DE SAMENZWEERDERS
MERLIJN EN DE WONDERBESSEN
r
Britse kernenergiecentrale zal
morgen in werking gaan
Als Stevenson president wordt
zal hij de H-bom bestrijden
Mikojan erkent Israels recht
in het Suezkanaal
Koningin Elizabeth verricht opening
Democratische kandidaat acht de tijd
rijp voor internationaal overleg
Frankrijk behoudt zich vrijheid van
handelen voor, zegt Pineau
Internationaal protestants
congres te Straatsburg
Massa-demonstratie in
Wenen voor Zuid-Tirol
Extremisten buitten de
gelegenheid uit
Vertegenwoordiger in
Djakarta aangehouden
Eerste statuutdag voor
betrekkingen met de West
Kanselier Raab maant de
Oostenrijkers tot matiging
Eisenhowers plan voor een
luchtinspectie uitvoerbaar
Eerherstel verwacht voor
Poolse Titoïst Gomoelka
VERVOLGVERHAAL
v^door Friedrich Bruegel J
Socioloog getuigt in Poznan
voor acht verdachten
Mijna religieuze betoging
tegen onrecht
„(Jueen Mary" verlegde
koers voor gewonden
KLM wacht af in Oostenrijk
Agenda voor Haarlem
DINSDAG 16 OKTOBER 1956
Morgen opent koningin Elizabeth II van Groot-
•rittannië de grootste kernenergiecentrale ter
wereld, Calder Hall, in het graafschap Cumber
land. Het is de eerste door atoomenergie gedre
ven elektrische centrale, die ook stroom beschik
baar stelt voor industriële en huiselijke doelein
den. Drie jaren is er gebouwd aan de centrale van
Calder Hall, waaraan zeven jaren van studie cn
experimenten vooraf zijn gegaan.
Calder Hall heeft twee atoomzuilen, die ieder
bestaan uit een cilindrisch blok grafiet, waarin
zich verticale kanalen bevinden, die staafjes ura
nium bevatten. De warmte, opgewekt door atoom
splitsing in de zuilen wordt door een gesloten
stroom koolzuurgas onder druk door de kanalen
geleid naar de warmte-uitwisselaars of ketels. De
aangevoerde hitte maakt daar van water over
verhitte stoom, die enige turbines in beweging
brengt, die turbines wekken 90.000 kwu elektri
citeit op.
In de installatie wint men tevens plutonium
voor defensie-doeleinden waardoor het stroompro-
duktievermogen van Calder Hall niet ver boven
de 90.000 kwu ligt.
In de komende jaren zal Groot-Brittannië nog
vier centrales bouwen van het type Calder Hall
en twaalf andere centrales. Die zestien centrales
zullen (in 1965) een totale capaciteit hebben van
ten minste twee miljoen kwu. Groot-Brittannië
ziet zich evenals andere landen geplaatst
voor een steeds toenemende vraag naar energie,
waaraan op den duur niet voldaan kan worden
uit de voorhanden zijnde hoeveelheden aardolie
en waterkracht.
De Verenigde Staten hebben nog geen enkele
door kernenergie gedreven elektrische centrale,
Rusland heeft er één met een capaciteit
van ongeveer vijf percent van die van Cal
der Hall. Ook Frankrijk heeft vorige week
een kleine centrale geopend.
Tweehonderd journalisten uit bijna alle
Europese landen, behalve Rusland, hebben
de installaties gisteren bezocht. De Russen
hadden de uitnodiging niet aanvaard.
ADVERTENTIE
Deze speciale moderne VERLOVINGS
RING rrtet facetten van wit- en geel
goud is zeer bijzonder v.a. 95.- p. paar
Bij
vindt u het.
De kleine zaak met de grootste keuze
Grote Houtstr. 49 - Tel. 20049 - Haarl.
(Van onze correspondent in Wenen)
Zaterdagavond is voor het Weense ge
meentehuis een betoging ten gunste van
Zuid-Tirol gehouden, waaraan twintigdui
zend mensen hebben deelgenomen. Leden
van Tiroolse verenigingen in klederdracht,
voormalige front- en verzetstrijders, een
groot aantal Sudeten-Duitsers en studen
ten-organisaties van alle mogelijke schake
ringen trokken langs de Ringstrasse, waar
duizenden nieuwsgierigen de optocht gade
sloegen. Op .spandoeken werden leuzen
met een extremistische en hatelijke inslag
meegevoerd, waarin bijvoorbeeld Zuid-
Tirol voor Oostenrijk werd opgeëist en
minister Figl werd aangeraden af te treden.
