Uitgaan in Haarlem
g. m. oord TELEVISI
SENATOR
DE LAATSTE TOAST
AUTEURS VAN VANDAAG
Agenda voor
Haarlem
Groot aannemersbedrijf verliet
Haarlem en ging naar IJmuiden
Nieuw complex van J. G. Nelis
wordt in Januari geopend
Een keur uit nieuw werk
l
Litteraire
Kanttekeningen
4
Betaling
abonnementsgeld
per giro
Nieuw kinderverhaal l
Kerkelijk Nieuws
„Baas" Bol, opzichter van
Artisdieren, overleden
Belastingregeling tussen
Nederland en Duitsland
GRUNDIG
J
Een
feestelijke
sigaar -
in goud gevat
A
Zondagsrijverbod voorlopig
niet van de baan
VRIJDAG 28 DECEMBER 1956
TONEEL EN DANS
Vrijdag 28 december, Stadsschouwburg, 20
uur: De Nederlandse Comedie geeft een
voorstelling van het blijspel „Home, sweet
home" van Paul Osborn onder regie van
Ank van der Moer met onder meer
Jacqueline RoyaardsSandberg, Mimi
Boesnach, Mien Duymaervan Twist,
Mien van Kerckhoven—Kling (als gast),
Johan Fiolet, Joan Remmelts, Louis van
Gasteren en Ko Arnoldi.
Zaterdag 29 december, Stadsschouwburg, 20
uur: Herhaling van de door Ank van dei-
Meer geregisseerde opvoering van „Home,
sweet home" van Paul Osborn in de ver
taling van Anton van Heusden met een
decor van Metten Koornstra (zie onder
vrijdag)
Zondag 30 december, Stadsschouwburg, 14
uur: „Voor „Geloof en Wetenschap" geven
Wim Kan en Corry Vonk een afscheids-
voorstelling voor hun vertrek naar Zuid-
Afrika met een bloemlezing uit hun twin
tigjarig A.B.C.-cabaret. Zij worden aan de
vleugel begeleid door Ru van Veen.
Zondag 30 december, Stadsschouwburg, 20
uur: De Nederlandse Comedie geeft onder
regie van Henk Rigters een voorstelling
van „Kapitein Brassbounds bekering" van
George Bernard Shaw met Mary Dressel-
huys, Ko van Dijk, Paul Huf. Philippe la
Chappelle, André van den Heuvel. Bob»
Goedhart, Pierre Myin, Wim van Sieren-
berg de Boer, Bert van der Linden en
anderen. De decors zijn ontworpen door
Nicolaas Wijnberg.
Dinsdag 1 januari. Stadsschouwburg, 20 uur:
Jdhan Elsensohn speelt ter gelegenheid
van het feit, dat hij veertig jaar aan het
toneel verbonden is, de hoofdrol in „Scha
kels" van Herman Heijermans door het
Nieuw Nederlands Toneelgezelschap on
der regie van Ferd. Sterneberg. Andere
medewerkenden zijn onder meer Riek
Schagen. Herman Bouber, Bob Wijman.
Lucas Wensing en Robert Sobels. Na de
voorstelling wordt Johan Elsensohn ge
huldigd.
MUZIEK
Zaterdag 29 december, Concertgebouw,
20.15 uur: Het Noordhollands Philharmo-
nisch Orkest geeft onder leiding van
Eduard Flipse een extra concert, waarbij
de pianist Stefan Askenase als solist zal
optreden. Het programma vermeldt Sym
fonie in g en het Pianoconcert K. V. 491
van Mozart en de Derde symfonie van
Beethoven, de „Eroïca".
Maandag 31 december, Grote Markt, 15.30
16.30 uur: De stadsbeiaardier Arie Peters
bespeelt het carillon van de Grote Kerk.
Donderdag 3 januari, Concertgebouw, 20.15
uur: De organisten Albert de Klerk en
Piet Kee geven een improvisatieconcert
op het Cavaillé Coll-orgel. Zij improvise
ren op opgegeven thema's en spelen te
vens werk van Johann Sebastian Bach en
César Franck.
Vrijdag 4 januari, Concertgebouw, 20 uur:
In de Meesterserie treedt de pianist Cor de
Groot als laatste op met werken van Scar
latti, Beethoven, Chopin en Liszt.
DIVERSEN
Vleeshal: Caféconcert door het ensemble
André Molier op zaterdag 29 december van
20 tot 02 uur en op zondag 30 december
van 15.30 tot 17.30 en van 20 tot 01 uur.
