Heemstede bezon zich op
Hongaarse vrijheidsstrijd
STILLE ARMEN
Eerste deel westelijke randweg
kostbaar door vele kunstwerken
<:jBrieven aan de redactie
Laat het voor veel kinderen
vrolijk kerstfeest zijn
Een miljoenenwerk
Aanbesteding op 22 januari;
begin uitvoering in april
Bijeenkomsten in Minerva-theater
en gereformeerde kerk
Aanbesteding viadukten
bij Heemstede
Prof. mr. Röling over de
kwestie Nieuw-Guinea
Abdulgani voor de
derde maal verhoord
Duitse AKU-aandeelhou-
ders in het ongelijk gesteld
N. van Sloten veertig jaar
bij gemeentereiniging
„Ons gedrag in het verkeer"
ZATERDAG 15 DECEMBER 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
J
De eerste faze van cle aanleg van de westelijke randweg wordt dinsdag 22
januari door de Directie Wegen van de Rijkswaterstaat aanbesteed. Het betreft
hier de aanleg van de ongeveer drieëneenhalve kilometer aarden baan tussen
de Wagenweg en de Zijlweg in Haarlem, de fundering en asfaltering daarvan,
benevens de bouw van de daarin gelegen kunstwerken, zoals een brug over de
Leidsevaart, een paar vaarduikers in de Hout- en de Brouwersvaarten en
dergelijke.
Het werk zal wellicht in de tweede helft van Maart of in de eerste helft van
April van het volgend jaar worden begonnen. Het tempo van de uitvoering is
sterk afhankelijk van twee factoren: de datum waarop de tram verdwijnt en het
tijdstip waarop de Nederlandse Spoorwegen de verhoogde baan en de beide
viaducten bij Heemstede in gebruik kunnen nemen, beter nog: het tijdstip
waarop de hulpspoorbaan weer kan worden afgebroken.
Hieruit kan men reeds afleiden, dat de
aanleg van dit kleine stukje westelijke
randweg een heel wat minder eenvoudige
aangelegenheid is dan men op het eerste
gezicht wellicht zou denken. De kosten zijn
wat dat betreft ook veelbetekenend: men
kan erop rekenen, dat de westelijke rand
weg een miljoenenwerk wordt, zelfs al
wordt op het ogenblik volstaan met het
maken van één rijbaan van 7,25 meter
breed over het grootste gedeelte van het
tracé.
Wij hebben indertijd reeds gemeld, dat
dit eerste gedeelte van deze interprovin
ciale verbinding door de Direo-tie Wegen
wordt voorbereid en uitgevoerd, omdat de
opening van de Velser tunnel in het najaar
van 1957 tot spoed dringt. Een deel van de
weg wordt dus gelegd,, hoewel er over de
financiering tussen de betrokken autori
teiten van rijk en provincie nog geen over
eenstemming is bereikt.
Wij noemden reeds het verdwijnen van
de tram en de voltooiing van de opgehoog
de spoorlijn als twee voorwaarden waar
aan voldaan moet worden voordat de wes
telijke randweg tussen Wagenweg en Zijl-
weg in gebruik kan worden genomen. Het
bruggehoofd aan de westelijke oever van
de Leidsevaart en het kruispunt met de
Leidsevaartweg kunnen immers pas wor
den gebouwd en aangelegd wanneer de
verhoogde trambaan naar het viaduct over
de spoorlijn gesloopt kan worden, hetgeen
pas na 1 september van het volgend jaar
het geval zal zijn. Het weggedeelte ter
weerszijden van het nieuwe viaduct in de
verhoogde spoorlijn kan uiteraard pas
worden voltooid nadat de huidige hulp
spoorbaan is opgeruimd. De Nederlandse
Spoorwegen hopen in het begin van 1958
de treinen over „verhoogd spoor" te laten
rijden, zodat de ingebruikneming van het
eerste stuk westelijke randweg niet voor
het voorjaar van 1958 is te verwachten.
Maar dit zijn niet de enige factoi-en die
van belangrijke invloed op de voortgang
van het werk zijn. De onderhandelingen
over de aankoop van grote stukken bol-
lengrond zijn nog gaande. Mede daarom
wordt met de aanleg van het weggedeelte
tussen de Wagenweg en de Leidsevaart
begonnen. Om practische en financiële
redenen wordt dit gedeelte reeds dadelijk
met twee rijbanen - elk van 7,25 meter -
uitgevoerd, gescheiden door een midden
berm. De bijbehorende parallelwegen voor
het langzaam verkeer worden te zijner tijd
door de gemeente Haarlem aangelegd.
