gfl v.Empelen
„Belasting op dieselwagens
ramp voor het vervoer"
Sint Nicoiaas geschenken
Firma Joh. Limpers
Gecombineerd concert
in de Grote Kerk
N.Z.H. moet ruim zeven ton
per jaar meer opbrengen
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
13
Sterke moraal
Kleurrijke entourage
Dwaas
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Sensationeel
Sinister
Imposant
A musant
Grollen
Misverstand
Ter herdenking van
Henk van der Velde
P. Zwaanswijk
Kunt U niet besluiten
voor St. Nicoiaas
Bloemendaler voor
Amsterdams hof
Dr. De Jong sprak over
„Twijfel in de godsdienst"
Wijziging telefoonnummers
nabij Zandvoortselaan
Professor Holt over
Kerkelijke architectuur
Volgend jaar verschijnt
hoek ie over Spaarndam
Verlenging Nederlands-
Zwitsers handelsakkoord
Gasverstikking
Portret van Henri de
Montherlant
IfillIMPH
Medische verzorging
tijdens het weekeinde
ADVERTENTIE
(Frans Hals) De verdiensten van de
Franse film „Elke minuut telt" lig
gen voornamelijk in het moi-ele vlak. Een
garagehouder heeft vergeten de stuur
inrichting van een bij hem gestalde auto
volledig te reviseren. Er zit een moer los.
Hij is wel van plan die nog aan te draaien,
maar bij zijn afwezigheid wordt de auto
afgehaald en de chauffeur - een jonge
Duitser op huwelijksreis -gaat een zekere
ondergang tegemoet. De garagehouder
wordt nu gesteld voor het gewetensconflict
zijn nalatigheid aan de politie te melden
- hetgeen zijn toch al met schulden be
laste zaak alleen maar kan benadelen - of
er het zwijgen toe te doen en maar te kij
ken hoe het afloopt.
De inhoud en gevolgen van dat conflict
werkt de film breed uit. Te breed. Er ko
men meer bijfiguren aan te pas dan goed
is voor een sterke concentratie. Een tikje
sentimentele overdrijving verzwakt de in
trige nog meer. Men kan wel waardering
hebben voor de situatie als zodanig, die,
algemeen toegepast, beslist een wijze les
inhoudt en doorwerkt op wie er kennis
van neemt, maar evenwichtig in composi
torische zin is de film niet. Ze onderscheidt
zich voornamelijk door de apartheid van
haar gegeven en de manier, waarop dat
in vaak door de eenvoud frapperende beel
den in de openbaarheid wordt gesteld. Het
gegeven boeit, de probleemsteling houdt
de aandacht gericht op de afloop van het
trieste avontuur, dat een zielsavontuur
mag heten en daarom eigenlijk aanspreekt.
Ware de film er in geslaagd zich te beper
ken en niet in uiterlijke expressie inner
lijke emoties te sterk aan te zetten, het
resultaat zou aangrijpend zijn geweest. Nu
blijft er een in opzet zuivere dramatise
ring over, waarin ook de couleur locale
van het dorpje, waar zich de geschiedenis
afspeelt, knap is verweven.
De garagehouder, zijn vrouw en zijn
knecht in de film „Elke minuut telt".
(Roxy). De film „De vrouw van de
sultan" bezit misschien minder span
ning dan de aan hevige avonturen gewende
bezoeker van het Roxy-theater gewend is
maar wat hij dan meent tekort te komen
wordt hem vergoed door de kleurrijke en
tourage, die een streling mag heten voor
het oog. De vrouw van de sultan is een
Venetiaans meisje, dat, naar Turkije ont
voerd, de heerser der Turken tot gade
werd. Al spoedig ziet zij zich voor een moei
lijk probleem gesteld, wanneer Turkije met
Venetië in oorlog komt en men een poging
doet haar naar haar geboortegrond terug
te brengen. Die poging mislukt. Wanneer
de sultan het tijdelijke voor het eeuwig"
heeft verwisseld en een terugkeer naar
Venetië heel goed mogelijk is weigert zij
zelf van deze gelegenheid gebruik te maken
door het huwelijksaanzoek af te wijzen
van de Venetiaan, die haar al eerder zijn
diensten aanbood en wiens genegenheid
haar zeker niet onverschillig is. Zij zal zich
alleen nog bezighouden met de opvoeding
van haar zoon. Een nobel einde van een
Oosters kleurensprookje.
