r
Kamerleden vragen verscherpte
bestrijding der pornografie
Huidige strafwetgeving wordt
voldoende geacht
Industrieconcentratie schept
moeilijkheden op velerlei gebied
Nijlpaard vecht met olifanten
Debat over persvrijheid
Radio geeft woensdag
NAAIMACHINES
Wereldnieuws
TocU ió het
zo
DINSDAG 13 NOVEMBER 1956
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
2
Begroting van Justitie
Examens
VERKOUDEN
VLUG...
Daltonvereniging Nederland
vijfentwintig jaar
Wensen van vakgroep
Veehouders L.T.B.
Problemen der ruimtelijke ordening
Conferentie Wiardi
Beekman stichting
Regionale spreiding
Planologisch beleid
Nederland zal misschien
meer Hongaren opnemen
Bij bedrijfsongeval gedood
Wegvervoer verontrust over
verhoging benzineprijs
.Panda en de Meester*ma
Naar de
bliksem
J
In het Voorlopig Verslag der Tweede
Kamer over de begroting van Justitie
vroegen zeer vele leden aandacht voor een
verscherpte bestrijding van de pornografie.
Ook vroeg men waarom niet wordt opge
treden tegen films, stripverhalen en druk
werken, die zich op de rand van de porno
grafie bewegen.
Naar aanleiding van de intrekking van
het wetsontwerp op de leesbibliotheken,
waarvoor als motief was opgegeven dat
aan nieuwe wettelijke bepalingen geen be
hoefte bestond, aangezien in de laatste
jaren geen ernstige misstanden zijn gesig
naleerd, werd gevraagd op welke gegevens
deze motivering is gebaseerd. Zijn de hoe
veelheden pocketbooks met prikkellectuur
bij de uitleenbibliotheken juist gedurende
de laatste jaren niet sterk toegenomen?, zo
vroeg men.
Vele leden vertrouwden erop, dat het
onderzoek naar de verblijfplaats van An
neke Beekman met voortvarendheid wordt
voortgezet. Zij vroegen of het niet beter
was geweest het uitleveringsverzoek ach-
tërwege te laten, teneinde een echec te
voorkomen. De weigering van het verzoek
was gebaseerd op verjaring. Men vroeg
zich af, of deze weigering niet had kunnen
worden voorzien. Deze leden spraken er
hun verontrusting over uit, dat de in deze
zaak gegeven rechterlijke uitspraak nog
steeds niet wordt nageleefd.
Vele leden vroegen welke de maatrege
len de minister nog denkt te kunnen nemen
inzake de uitlevering van de zeven inder
tijd uit Breda naar West-Duitsland ge
vluchte politieke delinquenten.
Voor de verhoging van de verkeersveilig
heid moeten alle zeilen worden bijgezet,
aldus vele leden, die echter de aankondi
ging hadden gemist van een wetsontwerp,
gericht tegen ontoelaatbare gedragingen in
het verkeer. Men juichte het toe, dat voor
verkeerscontrole op de grote intercommu
nale wegen nieuw en snel materieel ge
bruikt zal worden.
Vele leden zouden gaarne het standpunt
van de minister willen vernemen ten aan
zien van het hanteren van de bloedproef en
voorts ten aanzien van het gebruik van
verdovende middelen bij het wegverkeer.
Vele leden vroegen zich af, waarom de
regering tot dusverre niet de naturalisatie
heeft willen bevorderen van zich in Indo
nesië bevindenden ex-Nederlanders, die
hun nationaliteit hebben verloren, doordat
zij op aandrang van de regering of op aan
drang van hun werkgever aldaar, hebben
geopteerd voor de Indonesische nationali
teit?
Vele leden richtten nogmaals de aandacht
op de regeling van het recht van antwoord
zoals die in het bijzonder in Denemarken
geldt, tot grote tevredenheid van publiek
en pers. Zij meenden, dat van een derge
lijke regeling een zekere preventieve wer
king zal uitgaan, die er de pers toe brengen
zal een grote mate van voorzichtigheid in
acht te nemen bij het mededelen van wat
zij voor feiten houdt.
Vele leden waren van mening dat de
officieren en substituut-officieren van
justitie te zwaar belast zijn om aandacht te
kunnen schenken aan hun taak van het
leiden van de opsporing. Het gevolg daar
van is, dat de opsporing te dikwijls geheel
wordt overgelaten aan de politie, hetgeen
zij een ongewenste toestand vonden.
