FILM IN
IMPASSE?
Tweede Kamer heeft minister
Cals onder druk gezet
Fotoboek voor en over
Hongaarse
vluchtelingen
Dreigement
Man in kooi van koningstijger
RADIO" TELEVISIE
Kerstmuziek van
Heinrich Schütz
5
Zijn partijgenoot Peters verwacht dinsdag
bevredigende mededelingen" over de
onderwijzerssalariëring
Amsterdamse raad akkoord
met verlenging concessie
Parlementair commentaar
V.S. manen Syrië
H. van Hensbergen op
„Westerveld" begraven
W EEK-ABONNEES
Griekenland wijst Britse
plannen voor Cyprus af
voor
hen
die
meer
eisen
In Ronde Lutherse Kerk
te Amsterdam
De „luchtaanval" op
Leusdens gemeentehuis
Premie verlaagd voor
werkloosheidsverzekering
Voor goede en
duurzame vloeren
EDELHOUTi
vloeren
HAARLEM
Hongaarse verzetsvlag
naar paleis op de Dam
ZATERDAG 15 DECEMBER 1956
(Van onze Kamerverslaggever
In de Tweede Kamer is gisteren van verschillende kanten met klem aangedrongen
op verbetering van het onderwijs, waarvoor in de eerste plaats een goede salariëring
van onderwijzers en leraren noodzakelijk is. Daarop hamerde onder andere de heer
De Ruiter (CHU), die wel begreep dat de salariëring van de onderwijzers kabi-
netspolitiek is. Maar minister Cals is voor het onderwijs verantwoordelijk. „Laat mi
nister Cals daarom in het kabinet zo hard met de vuist op tafel slaan dat desnoods
het hele kabinet kraakt", zei hij. „De minister zou bereid moeten zijn te sneuvelen
op het veld van eer", voegde de heer Peters (KVP) eraan toe. „Dan liggen de ver
antwoordelijkheden vast". Maar hij hoopte dat minister Cals alsnog zijn ambtsgenoot
van Financiën zo ver krijgt, dat hij dinsdag, wanneer hij de Kamerleden antwoordt,
een bevredigende mededeling kan doen.
Dit verkapte dreigement werd geuit bij
de voortgezette behandeling van de be
groting van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, die vrijdagmiddag niet, zoals
gewoonlijk, om één uur kon beginnen, om
dat niet voldoende ledén aanwezig waren.
Na de uitbreiding tot 150 leden is de aan
wezigheid van 76 leden vereist en dat aan
tal vermeldde de presentielijst niet. Pas
om half twee kon voorzitter Kortenhorst
de vergadering openen. Van de afwezigen
had slechts een tiental bericht van verhin
dering gezonden!. De overigen hadden niets
van zich latep horen
Critiek
Minister Cals kreeg het hard te verdu
ren bij de critiek op de trage gang van za
ken wat de vernieuwing van het onderwijs
betreft. „Het leven stelt steeds hogere
eisen, De internationale concurrentie ver
eist alle inspanning. Er zal een belangrijk
groter percentage van ons nationale inko
men moeten worden besteed aan het on
derwijs, in het belang van de toekomst van
ors volk. Nederland moet met zijn onder
wijs bij blijven op straffe van ondergang",
betoogde de heer K1 e ij w e g t (PvdA).
„Velen zijn niet in staat te studeren door
gebrek aan geld. De minister dient te be
denken dat studiebeurzen voor ons volk
hun geld later ruimschoots opbrengen".
Het trage tempo van de vernieuwing van
het onderwijs benauwde de heer Kleijwegt,
Tram AmsterdamZandvoort
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
opnieuw de vergunning voor de tramlijn
AmsterdamZandvoort verlengd en wel
tot 1 september 1957. De werkzaamheden
voor het omhoogbrengen van de spoorbaan
bij de halte Heemstede/Aerdenhout zijn
nog niet zo ver gevorderd dat de tram-
dienst AmsterdamHaarlemZandvoort
geheel vervangen kan worden door een bus
dienst. Bovendien levert het onderhouden
van de dienst AmsterdamHaarlem met
bussen en van de dienst HaarlemZand
voort met de tram vele moeilijkheden op
voor de reizigers, vooral tijdens de zomer
maanden.
