a
Dl
Sukarno's remedie voor de
verdeeldheid in Indonesië
Zwitsaletten
Weer U tegen het weer!
Verhoog Uw weerstand!
Davitanion lö
<=Pra.atótoel
Geen helft-plus-één, maar
praten tot men het eens is
Boycot in Barcelona is tegen
gouverneur Acedo gericht
Van dag tot dag
Ingewikkeld
Plan voor Cyprus
De oude „musjawarah"-democratie
Moeilijkheden als gevolg van te lage
lonen bij stijgende prijzen
Sartre hekelt Franse
communistische
partij
V.
Examens
Roemenen gaan ouderwets
stalinistisch stemmen
-
f
Op de
Australië aanvaardt nog
5000 vluchtelingen
En Joegoslavië kreeg er
ongewild 6000 meer
Manchester Guardian over
„Nederland, een voorbeeld
voor Europa"
„Bommenwerper"
aangehouden in New York
Berlijn voorgesteld als de
Westduitse hoofdstad
^Hoe is het ontstaan?^
Dit woord: POLIS
WOENSDAG 23 JANUARI 1957
o
ln Amsterdam is een groot aantal auto
mobilisten slachtoffer geworden van een
man, die misschien niet regelrecht als op
lichter is aan te duiden, doch wiens inte
griteit toch zeer in twijfel moet worden ge
trokken. De rechter zal uitmaken in hoe
verre van opzettelijke oplichting sprake
was, doch dat is voor het onderwerp van
deze beschouwing van minder belang.
Het gaat erom, dat deze man cle gelegen
heid tot ongeoorloofde praktijken kreeg
door een tekortkoming van het ambtelijke
apparaat, waarvan hij als verlengstuk (te
gen grove betaling) fungeerde. Hij kreeg
van de provinciale griffie lijsten van auto
mobilisten, wier rijbewijs verlengd moest
worden, en verleende dan zijn bemiddeling
hij de ambtelijke rompslomp.
Zijn schriftelijk aanbod om „de zaak in
orde te maken tegen een kleine vergoeding"
was natuurlijk zeer verleidelijk voor de
genen, die weinig tijd hadden om zelf bu
reaus af te lopen en formulieren in te vul
len. Doch nu betaalden zij geld voor niets,
want de bemiddelaar liet het er bij zitten.
Dit vestigt weer eens de aandacht op de
betreurenswaardige toestand, dat ambte
lijke instanties in ons land vaak niet ge
slaagd zijn in het vinden van de meest ef
ficiënte en voor het publiek gemakkelijkste
weg van afwikkeling en contact. De ver
lenging van rijbewijzen is een formaliteit,
waarbij de rijvaardigheid of de verkeers-
routine van de houder niet wordt gecon
troleerd. Slechts wordt van hem een „eigen
verklaring" geëist over zijn gezondheids
toestand. Als hij tien jaar niet achter het
autostuur heeft gezeten, krijgt hij even vlot
een rijbewijs als de dagelijkse chauffeur.
Een formaliteit, die tegelijk de inning van
de legesgelden (in onze provincie vijf gul
den per vijf jaar) mogelijk maakt.
De verlengingsprocedure is voor de hou
der echter ondanks het feit dat het een
formaliteit en een incasso van belasting
betekent zo ingewikkeld dat hij er een
massa tijd aan moet besteden. Vereenvou
diging zou in het licht van moderne regi
stratiemethoden moeten worden nage
streefd. Er is een grote, verwarringwek
kende verscheidenheid naar gelang de
plaats waar men woont in de soort bu
reaus, waar men „zich vervoegen" moet
voor verlenging van het rijbewijs. Griffie,
politiebureau, gemeentehuis men moet
het maar weten. En als bemiddelaars gelijk
die deloyale Amsterdammer lijsten kunnen
krijgen van deze bureaus met de namen
van degenen wier bewijsje verloopt, waar
om zouden deze bureaus die gegadigden
dan niet rechtstreeks van formulieren kun
nen voorzien? Het Centrale Bureau voor de
Afgifte van Rijbewijzen is landelijk en
metterdaad centraal. Zou het niet mogelijk
zijn, om de verlenging en afgifte hier te
concentreren? In navolging van het goede
voorbeeld van de instantie die de kente
kenbewijzen afgeeft en de wegenbelasting
int. Want deze heeft door haar recente ver
eenvoudigingsmaatregelen een beter be
grip voor de heilzame werking van ge
makkelijk, snel contact met haar publiek
getoond.