Zeer vele leden drongen tenslotte aan op
een zo snel mogelijke opheffing van de
Raad voor het Rechtsherstel.
Utrecht. Semi-artsexamen: J. A. van
Beek, Venlo; A. Chait, Utrecht; J. G. A. M.
Cremers, Amstenrade; C. M. van Heesbeen,
Waalwijk; H. A. Huysmans, Den Bosch; mej.
E. M. Keulemans, Utrecht; L. H. Veder,
Utrecht. Artsexamen: J. Maresch, Utrecht;
J. J. Rosier, Utrecht; mevr. J. Seldenrijk
De Rooy, Amersfoort; J. Snoep, Arnhem;
E. van de Zwaag, Utrecht. De heer Phi D. J.
W. Sedee. geboren te 's Hertogenbosch, wo
nende te Utrecht, is gepromoveerd tot doctor
in de wis- en natuurkunde, op een proef
schrift, getiteld: „Dietetic requirements and
intermediary protein metabolism of the
larva of calliphora erythrocephala (meig)".
Utrecht. Doctoraal examen tandheelkun
de: P. J. G. van de Voort, Epen (gem. Wit-
tern); A. J. Wiersma, Utrecht. Kandidaats
examen geneeskunde: H. J. M. de Kok. Cu-
lemborg; C. M. Kentie, Bergambacht. Doc
toraal examen geneeskunde: A. M. Kayser,
Utrecht; A. M. van Lemmen, Utrecht; mej.
G. A. Menalda, Utrecht; G. Smeenk, Vor-
den; mej. S. H. Troelstra, Wageningen: M.
van Veen, Utrecht; mej. N. A. Zegwaard,
Utrecht. Doctoraal examen rechten: H. Bein-
tema, Zeist; dr. K. Remes, Hilversum. Docto
raal examen Germaanse letteren: mej. P.
ten Hagen, Den Haag.
ADVERTENTIE
Het eerste gedresseerde nijlpaard ter wereld
was Oedipus, het braafste en vredigste dier,
dat men zich kon denken. Jarenlang werkte
rij rustig mee in de voorstellingen van circus
Sarrasani en liep dromerig en onverschillig
van zijn bassin naar de piste en weer terug.
Juist omdat hij zo gesteld was op rust, zal
het altijd wel een raadsel blijven wat er op'
één avond in Oedipus is omgegaan. Wat hem
ertoe heeft gebracht zijn eendere kalme loop
plotseling te onderbreken en zich onver
wachts in volslagen razernij, op de olifanten
te werpen, die niets vermoedend op hun
plateau stonden te wiegen. Allen, die het
zagen, waren als aan de grond genageld.
Zo begint één van de tientallen verhalen,
die u kunt lezen in het circusalbum „De
bonte droom van het Circus". Een boeiend
en afwisselend verhaal met talloze pen
tekeningen, vele prachtige kleurenplaten en
plaatjes; geschreven door de circuskenners
bij uitstek J. van Doveren en Fred Thomas.
Voor slechts f 2.50 kunt u dit boekwerk
kopen bij uw roomboterleverancier of recht
streeks bestellen per brief of briefkaart bij
Kantoor „Roomboteralbum", Postbus 47,
Den Haag. U krijgt het album dan per om
gaande toegezonden onder rembours. Ver
meld vooral duidelijk uw naam en volledig
adres.
De bijbehorende plaatjes ontvangt u gratis
voor rijksbotermerken. U vindt zo'n merk
op elk pakje roomboter.
Neem een pakje extra voor de zondag
Onlangs heeft de dr. Wiardi Beekman-
stichting een rapport uitgegeven over „de
vrijheid van drukpers", dat was samenge
steld door prof. mr. dr. G. van den Bergh,
dr. Th. van Veen en dr. E. Brongersma.
Dit rapport is thans besproken in een
te Amsterdam gehouden bijeenkomst, die
door vele journalisten, Kamerleden en le
den van de rechterlijke macht werd bijge
woond.