(Rembrandt) Uitstekend geregisseerde
dwaasheid is het voornaamste kenmerk
van „T h e K i n g a n d I". De fantasie van
Rodgers en Hammerstein voert ons terug
naar het eind van de vorige eeuw en laat
ons zien wat er gebeurd zou kunnen zijn
als een Engelse onderwijzeres aan het hof
van de Koning van Siam (het huidige ko
ninkrijk Thailand) de wijsheid zou hebben
gebracht aan de koningskinderen, die niet
anders weten of Siam is het grootste en
machtigste rijk van de wereld en alle na
burige staten zijn onderhorig aan hun
vader De Engelse onderwijzeres brengt
westerse wijsheid. De kinderen vinden het
ADVERTENTIE
DE EERSTE COOP. ASSOCIATIE
VOOR UITVAARTVERZORGING u
ZIJLWEG 63 - TELEFOON 15141 <2 LIJNEN)
Aanial leden 23000
Contributie 1— p jaar voor hei
gehele gezin, met restitutie bij
overlijden van het lid
HAARI.F.M, 23 novembre 1956
ONDERTROUWD: 22 nov., A. Kooij en F.
Oerlemans.
GEHUWD: 23 nov., R. Kreule en A. Huij-
bens; E. Huizing en H. de Jong.
BEVALLEN van een zoon: 22 nov., H.
Doorenweerd—Aartsen; A. C. Steggink—
Boerrigter; II. W. C. SchelfautMusch; M.
H. A. StoelingaLe Hane; N. P. de Jong
Schouten: J. OttoliniMulder; A. C. M.
NeevenHekker; J. P. RezelJousma; 23
nov., G. WeemeringKoppen.
BEVALLEN van een dochter: 22 nov., E.
BrokmannEerligh; E. Jansen--Teklenburg.
OVERLEDEN: 21 nov., L. P. Dekker, 62
j., Nieuwe Landslraat; A. Rootlieb, 6 j., Mer-
wedeslraat: A. Chr. WebevZwemmer. 70 j.,
Wijde Geldelozepad; 22 nov., J. Kramer—
Offereins 76 j., Orayenesterlaan; A. B. M.
van Meeuwen—Brugman, 35 j.. van Nes-
straal: H. C. Vermeulen—Sporre, 87 j.. Kle
verlaan; J. P Rowold—Mirani, 76 j., Oraye
nesterlaan.
gek en ieder, die er van hoort vindt het
gek, maar zij wordt tenslotte geloofd om
dat zij de enige mens is, die de koning durft
tegenspreken en dat geldt voor allen als
superieure moed en opperste geleerdheid.
De koning, hoewel vooruitstrevend - hij
heeft haar zelf uitgenodigd omdat hij van
zijn rijk een modern rijk wil maken - had
er echter niet op gerekend, dat het on
mogelijk is hoofd en tegelijk tiran te zijn
over een moderne staat. Hij sterft aan die
teleurstelling. Yul Brynner is de koning.
Deborrah Kerr de onderwijzeres. Wie de
kinderen zijn, kunnen wij niet zeggen. Dat
zou te veel plaatsruimte kosten.
(Studio). Over de film „Botsende
jeugd" hebben wij reeds eerder geschre
ven. Het probleem van de losgeslagen jeugd
vormt hot uitgangspunt van de handeling,
die al spoedig koers zet naar de sensatie
Dat is jammer, want men kan niet ont
kennen, dat regisseur Nicholas Ray de za
ken ernstig heeft opgevat. Zodra zijn ge
schiodenis echter ontaardt in een achter
volging van politiemannen op een krank
zinnig geworden jongen is het mis. Dan
betreurt men het dat Rav sterke aecenten
gebruikt om innerlijke conflicten om hals
te brengen. De jong gestorven acteur James
Dean vervult een belangrijke rol in deze
zijn tweede film.
(Luxor). „Vrouwen in de val" is
een Engelse criminele film over een man
die het voorzien heeft op rijke alleenstaan
de vrouwen, of liever op haar geld. Hij
trouwt, speelt in een afgelegen landhuis de
liefhebbende echtgenoot en ensceneert een
ongeluk met een gaskachel, waarin for
meel, wegens gebrek aan bewijzen, de lijk
schouwer gelooft, maar niet de publieke
opinie en ook niet een scherpzinnige no
taris. Na deze eerste moord zoekt de man
een tweede aspirant-slachtoffer, dat hem
doorziet, maar desondanks van hem gaat
houden. Dan daagt er een derde vrouw op,
die de vrouwenmoordenaar zodanig in het
nauw drijft, dat hij in de val loopt, die hij
zelf voor haar had opgezet.
