De Hongaarse veerkracht is nog niet gebroken ALGEMENE PROTESTSTAKING VAN TWEE ETMALEN Russische koerswijziging ten aanzien van Israel HET WEER Molotov benoemd tot minister van staatstoezicht in Moskou Eisen: vrijlatingen en normale rechtspraak Machtspositie voor oude stalinist Nieuwe directieven van Moskou voor zijn diplomaten in Londen IN BOEDAPEST: Brug opgeblazen Leiding bevroren Bestendig A r rest a tie cfez MORRIS Twee doden in het verkeer Executie-datum voor Chessman uitgesteld Pijpleidingen in Libanon opgeblazen TWEE KINDEREN VERBRAND Dood door gasverstikking Het woord is aan Europese eenheid Stand girorekening 999 71e JAARGANG No 116 DONDERDAG 22 NOVEMBER 1956 301e JAARGANG No 269 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. ii J m II - 1 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- PIHII I 1 jÉ I Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15, kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230. ||j f[ J J| i II f[ JA I E JR fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107 rib h "i A Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Adj. Hoofdredacteurs Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman (Van onze correspondent in Wenen) Het Hongaarse verzet is weer aangewakkerd. In het bericht dat Mójotov tot minister van staatscontrole is benoemd ziet men een bewijs dat de strijd om de macht in de Sovjet-Unie tussen de stalinisten en de volgelingen van Kroesjtsjev acuut is geworden. Men verwacht op den duur een kans op radicale veranderin gen in de Sovjet-Unie. Tevens heeft men met belangstelling kennis genomen van de beledigende manier, waarop het Tsjechoslowaakse partijblad „Rude Pravo" het Joegoslavische staatshoofd heeft verweten dat hij sympathie toont voor „reactionaire groepen". Tegen alle verwachtingen in en ondanks alle beweringen van de Hongaarse regering en van radio-Boedapest blijft het lijdelijk verzet ongebroken. Een derde van de arbeiders heeft het werk hervat, maar het enige wat met ernst wordt aangepakt is de voedselvoorziening en het inzetten van ruiten, waarvoor 50.000 vierkante meter glas ter beschikking zou staan. Boven dien heeft de nationale arbeidersraad een algemene staking van 48 uur in Boeda pest uitgeroepen uit protest tegen de regering, die met militaire hulp had gepoogd een vergadering van de arbeiders te verhinderen. De arbeiders eisen, dat ook het kabinet- Kadar de „democratisch gekozen nationale arbeidersraad als enige instantie be schouwt voor de onderhandelingen met de arbeiders". Als bewijs voor de goede wil van de regering wordt geëist, dat alle ge vangenen en gedeporteerden worden vrij gelaten en zich voor een normale recht bank kunnen verantwoorden. Wanneer aan deze en andere eisen niet wordt voldaan zal de algemene staking worden voortge zet. De regering-Kadar heeft op deze eisen nog niet geantwoord. In de provincies en vooral in de mijnstreken is de stakingsbe weging niet verzwakt. De regering heeft wel beweerd dat de mijnwerkers van Oroslang het werk hebben hervat, maar in feite hebben zij alleen hun werkinstallaties beveiligd. In drie andere mijnstreken heeft men, na een aarzelend begin, het werk weer stilgelegd, terwijl andere arbeiders een delegatie naar Boedapest hebben ge zonden „om te onderhandelen". Het ver keer ligt grotendeels nog stil. De spoorwegen rijden spaarzaam, maar het personeel van de autobussen heeft het werk weer neergelegd, omdat verscheiden leden van de revolutie-raad gevangen zijn genomen. Ook de post functioneert nog niet. Op enkele terreinen wordt gewerkt, maar dat is geen teken van onderwerping aan de regering. De arbeiders in de levens middelenindustrie werken