Israel: Slaaptrots en opluchting na
de tweede bevrijdingsoorlog
Schrikbewind in Hongarije
Hulp aan de
Hongaren
Voldoening in Engeland over
het Brits-Franse besluit
Na 8 jaar provocatie en intimidatie
heeft Israel zichzelf geholpen
Van dag tot dag
Kil contact
Oppositie dringt aan op ontruiming
Russen en veiligheidspolitie nemen
bloedig wraak waar verzet wijkt
3
Menselijkheid
„Willem Ruys" vertrokken
Kist braadschelvis bracht
f 6500,- op
Voor hulp aan Hongarije
WOENSDAG 7 NOVEMBER 1956
diplomatieke missie kan door haar tegen
woordigheid in het andere land veel goed
doen ten aanzien Van de belangen van
eigen en anderer onderdanen, die anders
onbehartigd zouden moeten blijven.
Dat ogenschijnlijk-vriendschappelijke
cocktailparties en „ongedwongen" feeste
lijke bijeenkomsten op diplomatiek niveau
thans meer dan ooit ongewenst zijn, ligt
daarbij echter voor de hand. Diplomatieke
maskerade, die tot voor kort nog alleen
maar belachelijk zou kunnen heten, zou nu
een schrijnende hoon worden voor de ster
vende en gestorven Hongaren en de van
afschuw rillende Nederlanders.
De contacten rnet Sovjet-Rusland zullen
zich voortaan moeten kenmerken door kille
zakelijkheid, zolang althans die contacten
van Russische zijde worden geleid door de
mensen die het Hongaarse bloed aan hun
handen hebben.
Dat daarbij evenmin uit het oog mag
worden verloren hoe een voortdurend con
tact met Russen-in-het-algemeen de culti
verende en ogen-openende invloed van het
Westen tot achter het IJzeren Gordijn kan
(Van onze reisredacteur)
TEL AVIV. Een zware „El-Al" Constellation, die met gedoofde lichten
over de Middellandse Zee kruist, waar in de donkere cabine, thuiskerende
Iraeliërs Haganah-liederen zingen, blauw-geverfde koplampen van auto's, die
's nachts de donkere wegen aftasten, met modder gecamoufleerde autobussen,
die troepen vervoeren, dat zijn de eerste nachtelijke beelden van Israel in wat
hier al de „tweede bevrijdingsoorlog" heet. Maar de volgende dag, in de warme
zomerse zon van Israels herfst, lijkt het leven alweer gewoon zijn gang te
gaan. Alleen drommen voor de winkels, waar buiten gehangen luidsprekers
het laatste nieuws geven, de mensen samen; mannen met de vinger de namen
in de Sinai aanwijzend, lachend omdat het nieuws, dat haast niet beter kon,
ieder uur nóg gunstiger wordt, vrouwen een tikje strakker omdat ergens in de
woestijnen van de Sinai, geschroeid bij dag, door een ijzige kou gestoken bij
nacht, een zoon of een man gevochten kan hebben. In Elarish of in Abu Gateifa
of in Khan Yunis, waar de beslissende slagen vielen in de bliksem-actie, waarin
de Israëlische David de Arabische Goliath versloeg. En al zegt de radio, dat
de Israëlische verliezen gering zijn, één naam, één Mosije, één Yehuda op de
verlieslijst kan degene zijn, die al het andere verduistert. En toch, ondanks de
ernst van het ogenblik hangt er nu een diepe voldoening en een opgeluchte
zorgeloosheid over Israel.
Dit kleine land, acht jaar geleden in bloed en tranen geboren, heeft zich
al die acht jaar geprovoceerd gevoeld, in de steek gelaten door de U.N.O.,
als pion gebruikt door het Westen.
