„Wij leven in een tijd die ons meer dan ooit laat
zien de ernst van het erop of eronder"
Estafette-puzzel No 5
L
L
B
j
B
B
B
11
Varen op de sterren
Ook in communistische landen
werd het kerstfeest gevierd
u
IEstafette-puzzel No 6 j
Radio-Moskou critiseert de Paus
Tien jaar Rotterdamse
Schouwburg
Lustrumconcert HGK
"Brieven aan
de redactie
7
WIJDINGSVOLLE KERSTTOESPRAAK DOOR KONINGIN
„Ik spreek graag tot U"
„Het eigen bestek uitzetten
„Het recht zichzelf te mogen zijn
,Ons heiligste inzicht
„Wat bezielt zulke mensen dan toch"
„Wij mogen Gods medewerkers zijn"
Meubelhandel te Maastricht
kreeg door felle brand
schade van drie ton
Schaken voor Haarlemse
scholieren
Voorwaarden
en prijzen
fl
fl
Z?
I 9-
I 28.
10.
18.
DONDERDAG 27 DECEMBER 1956
De ster van Bethlehem, een licht van boven ons aardse leven,
was zichtbaar voor drie wijzen die de dwaasheid, zo leek het,
hadden dat te volgen. En zo kwamen zij terecht bij het begin
van dat beslissende wereldgebeuren, dat de mensheid van toen
af nooit meer rust noch duur heeft gelaten. Alleen door enkelen
wier ogen nog anders open waren dan die van anderen werd het
opgemerkt. Maar het veroorzaakte onrust bij een machtige col
laborateur, die willekeurig wraak nam op onschuldigen. Het
gebeurt immers meestal onopgemerkt, dat wat wezenlijk van
belang is? Hiertoe kan men rekenen alle gebeurtenissen, groot
of klein, waarbij het licht het wint van de duisternis, de waar
heid van de leugen, het recht van het onrecht, het grootse van
het benepene, de liefde van de haat, het leven van de dood. Het
licht, de levenwekkende geest, zal zegevieren door de loop aller
eeuwen heen. Weerstand daartegen heeft geen kans op uiteinde
lijke triomf, hoe hevig hij zich ook roeren kan. Want het kwade,
dat dus verkeerd is, en niet deugt in de schepping, moet vroeger
of later worden uitgeworpen. Die zekerheid van het nutteloze
van het kwaad mogen wij juist met Kerstmis elkaar wel be
lijden, want Hij die toen geboren is, heeft ze ons gegeven, met
zijn leven en zijn boodschap, en Hij heeft de daad aller tijden
gesteld.
De strijd tussen licht en duisternis is de strijd van deze wereld
en van alle mensen die daarin leven. Hoe wijder wij de ogen
van onze geest open hebben, hoe beter zien wij het licht als een
ster van Bethlehem schijnen dwars door de duisternis heen en
hoe duidelijker zien wij de richting waarin wij moeten koersen.
Het licht is er altijd, maar hoe vaak zien wij het niet. Maar
steeds als ergens een geestelijke overwinning plaats heeft, ge
beurt er een ommekeer van wezenlijk belang. Dit wordt vaak
door niemand opgemerkt, maar deze zaken zijn belangrijker dan
welke andere gebeurtenissen ook. Ik weet dat gij, die naar mij
luistert, zeer verschillend geaarde mensen zijt, die langs vele
eigen wegen gaan en die ieder voor zich het recht opeisen om
te volgen wat zij in hun eigen innerlijk houden voor de ster die
hen naar Bethlehem voert of naar wat voor hen de plaats des
heils dan is. Ieder zoekt de verwezenlijking van het hoogste
daar, waar hij meent het te vinden; ergens waar het door Chris
tus gepredikte in de hoogste mate tot werkelijkheid wordt ge
bracht. Ik spreek graag tot u allen, ieder verschillend van de
ander, want het ligt geheel in de lijn van mijn opvoeding en
ambt en van mijn natuurlijke neiging, dat ik wil zoeken naar
datgene dat allen bindt.
