Verzet tegen Brits toegeven
bij deel van de Tories
Russische misrekening in
de Hongaarse revolutie
Resultaat van Hammarskjoelds
overleg met Nasser hoopgevend
Onweerstaanbaar patriottisme wekte
afkeer van de Sovjet-overheersing
Engeland, Frankrijk en Israel tonen hun
goede wil maar retireren nog niet
Regering Eden op de wip?
Frankrijk in isolement geraakt
Eigen weg
Partij bezweek
Orde en rust
Grote fout
Niet vergeefs
Eden gaat drie weken naar
het eiland Jamaica
Ontheffing nodig voor
bepaalde televisiefilms
Kijkje in een reactor
Brand in meubelfabriek
Ultrasonore golven voor
kanker-diagnostiek
Oostenrijk kan de Hongaren
niet meer verwerken
Olietekort zal economische
terugslag veroorzaken
Werkloosheid en deflatie
in vele landen verwacht
Spoedzittingen kostten de
UNO 400.000 dollar
DONDLKDAG 2 2 NOVEMBER 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
(Van onze correspondent in Wenen)
Wie aanwezig is geweest in het neergeknuppelde Boedapest, heeft ondanks alle
desillusie toch de overtuiging dat de offers niet tevergeefs kunnen zijn geweest.
Deze overtuiging steunt niet alleen op een onwrikbaar geloof in de uiteindelijke
gerechtigheid, maar ook op feiten, die achteraf steeds duidelijker worden. De
vlieger van Moskou is niet opgegaan, omdat de tweede militaire actie tegen
Boedapest, waardoor Nagy ten val moest worden gebracht, niet een paar uren
duurde, zoals het oppercommando had berekend, maar nog steeds aanhoudt.
Nagy is gevallen, maar het land is niet tot een gehoorzame satelliet van Moskou
geworden, en daarmee staat het Kremlin voor het faillissement van zijn politiek
in Hongarije, waarvan de gevolgen voor Oost-Europa, en voor zijn invloeds
sferen in Azic, niet te overzien zijn. Al hebben wij in het westen nog zon slecht
geweten: de manier waarop de Sovjet-Unie tegen zijn vazal Hongarije is opge
treden, heeft in de gehele wereld niet alleen de weidenkenden, maar ook de
eigen aanhangers zozeer verontrust en uit het lood geslagen, dat vele commu
nisten ons nu smeken hen van hun gewetensconflicten te bevrijden. Niet wij
kunnen hen echter daarvan verlossen, alleen een eigea eerlijk gewetensonderzoek
met alle gevolgen van angsten en beslissingen zal hen kunnen helpen.
De spontane opstand, die in de avond
uren van de 23ste oktober in Hongarije be
gon, kwam voor de Russen even onver
wacht als voor het toenmalige kabinet
Hegedues. In de eerste dagen geleek zij
overigens veeleer op een revolutie van
„liberale" en nationalistische groepen in de
communistische partij zelf, gericht tegen de
stalinistische kliek rondom de partijsecre
taris Erno Geroe, die de Russische inter
ventie voor het eerst inriep. Toen volgde de
vorming van het nationaal-communistische
kabinet Imre Nagy als een stap in een
richting, die men in het Westen aanvanke
lijk „titoïstisch" noemde.
De nationaal-communisten rondom Nagy
droomden van een ontwikkeling zoals Go-
moelka in Polen had aangewezen, maar
voordat zij maatregelen konden treffen om
de interne liberalisatie van het commu
nisme te verwerkelijken en een geheel an
der karakter te geven aan de verhouding
tussen de Sovjet-Unie en Hongarije als
satelliet, ging de opstand haar eigen weg,
voortgestuwd door de wetten, die iedere
revolutie eigen zijn, zodat zij zowel de
leiders in Boedapest als ook de kopstukken
in Moskou uit de handen liep. Uit een in
tern communistisch verschil van mening
was een vrijheidsbeweging ontstaan, die
zich aangehitst door het onverklaarbare
optreden van het Russische leger en het
wrede wraaknemen van de Hongaarse vei
ligheidspolitie A.V.H. van het gehele
volk meester maakte en ook Nagy mee
sleepte.