Tegenover het Coornhertlyceum komen
twee oversteekplaatsen ten behoeve van
het toekomstige sportveldencomplex op
„Eindenhout". Dat men het werk aan deze
weg zo spoedig zal kunnen beginnen, is
mede te danken aan de bereidwilligheid
waarmee de eigenaren van „Nijenhove"
een deel van de bij die villa behorende
tuin hebben afgestaan. Hierdoor is een
royale uitmonding van de nieuwe weg op
de Wagenweg verzekerd.
Kostbare bruggen
Een kostbaar onderdeel van het werk
zal de brug over de Leidsevaart vormen,
of liever: twee bruggen, want de beide
rijbanen krjjgen een aparte brug, waarvan
de vormgeving in overleg met de Haar
lemse dienst van Openbare Werken is
bepaald. De hoofdingenieur-directeur van
de Directie Wegen, ir. J. C. N. Ringe
ling, is trouwens over de samenwerking
niet de technische diensten van Haarlem en
de provincie zeer goed te spreken. Wan
neer men van de Leidsevaart komt, zal de
brug het karakter van een doorgaande lijn
vertonen. Elk „gewichtig" element erin
werd vermeden. Zo worden de twee pijlers
niet massief uitgevoerd, maar in een V-
constructie. Naast elke rijbaan is nog een
ruimte van vijf meter over, welke voorlopig
wordt gebruikt voor een voetpad van twee
meier breedte en een parallelweg van drie
meter. Tussen de bruggen blijft ongeveer
vijf meter onoverdekt water. In de toe
komst is het echter niet uit gesloten, dat
ook de aansluitende parallelwegen hun
eigen brug krijgen, zodat er dan vier
bruggen naast elkaar zullen liggen.
Om het verkeer van de westelijke rand
weg niet pardoes na de brug te doen
kruisen met het verkeer van de Leidse
vaart, wordt de weg langs de Leidsevaart
ter plaatse iets in westelijke richting ver
legd. Het kruispunt wordt voorzien van
in- en uitriistroken. De tweebaans-weg
eindigt onmiddell'ik na het spoorweg
viaduct, dat. zoals wij indertijd a! schre
ven over de spoorweg werken bij Heem-
stede-Aerdenhout, met vier onderdoorgan
gen wordt gebouwd, elk van tien meter
breedte.
Na het spoorwegviadukt buigt de weg
zich in noordelijke richting naar de Lo-
rentzkade. Deze bocht wordt zeer een
voudig gehouden en ook niet geasfalteerd,
maar met klinkers bestraat. Dit is een ge
volg van de nog steeds heersende onzeker
heid omtrent de uitvoering van de oost-
xvestverbinding in de richting van Aer-
denhout en Zandvoort. Rijkswaterstaat
Na onderhandse aanbesteding is de ver
vaardiging van de stalen bovenbouw voor
de viadukten in de spoorlijn Haarlem
Leiden over de westelijke randweg bij Haar
lem en de Zandvoortselaan in Heemstede
opgedragen aan Bijker's aannemingsbe
drijf te Gorinchem. De onderbouw van het
laatstgenoemde viadukt is gegund aan de
N.V. Spoorwegbouwbedrijf, dat ook de baan
ophoogt. De aanbesteding van de onder
bouw van het viadukt over de westelijke
randweg is nog niet aanbesteed.
wil dus aan dit wegvak nog geen defini
tieve vorm geven, opdat de aansluitings
mogelijkheden nog open blijven.
Houtvaart verlegd
Intussen heeft men dan nog lang niet
alle omvangrijke werken voor de aanleg
van de westelijke randweg gehad. De
Houtvaart zal namelijk tussen Munters
laan en de Pijlslaan worden gedempt en
waar vroeger het water was komt nu de
rijbaan voor het snelverkeer. De Houtvaart
zelf wordt naar het westen opgeschoven
en blijft tot de Vlaamse weg de westelijke
begrenzing van de randweg vormen, welke
dus tussen Pijlslaan en Vlaamse weg door
de „oude" en de verlegde Houtvaart wordt
geflankeerd. Deze verlegde Houtvaart
wordt zover doorgetrokken, omdat de tuin
ders van „Duinvliet" en omgeving een
vaarsloot dienen te behouden. Bij de
Vlaamse weg wordt dan ook onder de wes
telijke randweg een zogenaamde vaar-
duiker gebouwd, waardoor de tuinders met
hun schuitjes weer de oude Houtvaart
kunnen bereiken. Een duiker bij de Pijls
laan dient uitsluitend voor de waterver
versing.