De gemeente Amsterdam, die aanvanke
lijk bezwaar had tegen verlenging van de
tramlijn vanwege het toenemende verkeer
op de route De Clercqstraat-Rozengracht-
Raadhuisstraat vooral in de spitsuren, is nu
met de N.Z.H. overeengekomen dat op
september de verbinding Amsterdam (Mar-
nixstraat)HaarlemZandvoort geheel
met autobussen zal worden verzorgd. Ter
vermindering van de overlast van de tram
stellen op de Rozengracht zal de tram-
dienst HalfwegAmsterdam op 1 april
worden vervangen door een autobusdienst
ZwanenburgHalfwegAmsterdam (Mar-
nixstraat), Bovendien zal in de maanden
mei en juni 1957 de tramdienst Haarlem
Amsterdam geleidelijk worden vervangen
door een autobusdienst HaarlemAmster
dam (Mamixstraat). Van 1 april af zullen
alle in de gemeente Amsterdam komende
tramtreinen zijn samengesteld uit ten hoog
ste drie rijtuigen. Alleen de tramdienst
AmsterdamZandvoort zal dus worden ge
handhaafd tot 1 september 1957.
omdat de nood groot is. De langdurige stu
dies op dit gebied zullen eindelijk eens op
korte termijn vorm moeten krijgen in nieu
we wetten, zei hij. Als de basis van de on
derwijsvernieuwing moet de opleiding van
leerkrachten worden beschouwd en daar
aan ontbreekt vooral voor het hoger on
derwijs nog veel. De opleiding van de on
derwijzer is het hart van het onderwijs en
als dat hart niet goed is, kan het lichaam
ook niet goed zijn. In dit opzicht bepleit
te de heer Kleijwegt een goede salariëring
van onderwijzers en leraren.
De heer Peters, partijgenoot van mi
nister Cals, die met zijn opmerking dat de
minister maar beter deed op het veld van
eer te sneuvelen als hij geen kans zag, vóór
dinsdag iets te bereiken tot verbetering van
de onderwijzerssalarissen, de knuppel in
het hoenderhok had geworpen, betoogde
voorts dat in de toekomst voor het onder
wijs veel meer geld zal nodig zijn. „Minis
ter Cals moet de duurste minister zijn.
Maar het geld moet doeltreffend besteed
worden", aldus de heer Peters, die consta
teerde dat het kwalitatieve peil van de on
derwijzers en leraren na de oorlog is ge
daald. Terwijl er veel grotere vraag bestaat
naar onderwijs in al zijn geledingen, be
weegt de belangstelling voor het ambt zich
in dalende lijn. Daardoor is gemiddeld het
kwalitatieve peil van de onderwijzers en
leraren gedaald, terwijl het juist nodig zou
zijn het peil niet alleen te handhaven,
maar te verhogen. Een middel daartoe is
een betere salariëring, al is dat geen to
vermiddel. Het salaris zal moeten worden
beoordeeld naar de verdienste en de waar
digheid van het ambt.
Ook het beroep van kleuteronderwijzeres
dient aantrekkelijker te worden gemaakt,
betoogde mej. Nolte (KVP) die tevens
pleitte voor meer subsidie voor de oplei
ding van kleuterleidsters.
Met mevrouw F o r t a n i e r-D e Wit
(WD) was zij het eens dat op korte ter
mijn eerst maar het voorbereidend hoger
en middelbaar onderwijs moet worden ver
nieuwd zonder te wachten op de „mam-
mouthwet" voor de algehele vernieuwing.