De hoofdvijand zag men opeens in de
aanwezige Russische troepen. De wan
hopige poging van Geroe om de opstand te
smoren door het Russische leger te hulp te
roepen, werd een mislukking, vooral toen
het duidelijk werd, dat men weer onwaar
heid had gesproken en niet Nagy, maar
Geroe verantwoordelijk voor het ingrijpen
der Russen was. De huichelachtigheid,
waarmee men in de laatste tijd vroegere
tegenstanders in eer had hersteld, zonder
bijvoorbeeld Rakosi ter verantwoording te
roepen, werkte noodlottig op het licht ont
vlambare karakter van de Hongaren, die
hun woede jarenlang hadden moeten ver
kroppen.
Binnen een paar dagen zakte het com
munistische apparaat, dat zo sterk leek, in
elkaar. De nieuwe communistische regering
was een soort coalitie geworden, bestaande
uit verschillende niet-communistische par
tijen. Om zelf niet van het toneel te ver
dwijnen, stelde Nagy voorwaarden die ver
uitgingen boven zijn oorspronkelijke plan.
Hij eiste kennelijk onder de druk van
zijn omgeving het terugtrekken van de
Russische troepen. Ook zegde hij het ak
koord van Warschau op. Tot op dat ogen
blik waren de „gematigde" kringen in het
Kremlin misschien nog bereid het gebeurde
als een overkomelijk feit te aanvaarden en
de troepen terug te trekken.
Maar toen de laatste communistische bol
werken in Boedapest waren gevallen en de
opstand steeds nieuwe eisen stelde, die uit
drukkelijk anti-Russische waren, toen de
verzetstrijders de Sovjet-Unie beledigden
en provoceerden, toen de Hongaarse lucht
macht het Russische leger in Hongarije een
ultimatum stelde en aan het terugtrekken
voor de Russen beschamende voorwaarden
koppelde, toen niet alleen het standbeeld
van „oom Joszip" met donderend geraas
was gevallen, maar ook alle andere heilige
Russische emblemen moedwillig waren ver
wijderd, en vooral toen de verraderlijke
beulsknechten van het Kremlin werden
vermoord en de Russen bang werden voor
gelijke vergeldingsmaatregelen tegen hen
ze]f toen kwam er verandering in het
optreden van het: Kremlin. Hongarije had
zich onafhankelijk verklaard en noemde
zich een neutrale staat, die geen deel meer
wilde uitmaken van de strategische front
lijn tussen Joegoslavië en Tsjechoslowakije.
Dat zou het einde betekenen van het ge
hele Russische controlestelsel, ook over de
andere satellieten, met het gevaar dat de
verdedigingsgordel ten westen van de
Sovjet-Unie zou worden opgerold.
In Boedapest heerste er in die dagen
reeds orde en rust. Nagy had het eigen
machtig lynchen van A.V.H.-leden verbo
den en de arbeiders gingen op 2 en 3 no
vember weer aan het werk, zodat het op
treden van Russische troepen voor het
herstel van de „orde" niet nodig was. De
onderdrukkers dachten echter aan een an
dere „orde", aan machtsblokken en strate
gische steunpunten. Terwijl de vertegen
woordigers van de Sovjet-Unie opnieuw
huichelachtig met Nagy onderhandelden
over het terugtrekken van de troepen, be
sloot het centrale comité in Moskou dertien
tankdivisies en drie infanterie-divisies
naar Boedapest te laten oprukken. Door de
internationale ontwikkeling rondom Suez
werd deze actie voor de schijn gerecht
vaardigd.
In de morgenuren van de 4de november
begon het tegenoffensief, dat niet een paar
uur, doch militair gesproken meer dan een
week duurde en het duurt nog voort door
het lijdelijk verzet in de vorm van een
algemene staking. Men werkt niet, omdat
men niet kan en niet wil, omdat men an
dere zorgen heeft en omdat men de Russen
niet meer kan zien. Noch de herhaalde
oproepen van Kadar, noch zijn uithonge-
ringspraktijken en de deportaties, noch ook
de aanwezigheid van 5000 tanks hebben
orde en rust kunnen herstellen. Zelfs wan
neer de mensen door de honger gedwongen
weer aan het werk gaan, zal het verzet
niet gebroken worden, want het zal zich
voortzetten in de vorm van sabotage.
