Eisenhowerleer geldt niet bij
Arabische aanval op Israel
Dulles: goedmaken wat de
Brits-Franse actie bedierf
ee Huixixij oeptemm
HET WEER
Opstandige officieren voegen
zich bij Hussein in Padang
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Legering van Sovjettroepen
naar Pools model geregeld
Toelichting op Amerikaanse plannen
Chantage
De toestand op Sumatra
Russisch-Oostduitse overeenkomst
Westelijke luchtco rridor naar
West-Berlijn discutabel gesteld
V er schil
Het woord is aan
j REEDS 20 DODEN j
cfc'
Dames Teddy-gevoerde Auto-coats
T oeverlaat
Regen en wind
Mr. Kolfschoten benoemd
in Den Haag
Krupp wil dam van Assoean
helpen financieren
Oostduitsers in Moskou
Een dode en zwaargewonde
bij verkeersongelukken
Langzaamaan-acties
in Hongarije
71e JAARGANG No 153
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DINSDAG 8 JANUARI 1957
Haarlems Dagblad
302e JAARGANG No 1
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 55 ct, p. kwartaal 7.15,
fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
WASHINGTON, (Reuter/ANP). De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Dulles, heeft maandag aan de commissie voor Buiten
landse Zaken van het Huis van Afgevaardigden te Washington steun ge
vraagd voor Eisenhowers hulpprogramma voor het Nabije Oosten. Dulles
zei, dat een communistische doorbraak in het Nabije Oosten de Sovjet
leiders zal aanmoedigen overal een agressievere politiek te voeren. Hij
verklaarde dat alleen als het Congres snel een einde maakt aan de twijfel,
en een afgerond programma voor economische en militaire hulp aan het
Nabije Oosten goedkeurt, het alles wat in zijn macht ligt gedaan zal hebben
om de vrede en de vrijheid te bewaren. „Het doel van de voorgestelde
resolutie aldus Dulles is vrede en niet oorlog". Dulles legde er de
nadruk op, dat de Eisenhower-doctrine niet zal gelden als een land van het
Nabije Oosten, bijvoorbeeld Israel, zou vragen om hulp omdat het wordt
aangevallen door een met Russische wapens uitgerust en door Sovjet
technici geïnstrueerd land. „Tenzij de regering (van het aanvallend land)
door het internationale communisme wordt beheerst, is de resolutie niet
van toepassing".
Dulles zei, dat als het Nabije Oosten In
de greep van het internationale communis
me zou komen, dit voor de landen van dit
gebied zowel een politieke als een econo
mische en religieuze ramp zou betekenen.
Hij voegde hieraan toe, dat de „economieën
van vele landen, en speciaal die van de
Westeuropese afhangen van het Nabije
Oosten en van het vervoer door het Nabije
Oosten, terwijl de economie van de gehele
vrije wereld hierbij zijdelings betrokken
is". De grote offers die de Verenigde Staten
hebben gebracht voor het economische her
stel en de militaire verdediging van Europa
zullen tevergeefs zijn geweest indien het
Nabije Oosten onder het internationale
communisme komt".
Dulles zei voorts, dat een communistische
doorbraak in het Nabije Oosten de druk
in de Sovjet-wereld voor een liberaler po
litiek aanzienlijk zou verminderen. Vol
gens de minister zal dit een ernstige slag
zijn voor het Hongaarse en Poolse volk die
zo moedig streven naar meer onafhanke
lijkheid. Dulles zei, dat elk programma
rekening moet houden met de mogelijkheid
van een openlijke gewapende aanval, on
dermijnende activiteit en armoede. Er kan
twijfel in de Sovjet-Unie zijn totdat het
Congres gesproken heeft, aldus Dulles, die
hieraan toevoegde dat, indien wij wachten
met een beslissing, in die periode van af
wachten de kwetsbaarheid voor zowel een
directe als indirecte aanval in hoge mate
zal toenemen. Dulles verklaarde, dat Eisen
hower een grotere soepelheid in het ver
strekken van gelden voor buitenlandse
hulp wenst. Hij zei, dat het doel van Eisen
hower is „een derde wereldoorlog te be
ëindigen voordat hij begonnen is."