Pijlslaan
Het kruispunt bij de Pijlslaan is ook al
geen gemakkelijke zaak, want niet alleen
moet de Pijlslaan daar een contactpunt
krijgen met de westelijke randweg, maar
bovendien wordt hier de toegangsweg tot
de wijk Oosterduin aangesloten. Wij heb
ben reeds gemeld, dat de gemeente Haar
lem overweegt ten dienste van het fietsers-
en voetgangerskeer daar een tunneltje on
der de westelijke randweg te maken. Bij
de onteigening is reeds daarop gerekend,
zoals in het onteigeningsplan ook reeds de
grond is aangekocht welke noodzakelijk is
voor de te zijner tijd door de provincie uit
te voeren verdubbeling van de weg en de
fietspaden ter weerszijden.
Na de kruising van de Vlaamse weg
kruising welke het bekende „druppel
model" krijgt wordt de weg aangelegd
in de richting van de Zijlweg. waar de
uitmonding ter hoogte van het Triniteits-
lyceiyn is geprojecteerd. Van de Vlaamse-
weg tot de Brouwersvaart welke via een
vaarduiker wordt gekruist wordt de
weg aan de westkant weer begeleid door
een vaarsloot ten behoeve van de tuinders.
De breedte van deze sloot varieert van
zeven tot achteneenhalve meter, evenals
de verlegde Houtvaart.
Men ziet het: voor de aanleg van het
eerste stukje westelijke randweg komt
heel wat kijken. Zo vermeldt het bestek
onder meer, dat ongeveer tweehonderd
duizend kubieke meter zand moet worden
aangevoerd, dat tweeëneenhalve ton staal
moet worden verwerkt en dat er ongeveer
anderhalf miljoen klinkers nodig zijn voor
de reeds genoemde bocht bij het spoorweg-
viadukt en de parkeerstroken. Men is on
getwijfeld te laat met de uitvoering van
dit project, gezien de vervroegde open
stelling van de VeLser tunnel voor het ver
keer. Maar dat is zeker niet te wijten aan
de Directie Wegen, die pas een jaar ge
leden met de voorbereiding van dit werk
werd belast en toen alle berekeningen en
tekeningen nog moest maken. Wat dat be
treft is er al heel wat werk verzet nog
voordat er één dragline aan te pas is ge
komen.
De Groningse hoogleraar in het volken
recht prof. mr. B. V. A. Röling, heeft vrij
dag voor een bijeenkomst der universiteits
gemeente der nederlands hervormde kerk
in Groningen verklaard, dat Nederland de
Indonesische eis inzake Nieuw-Guinea niet
zonder meer mag afwijzen.
Prof. Röling zei in dit volgende verband:
„Bij de overeenkomst van Linggadjatti
werd vastgesteld, dat tot het gebied der
verenigde staten van Indonesië zou gaan
behoren het gehele gebied van het vroe
gere Nederlands Oost-Indië. Over Nieuw-
Guinea werd niet gesproken. Pas bij de
Rondetafelconferentie heeft men opzet
telijk de souvereiniteit over Nieuw-
Guinea in dusdanige diplomatieke en sub
tiele termen behandeld, dat eveneens
zeer opzettelijk veel ruimte werd open
gelaten voor een eigen interpretatie dooi
de beide partijen. De status quo van
Nieuw-Guinea heeft men niet definitief
kunnen reselen. Bij de eenzijdige opzeg
ging door Indonesië van de unie met Ne
derland beschouwde ons land zich ont
slagen van de plicht het gesprek over
Nieuw-Guinea voort te zetten. Maar
waarom interesseert Nederland zich plot
seling zo voor een gebied, waaraan het zich
vijfti? jaar niets eeleeen heeft laten lig
gen? De enige reden, die men zou kunnen
aanvoeren, is dat men een plaats in Azië
wilde behouden en een toevluchtsoord
wilde hebben voor de vele Tndo-Euro-
neanen in Indonesië, die het daar onge
twijfeld zeer moeiliik zouden krijgen. Het
belang van de missie aldaar mag niet on.-
derschat worden. Nederland biit zich thans
"ast aan zijp verantwoordelijkheid voor
de Papoea's, die opgevoed moeten worden
om een waard ice plaats in te kunnen ne
men in het Aziatiseh milieu. Men verkijke
•"'eh niet. nogmaals, on het belang van
Nieuw-Guinea voor Indonesië. Dit is in
Indonesië een kwestie van wezenliike im
portantie. die leeft in het volk. Men be
twist Trian aan Nederland on grond van
een historische continuïteit en zeer zeker
niet in het minst uit angst voer een Neder-
'nndep poëerreffinc zo dicht bii de grens.