De grote politieke fout van de Russen is
geweest, dat zij de titoïst Kadar, die on
tegenzeggelijk een anti-stalinist is geweest
en een slachtoffer van de A.V.H., zozeer tot
hun slaaf hebben gemaakt, dat hij in de
ogen van het volk de grootste verrader is
en nooit een dragelijke regering kan vor
men. Kadar is onmogelijk, zodat nu alleen
Nagy of zijn gematigde partijgenoot Zoltan
Vas overblijft. Zelfs kardinaal Mindszenty
moet verklaard hebben, dat hij in de ge
geven omstandigheden Nagy zou aanvaar
den, maar Kadar en de Russen begrijpen
dat niet en roepen uit: „Nagy is toch ook
een communist". Dit antwoord onthult hun
gemis aan begrip en hun huichelachtig
verraad, want Nagy, Tildy, Maleter, Ko-
vacs en zelfs de kardinaal denken niet
meer over een min of meer gematigde
vorm van communisme, doch strijden allen,
ieder op zijn manier, voor de nationale
vrijheid en de onafhankelijkheid van het
land zonder Russen. Zij strijden voor een
voorlopige regeling, waarop algemene ver
kiezingen moeten volgen met de verdeling
van de portefeuilles volgens de uitgebrach
te stemmen. Misschien zou zelfs zo'n kabi
net slechts een overgangskabinet zijn, maar
dat is een interne Hongaarse aangelegen
heid, die men zelf wil regelen volgens de
eisen van het uur zonder de klok terug te
draaien. Niemand in Hongarije vreest wer
kelijk dat de zogenaamde „reactionaire"
beweging het hoofd weer zal opsteken.
Men is alleen bang voor Russische inmen
ging en daarom spot men in Hongarije met
de Russische UNO-afgevaardigde, die in
het verre en veilige New York op 9 novem
ber verklaarde dat de opstand het „herstel
van de kapitalistische orde der grootgrond
bezitters" tot doel zou hebben gehad.
Als het Kremlin niet tot een vernieuwde
stalinistische koers terugkeert, wat nood
lottige gevolgen voor het systeem kan heb
ben in de andere satellietstaten, en als het
in Hongarije geen zuiver militair bewind
invoert, dan moet het niet alleen Nagy
aanvaarden, maar ook de eisen uit de
revolutie-dagen. Dan moet het zijn misluk
king toegeven en dan zullen Hongarije en
de weldenkende mensheid tot de ontdek
king komen dat de offers, de angst en de
nog voortdurende ontbering niet vergeefs
zijn geweest. Een nieuwe Hongaarse re
gering onder Nagy, of misschien onder een
andere vertrouwenswaardige persoonlijk
heid - men spreekt over de musicus Kodaly
- zal over bijzondere politieke en diploma
tieke gaven moeten beschikken, om con
cessies van de Russen af te dwingen. Bo
vendien zal het opgezweepte Hongaarse
volk bewijzen moeten geven van rijp en
evenwichtig politiek inzicht en tucht. Dat
zal veel zelfoverwinning kosten, maar het
zal noodzakelijk zijn, als dit hartstochte
lijke volk zich niet te gronde wil richten,
nu de Russen door het zenden van een
groot aantal infanterie-divisies van plan
schijnen een militair bewind in te voeren,
dat de Hongaren op de knieën zal dwingen.
(Van onze correspondent in Londen)
De Britse premier, Sir Anthony Eden zal
vrijdag op medisch advies naar Jamaica
vertrekken om drie weken in de zon te
rusten. In Londen werkte Eden door, want
hij ontving belangrijke staatsstukken en
werd keer op keer door andere ministers
bezocht. Maar zelfs in Jamaica zal hij zich
niet helemaal van staatszaken kunnen vrij
houden,
Het is tragisch voor Eden. dat hij op een
ogenblik dat ingrijpende beslissingen ge
nomen moeten worden over de gehele of
gedeeltelijke terugtrekking van de Britse
strijdkrachten uit Port Said en over de
verdere oplossing van het conflict met
Egypte het stuur uit handen moet geven,
want de politiek ten aanzien van het Mid
den Oosten staat en valt met Eden, die als
initiatiefnemer de hoogste persoonlijke
verantwoordelijkheid draagt.
Eden wordt door de ene helft van het
Britse volk bewonderd om zijn interven
tie en door de andere helft verguisd. Nu
de zaken ondoorzichtiger en twijfelach
tiger dan ooit zijn en in het economisch en
maatscl ppelijk leven de gevolgen van de
Suez-actie zich hoe langer hoe meer doen
voelen, wordt de stemming er ten opzichte
van Eden niet beter op, al staat het publiek
waarschijnlijk in meerderheid nog steeds
achter hem, omdat men vaag beseft, dat
het optreden van de regering, ondanks alle
fouten, voor het Midden-Oosten een heil
zame schokbehandeling betekent, die voor
al de Verenigde Staten heeft wakker ge
schud en naar men hoopt tot actieve me
dewerking zal brengen.