Het is wel een opwindend, maar geen
opwekkende geschiedenis en er is niet ge
schroomd gebruik te maken van ruige ef
fecten om het geheel zo sinister mogelijk te
maken. De psychologische ontwikkeling
vertoont enige lacunes, maar die worden
gecompenseerd door verrassend goed spel
van Dick Bogarde en Margaret Lockwood,
Kathleen Harrison en Kay Walsh.
(Lido) Een imposant schouwspel is de
firn „M obv Die k", naar het gelijknamige
boek van Melville vervaardigd. Gregory
Peck heeft de zware taak om de haat voor
de witte walvis Moby Dick in de persoon
van kapitein Achab gestalte te geven. Hij
doet dat met al zijn acteertalent, geheel
door de regisseur vrijgelaten. Dit geldt
ook voor het spel der andere steracteurs:
Richard Baschart. Leo Genn en Orson
Welles (als predikant). Dit heeft tot gevolg
dat de teksten fraai tot hun recht komen
zij worden gedeclameerd bijna en ge
acteerd maar hun evocatief vermogen
verdrinkt in de gigantische feitenregie, die
adembenemend is. De al te preciese aan
dacht van de regisseur voor het feitelijke
materiaal schenkt de spelers de gelegenheid
om te proberen uit hun rol te halen wat
er in zit. Hierdoor raakt men niet wezen
lijk betrokken bij de film; hij heeft geen
eenheid v~n regie.
Maar deze bezwaren nemen niet weg
dat hel bijna mythische verhaal van de
door zijn intense haat verontmenselijkte
kapitein /vchab spannend verfilmd is.
(Minerva). Een pretentieloze en van on
schuldig plezier vervulde film treft men nvt
,,S o this is Pari s", waarin drie Ameri
kaanse matrozen Parijs verkennen en nu
eens niet in de perikelen en gelegenheden
verzeild raken, welke elke sterveling, die
de Franse hoofdstad bezoekt, schijnen
voorbehouden. Maandag en woensdag volgt
een reprise van „M art y".
(Cinema Palace). Heinz Rühman blijft
nog een week zijn grappen en grollen ver
tonen in de film „Charlies Tant e".
waarover wij verleden week uitvoerig heb
ben geschreven.
Nogmaals wordt meegedeeld, dat de Hu
manistische Jongerengemeenschap in ge
nerlei verband iets uitstaande heeft gehad
met de door de gezamenlijke vredesorga
nisaties gehouden bijeenkomst, waarop mr.
J. II. van Wijk heeft gesproken over: „Ver
weer tegen geweld". De opvatting als zou
de Humanistische Jongerengemeenschap
haar medewerking aan deze avond hebben
verleend berust op een misverstand, zo
wordt ons van de zijde der vredesorganisa
ties die deze bijeenkomst hebben georga
niseerd. meegedeeld.
HERENMODES
Wagenweg 80 - Tel. 13681 - Haarlem
Eig.: Mevr. M. v. HEMERT.
Een half jaar geleden kwam te Haarlem
door een motorongeval de jonge Amster
damse koordirigent Henk van der Velde
om het leven. Het noodlot sloeg hier hard
toe, want niet alleen bleef een jonge vrouw
met een kindje van een paar weken in
moeilijke omstandigheden achter, ook ver
loren de ouders met dit heengaan hun
enige zoon. De koren, die Henk van dei-
Velde onder zijn leiding had, hebben con
tact met elkaar gezocht om de achterge
blevenen enige steun te geven. Zij von
den een middel hiertoe in het organiseren
van twee gecombineerde concerten. Het
eerste werd vrijdagavond in de Grote Kerk
te Haarlem gegeven, het tweede zal plaats
hebben op 30 november in de Nederlands
Hervormde Kerk te Hoofddorp.
Het eerste concert werd niet onder heel
gunstige omstandigheden gegeven. Het was
bar koud in de Grote Kerk en diegenen
van de vrij talrijke toehoorders, die daar
mede met hun kleding te weinig rekening
hadden gehouden, zaten spoedig te ver
kleumen. Men moet echter respect hebben
voor de deelnemende koren, die met zoveel
volharding de door hen aanvaarde taak
volbrachten. Onder die koren was zelfs
het jeugdkoor „Jonge Klanken" uit Am
sterdam, dat met het zingen van enkele
inderliederen, ook een paar in de be
werking van Henk van der Velde, een ver
dienstelijke indruk maakte en dat de over
tuiging gaf, dat er met de jeugdige stem
men nog heel wat bereikt kan worden.
