Nieuwe actie van Nasser tegen buitenlandse instellingen Gomoelka hoopt kennelijk op Poolse zelfdiscipline OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Financiële ondernemingen worden Egyptisch gemaakt I HET WEER Nieuw goedkeuringsbeleid inzake weg- en waterbouwkundige werken Amsterdams grachtenhuis in vlammen Geen uitstel voor Franse en Britse banken Zondag verkiezingen Gevaar van boycot door katholieken na gesprek met kardinaal afgenomen Gaitskell waarschuwt Britse regering bezuinigt op defensie uitgaven Zwakke wind Generaal Valluy zinspeelt op Speidels benoeming Maatregel voor investeringsbeperking Het woord is aan cfel ryoitOlOf/ Nieuwjaarsreceptie Twee doden in het verkeer Israel heeft de hoofdstad van de Sinaï ontruimd Doodvonnis voor Hongaars verzetsleider Verpleegsters getuigden tegen dr. Adams REEDS 49 DODEN j 71e JAARGANG No 160 WOENSDAG 16 JANUARI 1957 302e JAARGANG No 8 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 55 et, p. kwartaal 7.15, fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman PARIJS (Reuter/A.F.P.) In Egypte zijn ter gelegenheid van de eerste verjaardag van de grondwet wetten afgekondigd, volgens welke de buitenlandse banken en verzekeringsmaatschappijen moeten worden omgezet in Egyptische naamloze vennootschappen. Zij worden Egyptisch eigendom en moeten door Egyptenaren worden beheerd. De maatschappijen krijgen vijf jaar tijd om zich aan de nieuwe wetgeving aan te passen met uitzondering van de Britse en Franse, die onmiddellijk worden overgenomen. Hetzelfde geldt voor alle handels huizen die als agent van buitenlandse ondernemingen optreden of zich bezig houden met de in- en uitvoer. Er zal een overheidsorgaan worden opgericht, dat zich zal bezig houden met de economische ontwikkeling van het land. Het zal middelaar zijn tussen de overheid en het particuliere bedrijfsleven. Er zullen leningen worden uitgeschreven om dit lichaam van kapitaal te voorzien. De Egyptische regering heeft tevens een hoge raad voor de nationale planning ingesteld, die onder leiding zal staan van president Nasser. Het Egyptische nieuwsbureau voor het midden-oosten zegt dat de vijandelijke banken, verzekeringsmaatschappijen en handelsondernemingen eigendom worden van het op te richten economische insti tuut. Op deze ondernemingen is onmiddel lijk na de Brits-Franse aanval al beslag gelegd. De Egyptische minister van Finan ciën, Kaissouny, heeft gezegd dat aan de rechten van rekeninghouders en verze kerden niets zal worden afgedaan. De maatregel heeft ten doel de ondernemingen te „egyptianiseren" om te verzekeren, dat zij zullen werken in het landsbelang. De aandelen van de betrokken buiten landse ondernemingen moeten in handen van Egyptenaren komen. Alle topfunctio narissen moeten Egyptenaar van geboorte zjjn. De minister zei: „Vele landen zijn ons hierin voorgegaan. Frankrijk bijvoorbeeld heeft zijn centrale bank en zijn handels banken bijna geheel genationaliseerd, ter wijl onze nieuwe wetten de banken in han den van particulieren laten, onder voor waarde, dat die particulieren Egyptenaren zijn". De meeste banken in Egypte zijn filialen van Britse en Franse banken. Zij hebben na de naasting van de Suezkanaal - maatschappij de katoenverbouw of in dustriële en handelsondernemingen niet willen steunen, aldus de minister. Hierdoor is een plotselinge sterke daling van de ka- toenprijzen opgetreden en is de economie van Egypte in ongunstige zin beïnvloed. Door andere handelwijzen hebben deze