Tentoonstelling ter ere van
Matthieu Wiegman
Jeanne en de rechters
N.Ph.O. met Olofen Krebbers
voor „Geloof en Wetenschap"
Postzegels die ongeldig worden
Poolse volk erg verdeeld, maar
één in afkeer van Sovjetmacht
Verkiezingen naderen
12
HIER
HELPT
Burgerlijke Stand
van Haarlem
,/T KAARSENHUIS"
Frankrijk gaat de Sahara
tot ontwikkeling brengen
HET ZUIDELIJK TONEEL
Nog geen accommodatie
voor Hongaren-op-doortochl
Luchtbrug voor Hongaarse
vluchtelingen naar V.S.
..als steeds de Uwe'
Status van Russische
troepen wordt besproken
Koersfluctuaties op de Amsterdamse beurs
van 10 tot en met 14 december
Rollen in Saarland zijn nu
volslagen omgekeerd
Hoffman steunt kabinet
tegen dr. Schneider
Kort
nieuws
ZATERDAG 15 DECEMBER 1956
HAARLEMS DAGBLAD
- OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
In het Haagse Gemeentemuseum wordt
tot 21 januari een tentoonstelling gehouden
van werk van Matthieu Wiegman ter gele
genheid van het feit dat deze schilder kort
geleden zijn zeventigste verjaardag mocht
vieren. Enkele kleinere tentoonstellingen,
waaronder één bij Felison in Velsen, pre-
ludieerden al op dit evenement. Op zich
zelf konden deze exposities echter moeilijk
evenementen genoemd worden. Zij beant
woordden niet aan de verwachtingen, die
men mocht koesteren van deze figuur. Er
is namelijk een tijd geweest dat wanneer
men de belangrijkste Nederlandse levende
schilders te noemen had Wiegmans
naam direct na die van Jan Ski ij ter s klonk
en voor wie weet hoe velen nog zelfs daar
voor. Wiegman was één van de belang
rijkste figuren van de Bergense School,
waartoe ook behoorden Leo Gestel, Colnot,
Piet van Wijngaerdt, Harrie Kuijten, eigen
lijk ook Piet Wiegman en waarmee Sluij-
ters met zijn Staphorster werk veel gemeen
had.
Het was een voor Nederland belangrijke
beweging. Men bouwde voort, op het werk
van de grote Franse schilder Cézanne, als
reactie op het Nederlandse naturalisme en
impressionisme. Wiegman zei er zelf van:
„Cézanne heeft de poort geopend en ons
het respect voor de aarde teruggebracht,
alsmede het begrip voor de verhouding
waarin de geschapene zijn Schepper dient
te zien." „Herkende hij in de wijze,
waarop Cézanne zijn landschappen in grote
lichtvlakken ordende, iets van het eeuwige
licht, waarvan het geschapene de weer
glans draagt?" vraagt Gabriel Smit in de
inleiding tot de catalogus zich af. Het im
pressionisme hield zich voor deze schilders
te zeer op met het moment, het tijdelijke.
Men wilde in een schilderij een hechtere
bouw zien. Men wilde de natuur op het
doek ordenen. Men wenste een ideale ver
beelding en geen weergeving van het ver
anderende uiterlijk der dingen. De Bergen
se school heeft lange tijd invloed uitge
oefend en gaf aanleiding tot maniërisme
bij kleinere figuren. Er waren later beken
de schilders die hun begin vonden in de
geest van de Bergense School, maar evo
lueerden in andere richting. Matthieu
Wiegman stond ook aan het begin van een
vernieuwing in de kerkelijke kunst. Grote
wandschilderingen in de Rozenkranskerk
aan de Jacob Obrechtstraat te Amsterdam
hadden voor die tijd een revolutionaire
betekenis en vermochten ons, jongeren, te
enthousiasmeren.