AMATEURTONEEL
Woensdag 2 januari, Minervatheater, 14.30
uur: Het miniatuurtheater van John van
Brussel verzorgt een kinderprogramma.
Er zal een opvoering worden gegeven van
het poppenspel „De A van Abeltje" naar
het gelijknamige boek van Annie M. G.
Schmidt.
Woensdag 2 januari, Stadsschouwburg, 20
uur: V ^r de toneelvereniging „Nieuw
Leven" zal de Amsterdamse toneelgroep
„De Naamlozen" een opvoering geven van
„Engelen zonder vleugels", van Albert
Husson.
Donderdag 3 januari, Stadsschouwburg, 20
uur: De Amsterdamse toneelgroep „De
Naamlozen" geeft een tweede opvoering
van „Engelen zonder vleugels" van Albert
Husson. Zie hierboven.
„GELOOF EN WETENSCHAP"
Zondag 30 december, Stadsschouwburg, 14
uur: Wim Kan en Corry Vonk geven een
afscheidsvoorstelling voor hun vertrek
naar Zuid-Afrika, met een bloemlezing uit
hun twintigjarig A.B.C.-cabaret. Zij wor
den aan de vleugel begeleid door Ru
van Veen.
Vrijdag 4 januari, Stadsschouwburg, 20 uur:
Prof. W. P. J. Pompe, hooglelaar in
Utrecht, spreekt over „Eerbied voor de
menselijke waardigheid in het straf
gerecht".
FILMVOORSTELLINGEN
Cinema Palace: Zondagochtend 11 uur pro
longatie van de Deense film „Zo begint
het leven".
ANDERE BIJEENKOMSTEN
Dinsdag 1 januari, Brinkmann, 20 uur:
Nieuwjaarsbijeenkomst van het Humanis
tisch Verbond, gemeenschap Haarlem. Dr.
P. N. Kruyswijk zal een voordracht
houden.
Donderdag 3 januari, Jacobstraat, 20 uur:
In het gebouw van de Vereniging Vrijzin
nig Hervormden za! dr. A. F. J. Portielje
voor de vereniging „Weten en Werken"
spreken over „Omgang met en onderzoek
bij apen en mensachtige apen'.
TENTOONSTELLINGEN
Huis Van Looy: Tot en met 6 januari de ex
positie „De stille glans der gouden eeuw".
De tentoonstelling van manuscripten, boe
ken, prenten en curiosa, betrekking heb
bend op Willem Bilderdijk en zijn kring,
die van 14 december tot en met 6 januari
i U kunt het Uzelt gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op
onze postgirorekening no. 273107 ten
i name van Haarlems Dagblad. U
bespaart daarmee incassokosten en
vermijdt geloop aan de deur.
j Het te gireren bedrag is f7.15, post-
abonnés 7.65.
U kunt het ons gemakkelijk maken
■I door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand. Wij
j behoeven dan geen kwitanties uit te
5 zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn for-
l muiieren op aanvraag gaarne ter
beschikking. In dit geval dient men
wel voor voldoende saldo op de
giro-rekening zorg te dragen.
DE ADMINISTRATIE
CGÖOCCCOOOCCCOOCCOCCOCOOOCCGOOOOOOOOCCOOOOOCCOOODCOCOOC/
zou worden gehouden, is uitgesteld tot 12
januari en zal duren tot 1 februari. De
tentoonstelling is dagelijks geopend van
1012.30 en van 13.3017 uur. 's Zondags
van 1417 uur. Op 1 januari gesloten.
Woonhuis Jacobus van Looy: Geopend don
derdags van 1012.30 uur en van 13.3017
uur en zondags van 1417 uur. Nieuw
jaarsdag gesloten.
Frans Halsmuseum: Permanente tentoonstel
ling van werken uit de Haarlemse School
van de zestiende eeuw tot heden. Onder
meer de meesterwerken van Frans Hals.
Het museum is geopend op werkdagen van
1015 uur dagelijks en zondags van 1315
uur. Nieuwjaarsdag gesloten.
Teylermuseum: Schilderijen uit de negen
tiende en twintigste eeuw. Tekeningen on
der meer van Rembrandt, Michel Angelo,
Claude Lorrain. Geopend op iedere werk
dag (behalve maandag van 1115 uur) en
de eerste zondag van iedere maand van
1315 uur.
Bisschoppelijk museum, Jansstraat 79: Mid-
'eleeuwse en latere schilderijen, sculptu
ren, paramenten, kantwerk, handschriften
en munten. Geopend op werkdagen, be
halve maandag van 10—17 uur, des zon
dags van 1316 uur.