Soms zien mensen ergens kans van verschillende zijden samen
te komen, geestelijk op voet van gelijkheid, als de bewezen
erkenning van gewetensvrijheid, om dan in elkaar Gods kinde
ren te herkennen en hun broeders. Hoezeer liggen dan ook deze
vrijheid om de eigen te weg te gaan, en andere waarden, ver
ankerd in onze grondwet, omdat wij ze elkander willen waar
borgen. Welk een voorrecht was het voor mij- daarop een eed
te hebben mogen afleggen.
..-.rt «IHW
Het volk van Nederland en van de andere rijksdelen voelt in
tuïtief wel aan, wat de hoogste goederen zijn waar het uitein
delijk om gaat. Als alle volken gaan wij onze gangen met vallen
en opstaan, maar, zoals iedere Nederlander die heeft, zo hebben
wU ook als volk deze wens: wij willen onszelf zijn en blijven.
Ik herinner me de bijval nadat mijn moeder deze woorden
indertijd uitsprak: „wij zijn het volk dat het sterkst voor inter
nationale samenwerking voelt, maar wij willen onze eigen
bestemming zelf vinden." Ergens in ons diepste innerlijk willen
wij, als volk en als enkelingen, zelf kompas lezen en ons bestek
uitzetten. En het liefst varen we op de sterren en niet op een
bebakening, door mensen gemaakt, om daarheen te koersen
waar er mee te werken valt voor een betere samenleving".
wij dan bedenken, dat wij geen van allen op deze aarde zouden
zijn als we iets anders waren dan wezens van vallen en opstaan,
stakkers, op weg naar een ster die we ergens zien of vermoeden,
zoekend naar de rechte weg, maar hoe vaak niet dwalende of
verdwaald. Hen allen kunnen we benaderen en ze dan zien in
het licht dat onze ster laat schijnen. En door alle verschil, al
kijken we in de diepte van hun leven, herkennen we ons zelf
als in een spiegel.
Of het deugt wat we doen zien we bij het licht van onze ster
en zegt ook ons geweten ons. Dat moet en hoort een en hetzelfde
oordeel te zijn. Is dat gunstig, dan kunnen we de zekerheid en
het geluk ervaren dat we blijkbaar de uitdaging hebben aan
genomen. Het is ons grote voorrecht te mogen meestrijden om
iets tot stand te brengen dat zozeer van wezenlijk belang is, ook
al blijft het verborgen. Soms merkt men wel dat er zoiets aan
de orde is. Waar een volk strijdt voor het recht zichzelf'te
mogen zijn tegen alle redelijke hoop in, zoals nu het Hongaarse
volk dat doet, dan bevroeden we geredelijk, dat er dan toch wel
iets veel groters tot stand wordt gebracht dan het ogenschijnlijk
lijkt en dan wij nu ook nog maar kunnen schatten. Daar is de
geest waarlijk vrij en levenwekkend vaardig geworden. Of men
nu het hoofd stoot aan de traagheid, onbegrip, of de lagere
menselijke reacties - laten we ons met Kerstmis, en heel het
jaar, voor ogen houden dat het licht dat we waarnemen het zal
winnen van de duisternis die ons omvat. Hoe scheller het licht
dat ons doel is voor ons schijnt, hoe erger lijkt ons het contrast
met het donker. Maar het is de sterkere macht die zal zege-
Een kind vertrouwde God aan ons, de mensheid,
toe waarbij Hij wist dat wij het tenslotte zouden
vermoorden. Hij deed het toch.
Enerzijds doen wij stervelingen allen mee aan een grote
samenzwering tegen het licht. Maar anderzijds mogen en kunnen
we allen, ieder voor zich, deel uitmaken van die menigte men
sen die bereid is het licht onbevreesd tegemoet te treden. We
^ijn immers allen uitgenodigd, zelfs uitgedaagd, mee te werken
aan al dat wat in de ruimste zin werkelijk van zuivere kwaliteit
is, of het nu voor de praktijk van dit moment van nut is of voor
eeuwig van waarde zal blijven. Dat is dus: volgens ons eigen
heiligste inzicht onze eigen heiligste verantwoordelijkheid op
ons te nemen en Gods medewerker te zijn. Als wij iets doen wat
onze naasten, ten getale van miljarden op aarde aanwezig, kan
helpen, iets dat ons met hen als broeders op Gods aarde kan
doen samenleven, dan doen we iets wat waarde heeft. Laten
vieren. Laat ons daarentegen ook volle waardering hebben voor
al het goede dat we van onze medemensen ervaren. Er is bij
hen veel warm spontaan gevoel en veel eerlijk denken. Ook
ik heb dit ondervonden en het vervult me met dankbaarheid.