De heer Engelbertink (KVP) klaag
de over het trage tempo van de scholen
bouw, waarvoor een oplossing dient te
worden gevonden door moderne bouwme
thoden.
Men wacht nu met spanning af wat mi
nister Cals dinsdag zal antwoorden.
Van onze parlementaire redacteur)
Nadat donderdag tot over het midder
nachtelijk uur en vrijdag de gehele mid
dag de Tweede Kamer met algemene be
schouwingen over de begroting van Onder
wijs was bezig geweest, kon minister Cals
nog juist een paar woorden spreken om te
verzoeken dinsdag van antwoord te mogen
dienen. De duur van deze gedachten-
wisseling was bepaald onevenredig ten
opzichte van de waarde van het gespro
kene. Wederom viel te constateren, dat het
toch eigenlijk de hoogste tijd is om te
breken met de veel te verouderde manier,
waarop ten onzent nog steeds de begro
tingshoofdstukken behandeld worden. Men
staat er uren en urenlang te praten voor
bijkans lege banken. De meeste sprekers
verliezen al te zeer uit het oog, dat het
zaak zou zijn zich tot enkele hoofdpunten
te bepalen. De rest zou veel beter in het
voorbereidende commissoriale stadium
kunnen worden aangesneden. Dan zou het
openbaar debat aan werkelijke inhoud
kunnen winnen.
Minister Cals zag zich van meer dan
één kant bestookt, omdat hij niet genoeg
voor de onderwijzers zou opkomen, spe
ciaal dan wat hun salariëring betreft. Zijn
partijgenoot de heer Peters was hierover
zelfs zo ontstemd, dat hij dreigende klan
ken liet horen en onder anderen opmerkte,
dat de minister, als hij niet genoeg van de
schatkist voor verbetering van de onder
wijzerssalarissen zou kunnen loskrijgen,
beter zou doen, op het veld van eer te
sneuvelen. Ook de heer Kleiwegt van de
P.v.d.A. zat de salarisaangelegenheid zeer
hoog. Evenals dit de avond tevoren de
heer Tilanus (C.H.) had gedaan, liet hij
zeer critische geluiden horen over het
feit, dat de hogere ambtenaren een salaris
verhoging zullen krijgen, welke, naar hij
gehoord had, reeds wordt uitgekeerd. Dat
zou op een aantasting van het begrotings-
recht van de volksvertegenwoordiging
neerkomen, zo luidde zijn verwijt. Hij ver
giste zich hierin evenwel, aangezien de be
talingen die thans verricht worden, ge
schieden in de vorm van een voorschot.
Mocht dus de Kamer de voor die ver
hoging bestemde post op de begroting van
Binnenlandse Zaken afstemmen, dan zul
len de ambtenaren het. voorschot op hun
salaris ingehouden zien. Intussen was het
wel duidelijk, dat er nog menig hard
woordje over bedoelde tegemoetkoming
aan de hogere ambtenaren zal vallen.
WASHINGTON (Reuter) De Verenig
de Staten hebben er bij Syrië op aangedron
gen toestemming te geven de oliepijpleiding
van Irak naar de Middellandse Zee te her
stellen.
Vrijdagmiddag om even over twaalf had
onder grote belangstelling op de begraaf
plaats „Westerveld" de teraardebestelling
plaats van het stoffelijk overschot van de
heer H. van Hensbergen, in leven direc
teur van de Provinciale Accountantsdienst
van Noordholland, accountant, lid van het
Nederlands Instituut van Accountants, die
10 december plotseling te Haarlem was
overleden.
In de aula van de begraafplaats had
zich een groot aantal familieleden, col
lega's, vrienden en bekenden van de over
ledene verzameld, alsmede talrijke autori
teiten, onder wie zich bevonden dr. M. J.
Prinsen, commissaris van de Koningin in
de provincie Noordholland, de heer W. C.
