Verhoging van en korting
op overheidspensioenen
4.-
Gillette
MÉL snelpon
VELPON
amda en de Meesteivmagiër
Eerst sneeuw, daarna regen
ANDRéA
Ik geef hem een
Gillette Rocket
TWEEDE KAMER
Premieregeling voor weduwen- en
wezenpensioen ontmoet bij
velen bezwaar
De radio geeft zaterdag
NAAIMACHINES
A
1000 BROEKEN
Aardewerk
Ravelli
Wereldnieuws
ocli ió het
zo
Y
J
2
Basic Ritual
Een OMEGA-MIDO
Parlementair commentaar
snél...
snélsfG
Aardrijks
kundige
kennis
V i-; ij DAG 30 NOVEiMBER 1956
Van onze Kamerverslaggever)
De Tweede Kamer heeft gisteren een begin gemaakt met de behandeling van het
wetsontwerp tot het toepassen van een korting (2 percent per dienstjaar tot ten hoog
ste 80 percent) van het algemeen ouderdomspensioen op de ambtelijke pensioenen,
waarondier begrepen de militaire pensioenen en de pensioenen van de spoorwegamb
tenaren. Die korting zou onbillijk zijn, indien het ambtelijk pensioen op zichzelf niet
redelijk zou zijn. Daarom kwam tevens aan de orde een aantal wetsontwerpen tot
verhoging van de pensioenen in verhouding tot het huidige loonpeil, met inbegrip
van de jongste loonsverhoging van 6 percent en de extra 2 percent vakantiebijslag.
Tevens is het maximumpensioen verhoogd tot f 14.000 per jaar. De verhoging wordt
verleend in de vorm van één algemene bijslag op het oorspronkelijke pensioen, die
in de plaats komt van de diverse bijslagen, die in de loop der jaren zijn verleend.
ADVERTENTIE
TAKE CARE TO BE LOVELY
REINIG behoedzaam doch gron
dig met ARDENA CLEANSING
CREAM, voor een stralende
frisheid 5.25.
VERSTERK met ARDENA
SKINTONIC, ideaal om uw
huid te verstevigen en te reini
gen 5.75.
VOED een jonge of gevoelige
huid en maak haar fluweelzacht
met VELVA CREAM ƒ5.25.
Een abnormale of droge huid.
reageert onmiddellijk op de
weldadige bestanddelen van
ORANGE SKIN FOOD, die de
huid zacht, jong en vrij van
rimpels houden 5.25.
Wagenweg 29 - H'lem - Tel. 20518
INSTITUT DE BEAUTÉ
HAUTE COIFFURES
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde mu
ziek. 7.45 Morgengebed en liturgische kalen
der. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Pla
ten. 9.150 Voor de huisvrouw. 10.00 Voo" de
kleuters. 10.15 Platen. 10.30 Ben je zestig?
I.00 Voor de zieken. 11.45 Platen. 12.00 An
gelus. 12.03 Promenade-orkest. (12.3012.33
Land- en tuinbouwmededelingen). 12.55 Zon
newijzer. 13.00 Nieuws en Katholiek nieuws.
13.20 Amusementsmuziek. 13.50 Jazzmuziek.
14.00 Dit is leven, causerie. 14.15 Platen. 14.20
Engelse les. 14.40 Boekbespreking. 14.50 Har
monie-orkest. 15.10 Kroniek van letteren en
kunsten. 15.35 Koorzang. 16.00 Gregoriaanse
zang. 16.30 Voor de jeugd. 17.10 Metropole
orkest. 17.35 Instrumentaal trio en solist.
17.55 Lichte muziek. 18.15 Journalistiek
weekoverzicht. 18.25 Platen. 18.30 Parlemen
tair overzicht. 18.40 Ballroonorkest. 19.00
Nieuws. 19.10 Omroeporkest en soliste. 20.10
Lichtbaken, causerie. 20.30 Actualiteiten.
20.45 De gewone man. 20.50 Gevarieerd pro
gramma. 22.10 Cabaret. 22.30 Wereldkam
pioenschap dammen 1956. 22.35 Wij luiden de
zondag in! Daarna: Avondgebed en liturgi
sche kalender. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in
Esperanto. 23.22—24.00 Nieuwe platen.