De republikeinse afgevaardigde Fulton
vroeg welke verklaring de Verenigde Sta
ten tegenover hun „goede vrienden", En
geland en Frankrijk, zouden geven voor het
feit, dat zij zich thans inlaten met de toe
stand in het Nabije Oosten, nadat Wash
ington tevoren critiek had gehad op de
Brits-Franse actie in dit gebied. Dulles
antwoordde met stemverheffing: „Er is een
verschil van dag en nacht tussen een ge
welddadige aanval op een land, die met
bombardementen gepaard gaat, en het te
hulp snellen van een staat, die vraagt ge
holpen te worden, om n i e t te worden ge
bombardeerd".
De Sovjet-Unie beschikt over bijkans
onuitputtelijke voorraden van verouderde
wapens en zij zal waarschijnlijk voortgaan
met het weggeven hiervan, om de weg vrij
te maken voor Russische technici, zo zei
hij. In antwoord op een vraag, of Eisen
howers plan ook Amerikaanse hulp aan
Israel zou kunnen inhouden, antwoordde
Dulles: „Dat is zeer wel mogelijk, doch het
is de politiek der Verenigde Staten geen
belangrijke leverancier van wapens aan
Israel en zijn buurstaten te worden".
tie tegen Egypte) hun toeverlaat In sterke
mate bij het Verenigd Koninkrijk zochten".
Desgevraagd verklaarde Dulles, dat de „leer
van Eisenhower" niet is ontworpen in
overleg met Engeland of Frankrijk. De Ver
enigde Staten hebben met betrekking tot
het Nabije Oosten niet eerder stappen ge
daan omdat zulks geleid zou kunnen heb
ben tot „een botsing met vrienden die hun
eigen meningen hadden". De opvattingen
van de Verenigde Staten zijn thans even
wel toepasselijker geworden.
De formulering „ter beveiliging en ver
dediging" van landen met strijdkrachten is
opzettelijk gekozen en is te vergelijken met
de resolutie over Formosa. Zij betekent dat
de Verenigde Staten zich niet beperken tot
de eigenlijke verdediging van een gebied,
maar zich tot het uiterste zullen beperken
om hun doel te bereiken. De „beveiliging"
van dat gebied zou echter optreden daar
buiten kunnen betekenen, zoals aanvallen
op verbindingen en bases. Dulles voegde
hieraan toe niet de mogelijkheid te voor
zien van een grootscheepse aanval op de
Sovjet-Unie, tenzij de Verenigde Staten
het begin van een derde wereldoorlog zou
den kunnen waarnemen.
De minister verklaarde, dat de Verenig
de Staten geen inlichtingen hebben die er
op wijzen, dat de Sovjet-Unie een aanval
in het Midden-Oosten beraamt. De Sovjet-
Unie heeft evenwel de macht en dit is de
verleiding. De Sovjet-Unie kent geen rem
ming van morele of rechtelijke aard.
Dulles zei van oordeel te zijn, dat Egyp
te, Syrië noch Jordanië zich in de macht
van het internationale communisme be
vindt. Hij is van gevoelen, dat er een rede
lijke kans is, dat deze landen hun medwer-
king zullen verlenen bij de uitvoering van
het program van Eisenhower indien zij de
ware bedoeling ervan zullen begrijpen.
De minister verklaarde niet te menen
dat er in de Arabische wereld een uit
Arabieren bestaande communistische rege
ring zou kunnen worden gevormd, zonder
dat hieraan Russische bedreiging met ge
weld vooraf was gegaan.
Dulles heeft later, met gesloten deuren,
nog meer bijzonderheden over Eisenhowers
voorstel meegedeeld.
Anonymus
Humor is een vluchtige liefkozing tus
sen tegenstrijdigheden.