Het Oosterkerkkoor uit Haarlem liet
onder leiding van Henk van der Velde Sr.
de vader van de overleden dirigent
beschaafd en zuiver klinkende zang horen
bij de uitvoering van Ingegneris „O, bone
Jesu" en het geestelijk lied „Al wou ik,
hoe zou ik". De sublimerende werking van
de akoestiek van de kerkruimte werd hier
voor mede van bijzondere betekenis. Daar
van profiteerde ook de christelijke ge
mengde zangvereniging „~eeft Gode Lof"
uit Abcoude, dat onder directie van Peter
T. Klamen een mooie vertolking van „Lof
zij den Heer" en „Schoonste Heer Jesus"
(in een goed klinkende bewerking van
Henk van der Velde Jr.) gaf. Voorts heeft
men het Nederlands Hervormd Kerkkoor
uit Hoofddorp kunnen horen. Willy van
Eldik had voor dit optreden een viertal
kerkelijke composities, waaronder het be
roemd geworden koraal uit de Kantate 147
van .Johann Sebastiaan Bach, gekozen. Het
was solide, kunstzinnige zang die dit koor
liet horen en die werd aangewend voor
muziek, die op de klankbewe-king in een
grote kerk berc'.:..-' is.
Dat kon niet steeds gezegd worden van
de composities die het christelijk fanfare
corps „Arti et Religioni" onder aanvoering
van zijn dirigent de heer H. H. van Ossen
bruggen speelde. In het bijzonder leden
fragmenten van de rapsodie over negro
spirituals van Eric Ball en gedeelten van
de En lse suite van Gerard Boudijn aan
de overdadige en langdurige klankweer
kaatsingen. Van veel gunstiger werking
werden dc vertolkingen van „The sacred
hour" van Ketelbey en van het koraal
„Wachet auf" uit Mendelssohns oratorium
„Pau'us".
Niettegenstaande de voor blaasinstru
menten ongunstige lage temperatuur werd
er vrij zuiver gemusiceerd; bewondering
moet men hebben voor de muzikanten die
een vaardig vingerspel konden toepassen,
onder deze ijzige omstandigheden, voor
waar geen sinecure! Verder had men nog
de instrumentale medewerking weten te
verkrijgen van de organist Simon C Jan
sen, die een duidelijke, beheerste en ge-
zond-muzikale voordracht gaf van de Toc
cata en Fuga in d van Johann Sebastiaan
Bach en die verder een paar keer zijn
krachtige steun verleende bij het begelei
den van koorzang.
Het slot van dit sympathieke concert
werd gevormd door de uitvoering van „Ne
derland, Waterland" van Henk van der
Velde Jr. door de gezamenlijke koren.
ADVERTENTIE
Een mooie kamerplant is altijd
een welkom geschenk.
Komt u ook eens kijken naar
onze grote collectie St. Maarten-
Ravelli en Zaalberg aardewerk
en Leerdamglas.
Bloemenmagazijn
Bevestiging van vonnis geëist wegens
oplichting en verduistering
In hoger beroep eiste de procureur-
generaal bij het gerechtshof te Amsterdam
bevestiging van het vonnis van de Haar
lemse rechtbank tegen een timmerman uit
Bloemendaal, die wegens oplichting en
verduistering veroordeeld was tot een ge
vangenisstraf van twaalf maanden, waar
van zes maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar. De procureur-
generaal achtte het wenselijk, dat de ver
dachte onder toezicht komt van een reclas-
seringsinstelling en wenste deze voorwaar
de aan het vonnis toegevoegd te zien.
De president van het hof merkte op, dat
de Bloemendaler een koopman uit Rotter
dam bewogen had zestienduizend gulden
af te geven. Met een valse akte moest
worden aangetoond, dat de verdachte vor
deringen had tot een totaal van tweeën
vijftigduizend gulden. De vorderingen wa
ren echter reeds eerder gecedeerd en als
eerlijk man had de Bloemendaler, aldus
de president, dat moeten meedelen aan de
koopman. Later bleek, dat er geen vorde
ringen waren. Daardoor heeft de verdach
te zich schuldig gemaakt aan oplichting.
Later heeft hij vijfhonderd gulden van het
bedrag, dat de koopman op een bank had
overgeschreven, opgenomen, waardoor hij
zich, volgens de president, aan verduiste
ring had schuldig gemaakt. Het bedrag
was overgeschreven dp naam van een n.v..
die failliet was.
De verdachte deelde mee, dat hij overleg
had gepleegd met de koopman en dat hij
wel degelijk vorderingej, had.