Toen de burgemeester van Wenen, als
eerste spreker, het gematigde standpunt
van de regering uiteenzette en het akkoord
van Parijs de basis noemde, waarop men
met Italië diende te onderhandelen, brak
er zo'n oorverdovend geschreeuw en gefluit
los, dat hij het podium moest verlaten.
Demonstratief speelde daarop een Tirools
orkest het lied van Andreas Hofer. Ook de
spreker van de Oostenrijkse volkspartij, de
afgevaardigde Gorbach, werd herhaalde
lijk onderbroken, omdat hij niet op de ge
wenste manier sprak. Daar tegenover werd
het pro-Duitse parlementslid Gredler fana
tiek toegejuicht, toen hij het akkoord van
Parijs aanviel en zijn demagogische rede
voering met de woorden besloot: „Zuid-Tirol
blijft Duits". Tenslotte werd in een reso
lutie de eis gesteld, dat Zuid-Tirol volle
autonomie moet krijgen en dat deze eis
voor de UNO moet worden gebracht door
de regering. Het gejuich bewees, dat de
meeste demonstranten de inhoud niet had
den begrepen, want de autonomie blijft
binnen de grenzen van het akkoord van
Parijs.
Het is duidelijk dat extremistische ele
menten van deze gelegenheid misbruik
hebben gemaakt om rustige en verstandige
onderhandelingen te boycotten. Aan de
gerechtvaardigde aanspraken van Zuid-
Tirol is afbreuk gedaan. De betoging was
zo beschamend, dat de Oostenrijkse radio
er slechts een zeer verkorte uitzending van
gaf. „Neues Oesterreich" schrijft: „Wat
zich op het Weense raadhuisplein heeft
afgespeeld, is eerder van nadeel dan van
voordeel geweest voor de herziening van
de Italiaanse politiek".
Alle Italiaanse bladen protesteerden
tegen deze demonstratie en spraken van
„inmenging in Italië's binnenlandse aange
legenheden".
DJAKARTA (ANP). De politie van
Bandjermasin heeft een vertegenwoordiger
van Lindeteves in Surabaja aangehouden
wegens verduistering van 900.000 rupiahs.
Tegen deze vertegenwoordiger, E. A. R.
had de directie van Lindeteves een aan
klacht ingediend.
Volgens de politie heeft hij een beken
tenis afgelegd.
STRAATSBURG (AFP). Te Straats
burg is zondag een driedaags internatio
naal congres van protestanten geëindigd,
waaraan tweeduizend afgevaardigden van
protestantse gemeenten in Oost-Frankrijk
en vijftig vertegenwoordiger* van pro
testantse kerken in Zwitserland, België,
Nederland, Zweden en Finland hebben
deelgenomen. Het thema van het congres,
dat vrijdag bégon, was „God zei, waar
is uw broeder" (Genesis 4 9). Verdeeld
in -vijftien commissies hebben de afgevaar
digden gesproken over verschillende poli
tieke en sociale vraagstukken. Over Alge
rije heeft het congres een resolutie aan
genomen, waarin alle protestanten opge
roepen worden elke politiek te steunen die
pacificatie en een algemene verzoening
tussen Mohammedanen en Fransen tot doel
heeft.
Zondag werd het congres besloten met
een grote bijeenkomst in de open lucht,
die door 55.000 personen werd bijgewoond,
's Ochtends hadden duizenden een kerk
dienst in de open lucht bijgewoond. Vrij
dag werd ter gelegenheid van het congres
een tentoonstelling van „Hedendaagse
protestantse religieuze kunst" geopend.