De kwestie Nieiuv-Oumeq j<; een sfoen des
aanstoots ceworden. die oen goede ver
standhouding belemmert. Deze laatste rest
van kolonialisme in een tijd, dat het kolo
nialisme voorbij is. vormt een probleem,
voor de oplossing waarvan nog vele dis
cussies on nationaal en internationaal ni
veau nodig zullen zijn".
DJAKARTA De Indonesische minister
van Buitenlandse Zaken, Ruslan Abdulgani
is zaterdag voor de derde maal in deze
week door de procureur-generaal, Suprapto
verhoord met het oog op de tegen hem in
gebrachte beschuldiging betrokken te zijn
in een corruptieschandaal. Het verhoor
duurde ongeveer vijf uren.
KARLSRUHE (DPA). Met het vonnis
van het opperste gerechtshof van de bonds
republiek te Karlsruhe is een monsterpro
ces voorgoed afgesloten dat vijf Duitse
AKU-aandeelhouders, wier aandelenbezit
ten gunste van de Nederlandse staat is
onteigend, aanhangig hadden gemaakt. Het
gerechtshof verwierp het beroep van de
aandeelhouders tegen het vonnis van het
Oberlandesgericht te Dusseldorp van 1954,
waarbij de aanklacht van de aandeelhou
ders tegen de, naar hun mening onrecht
matige, inbeslagneming van hun AKU-
aandelen werd afgewezen. De aandeelhou
ders hadden aangevoerd, dat de Nederland
se onteigening hun rechten op buiten Ne
derland gelegen AKU-vermogen niet kon
aantasten.
Het opperste gerechtshof steunde zijn af
wijzend vonnis op de, in het kader van de
verdragen van Parijs, gesloten overeen
komst, volgens welke de Duitse jurisdic
tie niet geldt voor processen, die betrek
king hebben op onteigening voor herstel
betalingsdoeleinden van Duitse vermogens
in het buitenland of van andere Duitse
vermogens.
De in klederdracht gestoken vrouwen,
die men hier ziet glimlachen naar de
wethouder van Kxmstzaken van Am
sterdam, mr. A. de Roos, vormen de
Kottamissies, een aan het Koninklijk
Instituut voor de Tropen verbonden
gezelschap, dat gisteravond in 't insti
tuut de opening van de viering van de
Statuutdag bijwoonde. De Kottamissies
tooien zich met deze kleren op feeste
lijke bijeenkomsten. Het is de tradi
tionele dracht in een gedeelte van
Paramaribo. Het gezelschap zal don
derdag naar Haarlem komen om
klederdrachten te tonen bij een voor
dracht door Otto Sterman voor de
Haarlemse Kunstgemeenschap in het
Concertgebouw.
De heer N. van Sloten heeft vrijdag het
feit herdacht, dat hij veertig jaar geleden
in dienst trad bij de gemeentereiniging,
waar hij momenteel werkzaam is als voor-
man-monteur.
De wethouder van sociale zaken, de heer
A. J. M. Angenent, heeft de jubilaris na
mens B. en W. een enveloppe met inhoud
overhandigd en hem met het heugelijke
feit gelukgewenst. In het feestelijk ver
sierde schaftlokaal werd de heer Van Slo
ten door de directeur, de heer M. Renne,
toegesproken en voerde de heer P. A. Joos-
ten, als voorzitter van het jubileumfonds
het woord.
tzxcocccocccccccc
rxcccccccccccccxx
(Wij gepen hierbij met instemming een vers weer, clat ons door een
attent lezer ter plaatsing werd toegezonden.)
J r'oRi 1 1
Wij deden het onze bij 't leed der Hongaren,
Die vluchtten voor 't brute geweld der barbaren;
Wij brachten eendrachtig miljoenen tezamen
En deden ons uiterste best in 't beramen
Van plannen en stunts om dit geld te doen stromen,
Zodat het deez' mensen ten goede kon komen.
