeld
gaat van onweersbuien, sneeuwval en ha
gel. In de bergachtige gebieden van Noord
en Midden-Italie is de temperatuur tot on
der het vriespunt gedaald en er valt een
dichte sneeuw. Zware onweersbuien heb
ben voor honderden miljoenen lire schade
veroorzaakt, vooral in het gebied van
Meran (Zuid-Tirol) waar de schade op
zestig miljoen lire wordt geschat. Twintig
tot dertig percent van de fruitoogst wordt
als verloren beschouwd.
De wint -r nadert ook in Finland. In
Ivalo daalde de temperatuur tot min der
tien graden Celsius in de afgelopen nacht.
Uit deze mededeling van de woordvoer
der van de informateur kan men opmaken,
dat mr. Burger gisteren nog streefde naar
een kabinet op zeer brede basis, dus met
medewerking ook van de V.V.D. Nu drs.
Korthals (V.V.D.), die was aangezocht
voor de portefeuille van Verkeer en Wa
terstaat, daarvoor heeft bedankt, menen
velen dat nu eenvoudig tot een resultaat
kan worden gekomen door geen V.V.D.'er
meer uit te nodigen. Dan kan alles bij het
oude blijven. De bereidheid tot samenwer
king in de oude kring van vier (P.v.d.A.,
K.V.P., A.R. en.C.H.U.) is thans wel aan
wezig. Maar het is nog de vraag of mr.
Burger deze weg van de minste weerstand
verkiest.
Gisteren hebben mr. Burger en prof.
Romme ongeveer anderhalf uur met elkaar
gesproken over de mogelijkheden om in
zake de zetelverdeling een voor alle par
tijen bevredigende oplossing te vinden.
Een oplossing is misschien het departe
ment van Verkeer en Waterstaat te split
sen in twee aparte departementen, zoals
dat ook de opzet was in de eerste formatie
poging van prof. De Gaay Fortman. Indien
dan de K.V.P. Verkeer krijgt en de P.v.d.A.
Waterstaat, dan zouden beide partijen een
halve zetel hebben opgeofferd om ruimte
te maken voor de kleinere partijen. In dat
geval zou bijvoorbeeld de P.v.d.A. de por
tefeuille van Justitie, die zij thans beheert,
kunnen afstaan aan de V.V.D. De K.V.P.
zou aan de A.R. de zetel van Maatschappe
lijk Werk kunnen afstaan. Voor de K.V.P.
zou het principieel geen verschil maken of
er op die zetel een K.V.P.-minister of een
A.R.-minister zit. De A.R. zou dan met
prof. Zijlstra op Economische Zaken
sterk vertegenwoordigd zijn in dé sociaal-
economische sector. De K.V.P. zou dan
echter geen rol meer spelen in deze sector.
Maar K.V.P. en A.R. zijn in de zeventien
formatieweken bondgenoten geworden.
Aan de bondgenoten zou de K.V.P. dat
offer moeten willen brengen. En het is een
feit dat na het mislukken van de poging
tot herstel van de rechtse coalitie de K.V.P.
thans geen mislukking wil forceren.
Er bestaat trouwens bij alle partijen
thans wel het verlangen een einde te ma
ken aan de formatie-moeilijkheden. Maar
het is nog steeds moeilijk tot een redelijke
verdeling van de zetels te geraken. De
verdeling zou eenvoudiger zijn als de
V.V.D. werd buitengesloten, maar dat wil
de mr. Burger niet. Het wachten is nu of
mr. Burger alsnog de steen der wijzen
vindt.
Jean de la Bruyère:
Al onze ellende komt hieruit voort, dat
wij niet alleen kunnen zijn.
Naar aanleiding van het door de woord
voerder van de informateur uitgegeven
communiqué over deelneming van V.V.D.-
zijde aan het kabinet wordt namens de heer
Korthals, de desbetreffende V.V.D.-kandi
daat, het volgende medegedeeld:
Het communiqué van de woordvoerder
van de informateur geeft aanleiding tot
enkele opmerkingen. In een gesprek tussen
de heren Burger en Korthals heeft de beer
Korthals medegedeeld, dat hij voor het
nemen van een beslissing niet alleen het
programma, maar ook de samenstelling
van het kabinet diende te kennen. Zonder
deze gegevens achtte de heer Korthals het
in een zo belangrijke aangelegenheid niet
verantwoord een beslissing te nemen. Daar
hem niet voldoende gegevens ter beschik
king stonden en door de informateur ook
niet ter beschikking werden gesteld, terwijl
nochtans werd aangedrongen op een directe
beslissing, zou het aanvaarden van een
ministerpost zijn neergekomen op het blin
delings stappen in een kabinet. De heer
Korthals meent, dat zulks niet verant
woord is.
Fanny Blankers-Koen heeft haar laatste
sprong gedaan. Het was een enorme sprong,
want de atlete legde daarmee een afstand
af, onvergelijkelijk veel groter dan de vijf
meter en 36'/2 centimeter die er officieel
bij werden geregistreerd. Het was Fanny's
sprong uit de wereld van de wedstrijdsport
naar de wereld van de „gewone mensen"
die bij sportwedstrijden alleen als toe
schouwers aanwezig zijn. Tussen die twee
werelden ligt een afstand, niet van vijf
meter-zoveel, maar van ontelbare mijlen,
een afstand welhaast even groot als die
welke in de schouwburgzaal de werelden
vóór en achter het voetlicht van elkaar
scheidt.
