Hongarije bewijst
communisten een
dat gesprek met
onmogelijkheid is
EEN OORLOGSCORRESPONDENT GAAT DOOR EEN
WAAR SPERVUUR VANFORMALITEITEN
Hongarije viert zijn treurigste
Kerstmis sinds jaren
Oplichterij
Levensmiddelen worden nog schaarser
en vele fabrieken moeten sluiten
0/3 de
<=Praatótoel
Voor de man, die „erbij" moet zijn,
doemen honderden obstakels op
Muzikale nalatenschap
van Hendrik de Vries
TSJOE EN LAI NAAR
MOSKOU
Op uitnodiging van de
Russische regering
Parlementair commentaar
PAUS PIUS XII IN ZIJN KERSTREDE
De „Zwarte Ruiter"
krijgt 15 jaar
,Dat mag nietdit kan nietdat gaat niet..
een rijke voedingsbodem voor maagkwalen
Deense week in Groningen
Première bij Ballet der
Nederlandse Opera
Zeventig inzendingen voor
raadhuisplan Doetinchem
MAANDAG 24 DECEMBER 19 56
O
(Van onze correspondent in Wenen)
Hongarije viert zijn treurigste Kerstmis
sinds jaren. Ofschoon het gisteren zondag
was, hebben de meeste arbeiders toch ge
hoor gegeven aan de oproep van de re
gering en zijn zij op het werk verschenen,
maar slechts een klein gedeelte kreeg het
volle loon uitbetaald. Van de 31.000 arbei
ders in de Csepel-fabrieken kregen slechts
vierduizend hun volle loon, omdat zij de
machines onderhielden. De anderen kre
gen slechts de helft uitbetaald, omdat er
geen stroom was. Talrijke grote fabrieken
zijn zondag gesloten bij gebrek aan brand
stof. In Boedapest vechten de mensen om
de laatste paar kerstbomen, die nog op de
markt worden aangeboden. De Russische
soldaten houden zich opvallend op de ach
tergrond.
Volgens het officiële communistische
blad Nepszabadsad weigeren sommige af
gelegen streken nog steeds de regering te
erkennen. Vele „revolutionaire comité's"
in de provincie Heves, ten noordoosten van
Boedapest, storen zich niet aan het bevel
van de regering om deze organen te ont
binden, aldus het blad. De oudste steen
koolmijn in Hongarije, Brennberg-Benja,
aan de Oostenrijks-Hongaarse grens bij
Sopron, die de laatste vijf jaar niet ge
bruikt is, is met het oog op de kolen-
schaarste weer in exploitatie genomen.
Het blad van de officiële vakbond schrijft,
dat ongeveer de helft van de 84.000 mijn
werkers in Hongarije de mijnen heeft ver
laten.
Kadar heeft om sympathie te winnen
voor vannacht het uitgaansverbod opge
heven, zodat de inwoners van Boedapest
de nachtmis kunnen bijwonen.
Kort geleden is een grote razzia gehou
den op het Teleki-plein en het Koztarsa-
sag-plein, waar de nieuwe AVH tiendui
zend mensen heeft gearresteerd. Alle per
sonen, die zich op deze twee pleinen be
vonden, werden gevangen genomen, op
vrachtwagens geladen en weggevoerd. Deze
twee punten schijnen de voornaamste cen
tra te zijn van de zwarte handel. Levens
middelen worden schaarser en de prijzen
stijgen. Schoenen en nylons zijn vijftig tot
zestig percent duurder geworden, Koffie is
vrijwel niet meer te krijgen. Voor een kilo
betaalt men duizend forint, ongeveer hon
derdvijftig gulden. De nieuwe regerings
commissaris voor de voedselvoorziening
heeft toegegeven, dat levensmiddelen
schaars worden.
(Reuter/AFP) Vier Britse advocaten,
die tevens lid zijn van het parlement, heb
ben van de Hongaarse regering geen toe
stemming gekregen de processen tegen
verzetsmensen bij te wonen. Tot dusver
zijn 148.622 Hongaren naar Oostenrijk uit
geweken. In de nacht van zaterdag op
zondag kwamen er 638 vluchtelingen over
de grens; 75.831 uitgewekenen zijn inmid
dels naar andere landen overgebracht. Te
Wenen wordt vernomen dat 342 Hongaren,
die daar waren ongebracht, hebben mee
gedeeld, dat zij naar hun land willen terug
keren.
