Panda en de Meester ^magiër
ü20
W er eldgebeur tenissen
beheersen de beurzen
Effecten- en
Geld markt
Zuivering van afvalwater in
hoogheemraadschap Rijnland
Y
Industrieën kunnen zich wenden
tot de Kamer van Koophandel
De radio geeft zondag
NAAIMACHINES
De radio geeft maandag
De lachende olifanten van Sarrasani
Wereldnieuws
Voor goede en
duurzame vloeren
-vJoêirè&
TccU ió Ixet zo
Kepler
2
Kindje verkouden?
Première „Berenvel" door
„De Haagse Comedie"
IWC-sinds 1868 'n begrip voor
kwaliteit en precisie
Kerkelijk Nieuws
Examens
Heringa Wuthrich
Prins Bernhard deelt mee:
Koningin maandag terug
EDELHOUT
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1956
In 1953 heeft het Hoogheemraadschap
van Rijnland het initiatief genomen tot het
instellen van een gemengde commissie, die
het vraagstuk zou bestuderen met betrek
king tot de afvalwaterzuivering. Het Hoog
heemraadschap binnen welks gebied een
groot gedeelte van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Haarlem en om
streken gelegen is, heeft van oudsher naast
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.45
Geestelijke liederen. 10.00 Gereformeerde
kerkdienst. 11.30 Platen. 11.45 Koorconcert.
12.15 Platen. 12.20 Apologie. 12.40 Lichte mu
ziek. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
katholiek nieuws. 13.10 Radio Dansconcours.
13.45 Boekbespreking. 14.00 Voor de kin
deren. 14.30 Alt, bas en piano. 15.05 De kerk
van heden en de wereld van morgen, cau
serie. 15.35 Platen. 15.45 Muzikale causerie.
16.15 Piano. 16.30 Vespers. 17.00 De beteke
nis van de Hervorming nü, causerie. 17.55
De Papoease Kerk in Nieuw-Guinea zelf
standig. 18.10 Het dient tot niets, discussie.
18.20 Filmrubriek. 18.30 Overpeinzingen van
een dorpsdominee. 18.40 Schipperscatechi-
satie. 19.00 Nieuws uit de kerken. 19.05
Samenzangprogramma. 19.25 De vlucht uit
de verantwoordelijkheid, zondagavondge
sprek. 19.45 Nieuws. 20.00 Gevarieerd pro
gramma voor de soldaten. 20.30 Actualitei
ten. 20.45 De gewone man. 20.50 Cabaret.
21.20 U bent toch ook van de partij?, cause
rie. 21.30 Sprong in het Heelal, hoorspel.
22.10 Platen. 22.35 Idem. 22.45 Avondgebe_d
en liturgische kalender. 23.00 Nieuws. 23.15-
24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.18 Voor het platteland. 8.30
Weer of geen weer. 9.45 „Geestelijk leven",
causerie. 10.00 Viool en cello. 10.20 Met en
zonder opslag. 10.50 Muzikale causerie met
illustratie. 11.20 Cabaret. 12.00 Amusements
muziek. 12.30 Sportspiegel. 12.35 Even af
rekenen, Heren! 12.45 Lichte muziek. 13.00
Nieuws. 13.05 Mededelingen of platen. 13.10
Platen. 13.30 Voetbalwedstrijd Denemarken-
Nederland. 15.15 Platen. 15.30 Boekbespre
king. 15.55 Promenade-orkest, koor en so
listen. 16.45 Sportrevue. 17.00 Zigeuneror
kest. 17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nieuws en
sportuitslagen. 18.05 Sportjournaal. 18.30
Nederlands hervormde kerkdienst. 19.00
Kinderdienst. 19.30 „De Open deur", cause
rie. 20.00 Nieuws. 20.05 Cosmopolitain-orkest.
20.35 „Paul Vlaanderen en het Lawrence-
Mysterie", hoorspel. 21.10 Wereldkampioen
schappen mondharmonica 1956. 21.40 Voor
dracht. 21.45 Pianorecital. 22.00 Hersengym
nastiek. 22.20 Platen. 22.50 Radiojournaal.
23.00 Nieuws. 23.15 Mededelingen en SOS-
berichten. 23.20-23.55 Dansmuziek.
BLOEMENDAAL, 245 M.
9 en 10.30 Ds. G. Toornvliet te Bloemen-
daal. 11.45 (Belangstellenden) Ds. G. Toorn
vliet te Bloemendaal. 2.30 Radio-Kinder-
kerk. 3.30 Ds. D. J. Roos te Haarlem.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Amusementsmuziek. 12.34 Platen.