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken werkt, naar gemeld wordt,
aan een nieuw plan voor Cyprus, dat zou
neerkomen op tijdelijke plaatsing van het
eiland onder het beheer van de Raad van
Europa. Deze situatie zou vijf jaar moeten
duren, waarna door middel van een volks -
stemming de definitieve status van het
eiland zou worden bepaald.
Dit lijkt ons een goede gedachte. De drie
landen, die bij het geschil over Cyprus zijn
betrokken Engeland, Griekenland en
Turkije zijn alle lid van de Raad van
Europa en het geschil is dan ook al enige
malen in de Consultatieve Vergadering van
de Raad besproken. Het zou dus niet on
logisch zijn, die Raad te belasten met het
tijdelijke beheer over het omstreden eiland.
Maar het plan is om nog een andere
reden aantrekkelijk. De Raad van Europa
heeft in de afgelopen jaren veel nuttig
maar onspectaculair werk gedaan, bij voor
beeld op het gebied van de registratie van
patenten, de gelijkstelling van diploma's,
de afschaffing van visa en dergelijke. Maar
de enige spectaculaire taak, waarmee de
Raad zich heeft beziggehouden de „euro-
peanisatie" van het Saargebied is, niet
door zijn schuld, volkomen mislukt
Het zou de waarde voor de Europese
samenwerking, die de Raad ongetwijfeld
heeft maar die nog veel groter zou kun
nen worden, enerzijds aanmerkelijk ver
sterken en anderzijds meer laten spreken
tot de volken van Europa, als de Raad zou
worden belast met een taak van zo grote
en zo duidelijk zichtbare betekenis als het
beheer over Cyprus.
Niet alleen het welzijn van het eiland
zelf, maar ook de zaak der Europese sa
menwerking zou daarmee dus zijn gediend.
AMSTERDAM fVrije Universiteit): Ge
slaagd voor het kandidaatsexamen genees-
kundp de dames K M Pruissen, Hoofddorp,
C. S Mungra, Parrmaribo, e" de heren G.
p van den Bos, Laren, H. Jonkhof, Haar
lem, A. J. Koers, Weesp, L. Kunst Amster
dam, F. L. J. Tutuhatunewa, Amsterdam.
Geslaagd voor kandidaatsexamen econo
mie de heren H. Wesseling, Nieuw Amster
dam, P. A. Buikema, Diemen, mr. B. C. de
Hie, Den Haag, S. R. Tamin, Utrecht, J. van
der Kamp, Aalten en S. D. Eikelboom,
Sleeuwijk.
Doctoraalexamen economie: A. P. Barten,
Haarlem.
PARIJS (AFP en Reuter) Er zullen op
3 februari in Roemenië verkiezingen wor
den gehouden voor een nieuw parlement.
Er zijn ongeveer 11.000.000 stemgerechtig
den. Anders dan in Polen is in Roemenië
geen nieuwe kieswet ingevoerd. Op de
enige lijst, die van het volksdemocratische
front, komen evenveel kandidaten voor als
er zetels in het parlement zijn.
Er bestaat niet de mogelijkheid namen
van kandidaten te schrappen, zoals in
Polen.
Journalisten uit het Westen hebben lot
dusver geen toestemming gekregen Roe
menië binnen te kómen voor berichtgeving
over de verkiezingscampagne.
Volgens het Roemeense persbureau Ager-
press zijn de kandidaten gekozen op bij
eenkomsten van het democratische front
in alle kiesdistricten.
In Wenen zijn vrijdag berichten uit So
fia ontvangen volgens welke vele studen
ten van de universiteit van Plovdiv weg
gestuurd zijn, merendeels voortgekomen
uit de voormalige middenstand of kinde
ren van boeren die zich tegen collective-
ring hebben verzet.
Het centrale comité van de Bulgaarse
communistische partij en de Bulgaarse re
gering hebben gewaarschuwd, dat bij de
uitvoering van het economische plan voor
dit jaar met „ernstige financiële moeilijk
heden en moeilijkheden met de grondstof
fen" rekening gehouden moet worden.