vrijwillig „om hun medeburgers te helpen", maar zij gaan onmiddellijk weer in staking bij het min ste teken van druk door de regering. Ook andere verkeersbedrijven functioneren nog, maar uitsluitend om de stadsbewoners naar het platteland te brengen, die levens middelen willen kopen, of om hen in de buurt van de grens te brengen teneinde te kunnen ontvluchten. De stroom van vluchtelingen wordt steeds groter, ondanks het feit dat Russi sche soldaten de brug bij Andau aan de Oostenrijkse grens in de lucht hebben la ten vliegen. Het gebrek aan steenkool wordt steeds «roter. omdat 1500 goederenwagens met steenkool uit Tsjechoslowakije en 20.000 ton steenkool uit de Sovjet-Unie op de Hongaarse grens zijn geblokkeerd. De regeringscommissaris voor voedsel voorziening. Raio Nvcrs. heeft verklaard dat er voldoende brood, vet en meel is. Men heeft wel gebrek aan aardappelen, melk. koffie en zout, maar deze artikelen zouden spoedig in overvloed voorradig zijn, dank zij de hulp van de Sovjet-Unie. Door de felle vorst - tien graden Celsius - is een gedeelte van de waterleiding in Boedapest bevroren. Er zouden geen be smettelijke ziekten zijn uitgebroken, maar .vel heeft men sterke geelzucht en ern stige verkoudheid geconstateerd. De rege- •ing geeft toe, dat ziekenhuizen en klinie ken zware schade hebben opgelopen tijdens ie gevechten, zodat het herstel hiervan 50 miljoen forint zal kosten. De algemene schade in Boedapest wordt op minstens 100 miljoen pond sterling geschat. In het stadsgedeelte Pest is een terrein van ö'/s vierkante kilometer verwoest. oxoxmocooococcoocoro- joooooooxsoocxy ■~nr/yyyxyyxccccco VERWACHTING medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van donderdagavond tot vrijdagavond, opgemaakt om 11.15 uur: Droog en zonnig weer maar in het noorden enkele wolken velden. Vannacht temperaturen om het vriespunt tot lichte vorst. Iets hogere middagtemperaturen. Vrij krachtige tot matige ooste lijke wind. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIERENTWINTIG PAGINA'S De vereniging van revolutionaire arbei ders, boeren, intellectuelen en jongeren heeft premier Nehroe van India gevraagd als bemiddelaar tussen de echte volksver tegenwoordigers en de Sovjet-Unie op te treden. Zij verklaren dat de revolutie tot doel heeft gehad: „het herstel van onze nationale onafhankelijkheid en neutrali teit". De meeste officieren hebben gewei gerd een verklaring te ondertekenen waar in het optreden van de Sovjet-troepen wordt goedgekeurd. De vakbonden hebben zich onafhankelijk verklaard en dulden controle van staat noch partij. De commu nisten steken het hoofd weer op en leggen in samenwerking met de Russische auto riteiten „zwarte lijsten" aan, waarop vooral jeugdige personen voorkomen, die in de laatste weken met wapens zijn aangetrof fen. De vrees voor deportaties wordt daar door groter en is tevens de verklaring voor het. toenemen van het aantal vluchtelingen, dat thans meer dan 52.000 bedraagt. Volgens A.F.P. worden te Boedapest nog steeds arrestaties verricht, hetzij door Russen, hetzij door Russen en Hongaren ge zamenlijk. Voornamelijk jonge mensen worden aangehouden en het schijnt, dat hierbij zeer willekeurig wordt opgetreden. Het staat vast dat verscheidene duizenden Hongaren per trein in oostelijke richting zijn weggevoerd en dat tenminste een deel van hen het land heeft verlaten. Een aantal middelbare scholieren dat in Boedapest is teruggekeerd, vertelde, dat de Russen hen op Russisch gebied hadden laten gaan, maar dat hun oudere kameraden waren vastge houden. Volgens geruchten van de zijde van de Hongaarse spoorwegen zouden de Russen vier treinen met gedeporteerden hebben teruggezonden, nadat