Op de Bergense School kwam ook weer
een reactie. De belangrijkste was misschien
wel die der magische realisten. Zo sprak
de schilder Willink naar aanleiding van de
Bergense school van meer of minder bruin
aangebrande Cézannes en wie Matthieu
Wiegmans vroege werk in het Gemeente
museum ziet, kan zich dit toch wel enigs
zins voorstellen. Maar Wiegman is de
schilder van het „Meisje in rieten stoer'
een onvergetelijk protret in bruinen, grij
zen, witten, zwarten en wat rood. Zeker
ADVERTENTIE
Eén enkel tabletje in
de mond geeft reeds
verlichting.
Handige
platte doos
jes 55 cent
bij Apoth.
en Drog - J
By eiDarejerkoud^ danP°j[\rl0
uierkins-
POTTER'S LINIA
Imp. Fa. H. ten HERKEL HILVERSUM
HAARLEM, 14 december 1956
ONDERTROUWD: 14 dec., P. H. van den
Bos en C. L. Logmans.
GEHUWD: 14 dec., J. van der Stadt en C.
Chr. van der Mije; A. de Jong en A. Meijer;
H. Zweegman en E. C. G. Klut; P. Klut en
H. Giljou; F. Groot en J. Broekman.
BEVALLEN van een zoon: 13 dec., J. C.
Vreeken—Baars; 14 dec., K. Meeuwsen—
Hart.
BEVALLEN van een dochter: 12 dec., J. de
Oude—Smit; 13 dec., J. H. van der Lei—van
de Poppe; E. F. StengerLambour; E. E.
van den BroekStroosma.
OVERLEDEN: 11 dec., H. J. van Grinsven,
72 j., Maerten van Heemskerkstraat; 12 dec.,
P. J. BoumanBrilman, 73 j., Marnixstraat;
G. G. WieringaEwoldt, 62 j., Teslastraat;
G. Greuzebach—Mulder, 84 j., Reitzstraat;
13 dec., H. Huges, 58 j., Saturnusstraat; C.
Sluis, 71 j., Berkenrodestraat.
geen „aangebrand" doek. Misschien is het
portret van de dichter A. Roland Holst wat
koperglanzend van kleur. Maar wie zag
van de dichter van een Winter aan Zee ooit
een schoner en manlijker portret? De hou
ding van de handen met het boek is werke
lijk prachtig. Wat verwonderlijk is het dan
de korte, minne beentjes te zien in het
dubbelportret van Wiegmans dochters.
Toch kon hij zich deze vertekening nog
veroorloven. „Stilleven met klompen" is
één der beste uit onze Nederlandse schil
derkunst en Wiegman heeft er meer zo ge
maakt.
Prachtig gedragen van donkere kleur is
het grootse werk „St. Willibrordus predi
kant." Robuust en vol geschilderd het
naakt „Suzanne" het is om dergelijke
werken dat men trouw blijft aan de ver
ering van deze schilder. Een vererig die
later haar stevigheid moet bewijzen. Want
Wiegmans kleur gaat lichter worden. Dat
hij ook daarmee fraaie zaken maakte, is
op deze tentoonstelling minder opvallend
te zien. Het portret van Charley Toorop
ontroerde me meer door de expressie, zoals
die in de vorm gevonden werd, dan door de
kleur, die overigens niet bepaald lelijk ge
noemd behoeft te worden. Er is iets hards
gekomen in Wiegmans werk. Het is mij of
Wiegman altijd enigszins bezorgd geweest
is of hij wel met zijn tijd meeging. Bij het
laatste werk dringt dit gevoel zich sterk
op. Wiegman ging mee in een steeds feller
stellen van de kleur en mij maakt hij met
zijn werk de noodzaak daarvan niet waar.
Hoeveel zuiverder lijkt hij mij in argelozer
geschilderde zaken, die ik van hem zag,
maar die hier niet geëxposeerd werden.
Jaren geleden gebeurde het al dat op
een tentoonstelling bij een inmiddels ver
dwenen kunsthandel nu juist die werken
niet prijkten, die ik tevoren met de schil-
ADVERTENTIE
KAARSEN GEVEN SFEER
AAN UW KERSTDIS.