Grote Kerk, Grote Markt: Te bezichtigen op
werkdagen van 9 tot 17 uur. Bezichtiging
onder geleide uitsluitend op aanvrage voor
groepen van tenminste vijftien personen.
Tinholthuis, Bloemendaal, Vrijburglaan 17:
Het museum is geopend van maandag tot
en met zaterdag van 912 en van 1416
uur.
Cruquiusmuseum, Heemstede: Wegens her
stellingswerkzaamheden tot 17 januari ge
sloten.
Morgen beginnen wij met de publicatie
van een nieuw kinderverhaal, dat is
getiteld „De leerlingen van dr. Mar- 8
ciolo". S
c<x)ooooocx>^co^30ooocoocooococ<x>c>ocooc<xx>^xxxxx)ccoooococ
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te IJlst T. Korporaal te Beerta.
Aangenomen naar Oostzaan K. J. F. Keuning
te Blijham (Gr.); naar Westbroek W. Kra
nendonk te Driesum. Bedankt voor Ter Aa
(U.) J. Spelt te Dinteloord.
Geref. Kerken
Beroepen te Ilattem Joh. C. Baumfalk te
Oostwold (Old.). Aangenomen naar Oude-
mirdum R. Petersen, kand. te Amsterdam,
die bedankte voor Capelle a. d. IJsel, Ka-
merik, Roosendaal en voor Vianen; naar
Zaltbommel-Gameren A. J. Jelsma, kand. te
Amsterdam, die bedankte voor Grijpskerke,
Nagele (N.Ó.P.), Nieuwerbrug en voor Vries
(Dr.). Bedankt voor Hazerswoude W. Wier.
singa te Bleiswijk.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Bedankt voor Barendrecht-Pernis N. Bruin
te Beverwijk-Santpoort.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Deventer W. H. Velema te
Eindhoven; te Opperdoes C. van der Woele
te Leiden. Beroepen te Midwolda (Old.) W.
v. Heest te Rozenburg. Bedankt voor Broek
onder Akkerwoude M. Drayer te Drachten.
Oud-Geref. Gemeenten
Bedankt voor Scheveningen H. Wiltink te
Doetinchem.
In de leeftijd van 56 jaar is in de nacht
van woensdag op donderdag overleden
Abraham Bol, in leven opzichter van de le
vende have in Artis. Het overlijden van de
heer Bol is voor Artis een ernstig verlies.
Hij was in Artis de man, die alles wist, die
iedereen raad en hulp gaf. Hij verdeelde de
werkzaamheden bij de oppassers, zorgde
voor het transport van dieren van en naar
artis.
De heer Bol heeft zich gedurende de
kwarteeuw, dat hij bij Artis in dienst was
een grote populariteit weten te verwerven.
Regelmatig kon men hem, gekleed in z'n
donkerblauwe uniform-met-gouden-biezen
in de tuin aantreffen met groepen belang
stellenden, van kinderen tot ouden van da
gen, die speciaal door hem wensten te
worden rondgeleid.
Nederlandse en Duitse delegaties hebben
van 18 tot 21 december te Bonn de'reeds
eerder begonnen besprekingen over een
overeenkomst tussen Nederland en de
bondsrepubliek ter vermijding van dub
bele belastingheffing en tot regeling van
andere vraagstukken op belastinggebied
voortgezet. Over de nog open staande pun
ten is overeenstemming bereikt. Na de on
dertekening en de ratificatie van de over
eenkomst zullen de bepalingen er van voor
de eerste maal van toepassing zijn op de
belastingen die 31 december 1955 worden
geheven.
ADVERTENTIE
Grote Houtstraat 108 - Tel. 13046 RAD'° TE1 EVISI
TELEVISIE - GRAMOFOONSPECIA LISTEN
PHILIPS
Onlangs heeft het aannemings- en
transportbedrijf van J. G. Nelis de stad
Haarlem, waarmede het vergroeid scheen
te zijn, verlaten. Het bedrijf, dat sinds
1935 zijn opslagterreinen, kantoor en werk
plaats aan de Harmenjansweg had, is naar
IJmuiden vertrokken. Het heeft daar meer
mogelijkheden tot uitbreiding. Het bedrijf
zal zich in IJmuiden vestigen op het in
dustrieterrein, waar eind januari de
juiste datum is nog niet vastgesteld omdat
er nog gewerkt wordt aan de gebouwen
de officiële opening van het nieuwe empla
cement zal plaats vinden. Deze plechtigheid
zal vermoedelijk verricht worden door de
burgemeester van Velsen. mr. M. M. Kwint.
