Hongarije moet weer mee in het gareel der „volksdemocratieën" Eisenhower vraagt volmacht en belooft Midden-Oosten steun OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Kroesjtsjev en Malenkov zelf kwamen ervoor in Boedapest HET WEER Waarschuwing aan het communisme dk" Acht doden in het verkeer Regeringsverklaring een desillusie Joegoslavië en Polen bleven erbuiten Veel bewolking Koningin en prinsessen per trein terug uit Sankt Anton Onwetenden Bijna negen miljoen gulden op giro's 777 en 999 Het woord is aan Meerderheid verwacht Tweede stap Hammarskjoeld dit voorjaar naar Boedapest? I HET DODENCIJFER I 71e JAARGANG No 152 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks MAANDAG 7 JANUARI 195 7 Haarlems Dagblad 301e JAARGANG No 304 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15, fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107 Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Hu ijsman Van onze correspondent in Wenen) Het meest alarmerende bericht inzake Hongarije is de mededeling van Kroesjtsjev, dat hij met Malenkov van 1 tot 3 januari in Boedapest is ge weest en dat zowel de Russische delegatie als ook de vertegenwoordigers van Roemenië, Bulgarije en Tsjecho-Slowakije zich solidair hebben ver klaard met de regering van Kadar en hem tevens de nodige economische hulp hebben toegezegd. Bovendien verklaarden zij, dat de aanwezigheid van de Russische troepen in Hongarije noodzakelijk is. Hongarije is en blijft dus een communistisch bestuurde staat, geheel onder controle van Moskou. Van een eigen nationale richting in communistische geest is geen sprake, ook niet van een experiment naar Pools model. Er waren dan ook geen vertegenwoordigers uit Polen of Joegoslavië aanwezig. Op een onge looflijke cynische manier verklaarde Kroesjtsjev, dat veel Hongaren hem en het Russische volk hadden bedankt voor het gewapende optreden van het rode leger in Hongarije. En hij besloot zijn verklaring met de woorden „In Hongarije is alles in orde". Maar waarom heeft men zijn aanwezigheid in Boedapest dan verzwegen en waarom heeft hijzelf de moed niet gehad om voor het volk te verschijnen? Het Joegoslavische blad „Borba" heeft onmiddellijk gereageerd en gezegd, dat Joegoslavië en Polen dus in de ogen van Moskou schijnbaar geen volksdemocra tieën zijn. Men verwacht in Belgrado nu een nauwe aaneensluiting van de landen, die trouw aan de Sovjet-Unie zijn in de vorm van een organisatie, die echter niet noodzakelijk met de kominform moet sa menvallen. Ook twijfelt men in Joegoslavië sterk aan de waarheid van Kroesjtsjev's woorden, dat alles in Hongarije in orde zou zijn. In Hongarije blijft dus het huidige re gime aan het bewind en nu het volk ont wapend is, krijgt de staatspolitie weer gro ter kracht. Zij heet dan wel niet meer A.V.H., maar zij treedt even almachtig, wreed en willekeurig op en wel als instru ment van het standrecht. Terwijl duizen den arbeiders worden ontslagen, weet de regering vroegere communisten door de hoge salarissen aan te lokken, die zij bij de staatspolitie kunnen verdienen. Zondag is eindelijk de zo lang verwachte regeringsverklaring van Kadar gepubli ceerd. Zij toont het meest stroeve commu nisme en bevat verder wat vage beloften. De regering belooft grotere democrati sering van het staatsbestuur zonder te zeg gen in welke vorm, voorts bescherming van de volksdemocratische mistellingen en van de bereikte resultaten, grotere auto nomie voor de provinciale besturen, demo cratisering in overeenstemming met de tradities en toestanden in Hongarije, ver eenvoudiging van het staatsapparaat en beperking van de bureaucratie, nogmaals algemene democratisering, verder steun aan