Opvolger
De grote vraag is echter of Eden zich als
woordvoerder van de regering bij komen
de internationale besprekingen, vooral in
Washington, niet onmogelijk heeft gemaakt
en dat het daarom onvermijdelijk zal zijn
hem als premier te vervangen. Het is mo
gelijk dat Edens reis naar Jamaica de
minst pijnlijke manier is om de weg vrij
te maken voor een opvolger.
Ministerie O.K. en W. beantwoordt
opmerkingen van J. W. Rengelink
In antwoord op de opmerking van de
heer J. W. Rengelink, televisie-secretaris
van de V.A.R.A., in de televisieuitzending
van dinsdag gemaakt naar aanleiding van
de weigering van dispensatie voor verto
ning van de film „Eindstation", deelt het
ministerie van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen het volgende mede:
„De regeling opgenomen in het televisie-
besluit 1956 bepaalt onder meer in artikel
4, dat alleen films mogen worden uitge
zonden, die door de keuringscommissie
voor alle leeftijden zijn toegelaten. Het is
dus niet zo dat de minister of staatssecre
taris de vertoning van een film verbiedt,
maar films die aan een leeftijdsgrens ge
bonden zijn, moeten ingevolge een wette
lijke regeling voor vertoning via de tele
visie uitgesloten worden.
Van dit verbod kan de minister'of staats
secretaris ontheffing verlenen. Het ligt der
halve voor de hand, dat van geval tot ge
val zal moeten worden bezien of er grond
bestaat voor het verlenen van dispensa
tie. Zo is dezer dagen dispensatie verleend
voor twee waardevolle films „II est minuit
dr. Schweitzer" en „Das Pestalozzi-dorff",
die beide voorbehouden zijn voor veertien
jaar en ouder".
Engelands' eerste c/rote zwaarwater
reactor, Dido, is gebouwd voor het
beproeven van materialen en het ma
ken van krachtige radio-actieve isoto
pen. Sir Cyril Hinshelwood, president
van de Royal Society, heeft woensdag
de reactor op het „Atomic Energy
Research Establishment te Harwell in
gebruik gesteld. De foto geeft een
overzicht van het interieur van het
met zeil overdekte reactorgebouw.
Hedenochtend omstreeks vijf uur werd
de brandweer te Nijmegen gealarmeerd
voor een uitslaande brand in de meubel
fabriek van de firma Heynen aan de Oude
Nollendaalseweg. De vlammen sloegen
breed uit en de brand deed zich zeer ern
stig aanzien, zodat de brandweer met groot
materiaal kwam.
Met vijf stralen water slaagde men erin
om de brand te beperken tot de timmerfa
briek en de loodsen welke achter de fabriek
staan. De schade is tamelijk hoog: volgens
de eerste raming ten minste f 100.000.
De firma is betrekkelijk laag verzekerd
tegen brand en niet verzekerd tegen be
drijfsschade. Omtrent de oorzaak van de
brand tast men nog in het onzekere. Gister
avond omstreeks zeven uur is de fabriek
gesloten en tot die tijd hebben de machines
nog gewerkt.
Het is mogelijk, dat vonken van de ma
chines in het zaagsel zijn gesprongen en
dat het vuur enige tijd heeft gesmeuld en
vanmorgen in de vroegte naar buiten is
uitgeslagen.
Een Japanse chirurg heeft naar verluidt
een apparaat uitgevonden, waarmee vol
gens hem met behulp van ultrasonore
(buiten het „bereik" van het gehoor lig
gende) geluidsgolven kanker in een vroeg
stadium kan worden vastgesteld. De uit
vinder is de eenendertig) arige Tosjio Wa-
kai, die verbonden is aan het Jutendo-
ziekenhuis in Tokio, waar men door ge
bruikmaking van het nieuwe apparaat in
bijna vijftig gevallen kanker of gezwellen
in een zeer vroeg stadium heeft ontdekt.
De uitvinding gaat uit van de methode, die
in de industrie gebruikt wordt voor het
controleren van staal op fouten. Wakai's
apparaat is eenvoudig en bestaat uit een
draagbare zender-ontvanger van ultra-so
nore golven, die tegen de huid van de pa
tiënt wordt gehouden en een kathode-
straaleenheid, die als aftaster van impulsen
dienst doet.