ADVERTENTIE
Eén enkele dragée Davi-
tamon 10 per dag heft
vitaminetekorten radicaal
op. Flacons van 50, 100
en 500 dragées
'00 0
III
fsi
HH||10
Ha*
Een 10 voor gezondheid
hoge vitaminewaarde
mm.
mm
ORGANON OSS
Vrienden
(Van onze correspondent in Djakarta)
De uitlating van president Sukarno, dat er met de verwezenlijking van zijn
concept om Indonesië uit de huidige moeilijkheden te halen, geen tegenstellingen
meer zullen bestaan tussen het parlement, het kabinet en de politieke leiders, doet
vermoeden dat de president hoopt, door middel van zijn concept, zyn „droom" van
het „begraven der politieke partyen" te kunnen verwezenlijken. Afgaande op wat
tot dusver reeds over dat concept is uitgelekt, kan men de conclusie trekken, dat de
politieke partyen (en hun tegenstellingen) hun „graf" moeten vinden in een kabinet,
waarvan de samenstelling is gebaseerd op de sterkteverhoudingen in het parlement.
Alle grote partyen - ook de communistische dus - zouden naar rato van hun aantal
parlementszetels ministerposten bezetten. Het zou dus geen meerderheidsregering
worden en er zou geen mogelijkheid zyn van politieke crises. Met een parlement, dat
nóch een kabinet kan laten „vallen", nóch zelf ontbonden kan worden, wordt aldus
de politieke godsvrede bereikt.
Een opmerkelijk feit in president Sukar
no's mededelingen is de tegenspraak, dat
de in te stellen raad de naam van „revolu
tionaire raad" zou krijgen, gelijk door het
dagblad „Merdeka" was gemeld. Overigens
berichtte het socialistische blad „Pedoman"
dat „Merdeka's bericht over de revolutio
nairs raad allerminst onjuist of een proef
ballonnetje is geweest. In het oorspronke
lijke concept zou wel degelijk van een
revolutionaire raad" sprake zijn geweest.
Die naam verdween echter, vermoedelijk
als gevolg van bezwaren van degenen, die
over het concept waren benaderd.
Er zouden trouwens meer veranderingen
zijn aangebracht. Zo zou aanvankelijk de
president de uitvoerende macht van de
minister-president hebben gekregen, zou
Hatta tot vice-premier worden benoemd
en ook de Sultan van Djokjakarta voor een
dergelijke post worden gepolst. Hatta en
de sultan zijn echter in de laatste versie
van het concept niet meer genoemd.
Wat de inhoud van het concept betreft,
zijn de mededelingen van de president te
leurstellend. Slechts een zeer klein tipje
van de sluier werd opgelicht. Intussen is
er reeds veel over het concept bekend ge
worden en dat is niet verwonderlijk, om
dat er uiteraard met diverse prominenten
besprekingen over zijn gevoerd. En „wat
twee weten" pleegt gemakkelijk gemeen
goed te worden.
Men zal natuurlijk ten aanzien van wat
tot dusver gepubliceerd is, het nodige
voorbehoud moeten maken. Doch van veel
kan men de betrouwbaarheid ervan aflei
den uit het standpunt van de president,
waaromtrent men zich een beeld heeft
kunnen vormen door zijn vele redevoerin
gen over de wijze, waarop Indonesië uit
haar permanente crisis-toestand moet
worden geleid.
De aan de president toegeschreven con
ceptie van een kabinet, zoals wij hiervoor
reeds aanhaalden.,' stemt overeen met zijn
vaak verkondigde mening, dat de strijd
der partijen een einde moet nemen.
De westerse politieke constellatie, met
haar meerderheid en minderheid, het „de
helft-plus-één-systeem", is zijns inziens
niet (of nóg niet) geëigend voor Indonesië,
welks democratie reeds eeuwenlang in de
desa-gemeenschap geworteld, gebaseerd is
op overleg en samenwerking („musjawa-
rah" en „gotong rojong"). Met andere
woorden: praten tot men het met elkaar
eens is! Alle grote partijen zullen dus
volgens het plan naar evenredigheid de
ministerportefeuilles verdelen. De „klein
tjes" zoals de katholieken bijvoorbeeld
zouden niet meer aan bod komen. Doch
de communisten, thans van de regerings
coalitie uitgesloten, zouden met evenveel
ministerzetels in het kabinet vertegen
woordigd zijn als de mohammedaanse par
tij, de Nahdatul Ulama.
