Russen ontvoeren Nagy na zijn vertrek uit het gezantschap Felle verontwaardiging in Joegoslavië's hoofdstad HET WEER OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Oostenrijkse grenswacht schoot Russische soldaat dood Kerstinzameling „Stille Armen" Ontsteltenis in Hongarije en Oostenrijk Twee andere Russen, die Hongaren achtervolgden, gevangen genomen Gesmeten Canadese luchtmacht lost „Swissair" af Luchtbrug naar Egypte Vorst loopt ten einde 1 U it gestorven Wie Wat Waar 1957 ANTON HUNINK Treinreizen volgend jaar duurder In de rij voor benzine Derde groep Hongaren komt zondag in Utrecht aan 1 DEZE WEEK IN ERBIJ Ruimte geschapen bij Suezkanaalmonding Eden naar Jamaica vertrokken Het woord is aan. Geen heksenjacht!" 71e JAARGANG No 118 ZATERDAG 2 4 NOVEMBER 1956 301e JAARGANG No 271 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15, fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107 Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Van onze correspondent in Wenen) Imre Nagy is tezamen met 45 andere personen - onder wie de vroegere staats minister Losonczy, de communistische filosoof en letterkundige professor Lukacs, de vroegere gezant te Belgrado Szanto, Zoltan Vas, die jarenlang dictator van de staatseconomie is geweest, alsmede de weduwe van de postuum gerehabiliteerde ..titoist" Rajk - met een door het kabinet-Kadar ter beschikking gestelde autobus van het Joegoslavische gezantschap afgehaald en daarna onder dwang van een Russische kolonel naar het gebouw van de Russische commandant ontvoerd. De twee Joegoslavische diplomaten, die tegen het optreden van de Russische officier protesteerden, moesten uitstappen. Men weet niet waar Nagy zich met zijn land genoten bevindt. Niemand in Boedapest schenkt geloof aan het bericht van radio- Boedapest en radio-Moskou dat Nagy vrijwillig de wijk naar Roemenië heeft genomen. Men wijst erop dat radio-Moskou Nagy nog gisteravond van „misdaden tegen het volk" heeft beschuldigd. Ook vraagt men zich af, of Kadar zelf en zijn kabinet mede schuldig zijn aan deze deportatie. De opschudding in Hongarije is groot, ook onder diegenen, die aanvankelijk niet met Nagy sympathiseerden. In Joegoslavië heerst grote verontwaardiging, omdat men deze schending van een schriftelijke over eenkomst tussen Hongarije en Joegoslavië inzake de veiligheid van Nagy en van het volkenrecht, als een bewuste provocatie beschouwt. Het tweede artikel in de Prav- da, waarin Tito's toespraak te Pocla gis teren nogmaals gecritiseerd werd, be schouwt men in Wenen als een duidelijke aanval op Tito en zijn aanhangers, die volgens de Pravda geloven dat „zonder hen zelfs de zon niet kan opgaan". Waarnemers in Wenen verwachten een scherpe reactie van Joegoslavië en mogelijk een nieuwe breuk met Moskou. Neutrale waarnemers hebben de aan wezigheid van Russische troepen bij de Hongaars-Joegoslavische grens geconsta teerd. Men is des te meer geneigd dit be richt te vertrouwen, omdat het door het Russische persbureau Tass is tegengespro ken. Ook in Oostenrijkse regeringskringen is men verontrust, omdat dit optreden het cynische karakter van de Russische politiek onthult. Men wijst er op, dat er van Russi sche zijde weer berichten worden verspreid dat Hongaarse uitgewekenen in het Beierse plaatsje Trauenstein zouden zijn opgeleid en op 24, 25 en 26 oktober gewapend via Oostenrijk naar Hongariie zouden zijn ge gaan om te strijden. Men verwacht dat de Oosten-ijkse regering ook tegen deze valse bewering met kracht zal protesteren (Reuter - U.P. - A.F.P.) Het