premier Nehroe zich tegen deze deportaties had uit gesproken. Gheorgioe Dej, eerste secretaris van de Roemeense arbeiderspartij, en Chivoe Stoi- ca, de Roemeense eerste minister, zijn aan het hoofd van een delegatie in Boedapest aangekomen. De Roemeense delegatie om vat verscheidene partij- en regerings leiders. Kroesjtsjev betrekkingen tussen Moskou en Belgrado weer moeilijker worden. Molotov werd als minister van Buitenlandse Zaken door Sjepilov vervangen, kort voordat maar schalk Tito in juni een bezoek aan de Sovjet-Unie zou brengen.. Ook in Joego slavische krin ziet men de benoeming v~n Molotov, d' zich steeds een tegen stander v-1 Tito heeft getoond, als een zet in de strijd tussen „Stalinisten" en de „liberale" richting van Kroesjtsjev. Westerse waarnemers in Moskou achten Molotov's benoemirg een promotie, omdat de functionaris die het ministerie van staatstoezicht leidt, het vertrouwen moet hebben van de overige ministers, en de macht bezit om vertegenwoordigers naar andere ministei les te zenden, tot het uit oefenen van controle. In Amerikaanse di plomatieke kringen te Washington geloven sommige diplomaten dat Molotov een tweederangsbaantje is gegeven en anderen vinden het nog te vroeg een oordeel te geven. ADVERTENTIE BART.EL10RISSTR HAARLEM TEL 13439 FERD B01STR. 48 ADAM - TEL 717162 MOTOR - BROMFIETS*» FDING Molotov MOSKOU (Reuter/A.F.P.) Vjatsjeslav Molotov, een der eerste ice-premiers van de Sovjet-Unie, is benoemd tot minister van staatstoezicht als opvolger van Zjav- oronkov. Molotov zal er in zijn nieuwe functie op toe moeten zien. dat de andere ministeries de d creten en instructies van de regering uitvoeren. Het ministerie van staatstoezicht heeft controleurs in de voornaamste ondernemin gen, bij de spoorwegen, in de militaire districten, bij de marinebases en in die ge bieden van het land, die in economisch opzicht bijzonder belangrijk zijn. In de eerste jarm van het Sovjet-bewind had het ministerie tot taak, er voor te zorgen, dat de besluiten van het politieke bureau werden uitgevoerd. Voorts moest het de werkzaamheden van de verschillende mi nisteries coördineren en geschillen tussen de departementen uit de weg ruimen. Britse deskundigen op hc' gebied van Russische aangelegenheden zien in de be noeming van Molotov een bevestiging van het vermoeden, dat „de ster van de eerste medewerker van Stalin rijst". Men her innert aan de uitspraak van Tito over de toemende invloed van voormalige „Stali nisten" in het Kremlin. De benoeming van Molotov komt op een tijdstip, dat de De 68-jarige Chr D. Herold is, toen hij met zijn hondje aan de lijn de groene Hille- dijk te Rotterdam overstak, aangereden door een bestelauto. De man was op slag dood. Het hondje werd zo ernstig gewond, dat het afgemaakt moest worden. Op de Zuiderparklaan in Den Haag is een oude dame onder een wagen van tram lijn 15 gekomen. Het slachtoffer, de 65- jarige mevrouw J. M. K.-O. is ter plaatse aan haar verwondingen overleden. De vrouw liep op het trottoir, dat met een heg van de trambaan is gescheiden. Men vermoedt dat zij over de heg is gevallen of gestapt. SAN FRANCISCO (U.P.) Het Hof van Beroep in San Francisco heeft bepaald, dat in geen geval voor 2 januari aanstaan de een executie-datum zal worden vastge steld voor de door zijn boeken beroemd ge worden Caryl Chessman, die acht jaar ge leden in Amerika werd ter dood veroor deeld onder meer wegens aanranding. Hier door wordt Chessmans advocaat in de ge legenheid gesteld de papieren in orde te maken voor het hoogste beroep bij het Opperste Gerechtshof. Het hof van beroep wees het verzoek om heropening van de zaak-Chessman af. De advocaat van Chess