Hoewel de commissie in haar rapport
schrijft, dat „het misbruik van de persvrij
heid met name van de kant van totali
taire groeperingen de vraag heeft doen
rijzen of een weerbare democratie niet aan
zich zelf verplicht is hiertegen nadere
voorzieningen te treffen", en hoewel zij in
het rapport een drietal middelen aangeeft,
die volgens haar tot enige repressie zouden
kunnen leiden, zegt zij verderop, dat het
„kwaad kersen eten is met een krant, die
de normale fatsoensregelen niet wenst te
respecteren". Inleider dr. Th. van Veen
maakte zich weinig illusies omtrent de uit-
ADVERTENTIE
de lekkere
ANTISEPTISCHE
KEEL-PASTILLE
ADVERTENTIE
7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.45 Een woord voor de dag.
8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen. 8.30
Militaire Kapel. 9.00 Voor de zieken. 9.25
Voor de vrouw. 9.40 Lichte muziek. 10.05
Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Platen.
11.10 Mensen en minuten, hoorspel. 12.05
Pianoduo. 12.30 Land- en tuinbouwmedede-
lingen. 12.33 Fluit en orgel. 12.53 Reportage.
13.00 Nieuws. 13.15 Protestants Interkerkelijk
Thuisfront. 13.20 Metropole-orkest. 14.00
Platen. 15.00 Radio Filharmonisch orkest.
15.40 Meisjeskoor. 16.00 Voor de jeugd. 17.20
Platen. 17.40 Koersen. 17.45 Platen. 18.00
Koorzang. 18.20 Salonorkest. 18.45 Spectrum.
19.00 Nieuws en weerbericht. 19.10 Orgel
concert. 19.30 Buitenlands overzicht. 19.50
Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Bijeenkomst
Christelijk Nationaal Vakverbond. 21.30
Muzikale causerie. 21.50 Platen. 22.05 De
roerige wereld, reportage. 22.15 Samenzang.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
Wereldkampioenschappen dammen 1956
23.20 Sportuitslagen. 23.25 Orgelconcert. 23.40
—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.23 De
Ontbijtclub. 8.00 Nieuws. 8.18 De Ontbijt-
club. 8.50 Voor de vrouw. 10.00 Schoolradio.
10.20 Platen. 10.45 Idem. 11.30 Gevarieerd
programma. 12.30 Land- en tuinbouwmede-
delingen. 12.33 Voor het platteland. 12.38
Hammondorgel en zang. 13.00 Nieuws. 13.15
Tentoonstellingsagenda. 13.18 Dansmuziek.
13.50 Medische kroniek. 14.00 Platen. 14.30
Voor de jeugd. 16.00 Voor de zieken. 16.30
Platen. 17.00 Pianoduo. 17.20 Lichte muziek.
17.50 Regeringsuitzending: Rijksdelen over
zee. Eenheid en verscheidenheid in het Ko
ninkrijk. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Hammondtrio. 18.40 Actualiteiten. 18.50
Platen. 19.00 Voor de jeugd. 19.10 Hebreeuw
se liederen. 19.30 Voor de jeugd. 20.00
Nieuws. 20.05 Tussen de regels door. 20.15
Fragment Faust, opera. 22.20 Tussen mens en
nevelvlek, causerie. 22.35 Lichte muziek.
23.00 Nieuws. 23.15 Platen. 23.5024.00 Socia
listisch nieuws in Esperanto.
TELEVISIE (N.T.S., A.V.R.O., V.A.R.A.)
15.2517.15 Eurovisie: Voetbalwedstrijd
EngelandWales. 17.1517.45 Voor de jeugd.
20.00 Het dievenbal, blijspel.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.11 Klassieke muziek.
14.00 Schoolradio. 16.02 Platen. 16.30 Orkest
concert. 17.00 Nieuws. 17.10 Orkestconcert.
17.45 Platen 17.50 Boekbespreking. 18.00
Kamermuziek. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Volkszang. 20.00 Hoorspel. 22.20
Nieuws. 22.30 Operamuziek. 22.5523.00
Nieuws.
De Nederlandse Daltonvereniging heeft
met een jubileumsamenkomst in Arnhem ge
durende zaterdag en zondag het 25-jarig be
staan gevierd, De minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen was hierbij ver
tegenwoordigd door de heer C. H. R. Kok.
inspecteur V.H.M.O. De jubileumrede werd
uitgesproken door de heer P. Bakkum. in
specteur van het L.O. te Amsterdam, na het
openingswoord van de voorzitter, de heer
D. J. E. Timmers.
Referaten werden vervolgens gehouden
door prof. W. Banning, die sprak over de
sociologische aspecten van moderne opvoe
ding en dr. N. Perquin, wiens lezing getiteld
was: „Wenselijkheden en mogelijkheden in
de ontwikkeling van opvoeding en onder
wijs"
Aan de jubileumviering ging een huishou
delijke jaarvergadering vooraf. Ter sprake
kwam ook de wenselijkheid van een wezen
lijk volledige lerarenopleiding. Als ereleden
benoemde de vergadering de heer M. Vrij te
Amsterdam en mej A. G. Koch te Den Haag.