Bakker, wethouder van de gemeente Haar
lem, de heer R. Verbeek, wethouder van
Velsen, ir. J. den Boesterd, directeur van
het Provinciaal Electriciteitsbedrijf Noord
holland en ir. G. J. de Borst, hoofdin
genieur van Provinciale Waterstaat voor
Noordholland.
Namens het college van Gedeputeerde
Staten van Noordholland voerde de heer
W. A. van der Donk, voorzitter van de
financiële commissie het woord. De heer
Van der Donk las enkele strofen uit een
zelfgemaakt vers voor en wees vervolgens
op het welbestede leven van de heer Van
Hensbergen die door hard werken en
voortdurend studeren een carrière had op
gebouwd die allerwegen bewondering heeft
afgedwongen. Na op de loopbaan van de
thans overledene bij de Provinciale Ac
countantsdienst te zijn ingegaan legde de
heer Van der Donk de nadruk op de ac
tiviteiten van de heer Van Hensbergen in
diverse verenigingen terwijl hij als tra
gische bijzonderheid het feit aanstipte dat
op de dag van het overlijden van de heer
Van Hensbergen een standaardwerk in
manuscript gereed kwam dat de overledene
in samenwerking met heer Koudijs heeft
vervaardigd.
Namens de Provinciale Accountants
dienst werd vervolgens nog het woord ge
voerd door de heer A. de Nijs die de grote
geestkracht van de heer Van Hensbergen
aanstipte en een vertegenwoordiger van de
Nederlandse Vereniging voor gemeente
belangen belichtte de waarde die de heer
Van Hensbergen voor deze vereniging heeft
gehad.
Nadat het Ave Maria was gespeeld be
gaf men zich naar het graf waar het stof
felijk overschot van de heer Van Hens
bergen ter aarde werd besteld. Een vriend
van de overledene dankte namens de fa
milie voor de bijzonder grote belang
stelling.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Nerveus van opwinding snelde de bewaker
naar de woonwagen van de familie: „Komt
u toch allemaal kijken. De heer Martin van
hiernaast is in de kooi bij de grote konings
tijger!" Het klonk als een alarm en in de
verwachting van iets vreselijks, dat zich had
afgespeeld, holde alles naar de Menagerie.
Wat zich daar vertoonde deed de familie
verstomd staan.
Dergelijke spannende en romantische ver
halen leest u te kust en te keur in het enige
Nederlandse circusboek: „De bonte droom
van het circus", een meesterlijk geschreven
geschiedenis van het circus door de kenners
Fred Thomas en J. van Doveren. Een boek,
dat u heel wat genoegelijke uren zal be
zorgen.
Het is een prachtig kerstcadeau vol leuke
pentekeningen, prachtige kleurenplaten en
ruimte voor nog meer platen, die u gratis
krijgt in ruil voor de rijksbotermerken op
elk pakje roomboter.
Voor slechts 2.50 kunt u dit boekwerk
kopen bij uw roomboterleverancier of recht
streeks onder rembours bestellen bij het
Kantoor „Eoomboteralbum", Postbus 47, Den
Haag. Vermeld vooral duidelijk uw naam en
adres. Doe het nu. dan hebt u uw kerst
cadeau op tijd in huis! En... neem ook een
pakje roomboter extra voor de feestdagen.
Verzoek aan 'onze
Gezien de korte innings-periode
gedurende de Kerstweek verzoeken
wij onze week-abonnees in de week
van 17 tot en met 22 december ook
te betalen voor de week van
24 tot en met 29 december.
DE ADMINISTRATIE
ATHENE (AFP) De Griekse regering
heeft de Britse voorstellen voor een op
lossing van de kwestie Cyprus van de
hand gewezen. De Britse minister van
Koloniën, Lennox Boyd, die donderdag on
verwacht in Athene was aangekomen, had
deze voorstellen uiteengezet.