Alle soorten vindt u in
v/h Warmoesstraat
CLOECK - Tel. 22873 - Rijksstraatweg 69
der Johan Buning zo had mogen bewon
deren. Wél zagen we later die tekening
terug bij verschillende gelegenheden, die
ook Wiegman zelve als één van zijn sterkste
werken leek te beschouwen en daarom nog
niet wenste te verkopen. Het is een teke
ning uit het Rhönedal, die zo typisch voor
Wiegmans schilderkunstige idealen is. Ook
nu wordt deze tekening geëxposeerd, zijn
andere proeven ver achter zich latend.
Van de gouaches en aquarellen uit Zuid-
Frankrijk zag ik ook veel betere dan de
hier tentoongestelde. Zij waren misschien
moeilijk te achterhalen, evenals werkjes
van hetzelfde materiaal, die in de duinen
rond Bergen ontstonden en een zonnigheid
hadden, die duidelijk verwees naar Wieg
mans steeds terugkerende hang naar het
zuiden. Zoals de door mij in het begin van
dit artikel genoemde werken volkomen be
antwoorden aan mijn verwachtingen, zul
len de niet geëxposeerde zaken, die ik me
zo duidelijk herinner, vermoedelijk ook
nooit tegenvallen. En dat Wiegman met
een fellere kleur toch op dezelfde meer
malen vertoonde kwaliteit kan terugkomen,
bewijst mij een klein stilleventje met
druiven.
Het is natuurlijk niet zo belangrijk, maar
toch moet ik melding maken van Wiegmans
heerlijk enthousiasme, waarmee hij er tel
kens weer op uittrekt, van zijn collegialiteit
waarmee hij ook jongeren ontmoet en sa
men buiten werkt met dezen. Van één van
hen maakte hij een frapperend portretje.
Bob Buys
Stilleven door Wiegman.
Men zou Ludwig van Beethoven te kort
doen, wanneer men zijn grootheid alleen
maar aan een werk als zijn befaamde
Vijfde Symfonie zou afmeten. Zij is welis
waar als een openbare belijdenis van een
sterk bewogen innerlijk leven, een muzi
kale psychologische zelf-analyse, die de
muziek nodig heeft als een symbolisch uit
drukkingsmedium, waarin begrippen als
verslagenheid, weemoed, strijd en over
winning een klankvoorstelling krijgen.
Hier werd muziek bewust dienstbaar ge
maakt aan de idee en aan de door levens
ervaring opgewekte emoties. Maar hoe ver
dit beginsel Beethovens symfonie afwendde
van de muzische schoonheid kon moeilijk
duidelijker gedemonstreerd worden dan op
het concert, dat het Noordhollands Phil-
harmonisch Orkest vrijdagavond voor de
vereniging „Geloof en Wetenschap" in
Haarlem gaf. Bij deze gelegenheid werd
namelijk de uitvoering van de „noodlots"-
symfonie gevolgd door een vertolking van
het Concert voor twee violen en strijk
orkest in d van Johann Sebastian Bach en
tegenover deze concentratie van pure mu
zikale schoonheid móést deze symfonie van
Beethoven het wel afleggen. Het contrast
tussen beide werken werd nog geaccen
tueerd door de uitvoering, welke twee
Nederlandse meester-violisten, Herman
Krebbers en Theo Olof, op zich hadden
genomen en waarbij ook het begeleidend
orkest, behoudens een ritmisch wat onge
lijke inzet, met de dirigent Marinus Adam
tot uitstekend spel werden geïnspireerd.
Het springen van een snaar van Krebbers'
viool tijdens het vertolken van het eerste
deel van het concert, was een storende
tegenslag, een spijtige inbreuk op de ont
wikkeling van een magistrale compositie.