13.00 Nieuws. 13.15 Voor de soldaten. 14.00
Platen. 15.30 Idem. 16.00 Voetbalreportage.
16.45 Gevarieerde muziek. 17.15 Sportuit
slagen en nieuws. 17.20 Platen. 17.45 Sport
uitslagen. 17.52 Lichte muziek. 18.05 Volks
zang. 18.30 Godsdienstig halfuur. 19.00
Nieuws. 19.45 Platen. 20.00 Gevarieerd pro
gramma. 21.30 Platen. 22.00 Nieuws. 22.11
Verzoekprogramma. 23.00 Nieuws. 23.05-24.00
Platen.
ADVERTENTIE
Dan rug, keel en borstje
Inwrijven met
het beheer van de boezem in het algemeen,
ook de preventieve zorg voor de hoedanig
heid van het boezemwater tot taak gehad.
Aangezien het, in overwegende mate op
agrarische grondslag steunende, zich niet
volledig deskundig achtte om deze taak te
verrichten zonder door het instellen van
deze gemengde commissie ook andere be
langhebbenden in te schakelen, waarbij
het onder meer dacht aan gemeenten en
industrieën, die ten nauwste bij het vraag
stuk van de afvalwaterzuivering betrokken
zijn, hebben dijkgraaf en hoogheemraden
van Rijnland in deze gemengde commissie
behalve de vertegenwoordigers van Rijn
land ook representanten van verschillende
belangrijke gemeenten en van de betrok
ken Kamers van Koophandel in Noord- en
Zuid-Holland aangetrokken. Namens de
Kamers hebben in deze commissie zitting
dr. J. C. Derksen, ondervoorzitter der Ka
mer van Koophandel en Fabrieken te Gou
da, directeur van de N.V. Koninklijke Stea
rine Kaarsenfabrieken „Gouda-Apollo" en
mr. A. G. de Blécourt, secretaris der Haar
lemse Kamer.
Deze commissie heeft in dè loop van
twee jaar reeds belangrijk werk verricht.
Nu evenwel een centrale regeling inzake
Op zaterdag 10 november zal „De Haagse
Comedie" in de Koninklijke Schouwburg
in Den Haag de première geven van „Be
renvel" (Peau d'ours) van de in het Frans
schrijvende Vlaming Paul Willems. Regie
en vertaling: Joris Diels. Muziek: Jurriaan
Andriessen, decor en costumes: Randi
Doorman. Deze voorstelling wordt gegeven
als onderdeel van de Haagse Kunstmaand
1956, ter gelegenheid van het tienjarig
bestaan van het Belgisch Nederlands Cul
tureel Akkoord.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181. Tel. 14444
ADVERTENTIE
VOOR HAARLEM
EN OMSTREKEN
UITSLUITEND bij
GROTE HOUTSTRAAT
- HAARLEM - TEL. 10371
TERWIJL MEN IN ONS LAND aan het
dokteren is over lonen en prijzen, bezits
vorming, vermogensaanwasbelasting en
dergelijke vraagstukken van welvaarts
verdeling, vinden er in Oost-Europa en in
de Arabische landen gebeurtenissen plaats,
die aan de wereldgeschiedenis een radicale
wending kunnen geven en ook de algemene
volkswelvaart in sterke mate kunnen be-
invloeden. Terwijl wij dit sëhrijven geven
de afvalwaterzuivering, zoals deze werd beurzen (nog) niet de indruk dat voor
voorgesteld in een door de commissie uit- een njeuwe wereldbrand ernstig gevreesd
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws en SOS-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.30 Platen. 7.45 Een woord
voor de dag. 8.00 Nieuws en weerberichten.
8.15 Sportuitslagen. 8.25 Platen. 9.00 Voor de
zieken. 9.25 Voor de vrouw. 9.40 Mastklim-
men. 10.10 Platen. 10.30 Theologische ether
leergang, causerieën. 11.10 Platen. 11.20 Ge
varieerd programma. 12.25 Voor boer en
tuinder. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Meisjeskoor. 12.53 Platen of actua
liteiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Pianoduo. 13.35
Platen. 14.05 Schoolradio. 14.30 Platen. 14.45
Voor de vrouw. 15.15 Instrumentaal trio.