man, George T. Davis, ziet de toekomst somber in. Hij vertelde U.P. vanmorgen, dat hij zeker tot eind januari nodig heeft om de papieren voor het Opperste Ge rechtshof klaar te krijgen en dan is het wellicht te laat voor Chessman, die zijn vonnis al zovaak kreeg uitgesteld. DAMASCUS (United Press) Volgens berichten in de Syrische pers werden woensdag de olieleidingen van de Iraq Pe troleum Company, die door de Libanon lopen, opgeblazen. Dit zou gebeurd zijn bij het dorpje Abdudia, aan de Syrische grens. Deze leidingen eindigen in Tripoli. Een ge weldige brand woedt op de plaatsen waar de ontploffingen plaats vonden. Een woordvoerder van het Syrische mi nisterie van Buitenlandse Zaken heeft een U.P.-redacteur te verstaan gegeven dat Syrië niet denkt aan herstel van de opge blazen pijpleidingen der Iraq Petroleum Comp. zolang Britse, Franse en Israëlische troepen op Egyptisch grondgebied verblij ven. LONDEN (United Press) Russische di plomaten te Londen hebben laten door schemeren, dat Rusland nu plotseling een algeheel herstel van de toestand in het Midden- osten wenst, zoals deze was vóór de aanval van Israel en de Brits-Franse interventie. De Russische voorwaarden die bij een regeling onder auspiciën der UNO zouden moeten worden vervuld zijn: Onverwijld terugtrekken van de Britse, Franse en Is raëlische troepen; terugtrekken van de Is raëlische troepen ui. de Gaza-strook en achter de voormalige bestandslijn; terug gave van het Suezkanaal aan Egypte en her. van de Egyptische souvereiniteit over de kanaalzone. Het Suezkanaal-probleem zou moeten worden opgelost volgens het reeds des tijds te Londen ingediende plan van India, dat mdermeer een internatte-al advies- In Djakarta heeft een enorme menigte gedemonstreerd tegen de Israëlische en Brits-Franse actie in Egypte. De Britse ambassade werd bestormd en met ste nen bekogeld; het bureau van de Britse informatiedienst werd in brand gesto ken. Tevoren was een massa-bijeen komst gehouden op het „vrijheidsplein" in de Indonesische hoofdstad. De foto werd genomen bij het gebouw van de Britse informatiedienst. In het woonwagenkamp te Wenum, ge meente Apeldoorn, zyn woensdag tenge volge van brand in een van de woonwagens, twee kinderen van de familie Rotmans- Fink om het leven gekomen tijdens een korte afwezigheid van de ouders. Het wieg je van de drie maanden oude baby is, ver moedelijk door de hitte van de straalkachel, in brand geraakt; het kind is verbrand. Het overige meubilair vatte ook vlam, waarbij het ledikantje van een zoontje van anderhalf jaar. Toen voorbijgangers de woonwagen binnengingen kon men het kind nog levend uit het ledikantje nemen, maar kort na aankomst in het Juliana- ziekenhuis is liet aan de opgelopen brand wonden bezweken. De woonwagen brandde totaal uit. lichaam voorstelt dat in overleg met de UNO de zaken van h Suezkanaal regelt. De Russische "plomaten gaven door deze voorstellen blijk van een speciaal ten op zichte va.i Israel wel radicaal gewijzigde houding. Men is nu klaarblijkelijk bereid de veiligheid van Israel te garanderen bin nen de oude bestandsgrenzen. Enige kleine wijzigingen aan de grenzen tussen Isra'en Arabische buurlanden, al dus de Russische diplomaten, zouden wel aanvaardbaar zijn, maar de beruchte Gaza- strook moest aan Egypte worden terug gegeven. Ruslan meent tevens dat de UNO een bepaalde later uit te werken controlerende bevoegdheid moeten hebben om ervoor te zorg i dat de overeenkomst door beide partijen wordt nagevolgd. De UNO-politiemacht zou in het geval van een bestandsschending onmiddellijk in actie moete- kunnen komen. De Russische diplomaten legden er ech ter de nadruk op d' er géén bevredigende