Met het doel zich te bezinnen op de
staatkundige, culturele en economische
banden tussen Nederland en de rijksdelen
in de West, zal in december in Amster
dam onder auspiciën van de Koninklijke
vereniging „Oost en West" afdeling Am
sterdam, het Koninklijk Instituut voor de
Tropen en de Sticusa (Stichting Culturele
Samenwerking Suriname en de Nederland
se Antillen) een statuutdag worden ge
houden. Vrijdagavond 14 december wordt
in Krasnapolsky een scholierenbijeen
komst gehouden, die onder meer zal wor
den bijgewoond door Prinses Irene en haar
klasgenoten. Zij zullen, in een opstelwed
strijd over de West, meedingen naar een
aantal prijzen. De hoofdprijs is een reis
naar de West per vliegtuig en een verblijf
aldaar van vier weken. De bedoeling van
deze scholierenbijeenkomst is de school
jeugd de nodige aanvullende kennis te ver
schaffen over de West in woord en beeld
en te trachten contacten te leggen' tussen
de Nederlandse schooljeugd en die in de
West. Zaterdagochtend 15 december is er
in de grote aula van het Instituut voor de
Tropen een bijeenkomst voor volwasse
nen. "oorzitter van het ere-comité van
deze eerste statuutdag is Prins Bernhard,
leden zijn onder meer de beide gevolmach
tigde ministers uit de West, mr. R. H. Pos
en de heer W. F. M. Lampe en voorts mr.
Arn. J. d'Ailly, burgemeester van Amster
dam.
(Van onze correspondent in Wenen)
In een radiotoespraak heeft de Oosten
rijkse kanselier Raab zowel werknemers
als werkgevers opgeroepen in hun eisen
gematigd te blijven en geduld te oefenen.
De regering wil haar beloften vervullen,
maar men moet haar de tijd gunnen. Met
het oog op de huidige stakingen en loon
eisen maakt Oostenrijk een moeilijke tijd
door, maar het land heeft in het verleden
voor veel grotere moeilijkheden gestaan,
die toch werden opgelost. De kanselier
deed een beroep op de huisvrouwen Oos
tenrijkse produkten, vooral fruit, te kopen,
dat goedkoper is dan het buitenlandse.
Raab spoorde verder de twee regerings
partijen aan de problemen samen op te
lossen in een geest van gemeenschappe
lijke verantwoordelijkheid.
Proef genomen boven groot gebied
in Italië van Milaan tot Sicilië
ROME (United Press) Uit de resul
taten van een proef in Italië is gebleken
dat het plan van president Eisenhower in
zake een vrije luchtcontrole uitvoerbaar is.
Gedurende vijf dagen hebben jagers van
de Italiaanse luchtmacht honderdduizenden
foto's gemaakt van gebieden van Milaan en
Genua tot Rome, Napels en Sicilië. Geen
detail op de grond bleef onopgemerkt. Het
blijkt dat geen enkele belangrijke instal
latie verborgen kan worden voor luchtver-
kenningen. Volgens de officiële gegevens
is het mogelijk voor een volledige lucht-
brigade het gehele 117.471 vierkante mijlen
grote Italiaanse grondgebied in een vlucht
van een uur te fotograferen.
President Eisenhower had destijds voor
gesteld dat Russische vliegtuigen boven
de Verenigde Staten zouden fotograferen,
terwijl Amerikaanse vliegtuigen hetzelfde
boven Rusland zouden doen. Dit om zich
ervan te overtuigen dat de andere geen
agressieve oorlog voorbereidt.
Functionarissen zeggen dat de luchtfoto's
zo duidelijk zijn, dat zelfs het type vlieg
tuigen op de begane grond of de grootte
van kisten die in achtertuinen staan, kun
nen worden vastgesteld. De foto's werden
genomen van vliegtuigen uit die met een
snelheid van 435 tot 620 mijl per uur vlo
gen op hoogten tot 12.000 meter.
WARSCHAU (United Press) Vladis
lav Gomoelka, de voormalige leider van
de Poolse communisten die in 1951 wegens
„Titoïstische afwijkingen" gearresteerd
werd, heeft in Warschau een* bijeenkomst
van het politieke bureau bijgewoond, waar
in de komende zitting van het voltallige
centrale comité der Poolse communistische
partij werd voorbereid. Men veronderstelt
dat Gomoelka de plaats zal innemen van
Hilray Mine, die de vorige week aftrad ala
eerste vice-premier, vermoedelijk wegens de
economische toestand en de ongeregeld
heden in Poznan.