„Het speet me bijzonder om Haarlem te
verlaten", zei de heer J. G. Nélis.„Vooral
omdat ik als Haarlemmer mijn bedrijf in
deze stad heb opgebouwd". Deze onderne
mende zakenman is in 1933 geheel alleen
met deze opbouw begonnen. Hij was toen
tegelijkertijd baas en knecht in zijn eigen
bedrijf, dat toen nog slechts uit een vracht
wagen bestond. Maar het floreerde best en
al spoedig kwamen er meer wagens en tra
den de eerste werknemers bij J. G. Nelis
in dienst.
En nu ruim 21 jaar nadat hij zich in
1935 aan de Harmenjansweg vestigde
heeft hij 276 werknemers in dienst en is
ook de duizend vierkante meter terrein
tussen Spaarne en Harmenjansweg voer
zijn bedrijf, dat in de loop der jaren van
de zand- en grindhandel overschakelde
naar de aannemerij, veel te klein gewor
den. De oorspronkelijke zand- en grindhan
del is nu ondergebracht in de centrale aan
de Haarlemse Industriehaven.
Het lag geenszins in de bedoeling van de
heer Nelis om Haarlem te verlaten. Hij
wilde aanvankelijk het naast zijn bedrijf
gelegen opslagterrein van Openbare Wer
ken overnemen om zo aan de expansie
behoefte van zijn bedrijf tegemoet te ko
men. Maar deze instantie voelde er meer
voor om zelf het terreinencomplex van de
aannemer over te nemen en daarom bood
men hem grond te koop aan in de Waar-
derpolder. Deze transacties zijn evenwel
op een fiasco uitgelopen. Haarlem was te
duur (f 26,00 per vierkante meter) met
zijn grond. Voor liefst zestien gulden per
vierkante meter minder kon het bedrijf van
J. G. Nelis een terreinoppervlakte van 9000
vierkante meter op het Industrieterrein in
IJmuiden kopen en dat heeft het gedaan.
„En daarbij moesten we in de Waarderpol-
der eerst nog eens gaan heien, waarmee
ook een ton gemoeid zou zijn", aldus de
heer J. G. Nelis, „terwijl we op de opge
hoogde zandgrond in IJmuiden zo konden
gaan bouwen".
Op het nieuwe terrein is een loods ge
bouwd met een oppervlakte van 1450 vier
kante meter en daarin wordt de reparatie-
werkplaats ondergebracht. Met eigen perso
neel en moderne middelen kan. men 'daar
het materiaal, dat onder meer zestig
vrachtauto's, voor het merendeel kiepwa-
gens, twintig draglines en vijf bulldozers
omvat, zelf repareren en onderhouden. En
het bedrijf, bereidt zich nog steeds verder
uit. Momenteel wordt er werk uitgevoerd
bij de tunnelbouw en de Hoogovens, bij
het miljoenen-sodaproject in Delfzijl en de
aanleg van wegen voor de provincies Gro
ningen en Friesland. Voorts worden er we
gen aangelegd in de Achterhoek en zijn er
werken in uitvoering in Gorssel, Neede,
Lochem en andere plaatsen. Door het ge
hele land heeft J. G. Nelis werk en zijn
oranjekleurige vrachtwagens en draglines
zijn bekende verschijningen.
Voor het in Haarlem wonende personeel
van het bedrijf heeft de overplaatsing
uiteraard enige moeilijkheden met zich
meegebracht. De Haarlemmers moeten nu
alle dagen naar IJmuiden reizen en zullen
op den duur in deze plaats moeten gaan
wonen.
De panden aan de Harmenjansweg bo
venhuis, garage, kantoör en werkplaats --
zijn aangekocht door de Handelsonderne
ming „Koetosari".Deze aan de Hooimarkt
in Haarlem zetelende onderneming zal zich
daar gaan vestigen.
SAMUEL ZIMBALIST OVERLEDEN
NEW YORK, (U.P.) De Amerikaanse
componist é'n violist'Samuel Zimbalist, die
met vele grote orkesten als solist is opge
treden, is donderdag op negenenvijftig-
jarige leeftijd in New York overleden.