arbeiders, boeren en intellectuelen, waarborgen voor de volksdemocratische tucht (dus sterkere controle door de po litie), versterking van de legaliteit en meer actieve deelname van de jeugdbewe ging en van andere organisaties van het volksfront onder de leiding van de com munistische partij. Nader wordt nog bru taal verklaard, dat de Sovjet-Unie het Hongaarse volk op zijn grondgebied ver dedigt tegen „een militaire aanval van de imperialisten". Over de garnizoensplaatsen van de Sov jet-Unie zal later worden onderhandeld, maar het tijdstip hiervoor wordt niet aan gegeven, noch wordt er gesproken over een definitief vertrek van die troepen. Geleer den, schrijvers en kunstenaars genieten vrijheid en steun ook al zijn zij politiek niet gebonden, vooropgesteld dat zij geen vijanden zijn van de vrijheid en van het socialisme (bedoeld is dus het communis me). Ook wordt de vrijheid van het gods dienstonderwijs op de scholen gegaran deerd, maaar dat was ook vroeger het ge val, alleen was het praktisch moeilijk zo niet onmogelijk om van die vrijheid ge bruik te maken. Een partij Voor het Hongaarse volk is deze re geringsverklaring één grote teleurstelling. Er is daarin geen sprake van verkiezingen of van andere partijen die worden toege laten. Dat dit laatste ook niet in de be doeling ligt, blijkt uit een artikel en een redevoering van minister Marosan, die zaterdag nog letterlijk verklaarde: „Het moet duidelijk tot uitdrukking worden ge- XKOOOCOCOOOOOCCOOC<»3CCCOCCOOOMOCOOCCCCO-OOCCCOC»^OCX30| VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van maandagavond tot dinsdagavond, op gemaakt om 11.15 uur: Zwaarbewolkt met in het uiter ste zuiden van het land hier en daar mist en morgen plaatselijk wat lichte regen of motregen. Matige af en toe vrij krachtige zuidwestelijke wind. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets hogere. Volledige weerrapporten op pagina twee. aOOOOTOOCOOOODOO^CCOCOOOOCCOCCOOOOCOOOOOCOOCOOCO bracht, dat de arbeiders-klasse maar één partij kan en wil hebben". Deze partij dictatuur, die dus niet op de wil van het volk steunt, wordt dan ook niet meer de mocratisch door slagwoorden als „rechts gelijkheid, soevereiniteit en onafhankelijk heid". Hongarije is voorlopig weer voor honderd percent satelliet van Moskou ge worden, dus een échte volksdemocratie: niet alleen zonder het volk, maar zelfs te gen de wil van het volk. Ook de arbeidersraden hebben geen en kele politieke competentie. Zij mogen eco nomische adviezen geven en moeten een nieuw loonsysteem uitwerken, maar op po litiek gebied hebben zij geen zeggenschap, waarmee Tito dus indirect is veroordeeld. Hongarije blijft deel uitmaken van het communistische blok, dat trouw is aan Moskou en verwacht daarom economische steun van dit blok. Na alle lage ramingen van vroeger omtrent de opgelopen schade, geeft de regering eindelijk toe, dat deze schade enorm is, namelijk 11,5 miljard fo- rint (volgens normale koersomrekening dus meer dan drie miljard gulden). Zij doet nu een beroep op de bevriende com munistische staten en zelfs op de UNO, waarvan eindelijk een delegatie van vier leden onder leiding van De Seynes in Boedapest aanwezig is. Hongarije zélf heeft de brutaliteit gehad om ook een eigen dele gatie naar New York af te vaardigen, waar zij onder leiding van dr. Vajda een beroep zal doen op de UNO voor steun in de vorm van kredieten, maar de regering te Boedaoest zegt hierover in haar verkla ring, dat men deze steun alleen aanvaardt wanneer er geen politeke voorwaarden aan zijn verbonden. De vrije wereld moet er zich bij neerleggen, dat het strenge communistische systeem in Hongarije al thans voorlopig gehandhaafd blijft