Als secretaris werd gekozen de heer J P
Klerks te Amsterdam.
De forumdiscussie zondagmorgen, waaraan
een zestal leden deelnam, werd geleid door
dr.'L. M. van Dis.-rector van het Coornhert-
lyceum te Haarlem. Op de referaten volgde
nog een uitvoerige,: gedachtériwisseling.
In de maandagmiddag voortgezette ver
gadering van de vakgroep Veehouders der
Katholieke Land- en Tuinbouwbond. in ho
tel „De Leeuwerik" te Haarlem gehouden,
en waarover wij in ons blad van maandag
reeds uitvoerig berichtten, is uitvoerig ge
discussieerd over de stappen, die moeten
worden genomen om meer begrip voor de
landbouw te verkrijgen.
Voorgesteld werd, op hoog niveau een
bespreking te beleggen tussen de land
bouwdeskundigen en de Tweede Kamer
fractie van de Katholieke Volkspartij. De
heer G. Ph. Roeleveld uit Ilpendam hield
een uitvoerig betoog, waarin hij de geringe
invloed van de landbouw duidelijk maak
te. De bevolking van ons land bestaat
slechts voor zeventien percent uit landbou
wers. In Noord- en Zuid-Holland ligt dit
cijfer veel ongunstiger; in deze provincies
bestaat slechts vijf percent van de totale
bevolking uit agrariërs. Laat de K.V.P.
duidelijk maken, dat zij niet alleen in de
verkiezingstijd aan de landbouw denkt, al
dus de heer Roeleveld.
Het bestuur van de vakgroep zal trach
ten te bereiken, voor aanmerkelijke en
aantoonbare oogstschade een vergoeding
vanwege de overheid te verkrijgen, mede
gezien de slechte bedrijfsuitkomsten in de
melkveehouderij gedurende de laatste ja
ren. Medegedeeld werd, dat aangaande de
bestrijding van abortus-bang onder het vee
een landelijk plan in voorbereiding is.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
In Rotterdam heeft de Dr. Wiardi Beek
manstichting van de Partij van de Arbeid
vandaag een conferentie gehouden, die was
gewijd aan de ruimtelijke ordening. Na een
algemene inleiding door dr. ir. Z. Y. van
der Meer besprak drs. G. M. Nederhorst
economische en sociale aspecten van de
industrialisatie en mr. R. van den Bergh
bestuurlijke vraagstukken.
Dr. Van der Meer zei onder meer dat
men de gevolgen van een randstad Holland
thans ongeveer 4 miljoen mensen en
naar verwachting 5 k 5,5 miljoen in 1980
van 6 miljoen onder het oog zien. De
recreatieruimte in dit gebied is zeer be
perkt. Uitbreiding van1 bebouwing moet
geschieden door aantasting van goede
land- en tuinbouwgronden en aanleg van
industrieterrein met wat daarbij behoort,
zal veelal geschieden op terreinen, waar
deze bouw bijzonder duur is. Het tevens
toenemende verkeer zal in en tussen de
bevolkingscentra tot bijna onoplosbare
problemen leiden.
Om een harmonische verdeling van de
bevolking over ons land tot stand te bren
gen moeten de vereiste tegenkrachten ont
wikkeld worden. Dit zal gepaard dienen te
gaan met behoud van de economische
kracht, speciaal ook van het westen. Zelfs
bij de best geslaagde decentralisatiepoli-
tiek zal nog een belangrijk gedeelte van
de bevolkingsaanwas in het westen moeten
worden opgevangen. Maatregelen zullen
moeten worden genomen om te voorkomen,
dat de grotere bevolkingscentra in de
randstad aan elkaar groeien. Daarnaast
moet de randstad naar buiten worden ver
groot (Haringvliet, gebied ten noorden van
Noordzeekanaal, Gelderse vallei, rivieren
gebied) en de industrialisatie in overig
Nederland worden bevorderd. Voor bete
re bevolkingsspreiding is een betere sprei
ding van de industrialisatie noodzakelijk.