officiële Joegoslavische blad „Borba" meldt, dat Nagy en elf van zijn aanhangers, samen met vijftien vrouwen en zeventien kinde ren, door de Russen gearresteerd zijn en dat de twee Joegoslavische diplomaten, die de bus begeleidden en die protesteerden tegen het Russische optreden, „op straat gesmeten" werden. Vervolgens vertrok de bus, begeleid door twee Russische pantser wagens, met onbekende bestemming, aldus de correspondent van „Borba" in Boeda pest. Volgens radio-Moskou en radio- Boeda pest heeft Nagy in Roemenië politiek asiel gezocht. Woordvc :rders van de Roemeense regering zeiden gisteravond echter, niet te weten van een bezoek van Nagy, in ant woord op een telefonische navraag uit Belgrado. Uit onverdachte bron heeft man te Lon den vernomen dat de Russen de deportaties NAPELS (AFP.j. Met ingang van maan dag gaan twaalf „vliegende verhuiswagens'' van de Canadese luchtmacht de luchtbrug tussen Italië en Egypte vormen. Het voor lopige contract met de „Swiss Air" voor het overbrengen van militairen en voorraden van de internationale politiemacht in het Midden-Oosten is dan afgelopen. De Canadese vliegtuigen zullen op Kreta een tussenlanding maken voor het innemen van benzine, daar de Egyptenaren hebben geweigerd brandstoffen te verschaffen voor de retourvluchten. OCX«XV5CC«JK»OOOCOOCOOOOOOCCCCOOCO VERWACHTING medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van zaterdagavond tot zondagavond, op gemaakt om 11.15 uur: Veel bewolking met morgen tijdelijk enige regen. Tot matig of krachtig en langs de kust mogelijk tot hard toenemende zuid-westelijke wind. Vannacht aanvankelijk lichte vorst, later stijging van de temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. «xxxxxxx uit Hongarije op nog grotere schaal laten geschieden dan in het begin. Gisteren is Georgioe Dej, secretaris van de Roemeense communistische partij in Boedapest aan gekomen aan het hoofd van een afvaardi ging van de Roemc nse regering en com munisten. Gistermiddag van 2 tot 3 uur leek Boe dapest een uitgestorven stad. Geen voor bijganger of voertuig, afgezien van de Sovjet-patrouillewagens, was in de straten te zien. Deze zwijgende betoging was het antwoord op het beroep op de burgerij van haar afkeuring voor het regime blijk te geven. De Hongaarse pers had verklaard dat dit uur van stilte zou gelden voor de Hongaarse „martelaren". Over de ware zin van de betoging behoefde niemand in on zekerheid te verkeren. Radio-Moskou heeft een officiële ver klaring van „Tass" omgeroepen waarin berichten volgens welke twintig nieuwe Sovjet-divisies naar Hongarije zouden zijn gezonden, Sovjet-troepen naar Bulgarije zouden zijn gegaan en bewegingen van Sovjet-troepen naar de Joegoslavische grens zouden hebben plaatsgevonden, wor den tegengesproken. Radio-Boedapest maakte vanmorgen be kend, dat de arbeidersraad van Csepel, het grote indi triecentrum in de Donau bij Boedapest, een algemene staking heeft uit geroepen. De radio zond oproepen uit aan de arbeiders in de hoofdstad waarin her vatting van het werk wordt gevraagd. Een speciale oproep was gericht tot de mijn werkers, waarin 'verklaard wordt dat de overheid de arbeiders in de mijnen zal be schermen. Voorts deelt de radio mede, dat door de aanhoudende staking van de spoorwegarbeiders de bevoorrading van de hoofdstad en andere steden uiterst moeilijk blijft. De autoriteiten geloven niet dat er voor eind volgende week een verbetering van de toestand bij de spi rwegen ver wacht kan worden, aldus radio-Boedapest. Er is nog een beperkt aantal jaar boekjes