Tengevolge van verkeersonge-
lukken in ons land zijn in 1957
reeds om het leven gekomen 20
personen, waarvan 7 kinderen.
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
FERD B0LSTR. 48 ADAM TEL. 717162
In antwoord op een vraag of het de Ame
rikaanse regering bekend is dat enig land
in het Midden-Oosten in gevaar verkeert,
antwoordde de minister: „Het gevaar is
vooral toegenomen voor die landen, die te
voren (voor de Brits-Frans-Israelische ac-
XXOC030CCCOCO©XOC>CC030CCOCCCODCCOOCCCCOCOOCCOCO(XCOTOO!
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
dinsdagavond tot woensdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Overwegend zwaar bewolkt
met af en toe wat lichte regen
of motregen tot krachtig of hard
toenemende zuidwestelijke wind
Zacht.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN PAGINA'S
Bü koninklijk besluit van 7 januari 1957
is de burgemeester van Eindhoven, mr. H.
A. M. T. Kolfschoten, met ingang van 10
februari benoemd tot burgemeester van
's-Gravenhage. (Zie verder pagina 7).
DUSSELDORP (AFP) Krupp zou be
reid zijn deel te nemen aan financiering
van de dam van Assoean op particuliere
basis, ook indien deze deelneming niet zou
worden gegarandeerd door de regering van
de Duitse bondsrepubliek, aldus wordt ver
nomen in economische kringen te Dussel-
dorp. Volgens deze kringen zou Krupp be
reid zijn aanzienlijke bedragen voor het
bouwen van de dam te lenen, maar als
tegenprestatie eisen, dat de uitvoering van
de werken uitsluitend aan Krupp zou wor
den toegekend. Men meent te weten, dat
de Demag, de AEG en Siemens op dezelfde
voorwaarden bereid zouden zijn tot finan
ciering van de dam.
Oostduitse leiders hebben besprekingen
gevoerd in het Kremlin met Russische
topfiguren: links Sjepilov (Buiten
landse Zaken) en Boelganin (premier);
rechts van de tafel v.r.n.l. Grotewolh
(premier), Ulbricht (partijsecretaris),
Lothar Bolz (Buitenlandse Zaken);
Otto Nuschke (vice-premier) en Hans
Loch (vice-premier).
De 40-jarige Engelse lerares mej. Eliza
beth Harrison uit Ryhope (Engeland) is op
de rijksweg t ussen Roermond en Horn
verongelukt. Zij raakte met haar auto die
zij zelf bestuurde, bij een poging tussen
twee vrachtautoês door te glippen, be
klemd. Zij was op slag dood. Haar wagen
werd totaal vernield. Een van de vracht
auto's was met stenen, de andere met dak
pannen geladen. Vermoedelijk heeft de En
gelse, door haar plaats aan het stuur rechts
in de wagen, de tegenligger te laat opge
merkt.
Maandagavond omstreeks kwart voor
acht is op de onbewaakte overweg tussen
Barneveld en Stroe een personenauto aan
gereden door een trein, die uit Amersfoort
in de richting Apeldoorn was vertrokken.
In de auto bevond zich het gezin Jager uit
de Harskamp, bestaande uit vader, moeder
en dochter. De moeder werd ernstig ge
wond. De vader en dochter werden licht
gewond. De auto werd geheel vernield.
Een uit de richting Den Haag komende
auto is maandag ter hoogte van het
viaduct bij Oegstgeest op de rijksweg
nr. 4 geslipt. De auto schoof door de
afscheidingsheg het weggedeelte voor
het tegemoetkomend verkeer op, waar
hij tegen een wagen uit de richting
Amsterdam botste. Deze laatste auto
werd door de afscheidingsheg langs de
afgaande weg voor het lokale verkeer
gedrukt, waarbij de wagen van het
talud kantelde en op zijn linkerzijde
liggende in brand vloog. De onfortuin
lijke bestuurder werd door de bestuur
der van de geslipte auto door het
rechterportier in veiligheid gebracht,
maar enkele waardevolle bezittingen
gingen met de wagen verloren. De
pogingen van de Oegstgeester brand
weer om, met behulp van water uit
een sloot langs de weg, het vuur te
blussen faalden omdat er slechts mod
der uit de slangen kwam. Een passe
rende automobilist uit Overveen maak
te deze suggestieve foto van de
brandende auto.