Wéér is er bewezen dat werkelijk lijden
Ons kleine land groot maakt in 't vurig bestrijden
Van onrecht en wreedheid, van stalen geweld,
Door 't leed te verzachten met liefde én geld!
Nog geldt het beroep: Helpt ons midd'len vergaren
Ten bate van 't steunfonds voor d' arme Hongaren!
Maar tóch willen wij voor de komende dagen
Bescheiden doch dringend uw aandacht weer vragen
Voor hén, die in stilte en zonder te klagen
Het leed van een nijpende armoede dragen
Laat hén nu niet lijden omdat wij gul tastten
Uit middelen die wij zo zwaar reeds belastten
Zij kunnen het dunkt mij waarachtig niet helpen.
Dat nü, ja, juist nu, wij het leed moeten stelpen
Van mensen die vrijheid en waarheid verkozen
En niet wilden bukken voor dwang van de bozen.
Wij hoorden promotors voor dit doel verklaren:
Het gaat niet zo goed als de vorige jaren
Welaan dan, wilt óók hunne harten verwarmen,
De harten van „hén" en die zijn: STILLE ARMEN!
Jan Wieling
(Verkort weergegeven)
Mclksanering I Men maakt zich dezer
dagen in Haarlem druk om de zogenaamde
melksanering.
Voorzover men een aangewezen melk
handelaar accepteert, zit er voor de consu
ment weinig gevaar in. Hij krijgt zijn melk,
die met of zonder sanering even goed van
kwaliteit of maat zal zijn als voorheen;
daar zorgt een overheidsdienst wel voor.
Voor cle consument zal overheidsbemoeiing
met de melkprijs nu wel altijd noodzakelijk
blijven want hier is de figuur van een mo
nopolistisch leverancier, de Coöperatieve
vereniging van' melkhandelaren, ontstaan.
Van economisch oogpunt uit bezien, ligt
de zaak voor de leverancierszijde gevaarlij
ker. Ik zie werkelijk niet veel verschil tus
sen de communistische boer in kolchoze-
verband, die zijn hele oogst moet afdragen,
een loon ontvangt en dan een beetje graan
op de vrije markt mag verkopen als
schnabbeltje, en tussen onze onvrije, co-
operatieve melkbezorger (want „hande
laar" is toch niet meer de juiste benaming
voor deze middenstander) die een bezor-
gersloon krijgt plus een jaaraandeel van
het overschot der administratiepot en als
bijverdienste de winst der bij-produkten
zelf mag houden.
Tegenover het communistische systeem
hebben wij nog één voorsprong: vrije
melkhandel is (nog) toegestaan. J. A. M.
(Inzender ziet over het hoofd, dat onge
veer 230 Haarlemse melkhandelaren zich
v r ij w i 11 i g voor een sanering der be-
zorgwijken hebben aanééngesloten. De
melksanering is dus geen opgelegde maat
regel, maar een uiting van particulier ini
tiatief. Dat is nu juist het verschil met de
kolchozen. - Redactie).
Melksanering II. In uw blad van don
derdag zijn twee brieven van huisvrouwen
opgenomen, die het niet eens zijn met mijn
brief van zaterdag j.l. De zaak ligt echter
anders dan de huisvrouwen stellen. Ik geef
toe, dat er nu huisvrouwen zullen zijn waai
de sanerende slijter later komt, dan voor
de sanering van de bezorging het geval
was. Maar hoeveel gevallen zijn dit op het
geheel? Voor de sanering hadden de melk
handelaren veel meer tijd voor de bezor
ging nodig. Nu de slijters minder tijd on
derweg zijn en een kortere weg moeten af
leggen, is de kwaliteit van de melk beier.
Huisvrouwen, helpt daarom mee aan de
sanering en dan zal zij zeker slagen.
EEN BEZORGER VAN 57 JAAR
Melksanering III. Naar aanleiding van
de mededelingen van de Coöperatieve ver
eniging van melkhandelaren als zouden er
weinig klachten zijn over de melksanering,
wil ik opmerken, dat onze slijter voor de
sanering om half negen kwam en nu pas
tussen twaalf en één uur. Hierdoor krijgen
de kinderen 's morgens geen verse melk en
ook het kopje koffie om elf uur moet van
verse melk verstoken blijven. Wanneer hel
warm is zal men veel moeite moeten doen
om de melk niet te laten bederven. Verder
is er verschil in kwaliteit tussen de pro-
dukten van het ene standaardisatiebedrijf
en het andere. Weliswaar heeft men ons
een keuze van drie slijters beloofd, maar
die wordt pas over drie maanden effectief.