Schim van het oude
„volkscongres"
Op deze wijze poogt de president dus
te verwezenlijken wat hem bij de vorming
van het kabinet-Ali niet is gelukt, name
lijk de opneming van communisten in de
regering, hetgeen de president gemoti
veerd acht door het aantal stemmen, dat
de communisten bij de verkiezingen ver
wierven. Men vindt in deze conceptie ook
het beeld terug van het door de president
gesteunde maar op een mislukkig uitge
lopen volkscongres, waarin eveneens alle
partijen hadden moeten worden verenigd.
Ook over de samenstelling van do na
tionale raad heeft de president desge
vraagd geantwoord, dat hij er geen com
mentaar op kan geven. Uit wat is gepubli
ceerd en ook dit lijkt een grote mate
van betrouwbaarheid te hebben komt
Sukarno
deze raad echter te voorschijn als een
soort super-kabinet. Zij wordt gevormd
door de president (als voorzitter) ,de chefs
van staven, een aantal ministers en ver
tegenwoordigers uit alle geledingen der
maatschappij. Ook hier zijn de communis
ten niet uitgesloten.
Als de raad, de „Dewan National" een
groots idee wil uitvoeren moet hij zijn
plan indienen bij het kabinet, dat 't door
stuurt naar het parlement, waarna de
volksvertegenwoordigers de wetten goed
keuren.
In dit schema, dat het „nieuwe democra
tische systeem" wordt genoemd, is kenne
lijk geen andere beslissing van kabinet en
parlement dan „goedkeuring" mogelijk.
Er is althans niet vermeld, wat er gebeurt
als kabinet en parlement niet instemmen
met „de grootse ideeën" van de nationale
raad.
Naar westerse opvattingen worden ka
binet en parlement hiermee een stel ja
broers, die uitsluitend goedkeurend mogen
knikken, al zullen zij er dan wel lang
durig over mogen debatleren (musjawa-
rah). Blijkbaar ziet de president geen an-
CANBERRA (U.P.)De Australische
minister van Immigratie, Athol Townley
heeft verklaard, dat nogmaals vijfduizend
Hongaarse vluchtelingen zullen worden toe
gelaten, waardoor het totaal aantal vluch
telingen in Australië tot tienduizend zal
stijgen. Vluchtelingen, die familie hebben
in Australië zullen het eerst worden toege
laten.
In de afgelopen 24 uur zijn nog 643 Hon
gaarse vluchtelingen de grens naar Joego
slavië overgestoken, waardoor het aantal
vluchtelingen in Joegoslavië tot 8601 is ge
stegen. Het land heeft zondag reeds om
„dringende hulp" van de UNO gevraagd
om de verzorging van de vluchtelingen, die
als gevolg van de strenge controle aan de
Oostenrijks-Hongaarse grens in grotere ge
tale naai Joegaslavië vluchten, te financie
ren. Deze maand zijn reeds 6.000 Hongaren
naar Joegoslavië gevlucht.
Het Inter-gouvernementeel comité voor
de Europese Migratie (I.C.E.M.) heefi zich
tot de 27 ledenstaten gewend, met een ver
zoek om een bedrag van meer dan zes mil
joen dollar bijeen te brengen, zonder het
welk de doorzending van Hongaarse vluch
telingen uit Oostenrijk naar andere landen
zeer grote moeilijkheden zal ondervinden.
De I.C.E.M. heeft verklaard vóór 1 febru
ari bericht te willen ontvangen.
dere weg dan deze om de strijd tussen de
politieke partijen voor de eerstvolgende
tijd te bedaren en de activiteiten te rich
ten op de opbouw van het land, welke on
der de gestaag groeiende tegenstellingen
te lijden heeft. De vraag is echter of de
Indonesische politici niet reeds al te zeer
door de westerse opvatting van democra
tie zijn „geïnfecteerd" om dit systeem, dat
voorlopig het einde der politieke partijen
betekent, te aanvaarden.
Ernstige bezwaren
Zelfs uit de P.N.I., de partij, die presi
dent Sukarno politiek het dichtst nabij
komt, zijn stemmen gehoord, die elke con
ceptie, welke een „begraven" van de par
tijen inhoudt, afwijzen. De grootste hin
derpaal voor president Sukarno's concept
zal echter zijn plan vormen orn de com
munisten in de regering op te nemen. De
Masjumi bijvoorbeeld is onder geen enkele
omstandigheid bereid met de P.K.I. van
één kabinet deel uit te maken. De andere
grote islamietische groep, de Nahdatul
Ulama, is in haar officiële uitspraak nog
niet zo positief geweest, maar het ligt
voor de hand, dat zij zich, evenals de klei
nere islamietische partijen, bij het Mas-
jumi-standpunt zal aansluiten.