DJAKARTA (ANP) Dinsdag waren
zowel de militaire, als de politieke situatie
in Djakarta nog steeds onoverzichtelijk.
Uit Medan werd gemeld, dat kolonel Sim-
bolon en de commandant van het derde
regiment, majoor Samosir, van Tapanuli
naar Padang, de hoofdstad van Midden-
Sumatra, waren vertrokken, waar luite
nant-kolonel Achmad Hussein en zijn mi
litaire raad op 20 december jongstleden hei
gezag in handen hebben genomen.
Uit Bangkalis en de Riouw-archipel is
reeds een groep burgerlijke en militaire
BERLIJN (Reuter en AFP) De Sovjet-
Unie en Oost-Duitsland hebben maandag
te Moskou een overeenkomst inzake de
legering van Russische troepen in Oost-
Duitsland getekend, zo heeft radio-Oost-
Berlyn bekendgemaakt. Ook werd een
nieuw handelsakkoord getekend, dat voor
ziet in een uitbreiding van de handel tus
sen beide landen. De overeenkomsten wer
den in het Kremlin door de Sovjet-premier
maarschalk Boelganin, en diens Oostduitse
ambtgenoot Otto Grotewohl ondertekend.
Volgens de Oostduitse radio is volledige
overeenstemming bereikt over de Oost
duitse soevereiniteit in de lucht. Het ak
koord inzake de Russische troepen betreft
de kosten van hun onderhoud, de jurisdic
tie over deze militairen, hun legering en
faciliteiten voor de reparatie van Russisch
materieel.
Voorts is er een overeenkomst gesloten
over het verblijf van Duitse specialisten in
de Sovjet-Unie en van Sovjet-specialisten
in Oost-Duitsland. De Sovjet-Unie heeft
zich bereid verklaard, „in een geest van
vriendschap en begrip" de Duitse onder
danen. die in de Sovjet-Unie wonen, desge
wenst bij hun repatriëring te helpen.
De Sovjet-Unie heeft Oost-Duitsland een
krediet op lange termijn toegestaan, dat
gedeeltelijk zal bestaan uit goud en buiten
landse betaalmiddelen. Hierdoor zal Oost-
Duitsland in westelijke landen aankopen
kunnen doen en zijn produktie kunnen
moderniseren en vergroten. De nieuwe
handelsovereenkomst zal Oost-Duitsland in
staat stellen, een volledig gebruik te maken
van zijn economische capaciteiten, aldus de
Oostduitse radio. Het land zal hierdoor met
West-Duitsland kunnen wedijveren en in-
dustrieprodukten van eerste kwaliteit aan
het buitenland kunnen leveren.
In vergelijking met het vorige jaar zul
len de Russische leveranties aan Oost-
Duitsland dit jaar met dertig procent toe
nemen. Met name zullen de Russen cokes,
staalplaten, zaaghout en dergelijke zenden.
Oost-Duitsland zal machinerieën en ver-
bruiksgoederen leveren. Het krediet dat de
Sovjet-Unie aan Oost-Duitsland zal ver
strekken omvat 340 miljoen roebel.
Volgens het communiqué komt het ak
koord betreffende de legering van de Rus
sische strijdkrachten overeen met de over
eenkomst, die kortgeleden tussen de
Sovjet-Unie en Polen is gesloten.
Beperkt bewapende zone
In de verklaring wordt voorts gezegd,
dat de Sovjet-Unie en Oost-Duitsland
voorstanders zijn van een geleidelijke ont
wapening, waarbij in de twee delen van
Duitsland een „zone met beperkte bewape
ning" zou moeten worden gevormd. Oost
en West-Duitsland zouden het recht moeten
hebben, de uitvoering van de maatregelen
op dit gebied door de landen met troepen
in Duitsland te controleren.