Bij Neudorf in de Oostenrijkse provincie
Burgenland aan de Hongaarse grens is een
Russische soldaat van een trein gesprongen,
die juist uit Hegyeshalom in Hongarije
aankwam. De man, de 34-jarige Nikolai
Rokanov, vroeg asiel. Hij zei gevlucht te
zijn van zijn tankeenheid, die in Hongarije
is gestationeerd.
Geschenk aan Rotterdam
Het nagelaten muzikalé werk van wijlen
Hendrik de Vries, van 1897 tot zijn dood in
1929 organist van de St. Laurenskerk in
Rotterdam, is door zijn dochters aan de
gemeente Rotterdam ten geschenke aange
boden. de collectie omvat orgelcomposities
en andere muziek in handschrift, orgelwer
ken met aantekeningen betreffende de re
gistratie, gedrukte en geschreven muziek
voor andere instrumenten en voor zang
stemmen.. Voorts bevinden zich hieronder
bescheiden en programma's met betrek
king tot de muzikale loopbaan van Hen
drik de Vries, alsmede muziek in hand
schrift van zijn vader.
LONDEN (Reuter) Premier Tsjoe En
Lai van China heeft een uitnodiging van
de Russische regering om begin januari
van het volgend jaar een vriendschaps-
bezoek aan de Sovjet-Unie te brengen,
aanvaard. De uitnodiging is gedaan om de
„broederlijke vriendschap en samenwer
king" tussen beide landen verder te ver
stevigen, aldus radio-Moskou.
In Moskou vraagt men zich af, of Tsjoe
wellicht ook andere Oosteuropese hoofd
steden, in het bijzonder Warschau, zal be
zoeken. De Polen zouden hem niet alleen
kunnen inlichten over de nieuwe koers van
hun eigen land, maar ook hun mening
kunnen geven over de toestand in Honga
rije en de betrekkingen tussen de Sovjet-
Unie en Joegoslavië.
Intussen heeft Pravda, het orgaan van
de Russische communistische partij, zon
dag in een lang artikel over „proletarisch
internationalisme" een aanval op Poolse
„publicisten" gedaan. Het blad wijst het
denkbeeld van de hand, dat alle commu
nistische partijen hun betrekkingen zouden
moeten herzien op basis van de „beginselen
van coëxistentie" en de strijd tegen het
stalinisme. Na te hebben opgemerkt, dat
het nog nooit van een „leer als het stali
nisme" heeft gehoord, herhaalt het Rus
sische partijblad, dat de „imperialistische
reactie" poogt verdeeldheid te zaaien tus
sen de communistische landen. Deze sta
ten moeten zich daartegen nog nauwer
aaneensluiten dan reeds het geval is.
Volgens het Britse blad „Sunday Times"
zou China zich op het ogenblik inspannen
voor het beleggen van een tweede Afri
kaans-Aziatische conferentie, gelijk aan die
van Bandoeng, in april. Tsjoe En Lai zou
dit denkbeeld op zijn reis door Zuid-oost-
Azië hebben aangeroerd. Indonesië zou
zich reeds voor een dergelijke conferentie
hebben uitgesproken. Premier Nehroe van
India daarentegen zou weinig geestdrift
hebben getoond.
Volgens United Press verleent het be
zoek van Tsjoe aan Moskou extra beteke
nis aan de geheime besluiten die verleden
week genomen zijn op een besloten zit
ting van het centrale comité van de Rus
sische communistische partij. Blijkbaar zal
Tsjoe na beëindiging van zijn Aziatische
tournee naar Moskou reizen. De zitting van
het Russische centrale comité was de eer
ste na de deining in het Midden-Oosten
(Van onze parlementaire redacteur)
In haar laatste vergadering voor het
kerstreces beleefde de Tweede Kamer het
debuut van de nieuwe staatssecretaris van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, mr,
Höppener, die een deel van de bij de be
handeling van de begroting gemaakte op
merkingen beantwoordde. Hij was in het
algemeen nogal breedvoerig, behalve toen
hij de kwestie van de verdeling der poli
tieke radiozendtijd besprak. Mr. Höppener
roerde het probleem nauwelijks aan en
scheen er de voorkeur aan te geven het tot
de behandeling van de Radiowet te laten
rusten, tenzij hij het niet zou klaarspelen
de Memorie van Antwoord binnen enkele
maanden te doen verschijnen. In dat geval
zal er waarschijnlijk een afzonderlijke nota
aan dit vraagstuk worden gewijd.