Omringd door de hese dreigementen van de Arabische naburen, dagelijks
geprikt door de „Fedayeen'-infiltranten, die kwamen als dieven in de nacht
om te stelen en te moorden, heeft het een paar keer teruggeslagen en is daarvoor
publiekelijk op de vingers getikt. Nu heeft het op zichzelf vertrouwd, toegeslagen
Het ogenblik had niet beter gekozen
kunnen zijn. Het kleine, orthodoxe meisje
met wie ik in een taxi zat en dat ernstig
haar gebed had gezegd, zei in haast bij
belse trant: „De Hongaren hebben zich
opgeheven tegen Rusland. Engeland en
Frankrijk zijn teruggekeerd van de dwa
lingen huns weegs. Het machtige Amerika
twijfelt. Dat zijn vingerwijzingen Gods aan
Israel. Israel moet optrekken en de vijand
slaan". Of Engeland en Frankrijk werke
lijk van de dwalingen huns weegs zijn te
ruggekeerd of er slechts een nieuwe aan
hebben toegevoegd, daarover kan en zal
men voorlopig nog wel discussiëren. Het
midden-Oosten is een wespennest, waar
stokslagen soms averechtse effe-ten sorte
ren, maar nu alle spelingen van het lot
plotseling Israel gunstig waren, nu Enge
land drie weken geleden nog Israel met
represailles dreigend wanneer het een vin
ger uitstak naar Jordanië ineens tot
een ander spel bereid bleek, nu het weife
lende Frankrijk zich nog een keer heeft
willen optrekken aan de droom een grote
mogendheid te zijn, wie kan nu Israel kwa
lijk nemen, dat het hiervan heeft geprofi
teerd? Terzijde: dat de huidige actie tegen
Egypte een doorgestoken kaart was, wie
daar aan twijfelt is of goedgelovig of bij
zonder slecht geïnformeerd.
„De vijand slaanwelnu, d a t is
gebeurd, de Russische steun aan Egypte, de
reorganisatie van het Egyptische leger, de
„geest van de revolutie" en de „blah-blah"
van Gamal Abdel Nasser zelve, ten spijt.
Het is niet zo erg geweest als ten tijde
van Faroek. De Egyptische troepen hebben
de eerste twee dagen als mannen gevoch
ten. Maar toen kwam de doorbraak en
daarmee de chaos. Het gebrek aan leiders,
dat alle Arabische landen kenmerkt, weer
spiegelde zich ook in het Egyptische offi
cierskorps, en de terugtocht werd een
„sauve qui peut". Soldaten rukten zich de
uniformen van het lijf om met de witte
kleur van hun ondergoed de overgave te
onderstrepen of trokken de schoenen uit
om harder te kunnen lopen. Wapens wer
den weggesmeten, artillerie met stapels
munitie bleef ongebruikt, konvooien voer
tuigen werden in de steek gelaten, spik
splinternieuwe T-34 en Stalin-tanks ble
ven ongebruikt in hun hangars staan, an
dere bleven achter door benzinegebrek. Het
ergste waren de Russische instructeurs er
aan toe, die een aantal van de tanks be
stuurden. Hun Egyptische schutters spron
gen uit de geschutstorens en de Russen
konden mooi „Nitsjevo" zeggen. Een aardi
ge troefkaart in Israels handen, als het nog
eens op onderhandelen aankomt
Zelfs als men in aanmerking neemt dat
de Israëlische troepen reeds de eerste dag
ondersteuning van eigen luchtstrijdkrach
ten kregen, omdat de Frans-Britse actie de
taak van het vleugellam schieten der Egyp
tische luchtmacht voor haar rekening nam,
kan men veilig aannemen dat de Israëli
sche opmars de annalen van de militaire
historie zal in gaan als een voorbeeld van
feilloze voorbereiding, uiterst gebruik van
een beperkt potentieel, briljante „planning"
en bovenal van hetgeen moreel van een le
ger en een volk vermag. De Israëlische sol
daten, jongens afkmostig uit 65 verschillen
de landen, schoten ten aanval als bliksems
uit de hemel en iedere reservist of onmis
bare civiel stond te trappelen om er bij
te kunnen zün.
Maar wat nu? Het is een, vraag die de
Israëliërs zich voorlopig nauwelijks stellen.