In een Grieks communiqué wordt ge
zegd, dat het Griekse standpunt woensdag
zal worden gepubliceerd. Op die dag zul
len de voorstellen, die de Britse jurist
Lord Radcliffe heeft opgesteld, in het
Britse Lagerhuis aan de orde komen. In
Griekse officiële kringen verklaarde men,
dat Griekenland mogelijk zijn standpunt
zal wijzigen, als het Britse plan, dat nu
„onvolledig" wordt geacht, wordt ge
wijzigd.
In een week tijd zijn bij een zuiverings
actie in Cyprus 52 leden van de verzets
beweging „EOKA" aangehouden, zo is in
Nicosia meegedeeld. In een officiële Britse
verklaring wordt gezegd, dat er bewijzen
zijn, dat de EOKA een tekort aan wapens
en ontplofbare middelen heeft als gevolg
van de opsporingsacties.
Lennox Boyd zal de kwestie-Cyprus tij
dens hel weekeinde in Ankara bespreken
met do Turkse regering.
De Griekse UNO-delegatie heeft laten
wéten, dat zij haar actie om de kwestie-
Cyprus door de UNO-Assemblée te laten
bespreken, ondanks de aanbeveling van
de NAVO-raad, dat geschillen tussen leden
van de Noordatlantische Verdragsorgani
satie eerst aan de NAVO worden voor
gelegd, voordat zij aanhangig worden ge
maakt bij andere internationale organi
saties, voortzet.
De Amsterdamse vrouwelijke fotografen Violette Cornelius
en Ata Kando maakten aan de Hongaarse grens en in. de
kampen voor vluchtelingen in Oostenrijk veertienhonderd
opnamen, die tezamen een aangrijpende kroniek vormen van
het leed van een dapper, in opstand gekomen volk. Tachtig
van de beste foto's uit deze reportage worden door „De Be
zige Bij" te Amsterdam binnenkort in boekvorm gepubli
ceerd. Dank zij de medewerking van vier Nederlandse druk
kerijen, die dit boek tegen kostprijs vervaardigen, zal he*
waarschijnlijk nog voor Kerstmis in alle boekhandels ver
krijgbaar zijn. De opbrengst komt geheel ten goede aan het
Nationaal Comité voor hulpverlening aan het Hongaarse volk.
Als enige tekst komt er in dit documentaire album een vier
regelig Hongaarse volksliedje, dat in Nederlandse vertaling
als volgt luidt:
„Bloem van mijn land, je steel is geknakt,
En voor mijn verdriet is geen troost.
Over mijn dorp stak de stormwind op,
Land dat ik liefheb, vaarwel!"
Tussen de foto's zullen vertalingen van dit kwatrijn in het
Frans, Duits, Engels, Italiaans, Russisch, Spaans, Chinees,
Hebreeuws en Arabisch staan afgedrukt. Ook de oorspronke
lijke Hongaarse tekst wordt opgenomen. Twee van de tachtig
afbeeldingen, van beide fotografen en beide onderwerpen één,
vergezellen deze aankondiging.
Het oeuvre van Heinrich Schütz (com
ponist van geestelijke werken, die een eeuw
voor Bach geboren werd en op hoge leeftijd
in 1672 overleed) geniet tegenwoordig in
bepaalde kringen bijzondere belangstelling.
Duitsland heeft een „Neue Schütz-Gesell-
schaft" en in ons land is hiervan een af
deling gevestigd, die vooral met radio-uit
zendingen doelmatig werk verricht. Vrij
dagavond waren wij op uitnodiging aan
wezig bij een concert in de Ronde Luther
se Kerk te Amsterdam, dat onder haar aus
piciën gegeven werd en dat als Kerstpro
gramma door de N.C.R.V. werd opgenomen.