Een goede beurt maakte de staatssecre
taris met de degelijke verdediging van het
beleid met betrekking tot de kwestie van
de niet verleende toestemming voor een
televisievertoning van de film „Eindsta
tion". De door de Kamer zelf destijds ver
langde bepaling in het Televisiebesluit
komt er op neer, dat voor de televisie
slechts die films zijn toegelaten, die voor
alle leeftijden zijn toegestaan. De moge
lijkheid bestaat ontheffing van het verbod
te verlenen. Het was dus onjuist te menen,
dat de staatssecretaris de rol van „kinder
meisje" had willen vervullen. Hij had
slechts van een hem alleszins toekomend
recht gebruik gemaakt, niet van de ver-
bodsregel af te wijken. 'Intussen erkende
hij, dat de regeling ongetwijfeld bezwaren
heeft. Er wordt dan ook nagegaan of er een
betere regeling te maken zou zijn.
Men treft ook vandaag een reproductie
van een fragment van een der mees
terwerken uit het Frans Halsmuseum
te Haarlem aan. U denkt toch aan onze
prijsvraag „Speurtocht naar schilde
rijen"? De volledige opgave met om
schrijving en voorwaarden kan men
vinden in „Erbij" van zaterdag 15
december. 5 januari sluit de termijn
van inzending.
VROEGER waren de donkere dagen voor
Kerstmis anders dan nu. Ik bedoel: vroeger
waren ze letterlijk donker. Nu zijn ze dat
over het algemeen alleen nog maar figuur
lijk. Dit hangt, zoals aanstonds zal worden
uiteengezet, samen met de ontwikkeling
van de techniek. Het is echter de vraag,
of we hier met een vooruitgang te maken
hebben. Waarschijnlijk zullen we in de
naaste toekomst ook van de donkere dagen
na Kerstmis moeten spreken. Als er niet
heel gauw iels met de wereld verandert,
dan krijgen we ook nog donkere dagen
voor en na Pasen.
Met het bovenstaande wil voornamelijk
gezegd zijn, dat het er donker voor de
mensheid uitziet. De politieke verhoudin
gen zijn in angstaanjagende disharmonie
met de stemming van kaarsengeur en ma
neschijn. In zijn nieuwste conference heeft
Wim Kan het gruwelijke pessimisme stem
gegeven met de opmerking van een man,
die na de eerste berichten over de moei
lijkheden rond het Suezkanaal vertwijfeld
uitriep: „Daar gaan mijn oliebollen....!"
En velen maken zich bezorgd over de ge
zondheidstoestand van Eden, nu zijn laatste
operatie, die in Egypte, is mislukt. En dit
is dan nog maar één aspect.
Misschien is de sombei'heid van het we
reldbeeld er de oorzaak van, dat men dich
ter bij huis de lichtgevende vrolijkheid
zoekt. Er kan tegenwoordig geen feestelijke
gebeurtenis dreigen uit te breken of overal,
in elke stad van dit land, ja van het gehele
Beneluxgebied, floept een fantastische
straatverlichting aan. Vooral de winkel
centra sparen in dit opzicht kosten noch
moeite om de mensheid de illusie van zor
geloze pret te verschaffen. Bomen en lan
taarnpalen lijken alleen nog maar te
groeien als steunpunten van guirlandes van
bonte lampionnen en bovenaardse wezens
van triplex en ijzerdraad met paarse krul
len, blauwe wangen en vergulde onder
kinnen.
De meeste kronen zijn gespannen door
's-Hertogenbosch waar overal tussen de
nog niet opgeruimde krotten allerlei opge
ruimde wimpels en schitterende pieken de
indruk wekken dat er kermis wordt ge
vierd op de vuilnisbelt. In de omgeving van
de kathedraal en het raadhuis waren blijk
baar geen steunpunten genoeg om de uit
bundigheid te schragen. Ongeveer om de
anderhalve meter verrijzen er sokkels en
staketselen om kakelgele meerminnen en
zoetelieve gerritjes aan den volke te tonen.
Het is 'n monumentale uitstalling van ogen-
bezerende wansmaak. Er zijn ook straat
schenders met levensgrote blokkendozen
aan het werk geweest. Men moet ervan
houden.
Bij al deze openluchtvoorstellingen om
de duisternis rond Kerstmis te overwinnen
is deze ouderwetse binnenhuisvreugde
overbodig geworden. Geen enkele kerst
boom kan tegen deze protserige licht
reclame concurreren, geen enkele staats
man met zijn vredesboodschap deze luid
ruchtigheid overschreeuwen. Misschien
moet hieraan worden toegevoegd dat alle
versieringen in Kennemerland mooi zijn en
van distinctie getuigen. De juistheid van
deze bewering kunt u zelf dagelijks uit
maken.