Maar spoedig kon de uitvoering worden
voortgezet. Herman Krebbers raakte snel
vertrouwd met de viool van de concert-
Met ingang van
1 januari 1957
worden diverse
bijzondere post
zegels buiten ge
bruik gesteld en
voor de frankering
waardeloos. Het
zijn: de serie Zo-
merpostzegels van
1955 in de fran
keerwaarden van
2, 5, 7, 10 en
25 cent, de zo ge
naamde Bevrij
dingszegel van
10 cent, de serie
postzegels van de
kankerbestrijding
in de frankeer-
waarden 2, 5,7, 10
en 25 cent en de
serie Kinderpost
zegels van 1955 in
de frankeervmar-
den, 2, 5, 7, 10 ei
25 cent.
meester en zo kon na het Vivace het Largo
van het concert een ongestoorde genieting
van klank voor het oor en een stille ver
rukking voor het hart worden. Voor het
slot-Presto kon Krebbers weer beschikken
over zijn eigen viool en met Theo Olof
maakte hij hiervan een briljante bekroning
van het concert. Het succes voor beide
solisten was groot.
Marinus Adam en het orkest werden
terecht hierin betrokken. Het vioolconcert
van Bach was op deze avond niet het enige
werk waarmede Marinus Adam een knap
staal van begeleidingskunst leverde. Dat
was ook het geval met het Concert voor
twee violen en orkest van Géza Frid, dat na
de pauze tot uitvoering kwam. Als in an
dere werken van zijn hand laat Géza Frid
in dit concert zijn speelse fantasie de vrije
loop. Hij voelt zich in die ongebondenheid
in zijn element. Het concert klonk bij de
uitvoering in hoofdzaak als een echte im
provisatie met enige vasthoudendheid aan
een folkloristische thematiek, waarmede
Frid zijn afkomst allerminst verloochent.
Een verrukkelijke klarinetmelodie klonk
als de eenzame klankenmijmering van de
herder in de poeszta. Een markante melo
die suggereerde de toehoorders een rasecht
zigeunerorkest en pakkende ritmen brach
ten weer de gedachten aan de volksdans.
En te midden van al die klankrelaties met
Frids geboorteland kwam ineens dat on
deugende grapje met de bewuste reminis
centie aan het hoofdthema van Bach's
vioolconcert, welke spoedig overspoeld
werd door verschrikt toesnellende klanken
van alle orkestinstrumenten. Men begrijpt
nu wel, dat Marinus Adam niet voor een
gemakkelijke taak stond, evenmin als het
orkest. Maar zowel de dirigent als de
orkestleden hebben voortreffelijk werk ge
leverd met het ter zijde staan van de
solisten. En wat Herman Krebbers en Theo
Olof hebben geschonken behoorde tot de
zeldzame gebeurtenissen, die een muziek-
seizoen belangrijk kunnen maken, in dit
geval zelfs het verenigingsjaar van „Geloof
en Wetenschap".
In de tweede helft van de avond kwamen,
behalve het concert van Frid, nog twee
repertoirewerken van Marinus Adam tot
uitvoering: de „Prélude a l'après-midi d'un
faune" van Claude Debussy en „l'Apprenti
sorcien" van Paul Dukas, waarvan de ver
tolking veel voldoening kon geven.
P. Zwaanswijk
PARIJS (Reuter/AFP) De Franse Na
tionale Vergadering heeft met 316 tegen
162 stemmen een plan van de regering
aanvaard voor de oprichting van een or
ganisatie, die belast zal worden met de
coördinatie op bestuursgebied in en de
economische ontwikkeling van de Sahara.
Dit gebied, dat negen maal zo groot is als
Frankrijk en een half miljoen inwoners
telt ressorteert nu onder Algerije, Frans-
West-Afrika en Frans-Equatoriaal-Afrika.
Volgens onofficiële schattingen kan er
tegen 1961 vijf miljoen ton olie per jaar
in de Sahara worden gewonnen, een kwart
van het normale verbruik in Frankrijk.