Drs. G. M. NEDERHORST was van oor
deel, dat de industrieconcentratie in de
randstad Holland moeilijkheden doet ont
staan bij het verkrijgen van een voldoend
aantal arbeidskrachten. Bij hoogconjunc
tuur leidt dit tekort tot een permanent ge
vaar van looninflatie; bij laagconjunctuur
doen de nadelige gevolgen van werkloos
heid zich in versterkte mate voelen. Een
verantwoorde vrije-tijdsbesteding kan het
westen bij voortgaande industriële con
centratie niet bieden, vooral niet bij in
voering van de vijfdagen-werkweek.
Nadat drs. Nederhorst ee>- aantal facto
ren had opgesomd, die ook gebieden bui
ten het westen als vestigingsplaats aan
trekkelijk moeten maken, meende hij, dat
een doeltreffender voorlichting een regio
nale spreiding van de industrie kan bevor
deren. De overheid heeft toe te zien, dat
niet gemeenten, gedreven door een onge
zond lokaal patriotisme, in onderlinge con
currentiestrijd door het doen van aanlok
kelijke aanbiedingen industrieën van el
kaar trachten af te troggelen.
De laatste inleider, Mr. R. van den
Bergh, achtte het voor het voeren van
een verantwoord planologisch beleid in de
eerste plaats nodig, dat de hoofdlijnen
worden getrokken voor de verdere ontwik
keling van het westen en van overig Ne
derland. Er kan maar één landelijk pla
nologisch beleid zijn, zei hij. De coördinatie
zal moeten worden voorgeschreven onder
verantwoordelijkheid van de minister, be
last met de zaken van ruimtelijke orde-
nirfg. 1
Bij uitbreiding van een groeiende stad
over het gebied van aangrenzende gemeen
ten en bij samengroeiing van meer ge
meenten tot één sociaal-economische een
heid moet een gemeentelijke herindeling
ernstig worden overwogen. Wanneer men
samenvoeging van gemeenten wil vermij
den moet een bestuursregeling worden ge
schapen, gericht op behartiging van de be
langen der agglomeratie als geheel. Aan
de IJmond kan een zodanige krachtige
ontwikkeling worden verwacht, dat het
verantwoord is voor dit gebied een nieuwe
bestuurskring in te stellen, in afwachting
wellicht van verderstrekkende voorstellen.
Het voorontwerp van wet betreffende
een bes uursregeling voor het gebied aan
de IJmond gaat er e ter te vee! van uit,
dat in een mogelijk gebrek aan besluit
vaardigheid en bestuurskracht door Ge-
deputeerdle Staten kan worden voorzien,
meende mr. Van den Bergh.
Gezien de toenemende stroom van vluch
telingen die uit Hongarije naar Oostenrijk
trekt, wordt in Nederland overwogen het
aantal vluchtelingen dat in Nederland on
derdak zal worden geboden te verhogen
van duizend op dertienhonderd. Het be
trokken ministerie en het particulier ini
tiatief beraden zich op het ogenblik op
welke wijze hun opneming in Nederland
dient te worden geregeld. Het tijdstip van
aankomst van de eerste groep vluchtelin
gen staat nog niet definitief vast.
Doordat een 1200 kilogram wegende
plaatijzeren kast uit de takels schoot is de
28-jarige ladingmeester C. A. Leusink uit
Almelo op 't haventerrein der Koninklijke
Machinefabriek Gebroeders Stork en Co.
bekneld geraakt tussen deze kast en een
hijskraan. De man was op slag dood.
werking van de aangegeven richtlijnen ten
opzichte van wat hij noemde „de ondemo
cratische pers".
In het rapport wordt als eerste middel
beschuldiging te antwoorden. Weigert het
betrokken blad het antwoord op te nemen,
dan kan het daartoe verplicht worden op
aangegeven het in België en Frankrijk be
staande recht van antwoord, dat een bur
ger daar heeft om op een gepubliceerde
straffe van een boete. „De invoering van
het recht van antwoord zal niet steeds het
verwachte resultaat geven", leest men in
het rapport. „Het recht veronderstelt een
lezerskorps, dat althans bereid is zich zelf
standig een oordeel te vormen. Deze be
reidheid ontbreekt dikwijls bij hen, die de
krant van een extremistische groep lezen".