Ko B rugbier
Paus Pius de twaalfde heeft zondag in
een kerstboodschap, die door radio-Vati-
caan werd uitgezonden, gepleit voor grotere
saamhorigheid van de Europese landen.
Hy waarschuwde de katholieken in de we
reld voor „ontmoetingen" en „samenspra
ken" met de communisten. Hij veroordeel
de de „verhullende tactiek", die de com
munisten volgens hem gebruiken om een
nauwer contact met katholieken tot stand
te brengen en hy betreurde de steun die
sommige katholieke geestelijken en leken
aan deze manoeuvres hebben gegeven. Wat
voor een doel hebben pogingen om met el
kaar te redenèren als er geen gemeen
schappelijke taal is. Het onlangs vergoten
bloed en de vele levens die een gemarteld
volk heeft geofferd, dienen de mensen, die
ondanks de ervaringen van de afgelopen
tien jaar nog twijfelden, nu toch eindelijk
te overtuigen, aldus de paus.
Europese solidariteit
Hij drong er bij de volken van Europa
op aan zich nauwer aaneen te sluiten.
„Maar dit zou weinig waarde hebben als
niet alle verbonden landen beseften dat de
politieke en economische nederlagen van
sommigen van hen elders in de wereld
geen echte winst voor de andere kunnen
opleveren. Niemand kan ons ervan be
schuldigen dat wij voorstander zijn van
verstarring der blokken die tegenover el
kaar staan of dat wij de vredesmissie die
uit onze apostolische taak voortvloeit, op
enige manier hebben losgelaten. Als wij
zwegen, zouden wij het oordeel van God
moeten vrezen. Om de vrede tegen de hui
dige gevaren te beschermen moeten wij
zeggen waar het gevaar schuilt en wat de
tactiek van de vijanden van de vrede is.
Slechts eenstemmig en moedig optreden
van allen die de vrede en het goede lief
hebben, kan en zal de vrede bewaren."
„Het zou een fatale fout zijn als de han
delwijze van de jaren vóór de Tweede
Wereldoorlog herhaald werd. Toen tracht
ten alle bedreigde landen, en niet alleen de
kleinere, hun veiligheid te bereiken ten
koste van andere en soms trachtten zij zelfs
twijfelachtige economische of politieke
voordelen te behalen uit het lijden van hun
buurlanden. Daarom is herstel van de
Europese solidariteit een vereiste van het
huidige tijdsgewricht, als middel ter ver
zekering van de wereldvrede en een
vruchtbare verdeling van de goederen der
wereld en als kracht die ook de volken van
Azië, Afrika, het Nabije Oosten en Palesti
na met zijn heilige plaatsen omvat."
Eenzijdige critiek
De eenheid van de verbonden landen kan
echter niet sterk zijn als in het uur van
gemeenschappelijk gevaar critiek op het
optreden van een der landen, ook al is zij
gerechtvaardigd, door de andere zo een
zijdig geleverd wordt dat de twijfel rijst
of die landen nog wel met elkaar verbon
den zijn. Er bestaat geen ruimte meer voor
twijfel over de doelen en de methoden die
steunen op tanks, als die tanks grenzen
overschrijden en dood zaaien om burger
bevolkingen te dwingen tot een levenswijze
die zij verafschuwen; wanneer als het ware
het stadium van mogelijke onderhandelin
gen en bemiddeling vernietigende, met
atoomwapens gedreigd wordt om bepaalde
eisen, gerechtvaardigd of niet, af te dwin
gen. De paus voegde hieraan toe, dat onder
de huidige omstandigheden een toestand
kan ontstaan waarin een land, na alles ge
daan te hebben om oorlog te vermijden,
gerechtvaardigd is oorlog te voeren uit
zelfverdediging en in de hoop op een gun
stige afloop van de strijd tegen een on
rechtvaardige aanval.