15.30 Platen. 16.00 Bijbeloverdenking. 16.30
Instrumentaal trio en hobo en viool. 17.00
Voor de kleuters. 17.15 Voor de jeugd. 17.30
Platen. 17.40 Beursberichten. 17.45 Re
geringsuitzending: Rijksdelen overzee: Prof.
dr. K. H. de Voous: Jacht en natuurbescher
ming op de Nederlandse Antillen. 18.00 Or
gel. 18.30 Sportuitslagen. 18.40 Engelse les.
19.00 Nieuws en weerberichten. 19.10 Huis
muziek. 19.30 Parlementair commentaar.
19.45 Kamermuziek. 20.00 Radiokrant. 20.20
Lichte muziek. 20.45 Mensen en minuten,
hoorspel. 21.40 Vocaal ensemble. 22.10 Boek
bespreking. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15 Wereldkampioenschap dam
men 1956. 23.20 Orgelconcert. 23.40-24.00 Het
evangelie in Esperanto.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.23 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 Voor de vrouw.
10.00 „Voor de Oude dag", causerie. 10.05
Morgenwijding. 10.20 Platen. 11.10 Ritmische
muziek. 11.35 Cello en piano. 12.00 Lichte
muziek. 12.30 Land- en tuinbouwmede-
delingen. 12.33 Voor het platteland. 12.38
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de Midden
stand. 13.20 Orgel en zang. 13.45 Voor de
vrouw. 14.00 Litterair-muzikaal recital. 14.30
Josephine antwoordt, hoorspel. 15.25 Zestig
minuten boven de zestig. 16.25 Platen. 17.00
Zigeunermuziek. 17.25 Lichte muziek. 17.50
Militair commentaar. 18.00 Nieuws en com
mentaar 18.20 Dansmuziek. 18.50 Parlemen
tair overzicht. 19.05 Wie weet hoe?. 19.15
Strijkkwartet. 19.35 Actualiteiten. 19.45 Re-
geringsuitz.: Landbouwrubriek: „Waarom
controle vanwege de landbouworganisaties
op de kwaliteit van mengvoeders", een
vraaggesprek met dr. J. Grashuis en de heer
E. J. Kats. 20.00 Nieuws. 20.05 „De Familie
Doorsnee", hoorspel. 20.35 Amusementsmu
ziek. 21.15 Voor de militairen. 21.55 „Vier
jarige veldtocht", klankbeeld. 22.10 Radio
Filharmonisch Orkest en solist. 23.00 Nieuws.
23.15. Lichte muziek. 23,40-24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerberichten. 12.34
Voor de landbouwers. 12.42 Kamermuziek.
(Om 12.15 Koersen). 13.00 Nieuws. 13.11 Pla
ten. 14.00 Schoolradio. 15.45 Pianorecital.
16.00 Koersen. 16.02 Voor de zieken. 17.00
Nieuws. 17.10 Lichte muziek. 17.45 Platen.
18.00 Franse les. 18.15 Vlaamse liederen.
18.20 Protestantse causerie. 18.30 Voor de
soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.45
Amusementsmuziek. 20.00 Kamermuziek.
21.00 Kunstkaleidoscoop. 21.15 Platen. 21.30
Amusementsmuziek. 22.00 Nieuws. 22.10
Orgelrecital. 22.55-23.00 Nieuws.
gebracht rapport voorshands niet voor ver
wezenlijking vatbaar is in verband met
een aanhangig wetsontwerp, heeft Rijn
land het dienstig geoordeeld om de be
staande commissie in te schakelen voor
een eveneens urgent probleem, te weten
het tegengaan der boezemvei-vuiling van
Rijnland, waarbij in het bijzonder gedacht
is aan de rioollozingen.
Reeds staat in Rijnlands Algemene Keur
het voorschrift, dat het maken en hebben
van werken tot lozing op boezemwater niet
dan krachtens vergunning van dat college
is toegestaan. Evenwel lozen nog zeer veel
industrieën hun afvalwater zonder daartoe
in het bezit te zijn van de vereiste ver
gunning. Thans zal Rijnland een inten
sievere controle hierop toepassen en bin
nen afzienbare tijd hiermede een aanvang
nemen. De moeilijkheid is wellicht niet zo
zeer gelegen in het feit van het verkrijgen
der vergunning dan wel in het nakomen
van de daarbij te stellen voorwaarden;
deze voorwaarden kunnen namelijk van
dien aard zijn dat zij een grote financiële
belasting kunnen betekenen voor de be
trokken industrieën dan wel een ernstige
belemmerende factor kunnen betekenen
voor een redelijke exploitatie van een be
paalde industrie. Het is de bedoeling dat
belanghebbenden zich kunnen wenden tot
de gemengde commissie, waarbij in het bij
zonder gedacht is dat de industrieën zich
bij voorkeur zullen wenden tot de ver
tegenwoordigers van de Kamers van Koop
handel in deze commissie. Belanghebben
den kunnen trachten rechtstreeks tot een
oplossing met Rijnland te geraken, maar
het verdient in het algemeen de voorkeur
dat ook in die gevallen de representanten
van de Kamers van Koophandel in deze
commissie op de hoogte worden gesteld
van deze onderhandelingen.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Eist (U.) (toez.) Jac. Plomp
te Goudei-ak; te Kockengen I. Kok. kand.