VOOR DE VIERDE keer verscheen bij de uitgever Bruna te Utrecht het jaarboek
„Vandaag" - samengesteld door Jaap Romijn en Frans de Bruyn, die daarmee een
vooroorlogse traditie van niet geringe betekenis voor het broodnodige contact tussen
de levende litteratuur en haar lezerspubliek in ere hebben hersteld. Erts, Balans,
Kristal, de eerste als periodieke uitgave, de beide andere met een meer incidenteel
karakter, waren destijds, in hun hoedanigheid van bloemlezing uit de contemporaine
letterkunde, inderdaad representatief voor wat men „de stand der letteren" pleegt te
noemen. Achteraf blijkt nog eens te meer, hoe kenmerkend en overzichtelijk derge
lijke anthologieën, mits oordeelkundig samengesteld, de tendensen van een litteraire
periode kunnen weerspiegelen.
Zeer terecht hebben de samenstellers
van „Vandaag IV" hun keuze niet beperkt
tot het werk der jongeren en jongsten.
Naast gedichten van Willem Elsschot -
enkele daarvan dateren zelfs van het begin
dezer eeuw - kan men er poëzie in aan
treffen van Jonckheere als vertegenwoor
diger van de „middengeneratie" en van een
vierentwintigjarig dichter als de Vlaming
Paul Snoek, wiens'experimentele poëzie tot
dusver meer waardering in Vlaanderen
vond dan benoorden de grote rivieren.
Maurits Mok staat er naast Simon Vinken
oog, J. B. Charles naast Hans Andreus en
Lizzy Sara May, die kortelings debuteerde
met een opmerkelijke bundel, waarop ik
nog hoop terug te komen. Uit het oogpunt
van curiositeit werd een tweetal gedichten
van T. Buwe opgenomen, achter welk pseu
doniem zich de h.b.s.'er verbergt, die de
eerste prijs verwierf in de prijsvraag, welke
ter gelegenheid van de Boekenweek van
dit jaar onder de leerlingen der middelbare
scholen te Utrecht werd uitgeschreven.
Het is allicht „jeugdpoëzie", waarvan het
experimenteel karakter nog (of reeds?) te
traditioneel is, om enige voorspelling te
wettigen omtrent de mogelijkheden van
hetgeen niet meer dan een puberteitsex-
pressie kon zijn. Ik behoor niet tot degenen
die het zogenaamde experiment in proza
en poëzie met een zeker leedvermaak aan
wrijven, dat het de baan vrijmaakt voor
oncontroleerbare kolder. Integendeel: de
moderne dichtkunst - men kan er in deze
keur uit „nieuw werk van Nederlandse,
Vlaamse en Zuid-Afrikaanse schrijvers"
zeer gedifferentieerde stalen van vinden -
heeft haar specifieke innerlijke wetmatig
heid, haar eigen schoonheid. Maar wel ben
ik - en daarmee doel ik in het bijzonder
op de in deze schrijversrevue opgenomen
gedichten van Simon Vinkenoog - van
mening, dat voorshands het „poëtische cri
terium" (de beproefde maatstaf voor dich
terlijke volwaardigheid) nog te zwevend en
het experiment zelf nog te tastend is, om
met een schijn van zekerheid te kunnen
bepalen en waarmaken,waar de scheidings
lijn loopt tussen onvervalste poëzie en
„poëtiserende" humbug. Ook in dit opzicht
is deze bundel leerzaam: hij biedt gelegen
heid te over tot critische vergelijking, die
ons ten aanzien van het thema „Rem
brandt" al bijzonder gemakkelijk is ge
maakt: vijf dichters van verschillende ge
neraties, van zeer uiteenlopende allure,
bezongen de grootmeester van onze schil
derkunst: Pierre Kemp, Simon Vestdijk,
Hendrik de Vries, Clara Eggink en de be
gaafde „experimentalist" Hans Andreus.
Bijzonder geboeid heeft me de proef
neming van Gerrit Kouwenaar - een ex
perimenteel dichter, zóals men 'w'éet, "óók
al behoort hij tot de „oudere garde" - met
een televisiespel, dat geschreven is in dia_
loogvorm. Het is, dunkt me, bij een poging
gebleven, bij een aftasten van de techni-
ADVERTENT1E
AA; .v
WlmmM
ÏIÈiKiiiSS?;::
(XÜaam. tovv M.
I)e kwaliteit kunt U aflezen uit
de verpakking: een huls,van goud-
cellofaan rond elke sigaar!
Een uiterlijk met allure,., en eeu
aroma zonder weerga - dit is dè
sigaar voor elke gelegenheid, die U
een feestelijk karakter wilt geven!
31 ct., in dozen van 10 stuks
VERVOLGVERHAAL
DOOR JAKOB JAKOB!
y Men moet ook geestelijk cavalier blijven, mijnheer
Muck, zei hij tenslotte.
Muck zag hem enkele ogenblikken doordringend aan.