Daarmee is dan Sukarno's concept ten
dode opgeschreven. Want het is niet al
leen zo, dat zonder het islamietische deel
der bevolking van een algehele samen
werking de gotong rojong geen
sprake kan zijn, als de islamieten buiten
de deur van nationale raad en kabinet
blijven staan, zal dat de rust in het land
zeker niet bevorderen, integendeel, de
kans op chaos vergroten.
En dat is natuurlijk juist wat het presi
dentiële concept niet beoogt.
Het Britse liberale blad „Manchester
Guardian" heeft dinsdag een speciaal bij
blad van zes pagina's uitgegeven, dat onder
de titel „Nederland een voorbeeld voor
Europa" een overzicht geeft van het na
oorlogse economische herstel van ons
land.
De bijlage bevat een boodschap van de
Nederlandse ambassadeur in Londen, mr.
D. U. Stikker, en artikelen over sociale en
economische vraagstukken van prof. G.
Brouwers, secretaris-generaal van het mi
nisterie van Economische Zaken, mr. dr.
A. A. van Rhijn, staatssecretaris van So
ciale Zaken en ir. A. G. Maris, directeur-
generaal van de Rijkswaterstaat.
In het blad zijn onder andere opgenomen
een overzicht van de architectonische we
deropbouw van Rotterdam, een essay over
de Nederlandse aard door de Londense cor
respondent van de N.R.C. Theo Joekes en
een pagina gewijd aan cultuur en toerisme.
In een inleiding prijst de „Manchester
Guardian" de „rustige vastberadenheid en
kalme doelmatigheid" waarmee de Neder
landers de wederopbouw na de oorlog heb
ben aangepakt. De resultaten hiervan om
vatten een verdubbeling van de vooroor
logse industriële produktie, de Zuiderzee
werken, modernisering van het vervoer en
de bouw van een half miljoen huizen sinds
1945.
ADVERTENTIE
Maak van uw regenjas
een winterjas
Inkncvopvoering 20.23.50, 32.30
Voering gratis inzetten.
Gen. Cronjéstr. 40-44, H'lem, Tel. 15438
(Van onze correspondent)
BARCELONA. Al dagen lang slaan
de huisvrouwen van Barcelona, voor zover
de magere portemonnaies het toestaan, le
vensmiddelen in. Hamsteren voorspelt na
righeid en Barcelona is daarop geen uit
zondering. Al anderhalve week is de stad
in een staat van onrust, naar aanleiding
van de stijging van het tarief voor de open
bare vervoermiddelen in de stad. Na een
nieuwe algemene loonsverhoging deed de
regering alle moeite stijging van de prijzen
te voorkomen, maar zij voerde zelf prijs
verhogingen in voor benzine, lucifers en
de vervoermiddelen.
Dat laatste was voor de gemeente Bar
celona geen luxe. Op trams, bussen en on
dergrondse werd jaarlijks een verlies ge
leden van vele tientallen miljoenen pese
ta's. De prijs voor een ritje bleef deson
danks nog geen vijf cent. De tarieven zijn
nu gebracht op 80 centimos en de veront
waardiging is algemeen. Het was de aan
leiding voor een „tram-oproer", evenals in
1951. Toen werden de tarieven gebracht op
70 centimos. Die verhoging werd toen ge
halveerd, nadat de bewoners van Barcelona
vijf dagen lang hadden geweigerd per tram
naar hun werk te gaan. De gebeurtenissen
van thans leken op die van toen. In de
stad werden vlugschriften uitgedeeld, ge
typte of gestencilde blaadjes, zonder on
dertekening, die opwekten tot een nieuwe
tram-boycot. Vorige week maandag maak
te niemand van de trams gebruik en tegen
het einde van de week reden de trams nog
steeds leeg door de straten, terwijl de ar
beiders zich lopend van en naar het werk
spoedden en beter gesitueerden vochten om
een taxi.