(Van onze correspondent in New York)
Juist omdat tot dusverre de taak van
de UNO-politie ietwat vaag was om
schreven, is het bijzonder nuttig dat
Hammarskjoeld het thans eens is gewor
den met Egypte over de basis waarop de
UNO-troepen aldaar aanwezig mogen
zijn en mogen functioneren. Indien de
Assemblee haar goedkeuring hecht aan
de desbetreffende aide mémoire van de
secretaris-generaal zal er dus thans een
overeenkomst betreffende die troepen tot
stand zijn gekomen tussen de UNO en
Egypte. De voornaamste inhoud van
deze aide mémoire volgt hier: Allereerst
wordt herinnerd aan de resolutie van 7
november, waarbij werd vastgesteld, dat
er toestemming van het betrokken land
nodig is voor cle legering en de activiteit
van UNO-troepen.
Er zijn allerlei berichten verspreid als
zou de secretaris-generaal gezwicht zijn
voor Egyptische eisen inzake Egyptische
medezeggenschap ten aanzien van de UNO-
troepen, doch een feit is dat de Assemblée
zélf de aanwezigheid en de activiteit van
die militairen afhankelijk heeft gesteld van
Egypte's toestemming. De conclusie moet
derhalve ook zijn dat Egypte ook formeel
bevoegd is die troepen op een bepaald mo
ment het vertreksein te geven.
Strikt genomen is de UNO-politie inge
steld om er voor te waken dat het vechten
gestaakt blijft, alsmede om toe te zien op
de terugtrekking van de invasie-troepen.
Bovendien heeft de Assemblée echter te
kennen gegeven, dat een actie dient te
worden ondernomen tot heropening van het
kanaal en tot herstel van de vrije vaart.
Ook daarover heeft de secretaris-generaal
in Cairo besprekingen gevoerd.
Of er, en in welk aantal, UNO-troepen
gebruikt zullen worden voor eventuele be
waking bij de herstelwerkzaamheden, is
thans nog niet te overzien. Vast staat even
wel dat Egypte gaarne UNO-hulp tot res
tauratie van het kanaal heeft aanvaard.
Dit is belangrijk. Het garandeert namelijk,
dat de UNO betrokken zal zijn bij de gang
van zaken in Egypte, ook nadat de invasie
troepen ziin verdwenen en eventueel nadat
het UNO-ïeger gedeeltelijk, of zelfs geheel,
zou zijn vertrokken.
Het zou volkomen onjuist zijn de UNO-
troepen te beschouwen als een soort inter
nationale bezettingsmacht die de zaken in
Egypte, of in het algemeen in het Midden-
Oosten, komt regelen. De aanwezigheid van
UNO-troepen of later van een UNO-her-
stelmissie zal waarschijnlijk echter een kal
merende en constructieve invloed kunnen
hebben, aldus min of meer de lioop van
hen die de secretaris-generaal na staan.
Wat het herstel betreft van het kanaal-
dit kan volgens Egypte beginnen zodra de
invasie-troelen Port Sajcl zullen hebben
verlaten. Vóór die datum wil Hammar
skjoeld trouwens reeds UNO-deskundigen
plus vertégénwoordigers van Nederlandse
en Deense firma's naar het kanaal zenden
om een plan op te maken. De secretaris
generaal zet grote vaart achter alles. Hoe
de kosten van de grote herstel-onderne
ming gedragen dienen te worden, is thans
nog niet beslist.
Hammarskjoeld heeft zijn rapporten
voorgelegd aan de adviescommissie, waar
in vertegenwoordigers van Brazilië, Ca
nada, Colombia, India, Iran. Noorwegen en
Pakistan zitting hebben Al deze staten
GENÈVE. (Reuter/AFP). Een woordvoer
der van het bureau van de Hoge Commis
saris van de UNO voor de vluchtelingen te
Genève heeft bekend gemaakt, dat tot dus
ver ruim 51.500 Hongaren naar Oostenrijk
zijn uitgeweken. Van dit aantal zijn er on
geveer 8.400 naar andere landen overge
bracht. Voor ongeveer 11.000 vluchtelingen
heeft men in Oostenrijk geen geschikte on
derkomens kunnen vinden. Scholen en an
dere grote gebouwen zijn wegens het ge
brek aan sanitair ongeschikt voor het on
derbrengen van uitgewekenen. De toestand
is nog verergerd door de felle koude, waar
bij het kwik tot tien graden Celsius onder
nul is gedaald. Er worden pogingen ge
daan om de Hongaren in Oostenrijkse ho
tels onder te brengen, maar de hulporgani
saties beschikken over vrijwel geen geld
meer. Ook is er een tekort aan transport
middelen om de vluchtelingen uit het
grensgebied naar veiligere en minder dicht
bevolkte streken over te brengen.