UNO heeft gefaald
De paus leverde krachtige critiek op de
UNO, omdat zij bij de behandeling van
twee recente crises van verschillend ka
rakter, het Sovjet-optreden in Hongarije
en de Brits-Frans-Israelische actie in
Egypte, verschillende maten had aan
gelegd bij de veroordeling van agressie en
„absolute waarden verdraaid" had. „Nie
mand verwacht of eist het onmogelijke
zelfs niet van de UNO; maar men moet het
recht hebben te verwachten, dat haar ge
zag, althans door middel van waarnemers,
tot gelding komt op plaatsen, waar de es
sentiële waarden van de mens zeer groot
gevaar lopen. Men moet wensen, dat aan
staten die zelfs de toelating van waar
nemers weigeren, de uitoefening van hun
rechten als leden van de UNO wordt ont
houden. Deze staten tonen aan, dat hun
opvatting van soevereiniteit de grondslagen
van de UNO bedreigt."
De paus zei, dat de UNO de enige in
stelling vormt, die thans in staat is een
algemene ontwapening tot stand te brengen
en hij sprak zich uit voor een controle
stelsel door waarneming uit de lucht.
De rechtbank te 's-Hertogenbosch heeft
de 31-jarige koopman H. G. uit Mierlo,
alias dé „Zwarte Ruiter", wegens doodslag
veroordeeld tot vijtien jaar gevangenisstraf
en ter beschikkingstelling van de regering,
twee jaar ontzegging van rijbevoegdheid,
voorts verbeurdverklaring van een pistool
en f 120 schadevergoeding aan een der
gedupeerden te Oss.
De rechtbank heeft hem behalve aan de
ten laste gelegde feiten ook schuldig be
vonden aan de aanslag op de postkantoor
houder te Ravenstein, waarbij deze om het
leven kwam.
De officier van justitie had tegen G. tien
jaar gevangenisstraf en terbeschikkingstel
ling van de regering geëist.
(Van onze reisredacteur)
In gemoede: hoe stelt zich een oor
logscorrespondent voor? Als een heer,
die veilig ver achter de linies met fraai
uitgevoerde dames-spionnen verkeert?
Of daarentegen als een gebruind, ge
helmd man, die in de voorste linies de ko
gels een dodenwals om zijn oren laat
fluiten? Ik wil uw illusies niet verstoren,
zulke romantische effecten komen inder
daad wel eens voor. Hoewel ikzelve in de
„voorste-linies-rol" verontriefd wordt door
het feit, dat geen enkel leger ter wereld
helmen en schoenen heeft groot genoeg
voor mijn hoofd en mijn voeten, zodat het
al is voorgekomen, dat ik op keurige brui
ne molières en de helm met een stropdas
op het hoofd vastgesjord, het vuur der
Algerijnse rebellen tegemoet had te gaan.
Maar al behoort zulk dramatisch optreden
somwijlen tot het vak van de krijgsver-
slaggever, het is er niet kenmerkend voor.
Het zijn andere plagen, die van de oor
logscorrespondenten de gefrusteerde
neurotici maken, die men in 's werelds
spanningscentra in de bar van hét hotel
ter plaatse maagkwalen ziet kweken. Het
zijn visabepalingen, voorlichtingsambte
naren, telefoonstoringen, deviezenvoor-
schriften, censors en dienstregelingen, die
deze al te veel benijden (u-ziét-nog-eens-
wat) tot wanhoop brengen. En natuurlijk
de onhebbelijke gewoonte van interna
tionale conflicten om op de ongelegen-
ste momenten en andere plaatsen los te
barsten.
Neem nu de jongste militaire acties in
het Midden-Oosten. Ik zat op een rusti
ge reportagereis door Spanje ergens op
een terrasje buiten Valencia bedaard in
het zonnetje bij een droge sherry gebak
ken zeemonstertjes op te eten, toen de don
derslag uit de heldere hemel viel: de radio
zei, dat Israel de Sinaï was binnengeval
len. Met een inktvisje nog in de mond bel
de ik Nederland, en het dessert kwam even
later telefonisch terug: „Wil je maar even
naar het Midden-Oosten gaan?"
Even naar het Midden-OostenOp de
haastige rit naar Barcelona slipte ik al
twee keer van, het spiegelgladde asfalt en
tussen Barcelona en, Marseille bleek er een
wolk gebroken te zijn, de weg stond een
voet onder water. Dat was het omineuze
begin van een reis, die een voorraad frus
traties opleverde, voldoende om duizend
psyches te knakken. Ik zal u er een klei
ne sortering van voorzetten.
Geldzorgen: altijd een beslissend punt
voor reisredacteuren. Mijn peseta-chèques
kon ik niet inwisselen, want de dag van
mijn haastig vertrek uit Spanje viel op
Allerheiligen. Dus platzak in, Marseille.
Overgetelegrafeerd geld kon aldaar niet
9 9 9 9
zei: in New York. New York zei: in Caïro.