Verschuivingen zullen dan zeker niet uit
blijven. Nu kan men natuurlijk wel zelf
naar een melkwinkel in de buurt gaan,
maar waar blijft dan de service welke in
de loop der jaren door de bezorger werd
gegeven en waarom wij hem onze klandizie
schonken? Voor een kleine groep de
melkhandelaren is de sanering een ver
betering maar niet voor de meeste afne
mers voor wie zij een beknotting van hun
vrijheid inhoudt. EEN CONSUMENT
(De melkhandelaar kan natuurlijk niet
bij alle klanten op hetzelfde uur komen,
dat gold ook al voor de sanering. Heeft
men klachten of wensen, dan kan men die
altijd schriftelijk indienen bij de vertrou
wenscommissie (Kenaustraat 3a), waarin
de consumentenorganisaties ruimschoots
zijn vertegenwoordigd. Wij willen er even
wel op wijzen, dat ons van de zijde dei-
Coöperatie nadrukkelijk is verklaard, dat
het mogelijk is melkprodukten van een be
paald standaardisatiebedrijf te verlangen.
Het is inderdaad noodzakelijk, dat daaraan
de hand. wordt gehouden. Overigens menen
wij, dat zowel voor- als tegenstanders nu
voldoende gelegenheid hebben gehad om
hun standpunten uiteen te zetten. Wij me
nen, dat men de saneerders een faire kans
moet geven om te bewijzen, dat deze ra
tionalisatie der bezorgwijken in het alge
meen zonder schade voor de consument
kan slagen. Wanneer dit echter niet het ge
val blijkt of zich een nieuwe ontwikkeling
voordoet, zullen wij de hiermee gesloten
discussie weer heropenen. Redactie).
Op uitnodiging van de rector van het
Kennemer Lyceum te Bloemendaal hield
de heer J. Voerman, hoofdinspecteur van
politie te Bloemendaal, donderdag voor de
naar hun leeftijd in drie groepen ingedeel
de zevenhonderd leerlingen van 't lyceum
een drietal korte inleidingen over het on
derwerp „Ons gedrag in het verkeer".
De heer Voerman deed zich kennen als
een voortreffelijk spreker, die zijn betoog
trant steeds wist aan te passen aan de
leeftijd van de leerlingen. Zijn schildering
van de gevaren, die ontstaan als men zich
in het verkeer misdraagt, maakte op de
leerlingen een diepe indruk. De heer Voer
man besloot zijn betoog met een dringend
beroep op de leerlingen om voor iedereen
een voorbeeld in het verkeer te zijn. Het
gedrag op straat moet worden bepaald
door fatsoen, inschikkelijkheid, hoffelijk
heid en eerbied voor de naasten
Als onderdeel van de propaganda voor
de grote collecte ten bate van de Hongaar
se vluchtelingen, die de gehele volgende
week in Heemstede zal worden gehouden,
heeft het vluchtelingencomité „Ileemstede-
Hongarije" vrijdagavond een tweetal bij
eenkomsten gehouden, welke zowel in bet
Minerva-theater als in de gereformeerde
kerk aan de Koediefslaan een bevredigen
de belangstelling hebben getrokken.
De bijeenkomst in het Minervatheater
werd geopend door de voorzitter van het
c rité, burgemeester mr. A. G. A. ridder
van Rappard, die deze bijeenkomst wenste
te zien als een avond van inkeer en bezin
ning. De burgemeester beschouwde het als
vanzelfsprekend dat Heemstede geen ver
stek zal laten gaan, nu ten behoeve van
deze dapperen een beroep op de ingezete
nen wordt gedaan. Dit openingswoord werd
gevolgd door het spelen van het Hongaar
se volkslied, dat de aanwezigen staande
aanhoorden.
De journalist Theo Eerdmans gaf enke
le impressies van de vele verschrikkingen,
die hij in Hongarije had moeten aanschou
wen. Zoals in 't plaatsje Magyarovar, waar
binnen luttele seconden tweeëntachtig in
woners werden gedood op het moment, dat
rij de vrijheid duurzaam verkregen acht
ten. De heer Eerdmans trok een vergelij
king tussen de kaarsen, die hij in de stra
ten van Boedapest bij de lijken der gesneu
velde verzetsstrijders had gezien en de
kaarsen, die straks weer in onze kerstboom
zullen branden. Waarna hij de noodzaak
tot een. snelle en doelmatige hulpverlening
concludeerde.