Ook al goed. Dan moet u, als geestelijke cavalier,
maar opbiechten, dat u uw mond niet hebt gehouden.
Termühlen lachte verlegen.
Ik geloof, dat u gedachten kunt lezen, mijnheer
Muck. Ik heb mevrouw Werdohl inderdaad verteld, dat
u mij gevraagd had om mij wat om Irene Wittstock te
bekommeren.
En wat zei zij daarop?
Ze begon te lachen en vroeg, waarom ik mij niet
om haar behoefde te bekommeren.
De wind waait dus in die richting.
Termühlen vroeg zich af, waarom Muck plotseling
zweeg. Hij staarde voor zich uit en trok rimpels in zijn
voorhoofd.
Zij is achtentwintig en u bent vijfentwintig. Dat
zou dus nog wel gaan.
Onzin, antwoordde Termühlen nogal grof. Me
vrouw Werdohl staat véél te hóóg voor mij, dan dat ik
er zelfs maar aan zou kunnen denken!
O, denkt u er zo over! Tiny, nog twee donker en
twee oude. Maar.... ehdoet u mij een genoegen
en houdt u zich aan ons programma. Houdt u zich nu
maar heus wat met Irene Wittstock bezig.
Maar alle duivels, hoe moet ik dat dan aanleggen?
Zij is uiteindelijk toch verloofd! Ik kan haar toch niet
mee naar de bioscoop nemen of met haar gaan dansen.
Waarom niet?, vroeg Muck nogal naïef. Ziet u,
dat zijn nu juist vooroordelen, die typisch zijn voor uw
stand. U heeft te veel complexen. Maar wanneer het
kalf verdronken is, is het te laat om de put nog te
dempen. Ik maak mijzelf de grootste verwijten wat be
treft Albertz. Maar dat begrijpt u misschien niet, Ter
mühlen. Hopenlijk komt de tijd nog wel eens, dat ik u
alles kan vertellen. Op uw gezondheid. Ik hoop spoedig.
De volgende morgen, precies om negen uur, meldde
zich een politieman bij commissaris Muck. De man was
zuiver zakelijk en Muck begreep eerst niet, wat hij
wilde.
Wachtmeester Venzki van het dertiende district, zei
de man en zette zijn pet af. Mijnheer de commissaris,
de hoofdinspecteur van het dertiende district stuuit mij
naar u. Ik weet niet, of ik u er mee kan helpen, maar
Vertaald uit het Duits Copyright: Cosmopress. Gêneve
Oorspr. titel: „Toen de champagne werd geserveerd"
de hoofdinspecteur meent, dat het misschien belang
rijk is.
Nu, vertelt u maar.
De woning van mijnheer Albertz ligt in ons district,
moet u weten. Wanneer wij 's nachts straatdienst heb
ben, komen wij daar voorbij. Meestal zie je ü?g wel
mensen thuiskomen. Bij ons, in die betere buurt, ge
beurt bijna nooit iets. In de nacht van de moord had ik
dienst, ik was door de Ulmanallee gelopen en liep de
Helmholtzstraat in. Het was vrij donker. Vlak bij de
Helmholtzstraat ligt het Platanenplein, een klein pleintje,
ik weet niet of u het kent, met enkele bomen, wat §|ras
en een paar banken. Toen ik daar vlakbij was, zag ik
een paartje staan. Ze waren moeilijk te herkennen, want
ze stonden precies tussen de twee lantaarns. Ik dacht dat
het één of ander liefdespaartje was. Ik hield ze in de
gaten
Muck begon te glimlachen. Ook een politieman moest
zijn tijd zoek brengen, dacht hij. Venzki had klaarblijke
lijk Muck's glimlach opgemerkt. Hij hief namelijk ver
ontschuldigend de hand op.
Nu ja, men let daar wel eens op. Maar hel was
geen liefdespaartje. Het meisje stond druk te oreren. De
man was vrij groot en breed gebouwd en hij droeg een
moderne winterjas. Het meisje was erg eenvoudig ge
kleed, maar dat heb ik pas later kunnen vaststellen.
Tenslotte liepen zij tweemaal het pleintje rond, alsof zij
geen afscheid konden nemen
Hoe laat was het toen?
Dat kan ik tot mijn spijt niet precies zeggen. Het
moet tussen elf en twaalf uur zjjn geweest. Ik vond dit
allemaal nogal onbeduidend, maar de hoofdinspecteur..
Vertelt u maar verder.
Toen die man en vrouw aan de achterzijde van het
pleintje waren, liep een kleine man met een actentas
onder de arm de Helmholtzstraat af. Hij had nogal haast.