Dat bleek juist. Maar hoe in Cairo te ko
men? Het antwoord op die vraag vindt u
in de volgende categorie zorgelijkheden,
de hoofdschotel, te weten de
Transportprobleempjes: Vliegen is goed
koper en comfortabeler en sneller dan u
denkt. Ja, ja. Op de heenweg in Rome
hoorde ik, dat de Britse regering alle boe
kingen Rome-Cyprus had geschrapt, ook
de mijne. Er vloog verder geen enkel vlieg
tuig. Ja toch, één extra machine van de
Israëlische El Al. „Kon ik binnen drie
kwartier op het vliegveld zijn?" Kleren in
koffers smijten, ticket omwisselen, Romein
se voetgangers met 100 km per uur naar
het leven staan. Met drie minuten speling
verscheen ik op Ciampino en 's avonds
juist op tijd in Tel Aviv om te horen, dat
het vechten, diie middag feitelijk een einde
had genomen. Het Israëlische leger was net
worden opgenomen, omdat de Franse ban
ken de vrijdag ook maar vrijaf namen.
Stranding tot maandag werd voorkomen
door persoonlijke tussenkomst van een
bankdirecteur, na een smeekbede in zeer
krachtig Frans. Het restant Israëlische
Ponden kon later in Israel niet. worden
omgewisseld, zelfs niet worden gebruikt
om vliegtuigpassage te kopen. Voor het
laatste kreeg ik, na een dag rondhollen,
eindelijk toestemming van het ministerie
van Financiën. Daarna platzak in Rome.
Bij aankomst in Caïro bleken de meegeno
men ponden n,iet inwisselbaar: „vijandelij
ke valuta". Derhalve ten derde male plat
zak.
Visa-moeilijkheidjes: ik arriveerde op
zaterdag in Rome, en „sabbath" is niet de
geschiktste dag om een Israëlisch visum
te krijgen. Lelijker was dat ik twee weken
later, onderweg naar Caïro, hoorde dat
mijn anderhalve maand tevoren ingediende
aanvraag voor een Egyptisch visum door
de ambassade te Den, Haag nog niet geho
noreerd was. Gelukkig was de medewer
king van, de Egyptische vertegenwoordi
ging in Rome vlot genoeg. Inmiddels had
ik al op mijn zenuwen gekauwd wegens
de UNO-accreditatie. Het UNO-hoofdkwar-
tier in Jeruzalem zei: In Napels. Napels
een tikje te snel door de Sinaï gewandeld.
Twee weken later, op weg naar Cairo, re
prise van het drama. Geen enkel toestel
naar Egypte. Ja toch, één extra dienst van
de KLM. „Kon ik binnen een uur op Ciam
pino zijn?" Na de "training van de vorige
maal wél, alleen bleek op Ciampino dat het
toestel tot de laatste plaats vol zat met te
rugkerende Egyptenaren. Gelukkig maak
te één van hen daartoe door mij lichte
lijk aangemoedigd zich zoveel zorgen
over het feit, dat de definitieve landings
toestemming voor Cairo nog niet was af
gekomen, en er dus kan® op stranding in
Athene bestond, dat hij zijn plaats can-
celde. Tien minuten later liet ik mij er met
innig welbehagen op neer.
Naast de internationale vervoerskopzor-
gen waren er de plaatselijke. Hoe komt
men van Tel Aviv de Sinaï in om het slag
veld te zien, om bij het Suez-kanaal te ko
men? Dat er Egyptische fedayeens rond
zwierven en dat de Israëliërs het bezoek
verboden, was van minder zorg. Er was
geen enkel vervoermiddel beschikbaar,
behalve dan.„Taxi, meneer?" zei de
glimlachende chauffeur. Een taxi zou het
wezen. Van Tel Aviv naar Ismailia dwars
door de Sinaï, gissend waar de berg van
Mozes zou staan, zwetend in de daghitte,
rillend in de nachtkou, overdekt met een
mengsel van sinaasappelsap en woestijn
zand, alsmaar gesprongen banden repare
rend. Slechts mijn vooruitziende geste om
ook een Canadese journalist mee te nemen,
die vroeger rabbijn was geweest, bracht
ons er door. Zo taxiden wij verder, dui
zend kilometer ver, twee dagen lang. Even
afrekenen, heren: zevenhonderd gulden.