Uit getuigenverklaringen bleek, dat de
verdachte in 1949 een n.v. had gesticht,
waarbij een inwoner van Heemstede als
adjunct-directeur optrad. Deze wist echter
weinig van de gang van zaken af en on
dertekende soms papieren, zonder te we
ten waarvoor. Hij had het volste vertrou
wen in de Bloemendaler.
De koopman verklaarde eveneens, dat
hij de verdachte volkomen vertrouwde.
De procureur-generaal was van mening
dat de verdachte niet voldoende doordron
gen was van de ernst van het feit. Hij kon
zich verenigen met de straf, die de Haar
lemse rechtbank heeft opgelegd, al vond
hii deze mild.
De verdediger, mr. J H. A. M. van Son.
merkte op, dat de verdachte gunstig be
kend staat. In dat licht bezien moet men
ook nagaan, wat hem ten laste wordt ge
legd. De opzet van oplichting achtte plei
ter niet bewezen Ook meende hij. dat de
Bloemendaler zich niet aan verduistering
heeft schuldig gemaakt, zodat hij conclu
deerde tot vrijspraak.
Het hof zal op 3 december uitspraak
doen.
Voor Geloof en Wetenschap
Dat dr. M. J. de Jong, secretaris van de
bisschop van Rotterdam en oud-secretaris
van de bisschop van Haarlem, nog steeds
grote populariteit in Haarlem bezit, bleek
vrijdagavond uit de grote opkomst van
leden en genodigden van Geloof en Weten
schap in cie Stadsschouwburg.
Dr. De Jong sprak over „De twijfel in
de godsdienst". Hij omschreef de twijfel
als „gebrek aan bewustzijnsgegevens om
trent de werkelijkheid", en als zodanig is
de twijfel een menselijk gegeven dat be
wustwording van het eigen ik nodig maakt;
het ik is immers de maatstaf voor de wer
kelijkheid erbuiten.
Derhalve is de twijfel, die de mens
dwingt zijn eigen ik te onderzoeken, een
positief gegeven, dat verhindert dat men
als een arrivé leeft, bepaalde gevestigde
schema's copiërend. Dit geldt onvermin
derd voor de twijfel in de godsdienst. De
twijfel is namelijk niet het tegendeel van
zekerheid, maar een belangrijke factor om
het tekort aan bewustzijnsgegevens in die
zekerheid aan te vullen. Twijfel blijkt psy
chologisch niet mogelijk te zijn zonder een
wellicht wat verborgen aanvaarding van
de waarheid. Elke burgerlijke zelfgenoeg
zaamheid in de godsdienst, die elke twijfel
tracht uit te sluiten, betekent dan ook de
ondergang van een volwassen geloofsleven.
Op 29 en 30 november zullen de telefoon
nummers van de aangeslotenen aan het tele
foonnet Haarlem, wonende in het gebied,
begrensd dor- de volgende wegen: Zand
voortselaan (noordzijde). Spoorzirhtlaan
(westzijde), Chrysanthemumlaan en de laan
van Bloemenhove (westzijde) te Heemstede,
om redenen van bedrijfstechnische aard
worden gewijzigd.
Daar de nieuwe telefoongids voor Haar
lem en omstreken waarin de nieuwe num
mers zijn opgenomen, in de loop van de
maand december verschijnt, zal bij het kie
zen der oude telefoonnummers der in dat
gebied wonende telefoonabonnees de vol
gende mededeling worden vernomen: zolang
de nieuwe gids nog NIET aan de aangeslo
tenen is uitgereikt: „Nummer is gewijzigd,
raadpleeg 008". NA de uitreiking van de
nieuwe gids: „het nummer is gewijzigd,
raadpleeg de nieuwe gids".
HEEMSTEDE
Tel. 8-80-80
Binnenweg 18
Midden-Oosten. >e heer J. de Kadt, af
gevaardigde bij de UNO en lid van de
Tweede Kamer, houdt op woensdagavond
28 november een inleiding over de politieke
situatie in het Midden-Oosten voor de af
deling Heemstede van de Partij van de
Arbeid.
„Wanneer er geen compenserende maat
regelen worden getroffen, wordt deze be
lastingverhoging op de voertuigen met
dieselmotoren een ramp voor tal van ver
voerbedrijven", zo verklaarde ons de direc
teur van de NZH, de heer J. Jurrissen,
toeq WÜ hem vroegen welke gevolgen de
door de regering voorgestelde belasting
verhoging voor de NZH zou hebben.
De NZH bezit op het ogenblik ongeveer
180 bussen met een gëmiddeld gewicht
van negen ton. Per honderd kilogram ge
wicht wordt maandelijks f 2,50 belasting
betaald. Dat is een bedrag van veertig
duizend gulden per maand.