„In de industriële ontwikkeling zijn wij
ongeveer tien jaar achter bij de voornaam
ste kapitalistische landen van Europa", zo
schreef dezer dagen het partij-orgaan
„Trybuna Ludu" „Wij zijn dertig tot veer
tig jaar achter op Amerika", aldus het
blad. De voorzitter van de coöperatieve
boerenraad heeft een parlementaire com
missie gezegd dat in de laatste maanden
20.000 boeren zich hebben teruggetrokken
van de collectivisering in de landbouw.
Veel van deze boeren waren gedwongen tot
de kolchozen toe te treden.
„Wat zou hier aan de hand zijn?", vroeg Merlijn zich verbaasd af. „Waarom slaan
al die mensen zo druk te praten? En waarom zouden ze zo bedrukt kijken?"
Toen zag hij een papier, dat bij een aanplakbord was opgehangen; en toen begreep
hij het. Want daarop stond te lezen, dat in de bergen buiten de stad een woeste draak
was verschenen, die elke nacht uit zijn hol kwam en dan wel vier of vyf koeien en
paarden aanviel cn verslond. En dat was een ramp voor de bewoners!
En verder stond er nog op de aankondiging, dat hij, die een middel wist om het
monster te verslaan, tien beurzen met goud als beloning zou ontvangen! 23-24
CHICAGO (Reuter/AFP/UP) Adlai
Stevenson, de Democratische presidents
kandidaat, heeft in Chicago verklaard,
dat zijn eerste daad als hij tot president
gekozen wordt ,zal zijn door internationaal
overleg een einde te maken aan de proeven
met waterstofbommen. „Waar wachten we
op?" zo vroeg hij in een rede die door de
televisie werd uitgezonden. Sinds Steven
son vier maanden geleden, voor de verkie
zingscampagne begon, pleitte voor beëin
diging van de proeven met waterstofbom
men, hebben zowel Groot-Brittannië als
de Sovjet-Unie verklaard, dat zij bereid
zijn met de Verenigde Staten te streven
naar beëindiging van de proefnemingen.
Stevenson zei van deze gunstige gelegen
heid gebruik te willen maken, door een
MOSKOU (Reuter) De eerste Rus
sische vice-premier Anastas Mikojan heeft
in een gesprek met westelijke verslag
gevers op een receptie op de Afghaanse
ambassade in Moskou verklaard, dat de
schepen van alle landen, ook van Israel,
gelijke rechten moeten hebben bij de vaart
door het Suezkanaal. Hü voegde daaraan
toe, dat Israels gebruik van het kanaal
niet zo'n heel ernstig probleem is, daar
zijn handel voornamelijk over de Middel
landse Zee gaat. Het ziet er naar zijn
mening naar uit, dat de Suezkwestie door
onderhandelen zal worden opgelost. De
Israëlische ambassadeur in Moskou zei:
„dit is de eerste keer dat zij ons gebruik
van het kanaal aanroeren".
In een brief aan de voorzitter van de
Veiligheidsraad zegt de Egyptische mi
nister van Buitenlandse Zaken Fawzi, dat
de Britse premier Eden tegen de aanbe
velingen van de raad ingaat. Hij haalde
een zin uit Edens toespraak op de conser
vatieve partijconferentie te Llandudno in
Wales aan, waarin hij zegt dat het gebruik
van geweld in de Suezkwestie niet uit
gesloten is. Volgens Fawzi zijn Groot-Brit
tannië en Frankrijk niet teruggekomen van
de militaire en economische maatregelen
die zij onmiddellijk na de nationalisatie
van het kanaal hebben genomen, waar
door het geschil in de politieke sfeer wordt
getrokken. Fawzi heeft in New York na
een onderhoud met de secretaris-generaal
van de UNO, Hammarskjoeld, verklaard,
dat nog geen datum of plaats is vastge
steld voor verdere besprekingen met Fran
se en Britse vertegenwoordigers.
Na zijn terugkeer uit New Ybrk heeft
de Franse minister van Buitenlandse Za
ken, Pineau, te Parijs tegenover verslag
gevers verklaard, dat „Frankrijk zich vol
ledig vrijheid van handelen voorbehoudt,
wegens het veto van de Sovjet-Unie, dat
de mogelijkheden, door het tweede deel
van de Frans-Britse voorstellen geboden,
ongedaan maakt".