te Veenendaal: te Drachten (Evang.)
(toez.) H. J. Visser te Saaxum.
Aangenomen het beroep tot predikant
voor buitengewone werkzaamheden (lucht
machtpredikant) A. Pijnacker Hordijk te
Buurse (O.).
Geref. Kerken
Drietal te 's-Gravenhage-Oost (vac. B.
Timmer): L. J. Boeijinga te 's-Gravenzan-
de, F. Vroon te Groningen en M. Wilschut
te Amsterdam-West.
Beroepen te Tijnje D. Engel, kand. te
Woerden.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Bedankt voor 's-Gravenhage-Zuidwest
J. v. d. Haar te Emmen.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Artesia (U.S.A.) A. Ver-
gunst te Corsica (U.S.A.) (voorheen te
Zeist), die bedankte voor Rotterdam-C.
Rotterdam. Stichting Klinisch Hoger On
derwijs: Semi-artsexamen: mej. M. C. van
der Wal, Groningen: mevr. G. A. Brouwer-
Monsieur, Steenwijk; mej. A. Wieringa, Dor
drecht: L. S. Zimmerman, New York; E. A.
Kole, Bergen op Zoom; S. J_ Detmar Balk
(Fr.); J. E. ter Braak, Irnsum (Fr.); J. Valk,
Rotterdam. Artsexamen: G. W. Luger, Rot
terdam; H. M. van Praag, Schiedam; W. J.
J. Ligtenberg, Dongen; M. J. van Toorn,
Rotterdam; A. Prins, Hoek van Holland, W.
Schouten, Apeldoorn.
wordt, maar olie is licht ontvlambaar en
dat er thans in de oliehoudende landen met
vuur wordt gespeeld, kan moeilijk worden
ontkend. De vrijheidsdrang van het Hon
gaarse volk, tot uiting komende in een
krachtdadige verzetsbeweging tegen de
Russische overheersing, was voor de beur
zen uiteraard eerder een reden tot nieuw
optimisme, dan dat men er een bedreiging
van de wereldvrede in zag. En zo is het
nog, te meer omdat'de ontwikkeling van
het nationalisme in Hongarije in de andere
satellietsaten van de Sovjetrepubliek een
weerklank heeft gevonden, welke zo groot
is dat men tot dusver in Moskou voor een
gewelddadige onderdrukking van het ver
zet terugschrikt en met beloften van demo
cratisering zijn hegemonie over die staten
poogt te handhaven. Ook hier geldt het
Duitse spreekwoord dat het eerst anders
komt en dan zoals men denkt. Want de we
reld heeft lange tijd in de ban van het com
munisme geleefd en in de mening dat al
leen door een geweldige machtsconcentra
tie van Amerika en Europa dit gevaar kon
worden bestreden en onderdrukt. Zonder
de betekenis van de militaire paraatheid
der democratische volken te bagatelliseren,
kan thans worden gezegd dat de zon van
het communisme niet in de eerste plaats
daardoor aan het dalen is, maar dat dit
revolutionaire stelsel aan zijn eigen con
sequenties schijnt ten onder te gaan. Al
thans zijn dreigend karakter verliest.
Het kan intussen niet bevreemden dat
onder de invloed van' de calamiteiten in
Oost-Europa en des leden van het Midden-
Oosten alle andere factoren, welke voor de
Amerikaanse en de Europese economie van
betekenis zijn en dus ook de beurzen be
heersen, op de achtergrond raken. Want
bij wat zich thans in de wereld afspeelt,
kan de vrees voor een nieuwe wereldoorlog
niet geheel worden teruggedrongen, maar
ook als deze God geve het kan wor
den voorkomen, blijven de spanningen
vooreerst zo hevig dat men voor nationale
en lokale verschijnselen op het gebied van
financiën en economie weinig of geen oog
heeft. De gevolgen van de verwikkelingen verder verloop hebben de verkopen niet-
den-Oosten voor geheel West-Europa een
van de belangrijkste levensaders moet wor
den genoemd. De explosieve krachten van
het nationalisme in de Arabische landen
dreigen in het Midden-Oosten een vacuum
te doen ontstaan, waarvan het gevaar ligt
in de omstandigheid dat dit deel van de
wereld drie kwart van de wereldreserves
aan petroleum bevat, dat het de strategi
sche brug is tussen Europa en Azië en de
uitvalspoort voor de communisten naar
Afrika. Aan de West-Europese industrie
zou een belangrijke bron van energie ont
vallen als de olie-aanvoer uit het Midden-
Oosten zou worden stopgezet.