Er is geen groter smart dan te zien hoe het kwaad,
het onrecht zijn beloop heeft, zoals we dit op allerlei
wijze in het nu afgelopen jaar hebben zien gebeuren.
Waarom, bij voorbeeld, vallen sommige mensen iemand
aan langs slinkse wegen met onware beweringen? Waar
om, bij voorbeeld, trachten zij een wig te drijven tussen
een man en een vrouw in vergeefse pogingen tot het ver
nietigen van een diepgewortelde eenheid? Waarom valt
men daarbij nog anderen aan dan degene die men op
het oog heeft? Kan men aan diegenen dan niet zelf eerlijk
rechtstreeks schrijven wanneer men zekere bezwaren
voelt aangaande diens persoonlijke houding, dat men
meent dat die persoon ze bepaalt weten moet? Ook dit
hëb 'ik ërvarehi. Wat bezielt zulke ménsen dan toch?
Wat zijn hun eigenlijke drijfveren? Maar: heb ook ik
soms het recht niet te trachten mezelf te zijn?
Laat ons dan in donkere tijd ons meer dan ooit aaneensluiten
als bewuste mensen die duidelijk voelen wat er op aankomt en
wat niet. We leven in een tijd die ons meer dan ooit laat zien
de ernst van het erop of eronder. Vooral wie in Gods leiding
gelooft ziet in, dat het niet voor niets is wanneer Gods smelt
kroes staat op een zo heet vuur als waarvan de thans levende
geslachten kunnen getuigen. Maar al datgene, wat de toets der
tijden zal kunnen doorstaan en dat dan levend zal zijn gebleken,
begint even teer als het mensenleven op aarde begint. Een kind
vertrouwde God aan ons, de mensheid, toe, waarbij hij wist dat
wij het tenslotte zouden vermoorden. Hij deed het toch. En het
kindeke overwint toch de wereld. Ook de tere groei van al wat
werkelijk levensvatbaar zal blijken, vertrouwt hij aan ons toe.
En dat zal het winnen, wat wij ook doen, wat wij ook misdoen.
Aan ons is de eervolle taak, Gods medewerkers te mogen zijn.
Zodra wij die bewust hebben aanvaard, beseffen wij deze ver
antwoordelijkheid die ons tevens bevrijdt uit het kale eigen
belang en die voor ons de sleur laat uiteenvallen in handelingen
die onnut en die wezenlijk belangrijk zijn. We mogen aan die
taak de uiterste toewijding geven die we geven kunnen, en
zelfs nog meer en al het verdere aan God overlaten. In deze
staat van toewijding zien wij licht, dat is ons eigen licht en wij
herkennen het bij anderen. Dat licht is ons van God gegeven
en komt van de zon die ons allen eens omstralen moet. Het zal
doorbreken en eenmaal alles zuiveren.
LONDEN (Reuter) Duizenden pel
grims hebben deelgenomen aan de kerst
viering in de Geboortekerk te Bethlehem.
Het aantal toeristen was gering, als gevolg
van de jongste gebeurtenissen in het Mid
den-Oosten. Het corps consulair in het Is
raëlische deel van Jeruzalem woonde offi
cieel de nachtmis te Bethlehem niet bij uit
protest tegen het verbod van de Jordaanse
autoriteiten om van de traditionele weg
tussen beide plaatsen gebruik te maken.
Bethlehem ligt op Jordaans gebied. In Ro
me riepen meer dan twintigduizend pel
grims Paus Pius XII kerstwensen toe, toen
deze voor het raam van zijn studeervertrek
aan het St. Pietersplein verscheen. Radio-
Moskou heeft de kerstboodschap van de
Paus gecritiseerd, omdat hierin „de gebrui
kelijke anti-communistische aanvallen ge
paard gingen met de zegening van een pre
ventieve oorlog een oorlog die alleen
enkelen in het Westen willen voeren".