HILVERSUM H, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20. 8.00
Nieuws. 8.18 De Ontbijtclub. 9.00 Voor de
vrouw. 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, cause
rie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Platen. 10.30
Het huis is te klein, hoorspel. 11.00 Lichte
muziek. 11.30 Buitenlands weekoverzicht.
II.45 Platen. 12.00 Operettemuziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.20 Accordeonorkest.
13.45 Sportpraatje. 1 4.00 Voor de jeugd. 14.35
Koorzang. 14.55 Topsongs van november.
15.20 Streekuitzending. 15.45 Kamerorkest
en solist. 16.30 Met de microfoon op bezoek
bij een fakkeldragersclub, causerie. 16.45
Swingmuziek. 17.10 Radioweekjournaal. 17.40
Lichte muziek. 18.00 Nieuws en commentaar.
18.20 Amusementsmuziek. 18.45 Regerings
uitzending: Atlantisch Allerlei: Een en an
der over de 15 landen, aangesloten bij het
Atlantisch Pact. 19.00 Artistieke staalkaart.
19.30 Passepartout, causerie. 19.40 Het Nieu
we Testament: Een levend boek, causerie.
19.55 Deze week, causerie. 20.00 Nieuws.
20.05 Gevarieerd programma. 22.00 Socialis
tisch commentaar. 22.15 Latijnse muziek.
22.40 Samen uit, samen thuis, hoorspel. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
TELEVISIE (A.V.R.O., N.T.S., V.P.R.O.)
17,0017.30 Voor de kleuters. 20.00 Jour
naal en weerbericht. 20.15 Gevarieerd pro
gramma.
12.00 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.35 Ge
sproken aperitief. 12.45 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Radio-Almanak. 14.30 Journaal. 15.00
Platen. 15.15 Accordeonmuziek. 15.30 Platen.
15.45 Accordeonmuziek. 16.00 Platen. 16.15
Omroeporkest. 16.45 Engelse les. 17.00
Nieuws. 17.15 Dagklapper. 17.20 Liturgische
gezongen. 17.30 Muziek voor miljoenen. 18.00
Platen. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Platen. 20.00 Omroep-Ommeganck.
21.00 St. Elooi-programma. 21.30 Amuse-
menstorkest. 22.00 Nieuws. 22.11 Verzoekpro
gramma. 23.00 Nieuws. 23.0524.00 Platen.
ADVERTENTIE
COLLECTIE vindt u bij
De bijslag varieert van 1 percent tot
meer dan 300 percent. Dat hangt af van
het jaar, waarin de ambtenaar is gepensio
neerd. Voor een representatief aantal
rijksrangen is nagegaan hoe de lonen en
salarissen sedert het begin van deze eeuw
conjunctureel zijm gestegen, afgezien dus
van herwaardering van de functie. Op
grond daarvan is uitgerekend hoeveel per
cent de achterstand van het pensioen ten
opzichte van elk jaar van ontslag bedraagt.
In tabellen is aldus direct af te lezen
hoeveel percent bijslag op een pensioen uit
een bepaald jaar moet worden gegeven.
Het inzicht in de vaststelling van het pen
sioenbedrag is daardoor veel eenvoudiger
geworden. Er is een tabel voor pensioenen,
die zijn vastgesteld naar de gemiddelde
pensioengrondslag over de laatste drie of
de laatste tien jaren. Er is ook een tabel,
die betrekking heeft op de berekening van
het pensioen naar de laatste pensioen
grondslag, hoofdzakelijk voor weduwen- en
wezenpensioenen en pensioenen van on
derwijzers bij het bijzonder lager onder
wijs, die volgens een overgangsbepaling
zijn betekend naar de laatste pensioen
grondslag. Voorts is er een tabel voor pen
sioenen van onderwijzers bij het openbaar
onderwijs, die met toepassing van het over
gangsrecht berekend zijn voor de gemid
delde pensioengrondslag over het laatste
jaar. Diverse bepalingen hebben ten doel
onbillijkheden te voorkomen.