Ik stond achter een pilaar van een bordesje, dat nogal
vooruitspringt, en ik geloof niet, dat iemand mij gezien
heeft. Het paartje kwam tenslotte weer te voorschijn.
De man had toen het hoogste woord. Hij had de kraag
van zijn jas opgeslagen en de vrouw was zo ver mogelijk
weggedoken in haar mantel het was nogal regenachtig
maar ze konden nog steeds geen afscheid nemen en
liepen weer een rondje. Vaak bleven ze staan en ik
kreeg telkens de indruk, dat de man nijdig was
Heeft u soms iets verstaan?
Geen woord, later pas.
Hoezo, later?
Na een poosje kwam de man met de actentas weer
terug. Het zal een kwartier geduurd hebben. Toevallig
liep hij bijna tegen die man en vrouw op. Ze moesten
elkaar kennen, want ze bleven verbaasd staan en
raakten met elkaar in gesprek. Ze begonnen steeds luider
te praten en werden kennelijk steeds nijdiger. Plotseling
hoorde ik de kleine man tot de andere man zeggen
Je gedraagt je als een schoft. De ander begon te lachen,
waarna het meisje fluisterend iets zei. Tenslotte maakte
de langste een wuivende beweging met zijn rechter hand
en liet de beide anderen staan.
Beeld je maar geen zwakheden in, riep hij nog,
waarna hij de straat overstak. Toen hij onder een lan
taarn voorbij liep, kon ik een stukje van zijn gezicht
zien
Muck zocht in een map.
Is het deze?, vroeg hij.
Venzki nam de foto aan en bekeek haar aandachtig.
Hij haalde de schouders op.
Het is mogelijk, zei hij.
Het was een foto van Albertz, die Muck de agent had
laten zien. De commissaris dacht even na. Toen begon
hij weer in de map te zoeken. Tenslotte haalde hij een
foto te voorschijn van een groep mensen, die op een
sportveld genomen was. Tussen enkele hockeyspelers
stonden een paar mannen met overjassen aan.
Staat de man, die u gezien heeft, soms op'deze foto?
De agent bestudeerde zorgvuldig de foto.
Ja, zei hij 'enslotte, Deze zou het kunnen zijn.
Nee, hij is het. Zijn jas heeft precies dezelfde ruit als
die van de man, die ik op het Platanenplein gezien heb.
Ja, hij moet het zijn. Ik herken hem aan zijn hoed Hij
droeg precies zo'n slappe hoed.
Het was Albertz!
Muck werd er nerveus van.
En wat gebeurde er verder?
Eigenlijk niet veel. Het meisje was gaan huilen.
De man met de actentas sprak haar troostend toe. Toen
een taxi aan kwam rijden, hield de man de wagen aan.
Hij liet het meisje instappen, waarna de auto wegreed.
Tenslotte liep de man met de actentas weer verder.
(Wordt vervolgd).
sche mogelijkheden, die deze binnenkamer-
se combinatie van hoorspel en kijkspel
biedt. Ongetwijfeld is dit min of meer sur
realistische tweegesprek over „de tijd" in
dringend en suggestief, zeker als men het
zich indenkt met de begeleiding van Henk
Badings' elektronische muziek, zoals het
door de AVRO-TV in maart van dit "jaar
werd uitgezonden. Tot zover over dit sa
mengaan van tweeërlei klankbeeld van
woord en muziek, niets dan goeds. Maar
het is. dunkt me, een andere vraag of het
dynamische element van het orale wel
voldoende ondersteund wordt door het vrij
statisch gebleven visuele beeld. Hoe dan
ook, het „probeersel" van Kouwenaar is
interessant genoeg om, afgezien van de
onbetwistbare litteraire waarde, als een
specimen te kunnen gelden van hetgeen
van letterkundige zijde kan worden bijge
dragen tot een televisiekunst als medium
van de cultuur.
Het verhalende proza van deze bundel is
niet minder rijk gevarieerd, al moest het
uiteraard beperkt blijven tot de novelle,
het litteraire genre, waarmee nogal eens
lichtvaardig wordt omgesprongen. M. Croi-
set onderscheidt zich weliswaar door een
vlotheid die aan de vroegere Falklandjes
herinnert, de Vlaming Maurice d'Haese
door de sympathiek-warme toon die mij
voor zijn eerste romanproeve innam - de
techniek van het korte verhaal, van de
zuivere novelle, zit toch eigenlijk maar een
tweetal van de novellisten uit deze bundel
„in de vingers": Ab Visser en Barend Rij-
des. Van documentaire waarde is de novel-
listische bijdrage van Sjoerd Leiker, die de
eerste, ongeorganiseerde, overval op een
distributiekantoor in het najaar van 1942
heeft beschreven.