„Taxi, SirTaksi effendiHet
bleef in Egypte ook zo. Naar de Sinaï, naar
Ismailia, naar Abu Suweir, naar het ka
naal. Nog hoor ik de taximeters tikken, de
snelste ter wereld voorzeker. Er zijn sinds
de zwerm correspondenten weer opvloog
uit het Midden-Oosten, veel nieuwe taxi's
gekocht in Cairo en Tel-Aviv.
Misschien komt het u voor, dat deze
kwesties één voor één toch wel oplosbaar
zijn. Misschien zijn ze dat ook wel. Maar
wanneer ze allemaal tegelijk op u afko
men, wanneer iedere telefoniste, ambte
naar en employé ieder gesprek tot u be
gint met: „Nee, meneer... dat kan niet...
dat gaat niet.dat mag niet.wanneer
u tegelijkertijd het wantrouwig oog gericht
moet houden op dozijnen collegae (is h ij
soms wel in de Sinaï geweesthij heeft
een thermosfles.wat zijn zijn schoenen
stoffigwanneer ieder plan onmoge
lijk en ieder doel onbereikbaar lijkt te
worden, wanneer het werk alleen nog
maar uit „fixen" en organiseren bestaat en
het schrijven alleen maar onkosten-nota's
betreft, dan wordt het echt wel een beetje
benauwd. Want waar ge ook met uw vuist
op tafel staat te slaan of met uw voeten
op de grond staat te stampen, waar ge ook
boze gedachten achter vriendelijke woor
den en glimlachjes staat te verstouwen, te
gen welke muur ge ook opholt, er hangt
altijd wel een klok aan die muur. En de
wijzers van die klok gaan langzaam maar
zeker voort naar dat ene onverbiddelijke
tijdstip, waarop de krant „dicht" gaat.
Onze krant, de mijne en de uwe, een van
de weinige in ons land, die zich de enorme
kosten getroost, om bij de verste conflic
ten een „man ter plaatse" te hebben, die
u uit de eerste hand kan vertellen wat er
aan het gebeuren is. Als die „man ter
plaatse" daaraan denkt, dan haast hij zich
weer voort op dat onbekende, kronkelige
pad van de reisredacteur. Om „erbij" te
zijn, ondanks alles.
T echniek
Eigenlijk is de fascinering van het idee
„radio" er bij mij nooit helemaal uit ge
gaan. De gedachte, dat ik iemand kan
horen spreken of zingen of spelen, die op
dat moment honderden of duizenden kilo
meters van mij verwijderd is, blijft altijd
vreemd en niet helemaal verklaarbaar.
Het is eigenlijk net zo iets als de telefoon
een instrument overigens, waarvan de
technische werking mij net zo volstrekt
vreemd is als de radio. De telefoon biedt
de extra attractie, dat men er soms ge
sprekken op kan horen, die niet voor
andere dan de twee deelnemende oren be
stemd zijn. Vorige week nog nam ik de
haak van het toestel en hoorde twee dames
spreken met stemmen, die duidelijk een
jarenlange praktijk in liefdadig werk ver
rieden. Ik kan er geen excuus voor aan
voeren, maar ik heb enkele minuten ge-
interesseerd meegeluisterd. De moeite werd
beloond, toen een van de gesprekspartners
tot de ander zei: „Oooh, en we zijn giste
ren in Drente geweest en we hebben toch
weer zóóóveel goed gedaan". Het moet
heerlijk zijn om zulke dingen te kunnen
zeggen.
Maar goed, ik had het over de radio.
Hoewel ik indertijd zelf nogal veel in zo'n
microfoon in Hilversum heb mogen pra
ten, is de verbazing in de geest van hoe-
is-het-mo gelijk onverminderd gebleven.
De laatste tijd begin ik echter steeds
meer een bezwaar tegen het instituut radio
te ontwikkelen. Van vroeger herinner ik
me, dat we allemaal vreemde stations kon
den ontvangen, die wonderlijke onbegrij
pelijke talen spraken en vreemde exotische
muziek produceerden. Je draaide maar een
beetje aan de knop en je maakte hele rei
zen door de wereld. Dat was voor de oor
log. De radio was toen nog een betrekke
lijk simpel instrument niet, dat ik toen
begreep waarom er eigenlijk geluid uit
kwam, maar frequentie-modulatie, band
spreiding, klankhoogte-regeling, getrapte
lampen of zoiets en allemaal andere mo
derniteiten waren er nog niet bij. Je draai
de aan één knop om stations te krijgen,
aan een ander voor „hard" of „zacht".
Maar er was altijd wat leuks te horen.