voor de lezers van ons blad voorradig. Laat de kans om voor een zeer lage prijs in het bezit te komen van deze bron van informa ties en wetenswaardigheden niet voorbijgaan. Wie Wat Waar 1957: 288 bladzijden, talrijke illustraties, in stevige band, een sieraad voor uw Q_ boekenkastI.7D Uitsluitend verkrijgbaar aan de kan toren van dit blad. WENEN (Reuter/AFP) Oostenrijkse grenswachten hebben vrijdag op Oosten rijks grondgebied nabij de Hongaarse grens een Russische soldaat doodgeschoten en twee Sovjet-militairen gearresteerd, zo is te Wenen bekendgemaakt. De drie Rus sische militairen waren bij het achtervol gen van een groep Hongaarse vluchtelin gen op Oostenrijks gebied gekomen. Toen zij het bevel van Oostenrijkse grenswach ten om te blijven staan, negeerden, open den de Oostenrijkers het vuur. Een van de Russen werd gedood en de andere twee werden aangehouden. In de officiële ver klaring werd niet gezegd, waar zich het incident heeft voorgedaan. Oostenrijkers, die bij de Hongaarse grens wonen, zeggen, dat zij in de nacht van donderdag of vrijdag hevig mitrailleurvuur en ook kreten van mensen hebben ge hoord. Helpers van het rode kruis, die vluchtelingen opwachtten, moesten plat gaan liggen om niet getroffen te wordeh. Velen van de nieuw aangekomenen woonden in Boedapest. Zij hadden tot op 28 km van de grens per trein gereisd. Zij vertelden dat nog duizenden onderweg naar de grens zijn „om de Russische ter reur te ontvluchten". Het aantal vluchte- ADV ERTENTIE DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN PAGINA'S EN ACHT PAGINA'S ERBIJ tijd voor uw éis! Uw eis om de sappigste, knappendste en smeuigste Gelderse worst: Anton Hunink s worst: Mm... dié warme geurige smulworst met 'n dam pend hord boerenkool! Verwen uzelf 's echt: EIS de worst met de naam Anton Hunink op het loodje Hoe verser - boe lekkerder HOFLEVERANCIER - DEVENTER De tarieven van de Nederlandse Spoor wegen zullen volgend jaar worden ver hoogd. Dit zegt minister Algera in zijn Me morie van antwoord aan de Tweede Kamer over zijn begroting voor 1957. Wat de ex ploitatieresultaten over het lopende en het komende jaar betreft wordt meegedeeld, dat over het lopende jaar ongeveer het zelfde resultaat wordt verwacht als over 1955. Als gevolg echter van de kostenstij gingen zal voor het bereiken van een re delijk rendement over het komende jaar een tariefverhoging nodig zijn. In lange rijen wachten Franse automo bilisten bij de tankstations op een paar liter. De benzinevoorraad in Frankrijk is zo klein, dat premier Mollet zich via radio en televisie tot autorijdend Frankrijk heeft gewend, met het ver zoek zo weinig mogelijk te rijden, zon der veel resultaat evenwel. Overigens staan vele tankstations al „droog". lingen nadert de 70.000. Volgens vluchtelingen in het Oostenrijk se stadje Eisenstadt zijn Russische en Hon gaarse troepen bezig in de omgeving van het Neusiedler Meer de grens af te sluiten. Tenminste twintig vluchtelingen, die Oos tenrijk trachtten te bereiken zouden neer geschoten zijn. Anderen zouden gevangen genomen zijn en naar een verzamelkamp in Szombathely (Steinamanger) worden ge bracht, van waar zij oostwaarts worden weggevoerd. Naar aanleiding van het gerucht, dat on geveer 35 Hongaarse vluchtelingen in het gebouw van de Hongaarse legatie te We nen zouden zijn gelokt, heeft de Oosten rijkse politie meegedeeld dat het onmo gelijk is dit bericht te bevestigen. Men hecht weinig geloof aan het bericht, aan gezien de Oostenrijkse politiemannen, die het gezantschapsgebouw bewaken, zeker elk