De laatste spreker voor de pauze was
pastoor J. Drost van dé parochie Onze
Lieve Vrouwe Hemelvaart te Heemstede,
die de ontzetting en verontwaardiging in
de vrije wereld over de dramatische ge
beurtenissen in Hongarije gemakkelijk
meende te kunnen verklaren. Wij worden
immers aangegrepen door de werkelijkheid
van een tragiek, die geen tien of vijftien
jaar geleden heeft plaats gehad, doch wel
ke nu op ditzelfde ogenblik voortleeft.
Want deze avond wordt in Hongarije nog
gedood, worden mensen gedeporteerd en
nemen anderen de vlucht. Nu vergrijpen
hyena's zich aan de mensheid. Dit commu
nisme is niet alleen een macht van kanon
nen en tanks, maar ongetwijfeld ook ge
deeltelijk een macht van de geest. Een
kwaad dat wij alleen maar doelmatig kun
nen bestrijden, door hier een nog grotere
geestelijke macht tegenover te stellen.
Na de pauze werd het woord gevoerd
door mevrouw Elisabeth Schwartz en de
heer C. Bakker, vice-voorzitter van de
Bond van Ex-politieke Gevangenen, die
reeds dezelfde avond in de Gereformeerde
kerk hadden gesproken. In 't Minerva-thea
ter werd voorts een tweetal films vertoond;
namelijk „Wij leven vrij!" en een uitge
breide reportage over de gebeurtenissen in
Hongarije. Deze films zullen ook maandag
aanstaande worden vertoond in hetzelfde
theater, in doorlopende voorstellingen van
één tot vijf uur des middags, waarvoor, zo
als wij reeds hebben medegedeeld, geen
toegangsprijs wordt geheven. Nadat de
burgemeester een kort slotwoord had ge
sproken, werd het „Wilhelmus" staande
gezongen.
De tegelijkertijd gehouden bijeenkomst
in de gereformeerde kerk aan de Koe
diefslaan werd met een korf woord inge
leid door dr. P. J. Richel, waarna de orga
nist op het orgel het Hongaarse volkslied
ten uitvoer bracht. Uiteraard verhieven
ook hier de aanwezigen zich van hun ze
tels. De eerste spreekbeurt werd vervuld
door de heer C. Bakker, vice-voorzitter van
de Bond van Ex-politieke Gevangenen, die
van een gedeelte der gebeurtenissen in
Hongarije getuige is geweest. Hij vergeleek
dit land met een enorm concentratiekamp;
niet omgeven door prikkeldraad, maar met
een ijzeren pcherm van tanks, waarvan de
kanonlopen naar binnen zijn gericht. Hij
herinnerde aan het drama van zondag 4
november, waarbij de vrije wereld werke
loos moest blijven toezien, ondanks de aan
moedigende woorden, die jaren lang via
de Engelse en Amerikaanse radiostations
tot het Hongaarse volk werden gericht.
Spreker noemde de schaamte over eigen
machteloosheid groter dan de verachting
over het verraad van de Sovjets. De heer
Bakker besloot zijn toespraak met een op
wekking de komende collecte op bijzondere
wijze te .gedenken. In dit geval zal het nog
geen offer kunnen zijn, want offers worden
nu slechts door het Hongaarse volk ge
bracht.
Mevrouw Elisabeth Schwartz zei ervan
getuige te zijn geweest dat de Russische
funeste opvoeding op de Hongaarse jeugd
geen v:.t heeft gekregen. Zij was er dan
ook van overtuigd, dat deze jeugd in ieder
geval voor het Kremlin verloren is.
Mevrouw Schwartz had de optocht van
duizenden Hongaarse vrouwen aan
schouwd, die zich in volstrekte stilte met
bloemen naar de graven van de gevallen
vrijheidsstrijders begaven. Zij demonstreer
den een collectieve minachting voor de op
haar gerichte Russische kanonnen, waar
mee deze vrouwen te kennen gaven dat
niet zij, maar de Russen van hun angst
getuigden. Vervolgens schetste mevrouw
Schwartz de tonelen, die zij aan de Oosten
rijkse grens bij het passeren der vluchte
lingen had aanschouwd. Hier was het pas
goed tot haar doorgedrongen wat het voor
een volk betekent, alles te moeten achter
laten. Zij had een moeder gezien, die een
fiets met schamele bezittingen door de
modder voortzeulde, maarzij had ten
minste haar dochter bij zich, want: „De
Russen kwamen". Hier kan men zich on
mogelijk een voorstelling vormen van het
leed en de verschrikkingen, waaronder het
Hongaarse volk nu gebukt moet gaan. Men
kan slechts voor een klein gedeelte tot le
niging van de nood bijdragen door volgen
de week de collecte op een meer dan milde
manier te steunen. Het Hongaarse volk
heeft dit door zijn strijd stellig verdiend.