De raad van commissarissen van de Suez-
kanaalmaatschappij verklaart in een ver
slag, dat te Parijs is voorgelezen op een
vergadering van aandeelhouders, dat hij
rekent op de algehele steun van de Britse
en de Franse regering voor de verdediging
van haar rechtmatige belangen. Op de ver
gadering werd een resolutie aangenomen,
waarin de tot dusver, door de maatschap
pij, genomen maatregelen worden goed
gekeurd. Er werden 27 "an de 509 stemmen
tegen de resolutie uitgebracht. In het ver
slag wordt gezegd, dat twee maanden na
de naasting van het kanaal 58 percent van
alle tolgelden aan de maatschappij werden
betaald. De rest is betaald aan de Egyp
tische maatschappij.
I conferentie of overleg op wat voor niveau
ook.
President Eisenhower heeft deze opvat
ting van Stevenson „een theatraal gebaar"
genoemd, dat gevaarlijk zou kunnen zijn
voor de Amerikaanse veiligheid. Een aan
tal vooraanstaande atoomgeleerden heeft
zich evenwel gemeenschappelijk voor Ste
vensons standpunt uitgesproken. Tien ge
leerden van het California Institute of
Technology zeggen in een gemeenschappe
lijke verklaring dat het van het grootste
belang is dat deze kwestie en vraagstuk
ken als de buitenlandse politiek en onze
militaire kwetsbaarheid geen deel uitma
ken van de politieke discussies. Na tien
jaar onderhandelen heeft de wereld geen
andere zekerheid met betrokking tot het
leven op aarde dan de zwakke hoop dat
geen enkel land de trekker zal overhalen
uit vrees voor eigen vernietiging, aldus de
geleerden, die waarschuwen dat de komen
de vier jaar kunnen beslissen over het
voortduren van onze beschaving.
Stevenson gaf toe, dat het wellicht niet
mogelijk zal zijn in de naaste toekomst
een internationale overeenkomst te berei
ken die verdere proefnemingen verhindert.
De produktie van waterstof wapens en
verder onderzoek op dit gebied zou voort
gezet moeten worden.
De waterstofbom is reeds zo krachtig,
dat een bom de grootste stad op de wereld
verwoesten kan, aldus Stevenson. Als elke
man, vrouw en kind op de aarde met een
staaf dynamiet van zeven kilogram onder
de arm zou lopen, zou de totale ontplof
fingskracht gelijk staan aan die van een
waterstofbom van twintig megaton en zo'n
bom is reeds tot ontploffing gebracht.
Stevenson haalde voorts de verklaring
van Harold Stassen, de adviseur van Eisen
hower voor ontwapening, aan, dat over een
jaar het geheim van de waterstofbom over
de gehele wereld verspreid zal zijn. „Denk
u eens in wat gebeuren kan", aldus Steven
son, „als een maniak, een tweede Hitier, de
waterstofbom bezit. En stelt u de gevolgen
voor als een dozijn landen proeven met
waterstofbommen gaan nemen en de at
mosfeer besmetten met radio-actief mate
riaal".
PRIX D'EXCELLENCE VOOR PIANO
NAAR NIJMEGENAAR
De pianist Jacques Hendriks in Nijmegen
heeft aan het Amsterdams conservatorium
de „Prix d'excellence" behaald voor piano.
Tevens werd hem toegekend de Elisabeth
Everts-prijs, alsmede de jubileumprijs van
de Maatschappij tot Bevordering van Toon
kunst. Jacques Hendriks was leerling van
de pianist Jan Ode.
ADVERTENTIE
C? Kratochvil liet hem toen gaan, maar zijn humeur
was nu zó slecht geworden, dat toen zijn assistent
hem iets wilde vragen, één blik al genoeg was om hem
te doen verdwijnen.
Dit was echter een fout, want hierdoor hoorde hij pas
een uur later een nieuwtje, waar hij grote interesse
voor had.
Hij liep langzaam naar huis, omdat hij daar niet voor
half één wilde zijn. Thuis gekomen, werd hij verwel
komd met de boodschap, dat mijnheer Kubrna van het
Ministerie van Onderwijs had opgebeld. Tegen één uur
zou hij nog eens opbellen. Kratochvil had een hekel aan
zulk soort boodschappen, want je werd daardoor in een
zenuwachtige spanning gebracht. Hij keek zijn post door.
Eén brief bracht hem gelukkig in een beter humeur.