en dat het westen alleen maar economische steun mag geven. Over de geweldige hulpacties van het Rode Kruis zwijgt de regerings verklaring in alle talen, maar het volk weet wel beter. Bovendien hebben de ar beiders vrijwel geen enkel dwangmiddel meer, nu ontslag en werkloosheid van honderdduizenden dreigt. Het enige daad werkelijke verzet kan van de mijnwerkers uitgaan of van de arbeiders in de grote bedrijven, die voor de grondstoffen zor gen. Maar ook daar kan men op den duur gedwee worden, omdat men machteloos staat tegenover de zwaargewapende poli tie. Het communisme heeft voorlopig het pleit gewonnen in Hongarije en nu is het ook van geen belang meer, of Hammers- kjoeld nog naar Hongarije gaat of niet. Ook hij zal zich bij de politieke toestand moeten neerleggen, die de Hongaarse re gering cynisch%„de dictatuur van het prole tariaat noemt". Met het oog op het nood lijdende volk zal men hulp moeten ver lenen, maar het westen zal er toch wel be zwaren tegen hebben, omdat elke hulpactie door de regering misbruikt zal worden, in de eerste plaats ter versterking van haar eigen positie. Uit het Russisch Men verwacht binnenkort een uitbrei- din van het kabinet van Kadar, waarin echter geen politici van andere partijen maar voornamelijk vakmensen zitting zul len nemen. In Hongarije is men veront waardigd over de dictatuur van de ene partij. De leiders van de niet-communis- tische partijen dus van de kleine grond- DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA'S Prinses Beatrix nog te Zürs; prinses Marijke heden op Schiphol De Koningin is vanmorgen per trein uit Sankt Anton met de prinsessen Irene en Margriet te Baarn aangekomen. Prinses Marijke arriveerde vanmorgen om acht uur op Schiphol, waar zij door haar vader werd afgehaald. Prinses Marijke was tijdens haar vakantie in een kinderhuis in Zwitserland. Prinses Beatrix blijft nog enige dagen in Zürs om een skicursus te voltooien. Koningin Juliana heeft een skivakantie van vier dagen genoten. Toen de Koningin reeds in haar auto ge zeten was trachtte een ongeveer 45-jarige dame uit het publiek haar een brief te overhandigen. Een particuliere recher cheur, die er niet direct in slaagde haar van dit voornemen af te brengen, kreeg assis tentie van een Baarnse inspecteur van po litie die de dame meenam naar het politie bureau. xcccc<xxxxoozoxccccccc^ooooocxx>yxoyyxx>x>ocoyyxcioco De Sovjet-Russische partijsecretaris Kroesjtsjev heeft volgens de Oostduitse pers op een receptie in de Oostduitse ambassade verklaard, dat de Hongaren hem ervoor hadden bedankt, dat door de Russische interventie een oorlog was voorkomen. Een van de mensen, die op de receptie aanwezig waren, had toen opgemerkt, dat er toch veel Hongaren aan de opstand hadden deelgenomen. Kroesjtsjev antwoordde, dat óók bij de revolutie in Rusland er velen waren geweest, die „niet wisten, ivat goed voor hen was". COCOOCX»OCOOK>COOOO^K»XC^OCCOC>»OOOOOCCOOOOOOODOCC<»a bezitters, de socialisten en de boeren hebben besloten om niet afzonderlijk met Kadar en zijn regering te onderhandelen. Ook houden zij vast aan hun vroeger op gestelde beginselen van volle vrijheid voor de andere partijen en vrije verkiezingen, ook al zien zij dat deze idealen voorlopig niet verwerkelijkt zullen worden. Het Hongaarse volk is van mening, dat men geen stap verder is gekomen, dat men weer een nieuwe golf van arrestaties kan ver wachten en men wijst er op dat de re geringsverklaring alleen spreekt over de garnizoensplaatsen van de Russische troe pen en niet over het definitieve vertrek. Het valt vooral op, dat een aantal formu leringen in de regeringsverklaring zo vreemd is, omdat zij waarschijnlijk eerst iin het