abnormaal voorval zouden hebben op gemerkt. Zweden zal nog 2000 Hongaarse vluchte lingen opnemen. Het had reeds aangebo den 1000 Hongaren toe te laten. Groot- Brittannië heeft besloten, meer dan 2500 Hongaarse vluchtelingen op te nemen. Een nieuw plafond is niet gesteld. Kort voor het invallen der duisternis be richtte de Oostenrijkse grenspolitie gister avond. dat de bemanning van een der snelle Russische politieboten, die in het ka naal langs de Oostenrijks-Hongaarse grens patrouilleerden, een houten brug ontdek te, die de vluchtelingen gedurende de duis ternis hadden gebouwd. De Russen over goten de brug met benzine en staken hem in brand. De meeste vluchtelingen bereik ten Oostenrijks grondgebied na door het ijskoude water gezwommen of gewaad te zijn. Het kanaal ligt in een moerassig ge- bied, waar Russische tanks niet kunnen doordringen. Vele vluchtelingen waren uitgeput door koude en vermoeidheid. De derrie trein met Hongaarse vluchte lingen uit Oostenrijk wordt in de loop van aanstaande zondag in Utrecht verwacht. In deze trein komen ruim zeshonderd vluchtelingen naar ons land. Met dit trans port is het contingent van 2000 vluchte lingen tot toelating waarvan de regering toestemming heeft gegeven, volgemaakt. ^CCOOCOOCCOCOOCCCOOCCCOCCCOCCCCCOCOOOCOOCOOCOCCCOOOOOO<X blz. 5 Een reportage over de Shetland- Eilanden door Stanley Cursiter 4 Willem Andriessen geeft zijn me ning over elektronische muziek5 Bij fotoboeken van Emmy Andriesse en Ed. van der Elsken 3 Het woeden van de Spaanse griep in 1918 6 Verder in dit nummer onder meer de rubrieken: Onze namen. Over oude lit teratuur. In de caravan. Onze puzzel. Voor de microfoon. Grote geesten in hun gewone doen. Voor de jeugd. LONDEN (Reuter). De Britse admirali teit deelt mede, dat het dit weekeinde mo gelijk moet zijn enkele van de 13 in de Suezkanaal opgesloten schepen via Port Said naar de Middellandse Zee te brengen. De kwestie is opgenomen met de vertegen woordigers van de UNO in Port Said. De Britse marine is vrijdag begonnen het eerste gezonken schip in het noordelijk deel van het kanaal te lichten. Als alles gogd gaat, zal men dit weekeinde ruimte ge noeg hebben om 8.000 tons liberty-schepen en mogelijk grote tankboten te laten pas seren. Het is moeilijk te schatten, zo wordt van Britse zijde gezegd, wanneer het noorde lijke stuk van het Suezkanaal geheel vrij zal zijn. Het zal eerder een kwestie van maanden dan van weken zijn, meent men. United Press meldt dat het terugtrekken van de eerste Britse troepen uit Egypte (een bataljon) voor maandag is voorbereid. Dit blijkt uit een verklaring van Sir High Stockwell. de genei-aal te velde van de troepen. De troepen zullen waarschijnlijk door de RAF naar Cyprus worden over gebracht. (Van onze correspondent in Londen) De Britse premier, Sir Anthony Eden. is vergezeld van zijn echtgenote naar Ja maica vertrokken, waar hij drie weken zal uitrusten. Hij verklaarde voor het vertrek, dat het hem speet, dat hij het land op dit ogenblik moest verlaten. Het regeringsbeleid in de komende kri tieke weken was in grote lijn door Eden vastgelegd. Hij blijft ondanks zijn afwe zigheid de leiding in handen houden, een feit. waarop ernstige kritiek is uitgeoefend, gezien de ernst van de internationale toe stand. Het betekent, dat meningsverschil len binnen het kabinet voorlopig naar de achtergrond zijn verschoven, hoewel zij natuurlijk blijven bestaan. De gematigde Butler, die tijdens Eden's afwezigheid de kabinetszittingen zal leiden en in het Lagerhuis als woordvoerder zal optreden, is daarom slechts onofficieel plaatsvervan gend minister-president, die zich altijd op Eden zal kunnen beroepen en bij aanval len op de regering zelf min of meer schot vrij hoopt te blijven, voor zover dat met de algemene kabinetsverantwoordelijkheid te rijmen valt. Eden is opgelucht, dat Butler en Mac- Millan er ook al weer voorlopig in geslaagd zijn de conservatieve rebellen gerust te stellen, die zich verzetten tegen verdere capitulatie tegenover Nasser via de UNO. ADVERTENTIE Dames Pantalons in kleuren 19.75 cocc-o-o-.