regeling voor het Midden-Oosten getroffen kan worden zonder Ruskmds volledige deelneming. Zij suggereerden dat de Ver enigde Staten het initiatief tot een derge lijke regeling zouden kunnen nemen. Het was de eerste keer sinds de ge allieerde landingen in Egypte dat Russi sche diplomaten vrijuit de Russische poli tiek bespraken: er kennelijk nieuwe directieven uit Moskou gearriveerd. Het was bovendien opvallend dat de dreigende toon die gedurende de afgelopen weken in de Russische ïdevoeringen en brieven heeft geklonken, geheel was verdwenen. In antwoord op een vraag over deze dreigende stemming, die de leiders in het Kremlin deze weken gebezigd hadden, zei een Russische diplomaat: „Ze hebben mis- i i- n ook last van de spanning gehad i 't sloeg direct o de bekendmaking van Edens ziekte, die sprak over de „gevolgen van ernstige span. ingen". Op een vraag of Rusland ook in de toekomst wapenen zou leveren aan Egypte, zei een diplomaat met een knipoog: De aanvoer van wapens is een zakelijke kwestie. In Deventer is de 72-jarige alleenwonen de heer Ten Bulte door gasverstikking om het leven gekomen. Buren, die de man een paar dagen hadden gemist, vonden zijn stoffelijk overschot. In de slang van een gaskooktoestel was een lek. Villa van Prinses Wilhelmina voor Hongaarse vluchtelingen Prinses Wilhelmina heeft aan de Neder landse Federatie voor Vluchtelingenhulp een villa aangeboden in de omgeving van paleis Het Loo te Apeldoorn, ten behoeve van de huisvesting der Hongaarse vluchte lingen. UIT DE PEN Ook Bert Voeten heeft zich dezer dagen als lid van het PEN-centrum voor Neder land laten schrappen. K arr Het is ook een beetje liegen ware din gen te zeggen als men ze niet meent. Bondskanselier Adenauer heeft opnieuw gepleit voor de spoedige totstandkoming van een Verenigd West-Europa op federa tieve grondslag. Het ogenblik waarop hij dat pleidooi hield was, uit een oogpunt van staatkundige psychologie, wel zeer goed gekozen. Immers, het échec van de Brits-Franse militaire actie tegen Egypte moet iedereen, zowel in als buiten West-Europa, duidelijk hebben gemaakt dat zelfs de twee machtig ste West-Europese landen, ook in nauwe onderlinge samenwerking, niet langer een onafhankelijke politiek kunnen voeren, d.w.z. een politiek onafhankelijk van en indruisend tegen de politiek van de Ver enigde Staten. Engeland en Frankrijk had den gehoopt dat Amerika, eenmaal voor een voldongen feit gesteld, daarin zou be rusten of tenminste niet zou tegenwerken. Was het zo gegaan, dan zouden Londen en Parijs ongetwijfeld niet half zo geïmpo neerd zijn geweest door de Russische drei gementen en zou Rusland zelf trouwens wel wat minder hoog van de toren hebben geblazen. Maar Amerika berustte niet en werkte wel tegen. Dat betekende het einde van de Brits-Franse actie. Het zou toch nog een gunstig resultaat van deze overigens zo bedroevende gang van zaken mogen heten, als in de eerste plaats Engeland en Frankrijk zelf hieruit de les zouden hebben getrokken dat de tijd voor hun dromen van grootheid en macht voorbij is en dat het ook voor hén van het allergrootste belang is, zich met de overige West-Europese landen zo nauw mogelijk aaneen te sluiten. Tot dusver heeft Frank rijk zich altijd op zijn verplichtingen tegen over de overzeese gebieden beroepen om bezwaren tegen Europese integratie te maken en Engeland heeft zijn band met het Gemenebest altijd voor hetzelfde negatieve doel gebruikt. Maar in de crisisdagen van begin november heeft dat Gemenebest geen vinger uitgestoken om Engeland militair, moreel of anderszins te steunen, en Frank rijk mag nog van geluk spreken dat het op dat moment door „France-Outremer" niet in