De grote betekenis van dit deel van de
wereld voor de energie-voorziening blijkt
wel hieruit dat, terwijl de wereldproduktie
van olie sinds 1930 van 195 miljoen ton tot
rond 800 miljoen is gestegen, alleen de pro-
duktie van het Midden-Oosten van 6.3
miljoen tot rond 163 miljoen ton is voor
uitgegaan, zodat ze ruim 20 pet. van de
wereldproduktie bedraagt. Maar voor
West-Europa is de betekenis veel groter,
want ongeveer vier vijfde van het petro-
leumverbruik in West-Europa wordt door
leveringen uit het Midden-Oosten gedekt.
Ook het belang van een vrije doorvaart
door het Suezkanaal wordt hiermee geïl
lustreerd, nog afgezien van andere produk-
ten, welke langs die weg naar Europa moe
ten worden aangevoerd.
De Verenigde Staten zijn in veel mindere
mate van de petroleumwinning in het Mid
den-Oosten afhankelijk, maar er niettemin
ook rechtstreeks en indirect bij betrokken.
Het algemeen economisch belang is voor
Amerika echter des te groter, omdat het in
de economische ontwikkeling van de Arbi-
sche landen een gewichtige factor ziet voor
de ontwikkeling van zijn bedrijfsleven en
die daarom zoveel mogelijk poogt te sti
muleren, teneinde op die wijze de invloed
van de Sovjetrepubliek te keren en het
democratisch beginsel ook voor die landen
tot gelding te brengen. Dat de Amerikaan
se regering zich van de militaire activitei
ten van Frankrijk en Engeland heeft ge-
distancieerd moet dan ook in dat licht wor
den gezien en tevens ongetwijfeld als een
poging om de Sovjetrepubliek van een
gewelddadig ingrijpen in het Egyptisch-
Israelisch conflict te weerhouden. In zo
verre behoeft de verwijdering tussen de
oude geallieerden vermoedelijk nog niet al
te dramatisch te worden beschouwd. Ook
van de internationale politiek zijn de ach
tergronden dikwijls geheel anders dan men
uit de zichtbare verschijnselen zou willen
afleiden. Zolang Amerika en Rusland, om
welke reden dan ook, zich afzijdig houden,
mag worden gehoopt dat de vijandelijk
heden tussen Egypte en Israel welke meer
en meer het karakter van een complete
oorlog vertonen, zullen kunnen worden ge
lokaliseerd en diplomatiek overleg intussen
tot beëindiging van het conflict zal leiden.
WAS AANVANKELIJK de New Yorkse
beurs deze week tamelijk rustig, zodat geen
grote koersverliezen voorkwamen, in het
ADVERTENTIE
in Hongarije, Egypte en Israel voor de on
derlinge verhoudingen tussen Amerika en
Rusland aan de ene kant en die tussen
Amerika en de Europese grootmachten aan
de andere kant zijn niet te voorzien, maar
kunnen ook voor de ontwikkeling van het
bedrijfsleven in de naaste toekomst van
beslissende betekenis zijn.
Dat Frankrijk en Engeland in de strijd
tussen Egypte en Israel niet werkeloos
kunnen blijven toezien, is alleszins begrij
pelijk omdat de verbindingen met het Mid-
temin de overhand gekregen, waarbij voor
al aandelen Koninklijke het moeten ontgel
den en uiteraard een nauwe wisselwerking
met de Amsterdamse beurs bestond. Daar
het beeld elke dag verandert, zullen we
hier geen koersen noemen, maar alleen
constateren dat de koersbeweging aan het
Damrak deze week in nog sterkere mate
dan dit dusver reeds het geval was, onder
invloed stond van de beweging in aande
len Koninklijke.