Na de verhoging der belasting tot f 3,70
zal de NZH maandelijks ongeveer zestig
duizend gulden moeten opbrengen. Per
jaar is dat een vaste last van ongeveer
if 720.000,—. Het is duidelijk dat een der
gelijke last niet zonder gevolgen kan blij
ven voor de economische structuur van
de NZH. De andere vervoersbedrijven
staan er net zo voor.
ADVERTENTIE
TE KOOP GEVRAAGD
ANTIEKE MEUBELEN en
OUDE MAHONIE MEUBELEN
als ronde tafels, stoelen, kleine mahonie
meubeltjes, canapé's, theestoven enz. Mag
beschadigd zijn. ook wormgaatjes geen be
zwaar. Brieven onder no. 4198 bur. v. d. blad
ADVERTENTIE
Voor de kring Haarlem van de Bond
van Nederlandse Architecten heeft pro
fessor G. H. M. Holt vrijdagavond in café
restaurant Brinkmann te Haarlem een in
leiding gehouden over kerkelijke architec
tuur in het algemeen en het bede-oord
„Notre Dame du Haut" te Roncharnp
(Frankrijk) in het bijzonder. Het bedehuis,
aldus de inleider, moet dienen om de litur
gie zichtbaar te maken en als het met de
kerkbouw in de afgelopen tientallen jaren
slecht is gegaan, dan duidt dat op een deca
dent verschijnsel van de liturgie. De ker
kelijke bouwkunst kan als toetssteen die
nen voor de totale bouwkunst van die tijd.
Het besproken kerkgebouw te Roncharnp
is een schepping van de vermaarde archi
tect Le Corbusier en het heeft inmiddels
zo'n grote bekendheid gekregen, dat de pel
grims niet alleen uit Frankrijk maar uit
alle delen van de wereld naar het Franse
dorpje toestromen. Na de tweede wereld
oorlog stelden de inwoners van dat dorp
pogingen in het werk op de plaats van de
voor de eerste wereldoorlog op een berg
plateau gelegen pelgrimskerk, een nieuw
bedehuis te doen bouwen, waartoe uit
eindelijk Le Corbusier, een niet-katholiek,
zich bereid verklaarde. De grote bouw
meester heeft op een klein bergplateau een
kerkgebouw neergezet, dat zijn gelijke niet
vindt. Het is opgericht uit zware gewa-
pend-betonnen muren, die een krachtige,
doch soepele lijnwerking bezitten. De har
monie tusen kerk en de omgevende natuur
is intens. Het schelpachtige dak is als een
reddingsbootje, die ten hemel vaart. In de
dikke muren zij® op verschillende hoogten
lichtgaten aangebracht, die een wonderlijke
lichtwerking doen ontstaan. Professor Holt
noemde het bouwwerk een grootse schep
ping, waarin de meest zuivere verhoudin
gen in vormmassa's en begrippen worden
getoond. De grote bouwmeester heeft in
gewapend-beton een plastisch vormenspel
uitgevoerd met als resultaat dat men een
eerbiedige huiver ondergaat door de ex
pressieve werking hiervan. De schepping
van Le Corbusier betekent een versmelting
van nieuwe liturgische begrippen en van
nieuwe architectonische vormen. De Franse
architect heeft in dit pelgrimshuis niet al
leen zijn bouwkundig talent maar ook zijn
diep religieus gevoel tot uitdrukking ge
bracht.
Volkskundecommissie van Ver.
Haerlemhereidt uitgave voor
De vereniging „Haerlem" heeft een
volkskundecommissie opgericht onder
voorzitterschap van dr. Tj. W. R. de Haan,
die zich ten doel stelt allereerst een boekje
over de geschiedenis en het volksleven van
Spaarndam het licht te doen zien. In het
bestuur van de commissie hebben verder
zitting genomen mejuffrouw dr. G. Kurtz
en de heren dr. C. Spoelder, mr. C. M. J.
de Jongh en dr. J. F. Steenhuis.
In het boekje over Spaarndam, dat in de
loop va- het volgend jaar zal verschijnen,
schrijft mejuffrouw dr. Kurtz een artikel
over de geschiedenis van dit zeer bijzonde
re voormalige vissersdorp.
De secretaris van het hoogheemraadschap
Rijnland, mr. S. J. Fockema Andreae, zal
een bijdrage leveren over het hoogheem-
raadshuis of waterschapshuis. Dr. Tj. W.