>-y>-re<x>^co3Corcccccocccc CW' -CCOCCCrCC<XXO<X«XXXOK>XOOOOOOOCC<: cc*xmxoocococoa»ocx>ococcccco300ooc „Bis clat, c/ui cito dat" (Hij, die snel geeft, geeft dubbel) Al weer een jaar voorbij! Het is ontstellend, zo snel de tijd voortraast. Weet u nog, wat er in het afgelopen jaar allemaal precies is gebeurd? „O ja", zegt u. „Ik kijk er mijn agenda eens op na en verder oude kranten en tijdschriften". Goed, maar toch is er één feit, dat ieder jaar terugkeert en dat u niet be hoeft te onthouden door het naslaan van boeken of kranten, omdat u het nooit vergeet of vergeten mag! De „Stille Armen"-actie te Haarlem. Ieder jaar, speciaal tegen Kerstmis, trekken er mensen op uit, om aan hen, die dit zo hard nodig hebben, een beetje levensgeluk en vertrouwen in hun medemensen te brengen. Dit is mogelijk, dank zij uw medewerking. In deze tijd van hoogconjunctuur kupt u toch wel iets missen. Voor velen, de zoge naamde „vergeten groepen" zijn de levenskosten gestegen, maar hun inkom sten dezelfde gebleven. Staat u daarom iets af aan hen! Juist met Kerstmis! Wij weten, dat de ellende van de gevluchte Hongaren uw aller aandacht heeft. Maar vergeet bij dit alles toch ook uw eigen medeburgers niet! Denkt aan hen op uw feestelijke bijeenkomsten en uitvoeringen en opent uw beurs! U kunt uw bijdrage storten op girorekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad of op gironummer 4000 van de Twentsche Bank n.v., Zijlstraat 76 te Haarlem, in beide gevallen vermelden: voor Comité Stille Armen. Ook kunnen bedragen bezorgd worden aan ons kantoor Grote Houtstraat 93 of het bijkan toor Soendaplein. Hoe groter de opbrengst, des te meer kunnen wij helper Het Comité voor de Stille Armen Erepresidente: mevrouw C. Cremers-De Bruijn. Voorzitter: mr. A. Beets. Secretaris: mr. J. M. Wicherink. Leden: A. J. M. Angenent. wethouder van Sociale Zaken; ds. J. A. van Ar- kel, predikant Gereformeerde Kerk; mr. P. E. Barbas, oud-secretaris Sociale Raad; D. Boer. directeur n.v. Focus; J. M. Bonfrer. voorzitter K.A.B.; R. N. Busser. voorzitter Haarlemse Christelijke Besturenbond en voorzitter van de Ned. Christelijke Bond van Overheidspersoneel, afdeling Haarlem; ds. S. M. Daalder, predikant Doopsgezinde Gemeente: P. A. Dykema, voorzitter van de diakenen der Doopsgezinde gemeente: mr. F. van der Goot.advocaat en procu reur; W. F. Happé, wethouder van Openbare Werken; D. G. Hazekamp. be stuurslid Sociale Raad; mej. dr. J. W. Herfst, predikante Remonstrants Gere formeerde Gemeente: ds. L. Hoorweg, predikant Gereformeerde Kerk; P. J. Kapteijn, directeur Chocoladefabriek Union: pastoor J. W. Keij, pastoor der Oud-Katholieke gemeente; P. B. M. Muringer, vice-president St. Vincentius Vereniging; mevrouw J. van Nispen-Van Wely, presidente U.V.V.; F. S. Noord- hoff, voorzitter van „Humanitas"; A. J. M. van Os, voorzitter Conferentie Stille Armen: S. Koster, hoofdredacteur Haarlems Dagblad/Oprechte Haarlemsche Courant; mr. H. E. Phaff, gemeentesecretaris van Haarlem; J. Plaat, redacteur Algemeen