Toch dient er in dit vei-band op te wor-
ADVERTENTIE
H a a r e m
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Dat olifanten bijna menselijke pret kunnen
hebben, blijkt uit een verhaal over hetgeen
bij circus Sarrasani gebeurde. Een van de
olifanten was er door onachtzaamheid van
een oppasser in geslaagd, een sleutel te be
machtigen. De man. spoedig door collega's
geassisteerd, trachtte het kostbare voor
werp terug te krijgen. Maar allen liepen
van het kastje naar de muur. Gorgelend en
gichelend van plezier gaven de olifanten
de rij langs de sleutel door, dan was hij weer
hier en dan weer ginds
Dit is ook een van de tientallen kijkjes
achter de schermen, waarover u kunt lezen
in het circusalbum „De bonte droom van een
Circus". Een boeiend en afwisselend verhaal
met talloze pentekeningen, vele prachtige
kleurenplaten en plaatjes; geschreven door
de circuskenners bij uitstek J. van Doveren
en Fred Thomas.
Voor slechts 2.50 kunt u dit boekwerk ko
pen bij uw roomboterleverancier of recht
streeks bestellen per brief of briefkaart bij
Kantoor „Roomboteralbum", Postbus 47. Den
Haag. U krijgt het album dan per omgaande
toegezonden onder rembours. Vermeld
vooral duidelijk uw naam en volledig adres.
Debijbehorende plaatjes ontvangt u gratis
voor rijksbotermerken. U vindt zo'n merk
op elk pakje roomboter.
Neem een pakje extra voor de zondag
den gewezen dat het belang van de Ko-
ninklijke-Shell bij de olieproduktie in het
Midden-Oosten betrekkelijk gering is en
veel kleiner dan dat van enkele andere
oliemaatschappijen. In 1955 produceerde de
Koninklijke rond 100 miljoen ton olie,
waarvan 11.7 miljoen ton uit het Midden-
Oosten afkomstig was. En van de totale
produktie dezer landen ad rond 160 mil
joen ton, kwam er in dat jaar niet meer
dan ca. 7 pet. op rekening van de Konink-
lijke-Shell, terwijl bijv. de British Petro
leum 27 pet. op haar naam heeft, de Gulf
011 18 pet., de Standard Oil of New Jersey
12 pet., de Standard Oil of California 10
pet en de Texas Corporation ook 10 pet.
Het is overigens begrijpelijk dat de ge
hele fondsenmarkt, zowel hier als op an
dere plaatsen, thans sterk onder de invloed
staat van de ernstige gebeurtenissen in
Hongarije en het Midden-Oosten en het
heeft daarom geen zin thans aan de lokale
factoren, welke de gang van het maat
schappelijk leven ten onzent en derhalve
ook de fondsenmarkt beheersen, veel aan
dacht te schenken.
Intussen zijn de risico's, welke met name
aan het bezit van aandelen zijn verbonden,
weer eens duidelijk in het licht gesteld, al
zijn ook andere vormen van belegging voor
de gevolgen van een oorlog niet immuun.
Want oorlog betekent kapitaalvernietiging
en kapitaalvernietiging betekent inflatie,
gelijk de ervaring wel heeft geleerd.
Aan de bestrijding van dit kwaad, waar
voor men zich in de Verenigde Staten en de
meeste landen van Europa heeft opge
maakt, wordt dus in deze dagen wel een
spaak in het wiel gestoken.
ADVERTENTIE
Voor h««r li «en bril
méér dan allean oen
ooghulp. Het i* een
•ieraad, welgekoaen
Grote Houtstraat 137 - Haarlem - Tel 11640
tllllW
Met de superconstellation „Wyfern" is
vrijdagmiddag om tien minuten voor half
vier Prins Bernhard van zijn bezoek aan
Amerika op Schiphol terugkeerde.
Met de Prins keerde diens particulier
secretaris, dr. F. A. de Graaff terug. Op
het platform was onder andere de presi
dent-directeur van de K.L.M., ir. I. A.
Aler, ter begroeting aanwezig. Nadat de
Prins zich enkele minuten met de laatst
genoemde had onderhouden, stond hij de
aanwezige journalisten op het platform
een kort ouderhoud toe.
„Ik kan over de reactie in Amerika be
treffende het nieuws in Hongarije en
Egypte niets zeggen, aangezien ik te wei
nig gelegenheid heb gehad met veel Ame
rikanen te spreken. U kunt dat dus beter
in de krant lezen", zei hij.
De Prins zal thans in Nederland zijn nor
male werkzaamheden weer hervatten. De
Prins deelde mee, dat Koningin Juliana
maandag terugkeert van haar vakantie op
Sicilië.