R. de Haan belicht het volksleven var.
Spaarndam. dat zeer bepaalde eigen trek
ken heeft en zal ook het vissersleven be
lichten in dit dorp, waar twee eeuwen ge
leden nog slechts schippers, vissers en zeil
makers woonden. Andere artikelen zullen
gewijd zijn aan de molens in de streek rond
Spaarndam en over de typische veldnamen,
die er nog bestaan.
Behalve de voorgenomen uitgave van
dit boekje heeft de volkskundecommissie
echter nog tal van andere pijlen op haar
boog. Zo wil zij de in Haarlem gewoond
hebbende schrijvers en dichters gaan on
derzoeken op hun volksculturele elementen.
In de eerste plaats mag onder de auteurs,
die zici op dit gebied onderscheiden heb
ben, Jajobus van Looj' genoemd worden.
Voorts staat op het programma van de
volkskundecommissie een verkenning van
wat er nog over is van het oude Zandvoort.
Een aanknopingspunt hoopt men hier te
vinden bij de buurtvereniging „De Wurf".
die aandacht heeft voor het oude en ook
een klederdrachtengroep heeft opgericht.
Tenslotte gaat men een studie maken
van de boerderijbouw in de omgeving van
Haarlem. Dit is uit een oogpunt van volks
cultuur een interessant onderwerp, omdat
de Spaarnestad de grens vormt tussen twee
typen boerderijen: ten noorden van de
stad komt de westfriese stolphoeve voor, in
het zuiden de Zuidhollandse hoeve.
Als gevolg van notawisseling tussen de
Nederlandse en de Zwitserse regering van
22 november is de geldigheidsduur van de
afspraken op het gebied van de handel
tussen beide landen, welke voortvloeien uit
het handelsakkoord daterend van 1 decem
ber 1952, met zes maanden verlengd. Deze
verlenging geldt met terugwerkende kracht
van 1 oktober 1956 af. Voor deze periode
worden de contingenten over en weer
vastgesteld op 50 percent van die welke
gedurende de overige jaarperiode hebben
gegolden.
De 31-jarige drukker J. S. van het
Cromvlietplein te Den Haag is donderdag
door gasverstikking om het leven geko
men. Hij stond om half zes op om de ka
chel in de huiskamer aan te maken. Daar
toe gebruikte hij een zeven meter lange
gasslang, waaraan een gaspook bevestigd
was. Deze slang sloot aan op een kraantje
in de keuken.
In de keuken schijnt S. getracht te heb
ben, met een sigarenaansteker de pook te
doen branden. Hij is, wellicht door de
koude in de keuken waar een raam open
stond, onwel geworden en neergevallen,
met zijn mond dicht bij de nog niet bran
dende gaspook. Toen zijn echtgenote om
half acht beneden kwam, trof zij de man
dood op de keukenvloer aan.
Boeiende lezing voor „Les
Conférences Francoises
Wie is Henri de Montherlant, romancier
en toneelschrijver, oorlogsvrijwilliger en
vrouwenhater, amateur-stierenvechter en
dichter, een „zoon van Rome" en felle be
strijder der christelijke democratie? Wat
voor een mens is dat. die al deze tegenstrij
digheden belichaamt en hoe denken de
Fransen zelf over deze landgenoot-littera
tor? Op al die vragen heeft Roger Secré-
tain, Frans politicus, journalist en essayist,
vrijdagavond voor „Les Conférences Fran
chises" in de aula van het Gymnasium te
Haarlem een antwoord gegeven dat de
figuur van deze vrijbuiter in de Franse
letteren voor velen begrijpelijker gemaakt
heeft „Montherlant", aldus zei Secrétain,
„is inderdaad de vleesgeworden controver
se, wonderlijk mengsel van denken en ge
nieter van wreedheid en gevoeligheid, van
heftigheid en rust, dat psychologisch mis
schien alleen te benaderen is uit zijn liefde
voor Spanje en de Spaanse levensstijl, zo
als die spreekt uit dé nobele, wrede kunst
van het stierengevecht. Datzelfde Spaanse
dualisme beheerst het karakter van Mon
therlant hij is beurtelings een Quyote, een
Cid, een Greco en een Don Juan, ofwel
alles tegelijk, met de trots van een „gran
de" en de nederigheid van een bedelmon
nik, beest en engel. Op veertigjarige leef
tijd bijvoorbeeld schrijft Montherlant tege
lijk de twee essays: een over de gedachte
van Pascal, het andere over het stieren-
doden.