99
99
Het dit seizoen ter bevordering van de
cultuurspreiding opgerichte „Zuidelijk To
neel" onder directie van Louis Saalborn
en Lo van Hensbergen gevestigd te Eind
hoven heeft vrijdagavond voor het
eerst een voorstelling in de Haarlemse
Schouwburg gegeven. In een prospectus
wordt gezegd, dat het gezelschap een
repertoire (zowel klassiek als modern) zal
kiezen, dat „aansluit bij de typisch eigen
levensstijl en zonnige levensvreugde van
het zuiden". In hoeverre er behoefte aan
een dergelijke regionale onderneming be
staat, kan ik niet beoordelen. Het is mo
gelijk. dat de provincies Limburg en
Noord-Brabant tot dusverre nvldende
werden „bespeeld". Dat er echter een spe
ciaal „zuidelijk" repertoire samen te stel
len zou zijn, acht ik afgezien van de on
nodigheid vrij twijfelachtig. Trouwens:
het Belgische speelplan verschilt van het
Nederlandse toch echt niet zoveel! Boven
dien zal ook dit ensemble de neiging wil
len noch kunnen onderdrukken ook in an
dere windrichtingen activiteit te ont
plooien.
Die doorbraak is gisteren met „Jegnne
en de rechters" van Thierry Maulnier, een
uit 1950 daterend stuk, dat destijds in Pa
rijs gunstig ontvangen werd. al begonnen.
Blijkbaar worden „typisch zuidelijke"
stukken dus ook voor het hogere noorden
geschikt geachtMaar goed, men heeft
enkele interessante werken op het speel
plan staan en we zullen dus maar afwach
ten. Uit deze eerste kennismaking heb ik
intussen niet de indruk gekregen, dat men
over een sterk tableau de la troupe be
schikt. Dat daarin ook enige Belgen zijn
opgenomen (vanwaar afkomstig?) is een
prettig bewijs van artistieke grensdoor-
breking.
Als men het mij op de man af vraagt,
moet ik zeggen „Jeanne en de rechters" on
danks de prijzenswaardig strenge sober
heid een bijzonder zwak stuk te vinden
van de auteur, die met „Het huis in de
nacht" (door „Theater" indrukwekkend
vertoond in een vorig seizoen) nogal wat
opzien baarde. Eigenlijk was ik tamelijk
benieuwd welke nieuwe visie er, zo kort
na Shaw en bijna gelijktijdig met Anouilh,
om van recente romans en wetenschappe
lijke publikaties maar te zwijgen, op de
Maagd van Orleans geboden zou worden.
Welnu: wij kregen na een sterk vereen
voudigde (tot het essentiële, het wezen
lijke voor alle tijden beperkte) reconstruc
tie van het proces te horen, dat Jeanne
d'Arc de onsterfelijkheid inging als de ko
ningin van alle mensen, die onschuldig
veroordeeld worden, als kampioene van
de menselijke vrijheid, die altijd geknecht
wordt en weer verrijst. Ik citeer misschien
niet helemaal letterlijk, maar het kwam
er wel op neer.
Hoe dan ook. de bedoeling is duidelijk:
Thierry Maulnier heeft de houding van
Teanne d'Arc als een vlammend voorbeeld
willen stellen ten aanzien van de politieke
processen in totalitaire staten. In zijn in
leiding verklaart hij dit beginsel uitdruk
kelijk: „Jeanne moet ons wakker houden
tot aan het einde der tijden. Met luider
stemme blijft zij ons toeroepen, dat zij
weigert zich schuldig te verklaren, dat zij
zal sterven om het recht te bewaren". Nu
houd ik er in het algemeen niet van een
episode uit het verleden te lichten, ont
daan van alle maatschappelijke factoren,
om een mogelijke houding in de tegen
woordige tijd als het ware propagandis
tisch te illustreren. Eerlijk gezegd heb ik
de relatie niet herkend. De verschijning
van de heilige dragers der stemmen als
nabootsingen van religieuze kunstwerken
uit de middeleeuwen maakte het nog moei
lijker deze „voorbeeldige" strekking te on
dergaan. Maar die figuren, tevens dienend
als een soort koorzeggers, hadden dan ook
een geheel andere functie, in dienst name
lijk van een tweede thema, op de ontwik-
Het herbergen van de tweeduizend Hon
gaarse vluchtelingen, die begin volgend
jaar, op weg naar hun definitieve bestem
mingen in het buitenland enige tijd in ons
land zullen verblijven, schijnt op moeilijk
heden te zullen stuiten. De jaarbeurs-di
rectie heeft namelijk aan het Rode Kruis
overigens zeer tot haar leedwezen
moeten mededelen, dat de jaarbeurshallen
aan de Croeselaan in Utrecht niet meer ter
beschikking van deze vluchtelingen kun
nen worden gesteld in januari, wanneer
deze transporten verwacht worden, omdat
men aan het werk moet met de voorberei
ding van de voorjaarsbeurs.