In het gebied waar de Russen de brug
over het Einserkanaal hebben opgeblazen
komen veel vluchtelingen doornat op Oos
tenrijks gebied aan, omdat zij door het ka
naal moesten waden. Van de laatste groep
vluchtelingen waren er velen gewond. Zij
verklaarden, dat de Russische militairen
die'de grens afsloten, op groepen vluchte
lingen geschoten hadden. Niettemin zijn
woensdag 3.000 Hongaren uitgeweken.
Radio-Boedapest deelt mede, dat er se
dert enkele dagen levensmiddelen uit het
buitenland in winkels in de hoofdstad ver
kocht worden. Dit zijn goederen uit socia
listische landen, waarvan de opbrengst er
van wordt gestort op geblokkeerde reke
ningen, die de regering later gebruiken
kan. De radio maakte dit bekend met het
oog op geruchten, dat deze goederen giften
waren en dat verkoop ervan misbruik van
de gulheid der schenkers betekende. De
uitvoer van textiel en belangrijke voedings
middelen, zoals meel, rijst, vlees, vet en
suiker, is stopgezet.
Het blad „Nepszabadsag" maakt bekend,
dat het buitenland tot op heden hulp tct
een totaal bedrag van 93 miljoen dollar
heeft aangeboden. Daarvan komt 48 mil
joen uit de Sovjet-Unie en de volksdemo
cratieën, 20 miljoen uit de Verenigde Sta
ten en 25 miljoen van het Rode Kruis. Het
blad maakt melding van grote inzamelin
gen in westelijke landen ten behoeve van
Hongarije.
De vertegenwoordiger van het interna
tionale Rode Kruis te Boedapest heeft ge
meld, dat de distributie van de tot hulp van
de Hongaren verstrekte voorraden met
steun van het Hongaarse Rode Kruis „nor
maal verloopt".
(Van onze correspondent in Londen)
In Engeland is een nieuwe politieke
crisis ontstaan door fel verzet in de con
servatieve partij jegens de toegeeflijkheid
tegenover Nasser. Bijna 40 leden van de
Tory-fractie in het Lagerhuis hebben de
regering gisteren na een stormachtige ver
gadering gewaarschuwd, dat zij zich er niet
bij neer zullen leggen indien Britse troepen
uit de kanaalzone zullen worden terugge
trokken, vóórdat een voltallige UNO-
politiemacht ter plaatse aanwezig is en
indien de regering van de UNO niet de
verzekering ontvangt, dat het kanaal zon
der vertraging zal worden vrijgemaakt.
Vele van de opstandige conservatieven ma
ken deel uit van de oude Suezgroep, welke
reeds twee jaar geleden in verzet kwam
bij de oorspronkelijke Britse ontruiming
van het Suezltanaal. De conservatieve re
bellen zijn misschien in staat om de rege
ring ten val te brengen als zij met Labour
meestemmen. De regering beschikt ech
ter over een meerderheid van ruim 60
stem'men en de Suezgroep schijnt minder
dan 50 aanhangers te bezitten. Het moet bo
vendien worden betwijfeld of op het be
slissende ogenblik zoveel conservatieven de
regering werkelijk in de steek zullen laten,
als zij zeggen te zullen doen. De bedreiging
is bedoeld om druk uit te oefenen om op het
ogenblik niet voor Nasser te capituleren.
Veelbetekenend waren echter Butler's
woorden van eergisteren, toen hij zeide dat
de regering zich niet door chantage liet
beïnvloeden van welke kant deze ook mocht
komen
Het voorstel van de UNO loopt echter in
het Lagerhuis geen gevaar, omdat de op
positie dat zal steunen, maar de rebellen
zijn thans in een stemming Eden ten val
te brengen wegens het halfslachtige ka
rakter van de militaire actie.