Handelsblad; mevrouw N. H. Pliester-De Vries, bestuurslid der Ver eniging tot verbetering van het Lot der Blinden; A. Ph. Romeijn, diaken Her vormde Kerk: drs. H. W. M. van Run, hoofdred. N. Haarl. Courant; mevrouw mr. E. A. J. Scheltema-Conradi, advocaat en procureur; ds. W. Spliethoff, pre dikant Evangelisch-Lutherse Gemeente; dr. C. Spoelder, voorzitter Vereniging „Haerlem"; J. W. A. Stalpers, chef afdeling algemene zaken Stadhuis; mevrouw C. A. Steenhuis-Polman, bestuurslid Centraal Genootschap voor Kinderuitzen ding; D. H. Suerink, directeur Gemeentelijke Dienst voor Sociale Zaken; D. Verbaan, voorzitter besturenbond Haarlem van het N.V.V.; Th. J. H. Verhoeven, president St. Vincentius Vereniging; kapitein P. Vons, commandant Leger des Heils, afdeling Haarlem; ds. G. Waarden-burg, Hervormd predikant; mr. Th. A. Wesstra. oud-voorzitter Sociale Raad; W. van Willige, directeur Haarlems Bloei; deken W. N. Zijlstra, deken van Haarlem der r.k. kerk; J. Vern-hout, bestuurs lid Sociale Raad; H. Deinum. bestuurslid Sociale Raad; mr. P. Fuhri Sneth- lage; Vereniging „Pro Juventute". ;oococcoooccoooooccoocccccoco2cecococooooa3ocoocoocooocoocococeoo^ Feuchtersleben: Hoe paradoxaal het ook moge klinken, heftige hartstochten zijn het gevolg van zwakheid. Iedere-dag opnieuw worden wij vervuld van bewondering voor de heldenmoed waarmee het Hongaarse volk zich tegen zijn onderdrukkers verzet. Des te meer spijt het ons, in 't geheel geen bewondering te kunnen hebben voor een aantal van onze eigen landgenoten wie dit Hongaarse drama als aanleiding (in enkele gevallen misschien zelfs wel als voorwendsel) heeft gediend tot het voeren van een campagne van ver denking en verdachtmaking tegen ieder, die zij als communist menen te mogen beschouwen. Het conflict in het Nederlandse centrum van de P.E.N.-club, waarmee deze cam pagne begon, ging in wezen om de vraag wie er geroyeerd zouden worden: alle P.E.N.-leden die tevens tot de Communis tische Partij Nederland behoorden, of al leen die welke het Russische optreden in Hongarije niet onvoorwaardelijk afkeurden. Toen de groep, die de eerstgenoemde me thode voorstond, het bij de stemming af legde tegen de talrijkere aanhangers van de andere methode, legde de minderheid zich niet bij het meerderheidsbesluit neer, zoals het democratische beginsel dat eist, maar liep zij kwaad weg, uit de vergader zaal en uit de P.E.N.-club. Dit was haar goed recht. Uit een natie kan men niet zo maar eenvoudig weglopen als de meerderheidsregering iets doet waarmee iemand, die tot de minderheid behoort, het niet eens is; maar uit een club wel, al is het ook in dat kader geen bijster democratisch gebaar. En nog minder be wonderenswaardig werd dat gebaar, toen de verliezers achter de rug van het bestuur de andere leden van de P.E.N. gingen be werken met de bedoeling deze eveneens tot uittreding te bewegen. Trouwens, ons inziens getuigden de beide voorstellen, waarover de strijd ging, meer van hevige opwinding (waartoe de gebeur tenissen in Hongarije dan ook alle reden hadden gegeven) dan van rustig en onwan kelbaar vertrouwen in de democratische principes. In dat opzicht staken zij ongun stig af tegen de bezonnen argumentatie van minister Drees, dat men het communisme in ons midden het best zijn eigen onaf wendbare dood kan laten sterven. Commu nisten uit een vereniging te stoten moge dan een demonstratie van verknochtheid aan ons staatsbestel schijnen, in werkelijk heid druist het in tegen onze vaderlandse beginselen, volgens welke niemand om zijn politieke overtuiging