Zoals ieder volk in oorlogstijd leven zij bij
de dag, of drinken zij zich zat aan de over
winning, want de Sinai-campagne is op het
zuiveren van het terrein na, afgelopen.
Israel is door de Egyptische oorlogsbuit
plotseling veruit het sterkste land in het
Midden-Oosten geworden, het heeft de
Gaza-strook, doorn in de zij, uitgerukt en
zal die er nooit meer vrijwillig in laten
prikken. De Sinai is geneutraliseerd tot
nader order. De andere Arabische landen
weten dat zij op ieder gewenst moment
van Israel een pak slaag op maat kunnen
krijgen. Israel heeft zijn onderhandelings
positie enorm versterkt Alles akkoord,
maar danDe Arabische wrok tegen
Israel, nu mischien tijdelijk gedoofd, zal
straks weer oplaaien. Een Syriër zei eens:
tegen me: „Onze geheugens zijn net zo lang
als die van onze kamelen". Ook als Nas
ser valt, hetgeen waarschijnlijk lijkt (en
de oudere wijzere Naguib terugkeert, het
geen mogelijk is), zal het met de met hor
ten en stoten groeiende, Arabische soli
dariteit de onderstroom van het Arabisch
nationalisme, niet zijn gedaan.
Ik kan mij niet onttrekken aan de vrees
dat de Frans-Britse actie gebaseerd is op
de gedachte dat alles in kannen en kruiken
zal zijn als er eenmaal met Nasser afge
rekend is.
Niet genoeg kan worden onderstreept,
dat Nasser niet de aanstoker maar het
produkt is van het Arabische nationalisme,
dat gevoed wordt door jaloezie en schaam
te over eigen achterstand, door, zy het dan
een ongerichte, vernieuwingsdrang. En de
ironische factor is dat Frankrijk en Enge
land, die jarenlang hebben nagelaten op
een sterk moreel en legaal punt, de be
scherming van Israel, weerstand te bieden
aan Nassers chantage, hem thans attaque
ren op een manier die in de ogen niet al
leen van de Arabieren, maar van de over
grote meerderheid van de wereldbevolking
een verkrachting van ieder internationaal
rechtsbeginsel is.
Ik voorspelde in april van dit jaar in dit
blad Nassers nationalisatie van het Suez-
kanaal, wanneer het Westen inzake Israel
het been niet stijf zou houden. Dat het twee
zwakke regeringen zijn, die thans te laat
met deze gevaarlijke actie zijn begonnen,
geeft weinig reden tot hoop in de toekomst.
Ik zei het al, dit zijn dingen waarmee de
Israëliërs zich momenteel niet bezig hou
den. Voor hen gelden nu andere zaken: de
groet door de radio van een zoon in de
Sinaï en het aan de gang houden van de
economie van het land. En dat laatste lukt,
al lopen de meeste mannen en vrouwen nu
rond met vertrokken gezichten van de
slaap omdat zij overuren -maken tot zij niet
meer kunnen. Men ontkomt niet aan een
diepe bewondering haast een zekere af
gunst voor dit oude volk in dit kleine land
dat ook nu zijn traditie van menselijkheid
bewaart. Ik at met vrienden in het huis
van de jonge vrouw van een van Israels
crack-officieren.Toen, onverwachts, knerp
te het grint op het tuinpad, de bel ging en
in de deur stond haar man, een boom van
een gebruinde kerel, die later met enige
gerechtvaardigde zelfverzekerdheid het
weinige vertelde dat hij vertellen mocht.
Eén verhaal gold een gehele Egyptische
compagnie, die de zee in was gevlucht en
met het hoofd onder water had geprobeerd
te wachten tot de Israëlische tankcolonne
voorbij was.
Iedereen grinnikte, want het moet een
gek gezicht geweest zijn. Toen viel er
het eerst bij de vrouw en de officier zelf
een licht beschaamde stilte in het
gezelschap. Men had zich herinnerd dat
zelfs zulke aspecten van een oorlog in feite
niet erg leuk zijn
De sympathie tussen Nederlanders en
Israëliërs is overigens wederzijds. Een
kruier die mijn zware bagage had ver
sleept, weigerde een cent aan te nemen,
toen hij hoorde dat ik Nederlander was.