Als hoofdnummer werd de „Geburtshis-
torie" uitgevoerd, die Schütz in zijn tach
tigste jaar componeerde op Evangelie
teksten, zoajs hij voorheen ook tal van pas
sies en andere geestelijke koorwerken op
teksten uit het Nieuwe Testament op mu
ziek had gezet. Er is in zijn werk geen
ruimte gebruikt voor koralen of andere be
spiegelende rustpunten. Het verhaal gaat
steeds door, maar niet consequent op een
lectietoon, want deze gaat ongemerkt over
in plastische muzikale vormen, die als het
ware door de spanningen van de tekst op
geroepen worden. De invloed van de jonge
Florentijnse en Venetiaanse opera, die
Schütz in zijn leerjaren in Italië had leren
kennen, is hier duidelijk merkbaar. Pathe
tiek wist hij te vermijden, maar wanneer
bij het verhaal van de kindermoord in
Bethehem met chromatische wendingen een
treffende dramatiek bereikt wordt (gevoe
len wij toch sterk de nabijheid van Monte
verdi en van de madrigalisten van het be
gin der zeventiende eeuw. Het verhaal gaat
door, maar het komt ook in actie. Niet
steeds is de Evangelist (tenor) aan het
woord. Ook de Engel (sopraan), Herodes
(bas), de wijzen uit het oosten (drie
tenoren), de schriftgeleerden (mannen
koor), de herder (koor van alten en
tenoren), de „gloria" zingende engelen
(volledig gemengd koor) treden handelend
op en zulks met een opmerkelijke karak
teristiek, die bovendien instrumentaal ver
sterkt wordt. Want bij de continuobegelei-
ding van orgel, cello en bas voegen zich
steeds wisselende instrumentale timbres,
die iets bijzonders bedoelen: de schriftge
leerden worden getypeerd met trombones,
Herodes met trompetten, de engel met twee
altviolen, de herders met blokfluiten en
fagot enzovoorts. En dan is er voor het
grote koor nog de titel-inleiding (naar
middeleeuws gebruik) en de epiloog. Met
dat al afwisseling genoeg en wat ook
heel wat betekent een doorlopende
spanning, die vrij blijft van geijkte
vormen.
Onder leiding van Marinus Voorberg
werd deze „Geburtshistorie" door de tenor
Tom Brand (een sublieme vertolker voor
een Evangelistenpartij!) en door de sopraan
Jeanette van Dijk, die met temperament
het levendige karakter dezer muziek uit het
schijnbaar objectieve notenbeeld wist te
puren, door de bas Hans Wilbrink en de
tenoren Bert van 't Hoff, Arie Roodenburg
en Wim van der Sluis uitgevoerd. Als koor
werkte mee het Vocaal ensemble van de
N.C.R.V. en de begeleiding was toever
trouwd aan eersterangs instrumentalisten.
Marinus Voorberg gaf aan het geheel de
stuwing en de expressie waar deze sterk
beeldende muziek om vraagt. Onnodig te
zeggen dat de prachtige akoestiek van de
Ronde Lutherse Kerk de totaalklank zeel
ten goede kwam.
Na het werk van Schütz werden door het
koor a capella vier prachtige kerstmotetten
van Poulenc vertolkt, alsmede een zeer
suggestief klankbeeld der kerststemming
van de Engelse componist Anthony Hop
kins, verder een Duits motet van Felicitas
Kukuck en een fraai en bijzonder levendig
„Singet frisc'n und wohlgemut" van Hugo
Distier, welke nummers alle kleurig en
temperamentrijk geïnterpreteerd werden.
Voor Marinus Voorberg bestaan er geen
dode of nuchtere notenformules en zo klopt
er ook een hart in de prestaties van zijn
vocale ensemble.
Ik hoop dit interessante programma nog
eens te kunnen beluisteren, wanneer het
in de Kersttijd uitgezonden wordt. En ik
zou mijn trouwe lezers willen raden er ook
eens op af te stemmen.