Het Rode Kruis heeft zich daarop ge
wend tot de directie van de Houtrusthallen
in Den Haag en tot de Ahoyhallen in Rot
terdam, doch ook deze beide hallen blijken
niet beschikbaar te zijn.
Thans is contact opgenomen met de di
rectie van het RAI-gebouw in Amsterdam.
Het is echter twijfelachtig of dit gebouw
beschikbaar kan worden gesteld.
Het Rode Kruis ziet thans naar alle kan
ten uit naar accommodatie, waar men de
vluchtelingen-op-doortocht zal kunnen op
vangen.
keling waarvan Thierry Maulnier naar
mijn mening beter alle aandacht had kun
nen concentreren: de vraag „of God de
twijfel liefheeft".
Dergelijke bespiegelingen achteraf heb
ben weinig zin. Bovendien moet het ver
moeden worden uitgesproken, dat men
met een sterker stuk te doen had dan de
vertoning deed uitkomen. Waarom bij
voorbeeld de drie rechters zo markant als
ouderwetse schurken uit een melodrama
werden voorgesteld (en niet eens zo erg
goed) is mij alles behalve duidelijk. Een
onmiskenbare waardevermindering en een
versterking van de tendens waren het ge
volg. Overigens was de invloed van de
film „La passion de Jeanne d'Arc" van
Carl Dre.yer onmiskenbaar. Jammer is het,
dat men ook de betrekkelijke objectiviteit
daarvan niet heeft overgenomen. Mijn be
wondering voor de regie door Lo van
Hensbergen beperkt zich tot de wijze
waarop hij voor het gewenste ritme heeft
gezorgd.
Aanleiding om op persoonlijke spelpres-
taties in te gaan is er nauwelijks. Een uit
zondering moet gemaakt worden door
Martha Gevers, die de rol van Jeanne
d'Arc vooral in het eerste gedeelte gevoe
lig, zij het wat stereotiep vertolkte. Maar
wat het hoogtepunt van de avond had
moeten worden: het tweegesprek met zich
zelf in de zesde episode, werd geenszins
bereikt. Dat kwam natuurlijk ook. omdat
men voor de rol van „de andere Jeanne"
niet over een actrice van het eerste plan
beschikte.
Davicl Koning
MiiNCHEN (AFP) Elke dag; vertrek
ken honderden Hongaarse vluchtelingen, die
in een voormalig Amerikaans kamp bij
Salzburg in Oostenrijk waren onderge
bracht, van München per vliegtuig naar de
Verenigde Staten. De Amerikaanse lucht
macht in Europa heeft speciaal voor dit
doel onder de naam „veilige haven" een
luchtbrug georganiseerd. Vijf tien vlieg-
tuigen van de Amerikaanse militaire
transportdienst stijgen iedere dag van het
Miinchense vliegveld op, het aantal hangt
van de weersomstandigheden af.
Na de overtocht, die 14 uur duurt, arri
veren de vluchtelingen op een militair vlieg
veld dicht bij New York. Enkele dagen
blijven ze in een doorgangskamp, waarna do
Hongaren met medewerking onder meer
van Amerikanen van Hongaarse afkomst
aan onderdak en betrekking worden ge
holpen.
De helft van het voor Amerika bestemde
contingent vluchtelingen wordt per vlieg
tuig naar de V.S. gebracht, de andere vijf-
duizend gaan in Bremen aan boord van
transportschepen der Amerikaanse marine,
die hen naar de andere zijde van de Oceaan
brengen. De operatie „veilige haven" hoopt
men nog vóór de kerstdagen te hebben be
ëindigd.