Geen staking
Even als in 1951 volgde ook nu op de
tram-boycot een mysterieuze oproep voor
een algemene staking. Ook ditmaal had die
weinig succes. De arbeiders ontbreekt het
aan leiding en bovendien verdienen ze zo
weinig dat ze, zonder stakingskassen, wel
aan het werk moeten blijven. Slechts hier
en daar werd aan de oproep gevolg gege
ven. De ontevredenheid richt zich op de
bekendste gezagsdrager: de gouveneur van
Barcelona, generaal Acedo. In 1951 slaagde
men er in het ontslag te bewerkstelligen
van de burgemeester en de gouverneur.
Generaal Acedo regeert met harde hand.
Hij had het consigne gegeven stevig tegen
prijsopdrijvers op te treden en het regende
boetes en winkelsluitingen. Volgens de win
keliers kunnen prijsverhogingen echter niet
uitblijven, omdat veel duurder moet wor
den ingekocht. De achtergrond is stijgende
prijzen en te lage lonen.
Men koelde zijn woede in de tramboycot,
maar protesteert tevens tegen de moeilijke
levensomstandigheden.
Dat gebeurt over het algemeen met op
merkelijke rust. De bijna twee miljoen in
woners van de stad uitzonderingen daar
gelaten blijven kalm en zij vinden tegen
over zich politiemannen, die zich vastbe
raden gedragen. Er zijn tot nu toe weinig
botsingen voorgekomen. Wel zijn enkele
studenten, die bij dit soort acties vooraan
staan en tramwagens poogden te vernielen,
gearresteerd.
In officiële kringen mompelt men over
provocateurs, opgeleid in Frankrijk, maar
dat is een veronderstelling, die niet opgaat.
Gaandeweg zullen linkse groeperingen wel
trachten de actie over te nemen, maar in
beginsel was het een demonstratie van de
bevolking. Wanneer de universiteit wordt
heropend, zal afhangen van het verloop
van de acties.
Elders in het land is het nog steeds rus
tig gebleven.
ADVERTENTIE
Bestrijd UW PIJNEN met:
Een 54-jarige man die in Waterbury
(Connecticut) door de politie is aangehou
den, heeft bekend de „bommenwerper" van
New York te zijn, zo heeft de New Yorkse
politie bekendgemaakt. De „krankzinnige
bommenwerper" is volgens de politie ver
antwoordelijk voor tenminste 34 aanslagen
met zelf gemaakte bommen op openbare
gebouwen in New York sinds 1940. Ver
scheidene van deze zelf gemaakte bommen
waren ontploft. Bij elkaar zijn vijftien
mensen door deze aanslagen gewond.
Een van de grootste euvelen van en in
het dagelijks spraakgebruik is - naar mijn
overtuiging en ergernis - de gemakkelijke
manier waarop de ene man de andere
„vriend" noemt.
Zelfs de allergrootste jongens doen daar
aan mee; juist bij hen, die beroepshalve
reeds moesten weten hoe zeldzaam de
vriendschap en hoe uiterst kostbaar hel
begrip „vriend" is, liggen die woorden
vóór in de mond bestorven.
Nog onlangs sprak de heer Eisenhower
over „mijn goede vriend Eden", terwijl er
geen enkel argument aanwezig leek, dat-
deze kenschetsing kon rechtvaardigen.
Het zijn bovendien de glanzende blabla-
makers, de jongens die het bést- gaat in
de wereld, de knapen van de sleeën, de
witte overhemden, de lichtblariwe pakken
en de zilvergrijze dassen, het vlotte stel
van de kreeftencocktails, de schouderklop
pen, de mevrouwtje-zus en mevrouwtje-zo
knapen, die iedereen, waarmee ze eens
zakelijk of in de „amusements-sector" een
paar uur samen geweest zijn, met „mijn
vriend", „mijn goede vriend", „mijn beste
vriend" betitelen.
Ik wens het hun geenszins toe, maar als
het hun eens niet meer naar den vleze
zou gaan, als zij eens niet meer de blikken
deurtjes van hun wagen achter zich dicht
zouden patsen en niet meer met alle ouwe
jongens-onder-mekaar hun luide maal
tijden zouden kunnen houden - dan zou
den zij naargeestig ervaren wat al die
„vrienden" voor vrienden zijn. Ik acht dit
vriendengedoe een slechte belegging op
lange termijn-
Want bij hen is het niet meer dan een
waardeloos spelletje, met een woord waar
van zij de zin en de betekenis niet ver
staan. Ze leuteren maar wat. De wereld
heeft er niet de minste schade bij.