Jos. de Klerk
Kamerlid laakt commentaar van
Luchtmachtvoorlichtingsdienst
Een lid van de Tweede Kamer, de heer
Visch, heeft aan de minister van Oorlog
schriftelijke vragen gesteld naar aanleiding
van de „beschieting" op 13 december door
jagers van het gemeentehuis van Leusden
door een of meer Meteor-straaljagers van
Soesterberg. Hij vraagt of het juist is dat
de luchtmachtvoorlichtingsdienst han
gende het onderzoek reeds als „ver
moedelijke" oorzaak heeft medegedeeld,
dat de beschieting zou zijn veroorzaakt door
een technische storing, en, zo ja, of de
minister dan niet van oordeel is, dat een
dergelijke mededeling, die op een veron
derstelling berust, als zeer voorbarig moet
worden gekwalificeerd?
De heer Visch vraagt voorts of de minis
ter maatregelen wil treffen, opdat zulk een
voorbarige voorlichting in den vervolge
achterwege blijft? Hij verzoekt tevens om
een volledige uiteenzetting te geven over
de oorzaak en de gevolgen van de „be
schieting", zodra het onderzoek voltooid is.
Bij beschikking van de Staatssecretaris
van Sociale Zaken is de premie voor de
werkloosheidsverzekering met ingang van
1 januari verlaagd van 2,4 percent tot 1,6
percent. De helft van deze premie komt
ten laste van het rijk, de andere helft ten
laste van het bedrijfsleven: de werkgevers
en werknemers gezamenlijk. De verlaging
houdt in, dat het werknemers- en werkge
versaandeel in de werkloosheidsverzeke
ring beide worden verlaagd van 0.6 tot 0.4
percent.
ER HEERST, als men zijn oor te luisteren
legt, een zekere ontevredenheid in de krin
gen der filmcritici, een bepaalde ongerust
heid, die ook door niet immer op het com
mercieel belang der produkties gespitste
afnemers in de wereld van het bioscoop
bedrijf wordt gedeeld. Ze betreft niet de
Nederlandse film. Er wordt nog altijd hard
gevochten om de subsidiepot en bepaalde
resultaten zijn er, wat de speelfilm betreft,
nog niet geboekt. Wel heeft Gerard Rutten
een film op stapel staan, die het leven van
Anthonie Fokker zal weergeven, zijn jon
gelingsjaren dan, zijn eerste moeizame op
bouw van 'n grote carrière. Maar bij die film
blijft het. Andere produkties zijn niet op
gang, al heeft men plannen in overvloed.
Zelfs over de film naar Cor Bruyns „Sil de
Strandjutter", die overigens een over
wegend Italiaanse aangelegenheid is, is het
rumoer bedaard.
De filmbedrijvigheid in JNTederland be
perkt zich vooralsnog tot de documentaire,
een eervolle maar niet bijzonder lucratieve
aangelegenheid. Het aanzien van de film
kunst wordt door ons land dus niet uitge
maakt. Maar wel is het opmerkelijk dat er
de laatste maanden bijna niets wordt inge
voerd wat het predicaat „bijzonder" kan
dragen. Vergeleken bij andere seizoenen
telt het programma maar weinig uitschie
ters.
WAT ER ZOAL in Nederland aan films
is te zien is doorgaans niet bepalend voor
wat de filmmarkt van het ogenblik biedt.
Het duurt soms jaren eer buitenlandse pro
ducties ons bereiken, al kan men in het
algemeen wel zeggen, dat de buitenlandse
filmproducenten de Nederlandse afnemers
tijdig proberen te bedienen. Gaat men na
wat evenwel sinds september aan cinema
tografische werkstukken van betekenis op
het witte doek is vertoond of elders ter
wereld is verschenen, dan is er beslist geen
reden tot juichen. De prijswinnaars van
Cannes, Berlijn en Venetië zijn al in Neder
land in roulatie. De Engelsen kwamen nog
aan bod met Laurence Olivier's nieuwste
Shakespeare-creatie „Richard de Derde",
van welke film de lezer nog een bespreking
in het vooruitzicht zij gesteld, maar waar
van nu al vastgesteld kan worden, dat er
geen opzienbarende prestatie mee is ver
richt.' Hitchcock is aan de orde gesteld met
zijn nieuwste thriller enja, dan zijn
we er eigenlijk. Er is ons niet veel meer
ten deel gevallen wat zich verheft boven
de standaardwerken der revolverhelden en
glamour-heldinnen. Echt, geïnspireerd
filmspel, in beelden verwerkelijkte emotie,
verhevigde en nieuwe werkelijkheid, men
kan er de voorbeelden nauwelijks van op
noemen. „Oorlog en vrede" met Audry
Hepburn in de hoofdrol, „moet zo geslaagd
zijn." De film draait in Amerika, doch de
maatstaven, die men daar aanlegt gelden
nu niet als uitermate betrouwbaar. En dan
is er nog een nieuwe film van Bardem.