In het rapport wordt tenslotte ge
adviseerd een wettelijke regeling in te
voeren van een alle journalisten en uitge
vers van persorganen omvattend pers
tuchtrecht. Wel bestaat er al tuchtrecht,
maar dit omvat alleen de leden van de
Federatie van Nederlandse Journalisten
(waarbij ongeveer 80 percent van alle
journalisten zijn aangesloten). Dit is een
verenigingstuchtrecht en kent als zwaarste
straf het royement uit de vereniging.
Bij het debat zei prof. mr. J. M. van
Bemmelen, hoogleraar aan de rijksuniver
siteit te Leiden, dat men in ons land niet
verder moet en kan gaan dan de strafwet
geving reeds doet ter bescherming van de
burgers. Tuchtrecht voor journalisten acht
te hij uit den boze. Het gevaar zou niet
denkbeeldig zijn, dat het in handen werd
gelegd van mensen, die niet helemaal on
afhankelijk zijn.
Mr. dr. A. M. Joekes. lid van de Raad
van State, was de enige deelnemer aan het
debat die tegen de voorgestelde maatrege
len geen overwegende bezwaren had. Hij
meende, dat. men daarmede, indien ze ten
minste uitvoerbaar bleken, in de geest zou
handelen van wat de bevolking in het al
gemeen zeker zou goedkeuren.
Andere sprekers betoogden, dat voor de
maatregelen geen noodzaak aanwezig is,
omdat de serieuze pers wel degelijk bereid
is fouten te rectificeren. In laatste instan
tie kan men toch ook nog verhaal zoeken
bij de rechter.
Het voorstel van de minister van Finan
ciën om het bijzondere invoerrecht op ben
zine zodanig te verhogen, dat de verkoop
prijs 45 cent per liter wordt, heeft in krin
gen van het wegvervoer zeer grote veront
rusting verwekt.
Naar het zich laat aanzien zullen enige
vervoersorganisaties zich tegen deze voor
genomen prijsverhoging keren. Verhoging
van de benzineprijs, zo verklaart men, be
tekent een aanzienlijke verhoging van de
exploitatiekosten van automobielen en in
het bijzonder ook van bedrijfsautomobie
len, zoals vrachtauto's, autobussen en
taxi's. Deze verhoogde kosten zullen onher
roepelijk tot uitdrukking moeten komen
in riè vervoersprijzen. De organisaties ver
klaren dat negentig percent van de bouw
materialen en 80 percent van de landbouw-
produkten over de weg wordt vervoerd en
dat dagelijks een zeer groot aantal arbei
ders per autobus naar de bedrijven wordt
gebracht voor rekening van de onderne
mingen. Verhoging van de benzineprijs zal
dus voor hen financiële gevolgen hebben,
niettegenstaande de regering streeft naar
stabilisering van het prijspeil.
ADVERTENTIE
56. Na veel moeite was het Panda ein
delijk gelukt om uit de kast te breken,
waarin Joris hem had opgesloten. Zonder
een ogenblik te verliezen rende hij de
kamer uit en ging op zoek naar de ver
trekken van graaf Basoeka, want hij wist,
dat Joris en Plutanus daarheen waren ge
gaan. „Als ik nog maar op tijd kom", hijg
de hij. „Joris wil er natuurlijk gaan stelen
en dat mag niet. Dat is oneerlijk en daar
komen moeilijkheden van!" Die moeilijk
heden waren inderdaad niet uitgebleven,
zoals Joris op datzelfde ogenblik moest
ervaren. De graaf had een geweer gegre
pen en knalde er nu op los, zodat Joris
niet wist, waar hij zich bergen moest.
Plutanus keek dit alles fronzend aan. De
magiër had geen last van de kogels, want
die stuitten gewoon op hem af, maar het
geknal scheen hem erg te hinderen. „Wat
wil de gesnorde uiterling?"vroeg hij.
Wat is dat voor een lawaaiig instrument,
dat hij in handen heeft?" „Hij is zenuw
achtig", riep Joris. „Vlug, heer Plutanus,
zend hem naar een stille plaats, waar hij
tot rust kan komen!"
SIERADEN MAKEN... de vrouw
Elke vrouw weet de elegance van
haar kleding nog te accentueren door
een enkel fijn sieraad.