Volgens de radio heeft de Paus zich open
lijk uitgesproken tegen het vreedzaam
naast elkaar bestaan en tegen een gemeen
schappelijke strijd voor de vrede. Hij ver
oordeelde met geen woord de „Europese
koloniale rovers, voor wie de voornaamste
heilige plaatsen in het nabije oosten hun
olie concessies zijn", aldus radio Moskou.
Bij de Britse troepen in West-Duitsland
werden de minderen volgens traditie op
eerste kerstdag bediend door hun officie
ren.
In Oostenrijk verklaarden velen van de
794 Hongaarse vluchtelingen, die pas over
de grens waren gekomen, dat het slagen
van hun ontvluchtingspoging het beste
kerstgeschenk was, dat zij zich konden
wensen. Een van hen, een oude man, ver
klaarde door Hongaarse grenswachten te
zijn voortgeholpen.
Radio-Boedapest zond maandagavond
klokgelui en het „Stille nacht, heilige
nacht" uit. Russische tanks en militairen
hielden de wacht op bruggen en bij ge
bouwen in Boedapest.
Leden van de communistische jeugdbe
weging „Jonge pioniers" hebben maandag
avond in de Praagse kerken tonelen uit de
bijbel opgevoerd voor de middernachtmis,
die door duizenden werd bijgewoond. In
communistisch China zijn kerstliederen ge
zongen volgens radio Peking.
*Volgens het Sovjet-persbureau Tass heb
ben de rooms-katholieken in de Sovjet-
Unie het kerstfeest in hun kerken gevierd.
In alle Evangelisch-Lutherse kerken in
Letland werden nachtdiensten gehouden.
Nog nooit hebben zoveel Oost- en West
duitsers de zonegrens overschreden om het
kerstfeest bij familie door te brengen.
Niettegenstaande er extra-treinen waren
ingelegd, konden de spoorwegen en lucht
vaartmaatschappijen de stroom reizigers
nauwelijks verwerken. Ruim vier miljoen
kerstpakketten werden er van West- naar
Oost-Duitsland gezonden.
Franse autoriteiten, in Algerije hebben
bij wijze van kerstamnestie 500 politieke
geïnterneerden vrijgelaten. President Coty
heeft de doodstraf van vijf opstandelingen
Op 10 januari zal het tien jaar geleden
zijn, dat de Rotterdamse schouwburg als
eerste officiële schouwburg na de verwoes
tingen van mei 1940 werd geopend. Het
feestelijk gebeuren geschiedde toen met
een vertoning van „Driekoningenavond"
van Shakespeare. In die jaren is dit thea
ter - mede omdat er van de herbouw van
een concertzaal nog niets gekomen is - als
het ware gaan steunen op vier artistieke
zuilen: het zuivere toneel, de opera, het
ballet en het concert. Op de herdenkings
dag zal daarom een feestelijke voorstelling
worden gegeven, waaraan medewerken
Rotterdams Toneel met fragmenten uit het
repertoire, het Rotterdamsch Philharmo-
nisch Orkest onder leiding van Eduard
Flipse met onder meer „Daphnis en Cloë"
van Maurice Ravel, de Nederlandsche
Opera met Mozarts „Bastien en Bastienne"
en het Nederlands Ballet onder leiding van
Sonia Gaskell met pas-de-deux „Le Cygne
noir" uit de derde akte van „Le lac des
Cygnes".
veranderd in gevangenisstraf. De opstan
delingen lieten op hun beurt twee Fransen
vrij die verklaarden niet slecht behandeld
te zijn. Intussen gaat de strijd voort.
PARIJS (AFP/UP). Kardinaal Stefan
Wyszynski, de primaat van Polen, heeft
in zijn eerste kersttoespraak, die door de
radio werd uitgezonden, opgeroepen tot
nationale eenheid en de nadruk gelegd op
de noodzaak van sociale hervormingen in
overeenstemming met de christelijke leer.
Hij deed een beroep op alle Polen die in
het buitenland vertoeven Polen in dit uur
van nood te helpen.
Ook nu vindt de lezer weer een repro
ductie van een -fragment van een der
meesterwerken uit het Frans Hals-
museum te Haarlem!.Daarmee zij her
innerd aan onze prijsvraag „Speur
tocht naar schilderijen". De volledige
opgave met omschrijving en voorwaar
den kan men vinden in „Erbij" van
zaterdag 15 december. De termijn van
inzending sluit op 5 januari.