LONDEN/PARIJS (Un. Press) Alge
meen wordt aangenomen, dat de regering
toe zal stemmen in een „terugtrekken bij
étappes" van de Engelse en Franse troe
pen in Port Said. Maar men gelooft niet,
dat de Tory-rebellen daarmee genoegen
zullen nemen.
Eén van hen, het Lagerhuislid, Angus
Maude, waarschuwde er gisterenavond
voor, dat de partij uiteen zou vallen als
gevolg van een „massief verzet", als Enge
land in zou stemmen met „iets, dat ook
maar in de verste verte zou lijken op de
overeenkomst, waartoe Nasser en Ham
marskjoeld zijn gekomen".
Maude zei woordelijk. „Als wij uit deze
hele affaire vernederd te voorschijn komen
terwijl wij onze vrienden verraden hebben
en gedwongen naar de Amerikanen toe te
kruipen voor iedere drop olie terwijl Nasser
triomfeert inzake het Suez-kanaal, dan is
er voor mij en voor tientallen van mijn
collega's geen plaats meer in de conser
vatieve partij onder zijn tegenwoordige
leiders".
De Franse regering ziet zich plotseling
onder hevige druk geplaatst, omdat de
Britse bekendmaking dat een bataljon En
gelse strijdkrachten uit de zóne zou ver
trekken, haar dwong toch minstens een
soortgelijke maatregel te nemen.
Zowel Londen als Parijs zijn de afge
lopen dagen bij herhaling door secretaris
generaal Hammarskjoeld van de UNO ge
waarschuwd dat het tijd wordt, de troepen
te evacueren of althans maatregelen daar
toe te treffen nu de politiemacht van de
UNO in Egypte is aangekomen.
Tal van waarnemers kunnen zich niet aan
het gevoel onttrekken dat Frankrijk meei
en meer geïsoleerd is komen te staan in
de kwestie van het Suezkanaal. Deze waar
nemers zijn van oordeel dat de Fransen
zowel in Westelijk verband als in de UNO
door de Britten in de steek zijn gelaten.
Franse bladen vestigden er de laatste
dagen de aandacht op dat de tijdelijke te
rugtrekking van de Britse premier hen
onaangenaam heeft getroffen: Mollet zag
in Eden de schakel tussen de Britse er
de Franse belangen.
Officiële woordvoerders in Parijs gingen
zelfs zo ver, de Britten zwakheid te ver
wijten, naar aanleiding van hun houding
na de Russische dreigementen van 6 en 7
november.
Bourges-Manoury, de Franse minister
van Defensie, zou tijdens een bijeenkomst
van de radicale partij (dinsdag) hebben
opgemerkt dat Engeland een grote verant
woordelijkheid draagt voor het voortijdige
staken van het vuren in de Suezkanaal-
zóne.
bleken in deze zaak volkomen achter hem
te staan.
Het is zeer waarschijnlijk dat vandaag
de goedkeuring van de Assemblée zal wor
den gevraagd. Voordat het Egyptisch pro
bleem aan de orde komt, hoopte Hammar
skjoeld de antwoorden binnen te hebben
van Engeland, Frankrijk en Israel inzake
„onmiddellijke terugtrekking" der troepen,
iets waarop de Assemblée twee weken ge
leden in een resolutie heeft aangedrongen.
Brits bataljon terug
NEW YORK, (Reuter/AFP en United
Press) Engeland, Frankrijk en Israel
hebben woensdagavond aan Hammar
skjoeld medegedeeld, dat zij hun troepen
sterkte in Egypte zullen verminderen. De
secretaris-generaal van de UNO had deze
drie landen dringend gevraagd hoe het
stond met de uitvoering van de UNO-re-
soluties. Selwyn Lloyd deelde mede, dat
men als „bewijs van goede trouw" een
bataljon Britse troepen (1200 man) uit
Port Said zou terugtrekken.
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken, Pineau heeft ook op Hammar
skjoelds vraag geantwoord. In gezagheb
bende kringen gelooft men, dat hij de se
cretaris-generaal mededeelde, dat reeds
tweederde van de Franse strijdkrachten
voornamelijk eenheden van de marine
uit het gebied van Port Said teruggetrok
ken zijn. De plannen voor de algehele te
rugtrekking zouden pas kunnen worden
opgesteld als contact is gelegd met het
opperbevel van het UNO-leger in Egypte,
zo zou Pineau hebben verklaard.