mag worden vervolgd. Ook uitstoting is een vorm van vervolging. De P.E.N. was overigens wel allerminst de geschikte plaats voor een demonstratie van deze soort. Want volgens het Handvest van de P.E.N. beloven a Ye leden plechtig „zich te verzetten tegen enigerlei vorm van onderdrukking van de vrijheid van meningsuiting in het land en in de gemeen schap waartoe zij behoren." De eis tot uit stoting van communistische leden was vol komen in tegenstelling tot deze belofte, want hij verried gebrek aan respect voor de vrijheid van meningsuiting, die ook - en vooral - moet gelden voor een mening waarmee men het in alle opzichten óneens is Wij menen dat het Oostenrijkse P.E.N.- centrum een veel verstandiger koers heeft gevolgd, toen het verleden week besloot aan alle leden schriftelijk de .vraag te stellen, of zij de artikelen 3 en 4 van het Handvest (die de menselijke saamhorigheid, de vrijheid van meningsuiting en de nood zaak van eerlijke berichtgeving behande len) ook voortaan zullen erkennen; zij, wier antwoord hierop niet positief is, kun nen dan met het volste recht worden uit gesloten. Een andere oplossing, die gunstig verschilt zowel van de in Nederland voor gestelde als van de hier aanvaarde, is die waarmee de P.E.N. vóór de oorlog het nazi- vraagstuk aanpakte: het congres in Du- brovnik verklaarde toen eenvoudig dat opvattingen van dictatoriale aard onver enigbaar waren met het lidmaatschap van de P.E.N. - waarop een vrijwillige uittocht van de Hitlerianen volgde. Wij zouden het P.E.N.-conflict op deze plaats niet zo uitvoerig bespreken als het niet een symptoom was van een zorgwek kende geestesgesteldheid, die ook in andere kringen van het Nederlandse volk begint door te dringen. Het is de mentaliteit die in de Verenigde Staten kort geleden heeft geleid tot het „MacCarthyisme" in al zijn afschuwelijke vormen, tot de genadeloze heksenjacht op iedereen die maar verdacht werd - verdacht door wie of op welke gronden dan ook - van communisme of van sympathie met de communisten. Een ver denking van deze aard kan tegen iedereen worden geuit (en hier te lande, waar geen openbare ledenregisters van de politieke partijen bestaan en men zich dus nooit vol strekte zekerheid kan verschaffen, nog ge makkelijker dan in Amerika) en elke per soonlijke wrok, elke vete, elke concurren- tienijd kan dus, straffeloos in zulk een ver dachtmaking worden omgezet. MacCarthy's heksenjacht heeft hierdoor talloze onschul dige slachtoffers gemaakt - en heeft vrij wel geen effect gesorteerd in de werkelijke strijd tegen de werkelijke communisten! Ook in ons land wordt door sommigen al van slinkse methodes en van oneerlijke argumenten gebruik gemaakt om persoon lijke vijanden als „communisten of commu- nisanten" en verenigingen die men niet mag als „mantel-organisaties" te dood verven. Langs deze weg komt men gauw, veel gauwer dan menigeen denkt, tot MacCar thy's leus van „Iedereen, die het niet met mij eens is, is een communist." Dit gevaar - van het onheil van onderlinge verdacht making op nationale schaal - kan niet krachtig genoeg worden bestreden. Zelfs onze deernis met de slachtoffers van het Russische verraad mag ons daar niet van afhouden. Simon Koster OSLO (Reuter) Woensdag zijn twee nieuwe Russische straaljagers van het type „Mig" op het vliegveld Aboe Soeweir in Egypte geland, zo meldt de correspon dent van het Noorse persbureau in die plaats. De toestellen werden gevlogen door twee Russische officieren in uniform.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1956 | | pagina 1