Daarom brengen wij een met zorg
samengestelde collectie
gouden en zilveren sieraden
die het hart van iedere vrouw zullen
raken.
vindt u het.
de kleine zaak met de grootste keuze
Grote Houtstraat 49 - Telefoon 20049
Automatisch. Een fabriek in Stockport is
sedert enkele dagen bijzonder goed be
veiligd tegen brand. Vrijdagochtend
werd automatisch de brandweer gealar
meerd; bij aankomst bleek haar, dat de
directeur der fabriek een sigaar had op
gestoken. Zondagmiddag was er weer
alarm. Toen had een monteur in de can-
tine een pijp opgestoken.
Vrijwilligers. Britse studenten hebben een
beroep op hun collaga's in West-Europa
gedaan om een internationaal leger van
twintigduizend mannen en vrouwen op
de been te brengen ter ondersteuning
van de Hongaarse verzetsstrijders. Het
ligt in de bedoeling, dat de vrijwilligers
Engeland als „toerist" verlaten en elders
wapens krijgen.
Auto. Een Hongaarse luitenant is de Oos
tenrijkse grens overgekomen in een
luxueuze, zes ton wegende auto, die naar
zijn zeggen aan Rakosi behoord heeft,
de afgezette Stalinistische partijchef. De
wagen is zwaar gepantserd en de ruiten
zijn van kogelvrij glas.
Grootste. Een Oostduitse vice-premier,
Fritz Selbmann. heeft geëist, dat Oost-
Duitsland „de grootste producent van
uranium in Europa" wordt toegelaten
tot de internationale organisatie voor
een vreedzaam gebruik van kernenergie.
Hoofdartikel. Drie van de acht commissa
rissen van het Engelse zondagsblad „The
Observer" hebben in het nummer van
zondag 11 november meegedeeld af te
treden in verband met de strekking van
het vorige hoofdartikel, waarin de Brit
se politiek inzake de Suezkwestie werd
aangevallen.
Hulp. De bewoners van de Londense stads
wijk Soho hebben besloten de Hongaar
se vluchtelingen te hulp te komen. On
der meer zullen daartoe gasten in de
restaurants van Soho ongeveer een
kwartje boven het door hen verteerde
bedrag moeten betalen.
Schade. Een brand in een atoomfabriek
van de Amerikaanse commissie voor
Atoomenergie bij Paducah (Kentucky)
heeft voor meer dan twee miljoen
dollar aan schade veroorzaakt.
Stabiliteit. Stabiliteit en sociale zekerheid
zijn volgens de Westduitse minister van
Financiën, Fr. Schaffer, de richtlijnen
voor de begroting van de Westduitse
bondsrepubliek voor 19571958. De be
groting bedraagt 34,4 miljard D.M.,
waarvan 9 miljard D.M. voor de opbouw
van de Duitse strijdkrachten. Deze ver
dedigingsuitgaven zijn gelijk aan die
van het begrotingsjaar 1956/'57.
Geruchten. Een woordvoerder van het
Amerikaanse opperbevel in het Verre
Oosten heeft te Tokio bekendgemaakt,
dat er geen berichten zijn ontvangen
over gevechten tussen Zuid- en Noord-
koreaanse troepen in Midden-Korea. In
Seoel waren zaterdag geruchten over in
cidenten ontvangen. Het Zuidkoreaanse
kabinet heeft in een spoedvergadering
berichten over Noordkoreaanse troepen
bewegingen in de richting van de be
standslijn besproken.
Voorzitter. Generaal Alfred Gruenther, die
deze maand aftreedt als geallieerd op
perbevelhebber in Europa, heeft zich be
reid verklaard de functie van voorzit
ter van het Amerikaanse Rode Kruis te
aanvaarden.
Herinnering. Het Algerijnse nationale be
vrijdingsfront heeft maandag de UNO
te New York eraan herinnerd, dat het
de wereldorganisatie heeft verzocht de
„Algerijnse kwestie" op de agenda van
de Algemene Vergadering van de UNO
te plaatsen.
Rond de Kaap. In de haven van Durban lag
maandag een groot aantal schepen, dat
inplaats van de route door het Suez-
kanaal te volgen, rond de Kaap gevaren
was. In de voorgaande 36 uur hebben
ongeveer 50 schepen de haven aange
daan om te bunkeren en water in te
nemen. Er werden die dag nog 26 sche
pen verwacht. De oliemaatschappijen
werken de volle 24 uur om de schepen
van brandstof te voorzien met een ge
middelde tijdsduur van 6 uur per schip.