Het zal voor mevrouw Blankers-Koen
ongetwijfeld een moeilijk besluit zijn ge
weest, die grote sprong te doen. Maar toch
zou het ons niet verwonderen als zij er
met heel wat minder hartzeer en verbitte
ring toe is gekomen dan velen van haar
voorgangers en voorgangsters die op een
zeker punt in hun leven, na een langere of
kortere reeks successen, voor dezelfde be
slissing zijn komen te staan. Het moet haar
gemakkelijker zijn gevallen dankzij haar
opvatting van sport en sportiviteit, een
opvatting die haar in ons land en niet
ten onrechte tot een soort van nationale
heldin heeft gemaakt.
Dat zij zich meer dan twintig jaar lang
in de wereld van de wedstrijdsport heeft
kunnen handhaven, en nog wel op ver
schillende zeer vooraanstaande plaatsen,
dankt deze atlete namelijk niet uitsluitend
aan het feit dat zij hard kon (en nog kan)
lopen, hoog en ver kan springen, en in nog
enige andere sporten uitblinkt. Zij dankt
dat bovendien, en misschien wel in beslis
sende mate, daaraan dat zij voor miljoenen
mensen een symbool is geworden van
sportiviteit en niet van sport alleen.
Sport is een woord dat gruwelijk wordt
misbruikt. Het wordt namelijk, behalve op
prijzenswaardige fysieke prestaties die die
naam tenvolle verdienen, ook meer en
meer toegepast op allerlei (soms openlijk
of verkapt commerciële) vertoningen, waar
bij de sportgeest ver te zoeken is. Sport
zo vertelt ons het Groot Nederlands "Woor
denboek is „ontspanning, inzonderheid
in de open lucht, die vaardigheid en kracht
vordert en bevordert." Maar vooral dat
b e vorderen is langzamerhand lelijk in de
verdrukking gekomen. Voor al te veel zo
genaamde sportvrienden komt het er hele
maal niet meer op aan of een bepaalde
prestatie nog wel de lichaamskracht en de
gezondheid bevordert, als de wedstrijd hèn
maar in „ademloze spanning" brengt en als
er vooral, vooral maar een of ander record
bij wordt gebroken. Wat er nog meer bij
wordt gebroken armen of benen, ere
woorden of carrières wordt maar al te
vaak van minder belang geacht.
Het begrip sportiviteit is meer zichzelf
gebleven. Sportiviteit is de geest van eer
lijkheid en „fair play", van vriendschappe
lijke samenwerking bij metingen van
kracht en vaardigheid in een sfeer van
lichamelijke inspanning en geestelijke ont
spanning. Natuurlijk wordt sport ook
heden ten dage nog vaak in die geest
bedreven, en zeker in het meer intieme
kader van plaatselijke of landelijke clubs
en competities. Maar als het gaat om
„wereld"-records en „wereld"-kampioen-
schappen (vooral wanneer bij de wedstrij
den daarvoor het spectaculaire element
sterk op de voorgrond treedt) wordt bij
sommige deelnemers de zucht naar over
winning wel eens dermate een obsessie,
dat er van de sportiviteit weinig overblijft.
Allerlei sport-instanties, het Olympisch
Comité niet uitgesloten, zouden daarvan
trieste staaltjes kunnen vertellen.
De echte geest van sportiviteit nu is het,
die Fanny Blankers-Koen groot heeft ge
maakt en haar de kracht, d.w.z. de inner
lijke kracht, heeft gegeven om ruim twin
tig jaar in de voorste gelederen mee te
doen, terwijl andere „sportfenomenen",
wie het in wezen alleen om dat éne mo
ment van glorie, om het breken van dat
éne record te doen is geweest, na korte tijd
zijn uitgespeeld. Want hoewel Fanny nooit
ontkend heeft dat zij, zoals elk normaal
sportbeoefenaar, ernaar streefde haar wed
strijden te winnen en de hoogste eer te be
halen die er te behalen was, dat streven is
haar nooit tot obsessie geworden. Het ging
haar om het spel, meer dan om de knik
kers; om de spanning van de strijd, meer
dan om de roes van de overwinning.
Fanny Blankers-Koen heeft, volgens haar
eigen woorden, „blijheid en vreugde" in
haar beoefening van de atletiek gevonden.
Als het breken van records, het behalen
van kampioenschappen haar enig doel zou
zijn geweest, zou dat niet tot blijheid maar
tot uitputting hebben geleid. Zij zou een
robot-van-de-sport zijn geworden, terwijl
zij nu haar persoonlijkheid als vrouw, als
moeder, als echtgenote heeft kunnen be
houden.
Gedurende al de jaren van haar sport
activiteit is mevr. Blankers-Koen een expo-
nente geweest van de gedachte, uitgespro
ken door de geestelijke vader van de mo
derne Olympische Spelen, Pierre de Cou-
bertin: „Het belangrijkste in de Olympische
Spelen is niet, te zegevieren, maar deel te
nemen. Het wezenlijke in het leven is niet,
te overwinnen, maar eerlijk te strijden."
Er is alle reden om ons die gedachte te
blijven herinneren, ook nu Fanny de grote
sprong uit de wereld van de wedstrijd
deelnemers naar de wereld van de toe
schouwers heeft gemaakt. Er is dubbel
reden voor, nu weldra de Spelen in Mel
bourne beginnen en wij uit de verte het
werk van de Nederlandse ploeg daar zullen
volgen.
Er is trouwens ook buiten de sport reden
te over om ons de tweede helft van De
Coubertin's uitspraak in te prenten.
Simon Koster
ADVERTENTIE
Zijlvest 41, Haarlem - Tel. 12456 - 14155 - 22279
HET ADRES als u gaat VERHUIZEN.