„Jullie hebben zoveel voor ons gedaan",
zei hij, „in de UNO en nu nemen jullie de
zorg voor onze krijgsgevangenen in Egypte
weer op je. Van zulke mensen kan ik geen
fooi aannemen."
Nu duizenden Hongaren naar
Oostenrijk gevlucht zijn, gaan de
hulpacties onverminderd door. Het
gironummer van het Rode Kruis is
J 777dat van de Federatie voor Vluch-
I telingenhulp 5100; Stichting Natio-
naai Comité Hulpverlening Hon
gaarse volk, giro 999, Van Eeghen-
straat 66, Amsterdam.
v
zei, dat er veel gesproken was, of de mili
taire actie al of niet toelaatbaar was. Hij
betoogde, dat morele kracht alleen voor
de UNO niet voldoende is om uitdagingen
doeltreffend te beantwoorden. Indien als
resultaat van onze actie de UNO meer ge
neigd is dan tot nu toe zo nodig geweld
toe te passen, des te beter zal het zijn voor
de toekomst van de wereldvrede.
Gaitskell vroeg of het mogelijk zou zijn
de Britse strijdkrachten terug te trekken
zoals in het tweede deel van de UNO-reso-
lutie wordt geëist. Eden antwoordde, dat
het doel van de actie niet alleen was de oor
log tussen Israel en Egypte stop te zetten,
maar ook om een herhaling van de strijd te
voorkomen. Het Brits-Franse bezettings
leger moet ter plaatse blijven, totdat de
UNO-politiemacht de taak kan overnemen.
Plet kanaal is de enige linie voor een neu
trale strijdmacht als de Brits-Franse. Enge
land en Frankrijk lijken zich er bij neer
te leggen, dat zij evenmin als de Verenigde
Staten en China geen deel zullen uitmaken
van het UNO-leger, hoewel Selwyn Lloyd
daags tevoren had gezegd, dat de kleine
landen alleen daar te zwak voor zijn en dat
Engeland een belangrijk aandeel in het
politieleger dient te hebben Er heerst in
Engeland voldoening, dat de Britse rege
ring de weg naar de UNO en de Verenigde
Staten heeft teruggevonden Eisenhower
sprak er telefonisch zijn voldoening over
uit tegenover Eden, dat de Britse regering
dit besluit had genomen.
De „Willem Ruys" van de Koninklijke
Rotterdamsche Lloyd is uit Rotterdam naar
Ceylon, Malakka en Indonesië vertrokken.
Kapitein F. de Jonge heeft de instructie ge
kregen om de Kaap te varen, maar als de
internationale situatie tegen die tijd gewij
zigd mochten zijn, vaart het schip wel
door het Suezkanaal.
doen doordringen, is welhaast ondiscutabel.
Van onze correspondent in Wenen)
Een gisteren naar Oostenrijk gevluchte
Hongaar vertelde in Wenen dat alle op
standelingen, die de Russen in handen val
len, ter plaatse worden opgehangen of
neergeschoten. Bordjes met het opschrift
„zo vergaat het de kapitalisten" werden
aan de lijken gehangen. Ook de geheime
politie (A.V.H.) blijkt op gruwelijke wijze
wraak te nemen. Volgens berichten van
vluchtelingen zijn de meeste politiemannen
tijdens de revolutie in leven gebleven,
doordat zij voorgaven aan de zijde van de
opstandelingen te strijden. Toen de Russen
zondag vroeg ingrepen, toonden de A.V.H.-
mannen weer hun ware gedaante.