banken een waardedaling van het Egyp tische pond in het buitenland veroorzaakt, aldus Kaissouny. Hugh Gaitskell, de leider van de socialis tische oppositie in het Britse Lagerhuis, heeft de UNO en de Verenigde Staten ge waarschuwd tegen „zwakheid", als Egypte het opruimingswerk in het Suezkanaal be lemmeringen in de weg legt. Gaitskell sprak aan een diner van de economische club te New York. Het semi-officiële Egyptische blad „Al Gomhoeria" heeft de Amerikaanse minis ter van Buitenlandse Zaken Dulles ervan beschuldigd, dat hij in zijn verklaring voor LONDEN (Reuter) In Londen is mee gedeeld, dat de reservetroepen van het Britse leger, de marine en de luchtmacht verminderd zullen worden. De luchtmacht zal het grootste deel van haar reserve-een- heden, waaronder twintig gevechtseska ders, ontbinden. 1-Iet ministerie voor Lucht vaart verklaarde dat dit een besparing in de defensiekosten betekent van 5.500.000 pond sterling per jaar. Het ministerie van Oorlog deelde mee, dat ongeveer 120.000 leden van de Britse landweer dit jaar, aan het einde van hun tweejarige militaire dienst, niet zullen worden opgeroepen voor weekeinde oefe ningen met het territoriale leger. De mari ne heeft verklaard dat zij evenals de lucht macht haar „week-einde" reserve-eenheden ontbindt. Als gevolg van de vermindering van de reservestrijdkrachten van de lucht macht zijn de orders voor honderd Hunter- straaljagers ten behoeve van de luchtmacht geannuleerd. Volgens het conservatieve Londense blad „Daily Mail" worden de defensiekosten door deze bezuinigingen besnoeid met 35 miljoen pond. »CCOOCO^OOOOOXCCO(XOKCC03CCOCCOOOOOCOCCOCCCOOCCCC<X:-' VERWACHTING, medegedeeld door 5 het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van woensdagavond tot donderdagavond, opgemaakt om 11.15 uur: Aanvankelijk weinig bewolking met hier en daar mistbanken, later enkele overdrijvende wol kenvelden. Droog weer. Zwakke tot matige wind tussen noordoost 3 en noord. Vannacht lichte vorst, 8 morgen overdag temperaturen 8 oplopend tot enkele graden boven het vriespunt. Volledige weerrapporten op pagina twee. ICOSXCOCCOOCCOCOODOOOOSOOOCODOOOOCXXXXXXXOOOCCOOCXXWCOCC de commissie van buitenlandse zaken van het Amerikaanse Huis van Afgevaardig den geen nauwkeurige inlichtingen heeft verstrekt over de toestand van de Egyp tisch economie, die volgens het blad „ge zond is en gestaag verbetert". Het blad zegt, dat Egypte niet vraagt om financiële steun van Amerika, maar slechts zijn bevroren dollar-tegoed in de Verenig de Staten opeist. De verklaringen van Dulles en Gaitskell Dver de noodzaak het internationale politie- leger te handhaven zijn in de Egyptische pers, aangehaald door radio-Cairo, bitter gecritiseerd. „Al Chaab" schreef: „Elke dag opnieuw blijkt dat er in de Britse buiten landse politiek geen verschil is tussen de conservatieve partij en Labour. Dulles wil de wereld tot elke prijs overtuigen van dc noodzaak de Arabieren en Israëliërs op voet van gelijkheid te plaatsen. Dat is een grote samenzwering in het belang van Is rael en het Zionisme tegen het Arabisch nationalisme. „Al Akhbar" vraagt zich af waarom alleen Egypte alle ongemakken van de anti-communistische politiek in het Nabije Oosten draagt en, indien het dan beslist nodig is het politieleger in dit gebied te handhaven, waarom dan niet in Israel. Ook de Canadese minister van Buiten landse Zaken, Lester Pearson, heeft in een rede in 't Lagerhuis te Ottawa voorgesteld het internationale politieleger in