De Russische en de Oostduitse regering
zjjn het er over eens, dat de bestaande
vier-mogendhedenovereenkomsten inzake
het gebruik van luchtcorridors tussen de
Bondsrepubliek en West-Berlijn door Ame
rikaanse, Britse en Franse vliegtuigen een
voorlopig en beperkt karakter dragen,
waarbij de soevereiniteit van Oost-Duits
land in zyn luchtruim is betrokken.
De Russische en Oostduitse regering zijn,
aldus de gemeenschappelijke verklaring,
bereid een algehele uitbreiding van de
samenwerking op handelsgebied met de
landen van het Nabije en Midden-Oosten te
bevorderen, waarbij geen voorwaarden
zullen worden gesteld, die inbreuk maken
op de soevereiniteit van de partijen. De
twee regeringen steunen de eisen van de
Egyptische regering betreffende de bestraf
fing van „de aanvallers" en de schadeloos
stelling van het Egyptische volk.
Na de ondertekening van de overeen
komst werd een receptie gehouden, die is
bijgewoond door een duizendtal personen,
onder wie partijleider Kroesjtsjev, presi
dent Worosjilov, Malenkov, Molotov, Sje
pilov, Kaganowitsj en Mikojan. Ook pre
mier Tsjoe En Lai van communistisch
China, die een bezoek aan de Sovjet-Unie
brengt, was aanwezig.
gezaghebbend en in Padang aangekomen,
die naar werd verklaard de actie van Hus
sein ten volle zouden steunen. Een woord
voerder van deze delegatie heeft verklaard,
dat de bevolking van de Riouw-archipel en
Bangkalis bereid is de nodige stappen te
nemen tot het breken van de blokkade te
gen Midden-Sumatra, indien in de bespre
kingen tussen de militaire raad van overste
Hussein en de centrale regering geen vor
deringen mochten worden gemaakt. In dat
geval zou de bevolking van Riouw gebruik
maken van de „ervaring, die zij tijdens de
onafhankelijkheidsstrijd heeft opgedaan".
In Atjeh heeft de commandant van het
daar gelegerde eerste regiment bekend ge
maakt, dat de naam van zijn commando
thans is gewijzigd in „commando militair
district Atjeh".
Twee van de drie commissies van onder
zoek, welke de vorige week door het par
lement naar Zuid-, Midden- en Noord-Su-
matra werden afgevaardigd, zijn weer in
Djakarta teruggekeerd. De missie naar
Midden-Sumatra heeft verzocht nog tot
het einde van deze week in Padang te mo
gen blijven.
De woordvoerder van het leger in Dja
karta heeft dinsdag berichten, als zouden
in Noord-Sumatra burgers zijn bewapend,
„overdreven" genoemd. Hij legde deze ver
klaring af na de berichten in enkele dag
bladen in Medan, dat in Siantar een aan
tal ondernemingsarbeiders, aangesloten bij
de communistische vakbond „Sarbupri".
van wapens zouden zijn voorzien.
BOEDAPEST (Reuter). Te Boedapest
zijn, naar verluidt, fabrieksarbeiders een
„langzaam-aan-actie" begonnen om uiting
te geven aan hun ontevredenheid over de
regeringsverklaring van zondag, waarin
werd aangekondigd, dat het communisti
sche bewind in Hongarije zal worden ver
sterkt. Er werd echter geen melding ge
maakt van incidenten. Vele Hongaren heb
ben maandag openlijk in fabrieken en kan
toren hun teleurstelling geuit over de reeds
lang verwachte verklaring. Men had ver
wacht, dat er een einde zou komen aan
het bewind van één partij, maar uit de
plannen van de regering blijkt, dat, zo er
al niet-communisten in het kabinet zullen
worden opgenomen, deze ministers de lei
ding van de communistische partij zullen
moeten aanvaarden. Volgens gewoonlijk
welingelichte kringen zou Kadar contact
willen opnemen met de partij van klein-
grondbezitters en de boerenpartij. Weste
lijke waarnemers zijn evenwel van mening,
dat premier Kadar moeilijk niet-communis
ten bereid zal kunnen vinden om op de in
de regeringsverklaring gestelde voorwaar
den tot de regering toe te treden.