Aan de Oostenrijks-Hongaarse grens is
het gisteren rustig geweest. Plet Hongaarse
tolhuis bij Nickelsdorf is in handen van
ongeveer vijftig opstandelingen, evenals het
tolhuis bij Hegyeshalom. De Hongaarse be
zetting daar werd 's middags door Russen
Deze foto geeft een beeld van de laat
ste actie van het Hongaarse drama:
Terneergeslagen vluchtelingen op de
laatste meters grond van hun verslagen
vaderland op weg naar de redding in
Oostenrijk bij de grenspost te
Klingenbach.
bevolen, de wapens af te geven, daar het
tolhuis anders binnen een uur in brand
geschoten zou worden. De Piongaren wei
gerden zich over te geven. De Russen trok
ken zich terug en dreigden even later per
telefoon, de plaats Hegyeshalom te zullen
beschieten, als de ruim veertig Hongaren
hun wapens (zes machinegeweren en enige
machinepistolen) niet zouden neerleggen.
Aan de Oostenrijkse grens is evenwel geen
schot gehoord. Later op de avond werd
bekendgemaakt, dat de Russen zich langs
de gehele grens ongeveer drie kilometer
hadden teruggetrokken.
Het provinciaal 'bestuur van Neder-Oos-
tenrijk heeft alle hotel- en pensionbezitters
van deze provincie verzocht zoveel moge
lijk gevluchte Hongaarse vrouwen en kin
deren tegen zo laag mogelijke prijzen te
willen opnemen. Enige kloosters hebben
reeds ruimte beschikbaar gesteld voor de
vluchtelingen, van wie ook velen bij par
ticulieren zullen worden ondergebracht;
dit alles om hun het leven in een kamp te
besparen. De plaatsvervangende UNO-hoge
commissaris voor het vluchtelingenwezen,
de Amerikaan J. Read, is in Wenen aan
gekomen voor overleg met zijn vertegen-
woprdiger in Oostenrijk, de Nederlander
dr. V. A. M. Beermann, over het onder
brengen van de vluchtelingen in de ver-
De stad Magyarovar in Hongarije is
weder in handen van de Russische
troepen. De foto toont troepen van het
rode leger in een open vrachtauto en
een ander bewapend voertuig voor het
stadhuis van Magyarovar dat door de
vrijheidsstrijders als hoofdkwartier
is gebruikt.
scheidene staten, die zich tot opneming
bereid hebben verklaard.
Frankrijk heeft zich bereid verklaard
alle Hongaarse vluchtelingen die zich aan
melden, op te nemen. Meer dan de helft
van de vluchtelingen zijn al verzekerd van
een voorlopig onderdak in West-Europa.
België zal er 4000 opnemen, Zwitserland
2000, Zweden 1000 en Nederland 1000. Italië
heeft het UNO-verzoek „in gunstige over
weging" genomen.
Radio-Boedapest heeft vandaag omge
roepen: „Wij moeten breken met het ver
leden en om te beginnen hebben wij de
naam van de partij veranderd". De radio
deed verder een beroep op de communis
ten nauw samen te werken met alle vader
landslievende elementen. „Zelfs als die het
niet eens zijn met de beginselen van de
partij." Radio-Boedapest zond een oproep
uit tot de socialistische landen van Janos
Kadar, de premier van de nieuwe Hongaar
se regering, waarin wordt gezegd: „Wij
hebben behoefte aan levens- en geneesmid
delen. Helpt ons".
Een kist braadschelvis van de trawler
„Johannes Polderman" IJM 20, die vanmor
gen aan de IJmuidense afslag was, is op
Amerikaanse wijze ten bate van de hulp
aan de vluchtelingen uit Hongarije ver
kocht.- Vrijwel alle vishandelaren deden
een bod, zodat deze 50 kg schelvis f 6123,
kon opbrengen. De V.IJ.V. heeft dit bedrag
aangevuld tot 6500,
De kist vis is vervolgens op normale
wijze afgeslagen en bracht daarna nog
100,— op.
Ook het personeel van de verschillende
handelaren heeft in de opbrengst van
6500,bijgedragen.
Normaal bracht een kist braadscshelvis
vanmorgen van 33 tot 41 op.