Egypte te handhaven, zolang er geen regeling is ge troffen voor de geschillen in het Nabije Oosten. KOBLENZ (Reuter/U.P.). Generaal Val luy, de Franse bevelhebber van de NAVO- strijdkrachten in de Middeneuropese sec tor, heeft meegedeeld, dat de Westduitse luitenant-generaal Speidel binnenkort zou kunnen worden benoemd tot bevelhebber van de NAVO-landstrijdkrachten in Mid den-Europa. Generaal Valluy sprak de hoop uit, dat hij generaal Speidel in april op het hoofd kwartier van de NAVO te Fontainebleau zou kunnen begroeten. Hij zei te verwach ten, dat Duitse troepen aan de volgende NAVO-manoeuvres zullen deelnemen. Met ingang van 21 januari zal een rijks- goedkeuring vereist zijn voor weg- en wa terbouwkundige werken, waarvan de bouw kosten een bedrag van f 50.000 te boven gaan. Ook voor zover deze werken door lagere publiekrechtelijke lichamen worden uitgevoerd, zal rijksgoedkeuring voor deze werken nodig zijn, zulks ongeacht of de kosten ten laste van de gewone dienst dan wel van de kapitaalsdienst komen. Een des betreffende beschikking zal dezer dagen in de Nederlandse Staascourant worden ge plaatst. In december 1956 had de minister van Binnenlandse Zaken, Bezitsvorming en Pu bliekrechtelijke Bedrijfsorganisatie de ge meentebesturen verzocht voorlopig geen nieuwe kapitaalswerken of -bestedingen aan te vangen. Thans heeft deze minister nadere maatregelen bekend gemaakt, die hierop neerkomen: 1. Woningbouw ingevolge de woningwet en de delen van - of indien de werken niet splitsbaar zijn ook de gehele kapitaalswer ken, die reeds zijn aangevangen - kunnen voorlopig vlottend worden gefinancierd, in dien de financiering niet kan geschieden uit het provenu van een vaste lening. 2. Er wordt op aangedrongen dat nog niet aangevangen kapitaalswerken of delen daarvan buiten genoemde woningbouw, ook indien de kredieten daarvoor reeds door Gedeputeerde Staten zijn goedge keurd, eerst worden uitgevoerd na ver kregen bericht van geen bezwaar van Ge- deptueerde Staten. Voor zover het werken betreft, waarvoor een rijksgoedkeuring in gevolge de wederopbouwwet vereist is, zal bovendien deze goedkeuring moeten zijn verkregen alvorens met het werk kan wor den begonnen. 3. Voor nieuwe kapitaalswerken buiten genoemde woningbouw, waarvoor de kre dieten thans nog niet zijn goedgekeurd, geldt hetzelfde als onder 2. vermeld. 4. Alle na vandaag op te nemen lang lopende leningen zullen in de eerste plaats geacht worden te strekken tot inperking van de vlottende schuld binnen de kasgeld- norm (deze is 25 percent van het begro tingstotaal of 100.000.voor kleinere gemeenten) en daarna ter financiering van de onder handen of binnenkort aan te van gen woningbouw. In een circulaire aan de gemeentebestu ren heeft de minister van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid medegedeeld, dat de bedoelde wijziging van het beleid met be trekking tot het verlenen van rijksgoed keuringen wenselijk leek met het oog op de noodzaak, investeringen van de lagere pu bliekrechtelijke lichamen te beperken. Het ligt niet in de bedoeling, ter vermindering van de gemeentelijke investeringen beper kingen toe te passen op de woningbouw ingevolge de woningwet. Integendeel, de ratio van de maatregelen, die de regering op verschillend gebied treft, is mede gele gen in de noodzaak ruimte te scheppen voor de financiering van de woningbouw. Bij het beoordelen van de aanvragen om rijksgoedkeuring voor weg- en waterbouw kundige werken zal een zekere selectie worden