Intussen zijn speciale regeringscommis
sies begonnen met de uitwerking van re
geringsplannen voor liberalisering van de
handel, de landbouw en het onderwijs. Vol
gens het blad „Esti Hirlap" zijn er deskun
digen van allerlei schakeringen in de com-
sies opgenomen. Hun voorstellen zullen
worden ingediend bij de commissies van het
parlement. Tenslotte zullen de plannen door
het parlement als geheel worden behan
deld, maar hiervoor is nog geen datum
vastgesteld. Parlementscommissies gaan
na, welke afgevaardigden naar het westen
zijn uitgeweken en wie van de achtergeble
venen wegens zijn gedragingen van de
laatste maanden van zijn mandaat verval
len moet worden verklaard. Dit laatste
geldt, volgens „Esti Hirlap", voor de vroe
gere partijleider Matyas Rakosi, diens op
volger Emoe Geroe en Andras Hegedues,
die premier was tot de opstand begon, als
mede anderen, die deze afgezette leiders
hebben gesteund.
President Nasser van Egypte heeft alle
reden om de Amerikaanse regering dank
baar te zijn, niet alleen voor de hulp die
zij hem heeft verleend ten tijde van de
Brits-Franse actie tegen zijn land, maar
nu ook om de steun die hij uit de zoge
naamde „Eisenhower-doctrine" kan putten.
Want het moet iedereen zijn opgevallen,
dat noch de kwestie van het Suezkanaal,
noch die van het Arabisch-Israelische con
flict, in Eisenhower's verklaring over het
Nabije Oosten ook maar zijn genoemd. De
Amerikaanse president houdt zich in die
verklaring uitsluitend bezig met het - stel
lig allesbehalve denkbeeldige - gevaar van
communistische penetratie in het gebied
rondom de Middellandse Zee. Dat de vrede
in dit gebied echter niet alleen door die
penetratie verstoord kan worden, maar
reeds is en wordt verstoord door de
twee andere kwesties, heeft hij nergens
aangestipt.
De Amerikaanse regering is trouwens
nog verder gegaan: bij monde van minister
Dulles heeft zij in de toelichting op Eisen
hower's voorstellen nadrukkelijk ver
klaard, dat de „Eisenhower-doctrine" niet
voorziet in Amerikaanse hulpverlening aan
een slachtoffer van agressie, „bijvoorbeeld
Israel", als dat land door een Arabisch land
zou worden aangevallen, zelfs niet als daar
bij gebruik zou worden gemaakt van wa
pens uit communistische landen. Misschien
heeft Dulles he*- niet precies zo bedoeld
(het is bij hem al meer voorgekomen, dat
hij zijn woorden achteraf heeft moeten
corrigeren), maar voor de niet zo bijster
geletterde Egyptische massa komt zijn ver
klaring practisch neer op een blanco vol
macht voor de voortzetting der Arabische
overvallen op Israel.
Men kan er van uitgaan dat Dulles, toen
hij zijn uiteenzetting van Eisenhower's
voorstellen gaf, zich strikt tot de inhoud
van die voorstellen heeft willen beperken
en er daarom niet aan heeft herinnerd, dat
Amerikaanse hulp aan Israel uit anderen
hoofde mogelijk zou zijn. Maar zelfs dan
moet men het betreuren dat Dulles niet
van de gelegenheid gebruik heeft gemaakt
om een woord van protest te laten horen
tegen de voortgezette Arabische agressie,
die zich nog geen dag tevoren had geuit in
het opblazen van de spoorweg tussen Jeru
zalem en Tel Aviv. Het uitblijven van een
dergelijk protest - en trouwens van enig
protest tegen de 19 Arabische overvallen
van de laatste twee maanden - kan de
Arabieren slechts sterken in hun voor
nemen, voort te gaan op de ingeslagen weg
van moord en doodslag tegen Israel.