Daar hebben wij, eerlijk gezegd, meer ver
trouwen in. Als dat echter de oogst is van
een tijd nadenken wat er ook alweer is
uitgekomen, dan is het inderdaad droevig.
„DE FILM wordt hoe langer hoe meer
plaatjes kijken", zei mij laatst Charles
Boost met bitterheid. Het pleit voor zijn
stelling, dat vele regisseurs zich gaan ver
genoegen met het routine-gewijs afleveren
van lieve verhalen met alleen maar
andere nieuwe technische vondsten. Dat
cinemascope en superscope de leuzen wor
den, waarmee het bioscooppubliek wordt
misleid. Dat er van avant-garde en experi
mentele films nauwelijks sprake meer is.
Er moet hard tegen de stroom opgeroeid
worden om dat "financieel klaar te krijgen.
De film dreigt te geraken in het slop van
verhaaltjes zonder inhoud, schilderijtjes
zonder ménsen, technische vervolmaaktheid
zonder bezieling. Inderdaad. Wat men er
tegenover kan stellen is, dat er altijd wel
eens een baisse komt in een periode van
hoogconjunctuur - hoe snel is de film ge-
evolueerd in de jaren na haar late geboorte
en welke revoluties heeft ze al niet mee
gemaakt! - Misschien zijn wij al verder
dan de filmproduktie is en stellen wij eisen,
die niet bevredigd kunnen worden omdat
de kwantiteit niet inhaerent is aan kwali
teit. Het dieptepunt - zo dat er is, want
misschien wordt wel ergens gewerkt aan
een film, die wij straks juichend zullen
begroeten - geraken we wel weer voorbij.
Er is een impasse, waarover we verbaasd
zijn. Ze geeft te denken. Maar ze bewijst
ook dat we aardig op de goede weg waren,
ongeacht alle kunststukjes die voor kunst
moeten doorgaan en wier begoochelende
onwaarheid wij nu pas ontdekken.
P. W. Franse
ADVERTENTIE
ZIJLSTRAAT 96
TELEF.: 20340
De Koningin heeft aan de commandant
der voormalige Binnenlandse Strijdkrach
ten de reserve generaal-majoor H. Koot, de
opdracht verleend de Hongaarse verzets
vlag die zij tijdens haar bezoek aan de
Hongaarse vluchtelingen in de Jaarbeurs
hallen te Utrecht ten geschenke kreeg, te
doen overbrengen naar het Koninklijk
paleis op de Dam.
Hiertoe zal op zaterdag 22 december een
bijeenkomst worden gehouden in de
Nieuwe Kerk in Amsterdam, waar mr. A.
J. Andrée Wiltens, een van de leiders van
het voormalige Nederlands studentenver-
zet, zal spreken.
Achter de Hongaarse verzetsvlag begeeft
men zich daarna naar het Nationaal mo
nument op de Dam, waar de beide volkslie
deren gespeeld worden. Daarna wordt de
verzetsvlag overgebracht naar het paleis en
opgesteld achter de Noordelijke ingang.
Tenslotte zal langs de vlag worden gede
fileerd, waarbij de burgerij zich kan aan
sluiten. Er is tevens gelegenheid een bij
drage te geven voor de Hongaarse slacht
offers.