toegepast. Omtrent het verlenen van goedkeuring zal de minister van Volkshuis vesting en Bouwnijverheid zich op gelijke wijze doen adviseren als thans ten aanzien van overheidsbouw het geval is. De uitvoering van weg- en waterbouw kundige werken ten behoeve van de reali satie van woningbouwplannen, zoals het bouwrijp maken van gronden, het aanleg gen van straten en dergelijke, zal door de genomen maatregelen niet worden be moeilijkt. Voor dergelijke werken zal in het algemeen steeds rijksgoedkeuring worden verleend. Wel zullen de plannen sober dienen te worden opgezet. La Rochefoucauld: Weinigen zijn verstandig genoeg om nuttige blaam te verkiezen boven ver raderlijke lof. In een der oudste stadsgedeelten van Amsterdam heeft een felle bijna niet te stuiten brand een twee verdiepingen hoog grachtenhuisje op de Oude Zijds Achter burgwal hoek Stoofsteeg geheel in as ge legd. Voor deze spectaculaire brand in een buurt, zoals elke wereldstad er een heeft, bestond zo'n grote belangstelling van het publiek, dat de brandweerwagens mede door de geparkeerde auto's op de smalle gracht slechts met grote moeite bij het pand konden komen; bij hun aankomst was het hoekhuis je als een laaiende fak kel. Door immense hoeveelheden water, via acht slangen en een op de brug opge steld straalwaterkanon, in de vuurzee te spuiten slaagden de brandwachts er in de hardnekkig voortwoekerende vlammen te doven. De drijvende motorspuit „Jan van der Heijden" behoefde niet in actie te komen. ADVERTENTIE BARTELJORISSTR HAARLEM FERD BOLSTR. 48 ADAM /- TEL 13439 TEL 717162 WINTERSPORTKLEPING Hedenochtend hielden Koningin Juliana en Prins Bernhard op het paleis op de Dam een Nieuws jaarsreceptie voor de leden van het corps diplomatique. Foto: De Koningin en Prins Bernhard inspec teren de ere-wacht, die wordt gevormd door een compagnie van het garderegi ment fuseliers „Prinses Irene". De 22-jarige bromfietser G. A. van Daa- len is na het passeren van een hem tege moetkomende vrachtwagen op de Juliana- weg bij B r a k e 1 tegen twee wielrijders aangereden, die geen achterlicht voerden. Aan de opgelopen verwondingen is hij overleden. Een Rijnsburgse expediteur reed heden morgen teZoetermeer op de Juliana- laan in de richting van de Stationsstraat. Hij bemerkte niet dat een met hout bela den vrachtauto met uitstekende last langs de weg stond geparkeerd. Op het laatste ogenblik trachtte de bestuurder de gepar keerde wagen te ontwijken, maar enige uitstekende planken drongen in de kabine, waardoor de bijrijder de 36-jarige J. K. uit Rijnsburg zo aan het hoofd werd ge kwetst dat hij terstond overleed. Uit het onderzoek naar de oorzaak van de brand is gebleken, dat hij ontstond toen de loodgieter J. Hagenaar bij een gascom- foor zijn benzinebrander vulde. De kle ding van de loodgieter vatte vlam. Hij ren de naar buiten en werd door zijn broer in de gracht geduwd. Met brand- en snij- wonden werd het slachtoffer naar het na bij gelegen Binnengasthuis overgebracht. JERUZALEM (Reuter) Het Israëli sche parlement heeft de regeringspolitiek ten aanzien van de terugtrekking uit Sinai met 63 tegen 11 stemmen goedgekeurd. Er waren acht onthoudingen. Het persbureau voor het Midden-Oosten meldt uit Cairo, dat de UNO-strijdkrachten El Arisj, dat als de hoofdstad van het schiereiland Sinai wordt beschouwd, zijn binnengetrokken. El Arisj, dat ongeveer zestig kilometer van de Israëlische grens ligt, is de eerste grote stad, die de Israëliërs sedert hun campagne tegen Egypte