Minister-president dr. Drees heeft in de
Kamer medegedeeld, dat Nederland de
diplomatieke betrekkingen met de Sovjet-
Unie niet zal verbreken, aangezien daaraan
grote nadelen verbonden zouden zijn. Het
Nederlands Olympisch Comité heeft beslo
ten, niet deel te nemen aan de Olympische
Spelen in Melbourne, omdat daaraan door
Russische sportslieden zal worden deel
genomen.
Ogenschijnlijk zijn deze twee besluiten
niet met elkaar in overeenstemming. Te-
samen zijn in feestbetoon met Russen kan
evenzeer voor diplomaten als voor sport
mensen gelden. Wanneer het gevoel zegt
dat men zulks ongewenst moet achten in
verband met de zeer laakbare handelwijze
der Sovjet-Russische regering, zou men dus
ook de diplomatieke ontmoetingen en con
tacten moeten vermijden.
Nochtans ligt juist het verschil in die
gevoelskwestie. Wanneer men de zaak
nuchter beschouwt, kan men redeneren dat
die Russische sportslieden wellicht even
zeer de handelwijze van hun regering ver
afschuwen als de mensen in Nederland.
Doch de oplaaiende verontwaardiging ver
stikt de nuchterheid en men neemt een im
pulsief, demonstratief besluit om aldus te
tonen, hoezeer men de Hongaarse massa
moord verafschuwt. Bovendien wenst men
geen deel te hebben in incidenten en anti-
Russische demonstraties te Melbourne, die
tot de mogelijkheden behoren nu de ge
moederen zo verhit zijn.
Wat het diplomatieke -contact betreft,
moet men echter wel degelijk de nuchter
heid vooropstellen en alle gevoelskwesties
toetsen aan de zakelijke, helaas vaak al te
zakelijke factoren in de politieke sfeer. Een
(Van onze correspondent in Londen)
Het aangrijpende ogenblijk, waarop pre
mier Eden in het Lagerhuis aankondigde,
dat de vijandelijkheden zouden worden ge
staakt, kwam na een dramatische dag en
na een dramatische week. De ceremoniële
opening van het parlement en de korte,
magere, troonrede vielen daarbij geheel in
het niet, omdat na Boelganins allerminst
geruststellende nota's een nieuwe crisis was
ontstaan. Het debat over de troonrede werd
uitgesteld. Oppositieleider Gaitskell lan
ceerde een nieuwe aanval op de regering,
ditmaal matig van toon. Eden en Selwyn
Lloyd waren afwezig wegens een uren
lange dringerende conferentie met Pineau.
Om zes uur verscheen Eden om zijn ver
klaring af te leggen, die in grote spanning
werd aangehoord. Toen Eden het einde van
de vijandelijkheden aankondigde, sprongen
de socialisten op om te juichen: hun voor
naamste doel was bereikt. De conservatie
ven keken nogal sip, omdat zij dachten dat
Eden vroegtijdig was gezwicht. Zij herstel
den zich spoedig, toen bleek dat de actie
ook politiek geslaagd leek te zijn.
Eden zei, dat de Britse regering het be
ginsel van een internationaal UNO-leger
goedkeurt. Wij hadden het bovendien zelf
voorgesteld, zo zei Eden. De regering is er
zeker van, dat Israël zal weigeren Egyp
tisch grondgebied te verlaten, voordat er
een neutrale strijdmacht zal zijn gelegerd
tussen de partijen. Eden zei te geloven
dat als gevolg van de militaire actie het
conflict kon worden beperkt en de andere
Arabische landen ervan hebben afgezien
Israel aan te vallen. Zonder deze actie zou
er geen sprake van een UNO-leger zijn. Ons
optreden heeft een einde gemaakt aan de
strijd tussen Israel en Egypte. De conser
vatieven brachten Eden een donderende
ovatie, behalve enkele leden der oorspron
kelijke Suez-gr-oep, die niet voldaan waren.
Eden's slotwoorden lokten de spontane hul
de van zijn partijgenoten uit. De premier