de rug is aangevallen. Het is nu dus wel een goed ogenblik voor een grondige politieke heroriëntering van Londen en Parijs. En een bij uitstek geschikt ogenblik voor de Britse en Franse regeringen om de hand, die Adenauer hun toesteekt, te grijpen. Dat de Duitse bonds kanselier dit gebaar niet uitsluitend uit altruïsme maakt, is duidelijk en kan hem door niemand kwalijk worden genomen. Een in 't oog lopende verzwakking van Engeland en Frankrijk en een scheuring in hef Noord-Atlantische bondgenootschap zijn twee ontwikkelingen, die West-Duits- lands positie ten opzichte van de Sovjet- Unie slechts ongunstig kunnen beïnvloeden. Een zo hecht mogelijke westelijke rugge steun is voor de Bondsrepubliek een levensbelang. Maar daar bovenuit is het een levens belang voor heel West-Europa, tot de nauwst mogelijke vorm van samenwerking te komen. Als die samenwerking niet tot stand komt en als de Europese volken hun politiek blijven voeren op de basis van het verleden, aldus Adenauer, „zal Europa in het niet verzinken en niets dan een histo rische herinnering worden." Dat zijn heel harde woorden, maar we moeten vrezen dat zij een harde waarheid behelzen. In on-officiële Amerikaanse en Britse kringen is hier en daar enig wantrouwen in Adenauers bedoelingen aan de dag ge treden. Sommige Amerikanen voelden de verklaring als een uiting van Duitse erger nis over Washingtons recente geheimzin nigheid inzake de plannen tot herziening der Amerikaanse troepensterkte in Duits land. een ergernis die zich nu zou uiten in de wens, méér met de andere Europese landen en „dus" minder met de V. S. samen te werken. Ook in Engeland is (gelukkig buiten regeringskringen) door enkelen de vrees uitgesproken dat Adenauer West- Europa door middel van integratie de „der de weg" op wilde sturen. Dergelijke ver dachtmakingen kunnen slechts afkomstig zijn van lieden, die om duistere redenen de Europese eenwording geen goed hart toe dragen. Want die eenwording kan juist een enorme versterking van het Atlantische Verbond betekenen, omdat zij Europa tot volle krachtsontplooiing en daardoor tot het hervinden van zijn gerechtvaardigd zelfbewustzijn kan brengen. Een innerlijk sterk Europa kan voor de Atlantische samenwerking van veel groter waarde zijn dan een zwak en verdeeld Europa dat de Amerikaanse steun uit overwegingen van zelfbehoud moet aanvaarden. Gelukkig zijn er tekenen van groeiend besef - althans in Parijs - van de nood zaak om het werk van de Europese een making te steunen en te verhaasten. Wat er geleidelijk is uitgelekt omtrent de resul taten van de geheime bespreking, die Mol- let en Adenauer twee weken geleden over dit onderwerp hebben gehouden, klinkt zeer bemoedigend; verscheidene van de voornaamste Franse en Duitse bezwaren tegen de plannen voor een Gemeenschap pelijke Markt en een Gemeenschap voor Kernenergie schijnen nu tenminste te zijn overwonnen. Als deze twee projecten kun nen worden verwezenlijkt, zal Europa een hele stap verder zijn. De aansluiting van Engeland bij een ver enigd West-Europa blijft dan echter nog steeds een vraagstuk van fundamentele betekenis. Noch gedeeltelijke „associatie" van Engeland met een hechte continentale eenheid, noch een losser continentaal ver band waartoe Engeland dan op gelijke basis zou kunnen toetreden, zijn aanvaard bare oplossingen van dat vraagstuk. Mis schien begint men dat in Engeland, na de Suez-débacle, nu ook in te zien. Simon Koster Het saldo van de girorekening 999 van het nationale comité „Hulpverlening Hon gaarse volk" te Amsterdam is vandaag met f 145.000 gestegen tot ruim f 1.595.000 in totaal.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1956 | | pagina 1