De Amerikaanse houding kan ook niet
nalaten, Nasser nog verder het hoofd op
hol te brengen. De strafexpeditie der Is
raëliërs, die in de eerste plaats bedoeld
was om een eind te maken aan Egypte's
agressie-in-'t-klein en aan zijn voorberei
ding van agressie-in-'t-groot, is door Ame
rikaans ingrijpen geannuleerd zonder dat
Washington enigerlei garanties voor het
staken der Egyptische vijandelijkheden
heeft geëist. Het kan dan ook weinig ver
wondering baren, dat de grootheidswaan
zin van de Egyptische dictator hierdoor
nog is toegenomen en dat hij zich nu zelfs
permitteert, openlijk allerlei voorwaarden
te stellen voor het gebruik van het Suez
kanaal door buitenlandse schepen, dit met
volkomen verwaarlozing van zijn eigen
„belofte", slechts enkele weken geleden
aan Hammarskjoeld gedaan, inzake vrije
internationale doorvaart.
Nasser's eis, dat Israel de strook van
Gaza moet hebben ontruimd voordat Fran
se en Britse schepen het Suezkanaal mogen
passeren, demonstreert ten duidelijkste de
gegrondheid van de West-Europese vrees
dat Egypte het kanaal, na de nationalisatie
ervan, zou gaan gebruiken als een instru
ment voor het verwezenlijken van poli
tieke doeleinden. Engeland en Frankrijk
hebben - zij het op een onhandige en on
doordachte wijze getracht, dit te voor
komen door „herovering" van het kanaal.
Nu dit, mede door het ingrijpen van
de Verenigde Staten, mislukt is, heeft de
wereld niet lang behoeven te wachten
voordat Nasser het kanaal ging gebruiken
voor het plegen van chantage op de West-
Europese mogendheden.
Wij dienen ons te realiseren, dat het
Suezkanaal een van '6 werelds belangrijk
ste internationale waterwegen is en dat de
vrije doorvaart door dat kanaal ook voor
Nederland van het grootste belang is. De
chantage, die nu door Egypte op Engeland
en Frankrijk wordt gepleegd, zou bij een
volgende gelegenheid ook óns kunnen tref
fen. Een aanwijzing daarvan hebben wij al
kunnen vinden in Nasser's veto (gemoti
veerd door de Egyptisch-Indonesische
vriendschap) tegen het Nederlandse aan
bod tot deelneming aan de strijdkrachten
van de Verenigde Naties.
Reeds de aanspraken van Egypte op het
schiereiland Sinaï zijn tamelijk vaag; histo
risch beschouwd zouden er veel meer re
denen zijn om dat gebied aan Israel toe te
wijzen dan aan Egypte. Maar ten aanzien
van de strook van Gaza kan Egypte in 't
geheel geen aanspraken laten gelden. Het
heeft die strook met wapengeweld in be
slag genomen toen het de vorming van de
staat Israel poogde te voorkomen en het
heeft die strook nu ten gevolge van wapen
geweld weer verloren. Er is geen enkele
reden waarom het resultaat van het Egyp
tische wapengeweld blijvender zou moeten
zijn dan dat van het Israëlische, èls men
zulke resultaten al wil erkennen.
Nasser heeft dan ook stellig geen rechts
grond voor zijn eis tot ontruiming van
Gaza. En, volkomen los daarvan, heeft hij
ook geen rechtsgrond voor het verbinden
van voorwaarden, welke dan ook, aan het
gebruik van het Suezkanaal. „Vrije door
vaart" kan namelijk nooit betekenen door
vaart op bepaalde condities, maar enkel en
alleen v r ij e doorvaart!
Het wachten is nu op de Amerikaanse
regering om. tegenover de chantage-pogin-
gen van Nasser, dit principe met alle
scherpte te stellen.
Simon Koster