De V.S. zullen in totaal 21.500 vluchte
lingen uit Hongarije opnemen. Daarvan
vallen er 6500 onder de Refugées Relief
Act, die op 31 december afloopt. Zij krij
gen een visum en kunnen zich in de V.S.
te vestigen. En 15.000 worden toegelaten
„on parole". President Eisenhower zal het
congres echter vragen een wet aan te ne
men, waaronder het voor deze groep mo
gelijk zal zijn in de V.S. te blijven.
ADVERTENTIE
'U behoort tot de
mensen van smaak en
verstand omdat U
Kienzle kiest voor klokken,
reiswekkors en wekkers.
Kienzle: Om de artistieke
modellen en vooral om
de kwaliteit
van het
uurwerk!
BIJ ALLE
GOEDE
VAKZAKENI
Een Sovjet-delegatie bevindt zich thans
in Warschau voor besprekingen over de
juridische status van de Sovjet-troepen in
Polen, aldus is in de Poolse hoofdstad ver-
WARSCHAU (Un. Press, Reuter, AFP) nomen. Polen en Russen hebben onlangs te
Anti-Russische relletjes hebben gedurende i Moskou besloten, dat een speciale overeen-
de laatste vyf dagen in Polen aan vyf komst tussen beide landen het aantal, de
politiemannen het leven gekost, zo werd
vrijdagavond in Warschau vernomen. De
ongeregeldheden kwamen in tal van steden
in het gehele land voor. Veelal vonden zij
hun oorsprong in de verhitting der gemoe
deren over de komende verkiezingen en in
botsingen tussen de aanhangers van de
boerenpartij en de „Verenigde arbeiders
partij", oftewel de communistische partij.
Dikwijls echter werd het oorspronkelijke
punt van strijd door de twistenden vergeten
in een gemeenschappelijke demonstratie
tegen de Sovjet-Unie en het militaire op
treden van Rusland in Hongarije.
Meer dan eens moest de politie het vuur
openen om de orde in de stad te herstellen.
Tot nu toe is Stettin, destijds een bloeien
de Duitse havenstad, het centrum van de
ernstigste onlusten geweest Maar de jong
ste uitbarsting was in Ciernozia bij Lowicz,
waar donderdag een meningsverschil ont
stond tussen een stoombootkapitein en
enige zijner passagiers. Hieruit ontstond
niet alleen een volslagen straatgevecht,
maar binnen korte tijd stormden de twis
tenden naar het politiebureau en rosten de
commissaris van politie af.
Trybuna, het orgaan van de Poolse com
munistische partij, heeft een lans gebroken
voor de instelling van een arbeiders-militia
in Polen „om de regering te helpen in haar
strijd tegen onruststokers en anarchisten".
Radio-Warschau heeft ontkend, dat er te
Kutno, tussen Warschau en Poznan, een
Russische trein met voorraden zou zijn
aangevallen en dat te Lignica het huis van
een Russische officier in brand zou zijn
gestoken.
Vrijdag is het hoofdkwartier van de
Poolse Jeugdbond ontbonden. Hoewel er
nog geen verklaring is gegeven voor deze
maatregel, ligt de verklaring voor de hand.
De recente anti-Russische demonstraties in
Polen waren voornamelijk het werk van de
jongeren.
Het Poolse persbureau meldt, dat bijna
25.000 Polen, die zich in het buitenland,
merendeels in de Sovjet-Unie, bevonden,
dit jaar zijn gerepatrieerd. Tweeduizend
van hen zijn deze maand uit de Sovjet-Unie
teruggekeerd.
Vrijdag 14 december 1956
Laagste Hoogste
koers koers
Alg Kunstzijde Unie 221 229
Van Berkels Patent181 184
Van Gelder Zonen 20474 209>/2
Kon. Ned. Hoogovens 299 309
Ned. Kabelfabriek 297 300
Philips 239 254
Unilever 339 35672
Wilton-Fijenoord 208 217
Kon. Petroleum 150.50 156.20
Holland-Amerika Lijn 18574 1 90
Kon. Ned. Stoomboot Mij16572 171
Nederl. Scheepvaart Unie167 16972
Van Ommeren 285 290
Amsterdam Rubber 7672 8372
H.V.A94 100
Ver. Deli Maatschappijen 99 1 043A
3-3 V2% Nederland 1947 8772 89
3% Invest, cert. Ned903/4 91s/s
3% Nederland 1962—64 899/i« 9072
Ex 6% interimdividend.