Op tweede kerstdag vierde Haarlems Ge
mengd Koor, onder leiding van zijn dirigent
Jan Booda, die het ensemble vijfendertig
jaar geleden oprichtte, zijn zevende lus
trum met de uitvoering van de eerste drie
cantates uit het „Weihnachtsoratorium"
van Bach en diens „Magnificat".
Het was de 32ste keer dat H.G.K. een
vertolking van de heerlijke kerstmuziek
van Bach ondernam. Men jubileerde dus
met een aansluiting bij een traditie, die in
de loop der jaren haar eigen vorm gevon
den en bewaard heeft. Die vorm is het
tegendeel van wat men orthodox zou kun
nen noemen. Jan Booda transponeert deze
barokmuziek naar zijn eigen temperament
en hij doet het met een zelfverzekerdheid,
een overtuiging, die zijn kracht en tevens
zijn zwakheid typeert. Het is dan zijn im
pulsieve manier om de muziek met felle
dynamische stuwingen te doen leven. En
men moet toegeven dat hij van zijn koor
precies gedaan krijgt wat hij bedoelt. Het
mag dan op een gegeven ogenblik te ruw
lijken of te overdreven genuanceerd en
meer de geest ademen van Verdi dan van
Bach het leeft en ageert op primaire in
stincten, aanstekelijk werkend op een arge
loos gehoor. Deze losse uitbundigheid is
ongetwijfeld eerlijk en als zodanig mis
schien te verkiezen boven het dorre gepeu
ter aan onbegrepen dingen, want dan is
men nog verder van huis. Maar dat de wer
kelijke schoonheid van Bach's kunst tussen
deze uitersten in ligt, geloof ik toch wel
zeker te weten.
Met dat al was er een trefzekere en
gloedrijke kooruitvoering te beluisteren. De
solopartijen werden door de sopraan Bep
van Zutphen-Wagener behoorlijk vervuld,
de alt Aafje Heynis, de tenor Han le Fèvre
en de bas Herman Hulsmann, die de partij
reeds voor de twintigste keer bij H.G.K.
zong. Om haar aparte stemkleur en om de
bijzondere intensiteit van haar interpreta
ties was dé medewerking van Aafjé Hëynis
opvallend. Han le Fèvre onderscheidde.^i.ch
in zijn lastige aria „Froke Hirten" (waarin
ook de solo-fluitist Odé uitmuntte). De
solo-trompettist Hausdorfer speelde met
merkwaardige trefzekerheid en frisse sono
riteit en concertmeester Jan Hesmerg con
certeerde prachtig met de altsoliste. De pia
niste Emmy van Eden en de organist Klaas
Bolt waren betrouwbare elementen in het
instrumentale geheel, dat verder lofwaardig
door het Noordhollands Philharmonisch
Orkest vervuld werd.
Het vijfstemmige „Magnificat" van Bach
stellen wij ons wel wat delicater voor dan
wij het deze middag als extra feestnummer
hoorden, uiteraard met dezelfde solisten,
met als vijfde ook nog de mezzo-sopraan
Meta Helmes, maar er waren ook treffende
lichtpunten, zoals bijvoorbeeld de tenoraria
„Deposuit" met de violen als tegenpartij,
en vooral ook de altaria „Esurientes" met
obligaatpartij voor fluitduo. Overigens was
een jubel van geluid, door Jan Booda met
vaste greep op het ensemble en ritmisch
verband gehouden.
Bij monde van de erevoorzitter van
H.G.K., de heer W. Sluys, werd de aan
dacht van het publiek gevestigd op de vijf-
endertigjarige activiteit van H.G.K. en een
woord van dank gericht aan de heer Booda,
die vervolgens in een korte repliek de hoop
uitsprak zijn taak bij het koor te kunnen
blijven voortzetten. Een fraaie mand met
fruit vertolkte de hulde der leden van het
koor.