Na de pauze sprak ds. J. Bronsgeest, Ne
derlands hervormd predikant te Heemste
de eveneens een woord van aanbeveling
voor de collecte, waarna deze bijeenkomst
met het „Wilhelmus" werd besloten.
ADVERTENTIE
DE EERSTE COÖP. ASSOCIATIE
VOOR UITVAARTVERZORGING uv
ZIJLWEG 63 - TELEFOON 15141 (2 LIJNEN)
Aantal leden 23000
Contributie f 1 p jaar voor het
gehele gezin, met restitutie bij
overlijden van het lid
In de dagen voor Kerst
mis wordt door veel jeugd
verenigingen kerstfeest ge
vierd. Kerstmis is een feest
dat kinderen aanspreekt.
Daarom zijn er zeer veel
kinderen die deze georgani
seerde kerstfeesten bezoe
ken. Maar toch is het kerst
feest thuis met vader en
moeder en de broertjes en
zusjes op de eerste kerst
dag het hoogtepunt van al
die kerstfeestvieringen voor
het kind.
Er zijn mooie versiersels
aan de boom; er hangen
heerlijke chocolade kerst
kransjes in de boom en er
liggen ook nog pakjes onder
in mooi kerstpapier ver
pakt met een rood lint er
omheen.
Zo'n kerstfeest is heer
lijk voor een kind.
Helaas is dit feest niet
voor alle kinderen weg
gelegd.
Er zijn bijvoorbeeld in
Haarlem twee kinderen
van acht en vijf jaar, die
op de kerstdagen naar het
ziekenhuis moeten gaan
met hun moeder om vader
te bezoeken. Vader, nu 36
jaar oud, is al ongeveer zes
jaar ziek. Hij heeft tijdens
de oorlogsjaren in con-
vooien gevaren en dus ac
tief meegeholpen om onze
vrijheid te heroveren.
Zes jaar geleden open
baarde zich bij deze vader
die vreselijke ziekte, die
men alfeen met de letters
t.b.c. pleegt aan te duiden.
Enkele jaren in een sana
torium, daarna thuis ge
kuurd en nu alweer bijna
een jaar in een ziekenhuis.
Men overweegt hem te ope
reren.
Voor het noodzakelijk
ste levensonderhoud wordt
hulp ontvangen maar daar
houdt het mee op. Er is
geen geld voor iets feeste
lijks.
Toch is er bij de kinde
ren van acht en vijf jaar
nog een kleine hoop op een
prettig kerstfeest. Hoe kan
het anders. Op die jeugdige
leeftijd begrijpen deze kin
deren nog niet de grote
moeilijkheden van het le
ven. Zij vragen moeder om
een kerstboom en versie
ring ervoor te kopen, zoals
ze horen dat andere moe
ders doen.... en moeder
moet antwoorden dat hef
niet kan. Zij vragen om
kerstgeschenkjes, om kerst
kransjes en moeder heeft
het geld niet ervoor. En zij,
acht en vijf iaar oud, zij
begrijpen hel niet.
Als iedereen die wel aan
de vragen van zijn kinde
ren kan voldoen zich eens
voorstelde, dat het in zijn
gezin zo was, misschien be
grijpt hij dan de omstan
digheden van deze kinderen
beter.
Wat dit gezin ontbeert is
het extraatje voor de feest
dagen: dat kleine straaltje
licht, dat niet alleen maakt
dat de moeder de zorgen
en de moeilijkheden een
ogenblik kan vergeten,
maar haar ook doet besef
fen, dat anderen om haar
en tal van lotgenoten heb
ben gedacht.
Ieder van ons kan ertoe
bijdragen, dat er ook dit
jaar veel, heel veel licht
straaltjes kunnen schijnen
bij hen die maar amper het
hoofd boven water kunnen
houden. Dat is zo eenvou
dig: men behoeft slechts
even bij onze kantoren aan
te lopen om daar uw gave,
klein of groot, voor de
kerst i n zamel i n e voor de
"Hil'e Armen te s orlen