De Israëlische minister van Buitenlandse
Zaken, mevrouw Golda Meyr, zou Ham
marskjoeld medegedeeld hebben, dat Is
rael de troepen langs het gehele Egypti
sche front reeds over verschillende afstan
den teruggetrokken heeft en dat Israel be
reid zal zijn de troepen onmiddellijk na
het bereiken van bevredigende regelingen
met de UNO inzake de UNO-troepen, ver
der terug te trekken.
LONDEN (Reuter). Nu de financiële ge
volgen van de Brits-Franse interventie in
Egypte duidelijker worden, bestaat volgens
de financiële redacteur van Reuter, Syd
ney Gampell, de mogelijkheid, dat de
Britse regering, vele andere regeringen en
zelfs de Verenigde Staten, spoedig veran
dering in de kredietbeperking zullen moe
ten brengen om al te grote deflatie en
werkloosheid te voorkomen. In Groot-Brit-
tannië, een betrekkelijk geringe verbruiker,
komt de beperking van tien percent van
het stookolieverbruik overeen met onge
veer één percent van de totale stookolie
leveranties aan de industrie. Volgens de
Britse regering zullen de beperkingen een
betrekkelijk geringe invloed op de in
dustriële produktie hebben. Wel zal er
enige werkloosheid en deflatie ontstaan,
die ten dele ook internationaal van invloed
zullen zijn.
De olie-noodtoestand heeft reeds een de-
flationistische invloed op de auto-industrie
en op het wegvervoer in geheel Europa,
op de stemming in het bedrijfsleven en op
die op de effectenbeurzen, zowel in Euro
pa als in Noord-Amerika.
Groot-Brittannië, dat de grootste kolen-
produktie per hoofd der bevolking in de
wereld heeft en een belangrijk aandeel in
het olie- en scheepvaartbezit in de wereld,
zou zich kunnen bedruipen, wanneer het
alleen met zichzelf rekening had te hou
den, aldus Gampell. Frankrijk zal mogelijk
een van de landen zijn, die het meest te lij
den hebben, door zijn grotere afhankelijk
heid van olie en zijn tekort aan dollars.
Het meest heeft volgens Gampell het
Midden-Oosten te lijden. Als voorbeeld
noemt hij de sabotage in Syrië aan de buis
leidingen van de Iraq Petroleum Company.
Alleen deze sabotage maakt de blokkade
van het Suezkanaal bijna twee maal zo
ernstig. Voor West-Europa is 't een ernstig
ongemak, voor Irak een tragedie, zo schrijft
hij.
Washington zal mogelijk bereid zijn tot
samenwerking, niet zo zeer uit bezorgdheid
voor Engeland en Frankrijk, maar meer
uit consideratie jegens de andere Europese
landen en voor de Amerikaanse economie,
die de Amerikaanse regering mogelijk als
de onschuldige slachtoffers zal beschou
wen van het optreden in Egypte.
Benzine op de bon
De Britse minister voor de brandstoffen-
voorziening heeft bekend gemaakt, dat op
17 december tot rantsoenering van benzine
in Groot-Brittannië zal worden overgegaan.
Het basisrantsoen voor zakenreizen of an
dere autoreizen, die niet zonder moeilijk
heid kunnen worden vervangen door reizen
per openbaar vervoermiddel, zal in de
periode van 17 december tot 1 april toerei
kend zijn voor bijna 1300 kilometer.
Behalve een verbod voor „onnodige"
autoreizen op zondagen en feestdagen heeft
de Belgische regering beperkingen van het
benzine- en stookolieverbruik met tien tot
twintig percent bekend gemaakt. Pompsta
tions mogen voortaan uitsluitend de ben
zinetank van auto's vullen, maar geen blik
ken. Woensdag was de prijs van benzine op
de zwarte markt te Parijs gestegen tot
tweemaal de normale. Talrijke benzine
stations waren gesloten. Chauffeurs ston
den wel twee uur in de rij om benzine te
krijgen.
NEW YORK (Reuter) De jongste
spoedzittingen van de U.N.O.-Assemblée en
de Veiligheidsraad over de Brits-Franse
actie in Egypte en het Sovjet-optreden in
Hongarije hebben de wereldorganisatie
400.000 dollar gekost. De commissie voor
administratieve en begrotingskwesties van
de Assemblée hechtte haar goedkeuring
aan een aanvullende begroting van meer
dan twee miljoen dollar voor 1956, waar
van 400.000 dollar werd bestemd voor de
spoedvergaderingen.