Nu niet meer. We hebben nu een vrij
superieure radio met een ingebouwde gra-
mofoon en allemaal ingewikkelde knoppen
aan alle kanten van het machien. Er is
een handleiding bij, die ik nu na een paar
jaar nog bijna dagelijks moet raadplegen.
Maar krijg ik er nu meer uit dan vroeger7
Neen. De radio is zó selctief gemaakt, zo
gevoelig en zo goed, dat ik misschien wel
duizend statioiis kan ontvangen, maar van
die duizend klinken er dan 996 door el
kaar. Zij klinken soms een minuutje rede
lijk, maar zakken dan weg en verdwijnen
onder een harde communistische nieuws-
lezersstem. Meestal echter is het geheel
onmogelijk die stations enigszins redelijk
op te vangen. Ik krijg alleen nog de beide
Hilversums, Brussel-Frans en het Light
Programme van de BBC ongestoord door.
De rest is verdwenen in de wonderen van
de techniek. Ik heb er al eens een radio
man bij gehad, die vol beivondering was
voor het feit dat mijn toestel zoveel ver
schillende stations op kon vangen (ook al
ivas het dan maar half) en die paf stond
van het mooie geluid als hij Hilversum
aanzette. Maar een combinatie van de
twee, zoals ik hem voorzichtig voorstelde,
wees hij als geheel onmogelijk van de hand.
Ik vind dat toch wel een beetje teleur
stellend. We zijn nu van plan maar eens
te gaan neuzen op het Waterlooplein in
Amsterdam. Misschien kunnen we daar
wel een radio op pikken van het jaar 1929
of 1930. Een geioone prulradio in een lelijk
kastje, weet u wel, waar je allemaal inte
ressante stations op kunt krijgen. Een col
lega van me heeft nog zo'n hele oude.
Hij lacht om de techniek van 1956. Te
recht, lijkt me.
E. Romciyn
Volgend jaar in juni
De Deense week in Groningen zal vol
gend jaar op 22 juli geopend worden met
een concert door het Stedelijk Orkest van
Aarhuus onder leiding van Thomas Jensen.
Het orkest, dat reeds eerder ons land be
zocht, zal daarna een concertreis door Ne
derland maken. Behalve de tentoonstelling
van Deense beeldhouwwerken in het stads
park zal een tentoonstelling van het werk
van de in oktober 1955 overleden tekenaar
Sikker Hansen, bekend door zijn teke
ningen in het dagblad „Politiken", op ver
zoek van het Deense Instituut waarschijn
lijk in het programma worden opgenomen
Het Deense Instituut hoopt ook behulp
zaam te kunnen zijn bij het aantrekken van
Deense sport- en volksdansgroepen en het
brengen van Deense films.
In zijn programma van 16 januari 1957
brengt het Ballet van De Nederlandse
Opera de première van een nieuw ballet
van Jack Carter, genaamd „De ontgoo
chelde" (The Disenchanted). De choreo
grafie is van Jack Carter, de decors en
kostuums worden ontworpen door Norman
MacDowell, de muziek is van Sjostakovitsj.
In de voornaamste rollen dansen Maria
Sylvaine, Coby Spoelstra, Lidy de Nie,
Yvonne Jocelyn, Alexandra van Rhijn, Ma
rie Rose Bastiaans, Hans van Manen, Chris
Torenbosch, Johan Verdoner en Jan Rom-
bach.
Het gemeentebestuur van Doetinchem
heeft indertijd een prijsvraag uitgeschre
ven voor de bouw van een raadhuis, waar
op zeventig inzendingen zijn binnengeko
men, uit vier ontwerpen werd een keuze
gemaakt. De eerste prijs werd daarbij toe
gekend aan de heer Jan Heese uit Amster
dam.
De overige drie ontwerpen bij deze laat
ste schifting zijn door de jury zoveel lager
gewaardeerd, dat geen hunner naar het
oordeel van de jury voor een prijs in aan
merking kan komen. Deze ontwerpen zijn
met een premie beloond: A. W. Kelderman
te Parijs (f 5000) J. J. Konijnenburg te
Parijs (f4000) en ir. R. F. Bauer te Am
sterdam (f2700).
De jury bestond uit de heren J. E. Bod-
dens Hosang, voorzitter, burgemeester van
Doetinchem; prof. Wieger Bruin te Am
sterdam; J. P. Kloos te Haarlem en A. C.
Nicolai te Emmen, allen architekt B.N.A.
en L. F. Tjalma, arts en lid van de ge
meenteraad te Doetinchem.