hebben ontruimd. Indiase troepen hebben het zesde eeuwse Grieks-orthodoxe klooster Sint Catharina, aan de voet van de berg van Mozes, van de Israëliërs overgenomen. De Israëlische troepen zijn tot twintig kilometer ten oos ten van El Arisj teruggetrokken. De stad is ongerept maar alle kampen en militaire installaties zijn vernietigd. BOEDAPEST (Reuter/AFP/Un. Press) Een Hongaars gerechtshof heeft Jozef Du- das, een van de leiders van de oktober- opstand op een geheime zitting ter dood veroordeeld, aldus hebben gewoonlijk be trouwbare kringen dinsdag in Boedapest meegedeeld. Dudas zou de leiding hebben gehad van een gewapende groep, die op 29 oktober de redactiebureaus van het offi ciële blad „Szabad Nep" bezette. Hij werd in feite burgemeester van Boedapest in be gin november tijdens de korte periode, waarin de Russische troepen zich uit Boe dapest teruggetrokken hadden. Nadat de communisten met behulp van Sovjet-tanks weer aan de macht waren gekomen, werd Dudas als „contrarevolutionair" gearre steerd. Volgens de genoemde kringen ver wacht men dat hij spoedig zal worden doodgeschoten. Voorts heeft men dinsdag vernomen, dat een militaire rechtbank in Boedapest de 20-jarige Istvan Horvath ter dood heeft veroordeeld. Horvath zou aan het hoofd gestaan hebben van een gewapende groep, die de vorige maand in de heuvels van Bakony in het westen van Hongarije ope reerde. Volgens een verklaring hebben an dere leden van de groep, die twee maan den geleden deel heeft genomen aan de gevechten tegen de Russen in Boedapest, gevangenisstraffen van vijf tot tien jaar gekregen. Cijfers Radio-Boedapest heeft cijfers gegeven over het aantal slachtoffers dat tijdens de opstand gevallen is. Tussen de 2500 en 3000 personen zijn gedood, aldus radio-Boeda- pest, en naar schatting 13.000 gewond. Deze cijfers gelden voor geheel Hongarije In Boedapest alleen werden ongeveer 11.500 personen gewond, voornamelijk in de 7de, 8ste en 9de districten, waar de strijd het hevigst is geweest. Ook in de provincie-hoofdsteden Pees, Gyoer-Sopron en BZS-Kiskun, was het aantal slachtoffers hoog. EASTBOURNE (Reuter). Het proces tegen de 57-jarige vrijgezel-dokter J. B. Adams, huisarts van welgestelde inwoners van de badplaats Eastbourne in het graaf schap Sussex, die er van beschuldigd wordt patiënten, die hem in hun testament hadden begunstigd, door opzettelijke grote injecties met verdovende middelen' om het leven te hebben gebracht, is gisteren voortgezet. Vier verpleegsters verschenen in de getuigenbank. Zij verklaarden dat zij er nimmer bij aanwezig mochten zijn, wan neer dr. Adams zijn patiënten behandelde en injecteerde. Ook was hij nooit bereid vragen te beantwoorden over de aard der geneesmiddelen, die hij zijn patiënten toe diende. De openbare aanklager heeft dr. Adams eveneens beschuldigd van moord op een bejaard echtpaar, dat hem in testamenten had bedacht. Dr. Adams zat, evenals maan dag, onverstoorbaar in de beklaagdenbank, waar hij aantekeningen in een boekje maakte, zonder ook maar een blik op de overvolle rechtzaal te werpen. Tengevolge van verkeersonge- j j lukken in ons land zijn in 1957 reeds om het leven gekomen 49 personen, waarvan 9 kinderen. DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA'S WARSCHAU (Un. Press) Met het oog op de zondag in Polen te houden algemene verkiezingen, heeft de Poolse premier Jozef Cyrankiewicz gisteren een langdurig onderhoud gehad met kardinaal Stefan Wyszynski. Volgens het Poolse nieuws agentschap