In het algemeen bleek de Kamer gisteren
waardering te hebben voor de voorgestelde
regeling. Tegen het toepassen van een kor
ting naar dienstjaren op het ouderdoms
pensioen waren alleen ds. Zandt (SGP),
de communist Reuter en de heer Wei
ter (KVP) persoonlijk. De heren Rit
meester (VVD) en B e e r n i n k (CHU)
hadden ook wel bezwaren, maar zij oor
deelden, dat er toch niets meer aan te ver
anderen valt.
Geschilpunt
Het voornaamste punt van geschil tussen
Kamer en regering betrof de nieuwe pre
mieregeling voor het weduwen- en wezen
pensioen. Volgens de bestaande regeling
betaalt een ambtenaar met een pensioen
grondslag boven de f 3000 slechts f 165 per
jaar voor het gezinspensioen.-In de nieuwe
regeling zal dit voor de toekomstige amb
tenaren (die na 1 januari 1957 worden
aangesteld) 5y2 percent van de totale pen
sioengrondslag worden, zonder enige be
perking. Voor de thans reeds in dienst zijn
de ambtenaren zal de premie eveneens 5y2
percent bedragen, maar over de eerste
7000 van de pensioengrondslag wordt
slechts f 165 geheven. Die overgangsrege
ling wenste de Kamer ook algemeen vast
gesteld te zien voor ambtenaren, die na
1 januari 1957 in dienst treden, omdat er
anders een belangrijk verschil in premie
betaling ontstaat tussen ambtenaren, die
hetzelfde verdienen. Namens een groot
deel van de Kamer dreigde de heer Blom
(P.v.d.A.) met een amendement.
Het weduwen-pensioen, afgeleid van
grondslagen tot en met f 5000, zal 5/7
gaan bedragen van het pensioen, waarop
de ambtenaar uitzicht had. Is de pensioen
grondslag hoger dan f 5000 dan zal het we
duwen pensioen 5/8 gedeelte van het pen
sioen bedragen. De 5/7-regeling is voorge
steld om te voorkomen, dat het uitzicht op
wed uwen pensioen bij 40 dienstjaren in
vergelijking met de huidige regeling lager
zou worden. Voor weduwenpensioenen, af
geleid van grondslagen van meer dan
f 5000 tot f 5715, zal bij 40 dienstjaren een
minimum gelden van f 2500 bij 40 dienst
jaren.
De looncompensatie voor de ouderdoms-
premie wordt niet in de pensioengrondslag
opgenomen, waartegen van sommige kan
ten bezwaar werd gemaakt.
De toe te passen korting op het ambtelij
ke pensioen zal nooit meer bedragen dan
het algemene ouderdomspensioen, hetgeen
vaak het geval zou kunnen zijn wanneer
het ambtelijk pensioen wordt genoten uit
een nevenbetrekking en dus maar klein is.
(Van onze parlementaire redacteur)
Op de publieke tribunes van de Tweede
Kamer zaten gisteren velen die speciale
belangstelling hadden voor de behandeling
van de wetsontwerpen tot regeling van de
overheidispensioenen. Onder hen bevonden
zich vermoedelijk nogal wat voormannen
van de ambtenarenbonden. Zij konden
smullen, van hetgeen er in de vergaderzaal
werd opgediend, ook al zal het zelfs voor
hen ndet allemaal zo gemakkelijk verteer
baar geweest zijn. Achter de ministertafel
zat eenzaam mr. Struycken, die als minis
ter van Binnenlandse Zaken de wetsont
werpen moet verdedigen. Ongetwijfeld is
het zware kost voor hem en dus zal hij wel
enige bijstand van zijn ambtenarenetaf be
hoeven, want het zal hem in de korte tijd
van zijn ministerschap moeilijk gevallen
zijn, in het doolhof van onze pensioenwet
geving geheel wegwijs te zijn geworden.
Het viel op, dat hij slechts zelden een aan
tekening maakte. Waarschijnlijk ging hij er
van uit ,dat tussen donderdag- en vrijdag
middag zijn ambtenaren hem wel verder
zullen helpen. Toch ware het misschien
tactdscher geweest als hij iets vaker het
potlood zou hebben gehanteerd. Nu wekte
het misschien de indruk als of hij het ge
sprokene langs zich heen liet gaan, hoewel
toch niet aan te nemen is, dat dit het geval
was.