Het was een in de meest vleiende bewoordingen gestelde
uitnodiging om aan de universiteit van Sofia een lezing
te houden. Dat was tenminste iets, alhoewel hij het nóg
meer op prijs gesteld zou hebben, als de universiteit van
Oxford, Cambridge, Padua of de Sorbonne hem een der
gelijke invitatie gestuurd zou hebben.
Hij liep de eetkamer binnen. Toen de maaltijd geser
veerd werd, vertelde hij over de jongeman, die het ge
waagd had Smolik te citeren, doch hij moest hiervoor
een standje van zijn vrouw incasseren. Mevrouw Kra-
tochvilova zei, dat zij Smolik, toen zij hem laatst ont
moet had, bijzonder charmant had gevonden, en dat hij
zo'n aardige vrouw had. Het zou helemaal niet onver
standig zijn, vond zij, als hij, Kratochvil, een verzoenend
gebaar zou maken. Hij was toch de oudste van hun bei
den en bekender dan Smolik.
Er zijn op de hele wereld, zo zei mevrouw Hratoch-
vilova, nauwelijks tien mensen, die jullie menings
verschillen begrijpen, en het is trouwens beter om in
deze moeilijke tijden geen onnodige vijanden te maken
Kratochvils woede werd door de woorden van zijn
vrouw weer aangewakkerd. Wat moest hij hier nu op
antwoorden? Alle filologen ter wereld, de faculteiten,
academies en maatschappijen van wetenschappen volg
den als het ware op de voet hun dispuut, maar zijn vrouw
verlaagde zijn meningsstrijd met Smolik tot een soort
burenpraatje. Verbeten klemde hij de lippen op elkaar en
stond van tafel op. Hij trok zich terug in zijn studeer
vertrek.
Hij ging in een gemakkelijke stoel zitten, schonk zich
zelf een kopje koffie in en stak één van de goede Mace
donische sigaretten op, die de universiteit van Belgrado
hem gestuurd had, toen men nog kon corresponderen.
Hij greep vervolgens naar de kranten. Eerst wilde hij het
Partijblad even doorbladeren, maar hij had nauwelijks
de voorpagina onder ogen gekregen, of hij verbleekte.
Zijn blik had Jablonsky's naam getroffen. Deze stond
met zware letters en onderstreept op een opvallende
plaats; het was een soort woedekreet. Hij voelde zich
alsof hij zo juist een fikse klap op het hoofd te incasseren
had gekregen. Langzaam las hij het communiqué. Einde
lijk drong de strekking er van tot hem door. Zijn pupil
was bij een moordaanslag betrokken! Dit zou hem op
zichzelf niet verontrust hebben, ware het niet, dat hij
juist de vorige dag met de minister van Onderwijs ge
sproken had! Waarom had hij zich daartoe ook laten
overhalen? Altijd maakte hij dezelfde fout, altijd liet hij
zich meeslepen door zijn dagdromen. Maar Helena had
het hem gevraagd!
Een paar uur, nadat hij met haar gesproken had, was
hij al bij de minister geweest. Wat had hij ook weer
precies gezegd? Kratochvil trachtte het gesprek weer
voor de geest te roepen. Eerst had hij over de universi
teit gesproken, toen over de uitwisseling van boeken met
Amerika, vervolgens over de relaties met universiteiten
in het westen, en tenslotte hijherinnerde het zich
weer woordelijk had hij gezegd: En dan is er nog
die pijnlijke kwestie met Jablonsky, lid van onze facul
teit. Zou het niet wenselijk zijn om op zijn academische
prestaties te wijzen? Ik heb zo juist uit betrouwbare bron
vernomen, dat hij geen ernstig vergrijp kan hebben be
gaan.
Dat waren zijn woorden geweest. Kratochvil vond het
dan ook gelukkig, dat niet hij, maar de minister, gezegd,
had: Een jonge, geniale geleerde met een grote toe
komst voor zich. Waarschijnlijk had de minister dat ge
zegd, omdat hij nooit iemand uit liet spreken, omdat hij
altijd interrumpeerde....