P.A.P. werd de verhouding tussen kerk en staat besproken, speciaal de benoemingen in kerkelijke functies en de manier, waarop in de scholen godsdienst onderwijs zal worden gegeven. Kennelijk onder de invloed van de Chi nese premier Tjsoe En Lai heeft thans premier Gomoelka het leiderschap van de Sovjet-Unie in de communistische wereld erkend. In een verkiezingsredevoering zei- de hij: „Onze buitenlandse politiek moet zodanig zjjn, dat Polens positie in de wereld en die- van diens vrienden, met aan het hoofd de Sovjet-Unie, wordt versterkt". Ook uit het overige deel van zjjn rede bleek duideljjk, dat de leider der Poolse commu nisten vreest dat het anti-stalinisme, dat overigens tot zjjn rehabilitatie leidde, te ver gaat. „De revolutionair-s partij van de wer kende klasse zal nooit toestaan, dat reac tionairen weer aan de macht komen en dat het kapitalisme in Polen wordt hersteld. Wij zullen ons niet overgeven omdat een machtswisseling voor Polen slechts tragi sche gevolgen zou hebben," aldus Gomoel ka, kennelijk met de Hongaarse revolutie voor ogen. „Wij willen geen terugkeer naar het burgerlijke parlementarisme oftewel de toestand, waarin het parlement het toneel zou worden van de strijd tussen politieke partijen" aldus Leon Chajn, algemeen secretaris van het centrale comité der Poolse democratische partij (die evenals de Verenigde arbeiderspartij en de Boeren partij officieel erkend is in Polen) in een verkiezingstoespraak, gepubliceerd door het Poolse persbureau. „Onze drie partijen hebben, zij het werkend langs verschil lende banen, slechts één doel: de opbouw van het socialisme". Ook Wycech, ondervoorzitter van het centrale comité der Boerenpartij, hield een toespraak en zei onder meer: „Vrede en recht moeten door strijd worden verwor ven en dus is het nodig de macht van het vredes- en socialistische kamp, geleid door de Sovjet-Unie, te doen groeien." Het Poolse episcopaat heeft in een dins dag uitgegeven oproep alle rooms-katholie- ken uitgenodigd zondag aanstaande hun stem uit te brengen bij de algemene ver kiezingen in Polen. In de oproep, die is ondertekend door de secretaris van het episcopaat, mgr. Choromanski, wordt ge zegd, dat de room-katholieke burgers op die dag de gewetensplicht van het stem men moeten vervullen. In welingelichte kringen te Warschau werd gezegd, dat de oproep in belangrijke mate zal kunnen bijdragen tot beëindiging van een campagne in bepaalde delen van het land, die boycot van de verkiezin gen ten doel heeft. In de genoemde kringen wees men erop, dat deze publikatie volgt op het bezoek van de Poolse primaat, kardinaal Wys zynski, aan minister-president Cyrankie wicz. De kardinaal legde dit bezoek zater dag jongstleden af. Geen veroordeling Tsjoe en Lai is er niet in geslaagd, of heeft daar wellicht ook minder tijd en drang aan besteed, om in de na het bezoek te ondertekenen verklaring een scherpe veroordeling opgenomen te krijgen over de Hongaarse revolutie, zo schrijft de UP-cor- respondent in Polen, Anthony Cavendisch. In politieke kringen te Warschau wijst men erop dat Gomoelka's prestige een be langrijke deuk zou kunnen krijgen als deze zonder meer de Hongaarse opstand veroor deelt, aangezien hij ten slotte in het kiel zog van deze revolutie naar boven is ge komen. Het Poolse volk zou hem met aan zienlijk minder achting bejegenen wanneer Gomoelka zich liet verleiden tot een ver oordeling van de Hongaarse gebeurtenis sen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1