De Kamer was in het algemeen wel te
vreden dat er in belangrijke mate verbete
ring in de pensioneringen zal komen. Maar
anderzijds toonde men ook ontstemming
over de regelingen voor de lagere ambtena
ren, vooral voor wie op 1 januari deel gaan
uitmaken van het ambtenarencorps. De
Kamer was ten dele tevreden, doch zeker
niet voldaan. Of de regering, die al in meer
dan één opzicht bij het overleg, dat aan het
openbaar debat voorafging, over de brug is
gekomen, nog verdere concessies zal doen,
is een vraag, waarop vandaag vermoedelijk
het antwoord zal worden gegeven door mi
nister Struycken.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr.Houtstr.181, Tel. 14444
In dat geval zal altijd een vijfde deel van
het ouderdomspensioen vrij blijven. Er is
voorts een bepaling, waardoor op het
ambtelijk pensioen slechts naar verhou
ding wordt gekort indien tevens een par
ticulier pensioen wordt genoten.
Vandaag antwoordt minister Struycken.
Lonen in de landbouw
De Tweede Kamer heeft donderdagmid
dag voorts met algemene stemmen de mo
tie aangenomen, waarin de mening wordt
uitgesproken, dat de regering voorstellen
van het Landbouwschap tot opheffing of
vermindering van de achterstand van de
lonen in de landbouw in welwillende over
weging behoort te nemen.
Ziekenfondswet
Donderdagavond heeft de Kamer de af
deling Volksgezondheid van de begroting
van Sociale Zaken behandeld. Daarbij
werd algemeen aangedrongen op spoed
met een nieuwe ziekenfondswet.
Het doet er niet toe dat hij al
apparaat heeft. Ik geef hem
nieuwe Gillette - dan is hij weer bij.
De Gillette Rocket in mooi etui, is
een snelwerkend apparaat dat met
één draai open is. Er is een dispen
ser bij (met een vakje voor de niet
meerte gebruiken mesjes) en 4 blauwe
Gillette mesjes. Alles wat hij nodig
heeft om de gehele dag fris en schoon
geschoren te zijn, ook 's-avonds nog.
Een „goeie morgen" begint met Cif lette
Het moet toch niet moeilijk zijn tot over
eenstemming te komen, meende de heer
Van de Wetering (CHU). „Het is
moeilijker dan u denkt", interrumpeerde
minister Suurhoff. „Maar het is toch geen
kabinetsformatie?" repliceerde de heer
Van de Wetering. „Toen was er geen mi
nister, die de knoop kon doorhakken, maar
in dit geval toch wel en dat moet de mi
nister nu maar eens doen. Van de 120 zie
kenfondsen zouder er al gauw 40 tot 50
afvallen indien eisen van goed bestuur
worden gesteld".
Er was ook nu weer critiek op het sub-
sidiebelied, waarin men geen lijn kon ont
dekken. Geklaagd werd, dat er zo weinig
wordt gedaan voor de verpleegstersoplei
ding in vergelijking met de opleiding van
maatschappelijke werksters.
Volgende week zal minister Suurhoff
antwoorden.
Het lagedrukgebied boven Scandinavië daarbij naar westelijke richtingen en neemt
is de laatste vierentwintig uur snel opge- weer in kracht toe. De komende nacht zal
vuld Boven Zweden ontstond zelfs een er echter nog weinig wind zijn, hetgeen
rug van hoge druk. In verband met deze een flinke temperatuurdaling, op vele
ontwikkeling boette de noordelijke stro- plaatsen tot iets beneden het vriespunt,
ming boven het Noordzeegebied belangrijk bevorderd.
aan kracht in. Wel voerde ze gisteren nog
onafgebroken onstabiele polaire lucht aan,
waarin ook de afgelopen nacht nog op
verscheidene plaatsen buien ontstonden.
Vandaag overheersen de opklaringen,
maar voor morgen wordt opnieuw een
ochtend in de zuidpunt van Groenland
bereikte en morgen waarschijnlijk de
Noorse kust dicht zal naderen. De fronten
van deze depressie dringen de eerstkomen
de vierentwintig uur het Noordzeegebied
binnen en zullen vervolgens Nederland
passeren. Dit zal aanleiding geven tot re
genval, plaatselijk waarschijnlijk vooraf
gegaan door sneeuw. De wind krimpt
WEERRAPPORTEN
1 december
Zon op 8.28 uur, onder 16.34 uur.