Nu hij het communiqué gelezen had, moest hij zich
wel van de zaak distanciëren, vond hij. Dat Helena
hem dit aangedaan had! Vrouwen hadden geen ver
antwoordelijkheidsgevoel! Kubrna had ongetwijfeld in
verband met deze affaire opgebeld. Het beste was waar
schijnlijk om straks, wanneer hij weer zou opbellen,
„niet thuis" te geven en de minister een brief te schrij
ven. Hij ging achter zijn bureau zitten, greep een vel
postpapier, en begon: Excellentie, Het is met grote spijt.
Nee, eeh brief was ook niet goed. Tot nu toe was er nog
niets op schrift gesteld. Een brief zou in het archief opge
borgen worden, zodat zijn inmenging, die momenteel nog
niet officieel geboekstaafd was, vastgelegd zou zijn. En
dat zou wel eens als een wapen tégen hem gebruikt
kunnen worden! Interventie ten behoeve van een vijand
van Partij en Regering! Het was tóch maar het beste het
bij een mondeling gesprek te laten. Zou hij soms Kubrna
opbellen? Nee, dan zou hij de indruk wekken, dat hij
de zaak serieus opnam. Tenslotte had hij niet wérkelijk
geïntervenieerd, maar tijdens een langdurig onderhoud
slechts enkele woorden over deze kwestie gesproken.
Hij liep door zijn kamer heen en weer en voelde zich
angstig, nerveus en nijdig. Een tweede sigaret stak hij
op. De dokter had hem wel gewaarschuwd voor over
matig roken, maar een crisis zoals deze kon hij zonder
sigaretten niet verwerken. Zijn blik viel op het tijd
schrift, waarin de denigrerende voetnoot was afgedrukt.
Achterhaald! Hoe durven ze het te zeggen! Hij liet
zich in een stoel vallen en bestudeerde de versieringen
van het plafond.
In de kamer naast zijn studeervertrek begon de tele
foon te bellen. Voordat hij bij het apparaat was, had zijn
vrouw echter reeds de hoorn van het toestel genomen.
Het was Kubrna. Zij begon direct opgetogen te praten,
vroeg hoe zijn vrouw het maakte en hoe het met de kin
deren ging, informeerde naar zijn plannen voor de paas
dagen, of zij in de stad zouden blijven of dat zij naar
buiten zouden gaan enzovoortenzovoort.enzo
voort. Daarbij moest zij nog zoetelijk glimlachen, alsof
Kubrna haar kon zienKratochvil stond in de deur
opening en maakte bezwerende gebaren, maar zij ratelde
maar dcor. Ze meende natuurlijk, dat zij de zaak van
haar man een dienst bewees door een opgewek* gesprek
met een zo belangrijk ambtenaar als Kubrna te voeren.
Tenslotte gaf zij de hoorn aan Kratochvil over. Hij
greep haar beet alsof het de laatste strohalm was, die
hem het leven moest redden. Afgemeten zei Kubrna:
Al mijn respect, Spectabilis! Zou ik u zonder om
wegen uit naam van de minister een gunst mogen
vragen?
(Wordt vervolgd).
POZNAN (Reuter) De Poolse profes
sor in de sociologie Chalanski is maandag
als getuige opgetreden in het proces te
Poznan tegen acht jongelieden, die be
schuldigd worden van overvallen op poli
tiebureaus met het doel wapens te krijgen
om het hoofdbureau van de veiligheids
politie aan te vallen. De professor ver
klaarde, dat de overval van de menigte op
het bureau „een uitbarsting van woede is
geweest tegen de wreedheid van de
veiligheidspolitie". Er was een demonstra
tie aan voorafgegaan die volgens hem „een
betoging geweest was tegen het onrecht,
die door het zingen van geestelijke liede
ren bijna een religieus karakter had gekre.
gen". Het gerucht dat de veiligheidspolitie
op kinderen schoot wekte bij de massa een
herinnering aan de onwettige en wrede
methoden, die in het verleden door de vei.
ligheidspolitie zijn toegepast, 't Gezicht van
vrouwen en kinderen, die gewond neervie
len, prikkelde de gevoelens van de massa
nog heviger en op dit ogenblik aldus de
professor hield de veiligheidspolitie in
de ogen van de menigte op de vertegen
woordigster van de regering en het recht
te zijn. Mensen die in een dergelijke toe
stand wapens ter hand nemen, zijn niet in
staat zich te beheersen. De professor acht
het niet uitgesloten dat er onder de menig
te bepaalde „misdadige elementen" ge
weest zijn. Hij betoogde evenwel dat men
„in een dergelijke toestand de misdadige
bedoelingen niet kan beoordelen of uitleg
gen".