Volhouden. In Argentinië zijn 50.000 druk
kers in staking gegaan voor hoger loon.
De avondbladen konden maandag niet
verschijnen. De stakers willen volhou
den tot hun eisen zijn ingewilligd.
250.000 metaalarbeiders zijn maandag
ochtend een sitdown-staking van 24 uur
begonnen om kracht bij te zetten aan
hun looneisen.
Arbeidsvrede. Tijdens een door de regering
van België bijeengeroepen conferentie
ter bespreking van de regeringbesluiten
op het gebied van de lonen, de prijzen
en de winsten is besloten tot een ar
beidsvrede van 15 dagen. In dit tijdvak,
dat op 10 november is begonnen, zullen
er in België geen stakingen zijn en zul
len er ook geen stakingen kunnen wor
den afgekondigd.
r'
VRIJ ALGEMEEN wordt aan Frhnklin
het eerste experiment met de bliksem
afleider toegeschreven Door bij onweer
een vlieger op te laten, voorzien van scher
pe metalen punten, heeft Franklin immers
vastgesteld dat uit het door regen nat ge
worden touw vonken verkregen werden,
waardoor bewezen was dat de bliksem een
elektrisch verschijnsel is. Daarom staat
Franklin trouwens als uitvin
der van de bliksemafleider be
kend.
Die laatste kwalificatie is
zeker juist. Franklin is inder
daad de uitvinder van de blik
semafleider, maar het eerste
experiment op dit gebied is
toch niet door hem verricht.
Bij de 250ste herdenking van de geboorte
dag van Franklin, heeft dr. E. J. Dijkster-
huis deze kwestie uit de doeken gedaan
Men kan dit een onvriendelijk ver jaars
cadeautje vinden, maar we verzekeren u,
dat Franklin door deze rechtzetting niets
van zyn waarde heeft ingeboet. Hij kwam
door een opmerking van Thomas Hopkin-
son (n.l. dat een puntige, geaarde geleider
de elektrische lading van geladen lichamen
kan „afzuigen") op de gedachte, dat thans
door een proef het vermoeden kon worden
bevestigd dat de bliksem een elektrische
lading zou zijn. Bleek dit juist, dan opende
het waargenomen verschijnsel wellicht de
mogelijkheid gebouwen tegen bliksem te
beveiligen. U ziet, de uitvinding van de
bliksemafleider heeft Franklin hier al kant
en klaar voor ons neer gelegd, in theorie
althans.
Hij correspondeerde met anderen over
deze denkbeelden, en nadat een van zijn
brieven voor de Royal Society was voor
gelezen, hadden de meest vooraanstaande
"""N
geleerden van zijn opvattingen kennis ge
kregen. Op aansporing van Buffon. die het
grote belang er onmiddellijk van inzag,
verrichtte d'Alibard op 10 mei 1752 in
Frankrijk voor het eerst het experiment.
Een lange metalen stang, die in een punt
eindigde, werd op een geïsoleerd statiej
geplaatst dat in een schildwachthuisje werd
ondergebracht. Met een geaarde draad aan
een isolerend handvat probeer
de vervolgens de proefnemer
of er bij aanraking van de
slaaf vonken oversprongen zo
dra een onweerswolk voorbij
trok. En inderdaad, de vonken
deden precies wat van hen
verwacht werd. daarmee het
bewijs leverend dal onweers
wolken elektrisch geladen zijn.
Velen zullen denken, dat onmiddellijk
hierna Franklin met zijn vlieger aan de
beurt was Maar die ging nog niet op, want
eerst moest de Franse koning hel wonder
baarlijke geval aanschouwen. Daarom werd
de proef door de Lor in Parijs nog eens
herhaald in tegenwoordigheid van koning
en hofhouding. De auteursrechten van het
experiment wilden de proefnemers zich
echter volstrekt niet toeëigenen; eerlijk
heidshalve werd de proef het Philadel
phia experiment" genoemd, naar de plaats
van inwoning van de uitvinder Franklin,
die met zyn proef pas de volgende maand,
dus Juni 1752, als derde man aan bod
kwam!
De veelzijdigheid van Franklin is ook
wel een punt waaraan we even aandacht
kunnen schenken.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden
H Pétillon