Overleden. Groothertog Andrei van Rus
land, kleinzoon van tsaar Alexander II
en neef van tsaar Nicolaas II, is op 77-
jarige leeftijd te Parijs overleden. Hij
vluchtte in 1920 uit Rusland.
Gevaar. Het hooggerechtshof van de West-
duitse bondsrepubliek te Karlsruhe
heeft acht leden van de Oostberlijnse
organisatie „nationaal front" veroor
deeld tot gevangenisstraffen van acht
maanden tot drie jaar wegens het in
gevaar brengen van de staat en spionage
Plaats. Het verbod in Engeland om voor de
radio onderwerpen te behandelen welke
nog bij het Lagerhuis in behandeling
zijn, heeft geleid tot een intrekking van
een onderdeel van het BBC-programma.
De titel van dat programma was: Is er
in het Midden-Oosten geen plaats voor
Engeland?
Smeekbede. Graaf Coudenhove-Kalergi
heeft telegrafisch een beroep gedaan op
Sir Anthony Eden en Guy Mollet, de
premiers van Engeland en Frankrijk, de
actie tegen Egypte te staken. „Herinne
rend aan de plechtige verplichtingen die
voortvloeien uit het Kellogg-pact smeek
ik u de militaire actie te staken", aldus
het telegram.
Afgelast. De reis van een delegatie van het
Russische parlement, die de volgende
week voor een bezoek naar Frankrijk
zou vertrekken, gaat niet door. De Rus
sen waren uitgenodigd na een bezoek,
dat een delegatie van het Franse parle
ment het vorig jaar aan de Sovjet-Unie
heeft gebracht. De reden van het af
gelasten van het bezoek is nog niet
bekend.
Epidemie. De opstandelingenzender te
Miskolc heeft gemeld, dat er een kinder
verlammingsepidemie is uitgebroken.
Ongeveer 150 mensen in Miskolc en om
geving zijn door de ziekte getroffen. Er
zijn reeds dertig doden. De zender riep
buitenlandse hulp in ter bestrijding van
de epidemie.
Aftreden? De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Dulles lachte toen
men hem vroeg of hij ontslag zou nemen,
maar gaf geen rechtstreeks antwoord.
Senator George H. Bender had in Cle
veland verklaard vernomen te hebben
dat Dulles wilde aftreden.
Onderwijs. Het Hongaarse ministerie van
Onderwijs heeft het onderwijzend per
soneel medegedeeld, dat alle geschiede
nisboeken die bij het lager- en middel
baar onderwijs in gebruik zijn, inge
trokken zullen worden. Het Russisch is
geschrapt als verplich1 leervak. De kin
deren wier ouders dat wensen, krijgen
godsdienstonderwijs. Het onderwijs In
burgerlijke verdediging komt te ver
vallen.
Gelijk. De twintigjarige Deense prinses
Elisabeth, dochter van prins Knud de
vermoedelijke troonopvolger en prin
ses Caroline Mathilde, gaat maandag
met toestemming van koning Frederik
in de archieven van het ministerie van
Buitenlandse Zaken werken. Zij zal ge
lijke behandeling krijgen als de andere
klerken van haar leeftijd.
Bedden. Het Deense Rode Kruis zal, naar
het Hongaarse ministerie van Gezond
heid meedeelt, in Boedapest een zieken
huis met 200 bedden inrichten. Het
Westduitse Rode Kruis heeft een mobiel
veldhospitaal, met 220 bedden en een
staf van zestig dokters, verpleegsters en
Rode Kruis-functionarissen naar Boeda
pest gezonden. Een tweede Westduits
veldhospitaal is onderweg naar Hon
garije.
Geschrapt. De Noorse volksvertegenwoor
diging heeft de paragraaf in de grond
wet geschrapt welke aan leden van de
Jezuietenorde de toegang tot het land
ontzegt. De stemming was 111 tegen 31
waaronder alle afgevaardigden van de
christelijke volkspartij. De wijziging
wordt pas van kracht na een gunstige
stemming in een vernieuwde Kamer na
de algemene verkiezingen.
ADVERTENTIE
HAARLEM i»JisTRAAf 96
riMMKLEfVl TElEf.: 20340
48. „Welja", zei Panda, „jij zit maar en
je eet maar en je denkt, dat een ander dat
wel zal betalen!" „Inderdaad", sprak Joris,
„graaf Basoeka heeft geld genoeg, om deze
kleinigheden te bekostigen. Hij is immers
multimiljonair?!" „Maar waarom zou hij
dat doen?!", riep Panda verbaasd, „wij
kennen hem niet eens!" „Vriendje", zei
I Joris rustig, „kennis is van geen belang,
wanneer de toverkracht bij de hand is.