De openbare aanklager zei tegen het
hof, dat hij zijn mening, uitgesproken aan
het begin van het proces, handhaafde, dat
het hof er geen behoefte aan heeft de me
ning van de professor te horen. De verde
digers vroegen meer getuigen op te roepen.
De rechter zei echter van mening té zijn
dat, als het hof dit verzoek zou toestaan,
het ook politie-ambtenaren van het hoofd
bureau als getuigen zou moeten horen, het
geen volgens het hof geen zin heeft voor
de zaak in kwestie. De rechter weigerde
eveneens getuigen te hoi-en van de Zispo-
locomotievenfabriek, die vlak voor het uit
breken van de staking van besprekingen
in Warschau over de grieven van de ar
beiders van de fabriek in Poznan onver-
richterzake waren teruggekeerd.
Het passagiersschip „Queen Mary" heeft
bijna 18 uur vertraging gehad door een
mislukte poging een Grieks vrachtschip te
helpen.
De Cunard Line maakt bekend dat het
vrachtschip „Ania" een SOS had uitge
zonden over het feit, dat twee opvarenden
gewond waren bij een explosie ter hoogte
van Cape Race. De Queen Mary wijzigde
koers om te trachten de twee gewonden
over te nemen, daar de Griek geen dokter
aan boord had. Inmiddels heeft de Queen
Mary gemeld dat de poging mislukt is en
dat de oude koers naar New York weer
is ingeslagen.
(Van onze correspondent in Wenen
Met voldoening heeft men in Oostenrijk
kennis genomen van het besluit dat de
twee concurrerende luchtvaartverenigin
gen „Air Austria" en „Austrian Airways"
tot één maatschappij zullen worden samen
gesmolten. De grote vraag i- nu, hoe mer.
de contracten zal afwikkelen, die reeds
met de KLM en de SAS zijn gesloten. Van
Oostenrijkse zijde schijnt mer te verwach
ten dat de twee buitenlandse maatschap
pijen eveneens tot nauwe samenwerking
zullen besluiten. Oostenrijk zal waarschijn
lijk een van de concurrenten een aanzien
lijke financiële schadevergoeding moeten
betalen, óf aan een van de twee een ver
gunning moeten aanbieden voor een voor
delige vliegdienst gedurende een aantal ja
ren, De KLM wacht af, daar Oostenrijk-
een oplossing moet vinden voor een com
plicatie, die het zelf heeft veroorzaakt.
DINSDAG 16 OKTOBER
Minerva: „In de rimboe van Australië
alle leeft., 8.15 uur. Lido: „Ave Maria", H
jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Les grandes ma
noeuvres", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Drie mannen in de sneeuw", alle leeft., 7 e"
9.15 uur. Cinema Palace: „Tempel der ver
leiding", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Boxy: ,.D«
zee der verloren schepen", 14 jaar, 7 en 9.1'
uur. Studio; „Politie zonder wapens". H
jaar. 7 en 9.15 uur. Frans Ilals: „Zwei blaue
Augen", 8 uur.
Frans Halsmuseum: 8 uur, Voor de Volks
universiteit spreekt de heer W. G. van Maa-
nen over „Mens en type in de roman".
WOENSDAG 17 OKTOBER
Lido: „Ave Maria", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Luxor: „Les grandes manoeuvres.
14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
mannen in de sneeuw", alle leeft., 2, 4.15,
en 9.15 uur. Cinema Palace: „Tempel der ver
leiding", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy;
„De zee der verloren schepen", 14 jaar, 2.30,
7 en 9.15 uur. Studio: „Politie zonder wa
pens", 14 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Fnns
Hals: „Zwei blaue Augen", 2.30, 7 en 9.1a
uur. Stadsschouwburg: 8 uur. Het Neder-
lands Ballet. Minerva theater: 8.15 uur, Sticn-
ting Nieuw Nederlands Toneelgezelschap me-
„Detective Itory". Kerkgebouw Vestestraai,
8 uur, gemeenteavond van de vereniging van
vrijzinnig hervormden. Causerie over
Leger des Heils.