05. de Klerk
(Verkort weergegeven)
Sneeuw. Nu het vooruitzicht op sneeuw
door de weerberichten vermeld is, meent
het bestuur van de Nederlandse Vereniging
Bescherming Voetgangers een beroep op de
burgerij te mogen doen inzake het schoon
houden van de trottoirs. Terwijl de rijba
nen onmiddellijk na elke sneeuwval van
gemeentewege worden geveegd, blijven de
meeste trottoirs ongeveegd liggen met het
gevolg, dat de voetgangers óf zich over
een gladde ijsvlakte in evenwicht moeten
zien te houden, óf bij he+ ontdooien natte
voeten moeten opdoen, wadende door het
vieze sneewdrab.
Deze speciaal aan de voetgangers opge
legde lasten zouden zijn te voorkomen,
wanneer iedereen terstond na elke sneeuw
bui het losse laagje wegveegde en niet
wachtte, totdat met veel bikken en krab
ben de vastgestolde hindernis moet worden
opgeruimd.
Deze kleine weldaad zou ten goede ko
men aan allen, die voor zakelijke of huise
lijke doeleinden van het voetpad gebruik
moeten maken.
Het geldt hier trouwens een verplichting,
voortvloeiende uit een politie-verordening,
welke helaas maar heel zuinig wordt nage
leefd.
Ons beroep op de burgerij geldt tevens
de politie, die, naar wij hopen, bij de grote
belasting van haar taak door het snelver
keer, een kleine geste ten bate van de voet
gangers wel op de koop toe zal willen ne
men door de onwilligen met een boete aan
hun burgerplicht te herinneren.
Het bestuur van Bescherming
Voetgangers:
H. G. CANNEGIETER, voorzitter,
Mejuffrouw C. P. Bal, secretaresse.
Om ongeveer zes uur is op kerstavond
brand uitgebroken in het magazijn van een
meubelhandel in de Gubbelstraat in Maas
tricht; men neemt aan dat de brand door de
grote hitteafstraling van een kacheltje in
dit magazijn is ontstaan. Door de vele
brandbare stoffen, die er waren opgeslagen,
ontwikkelde het vuur zich snel, zelfs tot
de in dit oude pand gevestigde opslagplaats
van een matrassenfabriek en wijnkelder
van de firma Souter.
De Maastrichtse brandweer rukte met
haar volledige materieel uit. De vlammen
sloegen inmiddels meters hoog boven het
dak van het oude pand uit. Om zeven uur
werd assistentie gevraagd van de brand
weren van Heerlen en Aken.
Om half negen was men de brand mees
ter en begon het nablussingswerk. De
schade wordt voorlopig geraamd op drie
honderdduizend gulden. De opslagplaats
van de meubelhandel brandde geheel uit en
het magazijn van de matrassenfabriek ge
deeltelijk. De opslagplaats van de wijnhan
del liep grote waterschade op. Van het pand
en enkele er naast gelegen woningen zijn
muren ingestort.
De brand bood een fantastisch schouw
spel. Duizenden mensen sloegen de brand
gade vanaf de markt en de beide Maas
bruggen. Het stadsgedeelte tussen de
Kleine Gracht en de Gubbelstraat leek één
vuurzee.
De jaarlijkse wedstrijden van de Haar
lemse Schoolschaakbond worden op 2, 3 en
4 januari gehouden in de muziekzaal van
restaurant Brinkmann. Er wordt gespeeld
in een hoofd- en een bijgroep. De deelnemers
worden volgens sterkte ingedeeld. De win
naar is gerechtigd mee te spelen in het
toernooi om het kampioenschap jeugd van
Noordholland.
Degenen, die de meeste goede op-
lossingen inzenden, dingen mee naar
de volgende prijzen:
HOOFDPRIJS 50 GULDEN
TWEE PRIJZEN VAN 25 GULDEN
VIJF PRIJZEN VAN 10 GULDEN
TIEN PRIJZEN VAN 5 GULDEN
De oplossingen moeten tegelijkertijd j
worden ingezonden tussen 1 januari
en 13 januari 1957. Op maandag 14
januari kunnen geen oplossingen meer j
worden geaccepteerd. Op de enve-
loppe vermelden: Estafette-prijsvraag, s
(De puzzels no. 7 en 8 zullen worden
opgenomen in „Erbij" van zaterdag 29
december).
z
In dit diagram moeten jaartallen worden ingevuld, waarvan de omschrij-
ving gegeven wordt zoals bij een kruiswoordraadsel. De jaartallen moeten j
horizontaal geschreven worden met de eenheden rechts en duizendtallen j
links, en verticaal met de eenheden onder en duizendtallen boven.