Russisch werden opgesteld en daar na in het Hongaars werden vertaald. Dit laatste karakteriseert de huidige toestand wel het duidelijkst. Op giro 777 van het Nederlandse Rode Kruis is tot heden 4.426.420,20 binnenge komen en op giro 999 van het natio nale comité Hulpverlening Hongaarse Volk 4.283.760,66. Drie te Delft vervaardigde aluminium tanks - de grootste van Europa - ont moetten op hun weg naar Rotterdam een in de figuurlijke zin onoverkome lijk obstakel. Bij Overschie konden ze niet door of onder de brug. Een drij vende kraan hief nu de tanks over de brug heen en deponeerde ze netjes op de zolderschuiten, waarmee ze ver voerd werden. Chinees spreekwoord: Ontsteek geen vuur dat ge niet kunt uitdoven. De Amerikaanse regering heeft alles gedaan om de ernst te onderstrepen van haar nieuwe politiek ten aanzien van het Midden-Oosten. President Eisenhower heeft deze politiek be pleit in een gemeenschappelijke byeenkomst van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden, onmiddellijk bij de aanvang der werkzaamheden van het nieuwe Congres. Eisenhower heeft volmacht verzocht eventueel Amerikaanse strijdkrachten hulp te doen verlenen aan landen in het Midden-Oosten, die openlijk worden aangevallen door het internationale communisme en die Amerikaanse bijstand zouden wensen. Door economische bijstand aan het Midden-Oosten wil de president voorts een dam opwerpen tegen de communistische omwentelingen in dit gebied. Voor de bijeenkomst van het Congres, waarin Eisen hower zijn politiek uiteenzette, bestond zaterdagmiddag grote belangstelling. Vele buitenlandse diplomaten woonden de zit ting bij, doch de Sovjet-Unie zond geen vertegenwoordiger. Wel waren de ambassadeurs van Egypte en Israel aanwezig. Het Congres heeft de voorstellen van de president tamelijk koel ontvangen. Ongaarne doen de Congres-leden afstand van een gedeelte van hun macht, en de bevoegdheden waarom Eisenhower verzoekt, kunnen het gezag van de president jaren lang versterken ten koste van de zeggenschap van het Congres. De Democraten, die in beide huizen een meerderheid vormen, ergeren zich bovendien enigszins aan de tegenstelling tussen de huidige aanpak en de uitspraken van regeringspersonen gedurende de verkiezingscampagne. In het voorbije najaar heetten de vredeskansen in het Midden- Oosten nog uitstekend. Thans echter toont de regering zich bezorgd. Gezaghebbende democraten betoogden zaterdag, dat Eisen hower de put half gaat dempen nu het kalf half is verdronken. Zij achten de huidige maatregelen niet voldoende. Gedurende enige weken zal het Congres in openbare verhoren van commissies als mede in voltallige vergaderingen het nieuwe plan beschouwen waarbij de critici van de regering het hoogste woord zullen voeren, doch men late zich daardoor niet misleiden: alle tekenen wijzen er op dat Eisenhowers plan eventueel gewijzigd tenslotte met een indrukwekkende meer derheid zal worden aangenomen. De Ameri kaanse verkiezingen zijn ten dele de oor zaak geweest dat de Amerikaanse actie zo laat komt. Geen enkele regering zinspeelt in een verkiezingsperiode gaarne op een eventueel gebruik van de strijdkrachten en allerminst een regering, die vrede en voorspoed tot haar leuze heeft gemaakt. Doch al zullen met name de Democraten betogen dat deze regeringsactie te laat komt, toch zullen zij zwichten voor de redenering, dat de maatregelen beter laat dan nooit kunnen komen. Eisenhowers rede was een krachtige waarschuwing aan de Sovjet-Unie en de satellietlanden, alsmede aan alle staten, die gesteund door de communisten tot agressie zouden willen overgaan. Waar nemers in Washington legden de nadruk op twee aspecten van de huidige politiek: allereerst stellen zij vast dat Eisenhower's waarschuwing geen oplossing brengt voor de kernproblemen in dit gebied en voorts zijn sommigen van oordeel, dat deze eer ste Amerikaanse stap op den duur wel- ADVERTENTIE licht door een verder gaande actie zal worden gevolgd. Het verdient alle lof, zo menen zij, dat de Verenigde Staten op deze wijze onbe zonnen aanvalslustigen tot rede probeert te brengen. Men hoopt in Washington dat deze waarschuwing wilde avonturen in het Midden-Oosten zal voorkomen en dat een periode van betrekkelijke rust zal aanbreken. De huidige politiek zal echter alleen dan diepere wijsheid tonen, indien men zulk een periode zou gebruiken om een oplos sing van de kern-problemen in dit gebied nader te brengen. Met name de tegenstel ling tussen Israel en de Arabieren alsmede de vrije doorvaart door het Suezkanaal. Washington heeft thans „A" gezegd en zal zo nodig ook „B" moeten zeggen. Men mag hopen, dat de Verenigde Staten in staat zullen zijn, mede door economische BARIEUORISSTR HAARLEM IEL 13439 FERO: B01STR. 48 A DAM - TEL. 717162 MOTOR - BROMFIETSKLED1NG indien de communistische infiltratie in staten als Egypte en Syrië doorgaat, en deze landen inderdaad deel zouden gaan uitmaken van wat Eisenhower „het inter nationale communisme" noemt, dan zouden extra maatregelen nodig kunnen blijken ten einde andere staten in het Midden- Oosten van steun tegen een aanval te ver zekeren. Op dit ogenblik spreekt nog vrij wel niemand over een eventuele tweede stap, doch het ligt voor de hand dat legering van Amerikaanse strijdkrachten in landen, die zich bedreigd gevoelen en steun zouden verzoeken, tot de mogelijk heden behoort. Vooralsnog hoopt men in Washington echter dat de huidige waar schuwing voldoende zal blijken te zijn. (Reuter) In de inleiding op de ont werpresolutie, die het voorstel van de pre sident inhoudt en bij het Huis van Afge vaardigden is ingediend, wordt gezegd, dat „interne omverwerping" een van de mid delen is die het internationale communis me gebruikt om de wereldvrede en de veiligheid van de Verenigde Staten in ge vaar te brengen. President Eisenhower neemt het ap plaus in ontvangst van de senatoren. Achter hem links vice-president Nixon, rechts de voorzitter van de verenigde vergadering van het congres Sam Rayburn. In Congreskringen verluidt, dat enkele Democraten zullen trachten de machtiging van Eisenhower aan twee beperkingen te onderwerpen: een bepaalde tijdsduur en goedkeuring van het Congres voor elk project op grond van het economische steunprogramma waarvoor in twee jaar vierhonderd miljoen dollar wordt gevraagd. Volgens de Washingtonse correspondent van de New York Times, James Reston, spruit het streven om een tijdlimiet te stellen voort uit de tegenzin van de De mocraten, vice-president Nixon onbeperkte machtiging te geven ingeval hij Eisen hower zou moeten opvolgen. De „Chicago Tribune", een blad van de steun, de harmonische pntwikkeIing^Vcg|Republikeinse rechter-vleugel, noemt Ei- het Midden-Oosten te bevorderen. DoHtf senhowers verklaring zowel onlogisch als in strijd met al hetgeen hij in de ver kiezingscampagne heeft verklaard. Ook de „Washington Star", die gewoonlijk de poli tiek van de regering-Eisenhower krachtig steunt, is critisch gestemd. Het blad zegt niet in te zien, waaruit de dreiging van een openlijke gewapende aanval door enige communistisch geregeerd land zou blijken. Naar aanleiding van het feit, dat het op treden tegen agressie alleen zal kunnen gebeuren als een slachtoffer om hulp vraagt, wordt in Washington opgemerkt, dat bij een aanval op Turkije, Pakistan, Irak en Perzië aangesloten bij het ver drag van Bagdad deze landen ongetwij feld