Let maar eens op". Hij nam nog een hap
taart en wendde zich vervolgens tot Plu-
tanus, die doelloos door het vertrek zweef
de. „Kom, heer Plutanus", zei hij, „als uw
gids door deze uiterlijke wereld stel ik
een interessant uitstapje voor. Wees zo
goed, ons even op magische wijze over te
plaatsen naar de vertrekken van Graaf
Basoeka". Nu ging Panda opeens een licht
op. „Nee!", riep hij, dat mag niet! Je wilt
de toverkracht van meneer Plutanus mis
bruiken, om te gaan stelen! Maar daar
komt niets van in! Ikke ik zal de direc
teur waarschuwen!" „Oho nee, manneke,
dat zult ge NIET!", gromde Joris, terwijl
hij fronsend zijn mouwen opstroopte
ER IS WELLICHT nooit een natuur
onderzoeker geweest, die zo rijk aan in
tuïtieve inzichten is geweest als Johannes
Kepler, de Duitse astronoom die van 1571
tot 1630 leefde. Deze intuïtie heeft Kepler
ook. wel eens parten gespeeld, want u zult
zich misschien herinneren, dat hij de in
geving had ontvangen dat het aantal van
zes (destijds bekende) planeten samenhing
met het feit, dat er juist vijf regelmatige
veelvlakken zijn, welk. feit hem
gebracht heeft tot een stelsel
van ingeschreven bollen, bin
nen die vijf regelmatige veel
vlakken. We hebben hierop
destijds reeds gewezen en be
hoeven daarop dus niet meer
in te gaan.
Bovendien moeten we de on
houdbaarheid van deze fantasie werkelijk
niet aandikken, want Kepler was 24 jaar.
toen hij meende door deze visie een lip
te hebben opgelicht van de sluier die voor
het geheimzinnige heelal hing. En wie
heeft op een dergelijke leeftijd ook niet
eens een dwaze inval gehad? Laten we
daarom liever de positieve kant van zijn
intuïtie eens bezien.
Om te beginnen, is het Kepler geweest
die het heliocentrische stelsel van Coper
nicus heeft gecompleteerd, door te breken
met het uit de tijd van Plato stammende
voorschrift, dat ter verklaring van de
hemelverschijnselen uitsluitend eenparige
cirkelbewegingen mogen worden aangeno
men. Door een niet-eenparige cirkelbewe
ging van de planeten in te voeren, brak
Kepler niet alleen een 2000 jaar oude regel,
maar revolutioneerde hij rechtstreeks tegen
de scholastieke opvattingen en bevrijdde
hij het nieuwe inzicht dat Copernicus had
gegeven, van kluisters die alle ontplooiing
belemmerden.
Daar bleef het niet bij, want Kepler was
tevens de eerste die een poging deed de
bewegingen der planeten, die in de Coper
nicaanse astronomie alleen kinematisch
waren beschouwd, ook dynamisch te ver
klaren. Hij stond toen voor de taak, aan
te geven, welke krachten het waren die
de bewegingen der planeten beheersten en
v volgens welke wetten zij
werkten. Hij geeft hiervoor
een magnetische theorie, waar
voor hij van Gilbert de op
vatting overneemt, dat de
aarde een grote magneet is,
en breidt deze gedachte uit
y door ook de andere planeten
en de zon als magneten
voor te stellen. De zon, waarin hij het mag
netisme geconcentreert denkt in cirkelvor
mige vezels langs het vlak van de ecliptica,
zou door haar aswenteling de planeten in
cirkelvormige banen meeslepen.
U kunt hiertegen aanvoeren, dat men
hireover thans heel anders denkt. Accoord!
Maar Kepler heeft zo langs zijn neus op
gemerkt, dat de zon draait, een verschijn
sel dat tevoren nimmer was aangeroerd
en dat. eerst later zou worden bevestigd.
Ook is Kepler de wegbereider voor Newton
geweest, door te veronderstellen dat li
chamen elkaar wederzijds aantrekken, een
opvatting die in de zwaartekrachttheorie
van Newton haar beslag zou vinden.
Slechts in zijdelings verband hiermee
slaat de beryl, die in de verte ten grond
slag ligt aan alle astronomische onderzoe
kingen.
Daarover maandag.
H. Pétillon