Zijn werk weerspiegelt die snelle wisse
lingen tussen licht en donker, maar ook
zijn sterke irreële en heldere stijl de klaar
heid van de Griekse klassieken en de kracht
van een Bernanos en een St. Exupéry. Be-
invloed is hij alleen door Barrès. door Gide,
maar vooral door Nietzsche, die hij nog
overtreft in het provoceren van zijn lezers
en van zichzelf. Pi-ovoceren moet hij altijd
weer en vooral de andere sekse: vooral in
de roman „Les jeunes filles" manifesteert
hij zich als en vrouwenhater. Maar ook dat
verandert: in zijn latere toneelstukken, zo
als „La reine morte" bezingt hij op ont
roerende wijze een grote liefdestragedie.
Montherlant, zo zegt Secrétain, is de
eeuwige verandering: jarenlang is hij non
conformist, maar als het nonconformisme
mode wordt, keert hij schielijk naar de tra
dities terug. Slechts een ding blijft hij
trouw: zijn filosofie dat het geluk uit hedo
nistisch genieten bestaat, dat echter niet
altijd noodzakelijk een vulgair genieten be
hoeft te zijn. Bij Montherlants personages
vindt men het dikwijls ook terug als „le
plaisir des plaisirs refusé's".
Breed wijdde de spreker ook uit over de
luciditeit van Montherlants proza: „een
luciferiaanse luciditeit die soms leidt tot
een zekere morele onverschilligheid. Zelfs
in zijn meest „scandaleuze" werken echter,
zo meent Secrétain. wordt het immorele en
het morbide gelouterd door de schoonheid
van taal en stijl.
Tenslotte gaf de inleider een analyse van
Montherlants betekenis voor het Franse
toneel. In zijn jongste, naoorlogse stukken,
schiep hij figuren die veel menselijker en
dieper zijn dan de cynici, de libertijnen en
de sadisten uit zijn vroegere werken. De
„mens der smarten" treedt in de plaats
van de diabolische, perverse wezens uit
zijn romans en zelfs de vrouw wordt op de
planken gei-ehabiliteerd. Ten bewijze hier
van en ter afsluiting van zijn causerie
las de spreker tenslotte enkele bladzijden
uit wat als hij Montherlants mooiste werk
beschouwt: de laatste dialoog tussen Ines
de Castro en de koning van Portugal uit
het drama „La reine morte".
ADVERTENTIE
Kantoormachinehandel M
HARlOö
SchoterWeg ,122, Haarlem, Tel 12681
HAARLEM:
Artsen: men raadplege telefonisch firma
Mathot, tel. 11990.
Dierenartsen: Jan Heek, Koninginneweg
51, Haarlem, telefoon 13174.
Apotheken: Firma C. G. Loomeijer en
Zoon, Barteljorisstraat 11, tel. 10175;
Park-apotheek, Kleverparkweg 13, tel.
11793; Apotheek 't Gildehuys, Koningin
neweg 3, tel. 12038; Apotheek J. Krijnen,
Eksterstraat 100, tel. 25860.
BLOEMENDAAL:
Artsen: Dokter J. H. M. Egberts, Zuider
Stationsweg 12, tel. 22261. Overveen:
Dokter Post. Rollandslaan 35. Overveen,
tel. 10367. Aerdenhout: Dokter C. Kroon.
Burg. Den Texlaan 12. Aerdenhout, tel.
26073.
Wijkverpleegsters: Zuster J. van Dijk,
Bloemendaalseweg 307, Overveen, telef.
12698 en zuster H. J. G. Lugthart, Anje
lierenlaan 5, Aerdenhout, telef. 26876.
Apotheken: Voor de avond- en nacht
diensten zijn tot zaterdagmorgen 1 de
cember geopend de Bloemendaalse Apo
theek, Bloemendaalseweg 85, Bloemen
daal. tel. 22181; Apotheek De Wilde,
Broekbergerlaan 42. Santpoort, Dorp, tel.
02560-8284 en Apotheek Schotsman, Bin
nenweg 206, Heemstede, tel. 38320.
HEEMSTEDE:
Artsen: R. P. J. Muller, Raadhuisplein 6,
telefoon 36550 en G. S. Nout, Camplaan
20, telefoon 38763.
Wijkverpleging: zr. G. E. van der Hoek,
Laan van Rozenburg 33, telefoon 27805
(en in de week van 26 november tot en
met 1 december des avonds van zes tot
elf uur).
Apotheken: Apotheek Schotsman, Bin
nenweg 206, telefoon 38320.
HAARLEMMERMEER:
Hoofddorp, dokter Nanninga, tel. 6220;
Nieuw-Vennep: dokter Van der Weg,
tel. 280; Badhoevedorp, dokter Den
Ouden, tel. 2368.