Maar wanneer de staatslieden, de leiders
der mensheid, zo loszinnig met vriend
omspringen is het erger, omdat de leugen
er zo dik en suikerzoet omheen ligt, dat
ieder mens met een beetje verstand en een
schijntje gevoel voor menselijke verhou
dingen, er zich met weerzin van afkeert,
wetende dat niets in de weg staat om
„mijn grote vriend" morgen reeds, als de
omstandigheden dit zakelijk noodzakelijk
maken, los te laten, te verguizen, of zelfs
tot vijand nummero één te doen metamor
foseren.
Wie, ambtshalve, de trouw die door dik
en dun blijken moet, nooit kan handhaven,
moest het woord vriend liever niet gebrui
ken.
Hij is er zelf de oorzaak van dat de
mens-van-goede-wil er misselijk en ziek
van wordt.
Elios
De linkse Franse schrijver Jean-Paul
Sartre heeft in zijn blad „Les temps mo-
dernes" zijn stilzwijgen sedert hij het Rus
sische optreden in Hongarije veroordeelde,
verbroken en een vernietigend oordeel uit
gesproken over de Franse communisten
leiders. „Deze hebben", zo schreef hij, „zich
besmeurd met bloed, dat zij niet eens zelf
vergoten hebben". Sartre brak in november
met de Franse communistische partij, Na
dien is zijn maandblad tweemaal niet ver
schenen.
Na rijp beraad heeft hij nu zijn stand
punt vastgesteld in een artikel van 120
pagina's onder de titel „De geest van
Stalin", dat gepubliceerd is in een drie
voudig nummer van zijn blad. Sartre is
geen lid van de Franse communistische
partij geweest, maar hij stond in de eerste
rij van intellectuele „meelopers". In zijn
artikel zegt hij, dat hij zijn communistische
sympathieën niet verloren heeft en dat hij
nog steeds hoopt op een volksfront in
Frankrijk. Maar hij zegt er bij, dat deze
hoop nutteloos is zolang de Franse commu
nistische partij haar isolement niet ver
breekt. De partij heeft zich met haar
idiote leugens" voor heel Frankrijk be
lachelijk gemaakt, zo meent hij. Sartre
heeft ook critiek op de leiders van de Fran
se socialistische partij, die hij beschuldigt
van „verraad" in de kwesties Suez en
Algerië Volgens Sartre moet een intellec
tueel streven naar destalinisatie van de
Franse communistische partij. „Ons pro
gramma is duidelijk", zo schrijft hij. „On
danks honderden tegenstrijdigheden, inter
ne worstelingen en massale slachtingen, is
de destalinisatie onderweg. Het is op het
ogenblik de enige doelmatige politiek om
het socialisme, de vrede en het tot elkaar
komen van de arbeiderspartijen in Frank
rijk te dienen". Reuter tekent hierbij nog
aan, dat Sartres' verklaring bijzondere be
tekenis heeft na de tussentijdse verkiezing
van afgelopen zondag' op de linkeroever
van de Seine in Parijs, waarbij de commu
nisten duizenden stemmen verloren hebben.
BONN (DPA) De Westduitse parle
mentscommissie voor zaken Berlijn en ge
heel Duitsland betreffend wil de vroegere
rijkshoofdstad officieel tot de hoofdstad
van West-Duitsland verklaard zien. De so
ciaal-democraten, de vrije democraten en
de vluchtelingenpartij zijn hier voorstan
ders van. De bondsregering wordt verzocht
maatregelen te treffen om de ministeries
en andere instellingen naar Berlijn te ver
plaatsen. Nieuw op te richten overheids
instanties zouden dadelijk in Berlijn ge
vestigd moeten worden.
Ons woord polis is overgenomen uit
het Franse: police en dit komt van het
Italiaanse polizza, dat teruggaat op een
Grieks woord apodeixis, dat betekent:
ie publicatie iet bewijs. In deze ruime
oetekenis komt hei woord polis thans
niet meer voor Wij "era taan er onder:
het bewijsstuk ener bepaalde verzeke
ring. Vroeger sprak men van een polis
van assurantie, waaruit blijkt dat polis
in het algemeen: overeenkomst beteken
de. Met het Griekse woord polis dat:
stad betekent, heeft ons woord niets
te maken. Dat vindt men terug in onze
woorden politie en politiek.