Maan op 7.29 uur, onder 16.03 uur.
Maanstanden
2 dec. 9.12 uur nieuwe maan.
10 dec. 12.51 uur eerste kwartier.
17 dec. 20.06 uur volle maan.
24 dec. 11.10 uur laatste kwartier
1 jan. 2.13 uur nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrijdag 30 november
Hoog water: 1.58 en 14.17 uur.
Laag water: 10.00 en 22.14 uur.
Zaterdag 1 december
Hoog water: 2.44 en 15.01 uur.
Laag water: 10.48 en 23.04 uur.
(De temperatuur is van
M
OU
cfl
hedenmorgen
7 uur, de
S
neerslag van
de laatste
■O
cl
SE
24 uur
.5 O
c
iS C
0>
z
Kopenhagen
nevel
W
-6
0
Stockholm
mist
WZW
-18
0
Oslo
zwaar bew.
n
-2
1
Aberdeen
geheel bew.
wzw
1
2
Dublin
geheel bew. wzw
2
0
Londen
onbewolkt
nw
-1
0
Brussel
onbewolkt
nnw
1
9
Parijs
onbewolkt
nnw
2
0
Bordeaux
onbewolkt
nnw
2
10
Grenoble
zwaar bew.
nw
3
4
Nice
half bew.
nnw
4
0
Berlijn
geheel bew.
wzw
1
1
Frankfort
zwaar bew.
w
2
1
München
sneeuw
wnw
-1
0,1
Zürich
mist
w
-2
2
Genève
zwaar bew.
n
0
2
Locarno
onbewolkt
ono
4
0
Wenen
geheel bew. n
2
0
Innsbruck
sneeuw
windst.
-2
1
Rome
zwaar bew.
zo
7'
28
Mallorca
licht bew.
nnw
9
3
Amsterdam
licht bew.
no
1
2
Den Helder
licht bew.
n
4
5
Ypenburg
licht bew.
wnw
2
5
Vlissingen
onbewolkt
nw
2
5
Eelde
half bew.
wnw
1
7
De Bilt
onbewolkt
nnw
-0
2
Twente
sneeuw
w
0
2
Eindhoven
half bew.
wzw
-1
2
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew.
w
0
2
ADVERTENTIE
it
Jij
Grote Houtstraat 49 - Haarlem
ADVERTENTIE
Keus uit méér dan
Gen. Cronjéstr. 40-44 - Haarlem - Tel. 15438
ADVERTENTIE
d'e. vntft vreugde vuordtfn bestoet
evv^itlri^èn van <goeo!e inoa-L.
ÖASTHVriVESr HAAKLE/a
ADVERTENTIE
Gr. Houtstr. 163
Tel. 12393
Terapie. Uit Oracabessa, het vakantie-oord
op Jamaica, waar Eden thans vertoeft,
wordt vernomen, dat de Britse premier
zich reeds „veel beter" gevoelt.
Diagnose. De Russische partijsecretaris
Kroesjtsjev riep donderdagavond op een
receptie in de Joegoslavische ambas
sade een Franse dagbladcorrespondent
bij zich en zei: „We hebben juist een
boosaardig grapje gehoord. Eden werd
ziek. Een dokter werd geroepen en die
constateerde: „ontsteking van het ka
naal".
Begunstiging. Een vijftigtal leden van een
Amerikaanse zionistische jeugdorgani
satie heeft donderdag voor het gebouw
van de UNO in New York een grote
Russische vlag verbrand uit protest
tegen de „begunstiging van de Arabie
ren en de Sovjet-Unie door de UNO".
Silhouetten. De benoeming van Aneurin
Bevan tot minister van Buitenlandse
Zaken in het „schaduwkabinet" van de
Britse Labourpartij is donderdagavond
bevestigd na een bijeenkomst van de
socialistische parlementsfractie. Hij zal
worden bijgestaan door Kenneth Youn
ger en Philip Noël-Baker. Alfred Ro-
bens zal zich bezig houden met arbeids-
en brandstoffenkwesties, alsmede pro
blemen van de kernenergie, en George
Brown met de defensie- en bewape
ningsvraagstukken.