Wat de kunst van het essay, die in ons
land spaarzaam wordt beoefend, betreft: er
is in dit jaarboek ook te dien opzichte veel
lezenswaardigs bijeengebracht. Ik vermeld
met gevoelens van waardering een studie
van Tone Brulin over de „Aspecten van
het Amerikaanse toneel". Voorts van de
vorig jaar overleden Van Eemland een
beschouwing over het detective-verhaal en
een niet onverdienstelijke analyse van
Vestdijks „De schandalen" van de hand van
de mij onbekende Eduard Ternoo. Essayis
tische kunst is naar het mij voorkomt door
geen van drieën bereikt, om maar te zwij
gen van "de 'bijdrage gan Jan Walravens,
die er een gewoonte van maakt hoger te
bieden dan hij kan betalen.
De toneelschrijfkunst wordt door Gaston
Burssens en C. Buddingh' vertegenwoor
digd, wier werk het niveau van deze jaar
lijkse oogst aanmerkelijk verhoogt. Graag
had ik wat uitvoeriger geschreven over de
bijdrage „Gebed om geweld" van Hugo
Claus, een uiterst merkwaardige „dialoog".
Maar Claus heeft recht op een afzonder
lijke beschouwing, waartoe zijn zojuist ver
schenen roman mij binnenkort een wel
kome aanleiding zal geven.
Summa summarum: dit overzicht van
een jaar Vlaamse en Nederlandse letter
kunde mag als fragmentarisch beeld zeker
niet het beste van het beste bieden, het
geeft als geschakeerde keur een indruk
van stromingen en persoonlijkheden, die
tot lezen aanspoort. En daarmee is al veel
gewonnen.
C. J. E. Dinaux
Ofschoon voldoende tankers op de we
reldzeeën aanwezig zijn, is de aanvoer van
aardolie uit de verschillende windstreken
der wereld naar Rotterdam nog niet zoda
nig dat de daar aanwezige raffinaderijen
op volledige capaciteit kunnen werken.
Naar schatting werken deze raffinaderijen
op slechts negentig percent van hun totaie
vermogen, zodat ook de voorziening van
Nederland en andere Westeuropese landen
nog niet toereikend kan worden geacht.
De in Nederland beschikbare raffinage-
capacilcit zou ruim vier maal de Neder
landse behoeften kunnen dekken, ware het
niet dat ongeveer zeventig percent van de
eindprodukten op contract geëxporteerd
moet worden naar nabuurlanden. Het ziet
er dan ook nog niet naar uit, dat in Ne
derland het zondagsrijverbod kan worden
opgeheven. Dit wordt, zo verneemt het
A.N.P., dan pok niet in regeringskringen
overwogen
VRIJDAG 28 DECEMBER
Minerva: „The Benny Goodman Story",
alle leeft., 8.15 uur. Roxy: „De wet van de
prairie", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Ge-
vechtsklaar", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Cinema
Palace: „Maxie", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Mademoiselle Nitouche", alle leeft.,
7 en 9.15 uur. Studio: „Gervaise", 18 jaar, 7
en 9.15 uur. Rembrandt: „Viva las Vegas",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „De strijd
teg_en de vliegende schotels", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Stadsschouwburg: De Nederlandse
Comedie met „Home sweet home", 8 uur,
ZATERDAG 29 DECEMBER
Minerva: „The Benny Goodman story",
alle leeft.,, 2.30, 7 en 9.15 uur. Roxy: „De
wet van de prairie", 18 jaar, 2.30, 7 en 9.15
uur. Lido: „Gevechtsklaar", 14 jaar, 2. 4.15,
7 en 9.15 uur. „Een wilde nacht", 18 jaar,
23.30 uur. Cinema Palace: „Maxie", allé
leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: De
wereld der stilte", alle leeft., 2 en 4.15 uur.
„Mademoiselle Nitouche", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Studio: „Gervaise", 18 jaar, 2.15, 7
en 9.15 uur. Rembrandt: „Viva 'las Vega's",
14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Pais:
„Strijd tegen de vliegende schotels", 14 jaar.
2.30, 7 en 9.15 uur. Stadsschouwburg: De
Nederlandse Comedie met „Home sweet
home". 8 uur. Concertgebouw: Extra concert
van het Noordhollands Philharmonisch Or
kest o. 1. v. Eduard Flipse, m. m. v. Stefan
Askenase, piano.