1
2.
3
4
5"
6
7
8
9
10
H
12.
i4
If
16
<7
18
y
'9
ZO
21
2Z
23
24
26
1
V
28
29
1.
4.
I 5.
j 13.
15.
i 17.
i 20.
i 2i.
22.
j 26.
|27.
a
a
I 29.
Horizontaal:
begin Griekse vrijheidsoorlog
einde van de Nederlandse na
tionale vrijheidsoorlog
nationalisatie van Suezkanaal
Jan van Brabant komt aan het
bewind
Cortez begint de verovering
van Mexico
Joh. van Oldenbarnevelt te
rechtgesteld
moord van Serajewo
afschaffing van de doodstraf in
Nederland
congres van Wenen begint
Armada vernietigd
750-jarige herdenking van de
slag bij Kamperduin
Pantersprong van Agadir
commune van Parijs
begin drooglegging Haar
lemmermeer
Unie van Utrecht
ontdekking van werelddeel
1.
2.
3.
7.
11.
12.
13.
14.
16.
19.
23.
24.
25.
Verticaal:
begin van de regering van
Koning Willem I
vijfde eeuwfeest van de acte
van navigatie
Nederland begint de tweede
Engelse oorlog
tiende eeuwfeest van het begin
van 4 horizontaal
ontslag van Bismarck
einde van een wereldoorlog
Prins Maurits wordt stad-
houder
begin van tweede kruistocht
begin van derde kruistocht
stichting Bataafse Republiek j
einde van tweede kruistocht
instelling Zwitsers eedge-
nootschap
Jacoba-van-de-kannetjes krijgt
het voor het zeggen
Sultan Saladin onderwerpt
Egypte
oprichting van de S.D.A.P.
Napoleon lijdt een nederlaag j
in Rusland
De rekenpuzzel die wij u in deze
prijsvraagpuzzelserie voorzetten be-
treft een merkwaardig getal. Na-
melijk het kleinste getal dat de
eigenschap heeft, dat het de helft
van de oorspronkelijke waarde
krijgt wanneer men het linker
i cijfer naar rechts verplaatst.
Zonder verdere uitleg zou die
opgave tot misverstanden aanlei-
j ding kunnen geven.
Een voorbeeld derhalve om dui-
delijk te maken wat we bedoelen.
Zouden wij u vragen een getal op
te geven, dat een kwart van de
oorspronkelijke waarde krijgt wan
neer men het linker cijfer naar
rechts verplaatst, dan zou het ant
woord 102564 kunnen zijn. Ver
plaatst men immers het linker cijfer
naar rechts dan krijgt men het ge
tal 025641 ofwel 25641, en 4 x 25641
102564.
Als bijzonderheid bij dit voor-
beeld zij vermeld, dat dit getal
102564 het kleinste is, dat de in het
voorbeeld bedoelde eigenschappen
heeft.
Men kan uit dit voorbeeld al af- j
lezen (en wij vertellen dit ook om
het u makkelijk te maken, want no-
dig is die „waarschuwing" niet) dat j
de opgave niet omgedraaid mag
worden, namelijk het vinden van j
een getal dat tweemaal zo groot S
wordt als men het rechter cijfer
naar links verplaatst. Doet men dit
immers bij 25641, dat komt er 12564
te staan, dat kleiner in plaats van
vier maal zo groot als het oor- j
spronkelijke getal is.
Na deze voorbeelden, toelich- j
tingen en waarschuwingen nog-
maals de vraag:
WAT IS HET KLEINSTE GE- I
TAL DAT DE EIGENSCHAP
HEEFT, DAT HET DE HELFT
VAN DE OORSPRONKELIJKE
WAARDE KRIJGT WANNEER
MEN HET LINKER CIJFER j
NAAR RECHTS VERPLAATST?
Nog een waarschuwing tot slot: j
ga niet op goed geluk proberen, j
maar ga denken, LOGISCH DEN-
KEN en BEREKENEN.
■uiiiiiiiaiiiiiiiaiiiaiiaiiiiaaiamiiHHiiiiiiBiiii