Compliment. Een ambtenaar van de Britse
diergeneeskundige dienst, die onlangs
een bezoek aan abattoirs in Nederland
heeft gebracht, heeft verklaard, dat de
toestanden in en de uitrusting van de
Nederlandse slachthuizen zeer goed zijn.
Het onderzoek was gelast naar aan
leiding van een vraag van een parle
mentslid over berichten over onge
wenste toestanden bij het overbrengen
van slachtvee van Engeland naar het
vasteland van Europa.
Rubber. In Noord-Sumatra is een groot
smokkelcomplot ontdekt van Chinese
rubberhandelaren. Geschat wordt, dat
de Indonesische staat voor ruim drie
ënhalf miljoen gulden is benadeeld. De
smokkel werd ontdekt in Ranta Finang.
in het uiterste noorden van Sumatra
Aangenomen wordt, dat de rubber naar
Malakka werd gesmokkeld.
Mutaties. Kardinaal Wyszinski, de in zijn
functie teruggekeerde primaat van Po
len, heeft een aantal bisschoppen voor
de westelijke gebieden aangewezen en
anderzijds functionarissen, die door de
regering benoemd waren, ontslagen. Een
aantal kerkelijke waardigheidsbekle
ders. die destijds verwijderd werden
omdat zij weigerden aan het regime
toe te geven, is in de oude functies
hersteld.
Ruimtevaart. Volgens het Amerikaanse
dagblad „New York Journal American",
dat welingelichte kringen aanhaalt,
heeft een driedelige raket van het
Amerikaanse leger op de luchtmacht
basis Patrick in Florida een nieuw
hoogterecord van 1.120 km gevestigd.
Eens zien. „Ik wilde eens zien wat er zou
gebeuren, als ik een brandende lucifer
in het kreupelhout gooide", verklaarde
een jongeman van zestien jaar woens
dag aan de politie. Hij wordt verdacht
de aanstichter te zijn van een bosbrand
in het nationale park van San Diego
in de Amerikaanse staat Californië. De
brand, die acht dagen geleden uitbrak,
heeft elf mensen het leven gekost en
meer dan 17.000 hectaren vernietigd.
Vrijheid. In Frankrijk is het bij regerings
decreet verboden schoolkinderen tot elf
jaar huiswerk mee te geven met in
gang van 1 januari. Het onderwijzend
personeel moet dagelijks een uur vrij
maken opdat de kinderen het werk op
school kunnen doen.
Band. Door de blinde Amerikaanse profes
sor in de fysica T. A. Benham (Haver
ford College) wordt sinds kort onder de
naam „Science recorded" een weten
schappelijk tijdschrift op geluidsband
uitgegeven teneinde blinden in staat te
stellen zich van de vorderingen der
wetenschap op verschillend gebied op
de hoogte te stellen. Ook wetenschap
pelijke boeken worden door hem op de
geluidsband vastgelegd.
Zending. Te Buck Hill Falls, in Pennsyl
vania wordt een internationaal congres
gehouden van de protestantse zending.
Op deze bijeenkomst, worden plannen
voor de eerstvolgende drie jaar opge
steld voor de verkondiging van het
evangelie en de welzijnsverzorging voor
de mensen over de gehele wereld. Op
het congres zijn 45 protestantse rich
tingen vertegenwoordigd, die tezamen
ongeveer 35 miljoen kerkleden tellen
WANNEER U de houten landkaarten
zoudt zien, die de Eskimo's van Oost-
Groenland plachten te snijden, zou het u
zeker moeite kosten een smalende glim
lach te onderdrukken over dit onnozele
pogen. De diepe insnijdingen en veelvuldig
aangebrachte groeven in het hout lijken
immers geen steek op de cartografische
producten die wij gemeenlijk onder ogen
krijgen, en een stok met aller-
lei bulten, verdunningen en
verdikkingen, kan ons er wer
kelijk niet toe brengen de
primitieve aardrijkskunde van
de Eskimo's te hoogachten.
Toch hebben we ongelijk.