Ex 1.50 interimdividend.
Omzetten (nominaal):
Vorige week (def.):Aandelen 9.981.694,-
Deze week (voorl.):Aandelen 7.681.954,-
Laatste
tijd vak
22172
183
206
300
297
2399/i
34P/4
214
152.90
190
169
16872
81
993/s
103
87'9/32
907s
89n/i«
koersverschil
t.o.v. 7 dec.
574
3
- 272
- 9
- 2
- 163/ib
- 103/4
- 4
- 2.65
- 172
- 372
- 25/b
672
678
3
l19/32
«732
I7s
Obligaties 14.507.600,-
Obligaties 11.246.826,-
samenstelling en legering van de Sovjet-
Russische militaire eenheden zal regelen.
Een delegatie van de Joegoslavische com
munistische partij gaat maandag voor een
bezoek van tien dagen naar Polen, waar zij
van gedachten zal wisselen met leiders van
de communistische partij en de regering.
De Joegoslaven zullen ook een rondreis
door Polen maken.
In een Litouws dagblad in de Russische
taal, dat vrijdag in Moskou werd ontvan
gen, wordt opnieuw gesproken van onrust
in Litouwen naar aanleiding van de Hon
gaarse opstand.
In andere in Moskou ontvangen berichten
wordt gesproken van onrust in Letland, en
in Estlandse bladen zouden berichten zijn
verschenen over last met studenten.
SAARBRÜCKEN (Reuter/A.F.P.) Het
Saarlandse parlement heeft na een verhit
debat van tien uur zijn goedkeuring ge
hecht aan de verklaring, volgens welke
Saarland met ingang van 1 januari in po
litiek opzicht een deel van de Duitse bonds
republiek 'zal uitmaken. Van de vijftig af
gevaardigden stemden er 35 voor de
christen-democraten, de sociaal-democra
ten, de christelijke volkspartij en een onaf
hankelijke en twee de communisten
tegen. De dertien afgevaardigden van
de democratische partij de op een na
grootste partij in de regeringscoalitie van
christen-democraten, sociaal-democraten
en de democratische partij onthielden
zich van stemming. De leider van de de
mocratische partij, dr. Schneider, heeft zijn
functie van voorzitter van het parlement
uit protest neergelegd.
De twee leden van de democratische
partij in de regering de minister van
Binnenlandse Zaken Schuster en de
staatscommissaris voor de wederopbouw
Schwertner hebben ontslag aangeboden
en gekregen.
Dr. Schneider had eerst verzekeringen
van de Westduitse regering willen hebben,
dat de aanpassing van de (betere) sociale
voorzieningen in Saarland aan die in de
bondsrepubliek zo min mogelijk nadelen
voor de Saarlanders met zich mee zal
brengen. Hij betoogde, dat er nog meer
kwesties niet afdoende zijn geregeld, zoals
die van de Saarlandse mijnen, de West
duitse financiële steun aan Saarland, de
invoering van de Westduitse valuta en de
dienstplicht.
De regeringscoalitie beschikt nu nog over
22 zetels in het parlement. Dit betekent,
dat zij is aangewezen op steun van de zijde
van de twaalf leden tellende fractie van
de Christelijke volkspartij, die onder de
pro-Franse oud-premier Hoffmann haar
felste tegenstander is geweest bij de volks
stemming over de vraag, of Saarland Euro
pees gebied zou worden dan wel weer bij
Duitsland zou moeten komen. De partij van
dr. Schneider was toen de sterkste voor
standster van een terugkeer bij Duitsland.
Dodelijk ongeluk. Een 29-jarige wiel-
rijdster, die in Bergeyk links van de weg
reed, zwekte plotseling naar rechts, waar
door zij overreden werd door een achterop
komende auto. Zij was op slag dood. De auto
reed in een sloot, maar de vier inzittenden
kreggen geen letsel van betekenis.