de hulp van Amerika zullen inroepen. Moeilijker wordt het, als een slachtoffer van agressie Amerikaanse hulp weigert. Egypte en Syrië hebben te kennen gegeven, dat zij aan de motieven van Amerika twijfelen. In zulke gevallen zou Eisen hower de UNO kunnen verzoeken tussen beide te komen om een toestand, die een gevaar voor de wereldvrede inhoudt, te stabiliseren. De UNO-Assemblée kan Amerika machtigen in te grijpen als de Veiligheidsraad door een veto tot machte loosheid zou zijn gedoemd. BOEDAPEST (Reuter). „De secretaris generaal van de UNO, Dag Hammarskjoeld zal in het voorjaar een bezoek aan Boeda pest brengen", zo heeft de Hongaarse mi nister van Buitenlandse Zaken, Imre Hor- vath, zondag te Boedapest bekend gemaakt. Horvath verklaarde op een persconfe rentie, dat zijn regering tot haar leedwezen onder de huidige omstandigheden geen waarnemers van de UNO in Hongarije kan toelaten, omdat hun komst wellicht „con tra-revolutionairen", die zich nog verbor gen houden, zou aanmoedigen. Dit zou niet stroken met de politiek van de regering om de vrede te herstellen. Op de rijksweg AmersfoortUtrecht on der Soesterberg zijn zondag twee jon getjes door een auto aangereden en twintig meter meegesleurd. Zij zijn aan hun ver wondingen overleden. Het zijn de zes-jarige Freddy Nues en de achtjarige Wim Raven horst uit de Generaal Spoorstraat te Soes terberg. De knaapjes liepen van achter een bus plotseling de rijksweg op en werden aangereden door een auto uit de richting Amersfoort, bestuurd door mevrouw Plat- teelSchoenmakers, magnetiseuse, die on derweg was naar een patiënt. Zij reed met een snelheid van ongeveer 70 tot 80 km per uur. Mevrouw Platteel is in het bezit van een zondagsrijvergunning. Zaterdagmiddag is te N ij m e g e n de tien-jarige jongen H. Puyn een uur nadat hij door een vrachtauto was aangereden, overleden. De jongen stond op de hoek van een straat op de stoep, toen twee vracht wagens op deze hoek met elkaar in botsing kwamen. Een van de vrachtwagens reed het trottoir op en botste tegen de jongen, die met een zware schedelbasisfractuur, ernstige kneuzingen aan zijn borst en een gebroken been naar het ziekenhuis werd vervoerd. De 17-jarige Klaas de Vries uit Delf- s t r a h u i z e n, die 29 december met zijn bromfiets over de kop sloeg en naar het ziekenhuis te Heerenveen werd overge bracht, is vrijdag aan de opgelopen ver wondingen overleden. Te Oegstgeest is zaterdagavond de 68-jarige wielrijder A. J. van Noort, toen hij plotseling de Geversstraat overstak, door een motorrijder aangereden en ge dood. De religieuze Redempta, wijkverpleegster te M o e r d ij k, is op het viaduct in de rijksweg BredaMoerdijk met haar scooter geslipt en zo ernstig gevallen, dat zij een schedelbasisfractuur kreeg, waaraan zij ter plaatse is overleden. Te W i 1 d e r v a n k is vanmorgen de 46-jarige schilder L. F. W. Boer, wonende aldaar, bij het oversteken van de weg door een auto aangereden en zodanig gewond, dat hij korte tijd later overleed. De heer Boer kwam per fiets plotseling achter een geparkeerde auto vandaan, waardoor de bestuurder van een passerende auto hem niet meer kon ontwijken. Vanmorgen is de 42-jarige L. H. Corne- lissen uit de Piet Heinstraat te A a 11 e n op weg naar zijn werk met zijn bromfiets ge vallen. Hij kreeg een schedelbasis-fractuur en is in het St. Elisabethziekenhuis te Win terswijk overleden. Het slachtoffer was gehuwd en vader van enkele kinderen. Vermoed wordt dat hij op een glad weg gedeelte is geslipt. Ten gevolge van verkeersonge- lukken zijn in 1957 reeds om het j j leven gekomen 19 personen, waar- i van zeven kinderen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1