De Oost-Groenlander die der-
71. Uit het kamertje, waarin Panda en
Plutanus aan een streng verhoor werden
onderworpen, klonken plotseling schorre
kreten. Dit trok de aandacht van commis
saris Ka-snavel, het hoofd van de politie
macht. „Wat is daar aan de hand?", vroeg
hij aan de dienstdoende brigadier. „In
specteur Vlijmen verhoord twee boeven,
commissaris", antwoordde de brigadier,
„hij legt ze het vuur na aan de schenen,
geloof ik". „Dat doet hij zeker", zei de
commissaris geschokt, „hoor toch eens
aan!" Opnieuw klonk een hevig rumoer
uit de verhoor-kamer. „Hou op!", riep een
overslaande stem, „jullie maken me dol!
Ik houd dit niet meer uit!!" Commis
saris Ka-snavel stond even toe te luis
teren. Toen snelde hij resoluut naar de
deur. „Dit kan ik niet toestaan", riep hij
uit, „inspecteur Vlijmen schijnt de be
klaagden nu toch wel al te hardhandig aan
te pakken!" Hij opende de deur en
bleef verbijsterd op de drempel staan.
Want het bleek inspecteur Vlijmen zelf
te zijn, die zo vreselijk zat te schreeuwen!
Zijn assistent lag op de grond te wenen,
terwijl de beklaagden op hun gemak on
der een zonnescherm zaten en genoten
van limonade en citroenen
gelijke producten maakte, wist
aanzienlijk méér van de plaatselijke aard
rijkskunde af dan de meesten van ons. De
diepe inkepingen in het hout stellen de
vele fjorden en inhammen van de kust
voor, eh de groeven in het hout, lopend
van de ene inkeping naar de andere, ge
ven de plaatsen aan, waar de van huid
vervaardigde boten over het land gedra
gen kunnen worden. De knobbelige stok,
die met goed recht tot steun van de dorps
heks zou kunnen dienen, blijkt bij nader
inzien een rij eilanden, die voör de kust
liggen, voor te stellen. De stok, tegenover
de inkepingen van het vreemdsoortig in
gesneden stuk hout geplaatst, geeft dus
de fjordenkust met de daarvoor liggende
eilanden aan.
Van het land, dat door het hout wordt
uitgebeeld, heeft deze Eskimo niet veel
werk gemaakt, want het land is voor hem
van weinig betekenis. Het gaat hem om
de kuststrook, waar hij voortdurend mee
te maken heeft, en die hij dan ook op zijn
duimpje moet kennen.
We beweerden zojuist, dat deze man
beter met de plaatselijke aardrijkskunde
op de hoogte was dan wij. Vraagt men
aan u, of aan ondergetekende, waar Lon
den, Kaapstad of Suez liggen, dan zullen
we er inderdaad wel in slagen bij benade
ring aan te duiden waar deze plaatsen zich
bevinden. Van de Eskimo die geen scholen
heeft bezocht, kan dit moeilijk worden
verlangd en hij zou naar alle waarschijn
lijkheid het antwoord op een dergelijke
vraag schuldig blijven. In dit opzicht ste
ken wij dus met hoofd
en schoiider fier boven hem
uit.
Zou echter iemand ons
vragen, de eenvoudige kust
lijn van Den Helder tot Le
Havre op papier te tekenen,
dan komen wij in moei
lijkheden. Tot Hoek van Hol-
het vrij gemakkelijk, maar bij
en Zeeuwse eilanden
land gaat
de Zuid-Hollandse
komen de moeilijkheden al en in de buurt
van Calais zullen velen van ons moeten
toegeven, dat hun probeersel eigenlijk
naar niets lijkt.
Nu is een fjordenkust met talloze in
hammen en insnijdingen onvergelijkelijk
veel moeilijker uit te beelden, althans in
een tekening die enigszins met de werke
lijkheid in overeenstemming is. Deson
danks wist een Eskimo, behorende tot de
Avilik-stam, desgevraagd de kust vanaf
de Churchill-rivier tot aan de Lancaster-
straat op papier te schetsen, dat is een
afstand van bijna 1500 km in vogelvlucht!
Een dergelijk voorbeeld is karakteristiek
voor de omoetende Eskimo's.
Nu we toch in de kou verzeild zijn ge
raakt, moeten we maar eens naar China,
want daar is met de ijstijd iets vreemds
aan de hand.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. Pétillon
